Poort naar de Veluwe. Toeristisch Recreatief Ontwikkelingsplan Barneveld

Poort naar de Veluwe Toeristisch Recreatief Ontwikkelingsplan Barneveld

Arnhem, maart 2008

Poort naar de Veluwe Toeristisch Recreatief Ontwikkelingsplan Barneveld

Uitgebracht aan: Gemeente Barneveld Seinpost Adviesbureau BV Drs. W.F. Nieuwenhuis (projectleider) J. Sluisdom

Projectnummer: 27096

© Seinpost Adviesbureau BV. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enigerlei wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Arnhem, maart 2008

Inhoudsopgave

Managementsamenvatting

1

1

3

2

3

4

Inleiding 1.1

De aanpak

3

1.2

Leeswijzer

4

Toerisme en Recreatie in Barneveld

5

2.1

Gebiedsbeschrijving

2.2

Het toeristisch-recreatieve aanbod

11

2.3

De huidige prestatie

16

2.4

Beleid

20

2.5

Samenwerking: VVV, VBT, platform, branches

23

2.6

Toeristen, ondernemers en externen aan het woord

24

2.7

Een samenvatting: sterkte-zwakte analyse

34

Ontwikkelingsvisie

5

37

3.1

Waar staan we nu?

3.2

Droombeeld: wat zou Toerisme en Recreatie kunnen zijn?

38

3.3

Kernkwaliteiten, thema’s en locaties

40

3.4

Drie pijlers: VERBINDEN, BOEIEN & BEREIKEN

41

3.5

Intermezzo: creatief atelier 11 dec. ‘07

42

Actieplan

37

43

4.1

Het actieprogramma

43

4.2

Uitvoering: samenwerking, coaching, investeren

53

Bijlagen Bijlage 1. Deelnemers ondernemersgesprekken en externen

55 55

Bijlage 2. Stellingen als voorbereiding op creatief atelier 11 december 61 Bijlage 3. Voldoende ambitie? Verzin iets “groots en meeslepends!”

65

Bijlage 4. Trends & ontwikkelingen

67

Bijlage 5. Provinciaal en landelijk beleid

71

Toeristisch Recreatief Ontwikkelingsplan Barneveld

Seinpost Adviesbureau BV

Managementsamenvatting Aanleiding en doel De gemeente Barneveld wil een Toeristisch Recreatief Ontwikkelingsplan (TROP) opstellen, dat als basis dient voor de verdere ontwikkeling van toerisme en recreatie. Barneveld wil hiermee de kansen die gezien worden op dit terrein onderstrepen en creëert op deze wijze een fundament om met de partners in dit werkveld tot samenwerking en actie te komen. Analyse De gemeente Barneveld e.o. heeft een breed en aantrekkelijk aanbod aan toeristische bedrijven en dagrecreatie. Ze toont zich gastvrij en laagdrempelig aan de toerist en recreant, die zeer tevreden zijn over wat er geboden wordt. Minder positief is dat het aantal toeristische bedrijven dat stevig investeert beperkt is. Men heeft moeite de goede omvang en kwaliteit (zoals faciliteiten) te bereiken. Het aandeel tweede woningen / semi-permanente bewoning is fors, wat het echte toerisme onder druk zet. De samenwerking tussen bedrijven onderling, tussen de verschillende branches en met de gemeentelijke overheid laat te wensen over. Ambities De toeristische sector in de gemeente Barneveld moet zich richten op de volgende ambities: Een breder imago dan alleen rust en ruimte; Een kwaliteit die bindt en verrast; Een veelzijdig aanbod voor jong en oud; Verknopen van de aanwezige kwaliteiten; Ketensamenwerking tussen de verschillende typen bedrijven; Marketing van de Veluwe met verbijzondering voor gebied Barneveld; Slimme communicatie; Innovatie: snelheid van vernieuwing & accountmanagement. Deze ambities laten zich samenvatten in drie 1. VERBINDINGEN leggen. 2. De toeristen BOEIEN. 3. De toeristen BEREIKEN. Randvoorwaardelijk hierbij is een ondernemende overheid: de gemeente niet als remmende factor maar als faciliterend en stimulerend, meedenkend, duidelijk en handhavend.

pijlers als basis voor de visie: Actiepunten 1. Instellen en formaliseren aanjaagteam toerisme 2. Verknopen binnen en tussen clusters 3. Wisselwerking OV’s – toerisme – horeca 4. Kwaliteitsverbetering en innovatie 5. Verkennen verbreden aanbod 6. Beter benutten verscheidenheid dorpen/kernen 7. Ontwikkelen marketing en communicatiestrategie 8. Eén portal voor alle toeristische informatie 9. Specifieke aandacht voor nieuwe doelgroepen Pagina 1


Pagina 2



1


Inleiding De gemeente Barneveld wil een Toeristisch Recreatief Ontwikkelingsplan (TROP) opstellen, dat als basis dient voor de verdere ontwikkeling van toerisme en recreatie. Barneveld wil hiermee de kansen die gezien worden op dit terrein onderstrepen en creëert op deze wijze een fundament om met de partners in dit werkveld tot samenwerking en actie te komen. De centrale vraag die daarbij gesteld wordt: “Welke kansen voor toerisme en recreatie zijn er in Barneveld, hoe dient Barneveld zich te positioneren, welke acties zijn nodig om deze kansen te verzilveren en op welke wijze kan optimale samenwerking tussen de T&Rbedrijven in Barneveld worden bereikt, opdat een sterker toeristisch-recreatief product in termen van aanbod, kwaliteit en herkenbaarheid wordt neergezet?”

1.1 De aanpak Bij het opstellen van dit Toeristisch-Recreatief Ontwikkelingsplan is een aantal, stappen doorlopen: 1. Het opstellen van een startnotitie, met daarbinnen een heldere analyse van vraag & aanbod, trends & ontwikkelingen en een SWOT-analyse1. 2. Het bepalen van een passende visie en ambitie op basis van wensbeelden en interactie met de strategische partners. 3. Het opstellen van een actieplan, waarin concrete voorstellen tot verwezenlijking van de ambitie worden geschetst. 4. Het opstellen van een uitvoeringsstrategie: een visie op de strategische samenwerking. Dit proces is begeleid door een klankbordgroep, bestaande uit de leden van het huidige toeristische Platform. Tijdens het proces zijn interactieve momenten ingebouwd, zoals individuele gesprekken, rondetafelgesprekken en workshops.

1

SWOT staat voor “Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats” ofwel: sterke en zwakke

punten, kansen en bedreigingen.

Pagina 3



1.2 Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt een analyse gepresenteerd van de huidige vraag- en aanbodverhoudingen, trends en ontwikkelingen, mening en visie van consumenten en ondernemers èn een SWOT-analyse. In hoofdstuk 3 wordt de visie beschreven, terwijl in hoofdstuk 4 ingegaan wordt op de benodigde acties en strategie.

Pagina 4


2


Toerisme en Recreatie in Barneveld In dit hoofdstuk beschrijven we de huidige structuur, kwaliteit en het functioneren van de Toerisme en Recreatie branche in Barneveld en omgeving.

2.1 Gebiedsbeschrijving Een veelzijdige gemeente De gemeente Barneveld omvat een gebied van 177 km² en heeft een inwoneraantal van ruim 50.000 (CBS : 2007). Het ligt op het snijvlak van de Gelderse Vallei en de Veluwe en tevens nabij de Utrechtse heuvelrug. Daarnaast ligt het binnen het uitstralingsgebied van de Randstad. Het oostelijk deel van de gemeente (Voorthuizen, Garderen) is te typeren als Veluws met een halfopen cultuurlandschap, aansluitend op het typisch Veluwse natuurgebied. De rest van de gemeente (waaronder de kern Barneveld) heeft een hoog “Vallei”-gehalte: gemengde verschijningsvormen, met accent op een besloten cultuurlandschap2. Delen hebben een soort coulissestructuur: kleinschalige (vooral agrarische) afgebakende cultuurgronden. Bezien vanuit toeristisch oogpunt herbergt de gemeente daarmee verschillende landschappelijke kwaliteiten. Barneveld is een middelgrote gemeente met negen kernen: Barneveld, Voorthuizen, Garderen, Kootwijk, Kootwijkerbroek, Stroe, De Glind, Zwartebroek en Terschuur.

2

Cultuurlandschappen zijn door de mens gevormde landschappen als landgoederen-, hoeven-,

uiterwaarden-

Pagina 5



De gemeente is van oudsher een agrarische gemeenschap die landelijk bekend staat om de pluimveehouderij. De gemeente Barneveld ligt strategisch langs de oost-west verbinding A1 en in zuidelijke richting aan de A30. De florerende pluimvee-industrie heeft mede door de combinatie met de gunstige centrale ligging en goede spoor- en wegverbindingen een aantrekkende werking gehad op aanverwante bedrijven als industrie, transport en de ICT. Daarnaast heeft de natuurlijke ligging gezorgd voor een breed aanbod aan toerisme en recreatie. Het arbeidsethos en de gastvrijheid zijn eveneens typerend. Eénheid in verscheidenheid Iedere kern binnen de gemeente heeft zijn eigenheid. Een typering: De kern Barneveld telt circa 29.000 inwoners (2006). De nota “Kansen voor de toekomst” vermeldt dat Barneveld een echte snelweggemeente is. Dit blijkt uit de opvallend sterke vertegenwoordiging van de sectoren 'vervoer en communicatie' en 'groothandel'. Door de centrale ligging in Nederland heeft Barneveld als toegangspoort naar de Randstad een belangrijke troef in handen voor de verdere economische ontwikkeling van het Valleigebied. De belangrijkste toeristische trekker is het winkelhart van de kern. Hier is een breed aanbod aan vooral ‘mode’ beeldbepalend. Daarnaast is het Nairacmuseum een belangrijke dagattractie, evenals het Pluimveemuseum en het Speelgoed- en Oude Ambachtenmuseum. Eén van de grotere internationale evenementen betreft de (lucht)ballonfiësta, al jaren een succesvol evenement. Een van de doelstellingen hierbij is om fondsen te werven voor lokale sociaalmaatschappelijke doelen. Voorthuizen is een dorp met ruim 9.500 inwoners (2006), het op één na grootste dorp van de gemeente. Het dorp is gelegen rond het kruispunt van de Oude Rijksweg en de weg Putten-Barneveld. Voorthuizen is een actieve kern. Er worden het gehele jaar door allerlei festiviteiten en activiteiten georganiseerd, zoals het bloemencorso, de maïsdoolhof, de marathon, braderieën, live muziek, etc. Tevens heeft het

Pagina 6



voor golfers op Edda Huzid een prima faciliteit. Het recreatiegebied Zeumeren vormt een belangrijke regionale en lokale dagrecreatieve attractie. Het gebied heeft een regionale aantrekkingskracht en biedt vele faciliteiten: water, verschillende stranden, horeca, pitch&put en een buitenfitness. Daarnaast wordt het terrein gebruikt voor teambuilding, bedrijfsuitjes en sportieve evenementen.

Het is daarmee één van de belangrijkste dagattracties binnen de gemeente. De meeste kampeervoorzieningen in de gemeente bevinden zich in en nabij Voorthuizen en in mindere mate in Stroe, Kootwijk en Garderen. Het gaat dan met name om verblijfsrecreatie met stacaravans en in toenemende mate bungalows en chalets. De verregaande verstening van de verschillende kampeervoorzieningen is duidelijk te zien op de verschillende recreatieterreinen. In de toeristische nota van 1996 wordt hierover het volgende opgemerkt: ‘Het effect van deze ontwikkeling (verdichting, verstening, verkaveling) heeft geleidt tot: •

verdichting van oorspronkelijk open gebieden,

•

vervaging van oorspronkelijke kenmerken en daarmee tot het steeds minder herkenbaar worden van de landschappelijke eenheden,

•

visuele verloedering en daarmee de belevingswaarde van de omgeving’.

Pagina 7



Dit alles anno 1996. Ook nu nog zijn deze tendensen duidelijk zichtbaar. Door het tegengaan van vaste bewoning van recreatieverblijven en een gerichte aanpak in combinatie met handhaving van bewoning, probeert de gemeente deze ontwikkeling in te dammen. Garderen is een toeristische enclave in een groene omgeving met ruim 2.000 inwoners (2006). De gunstige ligging van Garderen, tussen de A1, A28 en de A50 en de bosrijke omgeving maakt het gebied voor de Nederlandse toerist aantrekkelijk. Mede door de redelijk geïsoleerde ligging van de kern Garderen en de natuurlijke blokkades vanuit de omgeving die verstedelijking hebben tegengehouden, heeft het dorp door de jaren heen haar dorpse karakteristiek behouden. Vooral de recreatieve branche, die in en rond dit dorp sterk aanwezig is, heeft de sfeer van het dorp bepaald. Rondom Garderen is er een veelheid aan verblijfsaccommodaties, waaronder een viertal grote hotels, waar zowel families als zakelijke gasten terecht kunnen. Een aantal recreatiebedrijven steekt duidelijk boven het maaiveld uit, door een goede reputatie en waardering door brancheorganisaties. Er bevinden zich naast de gebruikelijke campings en bungalowparken een aantal chaletparken, waar particulieren hun weekenden en (korte)vakanties doorbrengen. Daarnaast is er een breed aanbod aan horeca in en rond het dorp. Hier vindt men de natuur, rust en ruimte die zo kenmerkend is voor de Veluwe. Voor de fanatieke wandelaar en fietser, dagjesmensen of verblijfsrecreanten zijn er genoeg faciliteiten te vinden zoals bijvoorbeeld het fietsen-knooppuntensysteem en een wandelroute die is aangesloten op Europese wandel netwerk. Het eeuwenoude Speulderbos is één van de oudste bossen van Nederland. In kromme bochten gegroeide eiken- en beukenbomen bepalen de sfeer. In de volksmond wordt het Speulderbos ‘het bos van de dansende bomen’ genoemd. De afgelopen jaren hebben er een aantal initiatieven gespeeld ten behoeve van het bevorderen van de ontwikkeling van de toeristische sector in Garderen. Zo is er in 2006 een beleidskader vastgesteld voor de uitbreiding van verblijfsrecreatieve terreinen en is in 2008 een nieuw systeem voor de bewegwijzering naar toeristische elementen geïntroduceerd.

Pagina 8



Tenslotte wordt Garderen in 2008 ook getransformeerd tot Herkenbare Veluwse Kern, waarbij onder andere de Putbrink wordt gerenoveerd. Kootwijk, een klein dorp ten oosten van Barneveld heeft ca 280 inwoners (2004) en heeft een overwegend agrarische functie. Daarnaast herbergt het een aantal verblijfsaccommodaties. Mede door de komst van welgestelde westerlingen en anderen die op zoek zijn naar het groene landschap met ruimte en rust, is er opvallend veel activiteit rondom paarden ontstaan. De grootste attractie rond het dorp Kootwijk is het Kootwijkerzand. Dit is de grootste zandverstuiving van Europa en daarmee het grootste levende stuifzand. Kootwijkerbroek is een grotere kern met bijna 5.000 inwoners (2006) en wordt gekenmerkt door het agrarische karakter, veel ambachtelijke bedrijvigheid en handel. Het dorp zelf heeft geen echte toeristische functie, al ligt het wel direct aan het waardevolle natuurgebied. Er bestaat een sterke band tussen de inwoners van Kootwijkerbroek onderling. Dit heeft geleid tot samenwerking tussen motorcrossvereniging en plaatselijke sportverenigingen waaruit een jaarlijks terugkerend festijn (de Kootwijkerbroekse Dagen) is voortgekomen. Tevens is hier een prachtige manage gevestigd. Stroe is een dorp met ruim 1500 inwoners (2006). Het dorp is gelegen nabij de A1, op de grens van de Veluwe en de Gelderse Vallei. Stroe heeft wel een aantal toeristische bedrijven, maar is minder toeristisch ingesteld dan bijvoorbeeld Garderen of Voorthuizen. Er zijn toeristische initiatieven zoals zogenaamde Marskramerpad of Handelspad (een Europese wandelroute) en arrangementen langs uitgezette fietsroutes met de elektrische fiets (o.a. gericht op 55 plussers). Hiermee kunnen gasten en dagjesmensen naar evenementen als de jaarlijkse tractorpulling (Trekkertrek) wedstrijden.

Pagina 9



Voor de kern Stroe zijn plannen in ontwikkeling voor de realisatie van een P-Veluwe. Deze P-Veluwe zal parkeergelegenheid gaan bieden aan 50 personenauto's. De P-Veluwe maakt onderdeel uit van een netwerk van grotere en kleinere parkeerplaatsen op de randen van het Centraal Veluwse Natuurgebied en heeft tot doel om de automobiliteit van recreatief verkeer binnen de Veluwe terug te dringen. Door de positionering van de P-Veluwe ten opzichte van de kern Stroe is de verwachting dat de PVeluwe zal zorgen voor een spin-off van de toeristisch recreatieve sector in Stroe. De Glind, gelegen tussen Amersfoort en Barneveld, is een kleine dorps -gemeenschap met een inwonertal van ongeveer 780 mensen(2006). Een groot aantal bewoners uit het dorp is gericht op hulp aan met name (gehandicapte) kinderen. De achterliggende gedachte is dat deze kinderen een zo normaal mogelijke jeugd verdienen. Tevens organiseert de YMCA hier regelmatig groepsovernachtingen. Het dorp staat vooral bekend om de Protestantse jeugdinstelling de Rudolphstichting die hier gevestigd is en staat daarom ook bekend als Jeugddorp De Glind. Vooral daardoor kent het kleine dorp veel recreatieve mogelijkheden voor de jeugd: een kinderboerderij, manege, jeugdherberg en een zwembad. Tevens zijn er plannen voor een zorg-camping. Zwartebroek en Terschuur, als kleinere kernen, hebben zich organisatorisch samengevoegd tot het Plaatselijk Belang Zwartebroek-Terschuur. Zwartebroek heeft 1269 inwoners (2006) en Terschuur heeft 1481 inwoners (2006). Het dorp ligt aan de noordkant van de snelweg A1. Het lijkt qua karakter op Kootwijkerbroek en is nog weinig toeristisch. Deze vogelvlucht langs de verschillende kernen geeft een beeld van de

Pagina 10



verscheidenheid binnen de gemeente Barneveld en het grote verschil in toeristische ontwikkeling en aantrekkingskracht van de verschillende kernen / gebieden.

