Dayan dr. P. Toledano
Het uitspreken van het gebed Parasat Noach Het is belangrijk om de Portugese gebruiken in stand te houden. Maar
Hoewel er enkele poskim (halachische autoriteiten) zijn die erop aandringen dat er een herhaling plaatsvindt, heeft onze minhag toch een basis in de halacha, en daarom dient hij in stand gehouden te worden. Maar allen zijn het erover eens dat wanneer er geen herhaling plaatsvindt, de eerste drie lofzeggingen van de Ngamida, en ook de laatste drie, hardop door de chazan worden gezegd. Hierover bestaat geen discussie in de halacha. Daarom vind ik het vreemd dat volgens onze minhag de eerste drie lofzeggingen stil worden gezegd, maar de laatste drie lofzeggingen hardop. Er is niet een enkele poseek in de uitgebreide rabbijnse literatuur, die dit ondersteunt.
Phoenix
Portugees-Israëlietische Gemeente
het is essentieel dat zij gebaseerd zijn op de halacha. Bijvoorbeeld: 8 oktober 2010 het gebruik van onze Portugese gemeente is om de Ngamida van het Moesaf gebed niet te herhalen, en hetzelfde geldt voor het Mincha gebed op Saba.
Daarom adviseer ik dat, wanneer er geen herhaling van de Ngamida plaatsvindt, de eerste drie èn de laatste drie lofzeggingen door de chazan hardop worden gelezen. Op die manier kan de kahal de chazan volgen en ze samen met hem lezen. Het is een mitswa, zelfs een verplichting, om op job tob het Halleel te lezen. Het Halleel dient in koor te worden gelezen, tot glorie van de Almachtige, en dit kan alleen maar plaatsvinden als het hardop wordt gelezen, net als bijvoor-beeld Az Jasjir Mosje, dat hetzelfde karakter heeft als Halleel, en samen wordt gezongen door de kahal.
תפילה
Wanneer Halleel zacht wordt gelezen en de chazan verheft zijn stem alleen maar bij het eerste en het laatste vers van iedere paragraaf, dan wordt Halleel smakeloos.
Het is te adviseren dat de chazan het hele gebed hardop leest, zodat de kahal, en in het bijzonder de jongeren, kunnen horen hoe de woorden moeten worden uitgesproken en gearticuleerd, in de hoop dat toekomstige jongeren (nog buiten de lessen van hun leraren) in staat zullen zijn door te gaan met onze tradities en onze melodieën. 1
Mededeling
Particulier Grafsteenonderhoud Onder Grafsteenonderhoud worden de volgende zaken verstaan: * Het jaarlijks schoonspuiten van de Matsebot * Het bijletteren van de tekst indien nodig (normaal gesproken benodigd om het jaar) * Het aanleggen van een RVS-band indien nodig * Het ophogen van de zerken bij onvoorziene verzakkingen * Kleinschalige bijdrage aan het Algemeen Groenonderhoud Het grafsteenonderhoud op Beth Haim vangt jaarlijks in het voorjaar aan en loopt door gedurende de Zomerperiode.
