Permanente Commissie Leerlingenzorg. Stichting Samenwerkingsverband WSNS. Dongen-Oosterhout

SWV WSNS 44.03 DongenOosterhout: 11-04-2011

Permanente Commissie Leerlingenzorg Stichting Samenwerkingsverband WSNS Dongen-Oosterhout

1/30

Permanente Commissie Leerlingenzorg

Inleiding Met ingang van 01-01-2011 heeft de Stichting Samenwerkingsverband WSNS Samenwerkingsverband Dongen-Oosterhout een Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) ingericht, zoals dit in de Wet op het Primair Onderwijs is vastgelegd. Deze commissie heeft de wettelijk verplichte taak te bepalen of leerlingen kunnen worden toegelaten tot het speciaal basisonderwijs. Indien ouders van mening zijn dat hun kind in aanmerking moet komen voor een plaats in het speciaal basisonderwijs moeten zij aan de hand van een aanmeldingsformulier en een ouderformulier hun kind aanmelden bij de PCL. De noodzakelijke formulieren zijn in bezit van de basisschool, maar kunnen ook rechtstreeks bij het secretariaat van de PCL worden aangevraagd. De PCL zal na aanmelding de basisschool verzoeken om een onderwijskundig rapport op te stellen. In dit rapport geeft de school haar eigen visie op de wenselijkheid tot toelating tot het speciaal basisonderwijs. Indien de PCL alle stukken volledig heeft ontvangen zal zij binnen een wettelijke termijn van acht weken een uitspraak doen. Deze uitspraak wordt neergelegd in een beschikking, die aan de ouders wordt verzonden. Als er een positieve beschikking wordt afgegeven kunnen de ouders met deze beschikking naar de speciale school voor basisonderwijs met het verzoek hun kind te plaatsen.

Stand van zaken inrichting PCL Ten behoeve van een goed functioneren van de scholen zijn zij voorzien van de volgende informatie, te weten: - aanmeldingsformulier; - ouderformulier; - uitgebreide handreiking; - nieuw onderwijskundig rapport. De Permanente Commissie Leerlingenzorg heeft in de eerste vergadering d.d. 24-03-2011 het huishoudelijk reglement vastgesteld. Tijdens de vergadering van het algemeen bestuur d.d. 11-04-2011 zijn het Privacyreglement en het PCL-reglement vastgesteld.

Samenstelling PCL De PCL bestaat formeel uit een drietal leden, te weten de voorzitter, een directielid namens de basisscholen en een directielid namens het speciale school basisonderwijs. Binnen het samenwerkingsverband kiest men ervoor om een externe deskundige te benoemen als onafhankelijk voorzitter van de PCL. In haar functioneren wordt de PCL bijgestaan door een secretaris-deskundige die mede de logistieke processen regelt, zoals het opvragen van aanvullende informatie en rapportages. De secretaris-deskundige beoordeelt het dossier op de formele en inhoudelijke volledigheid. De PCL hoort gezamenlijk de ouders en (een) vertegenwoordiger(s) van de school waarvan de aangemelde leerling afkomstig is. De beslissingsbevoegdheid blijft voorbehouden aan de PCLleden.

Vervolgblad handreiking PCL maart2011

2/30

Dit kan in het volgende organogram worden weergegeven: Bemensing PCL Voorzitter PCL Secretarisdeskundige

Lid BaO

Lid SbO

directielid

directielid

Een PCL kan de volgende functies hebben, te weten: beoordelingsfunctie; consultatie-, gids- en adviesfunctie; monitorfunctie; toewijzingsfunctie in afgeleide zin; onderzoeksfunctie in afgeleide zin. Deze functies kunnen worden geconcretiseerd in de volgende taken: 1. Het beoordelen van de toelaatbaarheid tot SbO. 2. Het toetsen van beschikkingen van andere PCL- en van de SWV-en. 3. Het laten verrichten van aanvullend onderzoek indien noodzakelijk. 4. Het afgeven van beschikkingen voor leerlingen die met beschikking PCL in het basisonderwijs blijven. 5. Het adviseren van scholen van het SWV over de inrichting van de zorg. 6. Het monitoren van de aanmeldingen; kwantitatief, kwalitatief en procedureel. 7. Het afleggen van verantwoording aan het bestuur van het samenwerkingsverband door middel van een jaarverslag. 8. Het informeren van de directies in het directieoverleg aan de hand van het jaarverslag. 9. Het geven van feedback in het directieoverleg en het zorgnetwerk. De coördinator WSNS of de collegiale consultatiegever SbO ondersteunt de scholen bij de aanmelding van kinderen bij de PCL wanneer de basisschool, na afgifte van de beschikking, de onderwijszorg wil continueren binnen de eigen school. Deze ondersteuning heeft vooral betrekking op de realisatie van de onderwijszorg voor de aangemelde leerling binnen de vigerende onderwijsorganisatie.

Functioneren van de Permanente Commissie Leerlingenzorg Ondanks het feit dat ruim aandacht is besteed aan de inrichting van de PCL en de functies die de commissie zal behartigen blijkt er toch een aantal zaken nog niet voldoende te zijn vastgelegd. Voor het goed functioneren van de PCL zal daarom de komende schooljaren expliciet aandacht worden besteed aan de volgende onderwerpen: 1. De ontwikkeling van indicatiecriteria SBaO en SO gerelateerd aan de toekomstige kaders Passend Onderwijs. 2. De rol van het zorg- en adviesteam over de invulling van het onderwijskundig rapport (kwalitatief). Omdat deze vragen bij meerdere PCL-en in WSNS-regio 44 aan de orde zijn, is in september 1998 een netwerk-PCL ingericht. Dit netwerk-PCL vergadert vier maal per jaar en stelt zichzelf tot doel elkaar goed te infomeren en gezamenlijk ervaren problemen in te brengen en op te lossen. Een van de PCL-leden heeft zitting in dit netwerk. In deze notitie treft u tevens de volgende stukken aan: - Uitgebreide handreiking PCL - Huishoudelijk Reglement van de PCL

3/30

-

Privacy Reglement van de PCL PCL-Reglement


4/30

PERMANENTE COMMISSIE LEERLINGENZORG van de Stichting Samenwerkingsverband WSNS Samenwerkingsverband Dongen-Oosterhout Postbus 4155, 5004 JD Tilburg / Prof. Goossenslaan 1-05, 5022 DM Tilburg Telefoon 0877 873 888 / Fax …

Handreiking Permanente Commissie Leerlingenzorg


5/30

Inhoudsopgave

Handreiking Permanente Commissie Leerlingenzorg

Wettelijk kader Wettelijk kader geconcretiseerd

Keuze in functies De Permanente Commissie Leerlingenzorg in het samenwerkingsverband Beleidskeuzen Aanmeldingsprocedure Algemene Wet Bestuursrecht Toetsingscriteria PCL Besluitvormingsproces Klachten en bezwaren Postadres en bezoekadres


6/30

Handreiking PCL Wettelijk kader In de Wet op het Primair Onderwijs staat onder artikel 23 de Permanente Commissie Leerlingenzorg beschreven. Het artikel geeft het volgende aan: 1. Het bevoegd gezag of de bevoegde gezagsorganen van scholen in een samenwerkingsverband stellen een permanente commissie leerlingenzorg (PCL) in. Deze commissie bepaalt op aanvraag van de ouders of plaatsing van een leerling op een speciale school voor basisonderwijs noodzakelijk is. De commissie weigert de toelaatbaarheid tot een speciale school voor basisonderwijs niet op grond van het feit dat de leerling aangewezen zou zijn op een onderwijssoort behorende tot de Regionale Expertise Centra indien een Commissie voor Indicatiestelling heeft geoordeeld dat de leerling niet toelaatbaar is tot enkele onderwijssoorten binnen dat cluster. De commissie kan voorts worden belast met andere taken. Indien sprake is van een samenwerkingsverband zonder speciale school voor basisonderwijs adviseert de commissie in elk geval a) op verzoek van de ouders of het bevoegd gezag van de basisschool die de leerling bezoekt over de wijze waarop een leerling op die school kan worden begeleid, en b) indien in het samenwerkingsverband voorzieningen getroffen zijn ten behoeve van basisscholen voor de opvang van kinderen die extra zorg behoeven over de verwijzing naar die voorzieningen. 2. De PCL bestaat uit ten minste drie leden. 3. Alvorens een beslissing te nemen op een aanvraag als bedoeld in het eerste lid vraagt de commissie aan de school van de leerling de gegevens aan te leveren in een onderwijskundig rapport. 4. Een aanmelding wordt niet in behandeling genomen als de leerling afkomstig is van een basisschool van een ander samenwerkingsverband, tenzij de PCL van dat andere samenwerkingsverband een beschikking heeft afgegeven. Dit geldt niet indien er sprake is van verhuizing van de leerling. 5. Alvorens een beslissing te nemen op een bezwaarschrift vraagt de PCL advies aan de regionale verwijzingscommissie. 6. Een beslissing van de PCL wordt aangemerkt als een beslissing van een bestuursorgaan. 7. De PCL stelt, indien de ouders bij een ingediende aanvraag of een ingediend verzoek of bezwaarschrift daarom hebben verzocht, een termijn waarbinnen de ouders een deskundigenadvies of overige informatie kunnen indienen. De commissie betrekt de door de ouders tijdig overlegde informatie bij de besluitvorming. 8. Beslissingen en adviezen van de PCL worden in de school die de leerling bezocht toen het advies werd uitgebracht, bewaard tot 3 jaar nadat de leerling de school heeft verlaten, met dien verstande dat bij plaatsing van een leerling op een andere school in het samenwerkingsverband de beslissing of het advies in die school wordt bewaard tot 3 jaar nadat de leerling die school heeft verlaten.