2.2 Het toeristisch-recreatieve aanbod Toerisme en Recreatie onderscheidt dagrecreatie en verblijfsrecreatie. Verblijfsrecreatie is het totaal van mogelijkheden en voorzieningen om te recreëren op een bepaalde plaats, waarbij recreatief nachtverblijf centraal staat. Voorbeelden van verblijfsrecreatie zijn hotels, bed & breakfast en ook campings. Bij dagrecreatie staat het overnachten niet centraal. Voorbeelden zijn, museumbezoek, bezoek aan een pretpark of bezienswaardigheid, evenementbezoek. Natuur en platteland kunnen onder beide vormen van recreatie vallen. Dagrecreatie wordt in de reisbranche gedefinieerd als recreatie van meer dan 2 uren, zonder overnachting elders. Verblijfsrecreatie Uit de jongste cijfers van de gemeente Barneveld (mei 2007) komt naar voren hoe de verblijfsrecreatie in de gemeente is verdeeld. De indeling is gemaakt op basis van deze gegevens en gaat uit van de bestemmingsplanmogelijkheden.

Pagina 11



Tabel 2.1.: Aantal verblijfsrecreatie-bedrijven anno 2007 Voorthuizen

Garderen

Kootwijk /

Stroe

Kootwijkerbr. Recreatiehuizen en

Barneveld -

Totaal

kern

7

3

-

1

-

11

2

1

2

1

1

7

2

2

1

2

-

7

1

1

1

-

-

3

24

6

3

5

-

38

Hotels

1

4

-

-

5

Pension

-

-

-

-

2

2

B&B

2

4

1

-

-

7

39

21

8

9

3

78

stacaravans zonder centrale voorzieningen (tweede woningen) Mobiele kampeermiddelen + groepacc.. Mobiele kampeermiddelen + stacaravans + groepsacc. Recreatiehuizen + groepsacc. Brede accommodatie

Totaal

Bron: gemeente Barneveld, 2007 Tevens telt de gemeente ruim 20 kleinschalige (boeren)campings, verspreid over de verschillende kernen (accent in Voorthuizen en Kootwijkerbroek). Uit dit overzicht komt naar voren dat de verblijfsrecreatie vooral geconcentreerd is rond Voorhuizen en in mindere mate Garderen.

Pagina 12



Interessant is te bezien hoeveel plaatsen (accommodaties) er zijn:

Tabel 2.2: Aantal accommodaties anno 2006 Voorthuizen

Garderen

Kootwijk

Stroe

Totaal

Recreatiehuizen

1072

384

35

124

1615

Stacaravans

3543

583

269

457

4852

427

475

540

89

1531

3

-

11

1

15

18

31

120

-

169

-

-

-

5

5

5063

1473

1032

676

8187

Toeristische plaatsen Groepsaccomm. Verhuurbungalow Trekkershut Totaal anno 2006

Bron: gemeente Barneveld, 2007 Ook in het aantal accommodaties is duidelijk te zien hoe het geconcentreerd ligt rond Voorthuizen. Tevens valt op dat slechts een beperkt deel van de accommodaties aan te merken is als puur toeristisch. Veruit het grootste deel bestaat uit stacaravans (bijna 5.000) en recreatiehuizen die niet zozeer voor wisselend gebruik verhuurd worden. Dagrecreatie De dagrecreatie in Barneveld beslaat een breed scala aan voorzieningen. Horeca, winkelgebieden, musea en recreatieterreinen, maar ook festiviteiten en attractieparken behoren tot deze vorm van dagbesteding. Dat maakt het lastig om een compleet beeld te schetsen. We volstaan met de belangrijkste aanbieders. De horeca in de gemeente is redelijk vertegenwoordigd. In totaal zijn er ruim 100 horecagelegenheden, waaronder cafés, (fastfood)- restaurants en seizoenhoreca. Ruim 40 bedrijven zitten in de kern Barneveld, bijna 30 in de kern Voorhuizen en 10 in de kern Garderen. Vergeleken met Nederlandse gemiddelden betekent dit dat de kern Barneveld naar verhouding relatief weinig horecagelegenheden kent, terwijl het gebied Voorthuizen-Garderen juist een meer dan gemiddeld aanbod heeft. Vooral de restaurantsector is daar goed vertegenwoordigd.

Pagina 13



Er zijn verschillende dagactiviteiten mogelijk in de gemeente. Een fietsroutenetwerk (ook wel fietsknooppuntensysteem3)) verbindt de meest aantrekkelijke gebieden en bezienswaardigheden aan elkaar. Eén van de belangrijkste fietsroutes ‘het hart van de Veluwe’ gaat door de bossen bij Uddel en Garderen, het Catwickerzand, via de heidevelden tussen Assel en Hoog Soeren en langs de (beperkt opengestelde) bossen van de Staatsdomeinen en de Kroondomeinen van Het Loo. Deze route is al geruime tijd de meest bereden route op de Veluwe en staat daarmee op de eerste plaats van de top 5. (Fietsweb 2007). Het westelijke deel van de gemeente, inclusief de kern Barneveld, wordt de komende periode aangesloten op het fiets knooppuntensysteem. Tot op heden is de oost-westverbinding binnen de gemeente slecht. Wandelen heeft in de gemeente meerdere variëteiten. Naast traditionele wandelroutes zijn er in toenemende mate ook bijzondere. Nordic walking op de Veluwe bestaat inmiddels uit noord(24) en zuid (26) routes. Dit is tevens een van de snelst groeiende sporten in Nederland. Gelderland is koploper als het gaat om het aantal beschikbare routes. Een bijzondere wandelattractie is het zogenoemde klompenpad: routes in het agrarisch cultuurlandschap, die zoveel mogelijk over historische tracés volgen. Dit initiatief van de verschillende landschapsbeheerders leidt tot een toenemend aantal historische wandelroutes. De klompenpaden blijken een sterke aanzuigende werking te hebben. Er bestaat inmiddels een groot aantal geregistreerde routes: het is de ambitie om rond de zomer van 2008 een sluitend netwerk van klompenpaden te hebben. In toenemende mate zijn er agrarische bedrijven die toeristische

3

Dit bestaat uit een groot aantal genummerde kruisingen van wegen: de knooppunten. Tussen

deze knooppunten lopen in twee richtingen bewegwijzerde verbindingsroutes. Op elk knooppunt staat een informatiepaneel met knooppuntnummer en een overzicht van het hele fietsroutenetwerk. (Bron: provincie gelderland)

Pagina 14



nevenactiviteiten ontplooien. Dit varieert van de mogelijkheid het bedrijf te bezichtigen tot de verkoop van agrarische producten. Jaarlijks wordt er een “boerderijendag” georganiseerd, bestaande uit een fietstocht langs diverse boerderijen. Bij elke boerderij ontvangt de bezoeker iets wat verband houdt met het bedrijf (bijv. ijs bij een melkveebedrijf of een hamburger bij een varkenshouderij). Dit evenement trekt jaarlijks bijna 1.000 deelnemers. Voor liefhebbers van golf is er een gevarieerd aanbod (pitch en put bij Zeumeren, een 18-holes baan bij Edda Huzid in Voorhuizen). Ook is er een streekeigen-variant: boerengolf. Voor paardenliefhebbers is er in dit gebied een veelheid aan ruiterroutes, deels opgenomen in de Veluwetrail. Tevens wordt er van alles georganiseerd rondom de paardensport, mede vanuit de vele maneges. De Oudveluwse markt in Barneveld, waar met respect voor de cultuurhistorische waarden van de regio, allerlei activiteiten worden georganiseerd, is druk bezocht: bezoekers uit de gehele regio Gelderland en daarbuiten bezoeken de markt. Het recreatiegebied Zeumeren trekt per jaar circa 200.000 bezoekers en nadert de top tien van de meest bezochte dagattracties op en rond de Veluwe. In de zomer wordt het gebied voornamelijk bezocht door watertoeristen en in de winter zijn wandelaars de grootverbruikers van de om het aangelegde meer gelegen wandelpaden. Het Zeumeren is het grootste gebied in Barneveld waar gezwommen kan worden. Het gebied heeft een regionale functie en trekt - naast Voorthuizenaren en campinggasten - ook recreanten uit de omliggende gemeenten. Daarnaast zijn bezienswaardigheden als het

Indicatiebezoekersaantallen 2006 en 2007 2006

2007

Nairacmuseum (Gemeentelijk

Pluimveemuseum

23.000

24.000

historisch), het Pluimveemuseum

Oude

41.000

42.000

en het oude ambachtmuseum

ambachtenmuseum

vaste waardes in het pakket.

Nairacmuseum

14.000

15.000

Pagina 15



En er is een (beperkt) aanbod aan bezienswaardigheden zoals galeries, molens, een kunst- en siersmederij en andere kleinschalige activiteiten. Uiteraard is het toerisme niet afhankelijk van het aanbod in Barneveld zelf. Rondom deze gemeente is een veelheid aan (grotere) attracties beschikbaar. Mede door een speciaal gereduceerd OV-tarief is dit gemakkelijk bereikbaar.

In het bovenstaande overzicht staan de belangrijkste dagattracties, gemeten naar bezoekersaantallen. Hierin ontbreken nog belangrijke attracties als Dolfinarium, Dierenpark Amersfoort en Walibi Flevo.

2.3 De huidige prestatie Overnachtingen in de gemeente Barneveld Over het aantal overnachtingen zijn op Barneveldse schaal geen éénduidige cijfers bekend. Het CBS geeft aan dat het totaal aantal overnachtingen (recreatief en lange verhuur) in Barneveld is teruggelopen van ruim 1,5 miljoen naar een kleine 1,1 miljoen geteld

Aantal toeristische

over 2004 t/m 2006. Op basis van de toeristenbelasting is te achterhalen hoeveel toeristische overnachtingen er zijn geweest. 2007 is in vergelijking met voorgaande jaren een goed jaar geweest. Het aantal fluctueert door de

overnachtingen 2004

373.000

2005

355.000

2006

383.500

2007

419.000

jaren heen. Daarbovenop zijn er ook overnachtingen in recreatiewoningen, die via de forensenbelasting worden geteld. Hier zijn nog geen goede cijfers van bekend. Het beeld dat in ieder geval ontstaat is dat het aandeel toeristische overnachtingen slechts een klein deel is van het totaal aantal overnachtingen

Pagina 16



door niet-Barnevelders. Tevens lijkt dit redelijk stabiel te zijn. Overnachtingen in Gelderland In totaal hebben Nederlanders 2,3 miljoen toeristische vakanties in Gelderland doorgebracht met bijna 12 miljoen overnachtingen in 2006. Daarnaast zijn er ook nog bijna 5,6 miljoen nachten doorgebracht op een vaste standplaats. In Gelderland worden relatief veel vakanties op een vaste standplaats doorgebracht (32% in Gelderland t.o.v. 24% in Nederland. Bron: GOBT). Doelgroepen Voor de binnenlandse vakantiegangers in Gelderland ligt het aandeel jongeren tussen de 13 en 24 jaar wat lager en het aandeel 55-plussers wat hoger dan het gemiddelde van Nederland. De helft van de binnenlandse toeristen in Gelderland maakt deel uit van een gezin met kinderen tot 18 jaar. Landelijk ligt het aandeel van gezinnen met kinderen op 55%. Gelderland wordt relatief vaak bezocht door gezinnen zonder kinderen. Veertig procent van de vakantiegangers in Gelderland maakt deel uit van een gezin zonder kinderen (landelijk 36%).Over de resterende 8% zijn in onvoldoende mate gegevens over bekend. Consumenten kiezen voor een vakantie naar Gelderland vanwege de kenmerken van deze regio: de Veluwe met de uitgestrekte en open karakter van de natuur, de Achterhoek met het kleinschalige platteland, het Rivierengebied en het stedelijke gebied van Arnhem en Nijmegen met rondom de steden een afwisselend landschap. De grootste groep (39%) buitenlandse vakantiegangers in Gelderland komt uit Duitsland (Bron: GOBT, 2005) Trends in doelgroepen Gelet op de demografische ontwikkelingen, zal de doelgroep 55+ de komende jaren alleen maar groter worden. Totaal over alle leeftijden

0 tot 20 jaar

20 tot 65 jaar

65 jaar of ouder

2008

16406871

3940504

10050836

2415531

2009

16457285

3925473

10059705

2472107

2010

16507398

3908209

10064661

2534528

2011

16555411

3882657

10086771

2585983

2012

16599655

3856896

10043432

2699327

2013

16641279

3833705

10006092

2801482

16681982 3812882 © Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen 2007-12-14

9980298

2888802

2014

Pagina 17



Daarnaast verwijzen wij naar de bijlage waarin belangrijke trends en ontwikkelingen staan geschetst. Dagrecreatie Volgens het CBS-onderzoek Dagrecreatie (CBS, 2003, 2005) maakten Nederlanders in 962 miljoen dagtochten binnen het eigen land. Populaire bestemmingen liggen in de provincies Zuid-Holland, Noord-Holland, NoordBrabant en Gelderland (respectievelijk 22, 18, 15 en 12% van de dagtochten). De meeste dagtochten worden gemaakt voor het beoefenen van sport en sportieve recreatie (o.a. fietsen en wandelen, 34% van de dagtochten). Voor 57% van de dagtochten is de auto gebruikt. Werkgelegenheid Barneveld In de gemeente Barneveld werken ongeveer 1100 personen in de toeristische branche. De hotels hebben met 230 medewerkers een gelijk aandeel in de totale werkgelegenheid als de kampeer- en bungalowbedrijven (210). Het grootste deel van de werkgelegenheid is te vinden in de horeca (660). Hierbij moet bedacht worden dat dit vooral gaat om fulltime-krachten, terwijl er in het toeristisch seizoen veel gewerkt wordt met seizoenskrachten. De daadwerkelijke werkgelegenheid is dus vele malen groter. Daarnaast is een belangrijk aandachtspunt de relatie van toerisme/recreatie met bijvoorbeeld de detailhandel: ook deze branche is (zeker in de toeristische dorpen) voor belangrijk deel afhankelijk van de toeristen. Ingeschat wordt dat een kern als Voorthuizen ongeveer éénderde van haar winkelbestand te danken heeft aan het toerisme. Daarnaast zou een kern als Garderen zonder toerisme wellicht geen supermarkt meer hebben, laat staan de overige detailhandel die het dorp rijk is. Ook levert het verblijfstoerisme draagvlak op voor bedrijven als de klussenbedrijven, bouwmaterialen / bouwmarkt, hovenier/tuinbedrijven, schoonmaak, et cetera. En uiteraard de musea en overige bezienswaardigheden, waar voor een groot deel door vrijwilligers wordt gewerkt. Dit betekent dat in directe èn indirecte zin het toerisme een belangrijke economische drager is voor de gemeente Barneveld. Toeristische bestedingen Het bedrag dat de vakantiegangers in Gelderland per persoon per dag uitgeven in 2006 is met ruim 4% gestegen ten opzichte van 2005 naar € 25,-. Deze stijging zorgt ervoor dat de totale uitgaven aan toeristische vakanties in

Pagina 18



Gelderland bijna 354 miljoen euro zijn. De stijging in Gelderland ligt boven het landelijk gemiddelde (+2%). Uit onderzoek op de NoordWest Veluwe (MKB-REVA, 200..) blijkt het volgende -

De dagtoerist geeft vooral op basis van impulsen geld uit, waarbij uitgaven aan horeca de boventoon voert;

-

De verblijfstoerist lijkt meer op de gewone consument, en geeft meer uit aan dagelijkse boodschappen en het echte winkelen. Opvallend is dat het lastig blijkt goede en éénduidige cijfers te krijgen voor zowel het regionale niveau als het gemeentelijke niveau. Er zijn vele bronnen, er is veel tegenstrijdigheid in de cijfers en ze zijn soms per jaar onvergelijkbaar. Het is aan te bevelen hier op regionaal niveau aandacht aan te geven!

Enkele ontwikkelingen in toeristisch gedrag -

Gelderland behoort met een gemiddeld marktaandeel (2002- 2004) van 17,5%. tot één van de populairste vakantieprovincies van Nederland. De Veluwe neemt met een tweede plaats voor wat betreft , binnenlandse vakanties, in de provincie Gelderland een belangrijke plaats in. Volgens de ‘Mooi dichtbij’ uitwerkingsnota recreatie en toerisme uit 2003 wordt ruim één op de tien binnenlandse vakanties in Nederland op de Veluwe doorgebracht.

-

Volgens cijfers van het CBS (2007) laten cijfers over het aantal bezoekende gasten van de Veluwe en Veluwerand in de jaren vanaf 2002 een fluctuerend beeld zien. Vooral de dierenziektes zoals MKZ zijn hierop van grote invloed geweest.

