Portretten van vrijwilligers
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding NVBR
De NVBR is de branchevereniging van en voor de brandweerzorg en rampenbestrijding in Nederland. Wij willen de kwaliteit van de brandweerzorg en rampenbestrijding verhogen en daarmee de fysieke veiligheid van onze samenleving vergroten. Als landelijke netwerkorganisatie zetten wij ons in voor een intensieve samenwerking tussen organisaties die betrokken zijn bij de fysieke veiligheidszorg en crisisbeheersing.
Inhoudsopgave
Voorwoord
Anton van Leest
6
Maarten Derkzen van Angeren
42
Harrie Constant
78
De brandweer in Nederland draagt bij aan de veiligheid van onze samenleving. Ruim 31.000
Henry de Goei
8
Frits Huigen
44
Hettie Bergsma
80
professionals zetten zich hier met hart en ziel voor in. 80% van de medewerkers is vrijwilliger.
Toine Knipping
10
Dick Maliepaard
46
René de Jong
82
Zij combineren hun dagelijks werk als zelfstandige of in loondienst met de vrijwillige inzet voor
Tineke Smedts
12
Saskia Terwindt
48
Rob Gitmans
84
de brandweer. Toegewijd en trots op de brandweer, bereid om uit te rukken wanneer dat nodig
Jenny Cazemier
14
Dirk Slootweg
50
Sjors Wit
86
is, collegiaal en betrokken bij hun werkgever als organisatie. Passie en trots zijn een terugkerend
Anne Nijzingh
16
Jacob Stouten
52
Ibo Oosterdijk
88
thema. Dat blijkt allemaal uit hun eigen verhalen die wij in dit boekje voor u hebben verzameld.
Jan Donker
18
Vincent Medema
54
Edwin Plug
90
Kees-Jan Wildeboer
20
Ingeborg Smit-de Jonge
56
Johan Post
92
Het jaar 2011 was het Europees jaar van het vrijwilligerswerk. Ook in Nederland was er veel
Wendy van Dijk
22
Rob Leenders
58
William van Leeuwen
94
aandacht voor het belang van vrijwilligerswerk en werden zo’n vijf miljoen vrijwilligers in
Jan Scheele
24
Frans Claessens
60
Ruben Piet
96
de schijnwerpers gezet. Wij vonden dit een uitgelezen moment om de vrijwilligers van de
André Vogelaar
26
Anke Terpstra
62
Peter IJff
98
brandweer een gezicht te geven. Daarom plaatsten wij het afgelopen jaar wekelijks een verhaal
Bonne van der Schaaf
28
Anetta Francke-Boogaard
64
Jeroen Neefjes
100
van een brandweervrijwilliger op onze website NVBR.nl. Deze korte maar indrukwekkende
Edwin Exoo
30
Roy Post
66
Arno Senders
102
verhalen hebben wij voor u gebundeld en dit boek is hiervan het resultaat. Het ongelooflijk
Linette Habben Jansen-Verdouw
32
Harm Drewel
68
Ivo Vrusch
104
dat er zoveel mensen in Nederland klaar staan voor de samenleving, ongeacht het tijdstip,
Geert Broens
34
Koos en Marcel Polderman
70
Jan van Reeden
106
de weersomstandigheden of de vaak vreselijke situaties die ze zullen aantreffen. Dit toont
Rob Hermans
36
Sebastiaan Wout
72
Sietske Verschuren
108
de kracht van de Brandweer in Nederland. Wij willen als branchevereniging op deze manier
Ferdinand van ’t Veen
38
Jan de Bie
74
onze waardering uitspreken voor al deze mensen, zowel vrijwillig als beroeps. Dank voor jullie
Jackie de Vries
40
Anneke Hulleman
76
toewijding!
Bernard Tilman Directeur NVBR
6
7
Anton van Leest Nog acht maanden en dan is Anton van
Zeer grote brand Chemie-Pack
is veranderd, is het aantal schijven waarover
Leest al dertig jaar in dienst van de vrijwillige
Zo ook op 5 januari bij de zeer grote brand
nu beslissingen moeten worden genomen.
brandweer Moerdijk. De toenmalige
bij Chemie-Pack. Van Leest kwam daar als
Dat kost veel meer tijd. Als vrijwilliger voel je
brandweercommandant was op zoek
bevelvoerder van de eerste tankautospuit ter
je daar dan soms te ver van af staan’, aldus
naar vrijwilligers die ook overdag konden
plaatse. “Het allereerste wat er dan door je
Van Leest. Hij zou graag zien dat zij meer bij
uitrukken. Omdat Van Leest als palingvisser
hoofd gaat is: ‘Zouden er nog mensen binnen
beslissingen betrokken worden. ‘Tegelijkertijd
seizoensgebonden werk uitvoert, werd hij
zitten?’. Dat bleek gelukkig niet het geval.”
zijn de lijnen nu veel korter. “Kijk maar naar
aangesproken door de commandant. Van
Van Leest is daarop direct met zijn ploeg aan
de slagkracht die in no-time bij de brand
oudsher had hij niet veel met de brandweer,
de slag gegaan. Doordat er regelmatig wordt
in Moerdijk ter plaatse was! Binnen vijf
maar in de loop van de jaren is hij ontzettend
geoefend, wist men hoe zij zich moesten
minuten kunnen er zes korpsen op het plaats
fanatiek geworden. Zo fanatiek dat hij op zijn
opstellen en waar de waterwinning vandaan
van incident staan om zo’n grote brand
55e blij is dat hij niet verplicht met FLO moet.
gehaald kon worden. Vervolgens zijn ze
te beheersen. Dat is toch waar het bij de
Zo lang hij zich fit voelt en in goede conditie
met een kanon en straal gaan koelen om
brandweer om draait.”
verkeert, is hij van plan zo lang mogelijk
explosies te voorkomen. Al snel was de eerste
brandweervrijwilliger te blijven. Tot die tijd
tankautospuit ingebouwd door voertuigen
probeert hij zijn fanatisme, kennis en ervaring
uit verschillende regio’s en crashtenders van
op zijn collega’s over te brengen.
de Luchtmachtbasis. Na dertien uur werd de
n
ploeg van Van Leest afgelost. Maar ook nu Moerdijk
nog zijn ze druk met de nasleep en aflossing
Het vrijwilligerskorps Moerdijk bestaat uit
van de ploegen op het plaats incident.
18 man. In theorie is dat voldoende, maar overdag zijn er steeds minder mensen
Dertig jaar brandweer
beschikbaar. Voor een korps met gemiddeld
In de afgelopen dertig jaar heeft Van Leest
147 uitrukken per jaar en vele risico’s in het
de brandweer zien veranderen. Zo is hij nog
gebied, wordt er veel van de vrijwilligers
opgeleid met een aflegsysteem van negen
Wie:
gevraagd. Zo heeft het korps onder andere te
man. Ten tijde van de veranderingen leek het
Wat: Onderbrandmeester/
maken met snelwegen, spoorlijnen (waaronder
niet altijd ten goede van de brandweer te zijn,
Bevelvoerder
de HSL) en een groot industriegebied. Hier
maar achteraf is de meerwaarde wel gebleken.
Waar: Brandweer Moerdijk,
hebben zich in de afgelopen jaren al meerdere
‘Zo maakt men nu gebruik van beter materiaal,
branden en stofexplosies voorgedaan.
compleet uitgeruste voertuigen, goede kleding en betere veiligheidsvoorschriften. Wat ook
Anton van Leest
post Moerdijk Sinds: 1981
8
9
Henry de Goei Ooit begonnen bij de bedrijfsbrandweer en nu
Heidebrand 2010
tijd en toewijding van de vrijwilliger. “Maar
actief als vrijwilliger bij het vrijwilligerskorps
Wat De Goei is bijgebleven is de grote
het komt wel ten goede van de kwaliteit”,
in Maurik, en in de stad waar hij werkt,
heidebrand in Lierop in juli 2010: “We werden
aldus De Goei. “Er wordt veel van je gevraagd,
Buren. De Goei werkt als teamchef in twee
toen ’s middags gevraagd om bijstand te
zowel tijd als energie, maar er worden dan
ploegendienst bij Recticel Technical Foams.
verlenen en die avond werden we met de
ook professionele en goede brandweermensen
Met zijn werkgever heeft hij de afspraak dat
touringcar opgehaald. We hoefden alleen
afgeleverd.”
hij altijd weg mag als hij opgeroepen wordt.
onze persoonlijke beschermingsmiddelen mee
te nemen, voor de rest werd gezorgd. Toen we
“Ik zou nooit toe willen staan kijken zonder
aankwamen, zagen we één grote afgebrande
te (kunnen) helpen. Ik wil juist helpen, van
vlakte en overal stonden voertuigen en
oudsher wilde ik eigenlijk op de ambulance.
mensen van de brandweer en defensie. De
Na een brand bij mijn werkgever Recticel in
volgende middag mochten we weer naar huis.
Kesteren, waar we met chemische stoffen
Dat was een hele bijzondere, maar ook bizarre
werken, ben ik in 1992 gevraagd bij de
ervaring.”
bedrijfsbrandweer te gaan.” De Goei is vervolgens in 1996 bij de vrijwillige brandweer
Hobby
gegaan, in reactie op een wervingsbrief van
“Sommige mensen voetballen of hebben een
de Commandant van Maurik. Omdat hij één
andere hobby. Mijn hobby is de brandweer.”
straat van de brandweerkazerne van Buren
Als De Goei vroege dienst heeft, dan oefent hij
af werkt rukt hij, als hij aan het werk is, ook
op maandag in Maurik, op dinsdag in Buren
met Buren uit. “De korpsen kennen elkaar
en op donderdag met de BHB, de Brandweer
Toewijding
goed. We oefenen regelmatig samen met de
Hulp Boot. Daar komen dan ook nog de
Niet alleen van de vrijwilliger vraagt het
korpsen Maurik, Buren, Lienden en Beusichem.
bijscholingen voor bijvoorbeeld gevaarlijke
trouwens veel toewijding, ook van het
Wie:
En hebben we jaarlijks onze gezamenlijke
stoffen en het realistisch oefenen bij.
thuisfront: “Als het thuisfront je niet steunt,
Wat: Brandmeester (Bevelvoerder/
korpsavond. Je komt elkaar natuurlijk ook
Afgelopen jaar heeft hij met de groep Buren
dan kun je dit werk ook niet uitvoeren. Mijn
vaak tegen bij een inzet voor bestrijding van
als nummer 1 mee gespeeld in de hoofdklasse
vrouw heeft me gelukkig al die tijd gesteund.
middelbrand of een hulpverlening.” In totaal
vaardigheidstoets. Hierbij zijn ze zelfs vijfde
Ze staat ‘s nachts zelfs met me mee op om me
bestaan deze korpsen uit tachtig vrijwilligers,
geworden bij de landelijke finale! Kortom:
de autosleutels aan te geven en de deur open
ongeveer twintig man per korps.
vrijwilliger zijn bij de brandweer vraagt veel
te houden!”
n
Henry de Goei Instructeur)
Waar: Brandweer Buren/Culemborg, post Maurik en Buren Sinds: 1992
10
11 Toine Knipping Van een passie je beroep maken. Dat is wat veel
Inmiddels vervult hij als vrijwilliger, zoals reeds
beschik je vaak al over de benodigde
mensen in Nederland zouden willen doen. Veel
benoemd, verschillende functies. “Het is
papieren wat je weer aantrekkelijk maakt
brandweermensen hebben dit gedaan, zo ook
ontzettend mooi om alle verschillende facetten
voor de beroepskorpsen. Dat scheelt een
Toine Knipping. Zo is hij parttimer in Bemmel,
van de brandweer te kunnen zien. De ene dag
hele investering!” Knipping maakt daarbij
postcommandant in Bemmel, plaatsvervangend
zit ik op de tankautospuit om vervolgens die
wel de kanttekening met betrekking tot de
commandant Lingewaard en OvD in het cluster
avond met de burgemeester aan tafel te zitten
Arbeidstijden Wet (ATW). “Hierdoor wordt het
Betuwe en als beroeps is hij ploegcommandant
of op te treden als OvD. Voor mij is het een
de brandweermensen erg moeilijk gemaakt
in de Veiligheids- en Gezondheidsregio
grote meerwaarde om bijvoorbeeld als OvD te
om zowel vrijwillig als beroeps actief te blijven.
Gelderland-Midden bij de afdeling repressie in de
weten wat je manschappen en bevelvoerders
Je komt al snel aan je uren. Dit is ontzettend
24-uurs dienst. Dit is allemaal begonnen in 1992.
doormaken, omdat ik die functies zelf heb
zonde, omdat het juist zo’n grote meerwaarde
uitgevoerd en nog steeds uitvoer.”
heeft voor de brandweer!”
Knipping werkte in de bakkerij van zijn famile.
Naast al deze activiteiten geeft Knipping ook
Zuinig zijn op de vrijwilligers
Dat maakte hem tot een goede kandidaat
nog les op het NIFV. Op deze manier kan hij zijn
Knipping geeft aan dat er zuinig met de
voor de brandweer, want hij was 24 uur per
kennis en ervaring overdragen op anderen en
vrijwilligers omgegaan dient te worden.
dag inzetbaar en had een groot rijbewijs.
blijft hij tegelijkertijd bij in de les- en leerstof.
“Vrijwilligers zijn steeds moeilijker te vinden,
Zodoende is hij gevraagd als vrijwilliger bij
Ook neemt hij deel aan de projectgriep
dus de vrijwilligers die we in Nederland hebben
brandweer Bemmel te komen. Knipping
‘Nieuwbouw Bemmel’, de kazerne zal op 6
moeten we zo goed mogelijk behouden.”
en de brandweer bleek al snel een goede
mei ’11 opgeleverd gaan worden. Je kunt je
Dit kan volgens hem door de vrijwilligers te
combinatie. Alhoewel het meermaals heeft
voorstellen dat hij vele uren per week aan zijn
blijven betrekken bij de ontwikkelingen van
geresulteerd in te zwarte broodjes…
hobby besteedt. Één avond in de week is hij
de eigen post en waardering te blijven tonen.
thuis. “Tja, sommige mensen voetballen, en ik
“Om bij de brandweer te gaan en blijven
zit bij de brandweer”, aldus Knipping.
vraagt immers veel van de mensen. Veel
Goede combinatie
Toen hij in 1997 de kans kreeg om van
brandweermensen doen dit dan ook met hart
zijn passie zijn beroep te maken heeft Knipping besloten om voor de brandweer te
Meerwaarde van de combinatie beroeps
en ziel, zonder dat daar iets tegenover hoeft te
kiezen. Hij volgde destijds de opleiding tot
en vrijwilligers
staan. Behalve dan dat zij willen weten waar
Adjunct Hoofdbrandmeester bij het NIBRA
“Als je zowel vrijwilliger als beroeps bent, dan
ze het voor doen. Dat maakt de binding met
en heeft gesolliciteerd als brandwacht bij
levert dit voordelen voor beide korpsen op.
de gemeenschap zo belangrijk! En dat geldt
Waar: Brandweer Lingewaard
de gemeentelijke brandweer in Arnhem.
Als beroeps neem je je ervaring die je opdoet
natuurlijk ook voor de beroeps”.
Sinds: 1992
Hier is hij aangenomen en uitgegroeid tot
mee naar je vrijwilligerskorps. Dat kan een
ploegcommandant.
grote meerwaarde hebben. Als vrijwilliger
Wie:
Toine Knipping
Wat: Adjunct Hoofdbrandmeester 1e klasse
n
12
13
Tineke Smedts Eigenlijk wist Tineke Smedts, toen zij zich
een paar dagen gewoed. Als beginneling sta
2011 geregionaliseerd. Ik ben trots op het feit
opgaf voor de vrijwilliger brandweer in
je dan meteen vooraan in het heetst van de
dat de vrijwilligers de schouders eronder zijn
Blerick, nog niet zo veel van de brandweer.
strijd!”
blijven steken. Dat is ook de reden dat ik bij de brandweer ben gegaan: om de gemoedelijke
Behalve dat ze in rode brandweerwagens rijden en branden blussen. Maar het was de
Fusietraject
sfeer die ik bij de brandweer in Venlo ervaar.”
sfeer die de vrijwillige brandweer uitstraalde
Inmiddels is de post in Tegelen samengegaan
In de komende tijd ziet ze als uitdaging om de
wat haar aantrok. Helaas woonde ze net
met de post in Venlo. Met het samenvoegen
beroeps en vrijwilligers nog dichter bij elkaar te
te ver weg voor het korps Blerick om lid te
heeft Smedts gesolliciteerd op de functie
brengen en de gang van zaken nog beter op
worden.
als vrijwillig postcommandant. Daar is zij in
elkaar af te stemmen.
aangenomen. Haar functie is de dagelijkse Met de voeten in de klei
gang van zaken op de post te coördineren.
Officier van Dienst
Vervolgens is Tineke in 2005 de
Het verzorgen van afstemming tussen de 30
In het dagelijks leven is Smedts coördinator
officiersopleiding op de Brandweeracademie
vrijwilligers en 37 beroeps op de hoofdpost
Opleiden en Oefenen in district Venlo, dus
gaan volgen. Hier heeft ze echt kennis
ook beroepsmatig is zij bij de brandweer
gemaakt met de brandweer. Zowel als
betrokken. Daarbij vervult zij sinds tweeënhalf
manschap, bevelvoerder en als OvD. Tijdens
jaar de functie als OvD. Dit was voor haar
deze opleiding is Tineke alsnog bij de
ook de reden om niet langer mee uit te
vrijwillige brandweer in Venlo & Tegelen
rukken als brandwacht. Het bleek lastig om
gegaan. “Ik wilde nog steeds graag bij de
deze functies te combineren. De toekomst
vrijwilligers. Zeker met het beeld dat ik later
ligt voor Smedts zeker bij de brandweer. “De
leiding zou gaan geven als OvD. Ik wilde
vele ontwikkelingen waar de brandweer mee
weten hoe het voelt om met mijn voeten in
te maken heeft bieden veel kansen voor de
de klei te staan. Wat de manschappen en
brandweer, dus ook voor de vrijwilligers.”
bevelvoerder meemaken tijdens een uitruk.”
Zowel als vrijwilliger en als beroeps wil zij daarom bij de brandweer betrokken blijven.
n
Wie:
Twee jaar lang is Smedts als brandwacht
Tineke Smedts
uitgerukt met de Brandweer Tegelen. Het
Venlo. “Er is in de afgelopen jaren veel van
Wat: Postcommandant
hoogtepunt daarvan was in een van mijn
onze vrijwilligers gevraagd. Zij hebben te
Waar: Brandweer district Venlo,
eerste weken als vrijwilliger.”Ik was net
maken gehad met vele veranderingen. Zo is de
vrijwilliger en toen hadden we een grote
post Tegelen dus samengegaan met de post
brand in een industriepand. Deze brand heeft
in Venlo en is brandweer Venlo sinds 1 januari
post Venlo Sinds: 2005
14
15
Jenny Cazemier Tijdens een wervingscampagne van het
het douchen na een inzet of oefening: wilde
ik de kinderen bij haar brengen. Omdat mijn
meer betrokkenheid bij de (vrijwilligers)
brandweerkorps Winschoten kwam Jenny
ik een eigen douche, gezamenlijke douche
man nachtdiensten had, hielp zij ons ook als
korpsen te tonen: “Luister naar je vrijwilligers,
Cazemier in contact met de brandweer.
of kon ik nadien thuis wel douchen? Ook
ik ’s nachts uit moest rukken. Dan kon ik haar
samenwerking is goed en samen sta je sterk.
Sindsdien heeft de brandweer haar niet meer
tijdens de opleidingen kreeg je als vrouw soms
bellen en sliep ze in ons huis.” Cazemier gaat
Behoud je trots op de vrijwilligers van je korps,
losgelaten. Inmiddels is zij ploegchef en rukt zij
te maken de opmerking dat je de examens
vervolgens altijd op de fiets naar de kazerne.
waarvoor ze staan en voor wie ze dit doen.
al 18 jaar lang mee uit met de brandweer.
toch wel zou halen omdat je vrouw bent.
In maart wordt begonnen met de bouw van
Sta naast en tussen je mensen. Je hoeft ze
Zelf voelde ik juist altijd de extra druk om te
een nieuwe kazerne welke medio november
niet in de watten te leggen, maar geef ze de
bewijzen dat ik het kon.”
opgeleverd zal worden. “Dat houdt in dat ik
aandacht en de genegenheid die ze verdienen!
vanaf november nog harder zal moeten gaan
Ze staan wel 24 uur per dag en 7 dagen in de
fietsen!”
week binnen 4 tot 6 minuten klaar voor iedere
De vier musketiers De wervingscampagnes van het korps leverde vier aanmeldingen op, twee mannen en twee
Plan B
vrouwen. De club van vier werd gekscherend
Wat Cazemier het meest is bijgebleven, is een
de vier musketiers genoemd. Onder andere
ongeval waarbij de trauma-arts haar heeft
Dit gevoel van betrokkenheid is erg belangrijk
omdat zij als eerste niet de opleiding
gevraagd om plan B voor te gaan bereiden.
voor de brandweer. Niet alleen de onderlinge
gevaarlijke stoffen, maar de opleiding
“Het was een ongeval met beknelling waarbij
betrokkenheid, maar ook de betrokkenheid
Hulpverlening wilden volgen. Hiervoor hebben
wij gewend zijn om het slachtoffer er als het
met de gemeenschap. Deze betrokkenheid
ze zich hard gemaakt en dit is ze dan ook
ware uitgepeld uit de auto te kunnen krijgen.
lijkt volgens Cazemier de afgelopen jaren af
gelukt. Toentertijd zaten er ook nog niet
Het was even slikken bij de gedachte dat het
te nemen: “Brandweer Nederland is de laatste
zoveel vrouwen bij de brandweer en Cazemier
misschien niet zo zou gaan als dat we zouden
jaren enorm in ontwikkeling. Mijn hoop is
en De Winter waren de eerste vrouwen voor
willen. Hier denk ik nog wel eens aan terug.
dat er goed word nagedacht over dat wij
het korps Winschoten. “De meningen in het
Het wordt je geleerd: heb een B plan in je
vrijwilligers zijn en wij dit vaak als ‘uit de hand
korps waren toen verdeeld. De een zag het
hoofd. Het uitvoeren van plan B is wat anders.
gelopen hobby’ erbij doen. Als je gaat kijken
wel zitten en de ander juist niet. Het was iets
Gelukkig hebben we het slachtoffer heelhuids
naar de opleidingen en oefeningen wordt er
nieuws in ‘brandweermannenland’ en de
uit de auto kunnen krijgen.“
steeds meer gevraagd. Niet in de zin van de
klus. Zonder deze collega’s geen vrijwillig brandweerkorps.”
n
kwaliteit, want hier kunnen we juist goed
toenmalige commandant heeft zich daar hard voor gemaakt. Terugkijkend kan ik wel lachen
Betrokkenheid bij de brandweer
mee voor de dag komen. Maar de extra verlof
om wat ik toen allemaal heb meegemaakt.”