Wettelijk kader geconcretiseerd Per 1 augustus 1998 is de Wet op het Primair Onderwijs van kracht geworden en dient elk samenwerkingsverband voor die datum een Permanente Commissie Leerlingenzorg te hebben geïnstalleerd. De werkwijze en de te hanteren procedures vallen onder de eigen verantwoordelijkheid van het samenwerkingsverband en dienen in het wettelijk verplichte zorgplan te worden vastgelegd. In de WPO zijn richtlijnen vermeld voor de samenstelling van de PCL en taken die de wetgever stelt. In het kort betekent dit het volgende: Het bevoegd gezag of de bevoegde gezagsorganen van de scholen in een samenwerkingsverband stellen een PCL in. De PCL bepaalt op verzoek van de ouders of plaatsing van een leerling op een speciale school voor basisonderwijs noodzakelijk is. De PCL kan worden belast met andere taken.


7/30

-

De PCL adviseert op verzoek van de ouders of het bevoegd gezag van de basisschool die de leerling bezoekt over de wijze waarop een leerling op die school kan worden begeleid. De PCL adviseert, indien binnen het samenwerkingsverband aanwezig, over de opvang van kinderen die extra zorg behoeven in een bovenschoolse voorziening. De PCL bestaat uit ten minste drie leden, onder wie een voorzitter. een beslissing van de PCL wordt aangemerkt als een beschikking als bedoeld in de Algemene wet bestuursrecht. Hiertegen kan men bezwaar maken of in beroep gaan. De PCL kan op verzoek van de ouders een termijn stellen waarbinnen de ouders een deskundigenadvies of overige informatie kunnen indienen. De commissie betrekt de door de ouders tijdig overlegde informatie bij de besluitvorming.

Keuze in functies Het samenwerkingsverband richt zijn eigen zorgstructuur in en zorgt daarmee voor de inrichting van de PCL. Aan de PCL worden functies toebedeeld die variëren van zeer beperkt (alleen de verplichte beoordelingsfunctie) tot zeer uitgebreid (onder andere: beoordelingsfunctie, onderzoeksfunctie, adviesfunctie, gidsfunctie en begeleidingsfunctie). Heeft de PCL alleen de beoordelingsfunctie dan is de PCL achteraan in het zorgtraject geplaatst. Bij het vervullen van de brede functie regelt de PCL het hele zorgtraject van hulp aan zorgleerlingen. De toekenning van functies is afhankelijk van de invulling van de huidige zorgstructuur binnen het samenwerkingsverband. Ieder samenwerkingsverband bepaalt naast de wettelijke verplichte beoordelingsfunctie, zelf welke functie(s) aan de PCL worden toegekend. In het onderstaande worden de essentiële functies nader toegelicht. Beoordelingsfunctie De PCL beoordeelt of een leerling toelaatbaar is tot een speciale school voor basisonderwijs. De uitspraak heeft betrekking op het eigen samenwerkingsverband (de eigen zorgvoorziening). De PCL doet geen uitspraak over de toelaatbaarheid van de leerling tot een bepaalde speciale school voor basisonderwijs. De beslissing over de plaatsbaarheid blijft de verantwoordelijkheid van het bevoegd van de speciale school voor basisonderwijs. De PCL kan op basis van de beschikbare gegevens tot één van de volgende conclusies komen: 1. De leerling wordt toelaatbaar geacht tot een speciale school voor basisonderwijs. 2. De leerling is niet toelaatbaar tot een speciale school voor basisonderwijs en kan met de nodige begeleiding op de eigen basisschool blijven. De PCL adviseert over de manier waarop de basisschool tegemoet kan komen aan de speciale hulpvraag van de leerling. 3. Advies tot plaatsing van de leerling op een andere basisschool. De PCL geeft in haar advies aan naar welke school de voorkeur uitgaat en moet nagaan of de leerling op die school plaatsbaar is. 4. Advies om de leerling te plaatsen in een speciale onderwijsvoorziening of hulpverleningvoorziening binnen het samenwerkingsverband. De PCL dient in haar advies aan te geven welke speciale voorziening voor de betreffende leerling wenselijk is en moet nagaan of de leerling geplaatst kan worden binnen deze speciale voorziening. Onderzoeksfunctie Hierbij staat de vraag centraal: wat is er met de leerling aan de hand? Op grond van hypothesen worden onderzoeksvragen geformuleerd. Aan de hand van onderzoek worden vervolgens gegevens verzameld die antwoord moeten geven op de onderzoeksvragen. Op deze manier wordt zicht verkregen op de hulpvragen die de leerling aan het onderwijs stelt en kan het onderwijs optimaal afgestemd worden op de behoeften en mogelijkheden van de leerling die extra zorg nodig heeft.


8/30

Consultatieve-, advies- en gidsfunctie Bij het vervullen van deze functie wordt binnen het samenwerkingsverband aangegeven hoe de ondersteuning, begeleiding en hulpverlening er in de meest ideale situatie uit zou kunnen zien. Daarnaast wordt aangegeven wat haalbaar is gezien de mogelijkheden van de school, de ouders en de leerling en waar het gegeven advies het best gerealiseerd kan worden. Begeleidingsfunctie Hierbij gaat het om het uitvoeren van het gegeven advies. Daarbij gaat het om begeleiding van de leerling, de leerkracht, de school en de ouders. Verslaglegging van de resultaten e.d. is nodig om zicht te krijgen op de vorderingen en bijstellingen te kunnen plegen indien nodig. Interne afstemmingsfunctie Bij het vervullen van deze functie gaat het er om: hoe kan er binnen het samenwerkingsverband zo efficiënt mogelijk worden gewerkt? Afstemming op verschillende onderdelen is uiterst belangrijk. Hierbij valt dan bijvoorbeeld te denken aan afstemming rond gezamenlijke inzet van personeel en middelen, over het aanbieden van welke vorm van specifieke zorg, over leermiddelen en toetsen. Toewijzingsfunctie Hierbij is de vraag: hoe kunnen de middelen en het personeel zo goed mogelijk verdeeld worden? Hiervoor moeten duidelijke en heldere criteria geformuleerd worden en deze moeten in een zorgplan worden geregeld. Monitorfunctie In een samenwerkingsverband moet de kwaliteit van zorgverbreding zo goed mogelijk bewaakt worden. Met behulp van ‘een vinger aan de pols’ moet de voortgang van de geboden hulp aan de individuele leerling, het handelen van de leerkracht en het functioneren van de school goed in beeld gebracht kunnen worden. Dit om indien nodig op tijd en op elk niveau in te kunnen grijpen.

De Permanente Commissie leerlingenzorg in het samenwerkingsverband

Beleidskeuzen Het bestuur van het samenwerkingsverband heeft de volgende besluiten genomen betreffende de inrichting van de PCL en de wenselijke ontwikkelingen in het zorgcontinuüm. 1.

Het zorg- en adviesteam binnen de basisschool Zoals in de theoretische verantwoording van het zorgplan vermeld, kiest het samenwerkingsverband voor het geleidelijk maken van de omslag van de curatieve zorg naar preventieve zorg, waarbij de leerkracht ondersteuning behoeft in het realiseren van onderwijs op maat, Passend Onderwijs. De komende jaren ligt in de schoolontwikkeling het accent op het realiseren van effectief onderwijs op het niveau van de school en de groep. Hierbij staat de ontwikkeling van de vaardigheden van de leerkracht centraal op het gebied van het pedagogisch functioneren, het managen van de onderwijsleersituatie, diagnostiek, reflectie en de kwaliteit van en de differentiatie in instructie. Het zorg- en adviesteam heeft hierin een ondersteunende en initiërende en beleidsmatige functie.


9/30

2.

Taken van de PCL Het bestuur van het samenwerkingsverband is van mening dat het toekennen van taken aan de PCL moet worden gezien als een groeitraject. Jaarlijks zal bekeken moeten worden welke taken aan de PCL kunnen worden toegevoegd, afhankelijk van de ontwikkeling van de zorgstructuur binnen het samenwerkingsverband. Het bestuur heeft tot nu toe het besluit genomen de PCL met de volgende functies te belasten, te weten: - de beoordelingsfunctie: de wettelijk verplichte taak m.b.t. het bepalen van de toelaatbaarheid van leerlingen tot het SbO; - de adviesfunctie (in de toekomst): het geven van adviezen aan scholen en ouders voor zover deze rechtstreeks voortvloeien uit de behandeling van de aangemelde leerlingen; - de monitorfunctie: deze functie heeft betrekking op het monitoren van belangrijke aspecten die te maken hebben met de aangemelde leerlingen in relatie tot de opdracht van het bestuur van het samenwerkingsverband. Hierbij wordt gedacht aan aspecten als het registreren van het aantal aangemelde leerlingen, het aantal afgegeven beschikkingen, verwijzingen naar de Regionale Expertise Centra etc. Maar ook aspecten die te maken hebben met kindkenmerken van de aangemelde leerlingen, de handelingsverlegenheid van de basisschool en de procedurele zorgvuldigheid. De uitkomsten van de monitor moeten leiden tot een jaarverslag voor het bestuur; - de toewijzingsfunctie (in de toekomst): het toekennen van zorgbudgetten aan leerlingen die een positieve of tijdelijke beschikking van de PCL hebben gekregen. De omvang van het zorgbudget staat maximaal gelijk aan de zorgmiddelen SbO voor dat betreffende schooljaar.