-

Door de onzekere economische periode kozen veel Nederlanders in 2003 voor kampeerbedrijven, bungalowparken en groepsaccommodaties in eigen land. Hiermee werd in het begin van de 21e eeuw een omzetverhoging gerealiseerd. In 2004 en 2005 daalde de omzet als gevolg van de combinatie ‘natte zomermaanden’ en ‘scherpe aanbiedingen’ voor buitenlandse vliegvakanties. In 2006 was er weer een voorzichtig herstel en werd er een jaaromzet voor de verblijfs- & dag recreatie gerealiseerd van 1,2 miljard euro. (Bron: kerncijfers editie 2007, Nederlands Bureau voor Toersime en Congressen. (NBTC)

-

Volgens het Trendrapport Rendement, Horeca van de Bedrijfschap Horeca en Catering (2007) groeide de omzet in de verblijfsrecreatie in Nederland

Pagina 19



meer dan de horecaomzet. In 2004 en 2005 zakte de omzet als gevolg van ondermeer de natte zomermaanden en zeer scherpe aanbiedingen van buitenlandse vliegvakanties. In 2006 was er weer een klein herstel en kwam de jaaromzet uit op 1,2 miljard euro. Wat vinden de Gelderse ondernemers van het afgelopen seizoen? In de zomermeting van Juni/Juli 2007 van het Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme (GOBT) zijn bedrijven ondervraagd over hun tevredenheid over het voorjaar, de ontwikkeling van het aantal gasten en hun omzet. Dit onderzoek wordt driemaal per jaar uitgevoerd door het Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme (GOBT) en wordt Monitor Toeristische Bedrijven genoemd. Ongeveer 70% van de hotels en bungalowparken in Gelderland is tevreden over de afgelopen zomer. Van de dagrecreatieve ondernemers is 85% positief. Campingbedrijven zijn met 89% overwegend positief. Ondanks dat het voorjaar van 2007 t.o.v. 2006 in het aantal bezoekers in de linie is toegenomen is bijna 11% van de campingbedrijven en 15% van de hotels en bungalowparken ontevreden over het zomerseizoen.

2.4 Beleid Toeristisch beleid gemeente Barneveld. Basis voor het huidige beleid is de in 1996 verschenen toeristische nota (Verblijfsrecreatienota, Bugel Hajema Adviseurs). Deze nota gaat uit van bescheiden groei en vooral van kwalitatieve verbetering. Er zit een analyse in van het toen aanwezige aanbod. Als sterke punten worden geconstateerd dat de gemeente Barneveld aan de Veluwerand en op de Veluwe een gunstige ligging ten opzichte van de Randstad heeft. Daarnaast is voor de toerist die rust, ruimte en natuur zoekt een positie die de Veluwe ook in de toekomst een duidelijke signatuur geeft en gehandhaafd zal blijven. Daarnaast constateert de nota een groot aantal tekortkomingen, o.a. -

veranderend vakantiegedrag (de aantrekkelijkheid van korte vakanties met goedkope vliegreizen naar het buitenland) en veroudering van accommodaties en voorzieningen;

-

verblijfsrecreatieterreinen die beperkt van omvang zijn en op termijn achterblijven door het nalaten van noodzakelijke investeringen en door

Pagina 20



continuïteitsproblemen; -

het ontbreken van voldoende expansiemogelijkheden. Dit heeft geleid tot intensieve benutting van de beschikbare ruimte en matige landschappelijke inpassing.

Hoewel veel van de actiepunten uit dit beleid inmiddels zijn gerealiseerd, is een aantal punten nog altijd herkenbaar (schaalvergroting, concurrentie, problematiek permanente bewoning). Deze nota uit 1996 werd vooral ruimtelijk ingestoken en biedt daarmee nog altijd een goede stimulans voor een cluster-gewijze gebiedsontwikkeling. Er ontbreekt echter een integrale visie, met daarbij oog voor samenwerking en communicatie. De afgelopen periode is er op deelterreinen nieuw beleid gemaakt. Zo is naar aanleiding van het Streekplan, waarin ‘groei en krimp’ een belangrijke drager voor beleid is, voor Garderen een Clustervisie gemaakt. De kern Garderen is één van de groeiclusters die is vastgesteld door de provincie Gelderland, zoals omschreven in de Clustervisie4 verblijfsrecreatie Garderen uit 2006. De clustervisie is ontworpen om de ondernemers in de recreatie, middels een groei en krimp systeem te kunnen laten profiteren van de uitbreidingsmogelijkheden die Streekplan en Provincie geven. Voor de gemeente Barneveld zijn er twee clusters: het cluster Garderen (waar in januari 2007 een visie voor is vastgesteld) en de Cluster Kootwijk (waarvoor een Clustervisie nog wordt overwogen). De gemeente Barneveld geeft aan dat de verblijfsrecreatie van grote economische betekenis voor zowel direct (toeristische bedrijven) als indirecte (afgeleide bedrijven) bestedingen. Door de eerder genoemde tekortkomingen en met name de doorgaande trends en ontwikkelingen zoals een verregaande vergrijzing, heeft een grote invloed op het toekomstperspectief van de sector. De Gemeente Barneveld heeft hiervoor anno 2007 enkele essentiële beleidskeuzes gemaakt (Economisch actieplan) die hun uitwerking kunnen hebben op recreatie en toerisme in de gemeente. Een aandachtspunt daarbij

4 Binnen het Centraal Veluws Natuurgebied (CVN) deelgebieden zijn deelgebieden aangewezen waar bedrijven zich verder kunnen ontwikkelen. Uitgangspunt hierbij is dat ondernemen in de natuur zodanig plaats dient te vinden dat natuur en economie beiden een kwaliteitsimpuls krijgen. Bron: Clustervisie verblijfsrecreatie Garderen (groei en krimp project) 2006.

Pagina 21



is de wensen en behoeften van de ondernemers in de sector. Deze nota biedt daartoe de basis. Gemeentelijk beleid n.a.v. vervallen van de WOR De Wet Openluchtrecreatie (WOR) is per 1 januari 2008 verdwenen. De WOR had voornamelijk betrekking op de verblijfsrecreatie, en niet op zaken zoals dagrecreatie en andere vormen van toerisme. Het kabinet streeft ernaar om het aantal bestuurslagen zoveel mogelijk te beperken. Mede door het terugbrengen van de bureaucratie en het verminderen van de regelzucht wil het kabinet gemeenten meer ruimte geven om zaken, welke nog op rijksniveau worden voorgeschreven, zelf te regelen. Het kabinet acht de noodzaak van overheidsinterventie bij bepaalde onderdelen niet altijd nodig, omdat de kampeerterreinondernemers dit zelf kunnen regelen. Bijvoorbeeld de kwaliteit en kwantiteit van sanitaire voorzieningen. De intrekking van de WOR heeft tot gevolg dat de gemeente Barneveld de exploitatievergunning van de reguliere recreatieterreinen en de ontheffing voor het kleinschalig kamperen bij de boer laat vervallen. Ook andere regels zoals kamperen buiten de kampeerterreinen en regels voor groeps- en kampeerterreinen worden geschrapt. Er moeten nu op gemeentelijk niveau regels worden gesteld voor de reguliere recreatieterreinen, het kleinschalig kamperen bij de boer en het kamperen buiten de kampeerterreinen. Voor de situatie na 1 januari 2008 betekent dit dat alle ontheffingen of aanpassingen in een bestemmingsplan geregeld dient te worden (indien deze enige relevantie hebben met ruimtelijke ontwikkelingen binnen de gemeente). De Gemeente Barneveld heeft het voornemen om in het bestemmingsplan een vrijstellingsregeling op te nemen, om zo per geval te kunnen bekijken of er aan de van toepassing zijnde regels is voldaan (aldus de gedeeltelijke herziening van de voorschriften van het bestemmingsplan Buitengebied 2000 van Barneveld). Enkele beleidskeuzes volgend op de nieuwe wet zijn: -

een maximering van het aantal toegestane boerencampings;

-

kamperen bij de boer blijft beperkt tot de echte agrariërs;

-

een periodieke (gebruiks)vrijstelling van maximaal 10 jaar, niet afwijkend van de bestaande regels;

Pagina 22


-


indien het agrarisch bedrijf is beëindigd kan er niet opnieuw een vrijstelling worden verleend;

-

aanvullende voorwaarden aan vrijstellingen zoals het landschappelijk inpassen van het kampeerterrein;

-

het voornemen om meer flexibel te kunnen omgaan met vernieuwende verhuurobjecten;

-

daarnaast is al geregeld dat het aantal kampeerplaatsen per kampeerterrein opgerekt wordt van 15 naar 25.

2.5 Samenwerking: VVV, VBT, platform, branches Binnen de toeristische sector is een veelheid aan samenwerrkingsvormen aanwezig. De bekendste is de VVV. Deze organisatie voorziet in de lokale informatievoorziening. In Barneveld draagt de regio VVV Veluwe & Vallei hiervoor de zorg. Deze regio-VVV is tevens actief voor verschillende andere gemeenten: Ede, Scherpenzeel, Wageningen, Renkum en Nijkerk. De regio VVV wordt gefinancieerd door gemeenten, door bijdragen uit het bedrijfsleven en uit opbrengsten van winkelverkoop en bemiddeling. De VVV werkt met lokale promotiecommissies waarin vertegenwoordigers van het bedrijfsleven participeren. De Regio VVV Veluwe & Vallei ontvangt van de gemeente Barneveld jaarlijks een subsidie van € 95.000,-- (jaarlijks geïndexeerd). Voor deze subsidie houdt de VVV in Barneveld een kantorennetwerk in stand met een kantoor in Barneveld, een agentschap in Garderen een servicepost in Voorthuizen, Stroe en Kootwijk. Daarnaast initieert en ondersteunt de VVV de organisatie van evenementen, worden wandel-, fietsen ruiterroutes uitgezet en verzorgt de VVV de gebiedspromotie. Voor het jaar 2008 loopt een traject om de subsidie gerichter te verstrekken op basis prestatieafspraken tussen gemeente en VVV. De marketing en promotie voor de Veluwe wordt uitgevoerd door het Veluws Bureau voor Toerisme (VBT). Het VBT wordt gefinancierd door de gemeente op basis van een structurele subsidie van € 0,40 per inwoner en door de provincie Gelderland op basis van projectsubsidies. Daarnaast is er voor 2008 een bijdrage vanuit het bedrijfsleven begroot. Op dit moment wordt gewerkt aan een traject om te komen tot een betere structuur van de informatievoorziening, marketing en promotie van de

Pagina 23



Veluwe. De provincie heeft samen met de 21 Veluwse gemeenten deze ambitie besproken. Gestreefd wordt naar één organisatie waarin in feite het VBT en de regio VVV's (er zijn er in totaal 3 voor de hele Veluwe) op gaan. Volgens planning zal dit traject in 2008 verder worden uitgewerkt en in 2009 worden geïmplementeerd. Aandachtspunt voor Barneveld is dat de gemeente niet alleen op de Veluwe ligt, maar ook een valleideel kent. Het GOBT is het Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme. Deze organisatie is op provinciaal niveau actief waarbij onder andere de promotie van de Veluwe wordt verzorgd. Het GOBT wordt voor het merendeel door de provincie gefinancierd. De gemeente Barneveld kent tevens een toeristisch platform, waarin ondernemers, de VVV, het VBT, de Recron en de gemeente zitten. Dit platform heeft als taak informatie uit te wisselen, het beleid te bespreken en eventueel bij te laten stellen, knelpunten en kansen te signaleren en eventueel nieuwe initiatieven te initiëren. Daarnaast functioneert een groot aantal brancheorganisaties, waaronder Horeca Nederland en Recron. Ook zijn er promotionele samenwerkingsorganisaties als Ardour en SVR. Deze organisaties hebben veelal als taak belangen te behartigen, gezamenlijke promotie en lobby en soms ondersteuning bij innovatie.

2.6 Toeristen, ondernemers en externen aan het woord Consumentenenquête Om een goed beeld te krijgen van de beoordeling en wensen van toeristen in de gemeente, is een telefonische enquête gehouden. Meer dan 250 toeristen (personen die de afgelopen periode gebruik hebben gemaakt van een hotel, camping, bungalowpark, etc) binnen de gemeente zijn benaderd. Hierbij is gebruik gemaakt van gegevens die door verschillende bedrijven zijn aangeleverd. Uiteindelijk is met zo’n 80 personen een interview gehouden. Uit deze enquêtes blijkt het volgende. Leeftijd, herkomst, samenstelling, periode De gemiddelde leeftijd van de geïnterviewden is 50, waarbij de leeftijd varieert van begin 40 tot eind 60. Deze consumenten komen vanuit het hele

Pagina 24



land, met een accent op West- en Noord-Nederland. De meeste toeristen komen met z’n tweeën, deel van de bezoekers bestond uit groepen van 4 à 5 personen (gezinnen). Daarnaast was er een beperkt aantal grotere groepen. Men maakte vooral gebruik van de accommodaties caravan, bungalow en hotel. Slechts een beperkt aantal maakte gebruik van een tent. Geen van de geïnterviewden maakte gebruik van B&B of groepsaccommodatie. Voor de caravans en tenten geldt dat het vooral om langer verblijf gaat (gemiddeld tussen de 2 en 4 weken, uitschieter naar 9 weken) terwijl de hotelovernachtingen beperkt blijven tot 2 – 4 dagen. Bijna de helft van de geïnterviewden is in het hoogseizoen gast geweest in de gemeente. 20% was er in het voorseizoen, 30% in het naseizoen. Dit betekent dat een redelijke dwarsdoorsnede van de toeristische gasten is geïnterviewd. Alleen de groep die zich richt op B&B en groepaccommodaties heeft geen medewerking verleend. Waarom kiest men voor een accommodatie in de gemeente Barneveld?

Waarom gekozen voor deze locatie?

s

aantal reacties

An de r

Pr ac ht ig e om Ac ge co vi m ng m od at ie Le ze kk He lf er Pr tl fie ev ij s ts ni en ve en is au en er wa go ed nd el -b en ou rg on di sc O h m Na da bi te jh rv ei d ee G lt ew e do oo en nt e is vo or ki ds

50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0

Voor meer dan de helft van de toeristen is ‘de prachtige omgeving’ de voornaamste reden. ‘Gewoonte’ is voor bijna 10% van de toeristen de reden, terwijl argumenten als ‘de accommodatie zelf’, ‘lekker wandelen en fietsen’ en

Pagina 25



‘nabijheid’ nog lager scoren. Eénderde van de geïnterviewden heeft een specifieke reden opgegeven, zoals paardrijden (vaak genoemd), aanbieding van de accommodatie zelf, in verband met bezoek attractiepark, het was een kado, etc. Is er genoeg te doen in en rond Barneveld? 90% geeft aan dat er voldoende te doen is. 5% vindt het matig en slechts één toerist vond het ronduit slecht. Op de vraag of men iets gemist heeft (faciliteiten, activiteit) antwoord 85% met ‘nee, niets gemist’. De anderen geven zeer uiteenlopende antwoorden op de vraag wat men gemist heeft, zoals ‘weinig te doen voor kinderen’, ‘groot zwembad’ en ‘viswater’. Beoordeling door de toerist De geïnterviewden is gevraagd een cijfer te geven voor een aantal belangrijke aspecten van het toerisme.

Waardering voor een aantal aspecten

Gemiddeld cijfer

De verblijfsaccommodatie

8,1

Bezienswaardigheden in de directe omgeving

7,6

Toeristische routes

8

Activiteiten en vermaak

7,2

Horeca-faciliteiten

7,5

Cultuur

7,2

Over het algemeen geeft men hoge cijfers. Vooral de ‘8’ werd veel uitgedeeld. Alleen de aspecten ‘activiteit en vermaak’ en ‘cultuur’ blijven wat achter. De toeristen die wat lagere cijfers uitdelen zijn gelijkmatig verdeeld over jong en oud en type accommodatie. Het is dus niet zo dat vooral jongeren of juist ouderen ontevreden zijn.

Pagina 26



Wat vindt u sterk en zwak? Op de vraag wat men sterk en zwak vindt aan het toerisme in de gemeente, worden de volgende antwoorden vaak gegeven: Sterk

Zwak

-

-

De omgeving, natuur, rust (erg vaak

Incidenteel werd genoemd:

genoemd)

o

Fietspaden rond Garderen

Bereikbaarheid / dichtbij

o

Openingstijden horeca

-

Gastvrij en vriendelijk

o

Sauna/zwembad

-

Activiteiten, zoals markt, attracties

o

Te weinig winkels

-

De faciliteit zelf (camping / hotel)

o

Bewegwijzering (Drenthe is

-

beter)

Opvallend is dat men makkelijk positieve punten noemt, terwijl zwakke punten meer denktijd vragen of vaak niet worden gezien. Heeft uw vakantie beantwoord aan uw verwachting? Gelet op de positieve scores die hiervoor al gemeld zijn, is het niet verwonderlijk dat bijna iedereen tevreden is. Slechts één toerist was ontevreden, en noemt als reden de krappe plaats… Op de vraag of men nog weer terugkomt, antwoordt nagenoeg iedereen (95%) bevestigend. Voor de enkeling die dat niet van plan is, zal ‘het weer’, ‘meer sfeer voor jeugd’ en ‘betere accommodatie’ bepalend zijn om toch nog eens terug te komen. Voldoende informatie tijdens uw verblijf gehad? Meer dan 90% geeft aan voldoende informatie te hebben gehad (tijdens het verblijf) over de mogelijkheden die Barneveld en de Veluwe te bieden hebben. 70% van deze gasten heeft de informatie via de accommodatie zelf gekregen. 10% heeft de VVV daarvoor bezocht en media zoals internet, krant en gidsen is voor de overigen de belangrijkste bron geweest. Opgemerkt moet wel dat dit vooral geldt voor de grotere bedrijven: kleinschaliger bedrijven “leunen” meer op organisaties als het VVV. 18 personen hebben aangegeven regelmatig op de hoogte te willen worden gehouden van de toeristische mogelijkheden in en rond de gemeente Barneveld.