Prijsopgave Jaarlijks Abonnement Het jaarlijkse abonnement bedraagt € 82,00 per graf per jaar. Hiermee verkrijgt u het recht op onderhoud aan de door u opgegeven zerk(en) tot u het abonnement opzegt of niet aan de betaling heeft voldaan. De abonnementhouders ontvangen jaarlijks hiervoor een acceptgirokaart. Bent u geen jaarlijks abonnement aangegaan en wenst u grafsteenonderhoud, dan zult u eerst een opdracht moeten verstrekken voor een eenmalig onderhoud. Daarna kunt u overgaan tot het starten van het jaarlijks abonnement. Belangrijk te melden bij deze mogelijkheid is dat het jaarlijks abonnement overgenomen kan worden door uw -mogelijke- nabestaande(n). Wij verzoeken u dan vriendelijk dat u uw mogelijke- nabestaande(n) hierop wijst en dat uw nabestaande(n) ons te kennis geeft/geven dat deze het Jaarlijks Abonnement overneemt/overnemen. Het kan daarom raadzaam zijn deze of een andere aantekening toe te voegen bij uw overlijdens- of uitvaartpolis, zodat dit uw nabestaanden opvalt. De mogelijkheid van afkoop ten aanzien van grafsteenonderhoud is vastgesteld op € 3.690 per graf. Bij betaling van de totale som verkrijgt u direct bij overschrijving het recht op grafsteenonderhoud aan de door u opgegeven zerk(en). Indien u besluit over te gaan tot afkoop, verzoek ik u de som van € 3.690 over te maken op bankrekening 697 3227 77 onder vermelding van: Afkoop Grafsteen, met het locatienummer. U ontvangt na betaling dan jaarlijks geen acceptgirokaart, maar een document waarin wij uw afkoop bevestigen. Dennis Ouderdorp, Beheerder Beth Haim
2
Mededeling
Werkzaamheden op begraafplaats Beth Haim In de komende maanden wordt door het Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht een dijkverbeteringsplan uitgevoerd op de Holendrechterweg en de Koningin Julianalaan in Ouderkerk aan de Amstel, een gebied dat ten dele over onze begraafplaats loopt. De dijk op wordt opgehoogd tot 55 en 75 cm boven NAP. Hierdoor wordt ook het talud aangepast. Hierover zijn o.a. de volgende afspraken gemaakt: Ÿ De uitvoerders zijn zich bewust van de cultuurhistorische aspecten van de begraafplaats Er wordt rekening gehouden met de halacha Ÿ Er wordt geen werk uitgevoerd op Sjabbat en Joodse feestdagen Ÿ In de winterperiode wordt het werk op vrijdagmiddag vroegtijdig gestopt, en hetzelfde geldt tijdens begrafenissen.
Tijdens de uitvoering van deze werkzaamheden, in de komende maanden, kan de begraafplaats gewoon bezocht worden, maar het is mogelijk dat er enige hinder zal ontstaan door lawaai van zaagmachines of tijdelijke lintafzettingen, daar waar het terrein gevaarlijk is voor bezoekers, bij het kappen van bomen. Men kan altijd de uitvoerder ter plaatse aanspreken of zich melden bij de bewaarder van de begraafplaats voor vragen of opmerkingen.
Dennis Ouderdorp, Beheerder Beth Haim
3
Muziek
4
Muziek
5
Lezing
De Stichting Jacob Isräel de Haan presenteert, in samenwerking met de Bibliotheca Rosenthaliana van de Universiteit van Amsterdam, de tweede
Jacob Israël de Haan Lezing op donderdag 21 oktober 2010 Dr. Ludy Giebels De feuilletons als biografische bron voor De Haan Donderdag 21 oktober, 17.00-19.00 uur Museumcafé Bijzondere Collecties, Oude Turfmarkt 129 (Rokin), Amsterdam Tel. 020-525 7300. Toegang gratis, graag aanmelden via
[email protected] De feuilletons van Jacob Israël de Haan komen beschikbaar op de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letterkunde (DBNL). René van Stipriaan, directeur van de DBNL, zal na de lezing door Ludy Giebels de digitale feuilletons presenteren. Programma: 17.00 uur, zaal open - Inleiding door Marita Mathijsen - Ludy Giebels: De feuilletons als biografische bron voor De Haan - Onthulling van de digitale feuilletons door René van Stipriaan - Borrel tot 19.00 uur Dr. Ludy Giebels is historica. Zij gaf les aan middelbare scholen en het instituut voor Talen en Culturen van het Midden-Oosten van de Radboud Universiteit te Nijmegen. Zij was bovendien archivaris van het Hoogheemraadschap van Rijnland. Zij promoveerde op de geschiedenis van de zionistische beweging in Nederland en publiceerde onder meer over de Palestijnse tijd van Jacob Israël de Haan.
6
Drs. A.W. Rosenberg
De Parasa van de week (Parasat Noach) De Phoenix verwelkomt Abraham Rosenberg, die voortaan de rubriek Parasa van de Week voor de Phoenix gaat verzorgen (of, zoals hij het blad op zijn bekende, respectvolle manier noemt: voor de Phoeniks). Hij vervangt hiermee Leo Mock, die dit de afgelopen vier jaar op voortreffelijke wijze heeft gedaan.