Dat niet alleen de vrijwillig brandweerman of –
dagen die er moet worden opgenomen voor
Wie:
Jenny Cazemier
Geeft Cazemier aan. “Zo zijn er tijdens het
vrouw zelf bij de brandweer wordt betrokken,
opleidingen of oefeningen, dit gaat vaak ten
Wat:
Brandmeester / Ploegchef
sollicitatiegesprek vragen gesteld als: je hebt
blijkt ook uit het verhaal van Cazemier: “Ik
koste van de vrije dagen voor het gezin.“
Waar: Brandweer Oldambt,
nu drie kinderen, is het de bedoeling dat er
gaf vroeger, toen de kinderen nog klein
nog meer komen? Want zwangere vrouwen
waren, altijd mijn diensten door aan mijn
Cazemier geeft aan dat het van belang is
Sinds: 1993
daar kon je niets mee. En hoe ik dacht over
buurvrouw. Als ik dan een oproep kreeg, kon
voor de (regionaal) commandanten om
Post Winschoten
16
17
Anne Nijzingh Al meer dan 55 jaar verbonden met de
zozeer gekeken of de man wel geschikt
je daar ook voor inzetten. Zonder vrijwilligers
waardering die ik achteraf heb ontvangen
brandweer en nog steeds spreekt Anne
was, maar juist of de vrouw geschikt was.
kunnen verenigingen niet bestaan. Je hebt
van alle mensen die aanwezig waren op de
Nijzingh vol vuur over de brandweer. Het is
Die moet er helemaal achter staan! Want
verplichtingen tegenover een ander, maar
receptie in de brandweerkazerne. Daar doe je
meer dan een hobby: het is een verbinding.
als je bij de vrijwilliger brandweer gaat, dan
het is wel de bedoeling dat je plezier hebt in
het voor!”
ben je gedwongen vrijwillig! Als er brand
wat je doet! Het is niet de bedoeling dat je
55 jaar verbonden met de brandweer
is dan moet je uitrukken! Je hebt helemaal
het alleen maar doet omdat het moet. Dan
Dat Nijzingh nog steeds bij de brandweer
Op 15 november 2010 werd Nijzingh verrast
geen keus. Er is wel veel veranderd. Nu moet
houdt je zoiets niet vol. Trouwens, het houdt
betrokken is, ligt volgens hem ook voor een
met een bloemetje door postcommandant
je wonen en werken in Diever om bij de
ons ook jong om nog met zoveel bezig te zijn.
groot deel aan de groep. De oud-leden kunnen
Arend Biemolt. Nijzingh was op die dag maar
brandweer te kunnen. En vroeger hadden we
Soms kunnen we dingen niet meer, maar dan
nog veel voor het korps doen en dat wordt
liefst 55 jaar verbonden met de brandweer
voornamelijk te maken met branden, zoals
kijk je naar wat je nog wel kunt doen.” Daar
door hen gewaardeerd. Er bestaat een sterk
in Diever. Zijn opa en vader hebben bij de
bos- en heidebranden, hooibroei en brand in
gevoel van saamhorigheid en verbondenheid:
brandweer gezeten en in 1955 is ook Nijzingh
boerderijen met rieten daken. Op den duur
voor elkaar klaar staan en ervoor gaan. Dat
zelf bij de brandweer gegaan als chauffeur/
kwamen daar steeds meer ongevallen en
is volgen Nijzingh ook de reden dat een klein
pompbediende. In 1987 moest hij afscheid
gevaarlijke stoffen bij. De eisen zijn strenger
korps als Diever bij de brandweerwedstrijden
nemen van zijn functie, maar is nog altijd
geworden maar dat moet ook wel. Je moet als
al twee maal tot de laatste tien behoorde: “Er
nauw verbonden aan de brandweer in Diever.
brandweerman wel alles kunnen en je moet
bestaat een sterke sociale band. Wij gaan voor
weten wat je moet doen.”
kwaliteit en zetten ons meer dan 100 procent in. Dat doen ze nog steeds en daar wil ik
Als oud-lid komt Nijzingh nog iedere oefenavond en zaterdagmiddag van vijf tot zes
Actieve vrijwilligers
naar de kazerne. Bij een uitruk zorgt hij ervoor
Mevrouw Nijzingh, met wie hij in mei dit jaar
dat de fietsen, auto’s en kazerne afgesloten
maar liefst vijftig jaar getrouwd is, heeft altijd
zijn zowel de heer als mevrouw Nijzingh het
zijn. Maar ook bij de overige activiteiten staat
achter hem gestaan. Beide zijn nog steeds
absoluut over eens.
hij klaar. Zo is de brandweer in Diever dit jaar
erg actief in de vrijwilligerswereld van Diever.
al 40 jaar verbonden aan de brandweer in
Zowel de heer als mevrouw Nijzingh zijn actief
Ereburger
Neukirchen DL. Dit jaar zullen zij de brandweer
voor het koor, de toneelvereniging en zelfs als
In 2002 is Nijzingh uitgeroepen tot ereburger
in Diever bezoeken en daar is Nijzingh bij
verkeersregelaar tijdens de wandelvierdaagse.
van zijn woonplaats voor zijn jarenlange inzet
Wie:
betrokken.
Ze zijn altijd erg trouw geweest aan de
als vrijwilliger bij diverse verenigingen en zijn
Wat: Chauffeur/pompbediende
verenigingen. “Als je je eenmaal hebt
ruim 30 jaar trouwe dienst bij de brandweer.
Waar: Brandweer Westerveld,
Vroeger
aangesloten, dan ga je er ook voor. Zo hoort
Zelf geeft hij aan dat hij het daar uiteindelijk
Nijzingh vertelt: “Vroeger mocht iedereen
dat. Dat hebben wij meegekregen van onze
toch niet voor doet: “Dat ‘stukje blik’, daar
nog bij de brandweer. Dan werd er niet
ouders. Als je in een dorp woont, dan moet je
doe ik het niet voor. Ik doe het voor de
graag een deel van uitmaken.”
n
Anne Nijzingh
Post Diever Sinds: 1955-1987
18
19 Jan Donker Jan Donker werkt al 32 jaar bij de brandweer.
dat gaat wel een beetje ten koste van het
Schietende bewoner
Naast zijn werk als accountmanager bij
plezier. “Bij de beroepskorpsen worden de
Zijn er dan geen ludieke momenten die
een bedrijf in kipspecialiteiten in het Friese
beslissingen genomen en wij moeten daar
hij in de afgelopen drie decennia heeft
Oosterwolde is hij vrijwilliger bij de brandweer
gehoor aan geven. Dat druist weleens in tegen
meegemaakt? “Jawel hoor. Ik kan mij
in Appelscha. ‘Manusje van alles’, zo omschrijft
mijn gevoel van wat goed is en wat niet. We
herinneren dat toen wij bij een huis een brand
hij zijn eigen rol bij het plaatselijke korps.
moeten iets te veel en mogen iets minder.
wilden blussen, er door de bewoner op ons
Dat is jammer.” Donker doelt onder andere
werd geschoten. Wij moesten met zijn allen
Via kapper bij brandweer
op het feit dat er in zijn korps niet meer als
wegduiken en hebben hem later samen met
Donker is werkzaam bij de Interregionale
zevende man achter de brand mag worden
de politie kunnen overmeesteren. Maar dat
Brandweer Oost- en Westellingerwerf. Een
aangereden.”Dat gaat weleens ten koste van
is al lang geleden hoor”, zo bagatelliseert
groot plattelandsgebied met veel bos. “Ik wilde
mijn motivatie. Teveel regelingen, en dat is niet
Donker de situatie.”Weet je wat ik nog steeds
vroeger al bij de brandweer en was vrijgesteld
goed.”
mooi vind? Jaarlijks organiseren wij een 112-survival voor de politie, ambulancedienst
voor militaire dienst. Ik hoorde dat als je bij de brandweer zat, je geen alternatieve dienstplicht
Succes
en de brandweer, waarbij we veelal
hoefde te vervullen. Mijn plaatselijke kapper
De ontwikkelingen binnen zijn korps zijn
wandelend door de bossen met z’n allen
was destijds commandant van de brandweer. Je
echter niet louter negatief. Hij heeft veel
allerlei opdrachten moeten vervullen. Dat
raadt het al, ik heb net zo lang bij hem gezeurd
geleerd van de dreigende sluiting van kazernes
schept een band.” Inmiddels is Donker met
dat ik werd aangenomen. Ik ben nog nooit zo
in zijn regio, de laatste in 2008. ”Het ging
zijn 56 jaar de oudste van het korps, dat uit
vaak bij de kapper geweest.”
allemaal om geld, maar de gemeenschap zou
dertien personen bestaat. “Ik mag het werk
de dupe worden. Er liep een onderzoek, maar
van brandweervrijwilliger nog zo graag doen.
De tijden veranderen
bij ons zijn ze nooit langs geweest. Ik had daar
Eigenlijk moest ik al eerder weg, maar ik heb
De tijden zijn volgens Donker wel erg
grote bezwaren tegen. Dat was de reden dat
een brief naar het bestuur geschreven en
veranderd, niet alleen in positieve zin. “Dat
wij individuele gemeenteraadsleden zijn gaan
mocht blijven. Gelukkig maar.”
is wel jammer. Ik vind dat er tegenwoordig
bezoeken om ze te overtuigen dat sluiting een
te weinig rekening wordt gehouden met de
slechte zaak zou zijn. Met succes.” De situatie
vrijwilligers. Wij hebben veel verplichtingen en
in de regio is nu omgedraaid, in positieve zin
Wie:
Jan Donker
moeten minimaal één keer in de veertien dagen
volgens Donker. “Er zijn nieuwe kazernes
Wat:
‘Manusje van alles’
oefenen. Ik ben bang dat we straks elke week
bijgekomen en er is geld voor een nieuwe auto
Waar: Brandweer Appelscha
moeten oefenen.”
ter beschikking gesteld. Noem het een soort
Sinds: 1979
De Friese brandweerman vindt dat er veel druk
herstart. De goede dingen zijn uit het rapport
wordt gelegd op de brandweervrijwilliger en
gehaald, ik ben daar erg blij mee.”
n
20
21
Kees-Jan Wildeboer Kees-Jan Wildeboer werkt elf jaar bij de
vernieuwen en de noodzaak om te bezuinigen,
blijven hun unieke kennis en vaardigheden
brandweer. In zijn ‘andere leven’ is hij eigenaar
wordt de lat voor zijn vrijwilligers nóg hoger
voor de brandweer behouden.
van een autoschadebedrijf met vestigingen in
gelegd.” Kees-Jan maakt zich best zorgen
Maasland en Schipluiden. Na onderaan te zijn
over de gevolgen van de regionalisering:
Trots op de mensen van zijn post
begonnen, klom hij op tot postcoördinator.
“Een betere registratie van de geoefendheid
“Het doet me steeds weer deugd om te zien
Eerst was hij ‘plaatsvervangend’ in Schipluiden,
en taakgerichte testen zijn heel zinvol, maar
hoe wij met z’n allen, als team opereren.
inmiddels is hij als brandmeester de
het drukt zwaar op de schouders van mijn
We houden ervan om flink aan te pakken
postcoördinator in Maasland.
vrijwilligers. Dat vernieuwingsproces vraagt
en het geeft een kick dat we er altijd
om tijd… er is nog een lange weg te gaan.”
samen weer uitkomen. Wat het ook is, een verkeersincident, een brand of een geval van
Hoe het zo gekomen is… Op een dag werd bij zijn autoschadebedrijf
Vrijwilligheid moet je koesteren
wateroverlast. En hoe we er toch steeds weer
werd er een tankautospuit ter reparatie
Toch zijn er al genoeg positieve dingen
in slagen om tussen onze ‘andere bedrijven’
aangeboden. Omdat zijn vader en opa ook
te melden. Kees-Jan: “We hebben er een
door die tankautospuit zoveel mogelijk
al bij de brandweer zaten, was Kees-Jan’s
tijdelijke oefencoördinator bij gekregen, die
inzetbaar te houden”, zo besluit Kees-Jan zijn
interesse gelijk getrokken. Hij raakte in gesprek
mij veel tijd en zorgen uit handen neemt.
verhaal.
met de bestuurder van het voertuig en van
Zo’n aanvulling op het repressieve team
het een kwam het ander. “Zeg, is het niet iets
verlicht niet alleen de werkdruk, maar
voor jou om vrijwilliger bij de brandweer te
komt ook de kwaliteit van de oefeningen
worden?”, en Kees-Jan hoefde daar niet lang
ten goede.” Een ander waardevol punt dat
over na te denken.
hij noemt, is een grootschaliger inzet van
n
vrijwilligers. Hij beseft dat een deel van de Ontwikkelingen binnen de brandweer
veranderingen gericht is op het behoud van
Ook in de regio Haaglanden verandert er
al die loyale mensen: “Als de pieper gaat,
momenteel veel, zowel in de organisatie alswel
dan springen ze bij nacht en ontij in de
in het dagelijkse werk van de vrijwilligers.
auto om de meest uiteenlopende klussen te
Dat merkt men ook bij de post Maasland.
doen; ik zou dat van de medewerkers in mijn
Kees-Jan: “Het repressieve werk vraagt veel
autoschadebedrijf niet durven vragen.” Door
Wie:
Kees-Jan Wildeboer
tijd en aandacht, voor oefening, onderhoud,
aandacht te schenken aan het verwerven van
Wat:
Postcoördinator
voorbereidingen en allerhande vergaderingen
nieuwe vrijwilligers, aan het onderhouden van
Waar: Brandweer Maasland
en bijeenkomsten. Maar door die nieuwe
goede contacten met hun werkgevers en aan
Sinds: 2000
ontwikkelingen, voortgekomen uit de wens te
het waarborgen van een veilige werkwijze
22
23
Wendy van Dijk In het verpleeghuis in Apeldoorn waar Wendy
vanzelfsprekend dat het brandweerkorps haar
“Gelukkig heb ik regelmatige werktijden.
van Dijk werkte, werd haar nieuwsgierigheid
voordroeg voor deelname aan dit team. Zij is
Dan valt het allemaal goed te plannen en
gewekt door een team dat met enige
één van de twee vrouwen op een totaal van
kun je ook afspraken maken.” Als Van Dijk
regelmaat geblinddoekt door de tuin liep en
15 mensen uit de regio. Het team, ván en vóór
geen piket heeft, heeft ze geen moeite om
veel samen sportte. Het bleek het team van
collega’s, geeft vrijwillig nazorg na ernstige
de pieper te negeren als deze weer eens gaat.
de bedrijfsbrandweer te zijn. Dat leek haar
incidenten. Van Dijk: “Soms is dat maar eens
“Ik vind het allemaal heel leuk en belangrijk,
ook wel wat. Na een korte opleiding van één
in de drie of vier maanden, maar soms ook
maar uiteindelijk staat het thuisfront toch op
week in Ede, was het certificaat voor perslucht
een paar keer per maand. Ik denk dat het
nummer één!”
binnen en maakte Van Dijk deel uit van het
team tien tot twaalf maal per half jaar wordt
persluchtteam van het verpleeghuis. Dat was
ingezet.”
n
in 2000. Brand Cellesbroek Brandweer Kampen
Wat Van Dijk nooit zal vergeten was -tijdens
Vijf jaar later, na verandering van werkgever,
haar eerste piket- een inzet bij een dodelijk
heeft Van Dijk op goed geluk de brandweer
ongeval. “Wat je dan allemaal ziet maakt wel
in haar woonplaats gebeld. “Ik was thuis en
heel veel indruk!” zegt Van Dijk.
besloot gewoon te bellen. Ik kreeg daar een
Ook de brand in de wijk Cellesbroek in 2009,
man aan de lijn en vroeg hem plompverloren
waarbij vier broertjes omkwamen bij een
of ze nog iemand nodig hadden. Later, nadat
brand op zolder, zal ze niet vergeten. “Hierbij
ik was uitgenodigd voor een kennismaking,
was ik dubbel betrokken. Eerst tijdens de inzet
bleek deze man de commandant te zijn.” Niet
en daarna met de nazorggesprekken. Het is
lang daarna had de brandweer Kampen haar
natuurlijk een hele trieste gebeurtenis, maar
eerste vrouwelijke medewerker...Inmiddels zijn
voor mij voelde dat wel goed. Gelukkig heb ik
er dat vijf.
inmiddels wel zoveel ervaring, dat ik ook weet wanneer ik het zelf even rustiger aan moet
Nazorgteam brandweer
doen.”
Vanwege haar werk in de verpleging heeft Van Dijk veel ervaring opgedaan met het praten
Nummer één
Wie:
met mensen over hun ervaringen en het
Met een baan in een verpleeghuis, een
Wat: Hoofdbrandwacht, nazorg en
voeren van slecht-nieuws-gesprekken. Toen
gezin met drie kinderen en een vrijwillige
de regio IJsselland in 2005 startte met het
‘job’ bij de brandweer is het natuurlijk best
Waar: Brandweer Kampen
nazorgteam brandweer, was het dan ook bijna
druk, maar alles valt goed te combineren.
Sinds: 2000
Wendy van Dijk bediening hoogwerker
24
25
Jan Scheele Als 17-jarige jongen is hij bij toeval bij de
beroepsbrandweer, aangevuld met vrijwilligers,
realistisch oefenen weet je veel beter wat je
bedrijfsbrandweer van Beijersdorf in Hilversum
waaronder Scheele. In 2010 ontving hij, samen
kunt verwachten bij een echte brand. Het
terecht gekomen. Hij heeft er nooit over
met enkele collega-vrijwilligers een Koninklijke
kost wel wat, maar van de andere kant kun
nagedacht, maar toen hij gevraagd werd om
onderscheiding voor jarenlange trouwe dienst.
je sneller en beter een brand bestrijden, want je bent beter getraind. En daar profiteert de
vrijwilliger te worden, leek het hem wel wat. 38 Jaar later werkt hij nog steeds als vrijwilliger
Grote brand restaurant Boedha
bij de brandweer en hij heeft daar nooit spijt
Een van de dingen die Scheele het meest
van gehad.
bijgebleven is, is de grote brand bij een
samenleving weer van!”
n
Chinees restaurant in Hilversum, waarbij Dienstplicht
enkele doden vielen. “Tijdens het flamberen
In 1975 werd Scheele opgeroepen voor
vatte de kerstboom vlam en via het plafond
militaire dienst. Hij had het geluk dat hij bij de
verspreidde het vuur zich razendsnel. In die tijd
Luchtmachtbrandweer geplaatst werd, waar
was de nazorg niet zo goed geregeld als nu.
hij na de dienstplicht nog enkele jaren kon
In de loop der jaren leer je wel te relativeren,
blijven werken als K.V.V.-er. Helaas sloegen de
maar wanneer er slachtoffers vallen, dan blijft
bezuinigingen toe en werd zijn contract niet
dat je altijd bij.”
verlengd. Professionalisering Plichtbrandweer
De brandweer is de laatste jaren wel
Daarna werkte Scheele als procesoperator bij
veranderd, vindt Scheele. “Door de
Quest International en kon hij in hetzelfde
professionalisering wordt de belasting voor
bedrijf aan de slag bij de bedrijfsbrandweer.”
de vrijwilligers steeds groter; er moet meer
In die tijd was er in Hilversum nog geen
tijd worden besteed aan opleiden en oefenen,
beroepsbrandweer, maar had je alleen de
waardoor het steeds moeilijker wordt om
plichtbrandweer. De korpsleden waren in de
nieuwe vrijwilligers te krijgen. Zelf mag ik
eerste plaats medewerkers van de technische
wel weg als er onder werktijd een brand
dienst Publieke Werken. Daardoor maakten ze
uitbreekt, maar eigenlijk liever niet als het
automatisch deel uit van de brandweer”, zegt
niet per se moet.” Het positieve is wel dat
Wie:
Scheele. Het Hilversumse brandweerkorps was
er tegenwoordig veel meer realistisch wordt
Wat: Bevelvoerder
het allerlaatste korps in ons land dat in 1985
geoefend. Vroeger ging je op cursus en daarna
Waar: Brandweer Hilversum
veranderde van een plichtbrandweer naar een
moest je je maar zien te redden. Door het
Sinds: 1973
Jan Scheele
26
27
André Vogelaar Zijn vader zat bij de brandweer in Numansdorp
Vrijwilliger én beroeps
doen. “Je kunt je vrijwillig opgeven voor de
en heeft daar de jeugdbrandweer opgericht.
Naast vrijwilliger in zijn woonplaats
brandweer, maar daar stopt de vrijwilligheid
Toen André Vogelaar twaalf jaar werd is
Numansdorp, is Vogelaar sinds 2000 ook
dan ook. Er gaat veel tijd in zitten om opgeleid
hij meteen bij de jeugdbrandweer gegaan.
beroeps in Rotterdam. Hij heeft daar op
en geoefend te raken en te blijven.”
Sindsdien heeft hij de brandweer niet meer
verschillende posten verschillende functies
verlaten.
vervuld. Op dit moment is hij plaatsvervangend
Vogelaar houdt het werk bij de vrijwillige- en
wachtcommandant in Schiedam. “Als
beroepsbrandweer naar eigen zeggen nog wel
Opgegroeid met de brandweer
beroeps doe je ontzettend veel kennis en
even vol. “Zolang ik zoveel plezier aan mijn
“Mijn vader zat bij de brandweer zolang ik
ervaring op, die je vervolgens kunt delen
werk beleef, blijf ik dit doen.” Op de vraag of
me kan herinneren”, begint Vogelaar. “Ik was
met het vrijwilligerskorps. Maar andersom
de traditie weer van vader op zoon over zal
als kleine jongen al onder de indruk van de
komt natuurlijk ook voor. Zo maakten we
gaan kan Vogelaar nog geen antwoord geven.
brandweer en mocht vanaf mijn negende jaar
in Cromstrijen gebruik van een speciale
“Dat kun je nu natuurlijk nog niet zeggen. Wel
mee naar de oefenavonden om slachtoffer te
plakbandrol voor het glasmanagement: deze
neem ik mijn kinderen, Tess van twee en Kevin
spelen. Het is me met de paplepel ingegoten.
rol je zo over het raam heen. In Rotterdam
van vier, nu al mee naar de brandweer. Dus
Dat ik me opgaf voor de jeugdbrandweer, en
werkte we toen nog met gewone ducktape.
wie weet!”
vanaf mijn achttiende ben doorgestroomd
Dat nam veel meer tijd in beslag. Ik heb
naar de brandweer was voor mij een
toen het glasmanagement van Cromstrijen
vanzelfsprekendheid. Het zit in mijn bloed.”
geïntroduceerd.”
Leider Jeugdbrandweer
Voor Vogelaar is het een perfecte combinatie:
15 Jaar later is Vogelaar zelf leider en voorzitter
vrijwilliger en beroeps. “Beide kunnen van
van de Jeugdbrandweer Cromstrijen. Eenmaal
elkaar profiteren en het is goed te combineren.
per week komt de groep bijeen om te oefenen.
Gemiddeld werk ik twee, soms drie dagen in
Jaarlijks nemen ze deel aan lokale, regionale
de week. Als ik niet hoef te werken, kan ik
en landelijke wedstrijden. Vogelaar vindt het
overdag tijd aan mijn gezin besteden. ’s Avonds
vooral leuk om deze ‘kar te trekken’ omdat
ben ik vaak bezig met de vrijwillige brandweer:
Wie:
André Vogelaar
hij weet hoeveel plezier je kunt beleven bij de
reguliere oefenavonden, informatieavonden,
Wat:
Brandmeester
jeugdbrandweer. “Met het oog op de toekomst
de jeugdbrandweer, oefenen voor wedstrijden,
Waar: Brandweer Cromstrijen,
is de jeugd natuurlijk ook nog eens een hele
enzovoorts.” Volgens Vogelaar volstaat de
belangrijke groep. Ongeveer tweederde van ons
term vrijwilliger dan ook niet voor het werk
korps komt uit de jeugdbrandweer.”
dat een brandweervrijwilliger behoort te
n
post Numansdorp Sinds: 1996
28
29 Bonne van der Schaaf Bonne van der Schaaf werkt bijna vier jaar
Auto te water
bij de brandweer. Als jongen had hij nooit de
“Wat mij het meeste is bijgebleven….? Ik
droom om brandweerman te worden. Sterker
herinner me nog goed mijn eerste uitruk.
nog, het is nooit bij hem opgekomen dat
Op een maandagochtend ging de pieper.
werken bij de brandweer iets voor hem zou
Ik was dichtbij de kazerne aan het werk en
zijn. Hoe is het dan toch zo gelopen?
ging er direct naartoe. Er was een auto in het water gevonden. Achteraf bleek dat het een
Leuke combi
gestolen auto was en gelukkig zaten er geen
Van der Schaaf: “Ik heb een reparatiebedrijf
slachtoffers in. Maar de spanning van ‘niet
voor vorkheftrucks . Vier jaar geleden kreeg
weten wat je aantreft’, dat blijft me altijd bij.”
ik de heftruck van de brandweer Lelystad voor de keuring. In een gesprek kwam ter
Carrière
sprake dat ze vrijwilligers zochten, ondermeer
“Die spanning bij een uitruk, dat maakt
duikers. Ik was 25 jaar lang actief sportduiker
het voor mij leuk. Het is iedere keer weer
geweest, maar door de drukte van een eigen
een avontuur. Maar ook bij de wekelijkse
onderneming had ik al enkele jaren niet
oefeningen steek ik steeds weer iets op, zelfs
gedoken. Dit was een mooie aanleiding om
met 25 jaar duikervaring. Het boeiende is ook
het duiken weer op te pakken en het leek
dat ik nu dingen leer, waar ik vóór mijn tijd
me een leuke combinatie: duiken voor de
bij de brandweer nooit bij stilstond. Dat leren
brandweer.”
spreekt me aan en daar wil in me ook verder in ontwikkelen. Door mijn leeftijd, 49 jaar, is niet
Wie:
Bonne van der Schaaf
Nooit gedacht
ieder ‘carrièrepad’ meer voor mij weggelegd
Om als duiker te worden ingezet, moest Van
bij de brandweer.” Van der Schaaf besluit
der Schaaf ook de algemene opleiding voor
enthousiast: “Maar oefenleider, dat lijkt me
brandweerman volgen. “Tijdens de opleiding
een hele leuke volgende stap. Want een
ontdekte ik dat ik ook de uitrukken voor brand
toekomst bij de vrijwillige brandweer, die zie ik
interessant vond. Ook op het technische vlak
zeker nog voor me.”