Pagina 27



Conclusie De toerist is tevreden over het toeristische klimaat in Barneveld. Men komt vooral voor de omgeving, vindt dat er genoeg te doen is en geeft hoge cijfers. Verbeterpunten zijn niet éénduidig en worden slechts mondjesmaat gegeven. Ronde tafelgesprekken ondernemers Om een beeld te krijgen van het huidige functioneren van de toeristische bedrijven, is een gesprek gevoerd met twee groepen ondernemers. Deze groepen bestonden vooral uit campinghouders, hoteliers en bungalowparken. Hoewel de bereidheid om deel te nemen teleurstellend was (meer dan 30 ondernemers waren benaderd) staat het niveau van de gesprekken goed geweest. In de bijlage is een overzicht van de deelnemers. Samenvatting van de gesprekken met ondernemers (de reacties) 1. Functioneren in termen van rendement, bezettingsgraad, investeringsniveau - Bezetting van kampeerterreinen staat onder druk, men boekt erg laat. -

Er is veel prijsconcurrentie, men boekt veel last-minute (voordeliger). De klant is in ieder geval prijsbewuster en heeft vele alternatieven (vooral door Internet). O.a. de hotels beconcurreren elkaar scherp op prijs.

-

Grotere accommodaties voor groepen (bv. Familieweekend) draaien goed.

-

De zakelijke markt (seminars, trainingen e.d.) draait goed.

-

Klanten zijn minder merkvast: men ‘zapt’ sneller en is minder gebonden. Dit geldt vooral voor de jongere generatie. Er is wel vaak een harde kern van vooral ouderen die ‘trouw’ zijn.

-

De verkavelde bungalow- en chaletparken zetten de toeristische markt onder druk en brengen onzekerheden voor potentiële huurders: wat gebeurt er met m’n plek?

-

Het echte seizoen is kort, direct na de zomervakantie droogt de vraag al snel op. O.a. de vakantiespreiding werkt slecht door: men kan niet met elkaar op vakantie en er is soms onvoldoende kritische massa om een goed rendement te halen.

-

De wensen van de klanten veranderen snel, terwijl de terugverdientijd van investeringen vaak lang is: dat maakt investeren lastig.

2. Doelgroepen (breed, smal, leeftijd, inkomen, zakelijk/particulier, groepen) -

Gezinnen met jonge kinderen (schoolvakanties) en ouderen (voor- en naseizoen) vormen de belangrijkste doelgroep.

-

Zakelijke markt is voor veel hotels zeer aantrekkelijk

Pagina 28



-

De vaste plekken (stacaravans e.d.) vergrijzen.

-

Oudere jeugd is een lastig te bedienen groep: veeleisend, moeilijk te activeren, zappend. Hier is dan ook weinig aanbod voor aanwezig.

-

Zorgbehoevenden zouden een groeimarkt kunnen zijn, maar doen we nog weinig mee.

-

Vaste gasten (vaak de ouderen) die langer blijven zijn weliswaar een goede basis, maar geven per saldo minder uit. Kortere vakanties zijn vaak lucratiever.

-

De oudere generatie die er nu aankomt, geeft meer geld uit. Dit biedt kansen.

-

Er is behoefte aan meer adventure, fun e.d. (denk aan jeugd, teambuilding), maar dat wringt ook met landschappelijkheid en andere toeristen (rust).

-

Buitenlandse gasten (oa Duitsers) zien we te weinig. Is het een goede doelgroep en hoe kunnen we ze boeien?

3. AANBOD: Is er een goede mix (dagrecreatie, horeca, winkels, kleinschalige act, cultuur, agro-toerisme) of missen we bepaalde kwaliteiten? - Er is in en rond Barneveld veel aanbod, veel activiteit. Er is op het eerste gezicht een goed en compleet aanbod. Ook de belevingswaarde is goed. Men kan zich prima 2 à 3 vakanties vermaken. -

De dorpen (oa Voorthuizen, Garderen) hebben te weinig te bieden. Winkelen in Voorthuizen is bijv. onder de maat. Daarnaast lijkt er te weinig onderscheidende horeca te zijn. Vooral ’s avonds is het gebied ‘doods’.

-

De verkaveling en uitponding van terreinen leidt tot minder echte toeristen. Daardoor wordt het draagvlak voor toeristische voorzieningen kleiner.

-

De jongeren hebben we te weinig te bieden.

-

Agro-toerisme (bijzondere activiteiten op/rond het boerenerf) is een goede aanvulling en biedt een prima gelegenheid voor een goedkoop en leuk dagje uit. Alleen: we verkopen dat nog te weinig.

Pagina 29


-


De toerist is lastig te verleiden om het gebied te gebruiken, te bezichtigen. We moeten veel moeite doen om ze actief te krijgen. Vaak gebeurt dat door de jonge kinderen te ‘triggeren’ met leuke activiteiten. Dilemma: de toerist verwacht veel faciliteiten (anders komen ze niet naar de accommodatie). Omdat er vaak veel op eigen terrein wordt georganiseerd worden toeristen wellicht te lang vastgehouden en te weinig gestimuleerd het gebied te ontdekken. De gastheer speelt hier zelf ook vaak een rol in.

-

Er is behoefte aan een slim communicatie/marketing-systeem waarmee je de gasten attendeert op activiteiten/aanbod die op dat moment geschikt zijn. Narrow-Casting wordt hierbij genoemd als optie.

4. Kunnen we in Barneveld de trends volgen (veranderende wensen, doelgroepen, etc)? - Nee, er zijn teveel statische bedrijven en de wensen van de consument veranderen sneller dan je met investeringen kunt bijhouden. -

De verkavelde parken en het hoge aandeel vaste klanten in stacaravans/chalets e.d. maakt dat we veel statisch aanbod hebben. En dat we de goede mix langzaamaan kwijt raken.

-

Wel is te zien dat investeren loont: bezetting en functioneren verbeteren aanmerkelijk.

-

We hebben veel, maar verkopen het niet op de juiste manier. Trends kun je ook volgen door je aanbod telkens anders (andere samenstelling e.d.) te presenteren. Bijv. door andere combinaties te maken met hetzelfde aanbod (arrangementen e.d.). Meer doen en slimmer omgaan met hetzelfde aanbod.

-

We moeten het bestaande aanbod beter aan elkaar knopen. Grootschalige ‘harde’ toeristische aanbod en kleinschalige ‘zachte’ activiteiten kunnen elkaar versterken.

5. Huidige imago van Barneveld binnen Veluwe/ Vallei vs gewenst imago. Wat maakt Barneveld bijzonder binnen Veluwe / Vallei - Barneveld zelf heeft geen toeristisch imago. Is geen merk. De kernen Voorthuizen en Garderen wel, maar vaak ook nog niet overtuigend. We laten te weinig zien dat we op en top Veluwe zijn. -

Garderen heeft door z’n kleinschaligheid en pittoreske uitstraling wel een goed imago. Voorthuizen is nu teveel een caravan- en bungalowdorp. Het is te stenig en statisch geworden. Tevens is de dorpskern zelf niet aantrekkelijk. De kern Barneveld staat niet te boek als toeristisch.

-

De klanten komen vooral voor het groene, de natuur, maar het is de vraag of ze er echt gebruik van maken.

Pagina 30


-


Ook hier speelt marketing een belangrijke rol: het is vaak ieder voor zich en een gezamenlijke marketing ontbreekt. Ook de VVV kan dit onvoldoende samenbrengen. De ‘Branding’ van Barneveld is er niet. En de nog matige aansluiting op het Veluwse imago is een slechte zaak.

-

Er wordt veel nadruk gelegd op ‘rust, ruimte, groen’ in de Veluwe, terwijl de Veluwe ook bol staat van activiteit. De klant vraagt ook avontuur, fun.

-

Leg de nadruk op Veluwe, en laat goed zien dat je levend onderdeel van die Veluwe bent.

Spontane eerste reacties sterk-zwak-kans-bedreiging (SWOT) Sterk

Zwak

-

Bos, routes, ruimte, rust, groen

-

Samenwerking onderling

-

De ligging in Nederland: altijd dichtbij

-

VVV-Voorthuizen

-

Gastheerschap / mentaliteit

-

Bereikbaarheid O.V. (delen van de

-

Overheid die niet meedenkt

-

Versplinterd gebied: het is geen

-

De marketing/branding: we verkopen

(gemoedelijk, gastvrij) -

Het brede aanbod in en om Barneveld

-

De vele evenementen, activiteiten

gemeente)

éénheid onszelf niet goed -

Communicatie onderling ‘we weten niet eens wat we in huis hebben’

Kans

Bedreiging

-

Kwaliteitsverbetering

-

-

Nieuwe golf kapitaalkrachtige ouderen

-

Korte vakanties (het mag wat kosten)

-

Samenwerking / synergie tussen

De toenemende verkaveling: aanbod verzwakt, draagvlak vermindert

-

Illegale activiteiten (dubieus vastgoed,

bedrijven (oa seizoen – jaarbedrijven,

-

Regelgeving en stroperige procedures

agrotoerist – harde sector)

-

Belemmeringen tav plannen

permanente bewoning, Polen)

-

De jeugd van 12-20 en zorgbehoevenden

-

Nieuwe attracties, zoals oude ambachten

-

Bereikbaarheid staat onder druk

e.d. Meer het bijzondere van het gebied

-

Toenemende eisen van de klant vs de

laten zien. -

Het verknopen van de bestaande routes

-

Meer doen met kunst en cultuur

ondernemers

terugverdientijd van investering

Pagina 31



6. Mening over beleid van gemeente / regio - Het is in de basis geen lastige gemeente, maar weinig flexibel. -

Er is een te groot verschil tussen het enthousiasme van bestuurders (‘goed plan!’) en de starre houding van ambtenaren (‘beleid = beleid’).

-

Bestemmingsplannen zijn te dichtgetimmerd en bieden te weinig mogelijkheden.

-

Er wordt niet meegedacht: men denkt in bedreigingen, niet in kansen. Dat smoort het creatief ondernemen!

-

Het tegengaan van permanente bewoning heeft een te star beleid uitgelokt.

-

Men zoekt de grenzen van beleid onvoldoende op. Rigide.

-

Te liberaal beleid inzake verkaveling, kamperen bij de boer.

-

Staatsbosbeheer zou meer mogelijkheden moeten bieden.

-

Er is te weinig accountmanagement: verschillende loketten, verschillende houdingen, ondoorzichtige procedures…dat maakt het realiseren van plannen erg lastig.

-

De snelheid van de veranderende wensen van consumenten botst met de stroperigheid rondom het realiseren van plannen.

7. Mening en visie op samenwerking (onderling, VVV/VBT / gemeente). - Je moet vooral ook zelf initiatief tonen. -

Er is vooral betere samenwerking nodig rondom marketing en promotie. Daar laten we teveel liggen. Het is vaak te individualistisch (bedrijf) of juist te breed (Veluwe).

-

We zouden de bestaande structuren (alle portals, sites, VVV/VBT/GOBT) meer aan elkaar moeten smeden. Er is nu erg veel overlap en er zijn teveel eilandjes.

-

We kennen elkaar nauwelijks: ook daar is een wereld te winnen (leren van elkaar, doorverwijzen, etc.). Het netwerken onderling moet beter.

-

Door betere samenwerking onderling kunnen we de verschillende producten beter en slimmer verkopen.

-

De VVV-site is te ingewikkeld. De gemeentelijke site zou ook mogelijkheden moeten bieden. Er zou één portal voor Barneveld moeten komen. Dat moet slimmer en overzichtelijker.

-

De relatie tussen toerisme en bijv. winkeliers moet beter: elkaar versterken ipv afkatten. De relatie tussen bewoners en toerisme moet beter: nu teveel weerstand en onbegrip.

-

VVV Garderen en VBT doen het goed, zijn goed bezig. VVV Voorthuizen is slecht (accommodatie, uitstraling en service).

-

Heeft de VVV z’n langste tijd gehad? We bieden zelf goede info, we

Pagina 32



boeken vaak zelf en er zijn al veel goede websites e.d. De VVV denkt te weinig ondernemend en heeft te weinig focus. -

We hebben een blijvende behoefte aan slimme brochures, overzichtskaarten, digitale systemen (Narrow Casting bijv.). Daar moeten we meer mee bezig zijn.

-

Goed accountmanagement (intermediair tussen bedrijven, overheid, instanties) is een must.

-

Het toeristisch platform is een goede zaak, maar is onvoldoende de brede spreekbuis van de toeristische sector. Er is te weinig communicatie met en participatie van de achterban.

8. Toekomstverwachting. Is er voldoende ambitie? Welke visie hebben ze? - Grootschaligheid zal toenemen, minder kleine zelfstandigen. Dat moet vaak ook wel, gelet op kosten, marges, doelgroepen. -

Er zal meer kwaliteit geboden moeten worden, accommodaties moeten blijvend meegaan met de tijd, anders verliezen we de slag.

-

Communicatie en marketing zijn de sleutelwoorden: daarmee moet veel flexibeler en sneller ingespeeld worden op de wensen van de klant. De klant heeft immers vele alternatieven en zapt.

-

Er moet aandacht blijven voor niches: huidige voorbeelden zoals accommodaties voor grotere groepen, evangelisch kamperen, zorgkamperen vragen om een vervolg: blijven zoeken naar gaten in de markt, passend bij de kwaliteiten van ons gebied.

-

Voldoende ambitie? Er is een te kleine groep die er nog echt voor gaat. Er is veel stilstand. Een grote groep lijkt bezig met bedrijfsbeëindiging en/of verkaveling. De groep die er wel voor wil ‘gaan’, krijgt het daarom lastig…

-

Andere aspecten tav visie: zie ook voorgaande punten.

9. Wat staat ons te doen (stel: je bent wethouder of grote investeerder) - Toeristenbelasting afschaffen of echt oormerken voor het toerisme. -

Veel meer en beter inspelen op het ondernemerschap: flexibeler beleid, meedenken.

-

Echte aandacht geven aan het toerisme, netwerken opbouwen en onderhouden.

-

Werken aan het imago van toerisme, zowel onder de bevolking als binnen het gemeentelijk en bestuurlijk apparaat.

Pagina 33



Rondetafel gesprek extern deskundigen Naast een tweetal gesprekken met ondernemers is tevens een gesprek gevoerd met een aantal extern deskundigen (deelnemers en resultaten: zie bijlage 1.) Doel was om, los van directe belangen in dit gebied, van hen een beoordeling en visie over het toerisme en de recreatie te krijgen. De resultaten zijn verwerkt in paragraaf 2.7: de SWOT.

2.7 Een samenvatting: sterkte-zwakte analyse In het voorgaande is een uitgebreid overzicht geboden van aanbod, vraag, ontwikkelingen, beleid en meningen. In een SWOT-analyse brengen we de belangrijkste elementen bij elkaar, waardoor een totaaloverzicht ontstaat.

STERK

ZWAK

-

-

-

Centrale ligging in een groene en sterke toeristisch recreatieve omgeving Veluwe en daarbinnen Garderen en Voorthuizen zijn sterke merken Ondernemende en innovatieve houding kleine kopgroep bedrijven / ondernemers Divers aanbod logies en verblijfsaccommodaties, daarbinnen enkele sterke, toonaangevende bedrijven Groot aanbod dagrecreatie Hoge waardering door de consument Goede basisinfrastructuur op vele gebieden Winkelgebied Barneveld-kern

Pagina 34

-

Gebrekkig imago ‘Barneveld’ Eénzijdige doelgroepen Matige aansluiting kern Barneveld op toeristische infra Beperkt aanbod recreatieve plaatsen Beperkte “breedte” horeca Ontbreken van relaties tussen horeca, recreatie, detailhandel Matig profiel agrarisch toerisme Versnippering en profiel VVV Ondernemerschap van de gemeente Aansluiting oost – west Beperkt aanbod voor jongeren Communicatie en kennisuitwisseling Geen Unique Selling Point: ‘grijs’ Gebrek aan trots en eigenwaarde



KANSEN

BEDREIGINGEN

-

-

-

Breed en gevarieerd aanbod: ontwikkelen van sterke product-markt-combinaties Intrinsieke aantrekkingskracht op ouderen: groei bestedingsniveau Toename korte kwaliteitsvakanties Toename dagtochten en bijbehorende bestedingen Behoefte aan groepsaccommodaties Zakelijke markt (oa teambuilding) Beter benutten landschappelijke kwaliteit (bekendheid en gebruik vergroten) Regionale marketing Cultuur (oa ambachtelijkheid) Veelzijdigheid beter verk(n)open Transferium als sterk bronpunt Actieve opstelling dorpsraden en OV’s benutten. Verbreding van te bedienen doelgroepen: jongeren, zorg, Duits Fietsknooppunten systeem en regionale route-ontwikkeling Nieuwe vormen van communicatie & marketing (oa narrowcasting en Yieldmanagement) Provinciale middelen en initiatieven (subsidies en NORT) in kader van recreatie en toerisme

-

-

Veeleisende consument vs benodigd investeringsniveau Uitponden van tweede woningen gaat ten koste van ècht toerisme Te kleine kopgroep vernieuwers en investeerders Beperkte schaal van teveel bedrijven: aanpassingsvermogen en investeringsniveau vs trends Individualistische communicatie, marketing en activiteiten Overaccentuering rust-groen vs kansen actieve vakanties Toename keuzevrijheid en aanbod concurrentiegebieden door bijv. goedkope vluchten / internet Ontwikkelingsmogelijkheden worden beperkt door bestaande natuurwaarden (en regelgeving) Beperkte bereidheid tot financiële bijdrage ondernemers Teveel weten regelgeving die drukt op winstgevendheid van de sector Bereikbaarheid vanuit de Randstad onder druk Dierziektes i.r.t. agrarisch gebied (imago)

Pagina 35


Pagina 36



3


Ontwikkelingsvisie 3.1

Waar staan we nu?