3.

Optimale inzet van hulp De inzet van het zorg- en adviesteam vraagt om consultatieve leerlingbegeleiding en handelingsgerichte diagnostiek. In aanvulling hierop kunnen de psychologen en orthopedagogen hun expertise breder beschikbaar stellen.

4.

Personele bezetting De PCL bestaat formeel uit een drietal leden, te weten de voorzitter, een directielid namens de basisscholen en een directielid namens het speciaal basisonderwijs. Binnen het samenwerkingsverband kiest men er voor om een externe deskundige te benoemen als onafhankelijk voorzitter van de PCL. Daarnaast heeft het bestuur een plaatsvervangend voorzitter aangewezen (coördinator). De overige leden zijn een directeur van een basisschool en een vertegenwoordiger van het speciaal basisonderwijs zijnde een lid van het management of van de zorginhoudelijke staforganisatie. In haar functioneren wordt de PCL bijgestaan door een secretaris-deskundige die de dossiers voorziet van een advies en mede de logistieke processen regelt als het opvragen van aanvullende informatie en rapportages. De secretaris-deskundige beoordeelt het dossier op de formele en inhoudelijke volledigheid. De PCL hoort gezamenlijk de intern begeleider en de ouders van de school waarvan de aangemelde leerling van afkomstig is. De beslissingsbevoegdheid blijft voorbehouden aan de PCL-leden.

5.

Centrale administratie Aangezien de PCL gehouden is aan de AwB - hetgeen zorgvuldige procedures vereist – wordt de administratie gevoerd door een externe professionele organisatie.


10/30

Aanmeldingsprocedure Aanmelding bij de PCL vindt plaats wanneer de ouders / verzorgers van mening zijn dat de basisschool voor hun kind geen adequaat onderwijs- en/of hulpverleningsaanbod meer kan bieden. De school heeft al het mogelijke gedaan om het kind op te vangen. De ouders / verzorgers stellen aan de PCL een hulpvraag: Welke onderwijs- en/of hulpverleningsaanbod is geschikt voor dit kind? Wij verwachten dat de SbO een goed aanbod voor dit kind kan verzorgen. Vervolgens staan de leden van de PCL voor de taak om te beoordelen of inderdaad de mogelijkheden tot adequate hulp in het regulier onderwijs in het samenwerkingsverband uitgeput zijn. De aanmelding door de ouders / verzorgers moet voldoen aan twee criteria: 1. Verlopen volgens de vastgestelde administratieve procedure; 2. Onderbouwd zijn met een onderwijskundig rapport. ad. 1. Afspraken zijn noodzakelijk over: a. de invulling van een aanmeldingsformulier (verantwoordelijkheid van de ouders eventueel ondersteund door de school); b. de vaststelling van de termijn van behandeling (verantwoordelijkheid van de PCL); c. de terugkoppeling naar de ouders (eveneens de verantwoordelijkheid van de PCL); d. de invulling van een verslagformulier met indicatie SbO, respectievelijk alternatief advies, een beschikking met begeleidend schrijven (verantwoordelijkheid van de voorzitter van de PCL ondersteund door de secretaris-deskundige). ad. 2. Onderwijskundig rapport De basisschool levert een onderwijskundig rapport aan waarin de relevante informatie over de leerling is gedocumenteerd. De scholen binnen het samenwerkingsverband gebruiken hiertoe het OWR. Indien het rapport onvolledig is kan de PCL aanvullende gegevens opvragen. Officieel dienen de ouders een verzoek tot toelaatbaarheid tot het SbO in bij de PCL. Aangezien beschikkingen voor een SbO-school geldig zijn in het samenwerkingsverband waarin ze afgegeven zijn, zullen beschikkingen uit een ander samenwerkingsverband getoetst moeten worden: kan dit kind in dit samenwerkingsverband wel binnen het BaO opgevangen worden of is het kind ook hier aangewezen op het SbO? Een kind dat een SbO bezoekt en verhuist naar een ander samenwerkingsverband wordt dus niet automatisch toegelaten tot het SbO van dat samenwerkingsverband. Ook in gevallen van verhuizing dient een recent onderwijskundig rapport te worden aangereikt.

Algemene wet bestuursrecht De PCL dient in haar handelen de regels van de Algemene Wet Bestuursrecht in acht te nemen. Deze regels kunnen als volgt worden omschreven: 1. Belanghebbenden worden gehoord bij een voorgenomen beslissing op grond van zogenaamde andere gegevens. 2. Binnen acht weken na aanvraag komt de beschikking. 3. De beschikking moet deugdelijk zijn gemotiveerd. 4. Binnen zes weken na de beschikking kan een bezwaarschrift worden ingediend. 5. Er wordt een hoorzitting georganiseerd ten behoeve van belanghebbende. 6. Binnen zes weken na ontvangst van het bezwaarschrift volgt een beslissing. 7. Binnen zes weken na de beslissing kan een beroepschrift worden ingediend bij de rechtbank. In een beroepsprocedure zal de werkwijze van de PCL beoordeeld worden op zorgvuldigheid en onafhankelijkheid.


11/30

Toetsingscriteria PCL Volgens de wet beoordeelt de PCL of plaatsing van een kind op een speciale school voor basisonderwijs (SbO) noodzakelijk is. In haar afwegingen betreffende deze noodzaak kan de PCL een aantal zaken de revue laten passeren. Na besluitvorming binnen het samenwerkingsverband kan worden gesteld dat de PCL de noodzakelijkheid tot plaatsing zal toetsen aan de hand van drie hoofdaspecten, te weten: 1. kindkenmerken; 2. procedurele zorgvuldigheid; 3. handelingsverlegenheid van de basisschool. In het onderstaande worden de criteria nader toegelicht.

ad 1 - Kindkenmerken Bij de bepaling van de noodzakelijkheid tot plaatsing van een leerling tot de SbO-voorziening moet er sprake zijn van een duidelijke problematiek op sociaal, emotioneel en/of cognitief gebied (niet primair psychiatrisch van aard). Ter verduidelijking kan hierbij worden gedacht aan de volgende kenmerken: • algemene vertraagde of verstoorde ontwikkeling en rijping (oorzaken constitutioneel, emotionele of sociaal- pedagogische problematiek); • organische stoornissen; • taalontwikkelingsstoornissen; • specifieke leerstoornissen (dyslexie, dyscalculie etc.); • verminderde intellectuele capaciteiten; • een forse leerachterstand etc.

ad. 2 - Procedurele zorgvuldigheid Met het deelaspect procedurele zorgvuldigheid wordt getoetst of de school heeft voldaan aan de inspanningsverplichting conform de afspraken in het samenwerkingsverband met betrekking tot de inrichting van de zorgstructuur. Aan de hand van de onderstaande kenmerken wordt inzicht verkregen in de mate waarin de school binnen haar mogelijkheden alles heeft gedaan om een antwoord te geven op de hulpvraag van de leerling. • signalering en diagnose van het probleem; • formulering van hulpvraag / onderwijsbehoefte; • opstellen en uitvoering handelingsplan / groepsplan; • organisatie en evaluatie handelingsplan / groepsplan; • betrokkenheid zorg- en adviesteam bij de handelingscyclus; • ondersteuningsactiviteiten door zorg- en adviesteam; • betrokkenheid expertise SbO; • betrokkenheid ouders.

ad. 3 - Handelingsverlegenheid van de school Indien de PCL tot een goede afweging wil komen is het noodzakelijk zicht te krijgen op de problemen die de leerkrachten ervaren bij de adequate afstemming van hun handelingsmogelijkheden op veelvoudige en specifieke hulpvragen / onderwijsbehoeften van kinderen in de klas. Met het formuleren van de handelingsverlegenheid geeft de school aan waarom de basisschool de leerling binnen het zorgsysteem van de school niet meer een goed antwoord kan geven op de hulpvraag / onderwijsbehoefte. Bij het formuleren hiervan kan worden uitgegaan van de volgende kenmerken: • de hoeveelheid zorgleerlingen in de groep; • aard van de problemen van zorgleerlingen in de groep; • mate van deskundigheid van leerkracht, team en management;


12/30

• • • •

op school geldende onderwijskundige waarden en normen; beschikbaarheid van materialen, werkvormen en menskracht; kwaliteit van het schoolteam in collegiale zin; problematische opvoedingssituatie en onvoldoende mogelijkheden voor afstemming tussen school en thuis.

In het OWR wordt aan de hier genoemde toetsingscriteria expliciet aandacht geschonken om de gevraagde informatie goed gestructureerd te kunnen aanreiken.