Wat: Manschap/duiker
kan ik met mijn technische achtergrond mijn
Waar: Brandweer Lelystad
ei wel kwijt bij de brandweer. Kortom, de
Sinds: 2007
brandweer bleek mij veel meer te bieden dan ik ooit had gedacht.”
Bonne van der Schaaf op zijn zelfgebouwde motor: ‘Een uit de hand gelopen hobby!’
n
30
31 Edwin Exoo Een goede bekende bij de brandweer had al
begrijpen dat we wilden helpen. Nadat het uit
een aantal keer geroepen dat ‘het ook wel
de modder was bevrijd, liep het paard terug
iets voor hem zou zijn’. Maar Edwin Exoo had
naar ‘zijn maatjes’ in de wei. Maar halverwege
er vanwege zijn drukke baan eigenlijk geen
draaide het zich weer om en gaf mij en mijn
tijd voor. Totdat hij in 2008 iets rustiger werk
collega een ‘knuffel’ op de schouder. Dat was
kreeg…
wel een hele bijzondere en indrukwekkende reactie.”
Totaalpakket Natuurlijk leek het Exoo – net als elke jongen-
De toekomst
altijd al spannend om in een grote rode auto
In het dagelijks leven runt Exoo een eigen
te mogen rijden. Maar wat voor hem nu toch
bedrijf ‘GTSzorg’, dat verpleegkundigen en
de grootste motivatie is, is het totaalpakket:
verzorgenden de mogelijkheid biedt om zich in
“Je doet wat terug voor de samenleving, je
te zetten als ZZP-er. Daarom heeft hij voorlopig
bent bezig met techniek, het is soms spannend
geen plannen om echt promotie te maken
en het houdt je fit”.
binnen de brandweer. “Ik vind het wel lekker
Ook de diversiteit binnen de groep vrijwilligers
om alleen brandwacht te zijn. Dat valt ook
spreekt hem erg aan: “Allemaal verschillende
goed te doen naast mijn eigen bedrijf.”
mensen, maar met dezelfde motivatie”. Daarnaast draait hij af en toe ook nog een 24-uursdienst met de beroepscollega’s. “Dat is een leuke combi en je leert altijd.” Paard uit de modder Omdat Exoo nog maar kort bij de brandweer werkt, heeft hij nog geen grote incidenten meegemaakt met menselijke slachtoffers. Dat Wie:
Edwin Exoo
is natuurlijk mooi, maar als brandweerman
Wat: Brandwacht
doe je het daar eigenlijk voor… Wat Exoo
Waar: Brandweer Nijmegen
wel is bijgebleven was de inzet waarbij ze
Sinds: 2008
een groot trekpaard uit de modder hebben bevrijd. “Het paard bleef heel rustig en leek te
n
32
33
Linette Habben Jansen-Verdouw Sinds een jaar of negen is Linette Habben
dichtbij huis en als ik naar een uitruk moet,
letsel aan zijn vinger beperkt. De geavanceerde
Jansen-Verdouw bij de brandweer Nieuwerbrug
dan let hij op de kinderen. Twee zijn inmiddels
instrumenten van de brandweer bleken ook
in Hollands-Midden. Twee jaar geleden werd
oud genoeg om hun pappa te bellen, zodat
hier weer uitkomst te bieden.”
ze bevelvoerder en inmiddels is ze ploegchef
ik snel weg kan. Dit werk valt zo goed te
van de post die 15 medewerkers telt. “Het
combineren met ons privéleven.”
Trots “Het werk is wel zoals ik verwachtte toen ik
kost veel tijd, maar het is erg leuk om te doen en het geeft me veel voldoening”, zo
Die eerste keer vergeet je niet snel
ermee begon”, zo besluit Habben Jansen.
begint Habben Jansen haar verhaal. “Ik help
“Tijdens een van mijn eerste uitrukken
“Natuurlijk wist ik als beginnend brandwacht
graag andere mensen”. Als ploegchef is ze
kwamen we bij een autobusje dat met
niet hoe mijn brandweercarrière zou verlopen.
onder andere medeverantwoordelijk voor de
een trein in botsing was gekomen. Het lag
De opleiding tot bevelvoerder was best zwaar,
werving van nieuwe vrijwilligers. Haar post
ondersteboven en de hectiek eromheen was
maar met steun van mijn man en mijn collega’s
kan nog uitgroeien tot 18 medewerkers en dat
enorm. Er vloog een heli boven het terrein
is me dat gelukt. Daarop ben ik nog steeds erg
schijnt te gaan lukken. “Met een persoonlijke
en dat gaf nog extra rumoer. Een kwestie
trots. En natuurlijk ook wel omdat ik daarna
benadering bereik je een hoop. De sfeer
van je hoofd proberen koel te houden en het
gevraagd werd om ploegchef te worden. Dit
binnen het team is erg goed en men staat
werk heeft verrassend veel bijgedragen aan
altijd voor elkaar klaar. Als er maar eenmaal
mijn persoonlijke ontwikkeling.”
n
de wil is om eens te komen kijken en mee te oefenen, dan volgt daar toch regelmatig een sollicitatie uit.” Ze is het aanspreekpunt voor de post en zorgt ervoor dat alles op de kazerne goed blijft lopen. Flexibiliteit van huis uit “Toen ik negen jaar geleden gevraagd werd, was ik nog maar net bevallen van mijn derde kind. Ik koos bewust voor de brandweer, want
incident daarna zo goed mogelijk verwerken.
brandweervrouw worden doe je niet zomaar.
Erover praten met collega’s en m’n partner
Wie:
Het is heel verantwoordelijk werk en het grijpt
hielp enorm, maar vergeten doe je dit niet
Wat: Ploegchef
je soms best aan”, zo vervolgt Habben Jansen.
meer.” Habben Jansen noemt nog een ander
Waar: Brandweer Nieuwerbrug
Mijn man heeft een agrarisch bedrijf en
voorval: “We hebben eens iemand uit een
Sinds: 2002
daarmee zijn we altijd druk. Maar hij is altijd
keukenmachine bevrijd. Gelukkig was het
Linette Habben Jansen-Verdouw
34
35
Geert Broens Hij was al een paar keer gevraagd door
een caravanbedrijf in vlammen opging. Of de
vrienden van de Brandweer Grave om ook
periode dat een pyromaan actief was. “Iedere
bij de brandweer te komen. Maar omdat
vrijdagnacht was het raak en stond er weer
Geert Broens elders werkte kwam het er
een auto in de brand. Dat was een heel drukke
niet van. Totdat hij in 1991 een andere
tijd.”
baan kreeg in Grave. “Vanwege alle veranderingen betreffende het werk was
Wat Broens opvalt is dat er na 2000 minder
ik nog niet echt met de brandweer bezig,
uitgerukt hoeft te worden voor branden, maar
maar op een zaterdagmiddag stond ineens
meer voor hulpverlening. “Ik denk dat er
de plaatsvervangend commandant op de
minder branden zijn door betere voorlichting
stoep.” Dat was het moment dat Broens bij de
over brandveiligheid en dat steeds meer
vrijwillige brandweer in Grave begon en startte
mensen een rookmelder hebben.”
met de opleiding tot brandwacht. Sinds 2004 is hij bevelvoerder.
Fatsoenlijk omgaan met vrijwilligers Sinds 1 januari 2011 is de brandweer Brabant-
Centralist
Noord geregionaliseerd. Wat dat precies voor
Het lijkt of het hele leven van Broens in het
hem gaat betekenen, weet Broens nog niet.
teken van veiligheid staat. Als hij niet hoeft
“Ik weet nog niet of het positief is… Het is
uit te rukken na een melding, dan neemt
even afwachten. Nog niet alles is uitgewerkt
hij wel de melding in ontvangst. Naast
en staat vast. Ook wat betreft eventuele
brandweervrijwilliger heeft hij namelijk een
bezuinigingen is er weinig zekerheid. Maar
volledige baan als centralist in de meldkamer
wat er ook gebeurt: ze moeten wel fatsoenlijk
in ’s Hertogenbosch. Toen hij daar in 2000
en respectvol met vrijwilligers blijven
begon, was het nog de meldkamer van
omgaan!“
n
de brandweer, maar sinds 2004 is het de gemeenschappelijk meldkamer.
Wie:
Geert Broens
Wat: Bevelvoerder Minder brand, meer hulpverlening Net als bij veel brandweercollega’s, blijven incidenten uit je beginperiode het meest bij. Bijvoorbeeld een grote brand in 1992, waarbij
Waar: Brandweer Brabant-Noord, post Grave Sinds: 1991
36
37 Rob Hermans In oktober van dit jaar is Rob Hermans 30 jaar
voldoening die dit werk geeft is nog altijd even
“De O.R. vergadert altijd overdag, en dan
vrijwilliger bij de brandweer; ooit begonnen
groot. Nu er ook AED (Automatische Externe
wordt er geklaagd dat er zo weinig vrijwilligers
in Breukelen, daarna werkzaam in Woerden
Defibrillator) aanwezig is, rijden we ook op
komen!”
is hij nu bevelvoerder in Zandvoort. Zijn opa,
hartstilstand. Je maakt echt mee dat je iemand
vader en nu ook zijn zoon zijn allemaal bij de
redt, je ziet het gebeuren en dat geeft veel
brandweer (geweest); het zit in de genen!
voldoening.” Maar, zegt Hermans: “Je kunt het niet doen als er thuis niet iemand achter je
Hobby en werk vullen elkaar aan
staat. Je moet de ruimte krijgen om naast een
Begonnen bij de jeugdbrandweer en daarbij
baan ook nog als vrijwilliger te werken, anders
meegedaan bij de wedstrijden heeft Hermans
houd je het zo lang niet vol. Want vooral
er bewust voor gekozen om geen beroeps te
die beschikbaarheid maakt dat je niet altijd
worden maar als vrijwilliger bij de brandweer
zomaar kan gaan en staan waar je wilt.
te gaan. “Ik vind dat mijn hobby haaks op mijn dagelijkse werk moet staan. In het dagelijks
Ruggengraat
leven ben ik salesmanager en het werk bij de
Hermans maakt zich wel zorgen over
brandweer is toch meer het handwerk, het
de huidige ontwikkelingen binnen de
doen. Zo vullen zij elkaar prima aan.
Veiligheidsregio’s. Als lid van de werkgroep
Zijn eerste grote incident kan Hermans zich
‘Vrijwilligers’ merkt hij dat alle zeilen bijgezet
nog goed herinneren: “Ik was pas net als
moeten worden om de positie van de
vrijwilliger begonnen toen er een grote
vrijwilliger overeind te houden. “Er wordt wel
scheepstanker met benzine in het Amsterdam-
gezegd dat de vrijwilligers de ruggengraat
Rijnkanaal uitbrandde. Die enorme brand is me
vormen van de brandweer, maar dat zien we
altijd bijgebleven.”
nog te weinig in het beleid terug. Zo moeten nieuwe bevelvoerders nu ook stage lopen bij
Niet meer stoppen bij 55 jaar
een andere post. Gezien de opkomsttijden
Hermans is blij dat de bovengrens van 55 jaar
is het nagenoeg onmogelijk om op tijd
niet meer bestaat. Als het aan hem ligt wil hij
aanwezig te zijn. Ik vraag me af waartoe dit
Wat: Bevelvoerder
nog heel wat jaren bij de brandweer blijven
gaat leiden en waarom dit is. We kunnen hier
Waar: Brandweer Zandvoort
werken.” Vooral de dynamiek en het handelen
prima zelf de mensen opleiden in de post.”
Sinds: 1981
als er echt wat gebeurt, spreken hem erg aan.
Als tweede voorbeeld noemt Hermans de
“Ik merk wel dat ik wat ouder wordt, maar de
Ondernemingsraad van de Veiligheidsregio:
Wie:
Rob Hermans
n
38
39
Ferdinand van ’t Veen Ferdinand van ‘t Veen heeft net zijn
onderdeel van het vak dat verder gaat dan
met een baan. Voor hen komt het slecht uit. Ik
twaalfeneenhalfjarig jubileum gehad. Samen
alleen gesprekken. Je houdt je collega’s na
hoor nu al verhalen van werkgevers die zeggen
met collega-jubilarissen krijgt hij binnenkort
een traumatische ervaring ook gewoon goed
dat ze voor een automatische melding niet
een feestavond aangeboden. De hoofd
in de gaten om te weten of het goed met
meer weg mogen. Ik begrijp dat wel, het is
brandwacht en instructeur van het korps
hem gaat. In dit vak moet je elkaar blind
een enorme belasting. De procedure klopt ook
Oldenzaal heeft in het brandweervak veel aan
kunnen vertrouwen, kameraadschap is de
niet, misschien moeten de rollen wel worden
zijn baan bij een brandbeveiligingsbedrijf, waar
pijler waar het brandweervak op steunt. En
omgedraaid en moet er eerst een andere
hij werkt als instructeur. Ferdinand geeft onder
bij de vrijwilligers heb je bovendien nog te
dienst worden gebeld. Nu wordt de brandweer
andere reanimatietrainingen en adviseert bij
maken met mensen met verschillende banen
als eerste gebeld en zij krijgen dan te horen
bedrijfshulpverlening.
en verschillende achtergronden die allen vanuit
dat er niets aan de hand is. Op dat moment
hun eigen expertise input leveren. Dat is heel
zijn er al meer dan dertig vrijwilligers gebeld.
“In mijn baan kom ik bij veel bedrijven over de
mooi om mee te maken en bovendien erg
Het moet simpeler kunnen volgens mij.”
vloer. Ik zie en hoor veel dingen waar wij als
leerzaam.” Papieren brandweer
brandweer ons voordeel mee kunnen doen. In ons gebied zit bijvoorbeeld een bedrijf met
Dubbel gevoel
“Ik kan volmondig zeggen dat ik mijn
een olie en gas pijpleiding. Wij hadden als
“Wij rijden standaard met z’n zessen uit,
werk nog erg leuk vind. Sterker nog, het is
brandweer niet de noodzakelijke kennis als het
met een redvoertuig van twee personen er
geweldig wat ik mag doen. Waar ik niet van
daar mis was gegaan en waren bovendien niet
achteraan. Ik kan me voorstellen dat je met
houd is een papieren brandweer. Er komen
op de hoogte van de specifieke procedures die
minder brandweermensen uitrukt, zeker als
teveel administratieve handelingen aan te
bij dit bedrijf gelden.”
het voor de zoveelste keer voor niets is, maar
pas, dat is niet leuk en volgens mij ook niet
ik heb daar wel een dubbel gevoel over. Ik
altijd noodzakelijk. Nu wij ons ook nog in
Nazorg
vind dat je nooit concessies mag doen aan de
een fase van regionalisering begeven, is
“Ik heb als brandweerman de ramp in
veiligheid. De procedures en trainingen zijn
soms het vrijblijvende er een beetje van af.
Enschede meegemaakt. Het verliezen van
namelijk wel afgestemd op zes personen, dus
Het zijn teveel veranderingen tegelijk die het
collega’s is het ergste wat je in dit vak kan
bij een groot incident ben je - als er minder
brandweerwerk minder leuk maken. Een
overkomen. De pijn die je dan voelt, is
dan zes zijn - wel je eerste slagkracht kwijt.”
ander voorbeeld is dat oefenavonden vaak
Wie:
oefenmiddagen worden. Dat alles heeft
Wat: Hoofd brandwacht en
onbeschrijfelijk. Rampen van deze omvang zetten je met beide benen op de grond. De
Loze meldingen
een reden, maar er moet ook wel naar de
nazorg was altijd een ondergeschoven kindje,
“Als je voor de zoveelste keer voor niets de
consequenties worden gekeken.”
maar dat is tegenwoordig een stuk beter
kazerne uitrijdt, dan heeft dat invloed op de
geregeld. En terecht, het is een belangrijk
beleving van vrijwilligers, zeker voor diegene
n
Ferdinand van ’t Veen instructeur
Waar: Brandweer Oldenzaal Sinds: 1998
40
41
Jackie de Vries Jackie de Vries is werkzaam bij de vrijwillige
rondloop, maar ik ben natuurlijk wel een
Toen ik promotieonderzoek deed, was ik
brandweer in Vleuten. Het brandweerkorps –
beetje trots op het feit dat ik bij de brandweer
drie tot vier dagen per week thuis. Dat was
dat tegenwoordig uit 27 vrijwilligers bestaat
werk. Het is ook best speciaal en ik hoop dan
ideaal. Nu heb ik in Odijk een adviesbureau
– is al sinds 1927 ‘paraat’. Per 1 januari 2001
ook dat ik in ieder geval tot mijn vijftigste door
en werk ik als adviseur Huisvesting. Wij
zijn de vrijwillige brandweerkorpsen Vleuten-
kan gaan. Mensen onderschatten het werk
adviseren bijvoorbeeld ook gemeentes en
Haarzuilens en De Meern geïntegreerd in
wel eens, je moet er best veel voor doen. Het
de Veiligheidsregio’s Utrecht en Rotterdam-
de gemeentelijke brandweer Utrecht. Deze
is bijvoorbeeld noodzakelijk om flink te sporten
Rijnmond. Het is erg leuk werk omdat de
organisatie kent naast drie vrijwilligersposten
om fysiek in orde te blijven. Vroeger zou je mij
vraagstukken ook de brandweerorganisatie
in Vleuten, De Meern en Zuilen nog vier
niet horen zeggen dat het voor vrouwen wat
raken. De variabele voertuigbezetting
beroepsposten. De integratie in de Utrechtse
zwaarder is dan voor mannen, maar daar denk
bijvoorbeeld, heeft een directe link met de
brandweerorganisatie heeft tot gevolg
ik nu af en toe een beetje anders over...”
vastgoedportefeuille van de gemeente en met de vraag waar je de kazernes plaatst.”
gehad dat de werkzaamheden in hoofdzaak bestaan uit de klassieke brandweertaken: het
Met vier, vijf of zes op de tankautospuit
repressief optreden en de nazorg. “Wij zijn als
“Onze regio zit in de pilot Voertuigbezetting.
Stormdagen
vrijwilligers blij met elke uitruk. Dit gebeurt in
Dat betekent dat wij ook met vier of vijf
“Speciale incidenten blijven mij het meeste bij.
onze post ongeveer 140- tot 150 keer per jaar.
personen moeten kunnen uitrukken en dat
Op ernstige gebeurtenissen waar kinderen bij
Daarnaast ben ik – weliswaar in piket – ook
gebeurt ook een aantal keren per jaar. Er
betrokken zijn, zal ik -nu ik zelf kinderen heb-
chauffeur logistiek voor de regio. Daar wordt
gelden dan uiteraard speciale protocollen en
ongetwijfeld anders reageren. Persoonlijk vind
nog een keer of zestig per jaar uitgerukt.”
er wordt opgeschaald wanneer dat nodig
ik de zogenaamde stormdagen, waarvan wij
is. Deze variabele bezetting heeft niet tot
er de laatste jaren een aantal hebben gehad,
Jeugdsentiment
problemen geleid, hoewel het de eerste keer
erg leuk. Het is speciaal om als hulpverlener
“Ik ben sinds 2006 bij deze post werkzaam.
wel spannend was. Ik weet nog goed dat
van ’s morgens tot ’s avonds met dezelfde
Toen wij in Vleuten kwamen wonen,
onderweg naar een brandmelding er in een
mensen op pad te zijn, takken en bomen op te
wees ik tijdens de avondvierdaagse op de
flits door mij heen schoot dat ik als chauffeur
ruimen en met elkaar een andere werkelijkheid
brandweerkazerne. ‘Jeugdsentiment’, zei
van de TS dus ook de waterwinning moest
te beleven. Ik hoop dit nog jaren te kunnen
ik, waarop mij gelijk werd gevraagd of ik er
opbouwen. Oh jee, dacht ik toen. Maar we
doen.”
bij wilde komen. Ik had tien jaar niet meer
hebben veel getraind dus het was uiteindelijk
als brandweervrouw gewerkt, maar ik was
niet meer dan even omschakelen. Meestal zijn
bekend met het vak en zei ja. Eerder werkte
er voldoende vrijwilligers in ons dorp, maar het
Waar: Brandweer Vleuten
ik namelijk bij de bedrijfsbrandweer. Het is nu
komt ook wel eens voor dat er wordt gevraagd
Sinds: 2006
niet zo dat ik de hele dag in kazernekleding
wie ‘in huis’ is in verband met onderbezetting.
n
Wie:
Jackie de Vries
Wat: Brandwacht en chauffeur logistiek
42
43
Maarten Derkzen van Angeren Het brandweervirus zit er in bij de familie
veranderen. De brandweer is steeds
en als vrijwilliger. Ik zie het werk van de
Derkzen van Angeren. Zijn opa en vader
professioneler geworden. Daarnaast is het
brandweer daardoor van verschillende
werkten bij de brandweer en nu is hijzelf
taakveld verlegd. We rukken nu steeds vaker
kanten.”
brandweerman: Maarten Derkzen van
uit voor hulpverlening bij ongevallen. De
Angeren. Maarten was van kinds af aan al
druk op vrijwilligers is de laatste jaren flink
Vroeger werd je bedankt
gek op de brandweer. Als 8-jarig mannetje
toegenomen doordat meer opleidingen en
“Vroeger werd je bedankt en nu vraagt
reed hij met een vriendje op een zelfgemaakt
de burger waarom je zoveel schade hebt
brandweerwagentje rond in het dorp. Als
gemaakt. Dat is helaas de harde waarheid
12-jarige croste hij met zijn fiets achter de
in deze tijd. Burgers verwachten heel veel
uitrukkende brandweerwagen aan. Niet
van de brandweer, terwijl ze zelf meer
verwonderlijk dus dat Maarten bij de brandweer
verantwoordelijkheid moeten nemen. Op het
ging toen hij 18 werd.
moment dat je de brandweer nodig hebt,
“De spanning, sensatie en de inzet voor de
dan ben je al te laat en is schade niet te
maatschappij”, begint Maarten, “en het feit dat
voorkomen. Het bewustzijn bij de burger dat
je op plaatsen komt waar je normaalgesproken
ze zelf veel kunnen betekenen in preventie,
nooit zal komen. Dat maakt het werken bij
dat is helaas nog lang niet voldoende. Daar
de brandweer zo bijzonder. Natuurlijk zijn er
kunnen we als brandweer nog veel winst
ook vervelende incidenten. Als er dodelijke
behalen!”
n
slachtoffers zijn of er is een kind betrokken. Maar ook de hilarische uitrukken blijven me bij.
oefeningen verplicht zijn. Door de 24-uurs
We moesten op pad om een dier uit de sloot te
economie is het voor het bedrijfsleven ook
halen. Een collega had een wit T-shirt aan…dat
moeilijker om vrijwilligers voor een uitruk
bleef uiteraard niet smetteloos. We waren goed
tijdens hun werk weg te laten gaan. De
en wel weer weg - mijn collega had net weer
bedrijfsprocessen kunnen niet zomaar stil
een schoon wit shirt – en er volgde een nieuwe
liggen. Belangrijk dus dat de brandweer zich
melding. Ligt hetzelfde dier weer in de sloot.
richt op werkgevers om samen oplossingen te
Daar ging het smetteloze witte shirt weer!”
zoeken. Zelf werk ik als beleidsmedewerker
Wie:
binnen de veiligheidsregio, waardoor ik zelf
Wat: Ploegchef
Met werkgevers op zoek naar oplossingen
minder met die problematiek te maken heb.
