PERKEMBANGAN ILMU QIRAAT DI MALAYSIA DAN KEPERLUANNYA DI INSTITUSI PENGAJIAN TINGGI Siti Intan Dahlia binti Mohammad Harun Kolej Pengajian Islam Johor (MARSAH)
PENGENALAN • Qiraat secara umum didefinisikan: Mazhab atau kaedah menyebut lafaz alQuran yang digunakan oleh beberapa imam atau guru al-Quran yang berbeza antara satu sama lain. • Kepelbagaian menyebut lafaz-lafaz AlQuran merangkumi pengetahuan terhadap sifat huruf dan cara sebutan.
PERKEMBANGAN ILMU QIRAAT DI MALAYSIA Penubuhan Darul Quran • Bermula dengan penubuhan Maahad Tahfiz al Quran wal Qiraat sebagai salah satu unit di BAHEIS. • Selama 12 tahun di bawah Jawatankuasa Tadbir Masjid Negara dan Urusetia Majlis Kebangsaan Hal Ehwal Ugama Islam • Mengalami beberapa kali perpindahan dan akhirnya dengan persetujuan kerajaan negeri Selangor pada 1 November 1998, Darul Quran ditempatkan ke kampus tetap di Kompleks Darul Quran di Ampang Pecah Kuala Kubu Baru, Selangor.
PENGIKTIRAFAN DIPLOMA TAHUN 1983 : Sijil Tahfiz Al-Quran diiktiraf oleh JPA sebagai Diploma. TAHUN 1999 : Program Diploma Tahfiz ini ditukar kepada sistem semester. PENINGKATAN KURIKULUM : Penambahan subjek seperti Tarikh Qurra’, Tarikh Mushaf, dan Dhobt al-Quran.
PERKEMBANGAN SEMASA ILMU QIRAAT TAHUN 1986 : Ilmu Qiraat semakin meningkat dan mula tersebar. Maahad Tahfiz Al-Quran mula ditubuhkan dengan kurikulum daripada JAKIM. MTQN Johor menjadi negeri pertama yang mengikutinya. MTQN JOHOR – Kolej Pengajian Islam Johor (MARSAH)
REALITI DAN KEPERLUAN SUBJEK QIRAAT DI INSTITUSI PENGAJIAN TINGGI • Subjek Qiraat dilihat masih lagi eksklusif untuk pelajar Tahfiz di institusi-institusi pengajian tinggi awam dan swasta. • Qiraat sebenarnya mempengaruhi disiplin ilmu yang lain seperti ilmu Tafsir, Fiqh, dan Bahasa Arab.
PENAWARAN SUBJEK • UIAM – Pelajar peringkat kedoktoran (Ph.D) ditawarkan subjek: “Al-Dirasat Al-Nahwiyyah Li Al-Quraniyyah” (Analisis Sintaksis dalam Qiraat Al-Quran) • Pelajar Bahasa Arab peringkat Sarjana (pengkhususan pengajian linguistik) : “Al-Qiraat Al-Quraniyyah Wa Al-Lughawiyyat AlHadithah” (Qiraat Al-Quran dan Linguistik Moden)
• KOLEJ ISLAM DARUL RIDZUAN : 27 subjek ditawarkan dalam Jurusan Diploma Bahasa dan Kesusasteraan Arab. Salah satunya ialah subjek : “Al-Lahajat Wa Al-Qiraat” (Dialek dan Qiraat Al-Quran)
• KOLEJ UNIVERSITI INSANIAH (KUIN) Pelajar Sarjana Al-Quran dan Al-Qiraat mengambil subjek : “Al-Lahajat Wa Al-Qiraat”, “Ilm Al-Aswat” , dan “ Ilm Al-Lughah Wa Al-Ma’ajim”
QIRAAT DAN LINGUISTIK AL-TARADUF (SYNONYMITY) • Di dalam Surah Yunus ayat 30 : “ ..pada masa itu tiap-tiap diri dapatlah mengetahui (merasai) apa yang telah dikerjakan..” Imam Hamzah, Al-Kisaie dan Khalaf membaca dengan . Imam selainnya membaca dengan .
PERBEZAAN LAHJAH (DIALEK) • Terdapat suku kaum Arab yang menyebut permulaan huruf dengan kasrah:
/ – / • Masyarakat Arab Saudi :
&' #$% – !" #
%$ TAUJIH • Sebagai contoh pada Surah Al-Baqarah
(( ) * ( +$ * ( + ) • Bacaan 1 : Imam Hamzah, al-Kisaie dan Khalaf al-Asyir dengan hazaf huruf alif membawa maksud larangan membunuh. • Bacaan 2 : Imam Nafi’, Ibnu Kathir, Abu Amr, Ibnu ‘Amir, A’sim, Abu Jaafar dan Ya’qub alHadrami dengan ithbat huruf alif sebagai isyarat atau peringatan agar menghindari perkaraperkara yang membawa kepada pembunuhan.
KESIMPULAN • Keperluan penawaran subjek Qiraat kepada semua pelajar Pengajian Islam samada sebagai matapelajaran elektif atau wajib adalah sangat tinggi jika dilihat kepada hubungan yang rapat antara setiap bidang pengajian islam dengan Ilmu Qiraat.
CADANGAN KERJASAMA BEBERAPA PAKAR AKADEMIK UNTUK MENYUSUN DAN MENGHASILKAN ENSIKLOPEDIA QIRAAT DALAM BAHASA MELAYU
• Pakar qiraat, pakar bahasa arab, dan pakar reka bentuk grafik perlu bekerjasama bagi menghasilkan Ensiklopedia Qiraat untuk digunakan di Malaysia. • Memuatkan : Sejarah imam-imam Qiraat, Manhaj Qiraat, kawasan-kawasan yang menggunakan Qiraat tertentu, peta, jadual dan carta dalam grafik yang menarik.
PENUTUP • Sabda Nabi Muhammad s.a.w : “ Sesungguhnya Al-Quran ini diturunkan dengan tujuh huruf, maka bacalah ia dengan bacaan yang mudah bagi kamu” - Riwayat al-Bukhari• Adalah satu keperluan untuk menambah nilai ilmu dalam bidang Qiraat. • Bagi merealisasikan hasrat ini, jawatankuasa khas yang terdiri dari kalangan ahli akademik dan pakar dalam pelbagai bidang pengajian islam perlu merangka dengan segera setiap aktiviti dan kursus pengajaran dan pembelajaran Ilmu Qiraat degan kaedah yang lebih efektif.
