Performant agressiebeleid Aanpak van het OPZ Geel
Nancy Steurs - Mieke Mondelaers
Situering agressieproblematiek
Hulpverleners worden in toenemende mate geconfronteerd met agressie
Nood aan een eenduidig agressiebeleid: bescherming van werknemers veilige en kwaliteitsvolle patiëntenzorg
Mogelijke gevolgen voor hulpverleners
fysiek letsel gevoelens van onzekerheid / onveiligheid burn–out
Slide 2
Situering agressieproblematiek
Mogelijks nadelige gevolgen voor patiënt vb. fixatie / afzondering: herinnering aan vroegere trauma’s
Definitie ‘Elk verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag dat dreigend, intimiderend of kwetsend overkomt of daadwerkelijk schade aanricht aan de patiënt zelf, aan anderen of aan objecten’ (Morrison, 1990).
Slide 3
Behoefte aan volwaardig beleid
Van ‘meten om te weten’ naar ‘meten om te doen’ Verleden: Indicator ‘aantal agressie-incidenten’: onvoldoende stuurinfo Behoefte aan: Meer info om op te sturen Info om te doen… Bijv. contextinformatie, verwachtingen van medewerkers
Slide 4
Voorwaarden tot volwaardig agressiebeleid ACT PLAN STUDY DO
Management neemt verantwoordelijkheid op Toepassing van volwaardige beleidscyclus om gewenste performantie te kunnen bereiken Concreet:
beleidsvoorbereiding en -bepaling beleidsuitvoering beleidsmonitoring en -evaluatie terugkoppeling resultaten en bijsturing
do
do
study De goede planDe dingen study dingen doen
act
goed doen
act
Slide 5
4 kernboodschappen
Toenemende noodzaak aan veiligheid en conflicthantering Schade aan patiënt en medewerker voorkomen vanuit kwaliteitsbekommernis Strategische inbedding van een volwaardig agressiebeleid Rol van management cruciaal voor implementatie
Slide 6
ACT
PLAN
STUDY
DO
Kwadrant - PDSA LEREN – STUREN - VERBETEREN
MedewerkersMedewerkersmanagement management
Leiderschap Leiderschap
Beleid Beleiden en strategie strategie
MiddelenMiddelenmanagement management
Managementgebieden
Waardering Waarderingdoor door medewerkers medewerkers
ProcesProcesmanagement management
Waardering Waarderingdoor door klanten klanten
Eindresultaten Eindresultaten
Waardering Waarderingdoor door de maatschappij de maatschappij
Resultaatgebieden Slide 7
Leiderschap
2 pijlers strategische inbedding en belang van de
agressiethematiek noodzaak om hoofdverpleegkundigen
continu te informeren en sensibiliseren
Slide 8
ACT
PLAN
STUDY
DO
Kwadrant - PDSA LEREN – STUREN - VERBETEREN
MedewerkersMedewerkersmanagement management
Leiderschap Leiderschap
Beleid Beleiden en strategie strategie
MiddelenMiddelenmanagement management
Managementgebieden
Waardering Waarderingdoor door medewerkers medewerkers
ProcesProcesmanagement management
Waardering Waarderingdoor door klanten klanten
Eindresultaten Eindresultaten
Waardering Waarderingdoor door de maatschappij de maatschappij
Resultaatgebieden Slide 9
Beleid en strategie
Strategische doelstelling:
‘Het uitwerken, implementeren, monitoren en bijsturen van een agressiebeleid met minimale kwaliteitsgaranties voor patiënten en personeel.’