Waar: Brandweer Spaarndam
“In de veertien jaar dat ik nu als vrijwilliger
Ik vind het trouwens een hele boeiende
Sinds: 1997
bij de brandweer werk, heb ik veel zien
combinatie, mijn werk als beleidsmedewerker
Maarten Derkzen van Angeren
44
45 Frits Huigen Empenaar Frits Huigen is bevelvoerder,
gedaan en tenslotte nog de module
ook wel iets om op dat tijdstip nog wat eten te
oefenleider en instructeur bij post Brummen.
oefenleider. In de dagsituatie is het voor mij
regelen bij de plaatselijke horeca…”
Sinds 1994 – toen hij werd gevraagd om als
goed te doen, want de gemeente is bereid
vrijwilliger bij de brandweer te komen – heeft
om mij te laten gaan zodra de pieper gaat.
“Wij rukken in principe niet met minder dan
hij het hele traject van opleidingen doorlopen.
De kazerne is achter het gemeentehuis, dus
met zes personen uit. Maar ik kan me wel
In het dagelijkse leven werkt Frits (49) als
ik ben heel snel inzetbaar. ’s Avonds en in de
voorstellen dat we in de toekomst bij een
integraal handhaver bij de afdeling bouw,
weekenden is dat wat lastig, omdat ik in Empe
automatische melding, ook best met vier of
brandveiligheid en milieu voor de gemeente
woon. Verder heb ik het goed doorgesproken
vijf personen kunnen gaan, zeker als we toch
Brummen. “In feite loop ik daarom de hele
met het thuisfront en zij staan achter me. Ze
al weten er aan de hand is. Maar zolang je dat
dag met twee petten op.”
weten dat dit mijn hobby is en dat ik er veel
niet helder hebt moeten we gewoon met z’n
voor over heb.”
zessen op pad”
woningtoezicht bij de gemeente Brummen
Calamiteiten buiten de regio
“Welke ervaring mij het beste is bijgebleven?
en dat sloot prima aan bij de brandweer. De
‘Wij worden ook opgeroepen bij grote
Nou, eigenlijk wel meer dan één, vooral de
brandweer, dat leek me gewoon een leuk
calamiteiten buiten onze regio. Zo hebben
ernstige ongevallen met auto’s die op treinen
vak en een leuke hobby. Ik zag dat echt heel
wij onder andere ook bij de natuurbrand
botsten. In Leuvenheim heb ik eens in de
breed, dus niet zozeer om de brandjes, maar
in Brabant en de duinbrand in Schoorl
spoorsloot in een auto moeten kruipen met
juist dat totale pakket van de brandweer.
meegedraaid. Het is altijd interessant om met
een overleden persoon er in…dat was een
En zo zie ik dat nog steeds. In mijn werk als
andere mensen te werken. Of dat moeilijk is?
wat vreemde gewaarwording. De meest rare
handhaver bij de gemeente Brummen kijk ik
Ik vind het juist interessant en leerzaam. Ik heb
ervaring was misschien toch wel dat mijn
– doordat ik al vele jaren bij de brandweer zit
daar ervaren dat, als de afstemming goed is
eigen schuur afbrandde en dat je eerst zelf
- met meerdere ogen: vanuit een theoretische-
en de neuzen dezelfde richting op staan, alles
112 moet bellen en vervolgens de collega’s
en wetgevingskant en puur praktisch. Dat is
als een trein loopt. Brandweermensen hebben
van Voorst het terrein op ziet komen. En toch
handig, maar ook wel eens lastig. Eerlijk is
allemaal dezelfde opleiding en je merkt ook
schoot ik ook al heel snel weer in mijn rol als
eerlijk, het kwartje valt vaak naar de praktische
dat we hetzelfde denken in dit soort situaties.
bevelvoerder, probeerde van alles te regelen.
kant.”
De inzet in Schoorl was overigens een lange.
Pas de volgende ochtend toen ik de gordijnen
Wij zijn ’s morgens om 9 uur vertrokken
opendeed realiseerde ik me pas echt dat mijn
“Ik heb vele cursussen gevolgd. Toen ik
en om 21 uur waren we klaar. Echter, we
schuur weg was. Je voelt dan pas wat het
eenmaal als bevelvoerder werkte, vond
hadden pech met ons voertuig (de TAS 8341,
betekent als iemand zoiets overkomt.”
Waar: Brandweer Brummen
ik het leuk om meer van mijn kennis en
een bosbrandbestrijder), waardoor wij rond
Sinds: 1994
vaardigheden over te brengen bij oefeningen
middernacht uit Schoorl vertrokken en om
en heb ik zodoende de instructeurcursus
2 uur ’s nachts thuiskwamen. Het heeft dan
“Ik werkte destijds bij bouw- en
Wie:
Frits Huigen
Wat: Bevelvoerder, oefenleider en instructeur
n
46
47
Dick Maliepaard In augustus 2011 viert Dick Maliepaard dat
en conserven. We hebben een week staan
hij al weer twaalf en half jaar actief is bij de
blussen. Maar het gebouw dat er vier meter
brandweer van Stad aan ’t Haringvliet. Het
naast stond hebben we kunnen behouden.”
begon allemaal tijdens de wateroverlast op Goeree-Overflakkee in 1998. “Ik ging even
Voor de toekomst
buurten bij de brandweer, die op dat moment
Op persoonlijk vlak zijn er wel plannen: “Het is
druk bezig was. En zo komt van het één het
erg druk op mijn werk, dus eigenlijk heb er ik
ander. Je begint met interesse en een praatje,
nu geen tijd voor. Maar in de toekomst zou ik
vervolgens wordt je gevraagd of je bij de
de opleiding voor hoofd brandwacht nog wel
brandweer wilt.” Naast zijn ‘gewone’ taken bij
willen volgen.”
de brandweer, neemt Maliepaard ook nog deel
Binnen de brandweerorganisatie ziet
aan het CBRN-peloton. “Het peloton is sinds
Maliepaard ook veel gebeuren. Binnen
januari 2008 inzetbaar. Maar gelukkig hebben
de regio worden een aantal kazernes die
we nog geen echt incident meegemaakt.”
dicht bij elkaar liggen samengevoegd. Die
In het dagelijks leven werkt Maliepaard op de
schaalvergroting ziet Maliepaard niet alleen als
onderhoudsafdeling van Kenbri Fire Fighting;
een verbetering: “De organisatie kan daardoor
een bedrijf dat zich bezighoud met het leveren
traag en log worden. Maar je kunt elkaar wel
van brandweermaterieel en –diensten. Maar
makkelijker opvangen of bijstaan”.
hij was al actief bij de brandweer toe hij daar
Ook wordt er elders in de regio (Rotterdam-
aan de slag ging.
Rijnmond) geëxperimenteerd met een Snel Interventie Voertuig (SIV). “Persoonlijk denk
Een week blussen
ik dat dat bij ons niet zou werken omdat
Natuurlijk blijft je eerste inzet je altijd bij. “Dat
de afstanden hier nogal groot zijn”, besluit
was bij een brand op een recreatiecentrum.
Maliepaard.
n
Ik was nog niet eens gecertificeerd!” Ook vergeet je nooit de incidenten waarbij
Wie:
Dick Maliepaard
slachtoffers zijn gevallen.
Wat:
Chauffeur en pompbediener
Een inzet die Maliepaard ook niet snel zal
Waar: Brandweer Stad aan
vergeten was de brand in een grote loods in 2005. “Dat was één grote loods van 10.000 vierkante meter met papier, hout
’t Haringvliet Sinds: 1998
48
49 Saskia Terwindt De afspraak met Saskia Terwindt was snel
De brandweercollega die mij destijds meer
project ‘Veilig Leven’ meer tussen burger en
gemaakt. De brandweervrouw was één van de
kon vertellen over de brandweer, had zo’n
brandweer in gaan zitten. Wat kunnen wij zelf
bezoekers van het vierde Nationale Congres
enthousiast verhaal dat ik niet kon weigeren.
doen en wat moeten anderen oppakken?”
Fire Safety Engineering, dat het NIFV in
Ik heb de versnelde opleiding gevolgd: in
Arnhem organiseerde.
augustus werd ik aangenomen, in januari zat ik al op de uitruk.”
In het dagelijkse leven is Saskia (47) werkzaam als beleidsadviseur Brandweerzorg voor de
Saskia Terwindt vindt het vak fysiek wel erg
Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost. Dat doet zij
zwaar. “Je merkt dat ik een dagje ouder ben.
vanuit het gemeentehuis in Veldhoven. En dat
Recent ben ik weer gekeurd, dus ik kan weer
is gemakkelijk. Aangezien Saskia ook één van
twee jaar mee. Maar om het fysiek ook goed
de 47 vrijwilligers is van het brandweerkorps
bij te houden, valt niet altijd mee.”
Veldhoven, hoeft zij de uitrukken van de brandweer in ieder geval niet meer te missen.
Prullenbakje “Bij ons in Veldhoven rukken wij meestal
Enthousiast verhaal
nog uit met acht man, maar soms ook wel
“Wij hebben twee kazernes in Veldhoven,
eens minder. Dat mag eigenlijk niet, maar
waarvan er eentje staat tegenover mijn werk.
voor een ‘prullenbakje’ die we gemakkelijk
Samen met drie andere collega’s gaan wij
met minder aankunnen, rukken wij ook wel
dus bijna altijd mee.” Saskia is nu vier jaar
eens met vier personen uit. Er loopt nu een
werkzaam bij de brandweer in Veldhoven.
project in de regio om voor een bepaald
“Ik werkte als afdelingshoofd en één van mijn
soort incidenten met vier man uit te rukken.
collega’s vroeg mij of hij mocht uitrukken
Dan moet natuurlijk wel iedereen helemaal
tijdens werktijd. Ik vroeg hoe vaak dat was
sterk genoeg zijn. Dat maakt het werk dus
en hij zei mij dat dit ongeveer 25 keer per
wel zwaarder. Wij denken in Veldhoven
jaar gebeurde. Toen ikzelf verhuisde naar
ook na over een satellietpost met een klein
Wie:
Saskia Terwindt
Veldhoven en ook op sociaal gebied wilde
interventievoertuig. Het is erg leuk om met dit
Wat:
Beleidsadviseur Brandweerzorg
‘inburgeren’, zeiden mijn collega’s dat ze
soort innovatieve ontwikkelingen bezig te zijn.
Waar: Brandweer Veldhoven
nog wel een vrouw bij de brandweer konden
Je merkt toch dat het een voordeel is dat ik
Sinds: 2007
gebruiken. ‘Mag ik dan ook tijdens werktijd
ook vanuit praktisch oogpunt mee kan denken
uitrukken?”, was gelijk mijn tegenvraag.
bij beleidsbeslissingen. Zo willen wij met ons
n
50
51 Dirk Slootweg Op zijn 38e besloot Dirk Slootweg om als
beroepskrachten uit en daarna komt de
op mensen uit de wijk waar de brand is, zijn
vrijwilliger bij de brandweer te gaan werken.
‘dichtstbijzijnde TAS of HV’. “ Deze voertuigen
de mensen in de praktijk altijd binnen drie
“Een laatbloeier”, concludeert Slootweg
worden bemenst met vrijwilligers uit de wijk
minuten op de kazerne. Op zaterdag, wanneer
zelf. “Ik werkte als vertegenwoordiger en
waar de brand is”, legt Slootweg uit. “We
het druk is in de stad, zijn de vrijwilligers zelfs
was veel van huis. Werken bij de brandweer
hebben op dit moment een proef draaien
de hele dag op de kazerne aanwezig. “Op
zat er eerder niet in. Maar toen ik het
met een inlogsysteem waar je precies kunt
deze manier is er zowel in Zaanstad Noord
assurantiekantoor van mijn schoonvader
zien hoeveel vrijwilligers er op een bepaald
als -Zuid altijd een bezetting aanwezig. We
overnam, kon ik mijn droom waarmaken.”
moment beschikbaar zijn. Ga je de stad uit,
hebben een enorme slagkracht en kunnen snel
Slootweg is eigen baas en zijn kantoor ligt
dan meld je je af.”
opschalen”, zegt Slootweg. “Wij hebben een unieke samenwerking tussen de vrijwilligers en
vlakbij een van de kazernes in Zaanstad.
Wie:
Dirk Slootweg
Wat: Manschap HV, chauffeur
Hij zit voornamelijk als manschap op
Uniek systeem
de als beroeps aangestelde collega’s, waar wij
een hulpverleningsvoertuig (HV) of
Een paar jaar geleden zijn in Zaanstad vier
zeer trots op zijn.”
tankautospuit (TAS), maar is ook chauffeur
kazernes gesloten. De kazernecommandanten,
van het waterongevallenvoertuig, voorzitter
het MT, en de OC hebben toen de uitruk-
van de Onderdeelcommissie (OC) én
procedure gewijzigd om te zorgen dat er altijd
Informatiecoördinator van het CoPi bij
genoeg mensen beschikbaar zijn voor een
Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland.
alarmering.
“Mensen vragen wel eens waarom ik geen
Zaanstad kent een dagdienst van 7.30 - 17.30
bevelvoerder geworden ben. Ik ben natuurlijk
uur. De beroepskrachten hebben allemaal een
pas laat begonnen, maar ik vind het prima
vaste beheersmatige taak, bijvoorbeeld bij
zo. Ik doe heel veel verschillende dingen en
de Technische Dienst of de afdeling Proactie
juist de afwisseling van manschap, chauffeur,
& Preventie. Minimaal één vaste dag in de
mijn werk voor de OC en sinds maart ook nog
week doen ze dienst en zijn ze de hele dag
Informatiecoördinator voor de Veiligheidsregio,
beschikbaar voor de uitruk. Bij een grote brand
maakt het een afwisselende en uitdagende
overdag kunnen zij een beroep doen op de
baan.”
vrijwilligers. De avond, nacht en weekend situatie wordt geregeld door vrijwilligers.
waterongevallenvoertuig, voorzitter OC,
Wijkspuit
Daarnaast bestaat er voor vrijwilligers ook
Informatiecoördinator CoPi.
In Zaanstad zijn acht kazernes, verdeeld
een consignatierooster. Op de dag dat je
Waar: Brandweer Zaanstad
over Zuid en Noord. Als er overdag brand
ingeroosterd bent, moet je beschikbaar zijn.
Sinds: 2002
is, dan rukt als eerste de dagdienst met
Omdat er altijd eerst een beroep wordt gedaan
n
52
53
Jacob Stouten Als klein jongetje woonde Jacob Stouten
brand nog veel kunnen betekenen. Nee, laat
Bruinisse hebben. En we zijn binnen vier
bij de brandweerkazerne in de straat. ‘Als
mij maar knippen”, zegt Stouten.
minuten uitgerukt! Wel kunnen we nog een paar vrijwilligers gebruiken, maar het is de
de brandweer uitrukte, dan vonden mijn broertjes en ik dat machtig mooi natuurlijk.
Koude kleren
laatste jaren moeilijk om die te krijgen. Voor
Daarom zijn we destijds lid geworden van de
“De uitrukken die me het meeste zijn
mij is een bijscholing goed te doen, omdat ik
jeugdbrandweer. Op mijn achttiende ben ik bij
bijgebleven, zijn twee ernstige auto-
al in het vak zit. Maar een nieuwkomer moet
de vrijwillige brandweer gegaan. Als eerste van
ongelukken. Bij de eerste was een auto
nu wel heel veel opleiding volgen voordat
de familie overigens…en nog steeds de enige.’
frontaal op een vrachtwagen gebotst. De
hij als vrijwilliger aan het werk kan. Ik snap
De 42-jarige Jacob Stouten werkt samen
bestuurder was zo goed als onthoofd en
wel dat het nodig is zodat we veilig kunnen
met zijn broer en zus in hun familiebedrijf
daarnaast lag een jong meisje dat ook op slag
werken. Mensen hebben die tijdsinvestering
Stouten Fourage. “Eigenlijk zijn we een
dood was. Ook dat andere ongeval zal me
er niet meer voor over. En ook qua geld
palingvisserij, maar door een wetswijziging
altijd bijblijven. Daarbij was het hoofd van de
levert het niet zoveel op. Het meeste gaat
moesten we dit jaar stoppen. Er zijn onder
bestuurder voor de helft eraf. Dat was zo’n
toch weer naar de Belastingdienst. Dat is wel
andere dioxines in de bodem gevonden. Dit
verschrikkelijk gezicht. Het was voor mij heel
eens zuur.” “Maar”, besluit Stouten stellig,
kan in de paling terechtkomen en levert in een
heftig omdat ik als bevelvoerder als eerste
“brandweerman ben je en het blijft een passie.
bepaalde hoeveelheid gevaar op voor de
en alleen bij de betreffende auto was. Dat is
Dus hoe dan ook, ik blijf voorlopig echt wel
volksgezondheid. Voorlopig kunnen we dus
me niet in de koude kleren gaan zitten. Maar
met plezier bij de brandweer aan het werk.”
niet meer op paling vissen. Gelukkig loopt het
gelukkig kan ik goed praten over dergelijke
andere deel van ons bedrijf goed: de transport
zaken. Zowel met de ploeg als privé praat ik
en fourage.”
het wel van me af waardoor ik er gelukkig niet
n
wakker van lig. Dat makkelijke praten, dat is Liever knippen dan blussen
ook de reden denk ik, dat ze me voor het BOT-
Stouten over zijn werk bij de brandweer: “Ik
team hebben gevraagd”, grapt Stouten.
sta graag voor anderen klaar, wil anderen helpen. Daarom werk ik bij de brandweer. Ik
Trots
zeg wel eens: ‘Waar alle mensen hard vandaan
“Korte lijnen en elkaar niet voor de gek
rennen, daar ren ik als een gek naartoe!’ Bij
houden. Daar houd ik van. Maar doordat
Wie:
Jacob Stouten
een uitruk ga ik liever naar een ongeval dan
we één regio worden, zullen er toch meer
Wat:
Bevelvoerder, lid BOT-team
een brand. Bij een ongeval heb ik het gevoel
schijven komen. Daar wordt het werk niet
Waar: Brandweer Bruinisse
dat onze hulp er meer toe doet. We moeten
leuker van. Ik ben er overigens heel trots op
Sinds: 1987
wel heel snel ter plaatse zijn, willen we bij een
dat we overdag voldoende mensen op post
54
55
Vincent Medema “Ik hoopte dat de portofoon kapot was,
22 vrijwilligers en wij beschikken over twee
doe bij de brandweer. Natuurlijk zijn er ook bij
maar het bleek helaas waarheid.” Aan het
tankautospuiten, een motorspuitaanhanger
ons veranderingen en bezuinigingen gaande,
woord is Vincent Medema, hoofdbrandwacht
(msa), een grootwatertransport en een
maar dat speelt vooral op de achtergrond. Ik
van de post Zuidlaren. Hij vertelt over 9 mei
container met een rampenterreinverlichtingsset.
heb wel begrepen dat de vrijwilligers zo veel
2008, toen drie brandweermannen om het
De laatste twee worden regionaal ingezet
als mogelijk worden gespaard.”
leven kwamen in een grote botenloods in
bij grotere incidenten. Het aantal meldingen
Yde (De Punt). De drie probeerden via een
is de laatste periode eigenlijk wel hoger dan
binnenaanval de brandhaard te bereiken,
dat het is geweest. Hoe dat kan weet ik niet,
maar werden overvallen door een plotselinge
maar daarbij heeft ook een aantal ongelukken
branduitbreiding. “Bij aankomst op de
plaatsgevonden met dodelijke afloop. Je zet
kazerne om naar De Punt te gaan hoorden
je altijd voor de volle honderd procent in
wij het tragische nieuws. We hebben daar
maar helaas zijn er af en toe ook dodelijke
geblust, maar ik weet niet meer hoe lang. Ik
slachtoffers te betreuren.”
n
was alle besef van tijd kwijt. Later op de dag werden we door het BOT opgevangen op het
Druk bestaan
vliegveld. Twee maanden later hebben wij
Als er bij Vincent Medema een melding
twee mensen kunnen redden uit een brandend
binnenkomt en hij is alleen met de kinderen
huis. Eén van hen konden we met een ladder
dan rijdt hij via zijn ouders naar de kazerne.
uit het achterraam halen, de ander werd door
“Handig hoor, zij wonen op de rijroute naar
een politieagent gered. Dat gaf een fijn gevoel
de kazerne en dan kan ik snel de kinderen bij
en kwam zo vlak na het ongeluk bij De Punt
hen afzetten. Wij gaan met minimaal met zes
op een goed moment. We hadden nu iemand
personen in de eerste auto, de bezetting van
kunnen redden. Een heftige periode was dat.”
de tweede auto is afhankelijk van de opkomst en aard van het incident. Mijn eerste uitruk
Meldingen
was een binnenbrand in een loods, vlak nadat
In de gemeente Tynaarlo zijn drie posten: Eelde,
wij ons ademluchtcertificaat hadden gehaald.”
Wie:
Vincent Medema
Wat: Hoofdbrandwacht
Vries en Zuidlaren. Drie mooie Drentse dorpen. Medema - getrouwd en vader van twee kleine
Met twee kleine kinderen en zijn werk heeft
Waar: Brandweer Tynaarlo
kinderen - is daar sinds juli 2002 werkzaam
Vincent Medema het druk zat. “Dat is ook de
Sinds: 2002
als vrijwilliger. “Bij de post Zuidlaren werken
reden waarom ik tevreden ben met wat ik nu
56
57 Ingeborg Smit-de Jonge “Ik ben bij de brandweer gegaan om mensen
Dat nummerbord en die geluiden vergeet
Leeuwarden speelt het sluiten van kazernes
te helpen, maar geef toe dat ik ook wel
je niet meer
overigens niet en het is nog te vroeg voor
van spanning houd”, zegt ze. Al 19 jaar
Een brand is natuurlijk mooi om van nabij te
conclusies, maar zorgen maak ik me wel. Naar
is Ingeborg Smit-de Jonge vrijwilliger bij
zien, maar ook minder leuke dingen horen
mijn idee moet je bij hulpverleningsinstanties
de vrijwillige brandweer in Leeuwarden.
bij het vak. “We hebben eens een lijk uit een
niet willen bezuinigen.”
“Eigenlijk vanaf het begin. Toen ik in opleiding
woning gehaald, het verkeerde al in vergaande
was hadden we nog niet eens een auto.
staat van ontbinding. En ik herinner me een
Firefighter for life!
