Pedagogisch werkplan
De Gele Vlieger
2015
1
INHOUDSOPGAVE
Voorwoord
Inleiding Hoofdstuk1 Heyendael Pedagogiek doelen Hoofdstuk 2 Accommodatie; bijzonderheden eigen vestiging Hoofdstuk 3 Groepsgrootte en leeftijdsopbouw Hoofdstuk 4 Globale dagindeling; binnen en buiten de stamgroep Hoofdstuk 5 Specifieke opvang (flexopvang, Kikkersprong, Torteltuin) Hoofdstuk 6 Wenbeleid bij interne verschuivingen Hoofdstuk 7 4 ogen principe:hoe gaan we hier binnen de vestiging mee om?
2
Voorwoord Dit pedagogische werkplan beschrijft de werkwijze per vestiging, dat afgeleid is van de algemene Heyendael Pedagogiek. Elke vestiging geeft het algemene plan op onderdelen een eigen vorm, waardoor we er vanaf 2013 voor hebben gekozen om elke vestiging een eigen werkplan te laten maken. Dit zal elk jaar opnieuw verschijnen.
Inleiding De Gele Vlieger is de oudste vestiging van Heyendael. Het is indertijd zo goed opgezet dat het principe in de andere vestigingen voortgezet is. Alle groepen hebben dan ook 3 aparte slaapkamers en grote groepsruimtes, en centrale keuken. Daarnaast zijn er ruime hallen. Die hallen hebben we in 3 stukken opgedeeld. Dan wordt het overzichtelijker voor de kinderen en ook voor de Pedagogisch medewerkers. De grote tuinen liggen aan park Brakkestein. Op de Gele Vlieger zijn momenteel 5 groepen. 4 groepen reguliere opvang voor kinderen van 0-4 jaar (Sterrenboog, Kiekeboe, Toverfluit, Luchtballon) 1 flexopvang voor kinderen van 0-4 jaar (Boomhut). We hebben een Kikkersprong groep voor kinderen van 3 jaar en ouder. In deze groep komen kinderen in die leeftijd vanuit de stamgroep om deel te nemen aan een voor hen op maat gemaakt aanbod. De meeste kinderen zijn er in ieder geval 1 dag maar soms vaker. De kinderen van de Gele Vlieger gaan (nadat ouders toestemming hebben gegeven) op de locatie van de Blauwe Vlieger naar de Kikkersprong
3
Thema
Doel
Actie
Resultaat
Planning
Evalua
Hoofdstuk 1 Heyendael Pedagogiek doelen
Deze moeten afgestemd worden met de (tijdelijk) nieuwe directeur.
4
Hoofdstuk 2 Accommodatie; bijzonderheden Gele Vlieger Kinderopvang Heyendael is gehuisvest op het terrein van de Radboud Universiteit. Het bestaat uit twee locaties met drie vestigingen met ruime buitenruimtes. De locaties heten de Blauwe, en Gele Vlieger. Wij hebben 6 groepsruimtes van ongeveer 50 a 60 m2 en 1 extra kleinere groepsruimte om even een activiteit te doen met een groepje kinderen. Bij de 6 groepsruimtes hebben we per ruimte drie slaapkamers. De extra groepsruimte wordt gebruikt voor een kleine groep kinderen. Centraal hebben we een keuken waar de kinderen alleen onder begeleiding mogen verblijven. We hebben ook een hal die is in drie delen gesplitst waar kinderen ook op verschillende momenten van de dag een activiteit kunnen doen onder toezicht/begeleiding van een pedagogisch medewerker. Er zijn twee, aan elkaar grenzende, tuinen. In de zomer van 2015 komt er nog een buitenruimte tot onze beschikking. Deze zullen we in het najaar gaan “inrichten”. Kinderen kunnen vanuit de hal, grenzend aan de groepsruimte, de tuin in. Onze tuinen zijn begroeid met bomen en struiken en er is een speelhuisje waar veel fantasiespel gespeeld wordt. Een deel van de tuin biedt de mogelijkheid om met zand te spelen. Naast het fantasiespel en spelen met zand hebben we ook een glijbaantje en een zand – en watertafel. De tuin grenst aan het park Brakkenstein, waar we ook veel gebruik van maken om te wandelen en ontdekken met de kinderen. Soms kiezen we ervoor om de fietsjes buiten te zetten.
