Planten voor de Prins Werkmap Tweede graad Basisonderwijs
Tekeningen: Jowan De Saedeleer
Het Museum voor de Oudere Technieken Educatieve dienst, maart 2006 Steven De Waele
Inleiding
Wil jij Prins Baldewijn helpen om terug in zijn kasteel te gaan wonen? Dan moet je op zoek gaan naar nuttige planten. Als je de opdrachten in deze werkmap goed uitvoert zal je al heel wat meer weten over nuttige planten in het bos!
Veel succes!
2
Het Museum voor de Oudere Technieken Educatieve dienst, maart 2006 Steven De Waele
Planten in het bos Soorten planten
In het bos groeien er verschillende soorten planten, ken jij ze? h Vul de juiste woorden in. MOS - STRUIK –PADDESTOEL – BOMEN - KRUIDEN De grootste planten in het bos zijn de . . . . Hazelnootjes vallen van een . . . . Kabouters zitten op een . . . . In het eten doe je . . . . Het groene zachte laagje op de grond van het bos is het. . . . MOS - STRUIK –PADDESTOEL – BOMEN - KRUIDEN De hazelaar is een . . . . Brandnetel en paardebloem zijn eetbare . . . . Eiken en beuken zijn grote . . . . Eekhorentjesbrood is een giftige . . . . . . . . . . .
In het bos zijn er vier lagen boven elkaar. Weet jij welke plant in welke laag thuishoort? h Duid op de tekening aan waar de volgende planten groeien. KRUID Boomlaag
PADDESTOEL STRUIK
Struiklaag
MOS
Kruidlaag Moslaag Afb. uit: Bosbouw, algemene begrippen, Vl. Gemeenschap, Afd. Bos en Groen .
3
BOOM
Het Museum voor de Oudere Technieken Educatieve dienst, maart 2006 Steven De Waele
Boom of struik? Weet je het verschil tussen een struik en een boom? Meestal zijn struiken kleiner dan bomen maar dat is niet altijd zo. Sommige struiken zijn groter dan kleine boompjes. Om zeker te zijn moet je naar de stam kijken. Een boom heeft maar één stam, een struik heeft er meerdere. h
Vul horizontaal de namen van de bomen in en je vindt verticaal de naam van een struik. Elk puntje komt overeen met een letter.
BEUK, BERK, VIJGENBOOM, EIK, PERELAAR.
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . . . . . . . U . .
ESDOORN, PLATAAN, ELS, ZOMEREIK, NOTELAAR, BERK, HAAGBEUK, SPAR.
. . . . . . . . . . . . . . . O
4
. . . . . . . .
. . . R . . . .
. . . E . . . . . . . . . . . . .
Het Museum voor de Oudere Technieken Educatieve dienst, maart 2006 Steven De Waele
Kruiden Alle kleine, groene planten noemen we kruiden. Niet alle kruiden zijn eetbaar. Kruiden in de natuur zijn dus niet altijd keukenkruiden! h
Vind jij de namen van de kruiden in de volgende zinnetjes? Het zijn er vijf. Onderlijn ze. 1. 2. 3. 4. 5.
h
Toen hij weg ging zei de vreemde man: vergeet me niet, je zal nog van me horen! Het werd donker en koud in het bos. De kinderen bevonden zich in een netelige situatie. Klim op de muren en overmeester de stad, beval de generaal zijn troepen. Het was een schrijver uit de duizend. Blad voor blad schreef hij dat mooie boek. De deur vloog toe met een klap. Roos begon te huilen.
Schrijf de naam van de kruiden die je hierboven hebt gevonden bij hetzelfde nummertje. 1.
Een kruid met blauwe bloemen: . . . . . . . . . . . . . . . .
2.
Een kruid waar je liever niet tegenloopt: . . . . . . . . . . .
3.
Een klimplant: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.
Een kruid met wit tot roze bloemen: . . . . . . . . . . . . .
5.
Een kruid met een rode bloem: . . . . . . . . . . . . . . . .
5
Het Museum voor de Oudere Technieken Educatieve dienst, maart 2006 Steven De Waele
Bomen herkennen Loofbomen hebben: . . . . . . . . . . Naaldbomen hebben: . . . . . . . . . Bomen kan je herkennen aan hun bladeren. Weet jij welk blad bij welke boom hoort? De eik heeft een gelobd blad. De grauwe els heeft een ovaal blad met een gezaagde rand. De paardekastanje heeft een handvormig blad met vijf of meer vingers. h
Teken de tweede helft aan de bladeren en schrijf de naam van de boom er bij.
. . . . . . . . . . . . . . . .
6
Het Museum voor de Oudere Technieken Educatieve dienst, maart 2006 Steven De Waele
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
7
Het Museum voor de Oudere Technieken Educatieve dienst, maart 2006 Steven De Waele
Vruchten Bomen kan je ook herkennen aan hun vruchten. Noten zijn harde vruchten, bessen zijn kleine vruchtjes en een stuk fruit is een lekkere dikke vrucht. h
Schrijf de namen van de juiste vruchten bij de juiste afbeeldingen. SIENAASAPPEL - HAZELNOOT – TAMME KASTANJE – PEER – BEUKENNOOT - OKKERNOOT – VLIERBES - BRAAMBES – EIKEL – PAARDEKASTANJE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . .
8
Het Museum voor de Oudere Technieken Educatieve dienst, maart 2006 Steven De Waele
. . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
9
Het Museum voor de Oudere Technieken Educatieve dienst, maart 2006 Steven De Waele
Bomen gebruiken
Timmerhout Van bomen gebruikt de mens vooral het hout. Met hout kan men heel wat voorwerpen maken en constructies bouwen. Hout dat we daarvoor gebruiken noemen we timmerhout. Om van een boom bruikbaar timmerhout te maken moet er heel wat gebeuren. h Vul de ontbrekende woorden in. BOOMSTAMMEN – BIJL – PLANKEN – KETTINGZAAG - BALKEN Vroeger hakte de houthakker de boom om met een . . . . . . . . . . Nu gebruikt men daarvoor een . . . . . . . . . . . . . . . .
Met paard en kar werden de . . . . . . . . . . . . . . . . . naar de houtzagerij gebracht.
In de houtzagerij maakt men van de boomstammen . . . . . . . . . . . en . . . . . . . . . . . . . . .
10
Het Museum voor de Oudere Technieken Educatieve dienst, maart 2006 Steven De Waele
.
Van hout gemaakt h Duid op de tekening alles aan wat van hout is gemaakt. Je kan de tekening ook kleuren.
11
Het Museum voor de Oudere Technieken Educatieve dienst, maart 2006 Steven De Waele
Brandhout Niet al het hout van de bomen wordt gebruikt om voorwerpen en constructies mee te maken. Hout is ook een belangrijke brandstof. h Vul de ontbrekende woorden in. ETEN - OPEN HAARD – SPROKKEL – LICHT – SPROKKELEN - VERWARMEN
Om aan brandhout te geraken moet je niet steeds bomen omhakken, je kan ook hout . . . . . . . . . . . . . . . . . in het bos. Zo’n hout noemen we . . . . . . . . . . . hout.
Vuurtje stoken doe je buiten of in de . . . . . . . . . . . . . . . . . Vuur maken doe je om je huis te . . . . . . . . . . . . . . . . . en om . . . . . . . . klaar te maken. Vuur zorgt ook nog voor . . . . . .
12
Het Museum voor de Oudere Technieken Educatieve dienst, maart 2006 Steven De Waele
Planten om te eten Heel wat planten zijn, gedeeltelijk of helemaal, eetbaar voor mens en dier. Er zijn ook planten die niet giftig zijn maar een heel slechte smaak hebben. Dieren eten soms planten die wij niet eten. Heel wat vruchten van bomen en struiken zijn lekker voor mens en dier. h Wie eet er wat? Verbind de tekeningen met de juiste vruchten.
13
Het Museum voor de Oudere Technieken Educatieve dienst, maart 2006 Steven De Waele
Kruiden om te eten h
Los de raadseltjes op. De woordjes die je vindt moet je invullen om de naam van de kruiden te vinden.
Dieren waar je kan op rijden: . . . . . . . . . . . Laat de n weg
In plaats van sla kan je jonge blaadjes van de . . . . . . . . . . . BLOEM eten.
Als er vlammen uit een huis komen staat het in . . . . . . . . Een plant waar je liever niet tegenloopt? . . . . . . . . . . Deze twee woordjes samen. Soep kan je maken van jonge blaadjes van de . . . . . . . . . . . .
Een korte naam voor mama: . . . . Iemand die je heel graag ziet is je . . . . . Van een . . . . . DE . . . . . . . . . mag je de blaadjes en de bloem opeten.
Ik kan je niet opheffen. Hoeveel . . . . . . .jij?
Bladeren van de . . . . . . BREE zijn lekker om zo te eten of om in de soep te doen.
. . . . . . . BREE
14
Het Museum voor de Oudere Technieken Educatieve dienst, maart 2006 Steven De Waele
Planten als beschutting
Als het warm is in de zomer gaan mensen en dieren op zoek naar schaduw. Die vinden ze onder een boom. Bomen geven dus beschutting voor de felle zon. Ook sommige planten kunnen niet tegen te veel zon. Zulke planten groeien dan ook alleen maar onder bomen. h Kleur de tekening.
15
Het Museum voor de Oudere Technieken Educatieve dienst, maart 2006 Steven De Waele
Bomen, struiken en hagen beschermen ons ook tegen de wind. Wind kan heel koud zijn of de regen heel hard in ons gezicht blazen. Dieren die in de wei staan zoeken dan beschutting onder een boom of achter een haag. h Ken jij het volgende spreekwoord? Vul het aan. Hoge bomen . . . . . . . . . . . . .
16
Het Museum voor de Oudere Technieken Educatieve dienst, maart 2006 Steven De Waele
