POLENNIEUWSBRIEF. Nieuwsbrief van de Polencommissie van de Immanuëlkerk te Barendrecht. Nr

POLENNIEUWSBRIEF Nieuwsbrief van de Polencommissie van de Immanuëlkerk te Barendrecht

Nr. 9 – 01-05-2012



VOORWOORD

Enkele weken geleden was een elftal leden van onze zustergemeente in Toruń bij ons te gast. In deze nieuwsbrief staat een terugblik op dit bezoek centraal. Binnenkort is het 4 mei. Met het oog daarop is de laatste rubriek gevuld met het levensverhaal van de vader van Ewa Tołwińska.



ACTUALITEITEN

Samenstelling Polencommissie Een van de zes leden van de Polencommissie zag zich genoodzaakt uit de commissie te stappen: Evelyne Gouw. Ze heeft bijna drie jaar namens de JV een plaats ingenomen in onze commissie. Maar nu ze in Utrecht woont en twee studies volgt, werd het voor haar te moeilijk het werk van de Polencommissie hiermee te combineren. Belangrijk vinden we dat onze commissie minstens twee vrouwelijke leden bevat. Met deze restrictie was op dit moment binnen de JV niet direct een opvolgster te vinden. Evelyne wordt nu opgevolgd door Maria Dramountanis, die zich al jaren heel enthousiast inzet voor de schoenendoosacties. Hiernaast een beeld van haar tijdens de laatste actiemarkt in een shirt dat heel passend is voor een nieuw commissielid. ____________________________________________________________________________

Een terugblik op het bezoek uit Toruń; Op donderdagavond 12 april arriveerde even na 21.00 uur een groep van elf leden van onze zustergemeente in Toruń. ’s Morgens om zes uur waren ze van huis gegaan. Als snel na aankomst werden zij verspreid over de gastgezinnen. Op verzoek van onze gasten waren in het programma twee lezingen opgenomen. Deze werden op vrijdagmorgen gehouden in ons kerkgebouw. Ds. M.M. van Campen uit Rotterdam-Zuid hield de eerste lezing over het onderwerp ‘De noodzaak van voorbede’. Een lezing met diepgang en heldere structuur over de voorbede van Christus voor ons – onder andere over de inhoud, het belang en de troost van deze voorbede – en over de voorbede voor elkaar. De tweede lezing werd gehouden door ds. C.M. van Loon uit Capelle a/d IJssel over het onderwerp ‘Kerk in de buurt’. Een praktische lezing over de positie die de kerk kan innemen in haar omgeving met voorbeelden van mogelijkheden om mensen van buiten de kerk te bereiken. Na een lunch in de kerk ging de groep op pad. Het eerste doel was de synagoge van Sliedrecht, een niet al te grote synagoge die na een tijd van verval enkele jaren geleden is herbouwd. Bij een rondleiding werd ingegaan op Joodse gebruiken met name in de synagoge. Daarna bezocht de groep de museumboerderij ‘De koperen knop’ in Hardinxveld-Giessendam, waarin van alles te zien is van de geschiedenis van het boerenleven in de Alblasserwaard. ____________________________________________________________________________ Polennieuwsbrief 9 1

____________________________________________________________________________ Polennieuwsbrief 9 2

in de synagoge

Op vrijdagavond gaven onze predikant en een aantal kerkenraadsleden uiteenzettingen over de organisatie en activiteiten in onze gemeente op het gebied van - pastoraat, - beheer, - diaconaat, - jeugdwerk, - evangelisatie en - zending en - contacten met Polen. Hierdoor leerden de Polen onze gemeente beter kennen en konden ze ook ideeën opdoen voor hun eigen gemeente zijn.


