Pedagogisch werkplan BSO
STICHTING KINDEROPVANG HEERHUGOWAARD Ingangsdatum Versiedatum basis Versiedatum vestiging Laatste wijziging Evaluatie datum Norm Nr. Versienummer Proceseigenaar
: 02-12-2009 : 18-06-2012 : 01-03-2013 : 08-05-2013 : 08-05-2014 : 4.5.1.1 :2 : Beleidsmedewerker pedagogiek
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang het Landgoed
BSO Bugs Bunny
Februari 2013
BSO Sylvester
BSO Roadrunner
Inhoudsopgaven INLEIDING...................................................................................................................................................... 3 H1. TYPERING KINDERCENTRUM............................................................................................................ 4 1.1 DE STAMGROEPEN ..............................................................................................................................................4 1.2 INDELING GEBOUW ..............................................................................................................................................4 1.3 GROEPSGROOTTE ...............................................................................................................................................4 1.4 VIER OGEN PRINCIPE...........................................................................................................................................4 1.4 OPENINGSTIJDEN ................................................................................................................................................5 H2. WENNEN EN BEGROETEN.................................................................................................................. 5 2.1 W ENNEN ...............................................................................................................................................................5 2.2.2 Binnenkomst..............................................................................................................................................5 2.2.3 Haalmoment.............................................................................................................................................6 H3. ETEN EN DRINKEN ............................................................................................................................... 6 H4. ACTIVITEITEN AANBOD ...................................................................................................................... 7 4.1 VRIJSPEL ..............................................................................................................................................................7 4.2 ACTIVITEITEN AANBOD ........................................................................................................................................7 4.4 VSO......................................................................................................................................................................9 H5. DAGRITME.............................................................................................................................................. 9 H6. PERSOONLIJKE VERZORGING.......................................................................................................... 9 H7. KINDERPARTICIPATIE ....................................................................................................................... 10 H8. TAAL EN COMMUNICATIE ................................................................................................................ 10 8.1 INTERACTIE GROEP EN INDIVIDUEEL ................................................................................................................10 8.2 BELONEN, CORRIGEREN EN CONFLICTEN .......................................................................................................10 H9. INRICHTING.......................................................................................................................................... 11 9.1 BINNEN ...............................................................................................................................................................11 9.2 BUITEN................................................................................................................................................................12
W4.5.1.1 Pedagogisch werkplan BSO
Pagina 2 van 12
Locatie: bso het Landgoed
Inleiding Het pedagogisch werkplannen is een leidraad voor het pedagogisch handelen op de groep. De vijf pedagogische doelen uit het pedagogisch beleid vormen de basis voor het pedagogisch werkplan. In het algemene pedagogisch beleidsplan worden de volgende pedagogische doelen genoemd: A. bieden van een veilige, stimulerende, uitdagende omgeving aangepast aan de leeftijd van het kind. B. het stimuleren van kinderen om hun eigen mogelijkheden te ontdekken; C. het stimuleren van de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van kinderen; D. kinderen handvatten bieden bij het ontwikkelen van zelfvertrouwen, eigenwaard en hebben van respect voor zichzelf en voor anderen. E. het stimuleren van sociaal gedrag. Door de pedagogische doelen na te streven bieden wij kinderen de optimale situatie om te kunnen: ‘Spelen, ontdekken, groeien’ Om tot een goede leidraad voor het pedagogisch handelen te komen worden de vijf doelen afgezet tegen de pedagogische middelen. Dat zijn de ‘mogelijkheden in de uitvoering’ die je in de kinderopvang hebt om de gestelde doelen te bereiken. Deze middelen zijn: 1. 2. 3. 4. 5.
pedagogisch medewerker - kind interactie, de fysieke omgeving, de groep, het activiteitenaanbod, het spelmateriaal.
De pedagogisch werkplannen worden per locatie per opvangvorm opgesteld. De specifieke mogelijkheden en kansen van de locatie worden verwerkt in het werkplan. In het pedagogisch werkplan staat middels het dagritme uitgewerkt hoe de diverse middelen worden ingezet om de vijf doelen binnen de peuterspeelzaal te bereiken. Het pedagogisch werkplan is een dynamisch stuk die per locatie wordt geëvalueerd en bijgesteld. Middels een vaste structuur is er regelmatig een werkoverleg waarin de pedagogisch medewerkers worden ondersteund in de uitvoering van hun werk door de locatiemanager1.. Op verzoek kan de kwaliteitsmedewerker pedagogiek om advies of ondersteuning gevraagd worden. Kwaliteitsmanagement systeem Binnen SKH wordt de kwaliteitszorg methodisch en systematisch vormgegeven middels een kwaliteitsmanagement systeem. In dit kwaliteitsmanagement systeem worden alle activiteiten van de SKH in kaart en met elkaar in verband gebracht. De afspraken over verantwoordelijkheden, bevoegdheden en werkwijze zijn vastgelegd in het kwaliteitshandboek. Dit werkplan is een onderdeel van het kwaliteitsmanagement systeem. In het kwaliteitshandboek zijn de overige richtlijnen die mede met dit stuk in verband staan opgenomen. Binnen dit document zal dan ook naar enkele van deze documenten verwezen worden. Handtekening locatiemanager: 1
P 4.21 Structurele feedback.