Kritieke succesfactoren Multidisciplinair draagvlak Evidence based richtlijnen en procedures Aandacht voor verschillende facetten van de agressiethematiek,
rekening houdend met behoeften en verwachtingen van medewerkers en personeel Uitbouw monitoringsysteem Benchmark
Slide 10
ACT
PLAN
STUDY
DO
Kwadrant - PDSA LEREN – STUREN - VERBETEREN
MedewerkersMedewerkersmanagement management
Leiderschap Leiderschap
Beleid Beleiden en strategie strategie
MiddelenMiddelenmanagement management
Managementgebieden
Waardering Waarderingdoor door medewerkers medewerkers
ProcesProcesmanagement management
Waardering Waarderingdoor door klanten klanten
Eindresultaten Eindresultaten
Waardering Waarderingdoor door de maatschappij de maatschappij
Resultaatgebieden Slide 11
Medewerkersmanagement
Doorvertaling naar HRM-beleid Rekening houden met behoeften en verwachtingen van medewerkers Deskundigheidsbevordering (vorming, referentieverpleegkundigen) Breed draagvlak
Voorzien in opvang- en nazorgprogramma
Slide 12
ACT
PLAN
STUDY
DO
Kwadrant - PDSA LEREN – STUREN - VERBETEREN
MedewerkersMedewerkersmanagement management
Leiderschap Leiderschap
Beleid Beleiden en strategie strategie
MiddelenMiddelenmanagement management
Managementgebieden
Waardering Waarderingdoor door medewerkers medewerkers
ProcesProcesmanagement management
Waardering Waarderingdoor door klanten klanten
Eindresultaten Eindresultaten
Waardering Waarderingdoor door de maatschappij de maatschappij
Resultaatgebieden Slide 13
Middelenmanagement
Samenwerkingsrelaties met sleutelpartners De patiënt als belangrijkste partner in de thematiek Kennisbeheer Doeltreffendheid van fysieke locaties, materiaal en veiligheidssystemen
Slide 14
ACT
PLAN
STUDY
DO
Kwadrant - PDSA LEREN – STUREN - VERBETEREN
MedewerkersMedewerkersmanagement management
Leiderschap Leiderschap
Beleid Beleiden en strategie strategie
MiddelenMiddelenmanagement management
Managementgebieden
Waardering Waarderingdoor door medewerkers medewerkers
ProcesProcesmanagement management
Waardering Waarderingdoor door klanten klanten
Eindresultaten Eindresultaten
Waardering Waarderingdoor door de maatschappij de maatschappij
Resultaatgebieden Slide 15
Procesmanagement
Preventiebeleid Afzonderings- en fixatiebeleid Opvangbeleid Doelgroepgeoriënteerd
Registratie
Slide 16
ACT
PLAN
STUDY
DO
Kwadrant - PDSA LEREN – STUREN - VERBETEREN
MedewerkersMedewerkersmanagement management
Leiderschap Leiderschap
Beleid Beleiden en strategie strategie
MiddelenMiddelenmanagement management
Managementgebieden
Waardering Waarderingdoor door medewerkers medewerkers
ProcesProcesmanagement management
Waardering Waarderingdoor door klanten klanten
Eindresultaten Eindresultaten
Waardering Waarderingdoor door de maatschappij de maatschappij
Resultaatgebieden Slide 17
Waardering door medewerkers
Personeelstevredenheidsmeting (Delta)
Ervaringsmeting bij medewerkers
Slide 18
Delta: Item 59 Ik heb voldoende mogelijkheden om stress te ventileren Deltabevraging medewerkers 2005 en 2008
5,9%
19,4%
28,4%
46,4%
Jaar
2008
2005
9,5%
0%
25,7%
10%
20%
20,5%
44,3%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
% niet mee eens
min of meer mee eens
grotendeels mee eens
volledig mee eens
Slide 19
Delta: Item 60 Na een ingrijpende emotionele gebeurtenis is er gepaste opvang Deltabevraging medewerkers 2005 en 2008
6,77%
14,34%
39,04%
39,84%
Jaar
2008
2005
12,99%
0%
10%
27,12%
20%
17,51%
42,37%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
%
niet mee eens
min of meer mee eens
grotendeels mee eens
volledig mee eens
Slide 20
Ervaringsmeting bij medewerkers (2007 vs. 2005)