Op zaterdag reden we naar Amsterdam. Ruim twee uur werden we rondgeleid door de Jordaan en een stukje grachtengordel door een medewerker van Tot Heil des Volks. We dronken koffie in een van de gebouwen vanwaaruit deze stichting haar werk doet onder de mensen aan de onderkant van de samenleving. (In de kerk liggen brochures over dit werk, die we meekregen. Neem er gerust een mee.) Daarna bezochten we het Bijbels Museum, waarin vooral de maquettes van de tabernakel en de tempels van Salomo en Herodes de moeite van het bekijken waard zijn. We vervolgden onze tocht over de grachten, door de Kalverstraat, over de Dam naar de rondvaartboot waarmee we een prachtige tocht van een uur door de grachten maakten. Speciaal voor onze gasten werd alle informatie niet alleen in het Nederlands en Engels gegeven, maar ook in het Pools. Er was vervolgens vrije tijd om bijvoorbeeld souvenirs te kopen. Daarna gingen we naar de SintNicolaaskerk voor de evensong; een uurtje van rust, bezinning en de mogelijkheid te genieten van prachtige Engelse koormuziek.


Om half acht waren we weer bij de Immanuëlkerk. Daar was zaal 2 heel sfeervol klaargemaakt voor een gezamenlijk diner van de gasten, de gastgezinnen en de Polencommissie. Na dit diner waaraan diverse ‘koks’ een bijdrage hadden geleverd, speelden de gasten de quiz ‘Who knows Holland? Ze bleken al heel wat van ons land te weten. We bekeken ten slotte nog een stuk van de film die René van der Keur in november 2009 in Toruń had gemaakt.

In de morgendienst van zondag 15 april ging ds. Tadeusz Tołwiński voor. Hij preekte over ‘God zij dank voor Zijn onuitsprekelijke gave!’ (2 Cor. 9: 15). Velen hebben positief gereageerd op deze preek. Op zulke momenten blijkt heel duidelijk hoe dicht wij qua geloofsovertuiging bij elkaar staan. De middag werd op verschillende manieren ingevuld. Na de middagdienst bleef een deel van de gemeente in de kerk voor een presentatie van de gemeente van Toruń. We zagen een filmpje waarin verschillende aspecten van de gemeente van Toruń werden getoond. De jongste van de gasten vertelde over zichzelf en over het jeugdwerk in haar gemeente.


De gasten overhandigden aan Rijk Roelofse, onze scriba, een geschenk: hun kerkgebouw in koek, ‘pierniki’. Dit is gemberkoek die net zo bij Toruń hoort, als stroopwafels bij Gouda.

Op maandagmorgen verzamelden we om zeven uur bij de kerk. Het afscheid nam wat tijd en de Polen bedachten dat ze nog wat kaas en andere Hollandse producten wilden meenemen. Daarom wachtten ze tot de supermarkt open ging. ’s Nachts na één uur kwam er mailtje met de boodschap dat ze goed en wel in Toruń waren aangekomen.

____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________ Polennieuwsbrief 9 6

Reacties Onze Poolse gasten hebben reacties gegeven op hun bezoek. Een deel daarvan is hieronder te vinden. Ds. Tadeusz Tołwiński schreef (vertaald): Onze uitstap op 12-16 april naar de gemeente in Barendrecht was echt een ‘gemeenschap in het Evangelie’. Het evangelie van Jezus Christus verenigt ons, gelovigen van Torun en Barendrecht. Het evangelie dat we op dezelfde manier verstaan, bracht onze twee gemeenten dichter bij elkaar. Hierdoor hebben we ook al een redelijk lange tijd een relatie als twee gemeenten. Ik waardeer erg de manier waarop ons verblijf was georganiseerd. Lezingen over de onderwerpen ‘De noodzaak van voorbede’ en ‘Kerk in de buurt’ gegeven door predikanten uit de omgeving, reikten ons aan, dat we als christenen niets kunnen zonder de gebeden voor elkaar en de voorbede door Christus. De tweede lezing leerde ons dat de kerk niet op zichzelf staat; we bestaan tot eer van God en dienen een getuigenis te zijn in onze omgeving. We werden eraan herinnerd dat er veel manieren zijn om te getuigen. Een andere waardevol programmaonderdeel was de avond waarop verteld werd hoe jullie gemeente haar missie vervuld, zo georganiseerd dat veel mensen hun rol vervullen als deel van het lichaam. De manier waarop mensen worden ingezet voor verschillende taken, was een nuttige les voor ons uit Torun. In de drie dagen hebben we onder andere een synagoge bezocht en het Bijbels Museum. Het was erg leerzaam hier te zien hoe God in Zijn soevereiniteit beschermt wat Hem toebehoort. Er was een grote mate van gastvrijheid, zowel in de gastgezinnen als in de gemeente. Onze hartelijke dank voor het organiseren van dit verblijf gaat uit naar de hele gemeente en in het bijzonder naar de leden van de Polencommissie, die hun tijd gaven voor dit gebeuren. Anderen schreven: Being at you we felt that we were at real friends. You are the only church which is so close with us. We don't have such an unity even with Polish churches. I am saying it quite seriously; it's no joke. One can see your love after acts. Every family where we slept these are real friends. My opinion of our journey to Holland is definitely positive. We had a great time, everyone was so kind, the trips were interesting, we had everything to have a good time and even more! We were simply delighted how you welcomed us in your town, church and homes. I spent a very good time time there in Barendrecht. Our visit was prepared very professional. Thank you. My host family are fantastic people. I had everything I need. I felt like in my family. ____________________________________________________________________________

