18-9-2014
Pedagogische opleiding theorie Hoofdstuk 1 Communicatie en feedback
Doelstellingen De kennis over de begrippen: “communicatie”, “feedback”, “opleiden” en “leren” kunnen uitdrukken en verfijnen
Doelstellingen • De voornaamste elementen in het communicatieschema onderscheiden • De verschillende stijlen van leiderschap van de instructeur (theorie/praktijk) benoemen en de impact op het leren en het leven in de klas beargumenteren
1
18-9-2014
Doelstellingen • De invloed van verbale en non-verbale communicatie tijdens een openbare tussenkomst uitleggen • Verklaren hoe feedback te geven en te krijgen • Een informatiesessie onderscheiden van een les
1.1 De roos van Leary Relatie Mens -
<->
Medemens
Onderling beïnvloeden Variëteit aan interacties Gedrag roept gedrag op …
1.1 De roos van Leary De interacties worden herleid tot 2 dimensies: - Eén tussen de uitersten BOVEN-ONDER - Eén tussen de uitersten SAMEN-TEGEN Afhankelijk van de nadruk spreken we van: - Bovengedrag of ondergedrag - Samengedrag of tegengedrag
2
18-9-2014
1.1 De roos van Leary
1.1 De roos van Leary - Alle rollen uit de roos kunnen constructief zijn - Elke instructeur past best de rol die op dat moment gewenst is… maar dit vraagt (veel) oefenen
- 8 stijlen …
1.1 De roos van Leary
3
18-9-2014
1.1 De roos van Leary 1.1.1 Acht leraarstypen - Directief Alles stevig in handen – regels te volgen kordaat – nadruk op “het vak” - Gezaghebbend duidelijke structuur – enthousiast en boeiend – cursist als persoon betrokken
1.1 De roos van Leary 1.1.1 Acht leraarstypen - Tolerant gezaghebbend cursist krijgt ruimte en structuur – goede sfeer – vak en cursist evenwaardig - Tolerant samenwerking – individuele verschillen (tempo – kennis) bepalen de les - rommelig
1.1 De roos van Leary 1.1.1 Acht leraarstypen - Onzeker tolerant lkr TE goed – weinig structuur – wel/geen interesse – lkr is niet de baas - Onzeker agressief cursisten reageren TEGEN lkr – dagen uit – chaos – lkr reageert hevig maar verkeerd – energie/nadruk op orde mislukt ten nadele van de les
4
18-9-2014
1.1 De roos van Leary 1.1.1 Acht leraarstypen - Autoritair veel structuur – geen betrokkenheid – discipline – prestatie en competitie – stilte – weinig steun naar persoon als vak - Moeizaam dominerend vaak vraag naar orde – zakelijk – routine – saai – vakgericht – lkr straalt geen motivatie uit
1.1 De roos van Leary 1.1.1 Acht leraarstypen
Opdracht 1
1.1 De roos van Leary 1.1.2 Twee opleidingsstijlen • Formele opleidingsstijl: - lkr regelt alles - cursisten zijn passief - nadruk op prestaties - weinig aandacht voor wensen en ervaringen van de cursisten
5
18-9-2014
1.1 De roos van Leary 1.1.2 Twee opleidingsstijlen • Informele opleidingsstijl: - cursisten zijn actief - interactie lkr – cursist bepaalt de vorm van de cursus - aandacht voor wensen en ervaringen van de cursisten
1.1 De roos van Leary 1.1.3 Relatie tussen de leraarstypen of opleidingsstijlen en de effecten op het leren en leven tijdens de lessen
1.1 De roos van Leary 1.1.3 Relatie tussen de leraarstypen of opleidingsstijlen en de effecten op het leren en leven tijdens de lessen - Analyse van het eigen leraarstype - Cursisten vertrouwen geven – gelijkwaardigheid nastreven - Er is geen “ideaal” type gulden middenweg
6
18-9-2014
1.1 De roos van Leary 1.1.3 Relatie tussen de leraarstypen of opleidingsstijlen en de effecten op het leren en leven tijdens de lessen
1.1 De roos van Leary 1.1.3 Relatie tussen de leraarstypen of opleidingsstijlen en de effecten op het leren en leven tijdens de lessen
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.1 Wat is communicatie? • Met elkaar praten • Het geheel van mogelijkheden waardoor mensen onderling info uitwisselen – gedrag dat info doorgeeft • Beïnvloeding
7
18-9-2014
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.2 Het communicatieschema
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.2 Het communicatieschema
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.2 Het communicatieschema
8
18-9-2014
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.2 Het communicatieschema Communicatie is wederkerig feedback
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.3 Het belang van duidelijke communicatie “Overeenkomen van het doel van ons gedrag met het effect van ons gedrag” Oppassen voor valkuilen:
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.3 Het belang van duidelijke communicatie
9
18-9-2014
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.4 Verbale en non-verbale communicatie
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.4 Verbale en non-verbale communicatie Non-verbale elementen die onze aandacht vragen: -
Positionering Oogcontact Gebaren Houding Stem
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.5 Communicatie naar inhoud en relatie “Communicatie is overdracht van informatie” Inhoudsaspect: “Wat? Waar gaat het over”
10
18-9-2014
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.5 Communicatie naar inhoud en relatie “Communicatie is overdracht van informatie” Betrekkingsaspect: “Hoe? Relatie zender/ontvanger”