In het voorgaande is geschetst hoe de huidige situatie is, wat daarbij de sterke en zwakke punten zijn en waar eventueel kansen zijn en bedreigingen op de loer liggen. Samengevat ontstaat het beeld dat er nog niet zoveel mis gaat. Want, de gemeente Barneveld: -

herbergt veel verschillende toeristische bedrijven; kent een breed aanbod;

-

heeft een aantrekkelijk aanbod aan dagrecreatieve voorzieningen binnen haar grenzen en in de directe omgeving;

-

doet nog altijd goed mee in de toeristenstroom naar de Veluwe;

-

toont zich gastvrij en laagdrempelig aan de toerist en recreant;

-

heeft een aanzienlijke groep toeristen die zeer tevreden zijn over wat er geboden wordt.

Tegelijk zijn er ook zorgen: -

het aantal toeristische bedrijven dat stevig investeert, is klein;

-

veel toeristische bedrijven hebben moeite de goede omvang en kwaliteit (zoals faciliteiten) te bereiken;

-

de concurrentie van goedkope vakanties en de late beslis-termijn voor boekingen zetten de bezettingsgraad onder druk;

-

het aandeel tweede woningen / semi-permanente bewoning is fors, wat het echte toerisme onder druk zet;

-

het imago is te grijs en te afhankelijk van enerzijds “De Veluwe” als merk, anderzijds de kracht van individuele bedrijven;

-

de samenwerking tussen bedrijven onderling, tussen de verschillende branches en met de gemeentelijke overheid laat te wensen over.

Hiermee ontstaat het beeld dat toeristisch Barneveld zonder problemen de komende jaren door zou kunnen gaan op de huidige toer, maar (gechargeerd): -

langzaamaan kleur en positie kan verliezen en verworden tot een versteend tweede-woningen-gebied met daarbij een kleine groep kwalitatief vooraanstaande (grote) recreatiebedrijven en een groep

Pagina 37



agrarisch-toeristische bedrijven. -

Op de lange termijn leidt dit tot het afbrokkelen van het toeristischrecreatieve klimaat: minder gevarieerd aanbod, minder draagvlak voor ècht toeristische voorzieningen, minder gebruik van het prachtige gebied en haar recreatieve voorzieningen. En: verlies van concurrentiekracht op de Veluwe.

Uiteraard is dit een sterk ingekleurde schets die misschien wat vergaat. Graag schetsen we daarom hoe het ook kan.

3.2 Droombeeld: wat zou Toerisme en Recreatie kunnen zijn? 2015… Het gezin Veenman, toeristen, Henk Veenman uit Heerhugowaard heeft opnieuw een vakantie geboekt in Barneveld. Jaren geleden is hij getipt door z’n schoonvader, die een bungalow heeft in Voorthuizen, waar regelmatig vrienden en kennissen gebruik van maken. Nadat hij een weekend in de bungalow had doorgebracht, besloten ze een chalet te huren op één van de recreatieterreinen. Henk verheugt zich op de rust en ruimte, terwijl zijn kinderen (8, 14 en 17) zich gaan vermaken met diverse activiteiten in en om Barneveld en Els (zijn vrouw) zich vooral wil richten op de cultuur van Veluwe en Vallei: ze gaat onder meer een workshop aquarelleren volgen. Henk wil misschien een triatlon lopen bij het Zeumeren, of toch een korte golfcursus volgen. Ze zullen in ieder geval als gezin de nieuwe fietsroute van Garderen via Barneveld naar De Glindt volgen: vooral het culturele en culinaire arrangement dat langs deze route wordt geboden, heeft hen overtuigd. Volgens Henk is de belangrijkste reden om naar Barneveld te gaan ‘het typisch Veluwse (rust&ruimte, bos en hei), maar dan net even anders: boerenleven en verrassende kwaliteit en activiteit.’

Zoon Herrik verheugt zich nu al op z’n vakantie: vorig jaar heeft hij met vriend Mark (die toen op een boerencamping stond) onder andere een survivaltocht gemaakt bij Zeumeren. Hij wil revanche voor het verloren outdoor-lasergame-spel. En hij is benieuwd naar het klim-bos bij Kootwijk.

Pagina 38



Zoon Pieter heeft het uitgaan ontdekt, en wil vooral de nieuwe discotheek op de Harselaar gebruiken om nieuwe vrienden op te doen. Voor dochter Maaike is vooral het zwemparadijs in Voorthuizen het mooiste vooruitzicht. Henk weet wat hij kan verwachten omdat hij goed geïnformeerd is via de website ‘www.welkom-in-Barneveld.nl’. Daarnaast is hij door het recreatiebedrijf - waar ze vorig jaar genoten hebben- enkele malen op de hoogte gehouden van ontwikkelingen in het gebied en de kwaliteitsverbetering waar het bedrijf aan werkt. Het bedrijf heeft een nieuw sanitairgebouw gerealiseerd en Henk besloot, na overleg met ’t gezin, om één van de geheel vernieuwde chalets te huren. Henk is van plan om zijn zwager en schoonzus te vragen een dagje over te komen, zodat ze samen kunnen genieten van het veelzijdige aanbod in dit gebied. Deze zwager en schoonzus zijn gewend om vooral het buitenland op te zoeken… Mike de Goede, eigenaar recreatieterrein “Bos en Boer” Het is mei, en het recreatieterrein is de komende zomer voor 80% volgeboekt. Vooral vaste gasten heeft hij via slimme communicatie en vertrouwde kwaliteit weten te verleiden De laatste 20% komt goed, dat weet Mike inmiddels uit z’n ervaringen met yieldmanagement. Hij legt vandaag de laatste hand aan een samenwerkingscontract met twee restauranthouders, een boerencamping en zwemparadijs ‘Voorthuizen’ voor de drie arrangementen die ze gezamenlijk hebben ontwikkeld. De afgelopen jaren heeft Mike z’n recreatieterrein uit kunnen breiden, terwijl het aantal plaatsen nagenoeg gelijk is gebleven. Meer ruimte en meer faciliteiten per kampeerplaats / chalet. Doordat hij vroegtijdig de plannen heeft overlegd met de accountmanager van de gemeente, hebben ze gezamenlijk de procedures gestroomlijnd en is er verrassend snel meegewerkt aan de plannen. De boerencamping iets verderop deelt een aantal faciliteiten met hem en voorziet vooral in de behoefte aan kleinschalige kampeerplaatsen. Het campingrestaurant heeft Mike omgebouwd tot een snelle maaltijdservice: als men echt uit eten wil, kan men terecht bij twee restaurants waarmee hij voordelige arrangementen heeft uitonderhandeld.

Pagina 39



Ambities! Bovenstaand sfeerbeeld geeft een aantal belangrijke ambities aan: -

Een imago dat breder is dan alleen rust en ruimte: cultuurhistorie, actief, authentiek-culinair en kwaliteit;

-

Een kwaliteit die actief uitnodigt om ‘terug te komen’ (klantenbinding), zonder dat het herhaling van zetten is (innovatie);

-

Een veelzijdig aanbod voor jong en oud: toegevoegde waarde bovenop de natuurlijke kwaliteit. Eventueel nieuwe attracties die zich goed inpassen in het landschap;

-

Verknopen van verschillende kwaliteiten in verrassende arrangementen binnen het gebied: meer doen met hetzelfde langs bijvoorbeeld fietsroutes;

-

Ketensamenwerking tussen de verschillende typen toeristische bedrijven;

-

Gedeelde voorzieningen;

-

Marketing van de Veluwe met een verbijzondering voor het gebied Barneveld e.o.;

-

Slimme communicatie die elkaar versterkt en een compleet en verrassend beeld geeft;

-

Daadkracht in innovatie: snelheid van vernieuwing, ondersteund door accountmanagement en professionaliteit.

3.3 Kernkwaliteiten, thema’s en locaties Kijkend naar de analyse, de trends en ontwikkelingen en de ambities komen wij tot de volgende kernkwaliteiten: 1. De gemeente Barneveld heeft een zeer strategische ligging t.o.v. de Randstad, prima ontsloten aan de A1 en A30. Het is daarmee vanuit het westen de ‘eerste kennismaking met de Veluwe’. 2. De gemeente Barneveld is op en top Veluws (accent Voorthuizen/Garderen/Stroe) en tevens ècht Vallei (open cultuurlandschap) wat het veelzijdig en bijzonder maakt; 3. De gemeente Barneveld beschikt over een compleet en gevarieerd aanbod aan dagen verblijfsrecreatie en ligt tevens strategisch t.o.v. grootschaliger recreatie. De aanbodsituatie is daarmee nagenoeg compleet. 4. De gemeente Barneveld beschikt over voldoende aanbod om de diverse kansrijke doelgroepen (welvarende ouderen, gezinnen) aan zich te

Pagina 40



binden. Voor enkele doelgroepen (jongeren, Duits/Oost-Europees, zorg) moet nog een slag gemaakt worden. Wat betreft thematiek dient de gemeente Barneveld vooral het accent te (blijven) leggen op de typische Veluwse waarden ‘Groen – Rust – Ontspanning’, omdat deze stevig verankerd zijn in het profiel van de regio en de verwachting van de consument. Daarnaast is het thema ‘veelzijdig en authentiek’ tevens aan te bevelen: de vele gezichten van Barneveld (Veluwe – Vallei – 9 bijzondere kernen) biedt kansen om brede doelgroepen aan zich te binden en tevens te blijven boeien. Accenten als “actief” (tegenhanger van rust) en wellness verdienen daarbij extra aandacht. Binnen de gemeente Barneveld zijn enkele locaties als bijzonder aan te merken: -

Het gebied Voorthuizen-Garderen-Stroe-Kootwijk, waar het echte Veluwse genieten voorop staat. Dit moet vanuit de totale Veluwe-marketing verder benut worden.

-

Het westelijke (meer open en agrarische) gebied, waar kansen liggen voor fietsen, wandelen en agrarische cultuur: kleinschalige toeristische ontwikkeling.

-

Zeumeren, waar de natuurplas, de diverse activiteiten en kansen voor slechtweer-accommodaties (zwembad?) sterke trekkers zijn;

-

Het winkelaanbod in de kern Barneveld: een kwalitatief sterk recreatief winkelgebied.

3.4 Drie pijlers: VERBINDEN, BOEIEN & BEREIKEN Deze ambities laten zich samenvatten in drie pijlers als basis voor de visie: 1. VERBINDINGEN leggen: de verschillende groepen ondernemers, overheid en intermediairs en het verschillende aanbod kunnen samen tot meer en betere producten leiden. 2. De toeristen BOEIEN: Toeristisch-recreatief Barneveld moet de eigen identiteit beter benutten, klantgericht werken en maatwerk leveren voor specifieke klantgroepen. Daarbij voortdurend blijven vernieuwen waardoor de klant verrast wordt. Op basis hiervan meer kwaliteit bieden en een eigen geluid laten horen en tenslotte de toerist bij herhaling verleiden om

Pagina 41



(opnieuw) kennis te maken met dit geluid en meer gebruik te maken van de vele mogelijkheden. 3. De toeristen BEREIKEN: Communicatie en marketing loopt als rode draad door alles heen. Slimmere communicatie met de klant, de klant verleiden en binden. Maar ook communicatie tussen bedrijven onderling en met de overheid/intermediairs. Randvoorwaardelijk hierbij is een ondernemende overheid: de gemeente niet als remmende factor maar als faciliterend en stimulerend, meedenkend, duidelijk en handhavend.

3.5 Intermezzo: creatief atelier 11 dec. ‘07 Tijdens een bijeenkomst met een groot aantal toeristische bedrijven, winkeliers, dorpsraden en raadsleden is van gedachten gewisseld over de hiervoor beschreven visie-pijlers. Onder andere door een aantal stellingen (zie bijlage 2) en een groepsbespreking a.d.h.v. een viertal onderwerpen, is door de aanwezigen richting gegeven aan de visie. Tevens ontstond een eerste beeld van draagvlak en daadkracht. -

De richtingen zoals in 3.2 en 3.2 aangegeven worden door het overgrote deel van de deelnemers onderstreept.

-

Opvallend is verder dat: o

Samenwerking en communicatie door iedereen erg belangrijk wordt gevonden, maar dat men weinig concreet wordt over het ‘hoe’;

o

Samen investeren door velen onderkend wordt, maar dat al snel naar de overheid wordt gekeken;

o

ICT-oplossingen door velen als zeer belangrijk worden gezien (website, narrowcasting, marketing, etc);

o

de bestaande doelgroepen gekoesterd worden en daaromheen een veelheid aan ideeën bestaat.

-

Voor ondernemers is het al een hele stap dat men bij elkaar is, met de gemeente in overleg is en samen richtingen probeert aan te geven. Deze eerste stap wordt gewaardeerd, maar “verplicht” tevens om deze samenwerking verder gestalte te geven.

Pagina 42


4


Actieplan In paragraaf 3.3 zijn de drie pijlers toegelicht. In dit hoofdstuk beschrijven we een aantal speerpunt-acties die nodig zijn om de wensrichtingen in te kunnen slaan.

4.1 Het actieprogramma Het actieprogramma wordt gevormd door een negental acties. Daarin zijn zoveel mogelijk de verschillende elementen uit de drie pijlers samengebracht. Pijler 1: VERBINDEN 1.1. Samenwerking: toeristisch aanjaagteam! We verwachten veel van de samenwerking en het leggen van verbanden tussen de verschillende ondernemers, belangenclubs, gebieden en intermediairs. Hiervoor is een centrale organisatievorm: een toeristisch aanjaagteam, een harde randvoorwaarde. Zo’n aanjaagteam, waar alle relevante partners in vertegenwoordigd zijn, is de linking-pin tussen de verschillende partners. Het haalt en brengt informatie en advies. Tevens initieert en bewaakt het de verschillende activiteiten/projecten. Het huidige platform kan als basis voor dit team dienen, en moet daartoe haar positie te verstevigen (verbreden) en te formaliseren (in een bijeenkomst met de achterban vastleggen wat de taak en reikwijdte is van het aanjaagteam). Tevens de achterban aan zich binden door hen ‘lid’ te laten worden. Leden krijgen daarmee (via email) informatie, uitnodigingen e.d. en hebben daardoor een voorkeurspositie t.o.v. anderen. Het aanjaagteam heeft, naast de verschillende hierna te noemen acties, als belangrijke taak de binding tussen de ondernemers te verstevigen. Zij kan daartoe onder andere het volgende organiseren: -

thema-bijeenkomsten en workshops, bij voorkeur op locatie, zodat men kennismaakt met verschillende bedrijven;

-

een speeddate tussen verschillende typen bedrijven/instellingen;

-

een jaarlijks stimuleringsprijs uitreiken aan het meest vernieuwende bedrijf;

-

Deze activiteiten moeten ertoe leiden dat bedrijven elkaar beter leren

Pagina 43



kennen en dat er nieuwe samenwerkingsverbanden ontstaan. Het is de taak van het aanjaagteam een aansprekend meerjarenprogramma op te stellen, waarmee de achterban voortdurend geprikkeld wordt aanwezig te zijn en elkaar te ontmoeten. In eerste instantie is er een belangrijke rol voor de gemeente weggelegd om het huidige platform steviger neer te zetten. Daarna is het een gedeelde verantwoordelijkheid van alle partners. De gemeente kan daarbij fungeren als secretaris en vergaderruimte e.d. beschikbaar stellen. 1.2. Clusteren en verbindingen leggen. Barneveld herbergt een grote verscheidenheid aan toeristische kwaliteiten die nu te zelfstandig functioneren. Goede recreatiebedrijven, culturele trekpleisters, winkelhart Barneveld, bijzondere horeca, de agrarische historie, bijzondere fietsen wandelroutes en kleinschalige activiteiten moeten meer met elkaar worden verbonden. Dit kan bijvoorbeeld door (nieuwe) routes, arrangementen, onderlinge verwijzing en vooral : een slimmere communicatie met de klant en onderling (narrow-casting is daar een voorbeeld van). Deze samenwerking en verbindingen spelen op verschillende schaalniveau’s: -

Regionaal-Veluwe: het gezamenlijk opzetten van faciliteiten als routes, fietsknooppuntensysteem, regionale evenementen en grote voorzieningen zoals bijv. een klimbos; het VBT en het RGV hebben hierin een belangrijke trekkende rol.

-

Clusters (bijv. Garderen-Voorthuizen, Stroe-Kootwijk, ZwartebroekTerSchuur) waarbinnen mogelijkheden tot medegebruik van elkaars faciliteiten (zwembad, restaurant, schoonmaakploeg), schaalvergroting (op buren-niveau) en verminderde druk op de ruimte (bijv. centrale parkeervoorziening).

Het aanjaagteam kan dienen als initiator voor de lokale clusters (via een concreet plan van aanpak per cluster). Binnen zo’n cluster moet een hoog ‘doe-gehalte’ ontstaan, zodat men enthousiast wordt en blijft om met elkaar aan de slag te gaan. Daarnaast is het van belang sterke projecttrekkers te benoemen die voldoende tijd en energie kunnen vrijmaken.