Hoofdstuk 3 3.1. Groepsgrootte en leeftijdsopbouw Op de Gele Vlieger zijn 5 stamgroepen voor kinderen van 0 tot 4 jaar. We streven naar een aantal van 12 kinderen met 2 pedagogisch medewerkers, afhankelijk van kind-leidster ratio. Hier kan een uitzondering op gemaakt worden door meer dan 12 kinderen te plaatsen en een extra pedagogisch medewerkster erbij te plaatsen (met een maximum van 16 kinderen). Dat is om te zorgen dat de andere dagen ook goed gevuld blijven. Op de dag dat de groep groter is wordt de groep veelal gesplitst, afhankelijk van de activiteiten en de behoefte van de kinderen worden, met een wisselend groepje, activiteiten buiten de groep gedaan. Hiervoor hebben we een extra groepsruimte tot onze beschikking. Ook de tuinen, en hal kunnen hiervoor gebruikt. Hierdoor blijft de groep overzichtelijk voor de aanwezige kinderen.
5
Kikkersprong: Op de locatie Blauwe Vlieger is een groep voor kinderen vanaf 3 jaar, de Kikkersprong. Deze groep heeft maximaal 16 kinderen met twee pedagogisch medewerkers. Deze kinderen komen ook op (een) vaste dag(en). Kinderen van de locatie Gele Vlieger gaan daar nadat ouders ook toestemming hebben gegeven ook naar toe vanaf ongeveer 3 jaar. Kinderen krijgen daar een op hun leeftijd afgestemd aanbod. Pedagogisch medewerkers gaan eerst een paar keer vanuit de stamgroep “wennen” met de kinderen voordat ouders hun kind zelf brengen en halen bij de Kikkersprong.
Hoofdstuk 4 Dagindeling voor alle groepen
De kinderen komen hier om plezier te hebben, om leuk en zorgeloos te spelen. Het kinderdagverblijf wil spannende en uitnodigende mogelijkheden bieden en de kinderen tegelijkertijd ook de gewone dingen uit het dagelijkse leven laten meemaken.
Anderzijds worden er spelletjes gedaan: verven met de voeten, kliederen met water, poppenkast spelen, buiten naar spinnen, pissebedden en andere kriebelbeestjes zoeken. Elke groep hanteert ongeveer dezelfde dagindeling rondom de eet- en drinkmomenten en de slaaptijden. Een vaste dagindeling biedt de kinderen structuur; zij weten ongeveer wat komen gaat en wat er van hen verwacht wordt. Wij eten samen met de kinderen. De maaltijden zijn rustmomenten op de dag. Om half tien drinken we sap en eten we fruit, om 12 uur is er de broodmaaltijd en melk, om half 4 yoghurt en een cracker of soepstengel. Een aantal kinderen slaapt nog zowel in de ochtend als middag, een aantal slaapt alleen in de middag en een klein aantal kinderen slaapt niet meer. Voor baby's volgen wij het ritme van thuis en de behoefte van de baby. De kinderen krijgen de ruimte om zelf te spelen en de wereld te ontdekken. De pedagogisch medewerker kijkt, luistert en gaat in op wat de kinderen zelf aanreiken. Soms gaan kinderen naar het park.
Als kinderen 3 jaar zijn kunnen ze naar de Kikkersprong groep. Dit gaat in overleg met de ouders. De kinderen gaan eerst wennen, in bijzijn van een bekende pedagogisch medewerker. Ook daarvoor gaan ze dus uit de stamgroep.