W4.5.1.1 Pedagogisch werkplan BSO
Pagina 3 van 12
Locatie: bso het Landgoed
H1. Typering kindercentrum De buitenschoolse opvang is onderdeel van Kindercentrum het Landgoed. Binnen het kindercentrum zijn drie kinderdagverblijf groepen, een peuterspeelzaal en de drie groepen buitenschoolse opvang: voor en na schooltijd. In het gebouw is ook basisschool de Vlindertuin gehuisvest. We zijn gestart met het ontwikkelen van een bredere samenwerking tussen school en opvang waarbij we de gezamenlijk visie hebben uitgesproken: Alle kinderen van 0 tot en met 12 jaar van 7.00 tot 18.00 uur onder een dak! 1.1 De stamgroepen2 Buitenschoolse opvang bij Kindercentrum het landgoed bestaat uit 2,5 stamgroep: Sylvester, Bugs bunny en Roadrunner. Er wordt opvang voor en naschool verzorgd. Binnen het kindercentrum zijn ook drie kinderdagverblijf groepen en de peuterspeelzaal. In het gebouw is ook basisschool de 'Vlindertuin gehuisvest. Veel van onze kinderen komen van de Vlindertuin. 1.2 Indeling gebouw De groepsruimte voor de bso liggen op de begane grond,aan een kant van het pand. We maken gebruik van twee ruimtes die aan weerzijde van de gang gesitueerd zijn. De gang is ook speelruimte. Een groepruimte voor bugs bunny dat gedeeld wordt met peuterspeelzaal de Zonnebloem en het kleuter gymlokaal dat om half 3 wordt opgebouwd tot groepsruimte voor Sylvester en Roadrunner. Ook de tussenliggende hal wordt gebruikt als groepsruimte. Deze is hiervoor ook speciaal ingericht. De kinderen kunnen via de groepsruimte naar de aangrenzende buitenruimte om te spelen op het schoolplein aan weerzijde van het pand. Er kan ook gebruik gemaakt worden van de hal van school en de teamkamer van het personeel. Dit onder duidelijke afspraken met het team. Er kan ook van het aangrenzende speelterrein in de wijk gebruik gemaakt worden. Gezamenlijk met de pm of door de oudere kinderen zonder toezicht. Hiervoor worden afspraken gemaakt met de pedagogisch medewerkers en de kinderen/ ouders. De toiletten zijn in de hal. Aan de andere kant van de hal van school liggen de groepsruimtes van het kinderdagverblijf. 1.3 Groepsgrootte Bij bso ’t Landgoed zijn drie bso groepen. Sylvester en Bugs bunny hebben beide een stamgroep van 20 kinderen. Bij Roadrunner kunnen 10 kinderen geplaatst worden. Stichting Kinderopvang Heerhugowaard (SKH) volgt de landelijke richtlijnen betreffende de verhouding tussen het aantal geplande kinderen en aanwezigheid van pedagogisch medewerkers. 1.4 Vier ogen principe Financieel gezien is het niet mogelijk om te allen tijde samen op de groep te staan. Tijdens de breng en haal tijden en de pauzes in vakantie tijd en tijdens studiedagen is er 1 pedagogisch medewerker op de groep. Het Landgoed werkt transparant door: - er zijn meerdere groepen in het pand. - regelmatig gebruiken we het opendeuren beleid. - medewerkers lopen regelmatig bij elkaar binnen. - bij de ingang van de groepen glas zit waardoor we elkaar kunnen zien. Er zit ook een basisschool in het pand. Er lopen dus met grote regelmaat mensen langs. - de SKH is nauwkeurig in het volgen van de regels omtrent leidster-kind ratio. 2
Zie P4.11 voor de procedure Achterwacht.
W4.5.1.1 Pedagogisch werkplan BSO
Pagina 4 van 12
Locatie: bso het Landgoed
1.4 Openingstijden De bso is vijf dagen in de week open: op maandag, dinsdag, donderdag van 15.00 uur tot 18.00 uur. Op woensdag van 11.30 uur tot 18.00 uur en vrijdag van 12.00 uur tot 18.00 uur. De vso is ook vijf dagen open van 7.00 uur tot 9.00 uur.
