Pensioenakkoord Spelregels vanuit de accountant bezien Nico Pul Ernst & Young
Pensioenakkoord • Korte vergelijking oud versus nieuw
• Gevolgen voor de jaarrekening • Bijdrage accountants aan het debat
Oud versus nieuw Bestaand
Nieuw (FTK2)
Nominale aanspraken
Bij veel pensioenfondsen inmiddels onzeker
Reglementair onzeker
Toeslagen
Reglementair onzeker
Reglementair onzeker
Oud versus nieuw • FTK eigen beheer – Buffers bij veel fondsen ontoereikend gebleken – Risico‟s blijken nu het erop aankomt (veelal) bij de deelnemers te liggen: DB blijkt in de praktijk CDC
• FTK1 – Huidig FTK met verzwaarde buffereisen – Nastreven hogere zekerheid nominale aanspraken
• FTK2 – Risico‟s liggen expliciet bij de deelnemers – Nieuw FTK zonder buffereisen, maar met dempingmechanismen c.q. (lagere) egalisatiereserve – Nastreven reële ambitie, maar realisatie onzeker
Pensioenakkoord • Korte vergelijking oud versus nieuw
• Gevolgen voor de jaarrekening • Bijdrage accountants aan het debat
Jaarrekening FTK1 • Op hoofdlijn ongewijzigde situatie met verzwaarde buffereisen – Meer tijd nodig om hoger niveau te bereiken – Eerder kortingsmaatregelen of langere (herstel)termijn?
• Op zichzelf weinig impact op de jaarrekening – Hogere VEV-eis werkt door in de Toelichting – Eventueel eerder verlaging verplichtingen
• Wel verzwaarde transparantie – – – –
Governance en financieel beheerskader Uitleg toesnijden beleggingsbeleid op ambitie Risicoparagraaf, toelichting onzekerheden Kansverdeling nominaal en reëel
DB-DC-CDC-FTK2 DB
CDC
B
95 R
-5
W
? V
100
95
B
95
95 V 95
-5
V
100
95
DC B
95 R
95
FTK2 95 95
B
95 R
?
V
?
95
B = Beleggingen / W = Werkgever(s) / R = Reserve(s) / V = VPV
95
Jaarrekening FTK2 • Exacte berekening rekenrente? Prudentiemarge? • Transitiebepalingen – Welk aanvangsniveau uitkeringen en dekkingsgraad: direct reserves vormen of geleidelijk? Hoeveel jaren indien geleidelijk? Herstelplan indien geleidelijk? – Collectief of individueel invaren? • • • •
Eenmalig besluit of inkeermogelijkheid? Onderscheid actieven versus niet actieven? Individueel invaren kostbaar Indien niet alle deelnemers invaren resulteert een structureel hoger kostenniveau (twee regelingen) • Combineerbaar in één fonds?
• Na transitie – Waardeoverdrachten tussen FTK1 en FTK2 fondsen?
Jaarrekening FTK2 • Rekenrente kan te gunstig of te ongunstig blijken – Kortere termijn • Stabiele rekenrente VPV vs. volatiele waardemutaties beleggingen • Bijvoorbeeld: stijgende rente doet beleggingen in waarde dalen, terwijl VPV gelijk blijft -> dalende dekkingsgraad i.t.t. huidig FTK
– Langere termijn • Hoe aanpassing te verwerken en te vertalen in aanpassing aanspraken?
– Voorgestelde discontering kan aanvangsdekkingsgraad helpen, maar compliceert daarna inzicht en toepassing
• Onderscheid benodigde VPV ter dekking reële pensioenverplichtingen versus aanwezige VPV? – Verwerking of toelichting in jaarrekening? – Corridormethode? Inbedden in RAM en LAM?
Jaarrekening FTK2 • Sterk gewijzigde situatie met kleinere buffer – Minder tijd nodig om lager niveau te bereiken – Minder snel of geen kortingsmaatregelen?
• Grotere impact op jaarrekening – “resultaatbijschrijving” VPV kan zowel positief als negatief zijn – Systematiek dempingmechanismen/egalisatiereserve (RAM/LAM) relevant en potentieel sterk verschillend per fonds
• Ook hier verzwaarde transparantie – – – – – –
Governance en financieel beheerskader Uitleg toesnijden beleggingsbeleid op ambitie Risicoparagraaf, toelichting onzekerheden Kansverdeling nominaal en reëel Toelichting parameters/berekening rekenrente VPV Toelichting systematiek dempingmechanismen/egalisatiereserve
Pensioenakkoord • Korte vergelijking oud versus nieuw
• Gevolgen voor de jaarrekening • Bijdrage accountants aan het debat
Bijdrage accountants • Open Brief februari 2011 met vijf signalen – Pensioenuitkeringen zijn per definitie onzeker / ook hogere dekkingsgraad pensioenfondsen biedt geen zekerheid – Deelnemers moeten beter worden voorgelicht over onzekerheden rondom hun pensioen en de risico‟s die zij lopen
„Keep it simple‟ • Risico „out of control‟ raken – Complexiteit vergroot onzekerheidsgevoel deelnemers en bemoeilijkt hun eigen keuzes – Complex systeem heeft gevolgen voor kosten en administratieve beheersbaarheid – Complexe (overgangs)regelingen leiden tot grote kans op fouten in pensioenberekeningen en pensioenoverzichten
• Test bij voorgenomen wijzigingen… – … de uitvoerbaarheid – … de begrijpelijkheid/communiceerbaarheid
„Keep it simple‟ • Communicatie moet relevant en kernachtig zijn • Communiceren in vorm van een kansverdeling, bijv. – “Uitgaande van de huidige financiële situatie … – … is er een xx% kans dat de komende 20 jaren sprake zal zijn van lager dan nominale pensioenuitkeringen, en … – … yy% kans op een waardevaste pensioenuitkering gedurende die periode.”
• Kansverdeling maakt – Dekkingsgraad als puntschatting minder relevant – Deelnemers bewuster van onzekerheden – Beleid duidelijker uit te leggen
Kansverdelingen 2015
60% kans daar tussenin, dat wil zeggen dat toeslagen de inflatie niet volledig dekken
Hoogte uitkeringen
15% kans op een waardevaste pensioenuitkering bezien over een periode van 20 jaren
25% kans op lagere dan nominale pensioenuitkering bezien over een periode van 20 jaren Kans
Dank voor uw aandacht