6
Dag-indeling Kikkersprong We zijn sinds september 2015 afgestapt van een Kikkersprong op beide locaties. Dit alles is in overleg gegaan met de ouders. Vanaf september 2015 is de dagindeling als volgt: 8.00 uur: de kinderen komen binnen en mogen kiezen wat ze willen doen. Kleien, knippen, tekenen, plakken, spelen in de poppenhoek, bouwen in de bouwhoek, boekjes lezen in de boekenhoek, puzzelen, spelletje spelen. 9.30 uur: Kunnen kinderen vanuit de stamgroep binnenkomen en aansluiten bij de groep. 9.45 uur: rond dit tijdstip gaan we aan tafel en eten we fruit en drinken we sap aan tafel. Er wordt gezongen, boekjes voorgelezen en gesprekjes gevoerd. 10.15 uur is het meestal tijd om naar buiten te gaan of een activiteit. Meestal eerst naar buiten om even een frisse neus te halen. Daarna een activiteit binnen of buiten. 12.00 uur: aan tafel voor de broodmaaltijd. 12.30 uur: wc-verzorging-opruimen 13.00 uur gaan er kinderen slapen en gaan de kinderen rusten die ‘wakker’ blijven. Kinderen die echt wakker blijven bieden we rustig spel aan. 14.30 uur: worden de eerste kinderen weer wakker, er wordt aangekleed, en verzorgd. Daarna is er vrij spel in de hoeken. Als het lukt, is op deze tijd nog een gerichte activiteit. 15.30 uur gaan we aan tafel voor de yoghurt en soepstengel, rijst wafel, cracker en een verhaal! 16.15 uur tijd voor een activiteit en lekker naar buiten!!! 17.00 uur vanaf deze tijd tot aan 18.00 uur komen de ouders de kinderen weer halen, ondertussen wordt er vrij gespeeld. Wanneer zijn de kinderen niet op de stamgroep Op de Gele Vlieger hebben we dagelijks gedurende de dag activiteiten die we zowel op de stamgroep als daar buiten vorm geven zoals naar het park, “knutselruimte” hal en een aantal 3 + kinderen naar de Kikkersprong. We stemmen het aanbod af op wat de kinderen aan kunnen en het gaat in overleg met de ouders of en zo ja wanneer de kinderen naar de Kikkersprong gaan. De Kikkersprong speelt zich af in een daarvoor ingerichte ruimte. Het aanbod is nu (na de zomer 2015) te realiseren op maandag, dinsdag en donderdag. Bij een lage bezetting zullen groepen samenwerken waardoor het voor kan komen dat kinderen op een andere stamgroep spelen. Ook hiervan zijn ouders op de hoogte. In het geval van een volle groep met meer dan 12 kinderen splitsen we de groep en maken gebruik van de hal en buiten.
7
Verder kan het voorkomen bij ziekte of calamiteit dat kinderen (tijdelijk) opgevangen worden op een andere stamgroep. Hierover worden de ouders altijd achteraf geïnformeerd.
Hoofdstuk 5 Specifieke opvang: Iedere ouder die zijn of haar kind aanmeldt voor opvang is welkom. Binnen 4- op een rij willen we passende opvang bieden aan kinderen met en zonder beperking. Voorbeelden van kinderen met een beperking die onze kinderopvang kunnen bezoeken zijn: kinderen met een lichamelijke beperking, kinderen met een verstandelijke beperking of ontwikkelingsachterstand, kinderen met een (licht) gedragsprobleem, kinderen met een chronische ziekte of kinderen met ouders in een probleem of crisissituatie. We richten ons op kinderen in de leeftijd van 0-4 jaar.
Uitgangspunten Opvang op maat voor ieder kind! Werken met ouders op basis van partnerschap Aansluiten bij het dagritme en ondersteuning- en ontwikkelingsbehoefte van het kind Aansluiten bij de ontwikkeling van kinderen in het algemeen, niet alleen op onderdelen waar eventuele problemen zijn (maar ook op sport, vrije tijd, creativiteit) Flexibel aanbod Zo normaal mogelijk, specifiek waar het moet Geïntegreerd samenwerken Opvang in een zo normaal mogelijke “context/omgeving”
8
Gezamenlijk product Vanuit een veilige, uitdagende omgeving bieden we een compleet aanbod van diensten ten aanzien van de dagopvang (8.00-18.00 uur) voor kinderen in de leeftijd van 0-4 jaar. Voor ieder kind wordt opvang op maat gerealiseerd. Op maat in de zin van afgestemd op de kind specifieke ondersteunings- en ontwikkelingsbehoeftes maar ook op maat in de zin van afgestemd op persoonlijke interesses en voorkeuren van het kind en zijn of haar ouders. De ondersteunende activiteiten zoals medische zorg, behandeling, begeleiding en (voorbereiding op) onderwijs worden in de dagopvang ingepast. Het ritme van het kind samen met een dagindeling zoals we die in de reguliere opvang kennen, zijn leidend. Het geïntegreerd samenwerken met disciplines uit de verschillende instellingen maakt het bieden van opvang in een reguliere setting mogelijk. We werken vanuit het principe dat op iedere vraag een antwoord is.