Na het verhaal van de schepping die voltooid is door de rustdag, sjabbat, gaf de Tora in parasat Beresjiet een globaal overzicht van de groei van de wereldbevolking. Omdat de mens geschapen is naar het beeld en de gelijkenis zijn Schepper zou men mogen verwachten dat de mens volmaakter is dan hij in werkelijkheid is. We moeten daarom concluderen dat de begrippen beeld en gelijkenis hier moeten worden begrepen in puur geestelijke zin.
Dat het niet bij moord en doodslag blijft, zien wij in de parasa van deze week: al wat leeft is bedorven en slecht, behalve Noach die een tsadiek was in zijn generatie. Deze formulering leidt tot discussies tussen onze geleerden die wij helaas niet altijd goed begrijpen. Allereerst spreekt de Tora in lovende woorden over Noach, maar wij ontkomen niet aan de vraag, waarom erbij gezegd wordt “in zijn generatie.” Het is menselijk om mensen te prijzen, maar direct daarna te wijzen op hun onvolkomenheid. Dat onze geleerden hier andere bedoelingen hebben, blijkt wanneer wij Rasji en andere verklaarders goed lezen: bij later in de Tora voorkomende personen 7
Drs. A.W. Rosenberg
De Parasa van de week (Parasat Noach) wordt een dergelijke relativerende opmerking niet gemaakt. Zonder afbreuk te doen aan de kwaliteiten van Noach moeten we al aan het begin van de Tora beseffen, dat wij later kennis zullen maken met rechtvaardigen die misschien nog volmaakter waren; daarom wijzen onze verklaarders er op, dat in die latere gevallen niet zoiets gezegd wordt als hier over Noach. Zo worden wij voorbereid om ieder van onze grote voorouders op eigen verdienste en eigen daden te zien, te begrijpen en te volgen. Ook zien we, dat de zondvloed naar menselijke begrippen eigenlijk niets oplevert: vrij snel na de totale vernietiging leeft een groot deel van de wereldbevolking er weer op los, zonder zich te bekommeren om G’d en gebod. Men moordt, kent geen intermenselijke remmingen en raakt bezeten van een grenzeloze hoogmoed, waardoor tenslotte de onderlinge communicatie vrijwel onmogelijk wordt. Wij mogen niet vergeten dat wij Noach veel dank verschuldigd zijn, immers hij gehoorzaamde de Almachtige onvoorwaardelijk en bouwde en bevolkte de Teba, de platbodem schuit met opbouw die wij meestal ark noemen. Daarom sloot de Rechter van al wat leeft met hem een verbond om de aarde nooit meer totaal door water te verwoesten; hiervan werd de regenboog het teken. Bij dit verbond kreeg de mens naar de rabbijnse uitleg het recht, vlees te eten. Anderzijds werden de 7 Noachidische wetten aan de mensheid opgelegd: 1)het verbod van afgoderij; 2) het verbod om G’d te vervloeken; 3)het verbod van moord; 4) het verbod van incest; 5) het verbod om vlees te eten van nog levende dieren; 6) het verbod om te stelen; 7) het gebod om de maatschappij door wetten te ordenen. Bij velen zal een andere verdienste van Noach zeer sterk aanspreken: hij leerde de mensheid – volgens sommige verklaarders opnieuw - wijn te maken. Dat hij van zijn eerste productie genoot, resulteerde in een familiedrama omdat een van zijn drie zonen in die situatie respectloos tegenover zijn vader handelde, wat leidde tot het bestraffen van de zoon en verdere nakomelingen van de overtreder. Vanzelfsprekend is er veel geschreven en gezegd over de tegenstelling tussen wat hier gebeurt, en het principe dat ouders niet gestraft worden voor de overtreding van hun kinderen, noch omgekeerd. Dit is een voorbeeld van legitieme vragen waarop we het antwoord schuldig moeten blijven: in het leven gebeuren vaak dingen die niet stroken met ons menselijke gevoel voor rechtvaardigheid. Omdat wij ons niet mogen aanmatigen, op elke vraag een antwoord te kunnen geven, is het vaak beter het hoofd nederig te buigen, te zwijgen en onze beperking te aanvaarden. De toren van Babel is nog een element om te begrijpen dat wij onze ambities moeten beperken tot menselijke maat. Alleen over dit onderwerp kan een lang betoog worden geschreven, maar voor dit moment kunnen wij het beste bedenken dat wij spoedig gaan spreken over Abraham Abinoe, de stamvader van het Joodse volk met wie een nieuw, uniek verbond gesloten zal worden.