Ook geen kazerne trouwens. Maar toen de
hulpverlening aan een jongeman die met zijn
Als hoofdbrandwacht heeft Smit het goed
eerste lichting vrijwilligers klaar voor uitruk
auto uit de bocht gevlogen was. Dat was
naar haar zin. Naast haar brandweerfunctie is
was, waren ook die praktische middelen
behoorlijk mis. Wij deden natuurlijk ons werk,
Smit managementassistent bij een landelijke
beschikbaar. Ik was eigenlijk op zoek naar een
maar dat beeld van zijn auto, het nummerbord
welzijnsinstelling. “Daarmee help ik ook
administratieve functie omdat ik toentertijd
en de geluiden van de reanimatie vergeet
mensen, maar anders.” Vastbesloten reageert
werkloos raakte, maar de repressieve dienst
je niet meer. Maar samen met mijn team én
ze op de vraag ‘Nog 19 jaar erbij?’: “Minstens,
van de brandweer was weer eens iets anders.
mijn man, die ook bij de vrijwillige brandweer
ik heb niet voor niets Firefighter for Life
Ik houd wel van het avontuur.”
van Leeuwarden zit, kon ik zulke emotionele
achterop mijn motorvest staan. Motorrijden:
dingen verwerken.”
nog zo’n heerlijke, avontuurlijke bezigheid. Samen met zeven anderen maak ik sinds
Niet vies van een mooie fik En avontuur kreeg Smit genoeg: “In al die
Modernisering is nodig
dit voorjaar deel uit van de Red Knights in
jaren maak je veel mee, maar een paar dingen
Desgevraagd laat Smit weten dat ze
Nederland, een internationale motorclub die
zijn me goed bijgebleven. Tijdens een inzet
modernisering binnen de brandweer
zijn oorsprong heeft in de USA, voor en door
bij een grote brand van Zuidema hadden
noodzakelijk vindt. “Het is goed dat een
brandweermensen”. Smit zou het leuk vinden
we te maken met loodsen vol goederen,
organisatie met z’n tijd meegaat. De
als meer collega’s met dezelfde passie zich bij
waaronder flessen Baileys en pakken met
ontwikkelingen in de samenleving vragen
hen aansluiten.
pannenkoekenmeel. Dat wilde dus wel
daarom. Maar helaas brengt de tijdgeest ook
Wat: Hoofdbrandwacht
branden. Op een gegeven moment - ik liep
bezuinigingen met zich mee. Ik maak me
Waar: Brandweer Leeuwarden
over het terrein - stortte achter mij het hele
zorgen over het verdwijnen van kazernes. Dat
Sinds: 1992
dak in en het vuur sloeg uit, dat maakte erg
leidt tot langere aanrijtijden, er gaat kostbare
veel indruk op me. Prachtig!”
tijd verloren als het om redding gaat. In
Wie:
Ingeborg Smit-de Jonge
n
58
59 Rob Leenders Toen Rob Leenders in 1987 bij de brandweer
de brandweer. Als de pieper gaat kan ik snel
los loopt”, zegt hij. “De post Doornenburg
Doornenburg begon, was hij 19 jaar. “Een
op de kazerne zijn. Als ZZP’er heb ik ook geen
zit in een uithoek, maar heeft een paar grote
oom van mij was al bij de brandweer. Op een
baas die daar eventueel een probleem van kan
risicogebieden en -objecten, zoals de rivieren
verjaardag vertelde hij dat het brandweerkorps
maken.”
en de Betuwelijn. Daarnaast doen wij ook nog de reanimaties. Zelf denken we dat de post
wel wat verjonging kon gebruiken. Daarom ben ik maar eens gaan kijken en
Grootste brand en reanimatie
wel blijft bestaan, maar ja... misschien denken
kennismaken.” Niet veel later werd ´de oude
Doornenburg is geen grote stad met veel grote
de mensen achter het bureau daar anders over.
generatie´ aangevuld met drie jonge collega´s.
incidenten. De grootste brand die Leenders
Ik hoop in ieder geval nog een aantal jaren bij
“Sinds die tijd is er wel veel veranderd bij ons
zich kan herinneren, is van ongeveer twintig
de post Doornenburg te kunnen blijven en de
korps”, vertelt Leenders. “De kazerne was
jaar terug. “Dat was een enorme houten
volgende TS nog mee te maken.”
toen niet meer dan een grote schuur waar het
bedrijfsloods aan de Koffiemolen. Verder heb
materieel stond, er was zelfs geen toilet. In
ik natuurlijk meer meegemaakt, maar je moet
1994 kregen we een nieuwe echte kazerne.
proberen vervelende gebeurtenissen zo snel
Afgelopen voorjaar is de kazerne nog weer
mogelijk te vergeten.”
uitgebreid. Ook hebben we nu een redelijk
Als één van de eerste brandweerkorpsen in
jonge ploeg: de oudste is 46 jaar en de jongste
Nederland is het korps Doornenburg in 2000
is 28.”
ook begonnen met reanimaties (Medische Ondersteuning Brandweer), omdat de
Heilig avondje
ambulances vaak niet op tijd konden komen.
De redenen dat Leenders bij de brandweer zit,
“Onlangs betrof het een reanimatie van
zijn onder andere ´de spanning´ en ´het helpen
iemand uit mijn familie. Helaas is dat niet goed
van anderen´. “Dat klinkt een beetje cliché,
afgelopen, maar we hebben in ieder geval
maar is het is echt zo. Maar belangrijker nog
geprobeerd... het is beter dan niets doen.
vind ik de gezelligheid en samen bezig zijn met
Maar het is wel heftig.”
het team.” De wekelijkse trainingsavond is voor Leenders dan ook heilig. “Het is voor mij
Van gemeente naar regio
Wat: Hoofdbrandwacht
een echt avondje uit. En daar moet alles voor
De gemeentelijk brandweer (Lingewaard) zal
Waar: Brandweer Lingewaard,
wijken, zelfs het werk!”
binnenkort opgaan in de regio (Gelderland-
Naast de brandweer heeft Leenders een
Midden). Wat er dan gaat gebeuren met de
schilderbedrijf. “Ik heb veel klanten in de
post Doornenburg weet Leenders nog niet.
buurt van Doornenburg en dat is ideaal voor
“Ik denk dat het met de regionalisering wel
Wie:
Rob Leenders
post Doornenburg Sinds: 1987
n
60
61 Frans Claessens Frans Claessens, 51 jaar, werkt sinds 1997
legt Claessens uit. Hij geeft aan dat er gelukkig
bij de brandweer, post Schinnen. In het
veel aandacht is voor dit soort situaties. Er
dagelijks leven werkt hij als operator bij een
wordt op getraind en ook is er begeleiding na
chemisch bedrijf. Een collega van hem was
afloop. Maar het vak kent ook zo zijn leuke
postcommandant en vroeg of de brandweer
kanten. Claessens herinnert zich bijvoorbeeld
niets voor hem was. “Ik had al veel verhalen
nog de keer dat een kat uit de boom gehaald
van hem gehoord en toen hij het vroeg leek
werd. Toen de kat op de grond stond rende
het me wel wat. De spanning, de collegialiteit,
deze meteen weer de boom in. Of de keer dat
dat trekt me nog steeds aan”, vertelt
ze een melding kregen dat een 18-jarig meisje
Claessens.
in de badkamer opgesloten zat. “De auto stond nog niet stil of de brandweermannen
Jeugdbrandweer
renden het pand binnen”, vertelt Claessens
Naast zijn functie van bevelvoerder/chauffeur is
lachend.
Claessens erg actief bij de jeugdbrandweer. “Ik heb meegewerkt aan de oprichting van
Regionalisering positief
de jeugdbrandweer in Schinnen ben nu bezig
Claessens ziet zijn toekomst bij de brandweer
met de integratie van de jeugdbrandweer in
positief in: “De regionalisering pakt goed uit.
de regionale brandweer Zuid-Limburg. Post
Minpuntje is wel dat de vrijwilligers nu minder
Schinnen heeft nu 14 jeugdleden in de leeftijd
vaak uitrukken omdat eerst de beroepskorpsen
van 12 tot 18 jaar en we willen de leeftijd
worden ingezet. Maar daar staat tegenover
verhogen naar 15 jaar. We richten ons steeds
dat er nu veel meer samengewerkt wordt. De
meer op doorstroming naar de brandweer en
samenwerking met andere korpsen - vrijwillig
we zijn een kweekvijver voor de regio Zuid-
en beroeps - verloopt prima en ik vind het een
Limburg”, zegt Claessens trots.
goed zaak dat we nu eens kunnen kijken in de keuken van andere korpsen. Daar kun je alleen
Wie:
Frans Claessens
Leuke incidenten
Wat:
Bevelvoerder / chauffeur
“Als brandweerman heb je natuurlijk vaak
Waar: Brandweer Zuid-Limburg, post Schinnen Sinds: 1997
te maken met vervelende situaties. Als twee collega’s met ernstige brandwonden in het ziekenhuis worden opgenomen, dan word je weer eens met de neus op de feiten gedrukt”,
maar van leren.”
n
62
63
Anke Terpstra In 1999 werd Terpstra gevraagd zich op te
om teamwerk. Ik ben bevelvoerder, maar in je
eventuele schade. Maar ik haal veel meer
geven als vrijwilliger bij de brandweer. Iedereen
eentje kun je heel weinig. Met zijn allen vorm
voldoening uit een inzet als je deze technisch
vond dat bij haar passen. Maar wanneer past
je een team. Tegelijkertijd moet een team ook
en tactisch aan kunt pakken. Een goede
het bij je om brandweervrijwilliger te worden?
geleid worden.” Deze samenwerking gaat
aanpak waarin het team goed presteert is
“Als je een type bent wat kan doorpakken,
verder dan de samenwerking in je eigen team,
voor mij heel belangrijk. Dat geeft mij pas echt voldoening.”
dingen kan combineren, als je een goede gezondheid en inzicht hebt, maar vooral als je
Community Safety als toekomst
een echte teamspeler bent“, geeft Terpstra aan.
Over de toekomst is Terpstra duidelijk. De betrokkenheid van de
Aan de warme kant is ze tevreden over de
brandweervrijwilligers
huidige situatie. Dit doet ze graag en met
Terpstra was de eerste vrouw in het Korps
veel passie. Aan de koude kant liggen voor
Heerenveen. Zelf heeft ze dat nooit als
haar nog een aantal ambities. “Graag zou ik
belemmering ervaren, maar ze was vanuit haar
een bijdrage willen leveren aan Community
werk bij de belastingdienst al gewend om in
Safety. Voorlichting geven aan bedrijven en instellingen. Nu geef ik al voorlichting aan
een mannenwereld te werken. Daar is ze ook door een collega benaderd of het misschien iets
geeft zij aan. Een inzet die haar het meest
scholen, maar dat wil ik graag verbreden. De
voor haar was om bij de brandweer te gaan.
bij is gebleven, is dan ook een inzet waarin
brandweer is continue in ontwikkeling en
Haar werkgever vond het goed, maar wel in
de samenwerking van verschillende diensten
bepaalde dingen veranderen of verdwijnen.
eigen tijd. Het is bijzonder om steeds weer te
centraal stond. Door de goede samenwerking
Dat is erg jammer, maar je moet toch verder
zien dat de brandweervrijwilligers zo betrokken
en afstemming konden we het leven van een
kijken.” Als voorbeeld haalt zij het duikteam
zijn en er zoveel vrije tijd steken. Zo ook
vrouw te redden, die reeds tot 23 graden
aan. “Mogelijk wordt deze door reorganisatie
Terpstra; zij is naast bevelvoerder ook duiker,
onderkoeld was. “Dat is waar je het voor doet.”
opgeheven. Verstandelijk kan ik het misschien wel begrijpen, maar emotioneel niet. Ik ben
duikploegleider en duikinstructeur en minimaal De voldoening van een goede inzet
duiker en duikploegleider met veel plezier.”
Zoals zo velen denken, is een grote
Toch blijft ze niet bij de pakken neerzitten.
Teamwerk
brand niet het mooiste dat Terpstra als
Ze gaat op zoek naar andere mogelijkheden.
Wie:
“Als bevelvoerder is het belangrijk om rust te
brandweervrijwilliger kan overkomen. “De
“Wellicht dat we onze expertise dan op een
Wat: Brandmeester
hebben in je kop. Als je rust hebt in je kop,
grootte van een brand of ongeval maakt voor
andere manier in kunnen zetten, bijvoorbeeld
Waar: Brandweer Heerenveen
dan straal je dat ook op je team uit“, geeft
mij niet uit. Begrijp me niet verkeerd, een
bij oppervlaktereddingen of bijstand.”
Sinds: 1999
Terpstra aan. “Het draait bij een inzet allemaal
grote brand kan geweldig zijn, afgezien van
twee avonden in de week actief als vrijwilliger.
n
Anke Terpstra
64
65 Anetta Francke-Boogaard Anetta Francke is het levende bewijs dat het
bent, beroeps of vrijwilliger, ondernemer of
brand een gebouw (gedeeltelijk) kan redden.
werven van brandweervrijwilligers via huis-
huismoeder, je gaat voor hetzelfde doel. Je
Maar de momenten waar ik het echt voor
aan-huis folders wel degelijk werkt. Toen
vindt echt van alles terug bij de brandweer.
doe, zijn de momenten dat je samenwerkt,
zij de folder van Brandweer Veere op haar
Toch heb ik als eerste vrouwelijke bevelvoerder
het groepsgebeuren. En dan niet alleen tijdens
deurmat vond was haar interesse gewekt.
in Walcheren wel het idee dat ik me extra
een inzet, maar ook tijdens een opleiding of
Na het bijwonen van een oefenavond wist ze
wil en moet bewijzen. Maar dat houdt me
oefenavond.”
het zeker: hier wil ik deel van uitmaken. “Het
scherp.” Dat idee heeft ze niet alleen bij de
helpen van mensen, het teamgebeuren, met
uitrukken, maar ook bij de vaardigheidsproef
Plezier
de groep samen hulpverlenen, dat wilde ik
van het ABWC waar ze in het najaar als
Als Anetta naar de toekomst kijkt, is zij
ook!”, verklaart Anetta.
bevelvoeder aan deel zal nemen.
tevreden met haar huidige functie als
Van manschap tot onderbrandmeester
Teamwerk
met een functie als ‘instructeur manschappen’.
“Toen ik bij de brandweer kwam, dacht ik dat
Op de vraag wat haar het meest is
“Ik kan me herinneren dat ik dat destijds
ik zou stoppen als ik had wat ik nodig heb
bijgebleven, geeft Anetta aan dat er vele van
een ontzettend leuke opleiding vond. Graag
bevelvoerder. Wel zou ze dit graag aanvullen
om manschap te worden. Dus eerst heb ik
zou ik nu mijn kennis en kunde, maar ook
de opleiding tot manschap en hulpverlening
het plezier dat ik toen had, en nog steeds
afgerond. Maar daarna werd ik toch
heb, overdragen aan anderen.” Want dat
nieuwsgierig en leergierig. Ik vroeg me af wat
ze plezier heeft in wat ze doet blijkt uit het
er nog meer was. Toen heb ik de opleiding
enthousiasme waarmee zij over de brandweer
tot hoofdbrandwacht gevolgd en afgerond”,
spreekt. Het gesprek wordt dan ook afgesloten
geeft Anetta aan. “Drie jaar geleden ben
met de opmerking van Anetta dat als je iets
ik vervolgens gevraagd om de opleiding tot
leuk vindt, dat geen moeite kost, dat doe je
onderbrandmeester te volgen. Daar heb ik in
met plezier en passie.
het begin toch wel even aan getwijfeld. Zou ik dat wel kunnen? Maar de testen wezen uit dat Wie:
Anetta Francke-Boogaard
ik hiervoor geschikt zou zijn.”
Wat: Bevelvoerder Waar: Brandweer Veere, Post Serooskerke Sinds: 2004
die momenten zijn. “Natuurlijk blijven veel inzetten je bij en dat zijn vaak geen leuke
Begin dit jaar heeft Anetta de opleiding tot
momenten. Er zijn ernstige inzetten die veel
onderbrandmeester afgerond, en is zij actief
indruk op je maken, maar dat is voor mij niet
als bevelvoerder. Dat zij vrouw is maakt voor
de kick. Het geeft wel veel voldoening als je
haar geen verschil. “Of je nu man of vrouw
een mensenleven kan redden of tijdens een
n
66
67
Roy Post Dat zijn opa vroeger ook brandweervrijwilliger
veel vergaderervaring op en zie hoe processen
parate brandweerploeg. De beroepskrachten
geweest is, was voor Roy Post niet direct
lopen. Dat bevalt mij erg goed en ik heb het
verrichten in de kazerne hun werkzaamheden
een reden om dat ook te doen. Hij werd
idee dat het mij ook goed vergaat. Het is best
in 12-uurs diensten van 7.00 tot 19.00 uur. Zij
pas echt enthousiast toen hij tijdens een
wel veel allemaal, maar dat vind ik niet erg.”
verzorgen tevens de parate sterkte met één tankautospuit, een standaard blusvoertuig.
jeugd-EHBO-cursus op bezoek ging bij de brandweer. “Vanaf mijn 13e jaar ben ik actief
HBO-studie
Als Roy dienst heeft, dan is dat van 19.00
geweest bij de jeugdbrandweer. Dus de
Eigenlijk is Roy Post nog gewoon student. In
uur tot 7.00 uur. “Dat is voor mij ideaal
interesse is er altijd al geweest.” Aan het
Rotterdam studeert hij Integrale Veiligheid,
en de enige reden waarom ik dit werk kan
woord is Roy Post, brandweervrijwilliger in
een HBO-studie die goed te combineren is met
combineren met mijn studie. De vrijwilligers
Pijnacker-Nootdorp uit de Veiligheidsregio
zijn brandweerwerkzaamheden. “De interesse
oefenen ‘s avonds in hun dienst van
Haaglanden
voor die studie heeft rechtstreeks te maken
19.30 tot ongeveer 22.00 uur. Er wordt
met mijn interesse voor de brandweer. Wat
uitvoering gegeven aan een vooraf bepaald
Ondernemingsraad
ik mij nog goed herinner is mijn stageperiode
oefenprogramma. De vrije uren daarna gebruik
Roy Post is niet alleen een erg jonge
bij de brandweer. Een dag na de brand liep ik
ik regelmatig om te studeren. Voor mij is dat
brandweerman (22 jaar), hij was ook de
rond in het afgebrande TU-gebouw in Delft,
handig. Ik denk dat ik ook na mijn studie in de
jongste van zijn korps die lid werd van
hetzelfde gebouw waar ik kort daarvoor nog
wereld van de veiligheid blijf werken.”
de Ondernemingsraad (OR). “Dat was
Bouwkunde had gestudeerd. Wel heftig hoor.”
n
eigenlijk toeval. Toen ze mij vroegen voor de OR, waren er in eerste instantie geen andere
Het korps van Pijnacker-Nootdorp beschikt
kandidaten. Ik heb ‘ja’ gezegd. Toen er zich
over een goed getraind, modern uitgerust
toch nog een tweede kandidaat meldden,
korps van bijna 100 personen, waaronder
draaide het uit op een verkiezing. Die heb
twee beroepsploegen van zeven personen
ik uiteindelijk gewonnen, waar ik uiteraard
en 11 vrijwilligersploegen van zes à zeven
blij mee ben. Natuurlijk moeten wij er voor
man. Per 1 september 2008 is een nieuwe
zorgen dat wij gehoord worden, maar op
brandweerpost in gebruik genomen aan de
het persoonlijke vlak leer ik ook veel. Zo heb
Nootdorpseweg in Pijnacker. Dit gebouw
ik ook de andere kant van het vak - met
vervangt de twee kazernes die tot die
name de beleidskant - leren kennen. En als
tijd operationeel waren in Nootdorp en
Wie:
Roy Post
lid van de Ondernemingsraad heb ik het hele
Pijnacker. Ook is de nieuwe organisatievorm
Wat:
Vrijwillig manschap
traject vanaf de regionalisering tot hoe de
in werking getreden waarbij het gebouw
Waar: Pijnacker-Nootdorp
organisatie nu is, goed kunnen volgen. Ik doe
24 uur per dag bemenst wordt door een
68
69
Harm Drewel “Een prachtige tijd, met zowel heel mooie,
Vogel gevlogen
brandweer een leuke hobby. Ik zal mijn
maar ook heel heftige momenten”, zo
“In mijn beginjaren hadden we wel
kleinzoon, als hij ouder is, ook zeker aanraden
omschrijft Harm Drewel zijn tijd bij de
vijftien uitrukken per week. Dat waren
om bij de brandweer te gaan. Want zoals
vrijwillige brandweer in Hoogezand. “Toch heb
vaak automatische meldingen bij het
ik al eerder zei: ‘Ik heb er een prachtige tijd
ik die 25 jaar geen moment gemist sinds mijn
winkelcentrum. Toch vond ik die uitrukken
gehad!’, besluit Drewel.
afscheid in januari van dit jaar. Ik heb weer
machtig mooi. Ook vond ik het altijd leuk
tijd voor andere hobby’s zoals voetbal. Ik ben
om een kat of een papegaai uit een boom te
namelijk jeugdscheidsrechter. Ook breng ik
halen. De grap was natuurlijk dat die beesten
veel tijd door met mijn vierjarige kleinzoon.”
er meestal zelf uit gingen op het moment
n
dat wij eenmaal boven in de boom waren en In een minuut
dichtbij kwamen”, lacht Drewel.
Het korps van Hoogezand-Sappemeer heeft een samenwerkingsverband met het korps
“Minder prettig waren de vele ongevallen met
Slochteren. De dagdienst is gehuisvest in de
dodelijke afloop en ook een woningexplosie in
kazerne in Hoogezand. De dagdienst bestaat
het dorp Kropswolde zal ik nooit vergeten. De
uit 13 personen (11,25 fte). De uitrukdienst
bewoner had het huis vol met gas laten lopen
bestaat uit vier blusploegen van 12 personen
om zelfmoord te plegen. Toen wij arriveerden,
die eens in de vier weken een week dienst
vond er een enorme explosie plaats. Het huis
hebben.
was totaal verwoest en helaas waren er ook brandweercollega’s gewond. Bij drie van hen
Harm Drewel werkt sinds 1976 bij de
heeft het herstel lang geduurd en dat had
Gemeente Hoogezand-Sappemeer. ”De
grote impact binnen ons korps. Een heftige
kazerne ligt vlakbij de gemeentewerf. In
periode was dat.”
1985 ben ik gevraagd om chauffeur bij de brandweer te worden. Daar hadden ze
Een aanrader
overdag een dringend tekort aan en ik kon
De laatste paar jaren is er wel heel snel, heel
Wie:
Harm Drewel
door mijn werk binnen een minuut in de
veel veranderd voor de vrijwilligers. Het leek
Wat:
Chauffeur
wagen zitten. Ik was destijds helemaal niet
wel of alleen de aanmelding nog vrijwillig was.
Waar: Brandweer Hoogezand-
bekend met de brandweer, maar het leek me
Daarna bestond er alleen nog een ‘moeten’.
Sappermeer
wel heel boeiend. Vooral het groepsgebeuren
Dat was wel jammer en zorgde voor onvrede
Sinds: 1985 tot januari 2011
sprak me aan en daarom heb ik ‘ja’ gezegd.”
onder de vrijwilligers. Toch blijft de vrijwillige
70
71
Koos en Marcel Polderman Dit keer een dubbelinterview met twee broers,
heb ik van mijn hobby mijn beroep gemaakt
een plek gekregen, maar als je pas net bij de
die allebei als vrijwillig korpscommandant bij
en ben ik in dienst gekomen bij de regionale
brandweer bent komt het extra hard aan. Dan
de Brandweer Alkmaar werken en óók allebei
brandweer, afdeling Vakbekwaamheid. Ik
heb je als broers ook weer steun aan elkaar.”
in dienst zijn van de Veiligheidsregio Noord-
houd mij bezig met het grootschalig oefenen,
Holland Noord.
zegt Koos. Marcel vult aan dat hij in 2008 de
Sociëteitsgevoel
overstap naar de regio heeft gemaakt. “Ik was
Alkmaar was een van de laatste grote
‘Kracht en vlugheid’
al freelance docent en toen er een vacature
gemeentes waar de brandweertaken voor
Marcel is korpscommandant bij het oudste
kwam voor ‘coördinerend docent/specialist
het grootste deel door vrijwilligers werden
korps van Alkmaar: ‘Kracht & Vlugheid’.
Opleiden oefenen’ heb ik de stap genomen
uitgevoerd. Nu is dat inmiddels niet meer
“Dit korps is in 1879 opgericht en komt
om er mijn beroep van te maken. We werken
zo. In Alkmaar loopt een pilot ‘vier op
voort uit een voormalige turnvereniging,
nu dus weer samen, alleen de accenten liggen
de TS’. De eerste TS wordt bemand door
vandaar die naam. De leden wilden naast
anders.” Op de vraag of ze nooit eens genoeg
beroeps en daarna komt er een TS met zes
het turnen ook iets voor de gemeenschap
van elkaar hebben zegt Marcel lachend: “Nee
vrijwilligers. “Omdat de eerste inzetten met
betekenen en hebben destijds aangeklopt bij
hoor, we gaan zelfs een paar keer per jaar met
beroepskrachten uitgevoerd worden, is het
de gemeente met de vraag: kunnen we niet
beide gezinnen samen op vakantie; we hebben
aantal uitrukken voor vrijwilligers met 80%
gaan blussen? Drie maanden later werd het
echt een heel hechte band met elkaar!”
gedaald. Jongeren zijn niet anders gewend, maar voor de oudere garde was het wel even
korps ‘Burgerplicht’ opgericht en opeens was Alkmaar 2 bluskorpsen rijker.”
Brand op het Waagplein
wennen”, zegt Koos.
Marcel was pas een half jaar bij de brandweer Koos is korpscommandant bij het korps ‘Paraat’,
toen er een heftige brand op de kaasmarkt
Marcel: “Omdat het aantal uitrukken is
in het centrum van Alkmaar. Daarnaast is hij,
in Alkmaar uitbrak. Samen met zijn broer zijn
verminderd, is het sociëteitsgevoel erg
net als zijn broer, ook duikploegleider en duiker
ze uitgerukt en beiden noemen ze meteen
belangrijk. Voor de binding met het korps
geweest. “Twee jaar geleden is het duikteam
dit incident bij de vraag wat hen het meest
gaan we met elkaar naar de film en hebben
opgeheven en hebben we in de regio nog maar
is bijgebleven. “We zagen een vrouw met
we drie maal per jaar een uitje, waarvan één
twee duikteams. Dat er bezuinigd wordt snap
een kind op de arm voor het raam staan. Zij
keer met partners erbij.” “Maar gelukkig
ik wel, maar het is een waterrijke regio, en het
kon het huis niet uit en wij konden het pand
wordt er tegenwoordig veel aan realistisch
moet niet ten koste gaan van de veiligheid.”
niet in. Een tweede kind, autistisch, lag in
oefenen gedaan”, zegt Koos. “Dat is natuurlijk
Wie
bed. Moeder en kinderen zijn bij de brand
nodig voor het vak, maar daarmee wordt ook
Wat Korpscommandant
Hechte band
omgekomen, dat was heel heftig”, zegt Koos.
de ‘smaak van de brandweer’ behouden.”