Besluitvormingsproces De PCL zal aan de hand van een aantal stappen binnen het proces van besluitvorming komen tot een zorgvuldige weging van het aangereikte onderwijskundig rapport. De stappen zijn als volgt schematisch weer te geven:

1. Verzamelen intake gegevens

2. Bestuderen onderwijskundig rapport - integratief beeld - indicatiestelling - advies schrijven

3. Hoorzitting ouders en school

4. Discussiëren over advies

5. Formuleren besluit

6. Informeren ouders / school


13/30

1. Verzamelen van intakegegevens Ouders melden hun kind aan bij de PCL. In de meeste gevallen zal dit in samenspraak met de basisschool gebeuren. De aanmelding gaat dan vergezeld van een onderwijskundig rapport. Is de basisschool het oneens met de aanmelding van de ouders dan is de basisschool toch verplicht om de PCL het onderwijskundig rapport van het kind toe te sturen. Het onderwijskundig rapport vormt een belangrijk intakedocument voor de PCL. De leden van de PCL zijn niet bekend met de voorgeschiedenis van het kind. De gegevens uit het voorafgaande diagnostisch proces zijn kerngegevens voor de PCL. De PCL doorloopt vanuit de beschikbare gegevens de periode voorafgaand aan de aanmelding en bekijkt in hoeverre zij het eens is met het advies van de school / ouders. De PCL doet zelf geen onderzoek en moet zich baseren op gegevens van anderen. Zij vraagt zo nodig aanvullend onderzoek of aanvullende gegevens, bijvoorbeeld aanvullende gegevens betreffende de resultaten van de handelingsplannen, gegevens over de inhoud en effecten van voorgeschreven medicatie. De PCL kan hiertoe de interne begeleider en/of orthopedagoog horen tijdens de vergadering. De secretaris-deskundige van de PCL heeft de verantwoording voor het verzamelen van de gegevens. Vanuit het dossier moeten de PCL-leden een antwoord kunnen geven op de volgende vragen: 1. Wat is er aan de hand? Waardoor worden de problemen veroorzaakt / in stand gehouden? 2. Welke onderwijs- en/of hulpverleningsaanbod is geïndiceerd voor dit kind?

2. Bestuderen van het onderwijskundig rapport De PCL-leden bestuderen voorafgaand aan de vergadering het dossier en proberen een integratief beeld te vormen. Een integratief beeld bestaat uit drie componenten, te weten: 1. Een beknopte schets van de context van de aanmelding vergelijkbaar met de intake samenvatting; 2. Een integratie van de onderzoekresultaten: de factoren (kind, leerkracht, groep, school, gezin) die van invloed blijken te zijn (versterkend, belemmerend of compenserend) worden expliciet beschreven); 3. De protectieve factoren bij kind, leerkracht, groep, school en gezin. Op grond van dit integratieve beeld trachten de afzonderlijke PCL-leden een indicatiestelling te formuleren. In de indicatiestelling wordt aangegeven welke pedagogisch didactische behoeften dit kind heeft en hoe het gewenste onderwijsaanbod er idealiter zou moeten uitzien.

3. Strategie bespreken In de eerste bespreking over een aangemeld kind staat de commissie eerst stil bij de vraag of de beschikbare informatie voldoende was om een integratief beeld en indicatiestelling te vormen. Is dit niet het geval dan bepalen de commissieleden: 1. Welke informatie gemist wordt; 2. Hoe deze informatie achterhaald kan worden. Via gesprekken, observaties, toetsen e.d.; 3. Wie de informatie achterhaalt; 4. Wanneer het kind opnieuw besproken wordt.

4. Discussiëren over het advies Is het onderwijskundig rapport volledig en hebben de PCL-leden elk een advies geformuleerd dan start binnen de vergadering de discussie over de gewenste plaatsing. De PCL-leden brengen elk hun eigen advies naar voren. Zij geven aan op grond van welke argumenten zij tot dit advies zijn gekomen.

14/30

Besluitvorming kan plaatsvinden op basis van consensus dan wel indien dit niet mogelijk is op basis van meerderheid van stemmen. Besluitbevoegd zijn alleen de leden van de PCL en de voorzitter. Is de PCL van mening dat een kind op de huidige basisschool gehandhaafd kan blijven dan geeft zij concreet aan op welke wijze dit door de huidige basisschool gerealiseerd kan worden. Voordat zij haar standpunt in een dergelijk geval bepaalt, zal de PCL altijd de ouders en/of de school moeten horen om te bepalen hoe haalbaar dit advies is. De PCL moet haar besluit motiveren. Als de PCL voorstander is van verwijzing naar een andere basisschool neemt de PCL zelf contact op met de betreffende basisschool. Zij gaat bij deze basisschool na of zij ook inderdaad het verwachte onderwijsaanbod aan het aangemelde kind kan bieden. Is de PCL voornemens een advies te geven dat afwijkt van de aanvraag, dan is het belangrijk dat de PCL voordat ze het definitieve advies opstelt een gesprek heeft met de ouders en/of school. De inhoud van het gesprek kan van doorslaggevende betekenis zijn voor het definitieve besluit.

5. Formuleren besluit en informeren van ouders en school Als de PCL-leden tot een gezamenlijk besluit zijn gekomen, stellen zij een brief op naar de ouders waarin zij op de hoogte worden gesteld van de aard van de beschikking. De aanmeldende basisschool ontvangt een afschrift van de beschikking indien ouders hiermee akkoord gaan. Als regel wordt bij de beschikking een motivering meegezonden. Formeel kan deze achterwege blijven indien de beschikking conform de aanvraag is. Indien de PCL een negatieve beschikking overweegt is het gewenst vooraf ouders en school te horen om onnodige bezwaarschriften te voorkomen.

6. Informeren ouders / school Klachten en bezwaren Indien ouders het niet eens zijn met gedragingen van de Permanente Commissie Leerlingenzorg kunnen zij een klacht indienen bij de eigen klachtencommissie van de basisschool, zoals dat voor de basisschool is geregeld door het bevoegd gezag. Indien de ouders bezwaar maken tegen de beschikking zoals die door de PCL is afgegeven kunnen zij bij de PCL een bezwaarschrift indienen. De PCL zal vervolgens het dossier aanreiken aan de RVC, die vanaf 01-08-1998 als bezwarencommissie functioneert.

Postadres en bezoek adres De centrale administratie van de PCL is gehuisvest bij: Fontys Fydes, Postbus 4155 te 5004 JD Tilburg Bezoekadres: Cammeleur Hoge Ham 126 te Dongen www.wsnsdongen.nl (aanmeldformulieren PCL)


15/30

Huishoudelijk Reglement van de Permanente Commissie Leerlingenzorg Vastgesteld door het bestuur van de stichting op voordracht van de PCL.

Artikel 1 - Aanmelding 1. De PCL hanteert een aanmeldingsformulier voor de beoordeling van de noodzaak tot plaatsing van een leerling op de speciale scho(o)l(en) voor basisonderwijs. Dit formulier is als bijlage bij dit reglement gevoegd. 2. Indien de ouders op het aanmeldingsformulier aangeven dat zij een deskundigheidsrapport willen overleggen dan stelt de PCL hen daartoe in de gelegenheid dat binnen een termijn van 1 maand te doen. 3. Indien de gegevens op het aanmeldingsformulier niet compleet zijn stelt de PCL de ouders in de gelegenheid de ontbrekende gegevens binnen 2 weken in te sturen. 4. De PCL verzoekt binnen 4 werkdagen na de ontvangst van het aanmeldingsformulier aan de basisschool om binnen 1 maand toezending van het onderwijskundig rapport waaruit blijkt om welke reden naar het oordeel van de directeur van de basisschool, mede op advies van het onderwijzend personeel van de school, de leerling niet op de school kan worden gehandhaafd en een beschrijving van de maatregelen die tijdens het verblijf van de leerling op de school zijn getroffen om te bewerkstelligen dat de leerling wel op de school zou kunnen worden gehandhaafd.

Artikel 2 - Procedure en taakverdeling 1. De PCL houdt bij de beoordeling als bedoeld in artikel 1, eerste lid, de volgende procedure aan: a. De aangemelde leerlingen worden geregistreerd in overeenstemming met de gegevens indeling op het aanmeldingsformulier dat deel uitmaakt van de afspraken in het samenwerkingsverband en gebruik makend van de informatie in het onderwijskundig rapport. b. De geboden informatie over de leerling wordt vergeleken met de benodigde informatie voor besluitvorming volgens de referentiekaders voor beoordeling en advisering die de PCL hanteert en die als bijlagen bij dit Huishoudelijk Reglement zijn gevoegd. c. Zo nodig wordt aanvullende informatie verzameld bij de school / ouders en/of andere personen / instellingen die gegevens ten behoeve van de besluitvorming over de aangemelde leerling kunnen leveren. d. De beschikbare informatie wordt samengebracht in een apart dossier van de aangemelde leerling dat ten grondslag ligt aan beoordeling en advisering. e. Het dossier wordt bestudeerd op grond van het referentiekader, waarna de bevindingen op schrift worden gesteld en verzameld ten behoeve van de besluitvorming door de PCL. f. Het oordeel over de noodzaak tot plaatsing op een speciale school voor basisonderwijs wordt verwoord in een beschikking; een advies wordt geformuleerd volgens de aanwijzingen van de leden. g. De beschikking, respectievelijk het advies wordt ter kennis gebracht van de aanvrager. h. Van de gehele procedure en de uitkomsten vindt per leerling-dossier verslaglegging plaats.


16/30

2. De PCL hanteert voor de uitvoering van de onder het vorige lid genoemde taken de volgende taakverdeling: a. de taken die genoemd zijn onder 1b en 1e worden uitgevoerd door alle leden, waarbij de voorzitter een specifieke inbreng kan / zal hebben; b. aan de taken die genoemd zijn onder 1a, b, c, d en h werkt ook de secretaresse mee, voor zover het de voorbereiding van de taakvervulling door de leden betreft; c. aan de taken die genoemd zijn onder 1b, c, e en f werkt ook de secretaris mee, voor zover het de voorbereiding van de taakvervulling door de leden betreft; d. de taken die genoemd zijn onder 1g worden uitgevoerd door de secretaresse, in overleg met de secretaris-deskundige. 3. Als door spoedeisende omstandigheden of andere bijzondere omstandigheden van gewichtige aard, de procedure en de taakverdeling, zoals in lid 1 en lid 2 beschreven, aanpassing behoeft, neemt de voorzitter of diens plaatsvervanger daartoe een besluit, zo mogelijk in overleg met de leden.