Pagina 44



1.3. Wisselwerking verschillende bloedgroepen Zoals geschetst is er een wisselwerking nodig tussen de winkeliersverenigingen, de toeristische clubs, de hotelbranche, horeca, etc. Bezien moet worden hoe de verschillende (promotie)activiteiten en plannen meer op elkaar afgestemd kunnen worden zodat de klant slimmer en meer gedoceerd wordt bediend, er synergie ontstaat èn nieuwe initiatieven. Tevens spelen de vele evenementen – die door verschillende ‘bloedgroepen’ georganiseerd worden - een belangrijke rol in het op de kaart zetten van de regio. Het spreiden van de evenementen over het totale jaar en het thematiseren (aansluiten bij specifieke karakter van het gebied) kunnen een duidelijke meerwaarde hebben. Deze wisselwerking en afstemming start met het bezoeken van elkaars (jaar)vergaderingen, onderling lidmaatschap en wellicht gezamenlijke bijeenkomsten van de besturen. Het aanjaagteam kan hiertoe de motor zijn. Pijler 2: de toerist BOEIEN 2.1. Kwaliteitsverbetering, innovatie en samenwerking/PPS Geconstateerd wordt dat het toeristisch bedrijfsleven in Barneveld in positieve zin gedomineerd wordt door een handjevol bedrijven, terwijl een grote groep qua uitstraling, ondernemerschap en vernieuwing achterblijft. Het is zaak de bedrijven waar voldoende potentie in zit te stimuleren, bijv. door coaching / mentorschap (vanuit collega-bedrijven / oud-ondernemers) en de inzet van professionele organisaties als NORT. Ook de inzet van voorbeeldbedrijven (bijv. innovatie-award) en ‘een kijkje in de keuken van’ kan kwaliteitsverbetering uitlokken. Zoals geschetst verwacht de consument veel en veranderen de wensen snel. Daarom is een hoog investeringsniveau noodzakelijk. Vooral de grootschaliger bedrijven zullen deze handschoen op kunnen pakken. Het totaalbeeld wordt echter bepaald door de zwakste schakel: de grote groep die het niet kan bijbenen…Daarom is het zaak belangrijke innovaties in samenwerking tot stand te brengen. Denk bijvoorbeeld aan een slechtweervoorziening (zoals een overdekt speelparadijs) dat met publieke en private middelen binnen de gemeente ontwikkeld kan worden. Of: het opzetten van een slim promotie- en marketinginstrument. Daarbij is het zaak vraaggericht te innoveren

Pagina 45



(inspelend op de veranderende wensen): de klant stelt steeds hogere eisen en het bijhouden van deze trends vraagt om slimme investeringen. Het aanjaagteam kan hiertoe een traject opzetten, bijv. met een innovatiedenktank, een groep coachende ondernemers, een innovatie-voucher (tegoedbon voor xx uur advies), etc. 2.2. Nieuw aanbod? In het droombeeld hebben we een zaken geschetst die op dit moment niet aanwezig zijn. Hoewel het beeld bestaat dat in en om Barneveld veel te doen is, kunnen er leemtes in het aanbod zijn. Vooral wanneer nieuwe doelgroepen moeten worden aangeboord en we de gebieden meer met elkaar willen verbinden. Te noemen zijn (niet uitputtend…): -

nieuwe fietsroutes tussen oost-west via Barneveld. Vooral de bestaande en nieuwe kleinschalige toeristische activiteiten in het westelijke deel van de gemeente (oa agro-toerisme) en de verbinding daarvan met het Veluwse (oostelijke) gebied;

-

een stevig subtropisch zwembad (oa gericht op seizoensverlenging). Bij voorkeur zou daarbij de combinatie met Zeumeren gezocht moeten worden, zodat het meerwaarde biedt t.o.v. bijv. het Bosbad in Putten;

-

discotheek (vergelijk Lucky & Co in Rijssen);

-

klimbos / adventurepark (aansluitend op natuur);

-

een vakantiepark gericht op zorg-behoevenden (bijv. in/om De Glindt).

-

Dit nieuwe aanbod zou in samenwerking tussen aanjaagteam, RGV en gemeente tot stand gebracht moeten worden. De financiering zou voor een deel vanuit publieke middelen (specifieke heffing of toeristenbelasting) en deels uit private middelen (gerichte bijdrage ondernemers) moeten komen.

2.3. Beter benutten verscheidenheid, geografische positie, beleving De Veluwe is een sterk merk, en is voor Barneveld en omgeving de kurk waarop het toerisme drijft. Maar, de gemeente Barneveld e.o. biedt meer dan alleen het typisch Veluwse ‘rust en ruimte’. Juist ook andere kwaliteiten, zoals het agrarische landschap, de overgang van uitgestrekte bossen naar open landschap, het brede winkelaanbod in Barneveld-kern en de streek-eigen

Pagina 46



cultuur kunnen van toegevoegde waarde zijn voor bepaalde doelgroepen. Het beeld is dat men weliswaar gaat voor de Veluwe, maar dat men door specifieke wensen naar bepaalde deelgebieden binnen de Veluwe geleid kan worden. Het te realiseren natuurtransferium is een belangrijke troef in het beter benutten van de strategische ligging t.o.v. Randstad en Veluwe. Een belangrijke doelgroep wordt gevormd door de herhalings-klanten: zij die terugkomen naar de Veluwer. Daarom moet meer ingezet worden op de beleving van de toerist: door ze actiever gebruik te laten maken van de bijzonderheden van het gebied, ontstijgt Barneveld de grijze massa. Het gaat dan vooral om het beter en actiever verkopen van het brede aanbod: slimme arrangementen, het actieve gastheerschap van recreatiehouders en bijv. de VVV, maar ook aansprekende festiviteiten vanuit de middenstand en horeca moeten de klant een bijzonder gevoel geven. Aansluiting bij het streek-eigene (identiteit) is daarbij één van de USP’s. Het bijzondere van de verschillende kernen binnen Barneveld (zie de beschrijving in hfst. 2) kan eveneens een meerwaarde hebben. Denk aan een 9-dorpenloop / fietstocht of het programmatisch aaneen rijgen van verschillende activiteiten uit deze dorpen. Daarbij is gebied rond Barneveld ‘de eerste stop na de randstad’. Dat biedt perspectief voor gezinnen waarvan de kostwinner overdag werkt en ’s avonds aansluit bij de rest van het gezin dat op de camping verblijft. Een uniek verkoopargument! Het aanjaagteam kan als taak krijgen deze verscheidenheid binnen de te ontwikkelen marketing en promotie te verwerken.

Pagina 47



Pijler 3: De toerist BEREIKEN 3.1. Slimmere marketing en communicatie Op dit moment wordt op vele manieren gecommuniceerd met de doelgroepen. Ieder toeristisch bedrijf heeft eigen communicatie (website, mail, direct-mail e.d.), de VVV / VBT en GOBT communiceren, de gemeente communiceert, etc. Het gevoelen bestaat dat een duidelijk ‘beeldmerk’ ontbreekt. Hoewel er vele ideeën bestaan over de identiteit van Barneveld (oa kip, ei, christelijk) is er geen consensus over een beeldmerk dat ook toeristisch goed te benutten is. Een goede marketing start met het vormen van een identiteit en beeldmerk, waar vanuit verder kan worden gebouwd. -

Hoewel in deze rapportage veel gezegd wordt over de vermeende identiteit en kernwaarden, is het aan te bevelen ook de Barneveldse bevolking zelf te laten meedenken bij het bepalen hiervan. Bijvoorbeeld door foto’s van typisch Barneveldse waarden te laten inzenden…

Tevens moet nagedacht worden over een benadering op verschillende schaalniveaus (regio, nationaal, buitenland) en specifieke doelgroepen (bijv. paardenliefhebbers, zorg, 55+). De rolverdeling tussen het individu, de samenwerkingsverbanden (bijv. Ardour, Recron) en de organisaties zoals VBT, VVV e.d. moet daarbij helder worden neergezet, evenals de benodigde financiële middelen. Wellicht moet een overall marketing-en communicatiestrategie worden ontwikkeld waarin de beschreven elementen worden verwerkt. Tevens is het van belang dat de individuele ondernemers (klein en groot) zich betrokken voelen en kunnen aanhaken. Het ligt voor de hand om de VVV en het VBT in samenwerking met de afdeling communicatie van de gemeente een eerste aanzet tot zo’n strategie te laten maken. 3.2. Ontwikkeling van één portal Als onderdeel van de hiervoor beschreven marketing moet de communicatie met de klant beter gestroomlijnd worden, bijvoorbeeld door één portal voor het gebied Barneveld e.o. te maken, gelinkt vanuit de centrale portal ‘Veluwe’. Daarbij blijft ‘Veluwe’ het centrale punt, waar vanuit - via een aantal persoonlijke voorkeuren van de klant - verwezen wordt naar specifieke gebieden binnen de Veluwe, zoals Barneveld eo.

Pagina 48



3.3. Bredere doelgroepen Toerisme rust nu vooral op de oudere consument en de jonge gezinnen. Uiteraard moet dit maximaal gebonden worden: ze blijven de belangrijkste doelgroepen, mede gelet op de demografische trends. Dat betekent dat het aanboren van nieuwe doelgroepen niet ten koste mag gaan van de bestaande…. Een aantal doelgroepen zou interessant kunnen zijn: -

Jeugd 12-20: maken kennis met het gebied, kans op herhalingsbezoek op latere leeftijd. Een breder aanbod aan activiteiten en eventueel faciliteiten is daarvoor wel vereist. Tevens kan gedacht worden aan jongeren met een bepaalde levensstijl (natuur/spiritueel/avontuur/religieus).

-

Groepen, waaronder zakelijke markt: korte vakanties met groepen (families, bedrijfsuitjes, vriendengroepen) is een groeimarkt. Het aantal groepsaccommodaties is nu (te?) klein en zou uitgebreid kunnen worden.

-

Zorgbehoevenden: mensen met een beperking en ouderen die extra zorg nodig hebben vormen een aantrekkelijke doelgroep: vaak hebben zij een budget voor korte vakanties, ze kunnen buiten het hoogseizoen vakantie vieren en hebben vaak een standaard-behoeftepatroon. Het vraagt wel extra voorzieningen (rondom de zorg), dus aangepaste accommodaties voor deze doelgroep.

-

Religieuze / spirituele groepen: Barneveld e.o. staat bekend als christelijk, en heeft hierdoor specifieke waardes (o.a. winkelaanbod Barneveld, zondagsrust, natuurbeleving, authenticiteit). Nederland kent een groot aantal religieuze groeperingen die zich hiertoe wellicht aangetrokken voelen.

-

De dagrecreant: een deel van de faciliteiten op recreatieterreinen zouden ook ontsloten kunnen worden voor dagtoeristen. Bijvoorbeeld de horecavoorzieningen, het zwembad en de tennis- en golfbanen. Dit levert extra draagvlak op voor de vaak dure investeringen, terwijl het een duidelijke meerwaarde biedt voor het dagrecreatieve product. Daarnaast zijn er ook veel dagtoeristen buiten het toeristische seizoen: kansen dus voor draagvlak in de minder bezette perioden. Uiteraard moet hier oog blijven voor oneerlijke concurrentie met de zelfstandige faciliteiten.

-

Verleiden van de gebruikers van tweede-woningen: de grote groep

Pagina 49



mensen die langere tijd verblijven in een tweede woning (bungalow, caravan, chalet) moeten worden verleid om meer toeristische activiteiten te ontplooien. Nu zijn ze teveel ‘inwoner’. Te denken is aan actievere communicatie met deze doelgroep over de mogelijkheden in de directe omgeving, het organiseren van specifieke activiteiten / arrangementen, etc. Doel is om deze groep meer te laten besteden en meer te laten ontdekken. Ook kan deze groep door omliggende (toeristische) bedrijven actiever worden benaderd als klant, bijv. gericht op een beter draagvlak voor de faciliteiten op het recreatieterrein. Het aanjaagteam kan als taak krijgen een strategie te ontwikkelen voor het verleiden van de doelgroepen. Uiteraard moet dit een belangrijk onderdeel vormen van het marketingplan. Een ondernemende overheid als randvoorwaarde Naast deze acties is de ondernemende houding van de gemeente een belangrijke randvoorwaarde. De volgende kritische randvoorwaarden worden daarin onderscheiden: 1. Verstevigen accountmanagement: ten behoeve van de verdere ontwikkeling van de toeristische bedrijven en een goed ondernemersklimaat, is een actieve houding van de gemeente belangrijk. Dat begint met het geven van prioriteit aan het toeristische klimaat. Het opstellen van deze nota (en vooral: het interactieve proces) is daartoe een prima startpunt. Tevens is de inzet van de EZ-medewerker van de gemeente de afgelopen periode een stevig signaal naar het toeristische bedrijfsleven dat de gemeente serieus werk maakt van dit taakveld. Deze inzet moet verder uitgebouwd en gewaarborgd worden: een accountmanager voor het toerisme is een belangrijke randvoorwaarde! De accountmanager heeft immers direct contact met de toeristische ondernemers / belangenverengingen en overlegplatforms. Tevens stroomlijnt en bewaakt de accountmanager eventuele plannen: om investeringsplannen te kunnen verwezenlijken is een goede samenwerking met de gemeente noodzakelijk. Dit betekent dat vanaf het begin (denkrichting investeringsplan) de gemeente betrokken moet worden, zodat vroegtijdig eventuele bottlenecks opgelost kunnen worden. 2. Stroomlijnen en versnellen van gemeentelijke procedures – verminderen regeldruk en transparante regelgeving (wat mag wel – niet). Heldere beleidsregels. De gemeente heeft een aantal beleidsnota’s, waarin

Pagina 50



verschillende aspecten van het toeristisch klimaat worden geregeld. O.a. de verblijfsrecreatienota (1996), het beleid rond recreatie in het buitengebied, het economisch actieplan en het beleid rond permanente bewoning. Voor de ondernemers is dit beleid niet altijd even duidelijk en consequent. Het is zaak dit beleid transparant en laagdrempelig en te communiceren. (Bijvoorbeeld door het uitgeven van een folder). Daarnaast is de positie van de accountmanager als spin in het web belangrijk voor het stroomlijnen en versnellen. Anderzijds wordt van toeristische bedrijven professionaliteit verwacht in het maken en uitvoeren van investeringsplannen. 3. Doorzetten strikte regelgeving verkaveling en 2e woningen en scherpe handhaving permanente bewoning: Geconstateerd is dat het aandeel echte toeristen klein is: er worden veel recreatiewoningen gebruikt als tweede woning / lange verhuur. Hoewel dit wel draagvlak oplevert voor voorzieningen als supermarkt, bouwmarkt en winkels in huishoudelijke artikelen, is het een beperkte meerwaarde voor het toeristische klimaat. Verwacht wordt dat deze trend zich verder door zal zetten. De gemeente Barneveld is zeer actief in het bestrijden van permanente bewoning en het tegengaan van verdere ‘verstening’ van recreatietereinen. Deze lijn moet de komende jaren absoluut vastgehouden worden. 4. Up-to-date informatie inzake toeristische bedrijvigheid (feiten en cijfers), zodat tijdig kan worden ingespeeld op trends en ontwikkelingen + netwerkvorming. Geconstateerd is dat er weinig goede cijfers zijn en dat dit wel noodzakelijk is voor de (bij)sturing van acties en beleid.

Pagina 51



De in het voorgaande beschreven activiteiten laten zich als volgt samenvatten. Genoemde bedragen zijn een eerste indicatie en omvat voornamelijk “aanjaag-geld” voor organisatie en het stimuleren van activiteiten.

Samengevat actieprogramma TROP Actie

Trekker + participanten

Prioriteit

Inzet (jaarlijks budget)

1.1. Instellen en formaliseren

Gemeente + huidig

Top: 2008

€ 5.000

aanjaagteam toerisme

toeristisch platform

1.2. Verknopen binnen en tussen

Gemeente, aanjaagteam

Top: 2008

€ 7.500

Aanjaagteam

Top: 2008

€ 5.000

Aanjaagteam + NORT

Midden:

€ 15.000

Pijler 1: VERBINDINGEN leggen

clusters 1.3. Wisselwerking OV’s – toerisme – horeca: onderling lidmaatschap – bezoeken van elkaars bijeenkomsten Pijler 2: de toeristen BOEIEN 2.1. Kwaliteitsverbetering en innovatie

2009-2010 2.2. Verkennen verbreden aanbod

2.3. Beter benutten verscheidenheid

Gemeente, RGV,

Midden:

aanjaagteam

2009-2011

Aanjaagteam

Midden:

dorpen/kernen

€ 7.500

€ 5.000

2009-2010

Pijler 3: de toerist BEREIKEN 3.1. Ontwikkelen marketing en

Aanjaagteam & VVV/VBT

Top: 2008-2009

communicatiestrategie 3.2. Eén portal voor alle toeristische

€ 7.500 Aanjaagteam of VBT

Top: 2008-2009

informatie 3.3. Specifieke aandacht voor nieuwe doelgroepen

€ 30.000

€ 15.000 € 5.000

Aanjaagteam & VVV/VBT

Midden:

(éénmalig)

(jaarlijks)

€ 2.500

2009 en verder

De benodigde ambtelijke capaciteit voor de uitvoering van dit programma wordt, zeker de eerste jaren, ingeschat op zo’n 800 uren. Daar bovenop komt

Pagina 52

(éénmalig)

(jaarlijks)



het accountmanagement. Al met al zou dit een fulltime-kracht rechtvaardigen.