Actiemarkt We willen graag opnieuw aandacht vragen voor de actiemarkt van dit jaar. Die staat gepland op zaterdag 2 juni. In de kerk zijn er onder andere de rommel- en boekenmarkt. Buiten staan allerlei kramen op het parkeerterrein voor de kerk. Voor groente en fruit, snoep en koek hoeft u dat weekend niet naar de supermarkt, maar kunt u terecht op de actiemarkt. Thuis koffie drinken is niet nodig: op de markt kunt u rustig genieten van een vers gezet kopje koffie met iets lekkers erbij. En voor de lunch zijn bij ons heerlijke patat, broodjes hamburgers, paté en poffertjes te vinden. Spullen voor de rommelmarkt kunnen op vrijdag 1 juni tussen 19.00 en 21.00 uur worden afgeven in de kerk. Kunt u er niet zo lang mee wachten, dan kunt u ze vrijdagsavonds tussen zeven uur en half negen brengen bij de familie Molenaar, Arnhemseweg 31, 2994 LA in Barendrecht-Carnisselande. U kunt hiervoor ook contact opnemen; het telefoonnummer is 558583. We rekenen op uw komst en hopen op een heel gezellige dag, waarop we veel financiële steun binnenhalen voor de kerkbouw in Piotrków Trybunalski. Hebt u vragen of een goed idee voor de actiemarkt, hebt u zin om mee te helpen? Belt of mailt u ons gerust. Kees Duifhuizen: 0180-628237 ([email protected]) ____________________________________________________________________________ Polennieuwsbrief 9 7

Menno Molenaar: 0180-558583 ([email protected]) Ella Versendaal: 0180-616757 ([email protected]) Lydia Verkade: 0180-621323 ([email protected]) ____________________________________________________________________________

Lille Een volgende activiteit van de Polencommissie is de organisatie van een dagtocht naar Lille. Die wordt gehouden op zaterdag 16 juni. Het vertrek is gepland om 7.30 uur vanaf de parkeerplaats achter de Immanuëlkerk. We verwachten terug te zijn rond 21.30 uur. Elementen uit het programma zijn: een stadswandeling, bezichtiging van de kathedraal en Musée des Beaux Arts en vrije tijd. Er zijn nog plaatsen, maar de aanmelding loopt erg goed. Wie mee wil, adviseren we zich snel op te geven om niet achter het net te vissen. (We zijn namelijk niet van plan met een filetje van bussen naar de Noord-Franse stad te rijden…) Voor informatie of aanmelding: Johan Bakker, Bark 27, 2991 JA BARENDRECHT, tel. 0180-617428, [email protected] Paul Verkade, Schubertdreef 51, 2992 ET BARENDRECHT, tel. 0180-621323, [email protected]



AGENDA 2012 data vr. 20/01 ma. 30/01 ma. 05/03 do. 12/04 – ma. 16/04 …/05 za. 02/06 za. 16/06 vr. 07/12 – ma. 10/12 vr. 07/12 – ma. 10/12 in Barendrecht

activiteiten 2012 bijeenkomst van deelnemers aan schoenendoosreizen 2011 vergadering Polencommissie vergadering Polencommissie delegatie uit Toruń is een weekend in Barendrecht vergadering Polencommissie actiemarkt voor Polen dagtocht naar Lille schoenendoosreis naar Toruń schoenendoosreis naar Piotrków Trybunalski in Polen