H2. Wennen en begroeten 2.1 Wennen3 Als een kind op de bso komt is het belangrijk om een vertrouwen band op te bouwen, met het kind, de ouders en met de andere kinderen. Doordat we de kinderen laten wennen aan de medewerkers, de andere kinderen en het ritme van de groep bouwen we veiligheid en geborgenheid op. Bij binnenkomst heten we het kind welkom, we begroeten het kind bij de naam. We proberen vriendelijkheid en rust uit te stralen. Mochten de ouders nog niet bekend zijn voor iedereen stellen we ons voor. Zit het kind al bij ons op het kinderdagverblijf dan laten we uw kind voorafgaand van de overgang naar de bso, op de dagen dat hij/zij op het dagverblijf zit, wennen bij de BSO door regelmatig even te gaan spelen. Als er een nieuw kind op de groep komt geven we dat kind wat extra aandacht, we praten met het kind op kindhoogte en nemen duidelijk afscheid van de ouders, de pedagogisch medewerker, of de leerkracht. Samen met het kind gaan we de groep door om eens te zien wat we allemaal kunnen doen, we betrekken waar mogelijk de andere kinderen en vertellen vooraf wat we allemaal gaan doen. We laten de andere ruimtes zien en hoe hij de weg naar de groep terug kan vinden en waar de pm is. de volgende keer dat het kind weer komt houden we het extra in de gaten en vertellen nog eens hoe het allemaal gaat. Als het voor het kind moeilijk is kijken we goed wat het kind nodig heeft, sommige kinderen willen liever even alleen zijn terwijl anderen liever echt even getroost worden of samen een spelletje gaan spelen. Voor kinderen is het geruststellend dat wij ze begrijpen, door te vertellen wat er gebeurt en hun gevoelens onder woorden te brengen stellen we de kinderen gerust. Uiteraard is het voor ouders altijd mogelijk om telefonisch tussendoor contact te hebben met de pedagogisch medewerkers om te vragen hoe het met het kind vergaat. 2.2 Begroeten 2.2.1 Ophalen uit school/ taxi De kleuters op die op de eerste verdieping uit de klas komen worden door de juf bij het naar buiten gaan vanuit de hal van school naar de bso toe geleid. De oudere kinderen komen zelfstandig door het schoolgebouw naar de bso. Indien nodig zal de leerkracht overdracht doen met de pedagogisch medewerker van de groep. Een aantal kinderen wordt door de pm opgehaald bij een andere school. Daar komen de kinderen naar het verzamelpunt onder aan de trap bijen en lopen gezamenlijk naar de bso bij het Landgoed. Dit is vaak al een gezellig contact moment tussen pm en het kind. Als kinderen met de taxi komen worden ze door de chauffeur binnen gebracht. Op deze manier is er een mogelijkheid voor korte overdracht indien noodzakelijk. Momenteel hebben we geen taxi kinderen. 2.2.2 Binnenkomst Bij binnenkomst heten we iedereen welkom, we begroeten het kind bij de naam en vragen hoe de dag was. Jassen hangen ze op aan de verrijdbare kapstokken in de hal van school (ingang bso ruimtes), tassen in de tassen manden naast de kapstokken en schoenen zetten 3
Voor de wenperiode wordt P1.3.a Wenperiode aangehouden.
W4.5.1.1 Pedagogisch werkplan BSO
Pagina 5 van 12
Locatie: bso het Landgoed
ze op de schoenenrekjes in het lokaal. Dan hangen ze hun kaartjes aan het bord in de groep, wassen ze hun handen. De pm vult op de presentielijst in dat het kind aanwezig is. Hiermee controleren we of alle kinderen er zijn en wie afwezig is. In vakantie tijd vragen we de ouder en het kind hoe het is en of er nog belangrijke dingen zijn die we moeten weten. Afhankelijk van de behoefte van het kind nemen we samen met het kind afscheid van de ouder, we zwaaien bij het raam en observeren wat het kind nodig heeft. Soms is het afscheid moeilijk en zal de pm-er het kind troosten en hem/haar de gelegenheid geven om verdrietig te zijn. Veelal zal het kind gewoon lekker willen spelen en is vrij in zijn keuze van spel. Soms zal de pm-er het kind leiden naar een spel als het niet weet wat te doen. 2.2.3 Haalmoment We begroeten de ouder bij binnenkomst en geven ouder en kind even de ruimte elkaar te begroeten. We vertellen de ouder, indien mogelijk samen met het kind, hoe de dag is verlopen en of er nog belangrijke dingen zijn gebeurt. We geven de ouder de mogelijkheid om onderwerpen bespreekbaar te maken en nemen daar de tijd voor. Het kind ruimt op waarmee het heeft gespeeld. Met de oudere kinderen kan afgesproken zijn dat ze op een bepaald tijdstip zelfstandig naar huis mogen. Dit kan alleen in overleg met ouders en wordt vastgelegd. 2.2.4 VSO Tegen half 9 kondigt de pm aan dat het bijna schooltijd is, wordt er opgeruimd en wachten de kinderen op elkaar bij de deur. De kleuters worden door de pm in de klas gebracht en wordt er afscheid genomen. De kinderen vanaf groep 3 gaan zelfstandig. dat gaat prima, kinderen groeien er ook naar toe en vinden het vaak stoer dat ze alleen mogen. Als de pm inschat dat het nog nodig is zal ze een oogje in het zeil houden of alles goed gaat.