Artikel 3 - De wijze van beoordeling en advisering 1. Het besluit tot plaatsing als bedoeld in artikel 23 lid 1 van de WPO komt tot stand in een beraadslaging waarbij alle leden aanwezig zijn. 2. Het besluit dat de plaatsing van een leerling op een speciale school voor basisonderwijs noodzakelijk is, wordt met absolute meerderheid van stemmen genomen. Als de stemmen staken, kan overwogen worden een raadpleging in te voegen, zoals bedoeld in lid 4 van dit artikel. Indien ook dan de stemmen blijven staken, geeft de stem van de voorzitter de doorslag. 3. Een besluit dat plaatsing op een speciale school voor basisonderwijs niet noodzakelijk is wordt direct gevolgd door een advies over plaatsing en opvang van de leerling in de meest geschikte vorm van onderwijs. Over een dergelijk advies neemt de PCL zo spoedig mogelijk een besluit. Aan de beraadslaging en de besluitvorming over het opgestelde advies nemen alle leden deel. Het besluit over het advies wordt met absolute meerderheid van stemmen genomen. Bij staking van stemmen is het tweede lid van overeenkomstige toepassing. 4. In het kader van de hoorplicht bij de voorbereiding van een besluit, als bedoeld in lid 1, verzorgt de secretaresse de uitnodiging. 5. De PCL kan aanvullende informatie inwinnen of de mening vragen van ter zake deskundigen. De PCL stelt vast welke personen en/of instellingen, respectievelijk welke deskundigen benaderd zullen worden en welke condities gelden voor de informatieverstrekking en raadpleging. 6. Een advies, zoals bedoeld in lid 3, wordt niet gegeven, alvorens de PCL zijn beschikking heeft meegedeeld op de in artikel 4 beschreven wijze en vervolgens door de voorzitter dan wel de secretaris de betreffende ouders en basisschool of basisscholen op de hoogte heeft laten brengen van het voornemen tot advisering en tevens heeft laten nagaan met welke specifieke kenmerken van de school- en thuissituatie van de leerling rekening gehouden moet worden in het advies. 7. Wanneer een voorgenomen advies, zoals bedoeld in lid 3 plaatsing op een andere basisschool inhoudt, overleggen de voorzitter en de secretaris-deskundige op aanwijzing van de leden met basisscholen die in aanmerking komen en stelt daarvan de ouders en de verwijzende basisschool op de hoogte.

17/30

Artikel 4 - Bekendmaking, bezwaar en beroep 1. De PCL maakt zijn beschikking over de noodzaak tot plaatsing op een speciale school voor basisonderwijs schriftelijk bekend aan de aanvrager. Bij een beschikking worden de mogelijkheden voor bezwaar en beroep vermeld. 2. De voorzitter en secretaris -deskundige dragen er zorg voor dat in de bekendmaking en de verdere afhandeling van de beschikking alle geldende voorschriften betreffende berichtgeving en termijnen in acht worden genomen. 3. Onmiddellijk na ontvangst van het bezwaarschrift wint de PCL advies in bij de RVC en verstrekt daartoe alle gegevens uit het dossier van de leerling aan de RVC. Het advies van de RVC wordt als bijlage gevoegd bij de beslissing op het bezwaarschrift. 4. In beroepszaken treedt de voorzitter op namens de PCL, tenzij de PCL anders beslist. In verband met de afhandeling van beroepszaken kan de voorzitter zich laten bijstaan door een juridisch adviseur, na goedkeuring door het bestuur van het samenwerkingsverband. 5. De PCL geeft de samenwerkingsverbanden in de regio op nader vast te stellen tijden een cijfermatig overzicht van afgegeven beschikkingen waarin is opgenomen: het aantal aangemelde leerlingen, het aantal toelaatbaar geachte leerlingen en een algemeen beeld van de problematiek die tot een toelaatbaarheidbeschikking heeft geleid. Deze berichtgeving wordt verzorgd door de voorzitter. 6. Een advies, zoals bedoeld in artikel 3 wordt schriftelijk bekend gemaakt aan de ouders en de school en desgewenst toegelicht op de in lid 1 beschreven wijze. 7. Bezwaren tegen het advies kunnen door belanghebbenden bij de PCL ingediend worden, die vervolgens vaststelt of er zwaarwegende redenen zijn om het advies te herzien. Is dat laatste het geval dan vindt herziening van het advies plaats en wordt het nieuwe advies aan de betrokkenen toegezonden.

Artikel 5 - Kwaliteitszorg 1. Mede ten behoeve van het opstellen van het jaarverslag, evalueert de PCL jaarlijks in het najaar zijn werkzaamheden uit het voorgaande schooljaar. 2. Bij de onder het eerste lid genoemde evaluatie let de PCL speciaal op de gang van zaken bij de aanmelding van leerlingen en de daarop volgende besluitvorming. Met name de knelpunten die zich hebben voorgedaan worden, zo nodig in overleg met de betrokkenen in het onderwijs, tot een oplossing gebracht. 3. De PCL zorgt voor reguliere contacten met andere PCL-en en kan daartoe een netwerk met die PCL-en vormen.

Artikel 6 - Beraadslagingen 1. De PCL houdt gemiddeld zes keer per jaar een reguliere besloten beraadslaging volgens een rooster dat voor het begin van het schooljaar door de PCL wordt vastgesteld. Het vergaderrooster wordt gebaseerd op het te verwachten patroon in de aanmelding van leerlingen. 2. De convocaties worden verzorgd door de secretaris in overleg met de voorzitter. De agenda en de benodigde stukken voor de vergadering worden tenminste 7 dagen voor de vergaderdatum aan de leden verstuurd.


18/30

3. De agenda voor een vergadering wordt door de voorzitter en de secretaresse voorbereid. Ieder lid heeft het recht om agendapunten voor te stellen.

Artikel 7 - Vaststelling en wijziging reglement Het huishoudelijk reglement kan op voordracht van de PCL worden vastgesteld en gewijzigd in het bestuur.

Toelichting bij Huishoudelijk Reglement PCL Algemeen Dit reglement wordt door de PCL zelf vastgesteld; het regelt de interne werkwijze van de PCL. Aangezien de WPO eist dat het zorgplan ook de werkwijze van de PCL regelt is het verstandig om dit reglement als bijlage bij het zorgplan op te nemen. In het zorgplan zelf zal ook een beschrijving dienen te staan van de algemene werkwijze van de PCL in relatie tot de taken van de PCL; hiervoor kan gebruik gemaakt worden van het artikel in de map Voorlichting WPO deel 1.

Contacten tussen PCL-en In artikel 4 lid 5 en artikel 5 lid 3 is opgenomen dat PCL-en in dezelfde regio elkaar op de hoogte houden van de verwijzingsproblematiek. Dit is onder meer van belang in verband met eventueel aanwezig grensverkeer en biedt tevens vergelijkingsmateriaal waarmee een PCL haar voordeel kan doen.


19/30

Privacyreglement voor de Permanente Commissie Leerlingenzorg Vastgesteld door het bestuur van de stichting.

Artikel 1 - Begripsbepalingen Dit reglement verstaat onder: Bewerker:

De natuurlijke persoon, niet zijnde de houder, die het geheel of een gedeelte van de apparatuur of het fysieke systeem onder zich heeft waarmee de registratie wordt gevoerd.

Geregistreerde:

Degene zoals genoemd in art. 4 over wie de registratie gegevens bevat.

Houder:

De PCL.

PCL:

Permanente Commissie Leerlingenzorg van Samenwerkingsverband Dongen-Oosterhout.

Persoonsgegevens:

Gegevens die herleidbaar zijn tot een individuele natuurlijke persoon.

Registratie:

Het geautomatiseerde of fysieke systeem of de combinatie daarvan dat door de PCL wordt aangehouden, waarin persoonsgegevens zijn opgenomen van de personen genoemd in art. 4.

het

samenwerkingsverband

Artikel 2 - Doel van de registratie De registratie heeft ten doel: a. Als bron van informatie te dienen ten behoeve van de PCL bij haar beoordeling of plaatsing van een leerling op een speciale school voor basisonderwijs noodzakelijk is en ten behoeve van adviseurs die daarbij betrokken worden. b. Als bron van informatie te dienen bij de behandeling van bezwaarschriftprocedures door de PCL en ten behoeve van adviseurs die daarbij betrokken worden en voor het voeren van administratiefrechtelijke procedures in geval van beroep tegen een beslissing van de PCL op een bezwaarschrift en in geval van hoger beroep. c. Als bron van informatie te dienen ten behoeve van de PCL bij haar advisering aan de basisschool ten behoeve van de te bieden zorg aan een leerling.

Artikel 3 - Verantwoordelijkheid van de houder De houder van de registratie is verantwoordelijk voor de werking van de registratie overeenkomstig de bepalingen van de Wet Persoonsregistraties, de daarop gebaseerde Koninklijke Besluiten en dit reglement. De houder treft daartoe de nodige voorzieningen, waaronder in elk geval zodanige opslag van gegevens dat deze niet voor onbevoegden toegankelijk zijn.