Stichting Hulp Oost-Europa




WETENSWAARDIGHEDEN

Het levensverhaal van Ewa’s vader Het is bijna 4 mei. De dag waarop we in het bijzonder terugdenken aan de donkere jaren van de Tweede Wereldoorlog. Ons land heeft zwaar geleden. Maar Polen nog veel zwaarder. Hieronder volgt het aangrijpende verhaal van het leven van Władysław Liszewski, de vader van Ewa Tołwińska, de vrouw van Tadeusz Tołwiński, de predikant van onze zustergemeente in Toruń die onlangs bij ons was. Enkele jaren na zijn overlijden besloten Ewa en Tadeusz deze geschiedenis te delen met anderen ter bemoediging en tot eer van God. Władysław Liszewski groeide op in Warschau. Zijn familie was katholiek, maar zijn moeder voelde dat er meer was betreffende God dan de Rooms-Katholieke Kerk vertelde. Zij las de Bijbel. Katholieken werd verteld dat de Bijbel alleen door de priesters gelezen kon worden, die haar vervolgens uitlegden aan het volk. Ze werd protestants christen, toen haar zoon na de Tweede Wereldoorlog thuiskwam uit het concentratiekamp. Władysław had als jonge jongen geen enkele interesse in de Bijbel. Op de leeftijd van achttien jaar – de Tweede Wereldoorlog was inmiddels uitgebroken – maakte hij namaakmuren en verborgen kamers in veel huizen, waaronder ook de kamer waarin hij met een vriend woonde in Warschau. Deze plaatsen waren voor Joden die ondergedoken waren voor de Duitsers. Hij raakte vooral bevriend met een familie die drie tot vier jaar op een onderduikplek leefde, waartoe een Joods meisje behoorde dat een paar jaar jonger was dan hij. Ze werd bijna gek van het zo lang opgesloten zitten in een kleine ruimte. Ze vroeg of ze niet naar buiten kon gaan en een wandeling maken door Warschau. Ze zag er erg Joods uit, dus dit was erg gevaarlijk. Maar hij nam haar een aantal keren mee en de Duitsers namen haar nooit gevangen. Zij geloofde dat dit haar leven redde.

beelden van Warschau in de Tweede Wereldoorlog en van een transport naar een kamp


Warschau na de Opstand van Warschau

Het Joodse meisje en anderen overleefden in deze onderduikplekken tot de opstand van 63 dagen georganiseerd door het Pools Ondergronds Leger op 1 augustus 1944 in Warschau. Ze was een van de mensen die hun weg zochten door de riolering – velen stierven in deze beproeving die vier uren kon duren – naar de bossen waarvandaan het ondergrondse leger hen naar andere landen bracht, eventueel naar Israël. De Duitsers voerden vaak razzia’s uit, waarbij ze een deel van Warschau afsloten en alle mensen – mannen, vrouwen en kinderen – meenamen naar de treinen om hen naar de concentratiekampen te vervoeren. Władysław werd tijdens een van deze razzia’s gevangen genomen en naar een concentratiekamp vervoerd. Als de mensen naar de kampen werden gebracht, werden ze geselecteerd voor verschillende doelen. Goed ogende vrouwen werden door de Duitse soldaten meegenomen voor hun plezier. Ouden, zieken en veel jonge kinderen werden direct naar de crematoria gestuurd en gedood. Sommige jonge kinderen met blond of rood haar, die eruit zagen alsof ze Duits waren, werden meegenomen naar Duitsland om geadopteerd te worden door Duitse families. Velen werden gebruikt voor experimenten. Jonge, gezonde mannen gebruikten de Duitsers om werk te doen op hun vakgebied of voor zware arbeid. Władysław bracht ongeveer zes maanden door in drie verschillende kampen in Duitsland: Grossrosen en Flossenburg in het oosten van Duitsland en aan het eind in Dachau, dat verder naar het westen lag. In het eerste kamp werd hij naar een fabriek gestuurd voor het maken van ontwerpen voor vliegtuigen. Voor de oorlog studeerde hij aan een technische school voor het tekenen van ontwerpen. De Duitsers hadden een lijst van de mensen en hun vaardigheden; daardoor was hij naar deze plaats gestuurd. De Duitsers werkten erg goed georganiseerd en planden alle Polen te doden, maar voordat ze hen doodden, wilden ze gebruik maken van hun kennis en vaardigheden. In de tijd waarin Władysław de ontwerpen tekende, verloor hij zijn gezichtsvermogen door de slechte voeding en levensomstandigheden en ging hij fouten maken. De Duitsers dreigden hem naar de steenmijnen te sturen, als hij nog meer fouten zou maken. Het maakte niet uit of ze gevangenen naar de steenmijnen stuurden of naar de crematoria, omdat mensen nooit lang in de steenmijnen werkten. De mijnwerkers werden regelmatig geslagen en het werk was erg zwaar, zodat ze snel stierven. ____________________________________________________________________________ Polennieuwsbrief 9 10