4.2 Uitvoering: samenwerking, coaching, investeren In de voorgaande paragraaf is geschetst welke acties moeten worden uitgevoerd en wie daarin een prominente rol moeten hebben. We sluiten af met enkele basale tips voor de uitvoering. Van ‘roepen’ naar vertrouwen en samen optrekken Er wordt gemakkelijk iets geroepen over elkaar: ‘de gemeente werkt niet mee’, ‘ondernemers maken er een potje van’, ‘er wordt te weinig echt ondernomen’, ‘de VVV functioneert slecht’, etc. Gebleken is dat er in de breedte niet veel vertrouwen is tussen de toeristische bedrijven en de gemeentelijke overheid. Maar ook in partijen als de VVV, ondernemersverenigingen, etc. Om tot uitvoering van de voorgestelde activiteiten te komen is het zaak vertrouwen in elkaar te krijgen en om samen ook verantwoordelijkheid te nemen. Dit vraagt aandacht, omdat de uitvoering in veel gevallen door één van deze partijen getrokken wordt en in bijna alle gevallen het in onderlinge samenwerking tot stand gebracht moet worden. Dit vereist een goede communicatie, elkaar echt leren kennen, afspraak=afspraak (maar ook: dit gaan we wel of juist niet doen) en heldere afspraken. Het aanjaagteam krijgt hierin een belangrijke rol: daarin wordt duidelijk gemaakt dat er een gedeelde verantwoordelijkheid is en dat de gemeente slechts één van de partijen is, niet dè partij. De activiteitenmatrix en de al geformuleerde beleidslijnen voor toerisme en recreatie vormen de belangrijkste bouwstenen voor het maken van afspraken. Van sturen naar coachen Vooral de gemeente heeft tot nu toe een rol gehad die geënt is op sturen: beleid als kader voor het toekennen of afwijzen van ontwikkelingen, handhavingsacties, recreatief. Dit heeft veelal tot gevolg dat men niet zozeer denkt in termen van samenwerking en samen voor één opgave staan. Dit moet worden omgebogen naar een gemeente die meer coachend en stimulerend bezig is, verantwoordelijkheden neemt maar ook legt bij andere partijen. Daarbij zijn beleid en handhaving slechts middelen en geen doel op

Pagina 53



zichzelf. Van incident naar structureel investeren Het verbeteren van het toeristische product is een kwestie van lange adem. Dat betekent dat de genoemde activiteiten niet versnipperd en als “incident” opgepakt moeten worden. Het vereist structureel aandacht en een lange termijn agenda. Daarbij is ook de financiering een belangrijk punt van aandacht: oa het verbijzonderen van (een deel van) de toeristenbelasting kan hiervoor een modus zijn. Nadeel hiervan is dat alleen de verblijfsrecreatie hierdoor “geraakt” wordt. Daarnaast kan gedacht worden aan een (extra) heffing via de WOZ van de toeristische bedrijven, die geoormerkt wordt voor activiteiten waar dit type bedrijven een direct baat bij hebben. In den lande wordt hier al mee geëxperimenteerd (BID5). Tevens dienen de mogelijkheden van externe financiering en PPS-constructies bezien te worden. De gemeentelijke bijdragen dienen vooral voor het aanjagen en stimuleren, niet voor diepte-investeringen. Het aanjaagteam dient als taak te krijgen structurele financiering “los te trekken”, opdat er een meerjaren fundament komt te liggen.

5

BID staat voor Business Improvement District

Pagina 54



Bijlagen Bijlage 1. Deelnemers ondernemersgesprekken en externen Woensdag 31 oktober

Donderdag 1 november

De heer E.G. van Ommen

De heer P. Kruft

Recreatiecentrum Ackersate

Camping ’t Beloofde Land

De heer A. Möhle

De heer N.H. Bok

Recreatieterrein

Recreatieterrein

Jacobus Hoeve

Bok’s Bungalowpark

De heer T Möhle

De heer K. van Dijk

Idem

Recreatiecentrum De Lucht

De heer Van Reenen

De heer A.J. Licht

Camping De Zandhave

Camping De Hertshoorn

Mevrouw D. van Kleef

Wethouder G. vd Hengel

Golden Tulip Garderen De heer Otter Recreatiecentrum De Boshoek Rondetafel gesprek extern deskundigen Donderdag 8 november Ernst Geel

Kamer van Koophandel

Cees Hoogeveen

Dorpsraad Garderen, ex-ondernemer

Ben Docter

Horeca Nederland, plaatselijke afdeling

Philp van Evert

NORT-consulenten

Jan Lambooy

Ex-Hoogleraar Ruimtelijke wetenschappen, inwoner Voorthuizen

Thomas Kool

Recreatieschap Veluwe

Ivo Gelsing

Recron

Jan Wessels

Gemeente Barneveld

Pagina 55



Uit het ronde tafel gesprek met externen blijkt het volgende: (we kiezen ervoor om de overlap in signalen en antwoorden tussen deze groep en de ondernemers niet of slechts beperkt te noemen) Imago & aantrekkingskracht -

Barneveld heeft geen bijzonder toeristisch imago. Het zijn vooral de plaatsen Voorthuizen en Garderen die de toon zetten. Daarbij gaat het vooral om het Veluwse karakter, meeliftend op het sterke toeristische merk ‘Veluwe’. Voor de toerist is de Veluwe een containerbegrip: men ziet niet echt onderscheid tussen de verschillende gebieden (laat staan gemeenten) op de Veluwe.

-

Barneveld-kern is niet echt toeristisch ingesteld. Hoewel het winkelaanbod een goede kwaliteit heeft, bruist de kern niet. Alleen de festiviteiten bieden bijzondere trekkracht. Opvallend is dat de kern Barneveld weinig geïntegreerd is binnen de toeristische routes.

-

Verder worden de toeristen binnen de gemeente aangetrokken door bijzondere activiteiten, marktjes/braderieën e.d. De grootste trekpleister is de Veluwe zelf: fietsen, wandelen, etc. Barneveld steekt als gemeente niet boven het maaiveld uit, heeft geen bijzondere aantrekkingskracht binnen het Veluws pakket. Men komt vooral voor de Veluwe en/of voor de accommodatie.

-

We zien twee verschillende gebieden: de oost-kant die typisch Veluws is, met veel wandel en fietspaden, Zeumeren en andere stevige dagrecreatie. En de westkant met veel minder toeristische attracties en die meer leunt op het agrarische. De toeristische infra is daar gebrekkig ontwikkeld. Wellicht heeft dit gebied iets te bieden in dagrecreatie, fun en avontuur. Daarnaast is er een aantal gebieden binnen Barneveld minder aantrekkelijk door de sterke aanwezigheid van industrie.

Doelgroepen en ons aanbod: veelzijdig en compleet? -

Zowel op verblijfsrecreatie als op dagrecreatie is er in en rond Barneveld veel aanbod.

-

We onderscheiden meerdere doelgroepen en verschillend gedrag: o

Langverblijf in de caravans, chalets en bungalows: personen die als het ware hun huishouden tijdelijk (?) verplaatsen naar Barneveld en bijna als reguliere inwoner fungeren. Weinig toeristisch ingesteld, uitgavenpatroon vergelijkbaar met inwoners. ‘Hebben het allemaal al gezien’. Vaak de wat

Pagina 56



oudere consument. o

Korte vakanties op de toeristische plekken, de huurchalets en bungalows en de hotels / B&B: echte toeristen die zich ook toeristisch gedragen. Hoog uitgavepatroon in betrekkelijk korte tijd. Actief t.a.v. attracties, fietsen/wandelen, etc. Zowel ouderen als jonge gezinnen.

o

Dagrecreatie door zowel inwoners als toeristen. Vooral gericht op fietsen, wandelen, Zeumeren, golf, dagmarkten, winkelgebieden, etc. Zeer gemengde doelgroepen.

Voor deze verschillende vormen van recreatie en toerisme is er veel aanbod. Het zou interessant zijn om het bestedingspatroon en het gedrag van deze verschillende groepen te kennen, en specifieke marketing voor deze groepen te organiseren. -

Er bestaat het gevoel dat zowel langverblijf als reguliere toeristen nog weinig echt gebruik maken van de prachtige natuur, infrastructuur etc. Er moet veel moeite gedaan worden om toeristen de natuur in te trekken. Dat is anders bij dagrecreanten: die komen vaak speciaal voor het fietsen, wandelen, etc.

-

Het wisselvallige weer is nadelig voor het kamperen en speelt de bungalows, huisjes en chalets in de kaart.

-

Het aanbod aan toeristische plaatsen staat onder druk, door de toenemende verkaveling (van toeristische plaatsen naar particuliere accommodaties). Op termijn kan dat ten koste gaan van het toeristische karakter en het aantal toeristen. Barneveld probeert dit tegen te gaan in o.a. de nieuwe bestemmingsplannen. Probleem daarbij is dat er een grote vraag is en blijft naar recreatiewoningen en dan is het dilemma: wil je de marktvraag sturen of juist ruimte bieden?

-

Wat betreft doelgroepen: de massa is ‘grijs’ èn jonge gezinnen. Misschien liggen er kansen bij jongeren, alleen dat kost veel energie voor een betrekkelijk kleine doelgroep. Onduidelijk is in hoeverre de Duitsers het gebied aantrekkelijk vinden: vooral de koppeling met water (Randmeren, Zeumeren) zou voor laatstgenoemde doelgroepen een belangrijk element zijn.

-

Daarnaast moet beter worden gepromoot dat er veel te doen is: rustruimte klinkt te statisch, terwijl er best veel activiteiten zijn (of kunnen worden ontwikkeld).

Pagina 57



Trends en ontwikkelingen: kunnen we het bijhouden? -

Zapgedrag, prijsconcurrentie, internet als keuzecarrousel, lastminuteboeken, hoge kwaliteitseisen: het maakt dat er veel flexibiliteit en innovatiekracht van bedrijven wordt gevraagd. Het geeft temeer aan waarom verkaveling voor veel bedrijven een natuurlijke keuze is (de enige manier om er voldoende financieel profijt van te hebben). De aanwezigen geven aan dat het toeristische bedrijfsleven het steeds lastiger krijgt hierop in te spelen. Het vraagt innovatief ondernemerschap en dat is dunbezaaid.

-

Onder ander het hoge investeringsniveau, leidt tot grootschaligheid. Men zal wel moeten, om mee te kunnen… Op termijn zal het vooral grootschalige recreatie zijn.

-

Yieldmanagement (flexibele prijzen hanteren om de bezettingsgraad goed te houden, vergelijkbaar met hoog- en laagseizoenprijzen, daluren-korting bij de NS en weekendje-weg bij de hotels) heeft nog niet z’n intrede gedaan bij de kampeerbedrijven, maar zou serieus te overwegen zijn. Daarnaast is het voortdurend werken aan de kwaliteit essentieel: het aanbod is erg groot en grenzeloos.

Samenwerking -

Samenwerking is onderontwikkeld binnen de sector en tussen de verschillende branches. De horeca weet elkaar redelijk te vinden, maar tussen bijvoorbeeld de detailhandel, de horeca en de toeristische bedrijven is weinig tot geen contact.

-

Er zijn binnen de toeristische sectoren kleine groepjes ondernemers die elkaar kennen en met elkaar kennis delen en gezamenlijke initiatieven tonen. Maar dat is niet breed en men legt zelden dwarsverbanden (bijv toerisme-horeca, toerisme-agrotoerisme). De meeste samenwerking is te vinden tussen bedrijven in dezelfde bedrijfskolom.

-

Samenwerking kan wel een belangrijke meerwaarde zijn: zoals het verknopen van verschillende kwaliteiten, het bundelen van communicatiemiddelen en marketing en het gezamenlijke organiseren van acties. Dat begint al met elkaar beter leren kennen, elkaar ontmoeten. Ook daar is nog weinig voor geregeld.

-

Op de vraag of het mogelijk is ook faciliteiten te delen (oa vanwege het hoge investeringsniveau) wordt pessimistisch geantwoord: toeristen vragen om faciliteiten op eigen terrein. Wel kunnen er mogelijkheden zijn

Pagina 58



voor PPS6-constructies: bijv. het privatiseren van een zwembad of theater. Ook in de clustervisie Garderen wordt gezamenlijk investeren in bijv. een parkeerfaciliteit, aangemoedigd. Communicatie -

In z’n algemeenheid wordt gesteld dat de meeste bedrijven communicatie voor zichzelf al goed geregeld hebben. De ICT-communicatie is meestal goed op orde en levert rendement op. Internet is en blijft een zeer belangrijk medium en zal verder uitgebouwd (moeten) worden.

-

De rol van de VVV is veranderd. Waar vroeger de VVV hèt informatiekanaal was, is de VVV nu vooral belangrijk voor het lokaal gastheerschap. Daarbij is de persoonlijke benadering (en dus capaciteiten als enthousiasme en betrokkenheid) en de lokale kennis erg belangrijk: de lokale ‘haarvaten’ maken of breken het verleiden van de toerist. De vele reorganisaties zijn niet bevorderlijk: het wordt tijd dat de VVV er weer echt staat. De VVV is vooral belangrijk voor de dagjesmensen, niet zozeer voor de toeristen (die worden via de accommodatie zelf vaak al goed voorzien7).

-

Het VBT doet de regionale marketing goed. Er zou nog meer aandacht mogen zijn voor het streek-eigene, de couleur locale. Zowel Veluwe breed als lokaal.

De rol van de overheid -

De overheid moet vooral doen waar ze goed in is, en niet de verantwoordelijkheid van de ondernemers overnemen. Denk hierbij aan voorwaardenscheppend beleid zoals een goede ruimtelijke ordening.

-

Goede informatie bieden over regelgeving. Dat voorkomt ‘kopschuw gedrag’.

-

Maar ook accountmanagement: voorkomen dat men van het kastje naar de muur moet.

-

Meedenken ipv alleen ‘nee’ verkopen. Toon initiatief, stimuleer. Wees ondernemender.

-

6

Het is ook de houding van de ondernemer zelf: soms te makkelijk

PPS staat voor Publiek-Private Samenwerking, ofwel samenwerking tussen

bedrijven/instellingen en overheid. 7

De VVV voert bewust beleid om de reserveringen vooral via de accommodaties zelf te laten

lopen.

Pagina 59



schietend op de overheid. Van beide zijden mag een professionele houding verwacht worden. Belangrijkste aanbevelingen -

Investeer meer in communicatie (onderling en met de klant) en marketing (zowel regionaal als lokaal).

-

Participatie verbeteren: meer ondernemers actief krijgen, meer dwarsverbanden leggen tussen de verschillende branches, en meer PPS.

-

Creëer trots en eigenwaarde: we vergeten dat we ook gewoon een sterk product hebben. Zelfvertrouwen en bewustwording!

-

Heldere taakverdeling tussen de verschillende organisaties zoals VVV, VBT, brancheverenigingen, etc.

-

Heldere regelgeving en goede communicatie daarover.

Losse flodders: -

Fietsen op de Veluwe als uniek product voor de Duitsers.

-

Weekendje-weg-site voor kampeerbedrijven (leer van de bungalow- en hotel-sites).

-

Meer slimme combinaties tussen bestaande faciliteiten maken: dus niet zozeer nieuw aanbod, maar het verknopen. Narrow-casting kan dat goed faciliteren.

-

De agrarische bedrijven die zich openstellen met eventuele nevenactiviteiten zijn een goed dag-attractie. Wet- en regelgeving , bijv. in geval van dierziektes, leidt er soms toe dat deze bedrijven noodgedwongen geen / beperkt gasten kunnen toelaten op het erf.

-

Zet de Veluwe neer als een typisch Nederlands cultuurproduct. Denk daarbij aan Kröller Muller, het ambachtelijke van de Veluwe, Het Loo, etc. Er is steeds meer belangstelling voor cultuur.

-

We denken soms te weinig aan de eigen bewoners (de fietsroute vanuit Voorthuizen naar Zeumeren is erg matig).

Pagina 60



Bijlage 2. Stellingen als voorbereiding op creatief atelier 11 december Deze stellingen zijn aan de deelnemers vooraf aangereikt. Tijdens de bijeenkomst is er kort bij stilgestaan. In vet staan de meest gegeven reacties. 1. Met rust, ruimte en natuur alleen redden we het niet: er is toegevoegde waarde nodig! O eens O oneens 2. We doen te weinig met ons streek-eigene en onze cultuurhistorie: het agrarische & ambachtelijke en onze monumenten zijn zaken die we meer moeten verkopen! O eens O oneens 3. De gemeente Barneveld is niet alleen echt Veluws, maar ook Vallei: de combinatie van bos&hei, het agrarische (open) landschap en Utrechtse heuvelrug is uniek en benutten we nog te weinig. O eens O oneens 4. Er zijn te weinig goede routes tussen de in 3 geschetste landschappen (oost-west): daar moeten we meer op inzetten. O eens O oneens 5. Met de aanleg van routes alleen komen we er niet. Om de routes in economisch opzicht een toegevoegde waarde te geven, moet de gemeente het mogelijk maken om meer toeristische activiteiten langs deze routes te kunnen ontwikkelen. O eens O oneens 6. Het open agrarische landschap leent zich prima voor activiteiten: nevenactiviteiten bij de boer zie ik als goede aanvulling op het toeristischrecreatieve pakket. O eens O oneens Toelichting: maar pas wel op dat het geen hoofdactiviteit wordt: het ‘boeren’ staat centraal 7. Er is voldoende te beleven in en om de gemeente Barneveld. De truck is: onze gasten verleiden om hier (meer) gebruik van te maken! O eens O oneens

Pagina 61



8. Semi-permanente bewoning en seizoensgasten leveren te weinig op: we moeten de echte toerist meer naar ons toetrekken: die geeft meer uit in kortere tijd! O eens O oneens 9. Ik kan het niet alleen: naast andere toeristische bedrijven heb ik ook zaken als detailhandel en horeca nodig om een tevreden klant te krijgen. Helaas is de samenwerking tussen de verschillende branches nog niet optimaal! O eens O oneens Toelichting: er is meer informatie over elkaar nodig, elkaar beter leren kennen 10. We werken als toeristische bedrijven te weinig samen (zie 9) en halen daardoor te weinig uit ons totale aanbod. O eens O oneens 11. Onze doelgroepen zijn te smal (jonge gezinnen en 55+). We moeten op zoek naar verbreding, zoals jongeren en gezinnen met oudere kinderen. O eens O oneens Toelichting: blijf investeren in de oudere doelgroep, da’s ons goud. Probeer wel aan verbreding te doen 12. De snel veranderende wensen en hoge eisen van de klanten vragen een investeringsniveau dat niet bij te benen is. O eens O oneens Toelichting: zoek iets origineels! Toon lef… …………………………………………….. 13. Schaalvergroting en strategische samenwerking zijn het enige antwoord op punt 12. O eens O oneens Toelichting: het is één van de oplossingen, maar er zijn andere denkbaar. Ook in de niches is een goede boterham te verdienen 14. Er zijn te weinig ondernemers die er nog echt voor gaan. O eens O oneens 15. Als de gemeente mee wil werken heb ik voldoende goede plannen voor de toekomst! O eens O oneens