Waar
Brandweer Alkmaar
Beide broers werkten oorspronkelijk in de
Marcel vult aan: “De nazorg is gelukkig goed
Sinds
1987 en 1989
autobranche, een familiebedrijf. “In 1995
geregeld. Het incident heeft inmiddels wel
n
Koos en Marcel Polderman
72
73
Sebastiaan Wout Op de afgesproken tijd voor het interview nam
Natuurlijk zijn er ook incidenten die je
gebruiken kom je een heel eind”, aldus Wout.
Sebastiaan Wout zijn telefoon niet op… Bij
nooit zult vergeten. “Eén keer moesten we
“En natuurlijk is het heel belangrijk dat je goed
een brandweerman kan je zo iets verwachten,
assistentie verlenen bij een auto te water.
met elkaar contact hebt en communiceert.”
want – inderdaad- hij had een uitruk.
Het bleek een vriend van mij te zijn die werd
Op zijn 14e is Sebastiaan Wout als manschap
gereanimeerd… Op zo’n moment zet je een
Eigen toekomst
begonnen bij de jeugdbrandweer. De
knop om en ga je gewoon door. Maar dat was
Wat alle veranderingen binnen de brandweer
jeugdbrandweer was bij hem op school bezig
wel heel heftig.”
voor hem zelf zullen betekenen weet Wout nog niet. “Maar ik heb het nog enorm naar
met een wervingsactie. “Ik was net gestopt met voetbal, dus ben ik maar eens gaan kijken
Twee op een voertuig
mijn zin bij de brandweer en hoop nog lang
en heb ik me daarna aangemeld.”
Wout ziet dat er binnen de brandweer veel
door te gaan. Met als doel door te groeien als
Ongeveer een jaar later werd hij bevelvoerder.
veranderingen aan de gang zijn. “Dat is voor
brandmeester.”
Samen met zijn ploeg schopte hij het zelfs tot
de burger een voordeel, omdat de brandweer
de landelijke finales, waarbij ze op de vijfde
steeds sneller kan reageren en voorrijden.
plaats eindigden.
Maar voor veel vrijwilligers hangt de toekomst
Toen Wout 18 werd stroomde hij automatisch
aan een dun draadje. Vooral mensen die iets
door naar de vrijwilligers van het korps
verder van de kazerne wonen, kunnen niet
Bussum.
meer op tijd op de kazerne zijn om de eerste
n
uitruk te pakken. Ik ben bang dat we daardoor Waardering
in de toekomst misschien afscheid moeten
“Het mooist is natuurlijk het blussen van
nemen van een aantal vrijwilligers.”
een brand. De ellende van een ander is
Toch staat Wout niet negatief tegen
onze uitdaging, zeg ik wel eens.” Maar wat
veranderingen. Hij maakt zelfs deel uit van de
Wout vooral aanspreekt bij de brandweer is
werkgroep Materieel van de pilot ´2 op een
dat je werk echt gewaardeerd wordt door
TS´. “In het begin was ik heel sceptisch over
de burgers. “Hier bij de kazerne woonde
twee man op een wagen. Want: wat kan je nu
bijvoorbeeld iemand die regelmatig klaagde
doen met z´n tweeën?” Maar na een excursie
over geluidsoverlast als wij een uitruk hadden.
naar Denemarken was Wout toch om. Daar
Wie:
Tot het moment waarop wij zijn auto moesten
zag hij hoe je met een andere aanpak, modern
Wat: Hoofdbrandwacht
blussen… Daarna was het klagen over en
materieel en alternatieve blusmiddelen, zoals
Waar: Brandweer Bussum
werden we zelfs getrakteerd op taart en
‘One Seven’, veel kan uitrichten. “Maar ook
Sinds: 2008
drinken!”
door gewoon goed je boerenverstand te
Sebastiaan Wout
74
75 Jan de Bie Jan de Bie had al in Goudriaan bij de
haalden we iemand zo snel mogelijk uit een
dan ga je er ook voor. Ongeacht het weer of
brandweer gezeten toen hij in 1991 het
auto. Nu stabiliseren we in samenwerking met
het tijdstip.” De goede sfeer is voor De Bie
korps van Hardinxveld-Giessendam mocht
de ambulance het slachtoffer en gaan we op
de reden geweest om op vijfenvijftig-jarige
versterken. Sindsdien heeft hij het erg naar
aanwijzingen van het ambulancepersoneel
leeftijd nog steeds niet aan stoppen te denken.
zijn zin bij de brandweer. Niet alleen omdat
te werk. Ook zijn we tegenwoordig bezig
“Zolang het nog kan blijf ik er bij!”
hij anderen in tijd van nood hulp kan bieden,
met een andere vorm van brandbestrijding,
maar ook om de unieke sfeer in het korps.
volgens het zogenaamde ‘RSTV-model’. Door middel van het gebruik van een warmtebeeld
BOT-Team
camera, het analyseren van de rook, de juiste
Naast ‘Instructeur algemeen’ is De Bie ook één
ventilatie en een goede straalpijpvoering,
van de vier BOT-Team leden. Hij geeft aan dat
bemerk je dat je met weinig water grote
er in de 27 jaar dat hij bij de brandweer zit
resultaten kan bereiken. Hier hebben we laatst
wel het een en ander is veranderd. “Vroeger
in Zweden nog uitgebreid op geoefend. Uit
bestond er nog een echte machocultuur.
zo’n week in Zweden blijkt trouwens wat
Je mocht toen niet zeuren en ging gewoon
voor een hecht team ons korps is. Ondanks
door. Maar ook brandweermensen zijn maar
dat het soms zwaar is, het spannend is of de
gewoon mensen. Als lid van het BOT-Team
nabesprekingen soms fel gevoerd worden, was
beschikken we over een aparte piepercode
de sfeer ontzettend goed.”
en hebben we een opleiding moeten volgen. Daarin leer je hoe je collega’s op kunt vangen
Bijzondere sfeer bij de brandweer
na een ernstig incident en op langere termijn
“Er hangt echt een bijzondere sfeer bij de
(de symptomen van) een Post Traumatische
brandweer, in ieder geval bij ons korps.
Stress Stoornis kunt herkennen.
Misschien kijkt men er van buitenaf naar als een club met vrolijke en lollige spuitgasten,
Veranderingen in de loop van de tijd
maar de brandweer is een heel serieuze groep.
De nieuwe kijk op hulpverlening en op
Je moet ook wel een bepaalde drive hebben
Wat: Hoofdbrandwacht
brandbestrijding benoemt De Bie als
om er zoveel in eigen tijd mee bezig te zijn.
Waar: Brandweer Hardinxveld-
beste ontwikkelingen in de afgelopen
Want het kost veel tijd en energie; we worden
zevenentwintig jaar. “Door de nieuwe kijk
ook steeds professioneler. Je moet overigens
op hulpverlening is de overlevingskans van
wel een beetje prettig gestoord zijn om bij de
een slachtoffer vele malen groter. Vroeger
brandweer te gaan, want als je pieper gaat,
Wie:
Jan de Bie
Giessendam Sinds: 1982
n
76
77
Anneke Hulleman “Spannende beroepen hebben me altijd al
Omdat de kinderen toen al vrijwel uit de luiers
slachtoffers en ook een vierde persoon later in
getrokken”, verklaart Anneke Hulleman haar
waren, was het ook te doen. En ik heb nog
het ziekenhuis overleed. Dat hakt er wel in.”
interesse voor de brandweer. In het dagelijks
geen dag spijt gehad van mijn keuze voor de
leven werkt ze in de zwakzinnigenzorg met
vrijwillige brandweer. Alleen de opleiding viel
B(r)oeiende uitruk
verstandelijk gehandicapten. Een fysiek zwaar
niet altijd mee omdat het veel tijd kost. Na de
“Een uitruk die ik niet snel zal vergeten is die
beroep, maar Anneke staat haar mannetje wel.
opleiding van manschap ben ik maar meteen
voor een hooibroei. Dat was een uitzonderlijk
“Ik ben opgegroeid met zeven broers, ik ben
doorgegaan voor bevelvoerder. Deze opleiding
lange uitruk die werkelijk uren duurde. Vanuit
dus wel wat gewend”, zegt ze lachend.
heb ik in januari van dit jaar afgerond en daar
mijn passie voor de brandweer zou ik best
houdt mijn ambitie voorlopig ook wel even op.
willen dat er wat meer incidenten zijn zodat
Handig
Ik wil nu eerst meer ervaring opdoen. Ervaring
we vaker kunnen uitrukken. Het blijft nu
Anneke is getrouwd met Hans en ook hij zit bij
komt met de jaren en ik hoop dat ik nog vele
voor veel situaties bij oefenen. Daarbij vind ik
de vrijwillige brandweer, als hoofdbrandwacht.
jaren kan meedraaien bij de brandweer. Al is
ongevallen met gevaarlijke stoffen (OGS) de
Ze hebben vier kinderen in de leeftijd van
de toekomst voor ons korps onzeker. We zijn
grootste uitdaging en het meest interessant
7 tot 19 jaar. “Een van de oudere kinderen
vrij klein dus of we blijven bestaan, vraag ik
omdat er zoveel bij komt kijken. Het gaat er
past vaak op de jongste als we een uitruk
me wel eens af.”
allemaal om dat we mensenlevens kunnen behouden. Daar doe ik het voor”, besluit
hebben. Heel handig want anders is het met kleine kinderen moeilijk te regelen. En met
Gouden team
de vergoeding die we voor ons werk bij de
“Het komt vaak voor dat Hans en ik samen
brandweer krijgen, doen we als gezin de
uitrukken. Dan zijn we een gouden team
extra dingen. Zo houden we de kinderen
voor de brandweer”, grapt Anneke. ”Dit zal
gemotiveerd voor de uit de hand gelopen
ik wel weer om mijn oren krijgen als jullie
hobby van Hans en mij!”
dit publiceren! Maar het is leuk om samen
Anneke stellig.
n
een uitruk te hebben”, vervolgt Anneke. Ervaring
“Natuurlijk worden hierover de nodige
“Voor mijn werk draai ik met name avond- en
grapjes gemaakt door ons of onze collega’s.
weekenddiensten. Ik ben daardoor overdag
Maar tijdens een uitruk zijn we altijd serieus.
veel beschikbaar voor de brandweer. Daarom
Het voordeel is dat Hans en ik elkaar goed
Wie:
ben ik destijds ook gevraagd. Ze hadden in
begrijpen als we een heftige uitruk hebben
Wat: Bevelvoerder
Wapenveld vooral overdag mensen nodig.
gehad. Dan houden we elkaar ook goed in de
Waar: Brandweer Wapenveld
En een vrouw zou een goede aanvulling zijn
gaten en praten we erover. Zoals de keer dat
Sinds: 2006
op het team dat alleen uit mannen bestond.
we een incident hadden met drie dodelijke
Anneke Hulleman
78
79
Harrie Constant Harrie Constant werkt als beroepsmilitair
dosis gezond verstand ben ik begonnen met
te brengen aan de civiele collega’s zie ik als
kan om bijstand worden gevraagd bij
bij de Koninklijke Luchtmacht op vliegbasis
de reanimatie van het kind. Hij heeft het
een uitdaging.”
grootschalige incidenten, zoals recentelijk
Volkel. Sinds drie jaar is hij daar hoofd
uiteindelijk overleefd en dit gaf mij zo’n goed
Preparatie bij de brandweer. Naast zijn
gevoel dat ik besloot om hulpverlener te
Oorlogservaring gebruiken bij bijzondere
(Intensivering Civiel-Militaire Samenwerking)
preparatieve taak heeft hij een operationele
worden. Ik hoef jullie niet uit te leggen wat
inzetten
worden eenheden en materiaal van defensie
taak als ‘on scene commander’ en is hij
het betekent als je iemand op zo’n manier
Constant: “Als militair ben ook ik naar
ingezet om onder leiding van een Officier van
plaatsvervangend hoofd Calamiteiten.
hebt kunnen helpen.”
Afghanistan uitgezonden. Eenmaal kort,
Dienst hulp te verlenen. De specialistische
voor een brandpreventieve controle van
ervaring van de Koninklijke Luchtmacht
“In 2001 volgde ik de studie Brandpreventie
nog in Moerdijk. In het kader van ICMS
aan de Nibra. Na het behalen van het
Continu paraat voor een vliegincident
de Nederlandse ‘compound’ in Kandahar
draagt dan bij aan een zo goed mogelijke,
certificaat ‘adjunct hoofdbrandmeester
“Op vliegbasis Volkel staan wij tijdens de
en in 2009 voor langere tijd naar Kamp
multidisciplinaire aanpak van het incident.
Preventie’ in 2002, werd ik hoofd Preventie.
openstelling continu paraat om in geval
Holland in Tarin Kowt. Daar was ik
Voor ongevallen met gevaarlijke stoffen
Die preventieve ervaring komt goed van pas
van een luchtvaartincident in te grijpen.
commandant brandweer. Mijn mensen
kennen we in Nederland al Adviseurs
als OvD bij de brandweer. Op 1 september
De eerste crashtender, ‘E-One’, moet
deden hun repressieve werk onder bijzondere
Gevaarlijke Stoffen (AGS); misschien dat er
van dit jaar startte ik als schaduw-officier van
binnen twee minuten bij het vliegtuig
omstandigheden, altijd beschermd door
voor luchtvaartongevallen ook zoiets kan
dienst in Brabant-Noord in district Leijgraaf
zijn dat in moeilijkheden verkeert; de
bewapende eenheden. Dat is een bijzondere
komen.”
(Boekel, Landerd, Uden en Veghel). Als alles
tweede één minuut na aankomst van de
ervaring en het vraagt om improvisatie. In
naar wens verloopt, begint mijn eerste dienst
eerste crashtender. Als ‘on scene commander
Nederland ga je voor een hulpverlening met
op 1 november,” zo begint hij zijn verhaal.
heb ik de leiding over het incident totdat
een tankautospuit of hulpverleningsvoertuig
de civiele OvD ter plaatse is. Wij oefenen en
naar een incident. Maar in de woestijn zijn
Hulpverlening geeft zóveel voldoening
trainen regelmatig samen, omdat ons werk
geen wegen en is het ook te gevaarlijk,
“Op een zomerdag in 1995 heb ik op de
in geval van een luchtvaartincident om een
dus verplaatsen we ons per helikopter. Het
randweg van Eindhoven assistentie verleend
optimale afstemming vraagt. Er is weinig
veiligheidsvest zoals we in Nederland bij
bij een verkeersongeval. Een verstandelijk
tijd om na te denken, dus onze mensen
verkeersongevallen dragen is in Afghanistan
gehandicapte jongen van ongeveer acht
trainen veel.” Constant ziet mooie kansen
vervangen door een kogelvrij vest, een militaire
jaar oud was de weg ter hoogte van
om de samenwerking te versterken en zoveel
helm en een persoonlijk wapen. Want de
industrieterrein ‘De Run’ overgestoken. Hij
mogelijk ervaringen en kennis uit te wisselen:
eigen veiligheid staat natuurlijk voorop.
Wie:
Harrie Constant
was met ongeveer tachtig kilometer per uur
“Binnen de oefencyclus van de korpsen in de
Waar ook ter wereld kunnen we zo mensen
Wat:
Hoofd Preparatie en OvD
aangereden door een auto en lag levenloos
regio is er ruimte om onze specifieke ervaring
helpen.”
Waar: Vliegbasis Volkel en Brandweer
op de snelweg. Ik was als eerste ter plaatse
met vliegtuigbrandbestrijding te delen.
“De lessen die in Afghanistan zijn geleerd,
en vond het mijn plicht om te handelen.
De kennis van brand in vliegtuigen en alle
komen in ons eigen land ook weer goed van
Met mijn militaire kennis van EHBO en een
bijkomende risico’s en specifieke gevaren over
pas”, zo vervolgt hij zijn verhaal. “Defensie
n
Brabant-Noord district Leijgraaf Sinds: 2002
80
81 Hettie Bergsma Ze was 25 jaar lang de enige vrouw in haar
Een paar anderen hadden minder geluk, dat
er natuurlijk ook emoties naar boven. Ik heb
blusgroep. Ze stond haar mannetje, draaide
zijn toch hele ingrijpende dingen”.
dat allemaal met veel plezier gedaan, maar nu is het mooi geweest. Ik ga verder met mijn
gewoon mee. Het was soms zwaar werk, maar ze ging ervoor. “In het begin hadden
Van centralist tot brandweervrouw
administratieve werk voor een SW bedrijf, dat
de mannen nog wel eens de neiging om mij
Bergsma raakte steeds meer betrokken bij
ik ook al 38 jaar met veel plezier doe”.
te ontzien”, zegt Bergsma. “Maar mijn vader,
de brandweer. “Op een gegeven moment
plaatsvervangend commandant in het korps,
raakte het mobilofoonverkeer binnen het
riep dan dat ik het allemaal prima aankon. Op
korps in zwang. Daarvoor was op de kazerne
handen gedragen? Nee. Ik werd al snel een
een aparte ruimte ingericht. De meeste
van hen.”
brandweermannen wilden liever uitrukken en niet op de centrale achterblijven. Zo zat ik
Als de alarmbel rinkelde
regelmatig achter de mobilofoon en kon ik de
“Mijn vader was bij de brandweer. Ik kreeg
inzet op afstand, maar toch van nabij volgen”.
het vak dus van kinds af aan mee”, zo begint
Vanaf 1979 werden de verbindingen vanuit
ze haar verhaal. “Dat pappa brandweerman
Zwolle geregeld en raakte Bergsma dit werk
was ontging mij als kleine dreumes al niet.
kwijt.
Als de brandbel ’s nachts ging en de schellen rinkelden, dan zat ik - vier jaar oud - rechtop
“Maar gelukkig werd ik door de commandant,
in bed en vroeg ik hem of ik kon helpen”.
de heer Huisman, gevraagd om écht mee te
Dat ze graag voor anderen klaarstaat werd
gaan doen. Ik volgde de opleidingen voor
dus al snel duidelijk. “Natuurlijk hadden die
brandwacht 1e en 2e klas, en daarna een
inzetten effect op ons privéleven, maar vanuit
cursus voor het gebruik van ademlucht; die
het gezin was er alle begrip en steun voor
les- en leerstof is tegenwoordig ingebed
zijn werk. Bij het avondeten, op verjaardagen
in de reguliere opleiding. Later heb ik nog
we wachtten geduldig af of hij erbij zou zijn,
een cursus hoofdbrandwacht gevolgd.
Wie:
Hettie Bergsma
of nog zou komen.” Dat werk bracht ook
In november 2005 werd ik lid van het
Wat:
Hoofdbrandwacht en nazorger
gevaren met zich mee: “Op een dag belandde
Nazorgteam van de regio IJsselland. In een
het blusvoertuig tijdens een uitruk tegen een
soort piket staat ons team dag en nacht
boom en raakte hij gewond. Hij kwam er
klaar om bijstand te verlenen. We zijn vooral
gelukkig met een gebroken knieschijf vanaf en
een luisterend oor. Naast de technische
kon zijn diensten tot z’n 61e jaar voortzetten.
nabespreking over de gebeurtenissen komen
Waar: Brandweer Steenwijkerland, blusgroep Steenwijk Sinds: 1981
n
82
83 René de Jong Sinds 1991 is René de Jong hoofdbrandwacht
de brandweer. “Ik werd destijds gevraagd
materieelvoertuig. René de Jong vertelt met
bij de post ’s Gravenmoer in de Brabantse
door de gemeentelijke commandant. Hij had
veel enthousiasme over zijn passie bij de
gemeente Dongen. Het dorpje ‘s Gravenmoer
een schildersbedrijf en kwam bij ons thuis.
brandweer. “Ik wil dit nog lang blijven doen,
heeft 2.300 inwoners. Het cluster Dongen,
Hij vroeg mijn schoonvader – die al bij de
zolang het mag en zolang ik het nog kan.
Loon op Zand en Waalwijk behelst de
brandweer zat – of ik er ook bij wilde komen.
Fysiek heb ik gelukkig nog geen problemen.”
plaatsen Dongen, ’s Gravenmoer, Waspik,
Hij wilde zich er niet mee bemoeien, maar mij leek het wel leuk. En dus geschiedde.”
Aanbod niet weigeren
De eerste uitruk staat ook De Jong nog
De brandweer is bij de familie De Jong de
helder voor de geest. “Twee koeien in een
afgelopen jaren in het bloed gekropen. “Mijn
privézwembad. Tegenwoordig haalt dat soort
schoonvader zat bij de brandweer en mijn
nieuws het journaal.” Wat bij René ook indruk
zoon vier jaar bij de jeugdbrandweer. En weet
heeft gemaakt is een ongeval met een vrouw
je wat het leuke is? Sinds vier jaar is mijn
en haar twee kinderen. Tijdens die uitruk
vrouw ook bij de brandweer. Inderdaad, de
leverde de brandweer assistentie aan de GGD.
enige vrouw van onze brandweerpost. Met
“Bij terugkomst op de kazerne bleek het om
regelmaat zitten wij dus op dezelfde uitruk. “
mijn buurvrouw te gaan, maar dat heb ik
Toen mijn vrouw in 2007 hoorde dat er drie
helemaal niet door gehad. Wat ook erg veel
vacatures waren bij de brandweer, zij een
indruk heeft gemaakt is het overlijden van een
vriendin van ons: ‘Dit is je laatste kans. Als
brandweercollega uit Dongen. Hij overleed op
jij gaat solliciteren en je wordt aangenomen,
30-jarige leeftijd door een noodlottig ongeval
dan pas ik tijdens uitrukken op de kinderen’.
nabij zijn huis.”
Haar man werkt ook bij de brandweer dus zij wist heel goed wat het brandweervak
Wie:
René de Jong
Wat: Hoofdbrandwacht, chauffeur en pompbediener Waar: Brandweer Dongen, post ’s-Gravenmoer Sinds: 1991
Zolang het kan
betekent. Maar dit aanbod kon mijn vrouw
De vrijwilligers van de post ’s Gravenmoer
niet weigeren.”
Sprang-Capelle, Waalwijk, Loon op Zand
oefenen elke vrijdag. Daarnaast gaan ze
en Kaatsheuvel, en dat valt weer onder de
twee keer per jaar realistisch oefenen,
Veiligheidsregio Midden- en West Brabant.
zoals dit jaar in Barneveld. “We nemen dan
“Onze post bestaat uit 18 mannen en een
een extra voertuig van een buurgemeente
vrouw, allemaal vrijwilligers. En die ene vrouw
mee en zij nemen onze taken over.” De
is mijn eigen vrouw. Leuk hè?”
post ’s Gravenmoer beschikt zelf over
René de Jong kwam in september 1991 bij
een tankautospuit en een personeel- en
n
84
85
Rob Gitmans De brandweerpost in Belfeld (Veiligheidsregio
maar liefst vijf dodelijke slachtoffers. Gelukkig
Limburg-Noord, district Venlo) wordt
komen we na iedere uitruk waarbij we
bemand door 16 personen, Rob Gitmans
ernstige dingen meemaken, bij elkaar. Het is
is één van hen. Hij is hoofdbrandwacht,
goed te zien dat bij ons de oudere vrijwilligers
voertuigbediener (chauffeur pompbediende)
de jongere in de gaten houden. Je wordt
en instructeur op de post die een lange traditie
bijvoorbeeld de volgende dag gebeld om te
kent. Tot 2001 was brandweer Belfeld een
vragen hoe het gaat. De sociale controle is bij
zelfstandig korps, maar als gevolg van de
ons groot en dat is erg belangrijk.”
gemeentelijke herindeling zijn brandweer Belfeld, brandweer Venlo en brandweer
Brandweerwedstrijden
Tegelen vanaf dat moment samengegaan in
“Voor ons korps en voor ons dorp is het
het nieuwe brandweerkorps Venlo. Belfeld
wedstrijdgebeuren heel speciaal”, zo
bezit een tankautospuit, een personeels- en
vervolgt Gitmans. “Ieder jaar zijn wij druk
materieelvoertuig, en bemant de regionale
bezig met de vaardigheidstoetsen. Wij
Ontsmettingsunit.
hebben het gepresteerd om in de afgelopen tien jaar drie keer op een landelijke
Sociale controle
brandweerwedstrijd te mogen strijden om
“Zoals bij velen slaat het enthousiasme
de hoogste eer. Vroeger met de hoge druk,
voor de brandweer over van generatie op
nu de 112-klasse, deze is gevarieerder.
generatie. Ook mijn vader zit erbij, weliswaar
De klasse 112 is thematisch van opzet. Te
niet meer bij de uitrukdienst, maar nog wel
denken valt hierbij aan brandbestrijding met
in Venlo bij het Opleiden en Oefenen”, zegt
zowel hoge als lage druk of één daarvan,
Rob Gitmans. “Het is niet altijd onderwerp
hulpverleningswerkzaamheden, maar
van gesprek, maar natuurlijk sparren wij
ook een chemicaliëninzet behoort tot de
wel eens over het brandweervak, zeker als
mogelijkheden. Het leuke is dat de hele post
we iets ergs hebben meegemaakt.” Rob
bij de wedstrijden aanwezig is, de binding is
Wie:
Gitmans herinnert zich - zoals elke vrijwilliger
sterk.”