Die nacht bad hij voor het eerst in zijn leven tot God. Hij bad: “Als U echt bestaat, zoals mijn moeder me vertelde, help me dan.” Hij kreeg een visioen, waarin God hem duidelijk maakte dat hij de oorlog zou overleven. De volgende morgen om zes uur op weg naar het gewoonlijke appel vond hij een bril op de grond, die hij goed gebruiken kon, zodat hij kon doorgaan met het maken van adequate tekeningen. Hij wist dat God zijn gebed had beantwoord. Van de bril had hij een tijd veel gemak, maar omdat zijn gezichtsvermogen verder achteruitging, maakte hij meer fouten en werd hij naar de steenmijn gestuurd. Hij overleefde de steenmijn alleen, doordat hij naar een ander concentratiekamp werd gestuurd, toen de Duitsers de gevangenen verder naar het westen voerden, omdat de geallieerden en de Russen oprukten vanuit het oosten. In het tweede kamp kwam hij in de ziekenafdeling, omdat hij diarree had gekregen van het slechte voedsel. Op een nacht kwam een Duitse dokter in zijn kamer en waarschuwde hem stiekem te vertrekken door naar de gang te gaan en zich te verstoppen. Hij verstopte zich in een voorraadkamer, terwijl de Duitsers een ‘opruiming’ hielden: ze kwamen in de ziekenafdeling, namen allen mee naar het crematorium en doodden hen. Hij was opnieuw ontsnapt aan de dood. Ten slotte verhuisde hij naar zijn derde kamp: Dachau. De Duitsers probeerden de bewijzen van wat ze in de kampen hadden gedaan te vernietigen, voordat de geallieerden ter plekke waren. Zo brachten ze explosieven aan om het hele kamp met de mensen erin op te blazen. De Duitsers schatten echter de tijd die de Amerikanen nodig zouden hebben om Dachau te bereiken, verkeerd in, zodat ze het kamp en de bewoners niet tijdig vernietigd hadden. Władysław leefde nog, toen de Amerikanen arriveerden.

wat de geallieerden aantroffen in Dachau: grote blijdschap om de bevrijding, maar ook de talloze overblijfselen van de terreur van de nazi’s

De Amerikanen gaven de gevangenen die ze aantroffen, voedsel, dat ze snel gingen eten. Władysław keek toe, toen zijn kameraden aten. Van meerderen explodeerde de maag en ze stierven. Hij voelde de pijn in zijn maag van het voedsel en realiseerde zich wat met hem zou gebeuren. Heel snel greep hij een fles wodka van een Amerikaanse soldaat en dronk die zo snel hij kon. Daardoor kon hij overgeven en redde hij zijn leven. De Amerikanen namen het voedsel weg van de gevangenen, zodat er niet meer van hen zouden overlijden. Voor de oorlog woog hij ongeveer 70 kilo, maar aan het eind van de oorlog was zijn gewicht nog slechts 35 kilo, het gewicht van een jongen van tien. Door zijn zwakke gezondheid liep hij na de oorlog tuberculose op en werd hij naar een Amerikaans hospitaal in Duitsland gestuurd, waar hij twee jaar verbleef. De dokter dacht dat hij de tuberculose niet zou overleven. Maar door het visioen dat Władysław van God gekregen had, wist hij dat hij zou overleven. Het was in deze tijd, dat hij zich realiseerde dat Gods gedachten anders zijn dan onze gedachten. Hij dacht dat de manier waarop God Zijn beloften zou houden en hem zou helpen overleven, hem zou helpen te ontsnappen of bevrijd te worden uit het kamp. Hij realiseerde zich later, dat de beloften ____________________________________________________________________________ Polennieuwsbrief 9 11