Pagina 62



16. De communicatie met de klant is te versplinterd: we moeten dat binnen de gemeente Barneveld bundelen en slimmer inzetten. O eens O oneens Toelichting: vooral één website (bijv. de gemeente) is belangrijk! 17. Ik ken m’n collega-ondernemers niet of nauwelijks: daar zouden we aan moeten werken. O eens O oneens Tijdens het creatief atelier is in groepen gesproken over de volgende 4 thema’s. Daarbij zijn drie vragen gesteld: 1. Herkent u dit / bent u het hiermee eens; 2. Welke ideeën heeft u hier zelf over? 3. Hoe kunnen we dit praktisch maken / uitvoeren en hoe ziet u uw rol hierin? Onderwerp 1: Meerwaarde door verbinden, verknopen en beleving Toerisme / recreatie Barneveld is nu te ‘grijs’, kleurloos. Door de verschillende kwaliteiten (rust, ruimte, agrarisch, winkelen, attracties) te verbinden en eventueel nieuwe zaken toe te voegen zetten we onszelf beter op de kaart. Denk daarbij aan routes, arrangementen en slimmere communicatie. En het beter vermarkten van de cultuur, de waardes, het ‘lekker leven’ (beleving). Maar ook aan samenwerking tussen groot en klein, agrarisch-toerisme, horeca, detailhandel, creatieve sector. Onderwerp 2: Verbeteren van het product: innovatie, gezamenlijk investeren, kennis De kritische klant vraagt steeds meer en is zeer veranderlijk. Dat vraagt veel en frequent investeringen. Kan daarbij gedacht worden aan gezamenlijk investeren in de duurdere faciliteiten? Bijvoorbeeld één stevig subtropisch zwembad ipv vele kleintjes? Of een gedeeld marketinginstrument (ICT-oplossing). En: is er behoefte aan meer coaching, kennisuitwisseling onderling e.d. Onderwerp 3: Doelgroepen: verleiden en verbreden Barneveld is (te) afhankelijk van jonge gezinnen en 55+. Daarnaast wordt een groot deel van de verblijfsvoorzieningen gebruikt voor semipermanent wonen / lange verhuur: deze mensen zijn minder toeristisch ingesteld. We moeten proberen nieuwe doelgroepen aan te boren en de

Pagina 63



semi-permanente bewoners meer als toerist te laten fungeren (actiever, hoger uitgavepatroon). Suggestie voor doelgroepen: -

Jeugd 12-20 (via gezin, maken nu kennis en komen later zelf als gezin terug)

-

Groepen / bedrijfsuitjes

-

Zorgbehoevenden (hebben budget en kunnen buiten hoogseizoen)

-

Religieus/spirituele consumenten (aansluiten bij deelwaardes Barneveld, eigen geluid)

Onderwerp 4: Communicatie Op dit moment wordt op vele manieren gecommuniceerd met de doelgroepen. Ieder toeristisch bedrijf kent eigen communicatie kanalen en –middelen (website, mail, direct-mail e.d.). De VVV / VBT en GOBT communiceren, de gemeente communiceert, etc. Het gevoelen bestaat dat dit beter te stroomlijnen is en dat het van belang is één portal voor Barneveld te maken. Tevens moet nagedacht worden over benadering op verschillende schaalniveaus (regio, nationaal, buitenland) en specifieke doelgroepen (bijv. paardenliefhebbers, zorg, 55+). De rolverdeling tussen het individu, de samenwerkingsverbanden (bijv. Ardour, Recron) en de organisaties zoals VBT, VVV e.d. moet daarbij helder worden neergezet, evenals de benodigde financiële middelen. Wellicht moet een overallcommunicatiestrategie worden ontwikkeld.

Pagina 64



Bijlage 3. Voldoende ambitie? Verzin iets “groots en meeslepends!” In de voorgaande paragrafen is geschetst welke richting het toeristischrecreatieve product in Barneveld eo zou moeten inslaan. Tijdens het creatief atelier is geopperd om toch nog één stapje verder te gaan. Moeten we niet iets groter denken om Barneveld echt en herkenbaar op de kaart te zetten? Veel steden en gebieden ontlenen hun imago aan iets bijzonders dat ze hebben cq organiseren. Zo denkt men bij Deventer al gauw aan ‘Boekenstad’ of ‘Charles Dickens’ en minder aan ‘koek-stad’… …staat Terschelling wijd en zijd bekend om het theaterfestijn Oerol… …is Nijmegen bekend om z’n vierdaagse (terwijl het de oudste stad van Nederland is… …en is de Drentse plaats Meppel naam aan het maken met de uitbundige ‘Donderdag Meppeldag’…

Deze voorbeelden hebben met elkaar gemeen dat ze niet zozeer te maken hebben met de identiteit van de stad of streek, maar dat het vanuit een slimme organisatie en marketing en een kwestie van lange adem tot stand is gekomen. Verrassend, creatief, zich herhalend. Dit type activiteiten moet groeien en naam vestigen. Het vormt daarmee een beeldmerk, banier, waarmee de plaats/streek op de kaart wordt gezet en meerwaarde geeft aan middenstand, toerisme, etc. Ook voor Barneveld kan, als extra toegevoegde waarde bovenop de reeds geschetste activiteiten, gezocht worden naar en dergelijke activiteit. Daarbij

Pagina 65



zijn ons inziens belangrijke randvoorwaarden dat: -

Het zich moet richten op een brede doelgroep;

-

Het zich moet voegen in de bestaande omgeving / kwaliteiten;

-

Het bij voorkeur gebruik moet maken van de streek-eigen krachten/waarden (beeldmerk);

-

De mogelijkheid biedt aan zoveel mogelijk ondernemers om direct of indirect profijt te hebben.

Daarbij moet gewerkt worden van ‘grof naar fijn’…’van groots en meeslepend’ naar ‘passend bij Barneveld’. Eerste spontane ideeën gaan in de richting van: -

Het grootste korenfestival van Nederland;

-

De langste fietsmarathon van Nederland;

-

Een bijzondere triatlon (gebruik makend van oa Zeumeren en bijv. electrische fietsen);

-

De grootste speelboerderij van Nederland;

-

Het grootste openlucht praise-concert van Nederland;

-

Als tegengeluid voor dierenziektes: dierenwellness-centre / MilieuScienceCentre (soort Nemo, gericht op natuur-wetenschappen)…

-

…

-

De WK-hanengevechten (en dat is natuurlijk een grapje)…

Met een aantal partijen zal, op basis van deze eerste aanzet, bekeken worden welke mogelijkheden er zijn. Dit zal separaat (dus niet in deze rapportage) worden uitgewerkt.

Pagina 66



Bijlage 4. Trends & ontwikkelingen Toerisme en recreatie worden beïnvloed door verschillende trends. Trends volgen elkaar op en vullen elkaar aan. Hieronder zijn kort de belangrijkste trends ontwikkelingen rond recreatie en toerisme weergegeven. Schaalvergroting en niche Door de toegenomen wensen van toeristen is een hoog investeringsniveau noodzakelijk. Dit leidt tot de behoefte aan schaalvergroting en het per saldo afnemen van het aantal kampeerplaatsen. Ook ontstaat door ruimtegebrek meer strategische samenwerking tussen bedrijven. Daarnaast blijft er ruimte voor kleinschalige bedrijven, mits men een aantrekkelijke niche aanboort (onderzoek ING, 2007). Rust en authenticiteit Door hun drukke bestaan zoeken mensen rust in de vakantie. Er is meer belangstelling voor authenticiteit, onderscheidende waardes, cultuur en historie. Door een verregaande globalisering wordt de wereld in de beleving makkelijker bereikbaar en tegelijkertijd eenzijdiger. Hierdoor heeft men eerder behoefte aan zaken van ‘vroeger’ en wordt het echte en authentieke belangrijker. Activiteit Hoewel rust belangrijk wordt gevonden, wint ‘ontspanning door inspanning’ steeds meer aan terrein. Fietsen, wandelen en andere vormen van (semi-) actieve vakantieactiviteiten worden steeds populairder. Dergelijke activiteiten kunnen samen worden ‘beleefd’ en passen bij de trend van ‘wellness en gezondheid’. Globalisering versus regionalisering Een reactie op de globalisering is de regionalisering. Voor toeristische regio’s is het steeds belangrijker om zich te onderscheiden tegenover andere regio’s en gebieden.

Pagina 67



Cocoonen Mensen zoeken elkaar steeds vaker op om gezamenlijke activiteiten in de recreatieve sfeer te ondernemen. Een duidelijke reactie op de individualisering. Door deze trend groeit de vraag naar groepsaccommodaties en attracties om samen te beleven. Vergrijzing Door de vergrijzing stijgt het aandeel ouderen binnen Nederland volgens. Prognoses van het Centraal Plan Bureau (CPB) zijn er rond 2040, ruim 18 miljoen Nederlanders. Meer dan 4 miljoen daarvan (bijna 23%) is dan 65 jaar of ouder. Deze ontwikkeling heeft uiteraard gevolgen voor het toerisme en de recreatiebranche. De groep ouderen krijgen steeds meer behoefte aan luxe en comfort, de trend van wellness speelt hier op in. Daarnaast is er behoefte aan vermaak in de nabijheid (het ommetje). Zap-gedrag Er is een toenemende diversiteit in activiteitenpatronen: mensen willen zowel natuurlijke, culturele, historische, educatieve als sportieve evenementen ondernemen en het aanbod kent weinig grenzen. Jongeren zijn daarbij vooral gericht op sport, beweging, spanning (kicks) en elkaar ontmoeten: platteland kan daarbij een decor zijn. Verkleuring Door de komst van allochtonen, ontstaat een compleet andere (kleurrijke) samenstelling van de Nederlandse bevolking. (Bron:SCP 2004) Internet Een belangrijke ontwikkeling voor de toeristisch-recreatieve sector betreft het toenemend gebruik van internet. Het aanbod komt dichterbij en tijd en ruimte wordt zo overbrugd. Ongeveer 25% van alle georganiseerde vakanties naar het buitenland en een miljoen binnenlandse vakanties worden al via het internet geboekt. Europa Met de uitbreiding van de EU zijn er ruim 50 miljoen potentiële consumenten, bijgekomen. De verwachting is dat voor een deel van de Nederlanders, de nieuwe landen een interessante vakantiebestemming zullen zijn. Tegelijkertijd biedt dit kansen voor de nieuwe Europeanen om Nederland te leren kennen.

Pagina 68



Algemene ontwikkelingen Schaalvergroting van bedrijven, wordt in de hand gewerkt door de complexiteit en veelheid van ondernemerschap. Dit is met name terug te zien in een toenemende administratieve lastendruk en inkoopvoordelen. Pure horeca zal steeds onzichtbaarder worden en zal zich meer mengen met andere voorzieningen zoals samenwerking met bedrijven buiten de branche (thema-arrangementen); het inspelen op beleving als marketingspeerpunt; wellness en lichaamsbeleving. Het aanbod van horeca en retail groeit naar elkaar toe. (Bron: sectorstudie Verblijfsrecreatie ING, 2007)

Pagina 69


Pagina 70




Bijlage 5. Provinciaal en landelijk beleid Gelderland bestaat uit vier toeristische regio’s. De Veluwe, de Achterhoek, het Rivierengebied en de regio Arnhem-Nijmegen. De ambitie van de provincie Gelderland is om meer toeristen naar deze regio’s te trekken en de Veluwe weer op nummer één te brengen van de binnenlandse toeristische vakanties. Gelderland wil dit realiseren door o.a. de verdere ontwikkeling van cultuurtoerisme en plattelandstoerisme. De toeristische sector, met de verblijfsrecreatie als één van de belangrijkste componenten, is één van de belangrijkste economische dragers op de Veluwe en van groot belang voor de regionale economie. Door de kwetsbare omgeving en de steeds zwakker wordende marktpositie komt de sector op langere termijn onder druk te staan. De kwaliteit van het toeristische product en de voorzieningen op de Veluwe is op veel plaatsen onvoldoende, gedateerd, te kleine of in onvoldoende mate toegesneden op specifieke doelgroepen. Een kwaliteitsimpuls op termijn is noodzakelijk om de gewenste kwaliteit van toerisme en recreatie op en rond de Veluwe vast te kunnen houden en uit te kunnen breiden. In de Uitwerkingsnota Recreatie en toerisme uit 2003 legt de provincie de nadruk op de snel veranderende wensen van de consument. De provincie heeft in de nota enkele essentiële beleidskeuzes gemaakt die hun uitwerking kunnen hebben op recreatie en toerisme. De belangrijkste is dat gekozen wordt voor de decentrale aanpak met een faciliterende rol voor de provincie. Een regionale profilering/promotie van een bepaald gebied met dezelfde kwaliteiten sluit hierop aan. Tegelijkertijd neemt de provincie op één belangrijk onderdeel zelf de regie in handen, het groei-krimpbeleid. Thema’s die door de provincie als belangrijk worden gekenmerkt, zijn: -

Kwaliteitsverbetering;

-

Plattelandstoerisme;

-

Cultuurtoerisme;

-

Basisinfrastructuur en –voorzieningen.

De provincie wil hierin een ondersteunende en faciliterende rol vervullen. Door te ondersteunen als financier, kenniscoördinator (GOBT), partner en verzorger van communicatie en monitoring.

Pagina 71



Ecologische poorten: De provincie Gelderland heeft in het beleidsplan Veluwe 2010 het initiatief genomen om de zogenaamde ecologische poorten actief te beschermen en waar nodig te herstellen. Voorthuizen behoort door haar bijzondere ligging aan de randen van de Veluwe tot een van de acht ecologische poorten. De omgeving heeft landschappelijk en ecologisch bijzondere potenties. Door de overgangen tussen hoog-laag, droog-nat en voedselarm-voedselrijk zijn het landschappelijk waardevolle gebieden. Ze zijn aantrekkelijk om te wandelen of te fietsen en herbergen bijzondere planten en dieren. Recreatiebedrijven op (voor de natuur) meest kwetsbare locaties op het Centraal Veluws Natuur -massief (CVN) worden op vrijwillige basis gesaneerd of uitgeplaatst. Bijzondere aandacht krijgt het principe ‘groei en krimp’. In het Plan van Aanpak voor de groei van recreatiebedrijven op de Veluwe uit 2006, van de Provincie Gelderland, voorziet ‘groei en krimp’ in:

1. Fysieke uitbreiding en investeringen in kwaliteitsverbetering van verblijfsrecreatie op gevoelige plaatsen zonder ontwikkelperspectief. 2. Versterking van de toeristisch-recreatieve structuur van de Veluwe, met als doel het accent te verleggen naar toeristische plaatsen (in plaats van vaste jaarplaatsen) en seizoenverlenging. Op deze wijze kan op nieuwe deelmarkten (welness/gezondheidszorg, actieve /sportieve recreatie) ingespeeld worden. 3. Toekomstperspectief en het uitponden en semi-permanente bewoning minder aantrekkelijk maken.

Pagina 72



De Veluwe is een uniek gebied dat valt onder de natuurbeschermingsregimes (Vogel- en Habitatrichtlijn, Ecologische Hoofdstructuur). Tegelijkertijd zal er een goede balans gevonden moeten worden tussen toeristisch- en recreatief gebruik en daarmee de druk op de natuur, en de noodzakelijke investeringen voor de belangrijke kwaliteit die zo eigen is aan de Veluwe en de omgeving. (Bron: Plan van aanpak groei 2006-2010“noodzakelijke kwaliteitsimpuls voor de verblijfsrecreatie op de Veluwe”, Provincie Gelderland, dienst REW 24 mei 2006). Uiteindelijk hebben de gewenste investeringen een directe invloed op het herstel van de natuur (krimp) en is uitbreiding van recreatieterreinen een moeilijke maar niet onoverkomelijk weg. Bereikbaarheid en mobiliteit: Met de bouw van Veluwetransferia wordt het verkeer zoveel mogelijk aan de randen van de Veluwe opgevangen. In Stroe wordt een P-Veluwe ontwikkeld – een kleinschaliger variant van deze transferia - waarbij de mogelijkheid open wordt gehouden om het te laten doorgroeien naar een natuurtransferium. Door op deze manier het verkeer te reguleren ontstaat er een zonering ten gunste van de natuur en een verbetering van het recreatieve product van de Veluwe. Daarnaast zijn ook de vele hotels en restaurants een vorm van transfer-punt, waarvan er enkele zelfs met een speciaal daarvoor bestemd bord werken. Invloed nationaal beleid In de verblijfsrecreatie speelt de overheid nog steeds en belangrijke rol in de vorm van regelgeving en procedures op het vlak van vergunningen. Vanaf 0101-2008 bestaat er met de intrekking van de Wet op de Openluchtrecreatie (Wor) voor de gehele sector verblijfsrecreatie geen landelijke wetgeving meer. De intrekking van de Wor leidt tot allerlei gemeentelijke kampeernota’s en -verordeningen. Volgens de nota ‘Werken aan winst’ (Wet werken aan winst) van het ministerie van Financiën, komen er nieuwe regels rond afschrijving op onroerend goed voor recreatie bedrijven zoals campings, en bungalowparken. De investeringscapaciteit op vastgoed zal volgens de Recron dalen met gemiddeld 20%. In de recreatiesector wordt vastgoed gebruikt als productiemiddel. Specifiek voor deze sector is de korte economische levensduur van het vastgoed (bijvoorbeeld sanitair-gebouwen) en het feit dat de restwaarde nagenoeg nihil is, erg nadelig. Al deze maatregelen drukken op de winstgevendheid van de toerisme- en recreatiebranche.

Pagina 73

Poort naar de Veluwe. Toeristisch Recreatief Ontwikkelingsplan Barneveld

Recommend Documents