Artikel 4 - Categorieën van personen in de registratie In de registratie worden uitsluitend gegevens opgenomen over: - leerlingen die voor beoordeling van de noodzaak van plaatsing op een speciale school voor basisonderwijs bij de PCL zijn aangemeld; - leerlingen op een basisschool die voor advisering bij de PCL zijn aangemeld; - familieleden of andere personen uit de omgeving van deze leerlingen, voor zover de gegevens in redelijkheid relevant zijn te achten voor de beoordeling of advisering door de PCL.


20/30

Artikel 5 - Opneming van gegevens 1. Omtrent de personen, bedoeld in art. 4, kunnen uitsluitend gegevens worden opgenomen voor zover verstrekt door de geregistreerde, diens wettelijk vertegenwoordiger, de school die de leerling bezoekt, bevoegde overheidsorganen, deskundigen of deskundige instanties en voor zover toegestaan op grond van het Besluit Gevoelige Gegevens. Andere dan de in de eerste volzin bedoelde gegevens kunnen worden opgenomen indien de geregistreerde of zijn wettelijke vertegenwoordiger daarmee instemt en voor zover dat tevens noodzakelijk is voor de doelstellingen van de registratie. 2. In alle gevallen worden in de registratie uitsluitend gegevens opgenomen die dienstig kunnen zijn ter verwezenlijking van het doel van de registratie. 3. De houder doet mededeling aan de geregistreerde dat persoonsgegevens over de aanmelding zijn geregistreerd.

Artikel 6 - Verwijdering van gegevens De gegevens bedoeld in art. 5 worden aan de inzenders geretourneerd en derhalve uit de registratie verwijderd nadat: - de door de PCL gegeven beschikking inzake de toelaatbaarheid voor een speciale school voor onderwijs onherroepelijk is geworden; - twee jaren zijn verstreken sinds het verstrekte advies inzake een bij de PCL aangemelde leerling.

Artikel 7 - Inzage recht geregistreerde 1. In de loop van een beoordelingsprocedure als bedoeld in art. 13e WPO wordt aan de aangemelde leerling of zijn wettelijke vertegenwoordiger en aan de school die hem heeft aangemeld kenbaar gemaakt van welke gegevens de PCL zich bij de behandeling van de zaak bedient en dat deze gegevens ten kantore kunnen worden ingezien. 2. Het in het eerste lid bepaalde lijdt uitzondering voor zover zwaarwegende belangen betreffende de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van een geregistreerde zich tegen beschikbaar stelling verzetten. 3. Indien een geregistreerde daarom schriftelijk verzoekt stelt de houder de verzoeker binnen een maand na ontvangst van het verzoek schriftelijk een volledig overzicht van de hem betreffende persoonsgegevens ter beschikking met inlichtingen over de herkomst. 4. Indien een gewichtig belang van de verzoeker dit eist, voldoet de houder aan een verzoek als bedoeld in het vorige lid in een andere dan schriftelijke vorm, die aan dat belang is aangepast. 5. De houder kan weigeren aan het verzoek, bedoeld in het eerste lid, te voldoen, voor zover dit noodzakelijk is op grond van een wettelijk voorschrift of op grond van aanwijzingen gegeven door een daartoe bevoegd overheidsgezag. 6. Het bepaalde in de voorgaande leden is van overeenkomstige toepassing als het geregistreerde gegevens betreft ten aanzien van een uit te brengen advies over een bij de PCL aangemelde leerling.


21/30

Artikel 8 - Correctie van onvolledige of onjuiste gegevens 1. Verzoeken om verbetering, verwijdering of aanvulling van de in de registratie opgenomen gegevens, worden schriftelijk ingediend door degene op wie de desbetreffende gegevens persoonlijk betrekking hebben of zijn gemachtigd. 2. Gemachtigden dienen een schriftelijke machtiging over te leggen. 3. De indiener van het in het eerste lid bedoelde verzoek wordt, na beslissing door of namens de houder, binnen 60 kalender dagen na de datum van indiening van het verzoek schriftelijk medegedeeld, of, en zo ja, welke verbetering, verwijdering of aanvulling heeft plaatsgevonden. 4. Indien blijkt dat bepaalde gegevens onjuist zijn of ten onrechte in de registratie zijn opgenomen, vindt binnen 30 kalender dagen na de datum van indiening van het verzoek verbetering of verwijdering van die gegevens plaats. 5. Indien blijkt dat bepaalde gegevens ten onrechte in de registratie ontbreken, vindt binnen 30 kalender dagen na de datum van indiening van het verzoek aanvulling van opgenomen gegevens plaats. 6. De op basis van dit artikel uit de registratie verwijderde gegevens worden onmiddellijk vernietigd, onder verantwoordelijkheid van de houder. De bij een aanmeldingsprocedure als bedoeld in art. 13e WPO betrokken partijen worden hiervan schriftelijk in kennis gesteld.

Artikel 9 - Toegang tot de registratie 1. De houder kan uitsluitend rechtstreekse toegang verlenen tot de in de registratie opgenomen gegevens aan de voorzitter en de secretaresse en secretaris-deskundige van de PCL. 2. De houder kan aan de overige leden van de PCL en aan de bewerker toegang verlenen tot de in de registratie opgenomen gegevens in overleg met de voorzitter van de PCL. 3. De houder kan eveneens rechtstreekse toegang verlenen tot de in de registratie opgenomen gegevens aan diegene aan wie krachtens wettelijk voorschrift deze toegang dient te worden verleend, echter niet dan na deugdelijke legitimatie. 4. Aan anderen dan de in de leden 1, 2 en 3 bedoelde personen en instanties wordt geen rechtstreekse toegang tot de in de registratie opgenomen gegevens verleend.

Artikel 10 - Verstrekking van gegevens aan derden 1. De houder kan gegevens uit de registratie waaraan informatie over individuele personen kan worden ontleend aan anderen dan de in art. 7 en 9 bedoelde personen en instanties uitsluitend verstrekken indien en voor zover: a. de houder daartoe op grond van enige wettelijke bepaling verplicht is, of; b. de geregistreerde op wie de te verstrekken gegevens betrekking hebben, heeft daarmee ingestemd zoals blijkt uit een schriftelijke machtiging. 2. De in het eerste lid bedoelde gegevens worden eerst verstrekt na deugdelijke vaststelling van de identiteit van de verzoeker op diens schriftelijk verzoek. 3. Van de verstrekking van gegevens als bedoeld in het eerste lid houdt de houder deugdelijk aantekening.


22/30

Artikel 11 - Mededeling van verstrekking De houder deelt de geregistreerde op diens verzoek schriftelijk binnen een maand mede of hem betreffende gegevens in het jaar voorafgaande aan het verzoek uit de persoonsregistratie aan derden zijn verstrekt.


23/30

Toelichting bij het privacyreglement Art. 17 Wet Persoonsregistraties (WPR) en het daarop gebaseerde KB van 19 december 1989, Staatsblad 569, gewijzigd bij KB van 4 juli 1994, Staatsblad 533, bepalen welke soorten instellingen dienen te beschikken over een reglement betreffende hun persoonsregistratie(s). Daaronder vallen onder meer scholen, schoolbegeleidingsdiensten, "openbare lichamen" en samenwerkingsverbanden van deze instellingen. Permanente Commissies Leerlingenzorg worden niet afzonderlijk genoemd. Maar omdat de PCL orgaan is van een Samenwerkingsverband dat rechtspersoonlijkheid bezit, of anders toch in ieder geval door het Samenwerkingsverband is ingesteld en uitsluitend voor dit verband werkt, moet ervan uitgegaan worden dat ook de PCL verplicht is een privacyreglement te hebben. In het privacyreglement is rekening gehouden met het feit dat de PCL een bredere taak kan hebben dan alleen het beoordelen of een leerling toelaatbaar is tot een speciale school voor basisonderwijs; ook de gegevensregistratie in het kader van een eventuele adviserende taak valt onder dit reglement. ad art. 1 De bewerker zal doorgaans de (ambtelijk) secretaris van de PCL zijn, eventueel in combinatie met de voorzitter. De houder is de PCL. Omdat deze geen rechtspersoonlijkheid bezit en evenmin geheel is te vereenzelvigen met (een onderdeel van) het samenwerkingsverband zijn dit de individuele leden van de PCL gezamenlijk. De geregistreerde is niet slechts de aangemelde leerling maar dit kunnen ook anderen zijn die in een dossier voorkomen. Bij "fysiek systeem" is te denken aan een verzameling dossiers en/of kaartenbak. ad art. 5 Bij dit artikel is aan te tekenen dat gegevens betreffende iemands ras, geloofsovertuiging, politieke gezindheid, seksualiteit of intiem levensgedrag evenals gegevens van medische, psychologische en straf- of tuchtrechtelijke aard in beginsel niet mogen zijn opgenomen in een persoonsregistratie. Dit als gevolg van het Besluit Gevoelige Gegevens, KB van 19 februari 1993, Staatsblad 158. Er zijn uitzonderingen. De belangrijkste voor de PCL is art. 8 lid 1 aanhef en onder b en f, waar bepaald wordt dat gevoelige gegevens als hiervoor genoemd wel in een persoonsregistratie mogen zijn opgenomen voor zover dit noodzakelijk is met het oog op gewichtige belangen van de houder en de persoonlijke levenssfeer van de betrokkene daardoor niet onevenredig wordt geschaad. Ook is van toepassing het gestelde in lid 1a van bedoeld artikel, n.l. dat gevoelige gegevens mogen zijn opgenomen voor zover dat noodzakelijk is ter voldoening aan een bij wet opgelegde verplichting. Daarnaast kan in voorkomende gevallen nog lid 1c worden gehanteerd (schriftelijke toestemming van de betrokkene plus noodzakelijkheid voor het doel van de registratie). In al deze gevallen is een prudente omgang met deze gegevens vereist. ad art. 6 Bij de adviserende taak mogen de gegevens tot twee jaren na het advies nog worden bewaard. De reden hiervoor is dat niet moet worden uitgesloten dat de basisschool opnieuw advies vraagt of dat de ouders na verloop van tijd een verzoek indienen om verwijzing naar een speciale school voor onderwijs. Het is in dat geval functioneel dat de PCL bestaande gegevens over een dergelijke leerling nog kan raadplegen. Dit is anders als een beschikking over de toelaatbaarheid is afgegeven. Het betreffende dossier kan dan namelijk definitief worden afgesloten. De beschikking van de PCL wordt onherroepelijk wanneer niet binnen zes weken na verzending daarvan een bezwaarschrift is ingediend, of, wanneer dat wel is gebeurd, nadat tegen de beslissing op het bezwaarschrift dan wel van de rechter geen beroep meer open staat. Wanneer tot in hoogste instantie (de Raad van State) wordt door geprocedeerd kan dit een aantal jaren duren, zodat de PCL dan gedurende die periode de gegevens zal bewaren.