meer werden verwerkelijkt door de opeenvolgende keren dat hij overleefde, terwijl hij normaal gesproken had moeten sterven. Het was als Mozes en het volk van Israël. Het was niet makkelijk voor hen uit Egypte te vertrekken en er waren veel plagen, maar uiteindelijk vervulde God Zijn beloften en verlieten ze Egypte. Het ging niet op de manier waarop zij dachten dat het zou gebeuren. Hetzelfde was het geval met Władysław. Hij onderging veel verschrikkelijke beproevingen in de tijd waarin hij in de concentratiekampen was; het ging steeds slechter, en hij zag niet hoe God Zich aan Zijn beloften hield, maar uiteindelijk overleefde hij. Door al deze tijden begon hij Gods trouw en zorg te zien. Na de oorlog vond hij een bijbelgetrouwe kerk. Daar gaf hij zijn leven aan Christus. Later ontmoette hij Krystyna en trouwde met haar in 1952. Ze kregen drie kinderen: Małgorzata, Ewa, and Tomasz. Krystyna stierf in 1975 en Władysław hertrouwde in 1985 met Helena. Veertig jaar na de oorlog hoorde de Jodin, die Władysław in Warschau met gevaar voor eigen leven geholpen had, dat hij de oorlog had overleefd en kwam naar Polen om hem te vinden. Ze dacht dat hij in een concentratiekamp gestorven zou zijn. Ze wilde hem bedanken voor het redden van haar leven en het in de waagschaal stellen van zijn leven voor het hare. Hij was er verrast over dat ze zo dankbaar was en hem wilde eren, omdat wat hij gedaan had, in zijn ogen heel normaal was. Hij deelde zijn geloof in Jezus met haar. Zij zei dat de oorlog haar haar geloof had afgenomen. Hij zei dat de oorlog hem geholpen had om het geloof te vinden. Zij woonde in Tel Aviv en voelde zich daar veilig voor aanslagen. Hij vertelde haar dat de Bijbel zegt, dat ze uiteindelijk niet veilig zou zijn. Na de grote aanval op Tel Aviv stond ze meer open voor het luisteren naar de waarheid. Hij ging door met voor haar te bidden tot hij stierf in januari 2003 op de leeftijd van 83 jaar. Nu gaat Ewa door met het bidden of de Joodse vrouw Christus zal accepteren. Bid alstublieft voor haar en haar familie. Voordat hij stierf werd Władysław in Israël geëerd voor zijn heldendaad. Een olijfboom (een symbool van vrede) werd tot zijn eer geplant in Jeruzalem in de tuin van Yad Vashem (de plaats in Jeruzalem waar met veel monumenten de Shoah – of Holocaust – wordt herdacht) op plaats 480, dicht bij de Herdenkingshal. Hij ontving een medaille die zijn vrouw Helena al in Warschau had. Op de medaille staat iets als ‘rechtvaardige onder de volkeren’; dit staat op de medailles van alle mensen die Joden geholpen hebben. De titel van deze tekst is ‘Het levensverhaal van Ewa’s vader’, maar we weten dat het eigenlijk meer de geschiedenis is van Gods genade en leiding in het leven van onze familie. Mijn tijden zijn in Uw hand… (Psalm 31:15)

Ewa’s vader op hoge leeftijd

de olijfboom in Jeruzalem


POLENNIEUWSBRIEF. Nieuwsbrief van de Polencommissie van de Immanuëlkerk te Barendrecht. Nr

Recommend Documents