Binnen ons aanbod voor kinderen die extra zorg nodig hebben vinden we het van essentieel belang dat zij kunnen spelen met leeftijdsgenootjes en zich tussen hen leren handhaven. Wij zijn ervan overtuigd dat dit samen gaan van kinderen een meerwaarde oplevert voor alle kinderen. Als het voor kinderen beter is dat zij nog langer gebruik maken van de plaats binnen deze opvang wordt in samenwerking met de Maartensschool een gedetacheerde plaats hier aangeboden en wordt onderwijs ook geïntegreerd in het aanbod. Dan is er de mogelijkheid dat een kind hier kan zijn langer dan de 4 jarige leeftijd. Soms is extra observatie nodig om het juiste onderwijsaanbod te vinden. Sinds de invoering van passende opvang hebben we ervoor gekozen om kinderen met een extra zorgvraag op te vangen in de reguliere groep. In het pedagogisch handelen wordt extra aandacht besteed aan structuur, vastigheid.
Op de Gele Vlieger hebben we een groep voor flexibele opvang. Ouders leveren per maand een rooster in met daarop de aanvraag voor opvang. Deze aanvragen worden in een rooster gezet zodat er een dagplanning ontstaat. De samenstelling van de kinderen is daardoor elke dag anders dit in tegenstelling tot de reguliere opvang. Aan de hand van de dagplanning wordt het rooster van de PM ers gemaakt. Bij de flexgroep hanteren we ook de normen leidster-kindratio die vastgesteld zijn in het convenant kwaliteit voor kinderopvang. Voor flexibele opvang geldt dat het bieden van emotionele veiligheid een extra belangrijke plaats inneemt. Stabiliteit en continuïteit van pedagogisch medewerkers en kinderen zijn erg belangrijk voor de rust en de veiligheid in de groep; het zijn noodzakelijke randvoorwaarden voor kinderen om zich te kunnen ontwikkelen en te kunnen groeien. Bij de start van onze flexibele opvang hebben we onderzocht hoe wij continuïteit en stabiliteit (en daarmee emotionele veiligheid) zoveel mogelijk kunnen waarborgen.
9
Wat doen wij om te bewerkstelligen dat er zoveel mogelijk stabiliteit en continuïteit is op de flexgroepen? Continuïteit met betrekking tot de pedagogisch medewerkers. Op de flexgroep werken vier vaste krachten en een extra medewerker/invalkracht die ingezet kan worden als extra kracht in verband met de wisselende groepsgrootte en bij ziekte en verlof van de vaste krachten. Als het kind voor het eerst naar het kinderdagverblijf komt is er een periode van twee maanden waarin aandacht wordt besteed aan het wennen en vertrouwd raken met de pedagogisch medewerkers en de kinderen. Daarna is er een gesprek met de ouders waarin de ervaringen worden uitgewisseld met als doel zoveel mogelijk afstemming te vinden. Om de continuïteit te waarborgen wordt er aan het begin van de dag een indeling gemaakt waarbij er wordt afgesproken welke PM er voor de baby’s zorgt en welke PM er voor de grotere kinderen. In de flexgroep is het vanzelfsprekend en noodzakelijk voor de pedagogisch medewerkers om goed te bekijken welke kinderen er zijn, wat de kinderen nodig hebben betreffende het aanbod. Het op deze manier werken is een van de noodzakelijke competenties van de pedagogisch medewerker van de flexgroep. Ook een belangrijk gegeven is dat deze PM ers zelf ook flexibel kunnen zijn in hun werkdagen.
Continuïteit met betrekking tot de kinderen in de groep
Een kind dat gebruik maakt van flexibele opvang, kan gedurende de week 25-30 kinderen tegen komen. In de praktijk speelt het vooral met de ongeveer 8 tot 10 leeftijdgenootjes van het kind. Al deze leeftijdsgenootjes zijn bekend, daar bouwt het kind in het kinderdagverblijf een band mee op. Kinderen zijn vertrouwd met het gegeven dat ze elke dag even kijken welke speelkameraadjes er zijn. Pedagogisch medewerkers hebben hier een begeleidende rol in. In de flexgroep wordt vaak in kleinere groepjes gewerkt. Deze groepjes maken gebruik van de verschillende ruimtes die we op de Gele Vlieger beschikbaar hebben; de aparte baby hoek, het atelier op de hal, de klim en klauterruimte op de hal, huishoudhoek op de hal, buiten.