Wat: Hoofdbrandwacht,
- zijn eerste brandweeroptreden nog goed.
n
Rob Gitmans voertuigbediener en instructeur
“‘s-Nachts om twee uur, een buitenbrandje.
Waar: Brandweer Venlo, Post Belfeld
Dat is niet zo speciaal. Maar in mijn eerste jaar
Sinds: 2000
bij de brandweer kreeg ik wel te maken met
86
87
Sjors Wit Jong, enthousiast en ambitieus; met zijn
doorstromen vanzelfsprekend”, zegt Wit.
“Een voordeel van een relatief jonge ploeg
25 jaar is Sjors Wit de jongste
“Ik ben een manusje-van-alles en ik vind
is ook dat we misschien wat makkelijker
postcommandant in de regio Noord-Holland-
dan ook alles interessant. Veel actie, veel
met veranderingen omgaan. We gaan zeg
Noord en waarschijnlijk één van de jongste
techniek en een hechte knallende ploeg
maar ‘met de tijd mee’. We volgen nieuwe
in Nederland. Hij geeft leiding aan een
zijn de ingrediënten die het vak ontzettend
ontwikkelingen wel kritisch, maar zien ook wel
relatief jonge ploeg en voelt zich dan ook
leuk maken. Het zat er gewoon in dat ik
de voordelen. De regionalisering bijvoorbeeld,
echt in de ploeg opgenomen. Naast zijn
bij de brandweer zou blijven.” Sjors Wit
is door de politiek bepaald, daar doe je niets
functie als postcommandant is hij bezig
heeft bewust voor de vrijwillige brandweer
aan. Van te voren allerlei doemscenario’s
met zijn afstuderen, studierichting HBO-
gekozen omdat hij het uniek vindt dat zo’n
bedenken heeft geen zin. Als het anders kan
vastgoedkunde.
professionele organisatie grotendeels op
zonder dat de risico’s groter worden, dan
vrijwilligers draait. “Niks is mooier dan die
moeten we dat met zijn allen vooral doen.
Hart en nieren
sfeer waarin iedereen nog steeds alles voor
We zien nu al binnen brandweer Hoorn
Zoals bij velen het geval is verspreidt zich het
elkaar over heeft.”
dat de buurgemeente al een stuk van de
brandweervirus van vader op zoon. Dit is bij
Als hij kijkt naar zijn toekomst is de enige
brandweerzorg in de buitenwijken van onze
Wit niet het geval. Sjors komt uit een echte
opleiding die hij nog wilt volgden de cursus
gemeente waarneemt. De binding tussen de
West-Friese bouwfamilie. Op jonge leeftijd is
instructeur. “Het geeft mij voldoening om
verschillende gemeenten is dan al een stuk
hij door Rob ter Hofstede gek gemaakt om
de echte groentjes het één en andere bij te
beter geworden.”
zichzelf aan te sluiten bij de jeugdbrandweer.
spijkeren. Als instructeur heb je toch weer een
“Tja.. en sinds de eerste oefenavond ben
andere invalshoek op de veelzijdigheid die het
ik verslaafd geworden en niet meer weg te
brandweervak ons biedt.”
n
krijgen. Nu kruipt het brandweerbloed overal. Je moet maar niet aan mij vriendin vragen wat
Jonge ploeg
zij er van vindt”, zegt Wit. “Het komt wel eens
Bij post Centrum zijn momenteel 34 leden
voor dat zij met een volle boodschappentas
repressieve inzetbaar. Daarnaast heeft
staat, op een plek waar toch echt één minuut
deze post nog eens 7 mensen in een niet-
Wie:
geleden de auto nog stond geparkeerd.
repressieve functie en 3 mensen in opleiding.
Wat: Postcommandant, bevelvoerder/
Gelukkig heb je na een uitruk alle tijd om het
“De oudste van de club is 50. De gemiddelde
chauffeur/manschap en
weer goed te maken!”
leeftijd zal ongeveer rond de 30 jaar liggen.
hoogwerkerploeg
Sjors Wit
Je staat midden in de ploeg en met ons
Waar: Brandweer Hoorn, post Centrum
Op zijn 18e is hij doorgestroomd naar
enthousiasme steken we elkaar aan”, zegt
Sinds: 2004
de vrijwillige brandweer. “Voor mij was
Wit.
88
89 Ibo Oosterdijk In 2001 startte Ibo Oosterdijk bij de
teamworker en wilde in mijn dagelijkse werk ook
de helm vervormde. Dat vond ik toen heel
bedrijfsbrandweer van Grolsch. “De brouwerij
graag iets voor een ander doen. Die mogelijkheid
indrukwekkend. Tegenwoordig gaan nieuwe
is bij de vuurwerkramp in Enschede fors
kreeg ik een jaar later bij de vrijwillige brandweer
collega’s eerst naar Zweden op oefening
geraakt. Onze bedrijfsbrandweer is toen
in Hengelo. Daar ben ik nu hoofd brandwacht,
uiteraard ook ingezet. Die collega’s hebben
chauffeur van de tankautospuit, ladderwagen
heel wat meegemaakt en dat was voor een
en waterongevallenvoertuig en assistent
aantal aanleiding om ermee te stoppen. Ze
duikploegleider.”
hadden dus weer nieuwe mensen nodig en mij leek het wel wat”, licht Oosterdijk toe.
Indrukwekkend “De bedrijfsbrandweer wordt dit jaar
Wie:
Vriespunt
opgeheven wegens bezuinigingen. In de
Oosterdijk is bierbrouwer bij Grolsch. “Ik ben
afgelopen 10 jaar heb ik daar wel een aantal
verantwoordelijk voor de samenstelling van het
incidenten meegemaakt, zoals beknellingen
bier en voor de helderheid. Toen ik zestien jaar
tussen machines en een lekkage van een
geleden begon, voegden we de ingrediënten
zoutzuurtank. Bij de vrijwillige brandweer
voordat ze daadwerkelijk hun eerste uitruk
nog handmatig toe. Ik stond dagelijks in
vind ik het duiken het leukst. Het team is
hebben. Dan heb je al veel meer ervaring dan
de kelder bij een temperatuur van rond het
geweldig en de afgelopen jaren is het steeds
ik destijds had.”
vriespunt leidingen te verleggen. Nu is alles
professioneler geworden. Iedere dinsdag
geautomatiseerd en zit ik in een aangename
oefenen we en ik heb al heel wat objecten in
Terugloop meldingen
ruimte vanaf de pc mijn werk te doen. Daar ligt
het water gevonden. Gelukkig heb ik zelf nog
Oosterdijk tot slot over zijn toekomst bij de
meteen de oorzaak van de tien kilo die ik ben
nooit iemand boven water moeten halen. Als
brandweer: “Ik wil me nog graag lange tijd
aangekomen. De collega die de foto maakte
assistent duikploegleider was ik er wel eens
inzetten voor de brandweer. Maar het moet
wees mij op minder subtiele wijze nog even op
bij dat een lichaam door een duiker werd
wel interessant blijven. Ze hebben bij ons
mijn gewichtstoename….”, grapt Oosterdijk.
gevonden. Dat was indrukwekkend.”
de uitrukgebieden veranderd waardoor het
Familie
Eerste inzet
teruggelopen. En de meldingen die er zijn, zijn
Pas toen hij zelf al enige tijd bij de
“Mijn eerste inzet herinner ik me nog goed.
vaak loos. Dan vind ik het best een opgaaf om
bedrijfsbrandweer zat, hoorde hij dat zijn vader
We moesten een woningbrand blussen. Dat
piket te draaien.”
jaren bij de bedrijfsbrandweer van Shell had
deden we vanaf het dak van een garage.
gewerkt op de grote tankers. “Bleek het toch in
Het was zo gloeiend heet dat de verf van
de familie te zitten”, lacht hij. “Ik ben een echte
de kozijnen bladderde. Zelfs het vizier van
aantal meldingen voor onze post sterk is
Ibo Oosterdijk
Wat: Hoofd brandwacht, chauffeur en assistent duikploegleider Waar: Brandweer Twente, Post Noord, kazerne Hengelo Sinds: 2001
n
90
91
Edwin Plug Z’n vader zat al bij de brandweer… en zo
smurrie zagen we onze slangen niet meer
“Tijdens de opleiding leren we al over back-
Gevaarlijke hobby
rolde hij er ook in. “Vroeger hadden we nog
liggen. Deze slangen moest je volgen om het
drafts en flash-overs. We oefenen regelmatig
Dat Plug een hulpverlener pur sang is, blijkt
van die luidruchtige pagers, dan zat ’s nachts
gebouw uit te komen. Dat viel toen niet mee,
om met dergelijke gevaren te kunnen
niet alleen uit zijn vrijwilligerschap. “Ik ben
de hele familie bij het ouderlijk bed om te
en je wilt niet weten hoe onze pakken na de
omgaan”, zo vervolgt hij zijn verhaal. “We
ook ‘rescue marshall’ op het racecircuit van
horen wat er aan de hand was”. Edwin Plug
inzet eruit zagen.”
leren dan om de rook te koelen, om de kans
Zandvoort. Zo’n acht jaar geleden werd ik
op een explosie te verkleinen. Vanuit onze
door een vriend gevraagd om erbij te komen
is hoofd brandwacht, pompbediende en oefenleider bij de post Noordwijkerhout. “Bij
Herkennen van de gevaren
post, die 27 brandweerlieden telt, gaan drie
en dat heb ik na een paar keer kijken gedaan.
een beetje serieuze uitruk was ik erbij, ging ik
Plug vertelt ook over een recente inzet:
groepen in toerbeurt oefenen in containers die
Het is gevaarlijk werk: we rukken uit als er iets
op m’n fiets er achteraan. Mijn vader is bijna
“Een paar weken geleden hadden we een
op een terrein van Akzo staan. Dat wordt door
gebeurt, we assisteren de artsen en zorgen
twintig jaar brandwacht eerste klas geweest.
inzet bij een kapitale villa met rieten kap
onze regio geregeld. Een goede zaak, want
ervoor dat de racebaan zo snel mogelijk
Hij vond het beter als ik zou wachten om erbij
in Noordwijkerhout. Het pand was net
oefening baart kunst”.
weer veilig is. Het is wel even schrikken als
te komen tot hij eruit ging. Want ja, je weet
vier maanden daarvoor aan de bewoners
maar nooit…” Zo duurde het toch nog tot
opgeleverd en had vast een paar miljoen
Met vertrouwen naar de toekomst
schieten. Bij de brandweer zetten we dan
m’n 27e levensjaar voordat ik in de repressieve
gekost. Er stond veel rook in de woning,
“Onze kazerne is in de afgelopen jaren
wegafzettingen neer, maar op het circuit gaat
dienst kwam. “Natuurlijk had ik intussen wel
de schoonmaakster had geen idee waar die
vrijwel geheel vernieuwd. En we hebben
dat niet zomaar. The race must go on.”
de nodige opleidingen gevolgd, zodat ik zo
vandaan kwam. De verkenners gingen naar
nog niet zo lang geleden twee nieuwe
snel mogelijk kon toetreden. Eenmaal zijn we
binnen en vermoedden dat de brandhaard
tankautospuiten en een personenbus ter
samen uitgerukt, m’n vader en ik, voor een
zich op zolder bevond. In eerste instantie leek
beschikking gekregen. We gaan de toekomst
caravanbrand die overigens niet zo spannend
het een eenvoudige klus. Via een vlizotrap
dus - voorlopig - met vertrouwen tegemoet.
was”.
konden we het luik openen, maar daar
Al speelt dit bij ons niet, ik maak me wel
de auto’s met 200+ kilometer per uur voorbij
heerste een temperatuur van meer dan 200
eens zorgen over ontwikkelingen zoals het
Blussen met je knieën in water met lijm
graden. Gewapend met een hogedrukstraal
uitrukken met minder dan zes personen. Dat
“Een aantal jaar geleden was er een zeer
en een warmtebeeldcamera probeerden we
lijkt me gevaarlijk. Het lijkt de inzet te kunnen
grote brand in Warmond. Het betrof
een goed beeld te krijgen, maar dat viel niet
versnellen, maar als je die twee manschappen
een houtfabriek, waar ook houtlijm (op
mee. We konden er niet goed bij en kregen
echt nodig heb voor bijvoorbeeld het redden
Wie:
waterbasis) opgeslagen lag. Dat werd een
de temperatuur niet omlaag. Ineens zagen we
van slachtoffers, en je moet dan wachten op
Wat: Hoofd brandwacht,
vieze troep, want die lijm was zwaarder
dat de rook uit het luik naar buiten en weer
een tweede wagen? En wat dacht je van een
dan het water, waardoor er een dikke laag
naar binnen werd gezogen… We gingen snel
back-up voor de aanvalsploeg, mocht er iets
onder het bluswater kwam te drijven. Op
naar buiten om aan de gevaren van een flash-
mis gaan. Dit kan mensenlevens gaan kosten.
een gegeven moment liepen we tot onze
over te ontkomen. Het pand brandde uit en
knieën in het water met lijm en door die
er volgde een grootschalig onderzoek”.
n
Edwin Plug pompbediende en oefenleider
Waar: Hollands Midden, post Noordwijkerhout Sinds: 2000
92
93 Johan Post Al bijna 27 jaar lang kun je ‘s avonds
Een brandweerkorps vergelijken met een
Ondanks dat we maar een klein dorp zijn
Johan Post tegenkomen bij een uitruk in
voetbalploeg
hebben we vaak te maken gehad met zware
Den Bommel. Maar overdag kun je hem
Hoe hij zichzelf zou beschrijven als
ongevallen, ik tel nu al meer dan 30 dodelijke
tegenkomen in een tankautospuit bij andere
bevelvoerder: “Als een bevelvoerder die voor
ongevallen. Je merkt dat sommige rugzakjes
korpsen van Goeree Overflakkee waar hij
de volle 100 procent gaat voor een goede
op dit moment aan het werk is. Zowel als
band in de groep. Techniek is belangrijk, maar
manschap, chauffeur/pompbediende als
een sterk team misschien nog wel belangrijker.
bevelvoerder: Post is van alle markten thuis.
We werken met zestien verschillende mensen aan één doel. Je hoeft niet allemaal hetzelfde
Vrijwilliger bij meerdere korpsen
te denken en er moet ruimte zijn voor
Post werkt overdag voor Feenstra verwarming
diversiteit. Maar als het zover is, moet je een
en is op dit moment in verschillende dorpen
team vormen.” Post vergelijkt het vervolgens
op het eiland bezig om zonnecollectoren te
met een voetbalploeg: “Je kunt op het veld
installeren in combinatie met een HR-ketel.
staan met de 11 beste voetbalspelers ter
“In principe leid ik een dubbelleven: ik heb mijn
wereld, maar als ze niet samenwerken, komt
vol raken en mensen hun verhaal kwijt
werk en ik heb de brandweer. Het werk bij de
er niets van terecht.” Verder is voor hem de
moeten. Gelukkig is de nazorg tegenwoordig
brandweer is voor mij ontspanning. Bovendien
samenwerking met postcommandant Martin
goed geregeld“.
is een dag niet uitgerukt een verloren dag voor
Lugtenburg erg belangrijk geweest: “Hij
mij” geeft Post aan. “Ook omdat veel korpsen
heeft mij gemotiveerd mijn laatste diploma’s
Trots
overdag moeite hebben met de bezetting heb
te halen voor mijn onderbrandmeester, om
Tot slot geeft Post aan dat als je ergens
ik verschillende korpsen op het eiland benaderd
bevelvoerder te blijven in Den Bommel. Want
positieve energie in steekt, je het ook
en laten weten dat ik ook met hen uit wilde
ook een Bevelvoerder moet weleens een
altijd terug krijgt. ”Zo zijn we voor de
rukken. Gelukkig stonden zij daarvoor open,
duwtje in de rug krijgen. Het is fijn als die
allereerste keer eerste geworden bij de
dus nu loop ik rond met twee piepers en heb
contacten hecht zijn.”
brandweerwedstrijden op het eiland. Met een nieuwe bevelvoerder nog wel! We hebben
ik een tweede bluspak in mijn auto liggen.” Gelukkig heeft Post goede afspraken kunnen
Een hechte band heb je volgens Post ook
hem natuurlijk met z’n alle begeleid, maar
maken met zijn werkgever: “Ik zorg dat mijn
nodig om de zware momenten van het vak op
uiteindelijk heeft hij het zelf gedaan en de
werk voor die dag altijd afkomt. Op een dag
te kunnen vangen. “We zijn natuurlijk allemaal
ploeg natuurlijk!!! Dan ben ik toch echt net
Waar: Brandweer Den Bommel
heb ik een bepaalde hoeveelheid werk. Als ik
maar mensen, dus sommige inzetten laten
zo trots als wanneer ik het zelf gewonnen zou
Sinds: Maart 1985
naar een uitruk ga, ga ik daarna weer terug
ook bij ons diepe sporen na. Zeker als je te
hebben!”
naar het werk”.
maken krijgt met een ongeval met bekenden.
Wie:
Johan Post
Wat: Bevelvoerder / Onderbrandmeester
n
94
95 William van Leeuwen William van Leeuwen combineert al jaren een
1983 geduurd voordat ik ook brandweerduiker
Proberen aan je identiteit vast te houden
drukke baan met zijn werk als vrijwilliger. “Ik
werd. Later werd ik bevelvoerder . In 2008
Van Leeuwen doet zijn werk met veel plezier
doe mijn werk als manager corporate sales
stopte de toenmalige postcommandant. Deze
en voldoening. “Ik zie mezelf eigenlijk meer als
vanuit huis. Zo kan ik mijn tijd zelf indelen en
stroomde door en men zocht iemand met ruime
parttimer, dan als vrijwilliger. Al met al gaat er
dat komt goed uit als ik moet uitrukken”. In
praktijkervaring en leidinggevende capaciteiten.”
veel tijd in het brandweerwerk zitten. Ik heb dan ook waardering voor mijn collega’s die -
1979 begon hij als aspirant bij de vrijwillige
Wie:
brandweer en in de afgelopen (bijna) 33 jaren is
Sommige dingen vergeet je niet
net als ik - niet op een uurtje meer of minder
hij opgeklommen tot commandant van de post
In al die jaren heeft Van Leeuwen heel wat
kijken. De saamhorigheid is groot en het is
in Woerden. Hij volgde de standaardopleidingen
bijzondere inzetten meegemaakt, maar sommige
een hechte club.” Hij kijkt met vertrouwen
en ontwikkelde zich in diverse specialisaties:
daarvan grepen hem bijzonder aan. “Het
naar de toekomst, want de vrijwilligers
technisch hulpverlener, duiker, gaspakdrager en
gebeurde op een zaterdagmiddag, ik vergeet
worden allemaal door de Veiligheidsregio
instructeur technische hulpverlening . “Onze
het nooit meer. Ik stond mijn net gekochte auto
Utrecht (VRU) goed betrokken. “Wel moeten
post in Woerden is een van de grotere posten in
te wassen toen een jongetje van vier jaar oud
we ervoor uitkijken dat we niet doordraaien.
de regio en we rukken gemiddeld twaalf keer
kwam vragen of hij me kon helpen en uiteraard
We krijgen steeds meer professionele
per week uit. We leveren ook ondersteuning
mocht dat Na een paar minuten is hij het alweer
ondersteuning van collega’s, maar we
aan andere posten, bijvoorbeeld met onze
zat en vertrekt. Later die middag gaat mijn
moeten ervoor zorgen dat we voldoende
hoogwerker en duikers, dus er is veel werk aan
pieper af: er werd verzocht om assistentie met
overzicht, grip en eigen identiteit behouden.
de winkel.”
het duikteam. Ik was chauffeur op de duikwagen
In ons district noemen ze dit ‘eenheid in
en parkeerde deze vlak langs de waterkant,
verscheidenheid’. Het werk is echt niet meer
Bij de brandweer in plaats van de BB
waar een jongetje tussen wal en schip zou
te vergelijken met dat van vroeger: we volgen
“Ik had altijd al interesse in de brandweer”,
zijn geraakt. M’n collega’s hadden hem snel
steeds meer trainingen, maar we leggen de lat
zo vervolgt hij zijn verhaal. “Maar toen ik
gevonden: het was dat knulletje dat me zo fijn
ook steeds hoger. Vroeger was het allemaal
vrijgesteld werd van de militaire dienstplicht
had geholpen…”
wat vrijblijvender… en kon daar - bij wijze van
bevelvoerder, technisch
kon ik eventueel vervangend werk doen bij
“En dan die keer dat we met de hoogwerker een
spreken - een biertje bij gedronken worden.
hulpverlener, instructeur,
de toenmalige BB (Bescherming Bevolking)…
terminale patiënt uit een hospice haalden. De
“Dat kan tijdens de uitruk absoluut niet meer.
gaspakdrager, duiker,
of bij de brandweer. Een familielid van me zat
vrouw had een erg dikke buik en keek me met
Misschien is het wel daarom dat we proberen
postcommandant.
erbij, ook als brandweerduiker, en hij vertelde
haar betraande ogen indringend aan. Ze greep
vast te houden aan onze identiteit en cultuur,
me over de mogelijkheden. Als hij tijdens een
m’n handen en liet ze een tijd lang niet meer
waarin samen ook nog andere leuke dingen
verjaardag werd weggeroepen voor een inzet,
los. Ik weet niet zo goed waarom, maar ook dat
doen en het jaarlijkse kerstdiner met aanhang
dan ging ik er achteraan. Heel spectaculair
beeld heeft me nog maanden beziggehouden.”
een belangrijke rol spelen.
William van Leeuwen
Wat: Chauffeur/pompbediende,
Waar: Veiligheidsregio Utrecht, District Rijn & Venen, Post Woerden Sinds: 1979
vond ik zijn werk. Uiteindelijk heeft het nog tot
n
96
97
Ruben Piet Als kind woonde Ruben Piet vlakbij de
Vuurwerkramp
professioneler en er worden ook steeds
brandweerkazerne. Hij speelde slachtoffer bij
Op de vraag welke incidenten hem het meest
hogere eisen aan het oefenen gesteld. Ook
de oefeningen en later was hij het ‘hulpje’ van
zijn bijgebleven noemt Piet de Schipholbrand
zijn er meer regionale overlegorganen en
de oefenleider. Hij is dus opgegroeid met de
en de vuurwerkramp in Enschede. “Bij de
werkgroepen die tijd vragen. Het wordt steeds
brandweer en is als vanzelf doorgegroeid naar
vuurwerkramp zijn wij vanuit Aalsmeer, samen
moeilijker om de balans tussen gezin, werk en
de vrijwillige brandweer.
met collega’s uit Amsterdam, naar Enschede
het werk bij de brandweer te vinden ”, zegt
“Toen ik 18 jaar was solliciteerde ik bij de
gegaan voor het nablussen en de berging
Piet. Zeker voor een vader van jonge kinderen,
commandant. Deze vertelde mij dat ik eerst
van slachtoffers. Ook bij de brand in het
die – als hij gebeld wordt voor dit interview-
mijn dienstplicht moest vervullen en dat ik
cellencomplex van Schiphol is hij ingezet voor
helaas moet afzeggen omdat zijn zoontje ziek
daarna alsnog kon solliciteren. Wij waren
nablussen en berging. “Zodra er slachtoffers
is. “Maar zolang het nog allemaal lukt blijf ik
de laatste lichting dienstplichtigen en dat
vallen blijft je dat altijd bij. Gelukkig word
zeker bij de brandweer want het is een mooi
betekende dat wij geen volle dagen maakten.
je goed opgevangen en zijn wij er als
vak om erbij te doen! “
Ik ben toen naar de brandweer gestapt om te
collega’s voor elkaar. Dat is het mooie van de
kijken of ik toch niet alsnog kon solliciteren.
brandweer.”
n
De commandant heeft toen overlegd met de burgemeester, die op zijn beurt weer met
Specialismen
de commandant van het leger ging praten.