H3. Eten en drinken In ons dagritme zitten vaste momenten om te eten en te drinken. Tijdens deze momenten zitten we aan tafel. We nemen even de tijd en de rust om te eten en te drinken en hebben aandacht voor de kinderen. Het is een sociaal moment voor de groep. Tijdens schoolweken wordt er met de kinderen gedronken en 2 stuks fruit gegeten nadat ze uit school komen. Het eet/ drink moment is een doorlopend gebeuren totdat alle kinderen uit school zijn. Een pm zit aan de tafel en coördineert het drinken en eten en geeft gericht aandacht aan alle kinderen die bij haar aan tafel komen zitten. Als de kinderen klaar zijn met het eetmoment mogen ze gaan spelen. Op deze manier hebben we steeds een klein groepje kinderen aan tafel waar we gericht aandacht aan kunnen geven en mee kunnen praten. In de ruimte van Sylvester en Roadrunner is er een tafel voor de kinderen van de stamgroep Sylvester en een voor de stamkinderen van Roadrunner. Hierdoor willen we de kinderen rust en een vaste plek binnen hun stamgroep bieden. Rond half vijf is er nog een moment om even wat te eten. Het varieert wat we eten, soms een koekje, cracker of soepstengel. Kinderen kunnen altijd vragen om drinken of mogen zelf water pakken. Op de lange middagen lunchen de kinderen samen met de pm op de bso. Bij de tafelmomenten smeren de kinderen zoveel mogelijk hun eigen boterham, hulp is altijd in de buurt als het nog niet zo wil lukken , we stimuleren de zelfredzaamheid hiermee. We vinden het belangrijk aandacht te besteden aan gezonde en gevarieerde voeding en drinken. Tijdens de vakantie weken hebben we naast het lunch moment nog twee momenten voor een tussendoortje. Zo eten we op de dag voldoende, het is een gevarieerd aanbod van fruit, een koekje of een cracker. We houden uiteraard rekening met een eventuele allergie van uw kind of geloofsovertuiging. Speciale voeding ivm met een allergie moet worden meegenomen. W4.5.1.1 Pedagogisch werkplan BSO
Pagina 6 van 12
Locatie: bso het Landgoed
De kinderen helpen bij het dekken van de tafel en ook weer bij het opruimen. Op onze eerste boterham kiezen kinderen iets hartigs, daarna mag het kind zelf kiezen, ook uit zoete varianten. De kinderen worden positief gestimuleerd zelf hun brood te smeren maar waar nodig helpen de pedagogisch medewerkersof andere kinderen. In principe eten de kinderen maximaal 4 boterhammen, tenzij anders is afgesproken met de ouders. Voor we aan tafel gaan wassen de kinderen hun handen. Bij de vso mag een zelf meegebracht broodje gegeten worden aan tafel. Er wordt positief gestimuleerd. We schenken als kinderen daar behoeft aan hebben thee of limonade.
H4. Activiteiten aanbod 4.1 Vrijspel4 De bso is vrije tijd voor de kinderen na schooltijd. We vinden het belangrijk dat kinderen na school de ruimte krijgen zelf te kiezen met wie( of juist even alleen) en met wat ze spelen, initiatief nemen, eigen interesses volgen, er niet veel bemoeienis van volwassenen is en dat je rustig mag hangen en je mag vervelen of helemaal niets doen. We hebben een gevarieerd aanbod van spel- en knutselmateriaal. Veel speelmateriaal kunnen ze zelf pakken en bij ander spelmateriaal kunnen ze naar vragen. In een de BSO ruimtes zijn verschillende hoeken, waar gespeeld kan worden waardoor de kinderen verspreidt over de ruimte spelen, hierdoor is het overzichtelijk, worden ze uitgedaagd tot specifiek spel bv kapla op het kleed in de hal, de huizenhoek, playmobiel aan tafel of op het kleed. Tijdens het vrijspel zal de pedagogisch medewerkster de kinderen observeren, soms meespelen om ze op weg te helpen, te leren hoe je samen speelt of omdat het gezellig is. Met de kinderen die het lastig vinden zelf iets te bedenken, zal ze in gesprek gaan om te kijken waar ze zin in hebben. We leren de kinderen om gaan met verschillende situaties en met eventueel ontstane problemen. We stimuleren ze zo veel mogelijk zelf kleine conflictjes op te lossen door te praten en te leren zeggen wat je wel of niet leuk vindt. We laten de kinderen weten dat als het niet zelf lukt ze altijd naar de pm toe kunnen gaan. We leren de kinderen zelf om hulp te komen vragen en gaan samen met het kind een oplossing zoeken en met de betrokken kinderen in gesprek. Door de situering van de bso groepen bij het Landgoed kunnen de kinderen makkelijk over en weer in de verschillende groepen spelen. We stimuleren dit open deuren beleid actief zodat de kinderen meer mogelijkheden hebben waar en waarmee ze willen spelen. Ook buitenspelen wordt actief gestimuleerd bij de kinderen. We hebben veel buitenruimte doordat de kinderen op het speelplein van school kunnen spelen. Buitenspelen is belangrijk na een dag school: kinderen hebben meer ruimte om te bewegen, ze kunnen rennen en schreeuwen wat binnen niet kan, kinderen ervaren door het verschillende weer steeds een andere stimulans en de jaarlijkse cyclus. bij de bso kunnen de kinderen op beide groepen veilig zelfstandig buiten spelen. Ze hangen hiervoor hun labeltje op het speciale buiten speelbord zodat er ook een goed overzicht blijft welke kinderen buiten spelen. De pm kan door de ramen regelmatig kijken hoe het gaat en zal ook regelmatig meespelen om de kinderen zo ook wat anders aan te bieden dan hun eigen spel of omdat dit ook gezellig is. 4.2 Activiteiten aanbod Naast het vrije spel hebben we momenten waarop we verschillende activiteiten aanbieden, ook hierbij geldt dat er verschil is tussen de vakantie en school weken. In vakantie weken is
4
Zie P4.5.2 Opendeuren KDV en BSO bij toepassing opendeurenbeleid.