24/30

PCL-reglement Reglement ex artikel 9 van de statuten van de Stichting Samenwerkingsverband WSNS Samenwerkingsverband Dongen-Oosterhout bevattende nadere bepalingen over de instandhouding van de Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) van het samenwerkingsverband.

1 Hier kan worden verwezen naar het artikel in de statuten dat bepaalt dat bij (huishoudelijk) reglement nadere regels kunnen worden opgenomen voor een goede uitvoering van de statuten. Vastgesteld door het bestuur van het samenwerkingsverband.

Artikel 1. Benoeming leden 1 Het bestuur van het samenwerkingsverband benoemt de leden van de PCL, waarvan de voorzitter in functie. Het aantal leden van de PCL bestaat uit 3 personen. 2 De leden van de PCL worden voor de minimale duur van 2 jaren benoemd en kunnen steeds worden herbenoemd voor een gelijke termijn.

3 De leden van de PCL ontvangen een benoemingsbrief waarin tevens het aantal te werken uren op week- dan wel jaarbasis wordt vastgelegd alsmede overige rechtspositionele aangelegenheden zijn opgenomen. In de benoemingsbrief wordt opgenomen dat de leden van de PCL hun werkzaamheden dienen te verrichten met inachtneming van het bepaalde in dit reglement. 4 Een lid van de PCL kan tussentijds terugtreden door middel van een schriftelijke mededeling aan het bestuur van het samenwerkingsverband met inachtneming van een opzegtermijn van drie maanden. 5 Het bestuur van het sprake is van een beslissing te nemen gelegenheid gesteld

samenwerkingsverband kan een lid van de PCL te allen tijde ontslaan indien onbehoorlijke vervulling van de benoeming door het lid. Alvorens deze stelt het bestuur het lid in kennis van dit voornemen en wordt het lid in de om zijn zienswijze naar voren te brengen.

Artikel 2. Bekostiging werkzaamheden PCL 1 De werkzaamheden van de PCL worden bekostigd uit de zorgmiddelen van het samenwerkingsverband. De begroting en jaarrekening van de personele en materiële kosten van de PCL zijn onderdeel van de vaststelling van het zorgplan. 2 Indien de PCL overweegt om in het kader van een klacht- of beroepsprocedure tegen een beslissing of handelwijze van de PCL zich extern te laten bijstaan of vertegenwoordigen vraagt het hiervoor goedkeuring aan het bestuur van het samenwerkingsverband. De kosten van rechtsbijstand worden bekostigd uit het zorgbudget van het samenwerkingsverband.


25/30

Artikel 3. Huisvesting en bereikbaarheid 1 Het bestuur draagt zorg voor een adequate huisvesting van de PCL en overige materiële voorzieningen en sluit zo nodig hiervoor overeenkomsten af. De PCL is gevestigd op het adres: Postbus 4155, 5004 JD Tilburg Prof. Goossenslaan 1-05, 5022 DM Tilburg Telefoon 0877 873 888 / Fax … Op dit adres is de PCL op nader vast te stellen tijden bereikbaar voor al degenen die met de PCL in contact willen komen. 2 Het bestuur van het samenwerkingsverband maakt het onder het eerste lid genoemde adres uitdrukkelijk bekend aan alle personen en instellingen binnen het samenwerkingsverband die uit hoofde van hun taak of functie bij de werkzaamheden van de PCL zijn betrokken, onder vermelding van de tijden waarop de PCL in de persoon van de leden of secretaris op dit adres bereikbaar is. Het adres van de PCL wordt vermeld in de schoolgidsen van de deelnemende scholen aan het samenwerkingsverband. Tenzij anders vermeld is de voorzitter van de PCL de aanspreekbare persoon voor de PCL.

Artikel 4. Secretariaat van de PCL 1 De PCL verzekert zich van de ondersteuning door een van buiten de PCL aan te trekken secretarisdeskundige die, op voorstel van de PCL, door het bestuur van het samenwerkingsverband wordt benoemd en ontslagen. Het bestuur draagt zorg voor de rechtspositionele aspecten van de benoeming van de secretarisdeskundige. 2 Het bestuur van het samenwerkingsverband benoemt een van buiten de PCL aan te trekken voorzitter. Het bestuur draagt zorg voor de rechtspositionele aspecten van de benoeming. 3 De onderlinge taakverdeling tussen de secretarisdeskundige en de leden van de PCL legt de PCL vast in het Huishoudelijk Reglement van de PCL. 4 Het bestuur van het samenwerkingsverband zorgt in overleg met de directeur WSNS voor voldoende administratieve ondersteuning.

Artikel 5. Informatievoorziening 1 Het bestuur van het samenwerkingsverband draagt ervoor zorg dat de leden van de PCL het vastgestelde zorgplan en jaarverslag zo spoedig mogelijk ontvangen. Het bestuur van het samenwerkingsverband en de deelnemende schoolbesturen voorzien de PCL van alle informatie die zij voor een goede uitoefening van haar werkzaamheden nodig heeft. 2 De PCL draagt ervoor zorg dat zij steeds op de hoogte is van de onderwijskundige mogelijkheden van de basisscholen in het samenwerkingsverband en van het zorgbeleid van het samenwerkingsverband. 3 Om de benodigde informatie te verkrijgen neemt de PCL de volgende maatregelen: a onderhouden van reguliere contacten met de coördinator van het samenwerkingsverband; b bestuderen van relevante rapporten over de leerlingenzorg; c onderhouden van de nodige contacten met vertegenwoordigers van scholen, met bijzondere aandacht voor scholen die relatief veel leerlingen aanmelden; d indien nodig overleg voeren met instellingen voor jeugdgezondheidszorg en jeugdhulpverlening die over gegevens over leerlingen beschikken met zorgvuldige

26/30

e f

inachtneming van de bepalingen hieromtrent in het door de PCL gehanteerde privacyreglement; zicht houden op de gevolgen van de door de PCL genomen besluiten en uitgebrachte adviezen; afspraken maken met het bestuur van het samenwerkingsverband omtrent inzage in de gegevens van het schoolspecifiek zorgplan met inachtneming van de bepalingen hieromtrent in het door de PCL gehanteerde privacyreglement.

Artikel 6. Ontslag PCL 1 De PCL houdt zich bij haar uitspraken aan het zorgbeleid als vastgelegd in het zorgplan. 2 Indien de PCL zich in haar beslissingen en adviezen niet houdt aan het zorgbeleid als vastgelegd in het zorgplan kan het bestuur van het samenwerkingsverband de PCL-leden ontslaan uit hun functie. Artikel 7. Beveiliging van persoonsgegevens

1 De PCL houdt in overeenstemming van de wettelijke voorschriften daaromtrent de gegevens over aangemelde leerlingen niet langer in bezit dan strikt noodzakelijk is voor de besluitvorming over toelaatbaarheid in het speciaal onderwijs dan wel het formuleren van adviezen over plaatsing in het basisonderwijs. 2 De PCL houdt zich aan het privacyreglement samenwerkingsverband heeft vastgesteld.

PCL

dat

het

bestuur

van

het

3 Ten behoeve van de noodzakelijke beveiliging van persoonsgegevens van leerlingen gedurende de periode dat deze in het bezit zijn van de PCL, zorgt de PCL voor opslag van deze gegevens op het adres van de huisvesting van de PCL en maakt daartoe de nodige afspraken met de eigenaar van deze ruimte.

Artikel 8. Jaarverslag 1 De PCL stelt jaarlijks een verslag van werkzaamheden van de PCL op over het vorige schooljaar voor 1 augustus. Het jaarverslag wordt ter kennis gebracht aan het bestuur, de coördinator(en), de schoolbesturen en de scholen van het samenwerkingsverband. 2 In het jaarverslag (schooljaar) geeft de PCL in elk geval aan: a de procedures die zij heeft gehanteerd; b de werkwijze die zij heeft gevolgd; c de criteria die zij heeft gehanteerd bij beschikkingen en adviezen; d het aantal aanmeldingen, onderverdeeld naar herkomst school voor het afgelopen schooljaar en de drie voorafgaande schooljaren eveneens in relatie met het totale leerlingenaantal van de verwijzende school en uitgedrukt in percentages t.o.v. het totale leerlingenaantal van de school; e het aantal beschikkingen over het afgelopen schooljaar, de drie voorafgaande schooljaren, per school en ook in relatie met het leerlingenaantal van de school; f het aantal gevallen waarin van verwijzing is afgezien en de aard van de adviezen die in die gevallen gegeven zijn (negatieve beschikking); g het aantal gevallen waarin bezwaar en beroep is ingesteld tegen een beschikking van de PCL en de uitkomst hiervan; h het aantal gevallen waarin advies is ingewonnen van de regionale verwijzingscommissie en de wijze waarop dit advies is meegenomen in de beslissing op het bezwaarschrift; i het aantal adviezen , de aard van de adviezen inzake de kwaliteit van de OWR’s die zijn aangeleverd bij de PCL; j de wijze waarop de PCL zijn werkzaamheden heeft uitgevoerd (aantal vergaderingen, contacten met betrokkenen, contacten met overige personen en instellingen).