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.5 Communicatie naar inhoud en relatie Een lkr moet rekening houden met 3 elementen: - “wat moet gezegd worden” heeft betrekking op de inhoud en doelstellingen - “wanneer moet het gezegd worden” heeft te maken met tijd en plaats van de mededeling - “hoe zeggen” gaat over structuur van de boodschap – formulering en stijl
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.6 Communicatie vanuit het referentie-kader en het zelfbeeld Referentiekader: mensen kijken vanuit een verschillend gezichtspunt en geven van daaruit hun mening Is iets persoonlijks en is steeds in ontwikkeling
11
18-9-2014
1.2 Verbale en non-verbale communicatie
1.2.6 Communicatie vanuit het referentiekader en het zelfbeeld Zelfbeeld: Het beeld dat je van jezelf hebt Wordt bepaald door communicatie Beïnvloedt communicaties Ontstaat door communicatie – gekregen door boodschappen – houdingen - gedragingen
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.7 Communicatievaardigheden
“Iedereen is elke seconde aan het communiceren”
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.7 Communicatievaardigheden - Luistervaardigheden Opdracht 2 - Luisteren is een houding acceptatie van de ander als persoon respect voor de gevoelens van de ander
12
18-9-2014
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.7 Communicatievaardigheden - Luisteren is een vaardigheid Passief luisteren: horen wat de ander zegt Actief luisteren: tonen dat men luistert en horen wat de ander zegt Inlevend luisteren: het weergeven van de gedachten en gevoelens achter de inhoud die de ander aangeeft
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.7 Communicatievaardigheden - Beginselen van goed luisteren: wees gemotiveerd maak oogcontact toon belangstelling vermijd gedrag die de aandacht afleidt
1.2 Verbale en non-verbale communicatie
1.2.7 Communicatievaardigheden - Beginselen van goed luisteren: stel vragen – reageer gepast parafraseer – herhaal in eigen woorden zorg voor wederzijdse soepele overgangen wees bewust van je vooroordelen WEES JEZELF
13
18-9-2014
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.7 Communicatievaardigheden
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.7 Communicatievaardigheden - Gespreksvaardigheden soms moet je luisteren en niets zeggen … soms moet je vragen en/of confronteren Deze vaardigheden zijn altijd nodig – welk gesprekmodel je ook volgt
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.7 Communicatievaardigheden - Gespreksmodellen beoordelingsgesprek correctiegesprek conflicthanteringgesprek delegeringgesprek
14
18-9-2014
1.2 Verbale en non-verbale communicatie 1.2.7 Communicatievaardigheden - Gespreksmodellen interview onderhandeling slecht nieuwsgesprek
1.2 Verbale en non-verbale communicatie
1.2.7 Communicatievaardigheden
1.3 Geven en krijgen van feedback 1.3.1 Wat is feedback? De lkr geeft zijn kijk over het functioneren van de cursist en bespreekt dit met de cursist DOEL: komen tot gedragsverandering
15
18-9-2014
1.3 Geven en krijgen van feedback 1.3.1 Wat is feedback? feedback geven houdt het risico in dat deze vooral negatief wordt geïnterpreteerd met nodige zorg aangeven wat gebeurt er bij het geven van feedback? “het Johari-venster”
1.3 Geven en krijgen van feedback 1.3.1 Wat is feedback? Het Johari-venster
1.3 Geven en krijgen van feedback 1.3.2 Soorten en gevolgen van feedback Verbaal/non-verbaal – bewust/onbewust spontaan/op verzoek – direct/indirect We reageren op die feedback Maar er zijn valkuilen:
16
18-9-2014
1.3 Geven en krijgen van feedback 1.3.2 Soorten en gevolgen van feedback
1.3 Geven en krijgen van feedback 1.3.2 Soorten en gevolgen van feedback
1.3 Geven en krijgen van feedback 1.3.2 Soorten en gevolgen van feedback
17
18-9-2014
1.3 Geven en krijgen van feedback 1.3.2 Soorten en gevolgen van feedback
1.3 Geven en krijgen van feedback 1.3.3 Technieken en regels voor het geven van feedback • De “ik-boodschap” … ik heb het gevoel dat… ik vind dat …. • Concreet gedrag …ik vind het storend als je niet stil zit… • Het positieve eerst/zorg voor evenwichtige FB maar toch steeds correct blijven
1.3 Geven en krijgen van feedback 1.3.3 Technieken en regels voor het geven van feedback Om naar positieve resultaten te leiden • Kies een geschikt moment zo snel mogelijk na de actie als de cursist wil luisteren • Wees voldoende specifiek meer dan “dat ziet er goed uit – dit is slecht“
18
18-9-2014
1.3 Geven en krijgen van feedback 1.3.3 Technieken en regels voor het geven van feedback • Verwijs naar actie of gedrag die kan aangepast worden • Reik alternatieven aan indien FB negatief is opbouwende kritiek
1.3 Geven en krijgen van feedback 1.3.3 Technieken en regels voor het geven van feedback • Wees oprecht en niet beoordelend
1.3 Geven en krijgen van feedback 1.3.3 Technieken en regels voor het geven van feedback • Ga na of de cursist de FB begrepen heeft • Sta commentaar toe op uw observaties
19
18-9-2014
1.3 Geven en krijgen van feedback 1.3.3 Technieken en regels voor het geven van feedback • Bied informatie AAN – dring ze niet op
• Wees alert voor vergelijkingen
1.3 Geven en krijgen van feedback 1.3.3 Technieken en regels voor het geven van feedback • Vraag info indien die er niet spontaan komt let ook op non-verbale gedrag van de cursist
Opdracht 4
20