W4.5.1.1 Pedagogisch werkplan BSO
Pagina 7 van 12
Locatie: bso het Landgoed
er meer tijd en kan je op een andere manier gericht activiteiten aanbieden. Dit is vaak aan de hand van een thema. De kinderen hebben vrije keus om mee te doen aan een bepaalde activiteit, maar we zullen dit wel stimuleren. In het activiteiten aanbod proberen we de 8 knap intelligenties aanbod te laten komen om kinderen zo aan te spreken op hun intelligenties maar ze ook nieuwe aan te bieden. We proberen activiteiten om verschillende gebieden aan te bieden. Dit kan zijn een gerichte knutsel activiteit, een sport activiteit, iets lekkers koken, een voorstelling maken een workshop aanbieden of juist een speurtocht of fantasie spel. De nadruk ligt bij ons niet op het resultaat, maar op het aanbieden van verschillende ontwikkelingsmogelijkheden voor de verschillende leeftijden, het ontdekken van talenten, de ervaring en de gezelligheid. We geven de kinderen de ruimte om te experimenteren met materiaal en speelgoed. Uiteraard weten we dat de kinderen en ouders het leuk vinden om ook iets mee naar huis te nemen, daar houden we zeker rekening mee. In de vakantie weken plannen we regelmatig een uitstapje. Ook hierbij houden we rekening met de leeftijd van de kinderen, hun belevingswereld en de mogelijkheden die er zijn in de omgeving. We plannen de uitjes zo dat, gedurende het jaar, alle kinderen wel een keer op stap gaan. Er zijn richtlijnen vastgesteld waar we ons aan houden om de veiligheid te bewaken. Denk hierbij aan aantal kinderen per pm, organisatie van vervoer. Ouders worden altijd van te voren ingelicht over het uitje van hun kind. Daarnaast zullen er regelmatig spontane uitjes georganiseerd worden in de buurt van het pand of gaan we eens op visite bij een nabij gelegen locatie. Het vieren van de verjaardag wordt in overleg met ouders gepland. De jarige job wordt die dag in het zonnetje gezet. Vaak trakteren de kinderen al op school, er hoeft niet bij de bso getrakteerd te worden maar mag wel. We maken er een gezellig moment van in de stamgroep waarbij de jarige op tafel mag zitten, we zingen liedjes en er is een cadeautje van de bso. Uiteraard kunt u ook een foto/filmcamera meegeven om dit gezellige moment vast te laten leggen door de pedagogisch medewerker. 4.3 Individuele aandacht en groepsmomenten We bieden groepsopvang met daarbij oog voor elk kind individueel. We vinden het belangrijk goed contact op te bouwen met elk kind. In de groep bij de bso is 1 op 1 aandacht van de pedagogisch medewerker soms wat lastig maar het is belangrijk tijd te kunnen maken voor een kind als die ons nodig heeft. Hierin is goed overleg en afstemming tussen collega's van belang zodat we van elkaar weten wat we doen en wie welk kind aandacht geeft. In de praktijk stemmen we onze aandacht voortdurend af tussen individuele aandacht en aandacht voor de groep als geheel. Bij de bso zijn een aantal regels afgesproken met de kinderen die bijdragen aan het prettig verblijf met elkaar in de groep en hangen in de ruimte. Deze zijn met de kinderen opgesteld en besproken, dit wordt regelmatig herhaald. Ook met de nieuwe kinderen worden de regels besproken. Waar we de momenten, om gericht aandacht te geven, kunnen pakken doen we dat en sluiten we aan bij een groepje of een kind alleen. Even de dag doornemen of hoe de vakantie is geweest. Samen een spel doen of samen een klus oppakken. Niets leuker dan de juf helpen! We vinden het belangrijk dat de kinderen elkaar accepteren zoals ze zijn, elkaar in hun waarde laten: elk kind is uniek. Dat leven we als pm ook voor en zijn ons bewust van ons respectvol handelen hierin en we stemmen onze aandacht en manier van praten af op de leeftijd van het kind. Naast de individuele aandacht zijn groepsmomenten ook belangrijk om de sociale band binnen de groep te versterken. Hier wordt aan tafel, door het vieren van verjaardagen en feesten, het doen van gezamenlijke activiteiten aandacht aan besteed. We stimuleren de kinderen elkaar te helpen op elkaar te wachten en naar elkaar te luisteren.