10
Verlengde opvang: Tussen 7.00 en 8.00 uur en 18.00 en 19.00 uur spreken we van verlengde opvang. Verlengde opvang vindt plaats op de stamgroep de Toverfluit. Bij de verlengde opvang in de ochtend zijn altijd twee pedagogisch medewerkers aanwezig. Enige uitzondering hierop is het kind aantal, dat wil zeggen wanneer er meer kinderen zijn, dan hanteren we vanzelfsprekend de leidster-kind ratio. Alle Pm ers draaien mee in het (zoveel mogelijk vast) rooster van de verlengde opvang dat wil zeggen dat bij het brengen tussen 7.00 en 8.00 uur het niet vanzelfsprekend is dat er een Pm er van de eigen stamgroep is van het kind, maar in principe wel altijd dezelfde op de maandagochtend, maandagavond etc. Na 18.00 uur zijn er altijd twee Pm ers tot het tijdstip dat de schoonmaakdienst er is, dan gaat 1 pm er naar huis. Hoofdstuk 6
Wenbeleid bij interne verschuivingen Bijvoorbeeld overgang naar kikkersprong of andere groep. Op de Gele Vlieger is er nauwelijks sprake van interne verschuivingen. Wanneer dit zich toch voordoet zullen de betreffende Pm ers met elkaar bespreken wat het betreffende kind nodig heeft om van groep te wisselen (bijv omdat het van flexibele opvang naar reguliere opvang zou gaan, of omdat hij/zij gebruik gaat maken van de Kikkersprong). Een aantal keer zal de eigen, vertrouwde PM er meegaan met het kind om deze te begeleiden. Wanneer het kind lekker gaat spelen en zich vertrouwd voelt met de nieuwe situatie zal de Pm er terug gaan naar haar eigen stamgroep. Er worden onderling afspraken gemaakt hoelang er voor uitgetrokken zal worden om het kind te laten wennen. Dit kan per kind verschillen. Ook de tijd per keer kan verschillen dit wordt op maat per kind vorm gegeven. De Pm er van de stamgroep van waar uit het kind gaat wennen bespreekt het plan met de betreffende ouders.
11
Hoofdstuk 7 4 ogen principe; hoe gaan we hier binnen de vestiging mee om? Naast het beschrevene in Heyendael Pedagogiek algemeen doen wij op de Gele Vlieger het volgende: Op de Gele Vlieger zijn er geen momenten dat er 1 persoon in het kinderdagverblijf is. Zowel bij de vroege als late opvang zijn er altijd 2 Pm ers aanwezig. Het komt wel voor dat er per groep een PM er op een aantal momenten per dag alleen staat. Dit is van 8.00 - 9.00 uur, tijdens de pauzemomenten tussen 13.30 -14.30 uur en aan het eind van de dag tussen 17.00 -18.00 uur. Door het open, transparante karakter van het kinderdagverblijf (veel ramen) hebben PM ers veel zicht op elkaar. Wanneer de kinderen slapen gaan de Pm ers elke 10 minuten even kijken op de slaapkamers of alles goed is met de kinderen, dit geeft tegelijkertijd aan dat het heel normaal is dat er inloop is op de slaapkamers. Pm ers melden ook bij elkaar wanneer ze op de slaapkamers zijn. Ook de MOG er en het vestigingshoofd lopen met regelmaat binnen bij de groepen. Er kan ook een situatie zijn dat er de gehele dag alleen gewerkt kan worden i.v.m. de kind bezetting, ook dan is het open karakter en het vrij binnenlopen een gegeven dat er wel “toezicht” is vanuit collega’s. De groepen werken onderling veel samen. Juist als iemand alleen staat op een groep is het nodig dat de andere groepen ondersteunen, bijv. bij halen van spullen uit de keuken, als kinderen tegelijk iets nodig hebben etc.(baby wil een fles, maar ander kind heeft ook iets nodig) Er wordt dan samengewerkt onderling, ze houden elkaar in de gaten en helpen elkaar. Samen met het open karakter van het gebouw en de samenwerking is dit ook een bescherming in de zin van 4-ogen-principe. Op de momenten van de verlengde opvang zorgen we ervoor dat er ook 2 mensen aanwezig zijn. Omdat het gebouw los staat van de andere vestigingen vinden we dit veiliger.
12