27/30

Artikel 9. Nadere bepalingen -

-

PCL-leden bestuderen geen dossiers met betrekking tot leerlingen afkomstig van de eigen school; Reserveleden zijn in twee situaties inzetbaar, te weten: - in geval van afwezigheid van het PCL-lid; - indien de werkdruk ontlast moet worden in piekperioden; De PCL-vergadering moet minimaal bestaan uit de voorzitter en één vertegenwoordiger vanuit het BaO en één vanuit het SbO. In de praktijk kan dit betekenen één PCL-lid en één reservelid; Indien een PCL-lid langdurig afwezig is zal het bestuur de samenstelling van de commissie op basis van deskundigheden wegen en indien nodig opnieuw een lid werven.

6.6.1 Toelichting bij het PCL-Reglement Algemeen Dit PCL-Reglement regelt een aantal zaken die betrekking hebben op de nadere inrichting van de PCL. Het gaat daarbij vooral om bestuurlijk / organisatorische zaken van de PCL die het samenwerkingsverband dient te regelen (benoeming leden, informatievoorziening door en van de PCL, huisvesting etc.). Dit reglement regelt niet de taken van de PCL en evenmin de werkwijze van de PCL. De WPO eist dat in het zorgplan de samenstelling, werkwijze en financiering van de PCL wordt geregeld. Als het gaat om de werkwijze van de PCL (procedure van indienen, zitting, bezwaar, advies en beroep) kunt u hierbij gebruik maken van de informatie over de PCL in de map Voorlichting WPO deel 1. Overeenkomstig het beschrevene op p. 10 t/m 14. Artikel 1 Lid 3 De PCL is een orgaan van het samenwerkingsverband. Het samenwerkingsverband stelt de PCL in en bepaalt welke disciplines en personen in de PCL zitting hebben. Het bestuur van het samenwerkingsverband benoemt de personen in de PCL. Benoeming wil hier zeggen de aanwijzing van personen tot lid van de PCL. Er hoeft dus geen arbeidsrechtelijke relatie te liggen tussen de benoemde en het samenwerkingsverband. In lid 3 is aangegeven dat de rechtspositionele aangelegenheden in de benoemingsbrief nader moeten worden geregeld. Hier zijn meerdere constructies mogelijk. Zonder uitputtend te zijn kan worden gedacht aan: - Detacheringovereenkomst met het schoolbestuur, of andere instelling waaraan het PCL-lid is Verbonden. - Opdrachtovereenkomst (freelance contract) met het PCL-lid indien deze bijvoorbeeld als zelfstandige werkzaam is. - Opdrachtovereenkomst met b.v. schoolbegeleidingsdienst waar PCL-lid in dienst is. - Benoeming van PCL-lid in centrale dienst (dan is er een dienstverband met het samenwerkingsverband). Lid 5 In dit lid wordt het recht van het bestuur van het samenwerkingsverband geregeld om een PCL-lid te ontslaan dat disfunctioneert. Het gaat dan om het gedrag van een individueel PCL-lid die zich onvoldoende kwijt van de aan hem of haar opgedragen taak. Het betreft hier niet de situatie dat de PCL als collectief beslissingen neemt over de toelaatbaarheid of adviezen geeft die niet sporen met het zorgbeleid van het samenwerkingsverband. Zie voor de laatste situatie artikel 6. Artikel 3 Lid 2 Het is belangrijk dat ouders weten hoe zij de PCL kunnen benaderen. Om die reden is o.a. opgenomen dat in de schoolgids het adres van de PCL wordt vermeld. Het is aan te bevelen dat het samenwerkingsverband een standaardtekst ontwerpt betreffende de taken en overige gegevens van de PCL die alle deelnemende scholen kunnen gebruiken voor de schoolgids.

28/30

Artikel 4 De inhoudelijke secretariaatstaken van de PCL (versturen uitnodigingen, controleren of alle informatie aanwezig is, concipiëren conceptbeschikkingen etc.) kan door een lid van de PCL worden vervuld (interne secretaris) of door een aan te trekken ambtelijk secretaris van buiten (externe secretaris). In het laatste geval is artikel 4 van toepassing. Indien gekozen wordt voor een intern secretaris kan worden volstaan met de bepaling dat de PCL zelf de nadere taakafbakening van met name de secretaris dient te regelen in het Huishoudelijk Reglement van de PCL; deze tekst is cursief en tussen haakjes vermeld. Artikel 5 Lid 1 Artikel 26a WPO regelt dat de basisschool verplicht is om bij aanmelding het onderwijskundig rapport binnen 1 maand na een daartoe strekkend verzoek van de PCL te verstrekken aan de PCL. Ook regelt dit artikel dat de basisschool binnen 1 maand alle nadere gegevens die de PCL verlangt en die redelijkerwijs door de school kunnen worden verstrekt, dienen te worden geven. In de laatste volzin van het eerste lid is een bredere plicht tot informatieverstrekking aan de PCL opgenomen voor de deelnemende schoolbesturen. Die ziet o.a. op situaties waarin de PCL overweegt om te verwijzen naar een andere basisschool of waarin de PCL meer taken vervult dan alleen het beoordelen van de toelaatbaarheid naar de speciale school. Artikel 6 De PCL is een orgaan van het samenwerkingsverband. Bij het beoordelen van de toelaatbaarheid zal het te voeren zorgbeleid van het samenwerkingsverband en de te hanteren criteria bij verwijzing daarom een belangrijk gegeven zijn. Dit zal ook het geval zijn bij eventuele adviezen die de PCL verstrekt. Het zorgplan kan verwijzingscriteria en procedures bij verwijzingen bevatten die onderdeel zijn van de zorgstructuur van het samenwerkingsverband. Als de PCL onverhoopt zich niet houdt aan wat het zorgplan hierover zegt dient het samenwerkingsverband een instrument te hebben om de PCL te corrigeren. Het samenwerkingsverband kan genomen beslissingen van de PCL niet terug draaien. Wel kan het samenwerkingsverband met de PCL een gesprek aangaan over het verwijzingsbeleid van de PCL. Als ook dit niets uitwerkt rest niets anders dan de PCL-leden collectief ontslag te verlenen uit hun functie. Het zal duidelijk zijn dat dit een instrument is dat alleen in uiterste gevallen gehanteerd kan worden.

Bijlage criteria PCL Jonge risico leerlingen met een intelligentie tussen de 55 en 60 én een goede sociale weerbaarheid vallen binnen de overlegruimte van de PCL. Een leerling moet kunnen functioneren binnen een schoolse situatie. Een voorwaarde hierbij is dat er geen sprake is van bijkomende gediagnosticeerde stoornissen. Ernstige onderwijsachterstand en/of sociaal-emotionele problematiek Leerlingen met een totale intelligentie 55-70 die, afhankelijk van de cognitieve mogelijkheden, voor maximaal 75% van het onderwijsaanbod profiteren door aanwezigheid van gediagnosticeerde gedragsstoornissen en/of psychiatrische problemen. De ernst van de problematiek is bepalend voor het wel of niet indiceren. Of Jonge risico leerlingen met een totale intelligentie >70 waarvoor een langer durende observatie binnen het speciaal basisonderwijs nodig is om de aard van de geconstateerde leerbelemmeringen vast te stellen: de zogenaamde verlengde diagnostiek.

29/30

Of Leerlingen met een totale intelligentie >70, een leerrendement van maximaal 75 % en sprake van ernstige werkhoudingsproblemen zoals: - weinig zelfstandig, - grote afleidbaarheid, - korte aandachtsspanne, - weinig kritische taakaanpak, - motivationele problemen, - geringe zelfredzaamheid En/of Sociaal-emotionele problemen door gevoelens van tekort schieten, die zich uiten in een negatief zelfbeeld en negatieve succeservaringen ten aanzien van het leren en het omgaan met anderen. Voor leerlingen met een gediagnosticeerde stoornis die primair aangewezen lijken te zijn op een schoolse onderwijsomgeving en waarbij de therapeutische setting te specifiek lijkt te zijn, wordt het criterium leerrendement ruim geïnterpreteerd. De PCL kan zich laten leiden door: - Gezinsomstandigheden: problematische opvoedingssituatie, onverklaarbaar schoolverzuim, verstoorde relatie ouders – school, traject basisonderwijs word door ouders beargumenteerd als onhaalbaar beschouwd. - Medisch: aandoeningen als epilepsie, bronchitis, KNO-problematiek, achterstand in de grove en/of fijne motoriek, problematische visueel-ruimtelijke ontwikkeling, groeistoornissen en dergelijke.

30/30

Permanente Commissie Leerlingenzorg. Stichting Samenwerkingsverband WSNS. Dongen-Oosterhout

Recommend Documents