8
De verjaardagen van onze leden Sinds de verschijning van de vorige Phoenix Mw. T. Jessurun Cardozo - Romkema
Dhr. Y.M. Pinto (Amstelveen)
(Amsterdam)
Dhr. P. Overmeer (Amsterdam)
Dhr. E.R. Robles
(Amsterdam)
Dhr. T. Reitsma (Amstelveen)
Mw. B. Aleng - Duque (Bennebroek)
Dhr. R.A. Perez (Amstelveen)
Mw. S. Minco - Ricardo (Amsterdam)
Dhr. R.M. Cohen Lobatto
Mw. M. Wijnperle - Morpurgo (Amsterdam)
Mw. B. Coronel (Amstelveen)
Mw. J. Furth - Dias Santilhano (Diemen)
Dhr. A. Ben David (Amsterdam)
Dhr. L. Stuiver (Amstelveen)
Mw. S.T.L. Goudsmit (Amstelveen)
Dhr. M. Pappie (Amsterdam)
Dhr. A. Eli (Amsterdam)
Dhr. A.Kriger (Amsterdam)
Dhr. A.H. Enakar (Jeruzalem)
Dhr. M.A. Lopes Cardozo (Elserbroek)
Dhr. M.B.Villegas Henriquez (Rotterdam)
Dhr. A.J. Samson (Amsterdam)
Dhr. E.R. Pais (Amstelveen)
Mw. J. Goossens - Dias Santilhano (Diemen)
Dhr. E. D. Heymans (Amsterdam)
Mw. R.H. Cohen de Lara - Allegro (Almere)
Dhr. A. Barzely (Amsterdam)
Dhr. D.Ph. Cohen Paraira (Amstelveen)
Mw. D. Palache (Amsterdam)
Mw. H.F.C. van Dam - Westerik (Amsterdam)
Dhr. A.A. Loonstein (Amsterdam)
Dhr. A. Haas (Amstelveen)
Dhr. M. Pinto (Amstelveen)
Mw. S. Ben Joseph - Boostenay (Amsterdam)
Mw. J. Kaspi (Amstelveen)
Mw. S. Boosman - Lancry (Amersfoort)
Dhr. N. J. Boosman (Amsterdam)
Mw. M.R. Goudsmit - Serphos (Amstelveen)
Dhr. N. Boosman (Amsterdam)
Mw. M.J. Bueno de Mesquita (Amstelveen)
Oren Turgman (Amsterdam)
Dhr. J. Babila (Amsterdam)
Aylon M. Pinto (Amstelveen)
Dhr. M. Pinto (Amsterdam)
Tamara N. Dalsheim (Goutum)
Mw. S. Coevert (Amstelveen)
Ezra S. Pardovitch (Amsterdam)
Mw. M. Dori - Oostveen (Amstelveen)
Noor S. Kotek (Amstelveen)
Dhr. D.J. Dresden (Amsterdam)
Immanuel J.R. Bendahan (Amsterdam)
Mw. O. Barzely - Sasson (Amsterdam)
Levi S.W. Pappie (Amstelveen)
Dhr. E.M.E. Bachrach (Amstelveen)
Gil S. Samama (Amstelveen)
Dhr. A. Dahan (Amsterdam)
Mila de Swaan (Amsterdam)
Mw. S.R. Lissauer (Amstelveen)
Shai van Moppes (Amsterdam)
Mw. S.M. Hogenbirk (Amsterdam)
Dannel Morag (Amstelveen)
Dhr. M.S. Behar (Amsterdam)
Yasmin N. Lobatto (Amsterdam)
Mw. C.Cassuto (Amsterdam)
Eliav Adjedj (Amsterdam)
Mw. L.K. Mitzman (Amsterdam)
Amir Yehuda Villegas Henriquez (Rotterdam)
(Amstelveen)
Mw. J. Tahan - Ter Punt (Amstelveen)
Dayan Toledano is volgende week niet in Nederland 9