Kazerne Aalsmeer kent relatief veel
Gevolg was dat ik drie maanden eerder uit
specialismen. Zo is het steunpunt NBC
dienst ben gekomen en ik bij de brandweer in
en verlenen zij steun aan Schiphol. Het is
opleiding kon.” Dat was in 1992. Inmiddels
een relatief waterrijk gebied en het korps
is Piet bevelvoerder bij het korps Aalsmeer en
beschikt dan ook over een blusvaartuig.
werkt hij In het dagelijks leven als operationeel
In de toekomst wordt er ook een tunnel
manager bij een particuliere veiligheidsdienst.
aangelegd bij de N201 en komt er dus ook
Zijn werkplek ligt op twee kilometer afstand
tunnelbrandbestrijding bij. Dat vergt relatief
Wie:
van de kazerne en als de pieper gaat kan hij
veel inspanning van de vrijwilligers. “Er
Wat: Bevelvoerder
samen met twee collega’s snel ter plaatse
worden steeds meer zaterdagen ingeroosterd
Waar: Brandweer Amsterdam
zijn. Het korps Aalsmeer kent een sterk
om te oefenen. Niet alleen voor deze
verenigingsleven en de saamhorigheid staat
specialismen, maar ook in verband met
wat Piet betreft bovenaan.
de regionalisering. De brandweer wordt
Ruben Piet
Amstelland, kazerne Aalsmeer Sinds: 1992
98
99 Peter IJff “Dat kan ik beter”, dacht Peter IJff toen hij
ik het redelijk goed van me afzetten. Zodra
een collega nogal onhandig het open water
ik het pak aan doe en de helm op zet, gaat
zag peilen om te checken of er voldoende
er een knop om. Dan ben ik aan het werk.
bluswater was. Vervolgens verdwijnt hij zelf
Over ingrijpende incidenten praat ik met
achter de peilstok aan het water in! Een
name thuis, maar ook ben ik wel eens met
hilarisch “dieptepunt” voor Peter IJff in zijn
het BOT in gesprek gegaan om het van me af
twintig jaar bij de vrijwillige brandweer.
te kunnen zetten. Op de vraag of hij in zijn
IJff rolde het brandweervak in dankzij zijn twee
privéleven iets heeft veranderd door zijn werk
broers. Door hun verhalen was ik enthousiast
bij de brandweer geeft hij aan: “Door de vele
geworden en ben ik ook overstag gegaan.
auto-ongevallen waarbij ik ben ingezet, heb ik
Zonder een dag spijt. Het is mijn hobby en
het belang van het dragen van de autogordel
passie geworden. Mijn gezin staat er achter
ingezien. Vroeger deed ik nooit een gordel
dat ik dit doe, anders kan het niet. Mijn inzet
om, maar nu zul je me niet meer zonder in een
voor de vrijwillige brandweer is ook goed te
auto zien rijden.”
combineren met mijn werk als kraanmachinist. Zeker nu onze kazerne van 07.30 tot 17.30
Veel veranderingen
uur door beroeps wordt bemenst. Maar mijn
“Ik hoop het brandweerwerk nog vele jaren te
baas is er altijd makkelijk over geweest: ‘ben
kunnen doen, maar heb daarbij geen ambities
je elders nodig voor een calamiteit, dan kun je
om voor een hogere rang te gaan. Het werk
op uitruk’.”
is zo leuk genoeg en ik heb ook veel plezier als jurylid van het landelijk wedstrijdcomité.
De knop om
Natuurlijk volg ik de nodige opleidingen om bij
“Daar doe ik het voor: anderen helpen.
te blijven in het vak. De wereld om ons heen
Niemand zit op een brand of ongeval te
verandert snel en de brandweer moet met
wachten en dat is voor mij de reden om
de tijd meegaan. Zo ben ik nu inzetleider bij
Wie:
Peter IJff
slachtoffers te helpen. Uiteraard heb ik
ongevallen met gevaarlijke stoffen. Daar was
Wat:
Brandmeester, instructeur
de afgelopen twintig jaar ook incidenten
jaren terug nog nauwelijks sprake van. Laat
meegemaakt die nooit meer van mijn netvlies
staan van incidenten met XTC-laboratoria.
zullen verdwijnen. Zoals een brand waarbij
Tegenwoordig is de vrijwillige brandweer van
twee kinderen omkwamen en diverse auto-
alle markten thuis”, concludeert IJff.
Waar: Brandweer Zaanstad, korps Assendelft Sinds: 1991
ongevallen met dodelijke afloop. Gelukkig kan
n
100
101
Jeroen Neefjes Een opmerkelijk verhaal van Jeroen Neefjes van
plotseling zag ik het bakstenen regenen in
zodat ze meteen goed konden zien wat zich
wat er allemaal was gebeurd en vooral ook
het brandweercluster Wijchen-Heumen. Hij is
onze tuin.” Toen, van het ene op het andere
daarachter afspeelde. Een collega bezeerde
van wat er allemaal had kunnen gebeuren.
bevelvoerder in Malden (gemeente Heumen).
moment werd Neefjes een totaal ander mens,
daarbij zijn duim nog flink. Door deze
Mijn vrouw en ik werken als chauffeur bij
In juni 2011 werd hij geconfronteerd met
of beter gezegd: hij werd bevelvoerder. Neefjes:
snelle aanpak is echter erger voorkomen.
busmaatschappij Breng en moesten de nacht
brand in zijn eigen woning. Opmerkelijk is
“Ik stond op en kort en bondig gaf ik bevelen:
Bij de buren was gelukkig geen brand. Hun
na de brand aan het werk, maar dat ging echt
ook het feit dat Jeroen - de zoon van oud-
We hebben een inslag. Jij pakt de hond en
verwarmingsketel was uit elkaar gespat en ook
niet.” Nu, een paar maanden later, maakt
commandant Joop Neefjes van Brandweer
gaat naar buiten. En jij Joost belt 1-1-2 en
de schoorsteen lag aan gruzelementen. Daar
Jeroen een ontspannen indruk. Zij omschrijven
Mook – officieel sinds begin jaren tachtig
vertelt precies wat er is gebeurd. Ik ga naar de
kwam die regen van bakstenen vandaan.”
de gebeurtenissen van 11 juni als ‘een prachtig
bij de brandweer is, maar al op tienjarige (!)
kazerne.” Erica volgde het bevel van haar man
leeftijd meldingen aannam. “Dan ging de
op en verliet met hond de woning. “Toen ik
Professioneel
telefoon bij ons thuis en rende ik naar het
buiten stond zag ik rook uit het dakraam van
Van het begin tot het eind bleef Neefjes in
gemeentehuis een kilometer verderop. Daar
onze woning komen. Gelukkig hoorde ik op
zijn rol van bevelvoerder. Zijn vrouw vertelt:
stond de brandweerauto en moest ik vertellen
dat moment de sirenes.”
“Ik heb naderhand aan collega’s gevraagd of
verhaal’.
n
zij niet met de gedachten hebben gespeeld
wat er aan de hand was. Later hadden wij Regen van stenen
om hem van de klus af te halen, omdat
Neefjes rook al brand toen hij in zijn auto
hij wellicht te betrokken was. Dat bleek
Zaterdagmiddag 11 juni, half 4. Donkere
stapte. Op dat moment wist hij echter nog niet
niet het geval. Iedereen zag dat hij zeer
wolken pakken zich samen boven Malden.
wat er precies aan de hand was. Toch twijfelde
professioneel handelde. Dat vind ik echt
De alarmcentrale had de melding nog niet
hij geen moment. Thuisblijven was in zijn ogen
knap.” Neefjes en zijn vrouw vinden dat ook
binnen. Niettemin reed Jeroen Neefjes,
geen optie. “Ik wilde zo snel mogelijk naar de
de brandweercollega’s van Malden, Overasselt
bevelvoerder in Malden, vanaf zijn woning
kazerne. Net voordat ik daar aankwam, ging
en Nijmegen alle lof toekomen. “Ik had goede
naar de kazerne om vervolgens uit te rukken
de pieper af. Ik zette snel de tankautospuit
mensen om mij heen en dat heeft mij ook zeer
naar een woningbrand. Dit leverde een snelle
klaar en opende de garagedeuren. Toen de
geholpen”, aldus Neefjes. “Warm waren ook
opkomsttijd op van 8 minuten en
collega’s arriveerden, konden we meteen weg.
de vele blijken van medeleven en steun die we
17 seconden.
Ter plaatse aangekomen, heb ik gewoon mijn
naderhand ontvingen vanuit de brandweer, de
Eerder die middag zaten Jeroen, zijn vrouw
werk gedaan. Dat het mijn eigen woning
gemeente en de buurt.”
Erica en zoon Joost in de woonkamer. Dochter
betrof, deed me op dat moment niets. Ik was
Ellen had rijles. Plotseling hoort het drietal
gewoon met die brand bezig. De nummers
Prachtig verhaal
Wat: Bevelvoerder
een knal. Erica verwondert zich nog steeds
1 en 2 stuurde ik bij de buren naar binnen
Nadat alles achter de rug was, trok Neefjes zijn
Waar: Brandweer Malden
over wat zich de eerste seconden afspeelde.
en 3 en 4 richtten zich op de brand op onze
bluspak uit en gingen zijn collega’s terug naar
Sinds: 1982
“Een bliksem, wit licht, een enorme knal en
zolder. Zij sloegen snel de gipsplaten in,
de kazerne. “Toen pas kwam het besef van
zelfs de kazerne in huis.”
Wie:
Jeroen Neefjes
102
103
Arno Senders In 1999 kwam Arno Senders tijdens zijn
broertje. Hij voetbalt bij het eerste voetbalelftal
ondernemen we veel activiteiten. Zo drinken
stage voor het eerst in aanraking met de
van Gemert. Zij trainen drie keer in de week
we in onze eigen kroeg een potje bier op
brandweer. Daar is hij besmet geraakt met het
van zes tot tien uur en zijn de hele zondag
dinsdag, we vieren Sinterklaas met z’n allen
brandweervirus, zoals hij dat zelf noemt. En
op pad. Dat ervaart hij ook niet als belasting
en gaan bijvoorbeeld een weekend weg. Zo
wat houdt dat virus dan in? Bevangen worden
omdat hij iets doet wat hij leuk vind. Zo werkt
zijn we laatst met 60 man een weekendje naar
door kameraadschap en kwaliteit. Dat is wat
dat bij ons ook. Wij willen graag trainen,
Barcelona geweest. Geweldig! “ geeft Senders
hij terugziet bij zijn ploeg in Gemert.
oefenen, opleiden en uitrukken! En dat moet
aan”. Verder doen we heel fanatiek mee aan
leuk blijven. Zo moet iedereen de kans krijgen
de wedstrijden. Al zo’n zeven jaar op een rij
om uit te rukken, ook al is het ‘maar’ een
spelen we mee in finales van de verschillende
De mooiste baan bij de brandweer Volgens Senders mag hij de mooiste baan bij
klassen van het ABWC. Het is mooi dat je op
de brandweer vervullen: die van bevelvoerder.
deze manier op de hoogte wordt gehouden
“Lekker met de voeten in de klei. Het aller-
van de nieuwste technieken en feedback krijgt
leukste is de variatie en onvoorspelbaarheid.
op je eigen optreden. Maar voor mij is het
Het ene moment ben je bezig met je reguliere
sociale aspect toch wel het belangrijkste. De
werk, en het volgende moment sta je met je
hele ploeg gaat mee naar zo’n finale. We zijn
team een brand te blussen. Het maakt dan
dan echt een dagje uit”.
niet uit wie je bent of wat je doet: we pakken het aan en als we nodig zijn dan staan we
Acteren en reageren vanuit je kracht
er!” Iedere drie weken is hij bevelvoerder
Wat wil Senders nog meegeven aan de
van Dienst, wat hij goed kan combineren
vrijwilligers in Nederland: Weet je, ik vind dat we er trots op mogen zijn dat we bij de
met zijn functie als bedrijfsmanager bij Lips containerbrand. Moet je je voorstellen dat je
brandweer werken. We mogen blij zijn dat
drie keer in de week naar de voetbaltraining
we een pieper hebben en uit kunnen rukken.
Vergelijk het met voetbal
gaat, maar op zondag nooit mee mag spelen.
We moeten proberen ons niet te veel af te
“Er worden inderdaad steeds meer eisen
Dan gaat de lol er af!”
laten leiden door wat er allemaal in Den Haag
Gezondheidszorg.
gebeurt. Wat ik mijn brandweercollega’s mee
Wie:
we daar niet over moeten zeuren”, geeft
Een unieke, hechte groep
wil geven is dat ze het toch echt niet zonder
Wat: Brandmeester
Senders aan. Op de vraag of hij de functie
“Gemert heeft echt een hele hechte groep,
ons als vrijwilligers kunnen doen. Er zijn nu
Waar: Brandweer Gemert
als brandweervrijwilliger als zware belasting
ik heb het idee dat we ook uniek zijn.
meer dan 21.000 brandweervrijwilligers! We
Sinds: 1 juli 2000
ervaart antwoord hij met een resoluut nee:
Alle verdiensten van de leden gaan naar
moeten niet zozeer vanuit angst, maar vanuit
“Ik vergelijk het altijd met de hobby van mijn
de personeelsvereniging. Van dat geld
onze kracht acteren en reageren“.
gesteld aan de vrijwilligers, maar ik vind dat
n
Arno Senders
104
105 Ivo Vrusch Doordat enkele familieleden bij de brandweer
uiteindelijk maar de slang neergelegd en om
wat ze gaan aantreffen. De SIE is dus geen
zaten, raakte Ivo Vrusch al als kleine jongen
advies gevraagd bij de commandant. “Met
vervanging van de TS, maar moet gezien
geïnteresseerd in de brandweer. Maar het
hulp van de boer is Herman uiteindelijk veilig
worden als een aanvulling op een mogelijk
duurde tot na zijn studie voor hij de stoute
ingesloten”, aldus Vrusch.
incomplete TS”.
schoenen aantrok en ‘gewoon eens ging informeren bij de kazerne’. “En het bevalt
Snel Inzetbare Eenheid
goed”, vertelt Vrusch.
Sinds twee jaar rukt Ivo Vrusch ook uit met een
Samen met zijn vader heeft Vrusch een
Snel Inzetbare Eenheid (SIE). Zijn ervaringen
fruitbedrijf met appels, peren en aardbeien.
met de SIE zijn goed. “We hebben hier drie
“We hebben onze boomgaarden hier dichtbij.
gemeentes met in totaal vijf posten. Allemaal
Daardoor ben ik bij een oproep vaak als één
met in de dagsituatie een bezettingsprobleem.
van de eersten op de kazerne.”
En dan lukt het niet om met een complete TS op tijd uit te rukken. Daarom is precies in het
Stier Herman
midden van de vijf bestaande posten de post
Simpelveld is een kleine kern. Als er iets
met de SIE geplaatst.” De SIE is uitgerust met
gebeurd waar je naar toe moet, dan heb je
een minimale bepakking: ademluchttoestellen,
een grote kans dat het een bekende betreft;
kleine watertank met pomp, kleine
van jezelf of van iemand uit het team. “Dan
blusmiddelen en een aanvalskorf.
vind ik het altijd heel bijzonder hoe onze kleine groep dat oplost en daarmee omgaat.”
Vrusch: “We zijn er ter ondersteuning
Eén brand die Vrusch niet snel zal vergeten
van de TS en gaan in principe niet
was een grote boerderijbrand. Een grote
alleen. Om te kunnen werken met een
veestal stond in brand en alle koeien waren er
tweepersoonsvoertuig hebben we een extra
al uit. Alleen een stier, ook nog eens met de
opleiding gehad. Meestal komen we als eerste
naam Herman, rende telkens de brandende
aan bij het incident. Als het dan om een kleine
stal weer in en kwam ergens anders weer
brand gaat, zoals een prullenbak of auto,
naar buiten stormen. “Als zo’n beest op je
dan kunnen we zelf blussen. Bij een grotere
afkomt kan je drie dingen doen: de slang
brand is het afhankelijk van de situatie. Als
Waar: Korps Simpelveld
neerleggen en maken dat je wegkomt, de
we moeten wachten op de TS dan kunnen
Sinds: 2003
straal op de stier richten zonder te weten hoe
we de buitenverkenning al uitvoeren. Via de
die zal reageren, of stoer blijven staan. Ik heb
meldkamer informeren we dan de TS over
Wie:
Ivo Vrusch
Wat: Bevelvoerder in de rang van Brandmeester
n
106
107
Jan van Reeden Waarom ga je eigenlijk bij de brandweer?
gewenst wordt. Veel mensen denken dat
optreden, zo zijn we opgegroeid. Nu
Jezelf goed leren kennen
Weer of geen weer, overdag of midden in
wij alleen voor de branden bij de brandweer
worden sommige beslissingen wel erg ver
In de loop der jaren maak je diverse inzetten
de nacht, in de vrieskou of op een snikhete
zitten, maar echt mooie branden zijn op
van ons vandaan genomen. Daarentegen
mee, die je in bepaalde gevallen bijblijven.
dag: je kunt altijd opgeroepen worden.
één hand te tellen. Ook bij ongevallen en
worden sommige dingen nu ook sneller
Met name ongevallen: “Een van de meest
Jan van Reeden, bevelvoerder brandweer
andere dienstverlening staan wij voor de
geregeld. Denk aan de mogelijkheden tot
opvallende is mijn inzet tijdens de tweede
post Swifterbant, vertelt waarom hij bij de
burger klaar, wat dan ook voldoening geeft.
het gezamenlijk oefenen en het verkrijgen
nacht van de Bijlmerramp.
van instructie. Vanuit de regio beschikt men
Je kunt je van tevoren niet voorstellen hoe
over een helikopterview en kan men deze
het daar in het echt aan toe gaat. Als je daar
Als team de klus klaren
dingen in een groter perspectief plaatsen.
dan aankomt, is het eerste wat je opvalt de
“De brandweer staat altijd paraat. We staan
Wel merk je dat het zakelijker wordt en dat
stilte die daar heerst. Je wordt ook wel stil
dag en nacht voor de mensen klaar. Voordat
de regelgeving als rode draad gaat gelden
van zo’n aanblik. Wat mij vooral (buiten het
ik bij de brandweer ging wist ik niet eens
(het gezond boerenverstand wordt wel eens
technische werk) opviel, was hoe eenieder op
dat je er een vergoeding voor kreeg. Waar
vergeten). Dat kan ten koste gaan van de
zijn eigen manier deze inzet verwerkte. Dat is
ik het dan voor doe? Het is het gevoel van
saamhorigheid en cultuur. We kennen nu een
ook wel weer het mooie van ons vak: je leert
saamhorigheid; als team klaar je samen de
hechte cultuur en samenhorigheid, dat is wat
jezelf goed kennen. Je krijgt te maken met
klus vanuit het principe van samen uit samen
ons sterk maakt.”Dat is volgens Van Reeden
veel verschillende omstandigheden, waarvan
thuis. Het hoeven niet eens je vrienden te
ook de sterke kant van de brandweer: “Ik
je van tevoren niet weet hoe je daar op zult
zijn, (hoewel je bij de brandweer vaak wel
vraag me wel eens af of ze ook een beeld
gaan reageren. Veel is in theorie besproken
brandweer zit.
vrienden opdoet), maar bij een uitruk vorm
Ook het fanatiek oefenen voor de jaarlijkse
hebben van wie wij zijn. Ik zou dan ook aan
en heb je meermalen geoefend. Maar als het
je onmiddellijk een team. Net als in een
brandweerwedstrijden, die we ieder jaar met
het management mee willen geven, meer
in het echt is, moet je het wel waarmaken. En
gezin heb je hier soms ook te maken met
wisselend succes afsluiten, geeft ons veel
gebruik te maken van de aanwezige kennis en
uiteindelijk ben je niet alleen brandweerman,
meningsverschillen, maar binnen no-time
voldoening.”
kwaliteiten. De vrijwilligers bij de brandweer
maar natuurlijk ook mens.”
n
zijn ontzettend divers, we hebben allemaal
ben je weer maten.” Het voelde voor Van Reeden als een roeping om bij de brandweer
Meer gebruik maken van de kennis en
een eigen achtergrond: de een is monteur, de
te gaan: “Ik wilde vroeger al bij de brandweer.
kwaliteiten die je in huis hebt
ander manager, de ander weer bouwvakker
Mijn oom zat altijd bij de brandweer en
Ook post Swifterband heeft te maken met
of beleidsmedewerker. Je kunt van deze
Wie:
dan mocht ik mee naar oefeningen en
de regionalisering: “We zijn altijd onderdeel
aanwezige kennis en kwaliteiten gebruik
Wat: Brandmeester
brandweerwedstrijden. Nu is het vooral het
geweest van een gemeentelijk korps. Dat
maken, maar dan moet je wel weten wat je
Waar: Flevoland post Swifterbant
helpen van van mens en dier en op plaatsen
is wat je gewend bent: korte lijnen, veel
al binnen hebt! Dat zou dan ook mijn tip zijn:
Sinds: 1989
komen waar een ander op dat moment niet
beslissingsbevoegdheid en zelfstandig
maak meer gebruik van wat je al in huis hebt.”
Jan van Reeden
108
109 Sietske Verschuren Over de vraag waarom ze bij de brandweer
Vrijwilligers en beroeps
is gaan werken, moest Sietske Verschuren
Naast haar werkzaamheden als
even nadenken. Eigenlijk had ze weinig met
brandwacht, zit Sietske Verschuren ook
de brandweer. Maar een vriend van haar zat
nog in de medezeggenschapsraad en de
bij de brandweer in Brabant en had vaak
Onderdeelscommissie Vrijwilligers van de
mooie verhalen. “Ik werkte destijds parttime
OR van de regio. “De laatste tijd was er veel
bij een tankstation en kreeg een BHV-cursus
te doen om de druk op de vrijwilligers. Ze
van een enthousiaste brandweerman. Toen
werden vaak over één kam geschoren met de
ik vervolgens in het gemeenteblaadje een
beroeps, terwijl de vrijwilligers er vaak nog
oproep las voor brandweervrijwilligers,
een volle baan naast hebben en dus niet zo
ben ik maar eens gaan kijken op de
veel beschikbaar kunnen zijn. Gelukkig zit
informatieavond. Zo is het allemaal
daar nu weer verbetering in en wordt er toch
begonnen”.
weer wat meer onderscheid gemaakt”.
Leuke collega’s De post Diemen heeft per jaar meer dan 300 uitrukken. Het grootste deel van de uitrukken bestaat uit ‘kleine dingen’, zoals liftopsluitingen en containerbrandjes. Daarnaast heb je natuurlijk ook de uitrukken voor meldingen van automatische brandmeldinstallaties, die vaak ‘loos’ blijken. “En dan zie je ook nog dat soms een auto uit één van de andere kazernes eerder bij Wie:
Sietske Verschuren
Wat: Hoofdbrandwacht en gaspakdrager Waar: Brandweer AmsterdamAmstelland, kazerne Diemen Sinds: 2002
het incident is… en mag je halverwege weer omdraaien. Dat is wel eens jammer“, aldus Verschuren. “Maar toch vind ik het nog steeds leuk. En dat komt door de leuke groep collega’s en de sfeer binnen de groep”.
n
Colofon Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR) Kemperbergerweg 783 Postbus 7010 6801 HA Arnhem t
(026) 355 24 55
f
(026) 351 50 51
[email protected] www.nvbr.nl Wie: Tekst en redactie: Team communicatie NVBR Vormgeving: Carlo Polman, Oud.Zuid Ontwerp Drukwerk: Rikken Print
Toine Knipping
Wat: Adjunct Hoofdbrandmeester 1e klasse Waar: Brandweer Lingewaard Sinds: 1992
© NVBR, december 2011