W4.5.1.1 Pedagogisch werkplan BSO
Pagina 8 van 12
Locatie: bso het Landgoed
4.4 VSO Op de vso wordt geen gerichte activiteiten aangeboden, veelal is het rustig opstarten voor de kinderen op schoot bij de pm of gezellig aan tafel. Er wordt ingegaan op de behoefte van de kinderen mbt spel aanbod en activiteiten. Vaak is het rustig spelen of tekenen aan tafel of samen iets doen. Als er voldoende tijd is mogen de kinderen knutselen, verven etc. De kinderen kunnen ook in de gang spelen of in de gymzaal van Sylvester. Er mag ook buiten op het schoolplein van bugs bunny gespeeld worden als het licht is.
H5. Dagritme Vanaf 15.15 uur komen de kinderen van school naar de BSO. De jassen worden opgehangen, schoenen gaan op het schoenenrekje in de groep en de handen worden gewassen en ze hangen hun naam label op het bord. Na een tafel moment kunnen de kinderen zelfstandig spelen. Ze kunnen kiezen waar ze willen spelen in een van de groepsruimtes, de hal, de teamkamer of de aula van school. Hierdoor kunnen de kinderen na het tafelmoment ook eventuele vriendjes in een andere groep gaan opzoeken of aansluiten bij een activiteit. Als kinderen in de gang, andere groepsruimte of aula willen spelen overleggen ze dit met de medewerkers. Rond half 5 wordt er een koekje uitgedeeld en kunnen de eerste ouders verwacht worden om de kinderen op te halen. In de vakantieweken komen de kinderen binnen vanaf 7 uur tot 9.30 uur. We hebben vaste momenten om te eten en te drinken. Rond tien uur gaan we met elkaar wat drinken en eten een cracker of rijstewafel. rond 12 uur half 1 gaan we lunchen. Rond 3 uur is er weer een gezamenlijk drink moment met fruit en rond half 5 nog een koekje. Naast de regulieren activiteiten vullen we de vakantie weken met speciale activiteiten. Deze worden tussen het vaste dagritme doorgepland of we passen ons dagritme wat aan. Nieuwe kinderen vertellen we dit dagritme in het begin een paar keer. Voor de meeste kinderen is het snel duidelijk hoe de middagen en vakantie dagen verlopen maar als het voor de kinderen onduidelijk is zal daar extra over worden gesproken
H6. Persoonlijke verzorging De kinderen bij de BSO zijn 4 jaar en ouder, zij zijn al in enige mate zelfstandig en die zelfstandigheid groeit naar mate de kinderen groter worden. Hulp vragen aan de pedagogisch medewerkers is geen probleem maar zij zullen de kinderen stimuleren dit zoveel mogelijk zelf te proberen. Denkt u hierbij aan het dichtdoen van de schoenen of het dichtritsen van de jas of het toilet bezoek. De pm zal sensitief en zorgvuldig omgaan met de kinderen, respect hebben voor de autonomie van het kind ook bij de verzorging of verschoning. De kinderen wassen hun handen bij binnenkomst, na het toilet bezoek en voor het eten. Zij gaan zelfstandig naar het toilet, de aller jongste melden wel even dat ze naar het toilet moeten en soms helpen we bij het los of vast maken van de broek. Soms hebben de jongste kinderen nog een ongelukje, er is veel te beleven op de BSO en dan vergeet je wel eens naar het toilet te gaan. Wij vragen ouders reserve kleding mee te nemen maar mocht dat onverhoopt niet lukken dan hebben wij ook kleding te leen. Speciale zorg Alle pm hebben een EHBO diploma en zijn in staat te handelen in geval van calamiteiten. We leggen duidelijk uit als we een handeling moeten verrichten en zijn alert op signalen die de kinderen kunnen geven als ze niet lekker zijn en extra zorg nodig hebben. De kinderen worden ingesmeerd met zonnebrand bij mooi weer. W4.5.1.1 Pedagogisch werkplan BSO
Pagina 9 van 12
Locatie: bso het Landgoed
H7. Kinderparticipatie Binnen de bso vinden we het erg belangrijk dat de kinderen hun zegje kunnen doen en ze zich gehoord voelen. Het aankleden van de groep, aanschaf van materiaal, invulling van vakantie activiteiten, het netjes houden van de groep en het maken van regels en afspraken voor de groep zijn zaken waarbij de kinderen actief kunnen meedoen. Dit stimuleren we door te luisteren naar wat de kinderen zeggen en ze regelmatig naar hun mening en inbreng te vragen. De inspraak heeft wel de grenzen van de mogelijkheden binnen onze bso en het budget. Uitgangspunt is dat de groep van ons samen is en dat we met elkaar verantwoordelijk zijn voor een prettige sfeer. We hebben sinds een aantal jaar een officiële kinderraad. Looneytoones. Hierin nemen kinderen deel die wat ouder zijn en de hele groep kunnen vertegenwoordigen. We vergaderen een keer in de twee maanden onder leiding van een pedagogisch medewerker. (Er is een redactie team die bij leuke activiteiten zorgt voor een verhaaltje en de bijbehorende foto's. Deze worden dan naar alle ouders verstuurt via de Digiduif.)