De betrokkenheid van de directe leidinggevende na agressie-incidenten is groter (p<0.05) Medewerkers worden na een incident beter opgevangen (p<0.001) Er zijn meer duidelijke afspraken naar opvang toe (p<0.001) Verpleegkundigen voelen zich beter getraind in het omgaan met agressie (p<0.001) Technopreventieve maatregelen zijn beter aangepast aan de noden van de werkplek (p<0.05) Duidelijker afspraken over het omgaan met agressie en geweld (p<0.05)
Slide 21
ACT
PLAN
STUDY
DO
Kwadrant - PDSA LEREN – STUREN - VERBETEREN
MedewerkersMedewerkersmanagement management
Leiderschap Leiderschap
Beleid Beleiden en strategie strategie
MiddelenMiddelenmanagement management
Managementgebieden
Waardering Waarderingdoor door medewerkers medewerkers
ProcesProcesmanagement management
Waardering Waarderingdoor door klanten klanten
Eindresultaten Eindresultaten
Waardering Waarderingdoor door de maatschappij de maatschappij
Resultaatgebieden Slide 22
Waardering door klanten
Patiëntentevredenheidsmeting (Delta)
Slide 23
Patiëntveiligheid, perceptie van de patiënt Ik voelde mij veilig op mijn afdeling
2008
5,9%
8,9%
23,6%
10,3%
60,2%
26,5%
57,4%
Jaar
2007
7,3%
2006
10,0%
2005
10,1%
0%
7,7%
23,1%
9,4%
10%
59,2%
25,9%
20%
30%
54,7%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
% niet mee eens
min of meer mee eens
grotendeels mee eens
volledig mee eens
Slide 24
100%
Vaardigheden hulpverleners, perceptie van de patiënt Spanningen in de groep werden door de hulpverleners goed opgevangen
2008
8,5%
6,1%
2006
6,3%
51,7%
26,3%
11,4%
47,7%
34,8%
Jaar
2007
13,6%
2005
10,8%
0%
20%
41,5%
29,2%
18,5%
10%
44,4%
30,2%
19,0%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
% niet mee eens
min of meer mee eens
grotendeels mee eens
volledig mee eens
Slide 25
100%
ACT
PLAN
STUDY
DO
Kwadrant - PDSA LEREN – STUREN - VERBETEREN
MedewerkersMedewerkersmanagement management
Leiderschap Leiderschap
Beleid Beleiden en strategie strategie
MiddelenMiddelenmanagement management
Managementgebieden
Waardering Waarderingdoor door medewerkers medewerkers
ProcesProcesmanagement management
Waardering Waarderingdoor door klanten klanten
Eindresultaten Eindresultaten
Waardering Waarderingdoor door de maatschappij de maatschappij
Resultaatgebieden Slide 26
Waardering door maatschappij
OPZ Geel voorziet frequent agressietraining voor personeel van andere zorginstellingen vb. AZ, RVT, BUSO, gemeenschapsinstellingen
Slide 27
ACT
PLAN
STUDY
DO
Kwadrant - PDSA LEREN – STUREN - VERBETEREN
MedewerkersMedewerkersmanagement management
Leiderschap Leiderschap
Beleid Beleiden en strategie strategie
MiddelenMiddelenmanagement management
Managementgebieden
Waardering Waarderingdoor door medewerkers medewerkers
ProcesProcesmanagement management
Waardering Waarderingdoor door klanten klanten
Eindresultaten Eindresultaten
Waardering Waarderingdoor door de maatschappij de maatschappij
Resultaatgebieden Slide 28
Eindresultaten
Gegevens vanuit continue agressieregistratie
SOAS-R-III
Slide 29
SOAS-R-III registratie
Staff Observation Aggression Scale (Palmstierna & Wistedt, 1987)
Huidige versie in gebruik sinds 1/2/2005 Op 31/12/2008: 2315 incidenten in databank – 2005: 598 incidenten (11 maanden) – 2006: 616 incidenten – 2007: 585 incidenten – 2008: 512 incidenten
Slide 30
Besluit
Agressiebeleid probleem van agressie meer beheersbaar te maken Reeds vele initiatieven genomen belangrijk om agressiebeleid continu te evalueren (strategische inbedding) do
do
study De goede planDe dingen study dingen doen
act
goed doen
act
Slide 31
Dank voor uw aandacht
Slide 32