H8. Taal en communicatie Communicatie is de basis van het werk van de pedagogisch medewerker binnen de bso. De pm er maakt gebruik van de volgende communicatievaardigheden: luisteren naar kinderen, praten met kinderen, positief gedrag stimuleren, grenzen stellen en conflicten begeleiden. Doel van de communicatie is dat een kind zich gehoord en begrepen voelt, weet wat er van hem verwacht wordt en ondersteuning krijgt bij de dingen die hij of zij (nog) moeilijk vindt. Wij gaan uit van positieve gedrag en praten in positieve taal en benoemen gedrag dat we willen zien ipv "niet". We nemen de kinderen serieus en helpen de kinderen hun emoties te benoemen. Ook wordt waar nodig de taal en spraakontwikkeling van kinderen gestimuleerd door voorlezen, zingen, goed Nederlands praten, kinderen stimuleren zelf te praten, niet te snel in vullen als het niet uit zijn woorden komt. Als we ons zorgen maken over de ontwikkeling zullen we dit altijd met de ouders bespreken. 8.1 Interactie groep en individueel Binnen de bso is taal in alles verweven omdat we als PM veel met de kinderen praten. Over de schooldag, wat hen bezighoud en hoe ze met zaken om kunnen gaan. Bij conflicten met andere kinderen. We bevorderen groepsgesprekken aan tafel, leren kinderen naar elkaar te luisteren en ook om iets te durven zeggen in de groep. 8.2 Belonen, corrigeren en conflicten De nadruk in onze benadering ligt altijd op het positieve. We geven kinderen complimenten en buigen gedrag soms om naar positief gedrag door aan te geven wat we verwachten ipv te zeggen wat niet goed gaat. Soms is het nodig gedrag te corrigeren, bijvoorbeeld als andere kinderen last hebben van gedrag of het gedrag gevaar kan opleveren. We zorgen dat we contact hebben met het kind als we met hem praten en dat we op dezelfde hoogte zijn. Onze stem is rustig en duidelijk. Als we een kind corrigeren gebruiken we de ik boodschap. We benoemen concreet het gedrag dat we zien en wijzen het kind niet af. Leggen uit welke gevolgen het negatieve gedrag heeft en geven aan wat we van het kind verwachten. We waarschuwen een keer en geven aan wat er volgt als het weer niet goed gaat. We letten erop het kind niet ten overstaan van de hele groep of roepend over de groep gecorrigeerd wordt maar spreken het kind gericht aan. W4.5.1.1 Pedagogisch werkplan BSO
Pagina 10 van 12
Locatie: bso het Landgoed
Soms is het gedrag van een kind zo storend voor de groep dat je toch moet ingrijpen. We halen het kind even uit de situatie door het aan tafel te laten zitten om na te laten denken. We zijn hierin duidelijk en rustig. We letten er op dat dit moment kort is en bespreken de reden en situatie met het kind. Maken samen afspraken over hoe verder of wat het kind nu gaat doen en geven het kind altijd een nieuwe kans. Bij moeilijk gedrag van een kind doen de pm een beroep op hun interactievaardigheden als leiding geven en structuur bieden. Zij stellen grenzen en gebruiken humor om met het kind om te gaan en het te helpen zich staande te houden in de groep. Als kinderen een conflict hebben komen ze er heel vaak zelf uit. Mochten de kinderen er niet uit komen dan vragen de kinderen om hulp en zal de pedagogisch medewerker de kinderen te helpen. Zij kunnen dan door vragen te stellen samen met de kinderen uitleg geven aan de situatie en gezamenlijk een oplossing bedenken. Als het nodig is laten we iedereen even rustig aan tafel te zitten om tot rust te komen waarna we met elkaar in gesprek gaan. Luisteren naar elkaars verhaal en gevoel is daarbij heel belangrijk. Vervolgens lossen we het samen op en gaan we goed uit elkaar of spelen de kinderen samen verder.
H9. Inrichting 9.1 Binnen De groepsruimte wordt vaak de derde pedagoog genoemd. Hier besteden we dan ook zorgvuldig aandacht aan. De basis van de groepen is ruim en met rustige kleuren. De ruimte van Bugs bunny wordt gedeeld met de PSZ. Hierdoor is verschillend materiaal aanwezig. Materiaal dat niet geschikt is voor de BSO staat in een kast. We vinden het belangrijk dat de ruimte veilig is en tegelijk ook uitdagingen biedt. Aantrekkelijk voor jongens en meisjes en alle leeftijden. We hebben de ruimtes zo ingericht dat kinderen veel dingen zelf kunnen, veel speelgoed staat op kindhoogte zodat ze het zelf kunnen pakken, of is zichtbaar zodat ze erom kunnen vragen. Daarnaast leven we nauwkeurig alle voorschriften rondom veiligheid na zoals de GGD en de Brandweer ons voorschrijven. De ruimte van Roadrunner en Sylvester heeft veel verrijdbaar materiaal omdat deze om half 3 ingericht wordt voor de bso in het kleutergymlokaal. Daarnaast is de hal ingericht met verschillende hoeken om te spelen, een kleed voor bouwen met constructie materiaal, blokken en kapla, een verkleedhoekje, een leeshoek met bank en er is ruimte voor dans en optreden. Hier kunnen kinderen ook zonder direct toezicht spelen. Er staan in de Sylvester/ Roadrunner ruimte 3 tafels. Aan een tafel eten en drinken de kinderen van Sylvester en een tafel is voor de kinderen van Roadrunner om aan eten en drinken. De 3e tafel is de knutsel tafel. Na het eten en drinken wordt een tafel ingeklapt zodat er meer ruimte is om te spelen. Er staat een knutselkast die opengezet wordt zodat kinderen zelfstandig materiaal kunnen pakken. Bij bugs bunny staat het knutsel materiaal in de kast of op planken in het zicht. Beide groepsruimtes zijn ingericht met speelhoeken waarbij divers materiaal aanwezig is. O.a. een schoolbord, winkeltje, poppenhoek, spelletjeskast, bakken met playmobiel of lego, een relaxbank, lage tafel om te knutselen, constructiemateriaal en auto's. Bij de aanschaf en het aanbod van spelmateriaal letten we op een zo breed mogelijk aanbod waardoor de kinderen uitgedaagd worden hun talenten te ontdekken, hun ontwikkeling gestimuleerd wordt op alle vlakken en aansluit bij hu belevingswereld en wensen. In de ruimtes is ruimte voor de kinderen om eigen gemaakt werk op het hangen of neer te zetten en even te laten staan.
W4.5.1.1 Pedagogisch werkplan BSO
Pagina 11 van 12
Locatie: bso het Landgoed
In de aula van school kan ook door een klein groepje kinderen gebruik gemaakt worden van de voetbal tafel of de tafeltennis tafel De aula mag zonder toezicht gebruikt worden door de oudere kinderen, vanaf groep 3 (7 jaar). De kinderen mogen niet op het podium of de trappen naar de school. Ze gaan ook niet door de deur naar het kdv of naar buiten. Er is ook de mogelijkheid om door de oudere kinderen gebruik te maken van de teamkamer, Vooral de wat oudere kinderen vinden het heerlijk om even apart te kunnen spelen en hangen. Er zijn afspraken gemaakt over het gebruik van de teamkamer. Alle kinderen hebben een bakje waar ze hun spulletjes in kunnen opruimen of bewaren.
9.2 Buiten We stimuleren de kinderen regelmatig om lekker buiten te spelen. een aantal kinderen kiest uit zichzelf om vaak buiten te spelen, andere blijven liever binnen maar ook deze kinderen bieden we soms actief aan naar buiten te gaan. De kinderen hangen hun kaartje op het speciale buitenbord zodat de pm een goed overzicht heeft van welke kinderen buiten zijn. De kinderen kunnen op het schoolplein spelen. Afspraak is aan de kant van de bso te blijven waar ze naar buiten gaan en niet om het gebouw te gaan ivm toezicht kunnen houden door de medewerkers. Hier hebben ze een tafeltennis tafel, klimrek, rekstokken en een glijbaan. Er kan ook gebruik gemaakt worden van de zandbak van school. . Er is gelegenheid om te voetballen, fietsen, steppen en tennissen. Verder staan er in de bergkast op beide groepen bakken met spelmartiaal die makkelijk naar buiten gereden kunnen worden zodat de kinderen zelf het materiaal kunnen pakken:als ballen, tennisspullen, stoepkrijt, springtouwen, bellenblaas. Op de gang staat een mand met skeelers en beschermers. De bso heeft ook een paar fietsen, een step en bigfoot-stokken in de schuur bij het kdv staan. We bieden geregeld gericht een activiteit aan buiten of spelen mee met de kinderen. Maar ervaring leert dat de kinderen veelal zelf hun spel buiten wel bedenken. Achter het hek is een plein van het kdv, als dit niet gebruikt wordt door de peuters, kunnen de bso kinderen hier ook spelen. Achter het gebouw is nog een veld waar ook regelmatig gebruik van gemaakt wordt onder toezicht of waar oudere kinderen (met toestemming van ouders) zelfstandig mogen spelen.
W4.5.1.1 Pedagogisch werkplan BSO
Pagina 12 van 12
Locatie: bso het Landgoed