PC samenwerkingsverband Komend uit de geneeskunde, neurologie en psychiatrie. Wat ontdekte ik in de bedrijfswereld?
Niets v erk eerd ALS 3p t
1976 Onderzoek stress in scholen
• • •
Voldoende tegenwicht in de stressbalans Niet over de top Met zo weinig mogelijk multitasken 40
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
ecbjdnirG aslv2
1987 Onderzoek, coaching, (directie)team coaching en consulting, stress projects
392
Corporate Brain Disorder
25
P T CBD= 6 0%
St. Paul Fire and Marine Insurance Company Onderzoek over effect van stress-management programma's in hospitalen. (1) Medewerkers en management opleiding over stress op het werk, (2) Aanpak van bronnenvan stress in de organisatie (3) Employee assistance programs.
385
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
Erro rsin HOSP ITALS
Hoeveel % minder fouten met medcijnen? 1. Eerste onderzoek: 50% minder fouten (700-bed ziekenhuis) 2. Tweede onderzoek: 70% minder voor gerecht gedaagd (dus niet alleen “kleine” foutjes)
Wat betekent 50% minder fouten voor uw bedrijf? -Journal of Applied Psychology Zie ook : http://www.ilo.org/public/english/protection/safework/stress/index.htm
63
Wat is de invloed van negatieve stress op je brein Teveel stress of te lang stress ondermijnt het beste, meest menselijke van ons brein: Concentratie Creativiteit Analytisch, Abstract, Rationeel denken Afstand nemen, Synthese, Belangrijke van onbelangrijke onderscheiden etc...
ATLEET AANS TART
Negatieve stress maakt je dom Negatieve stress is de frequentste reden waarom slimme mensen domme dingen doen
© dr Theo Compernolle
[email protected]
61
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
* ** To mu ch stress mak es tsupid
48
1
PC samenwerkingsverband Hoe harder je je boog spant
KICKS TRES S KLOTESTRESS
Hoe hard je je boog kan spannen hangt af van zijn veerkracht
47
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
Hoe sneller je pijl het doel bereikt !!!
50
STRESS ? Ba lan sn ega tief
NIET:
34
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
In terp reta tie
Middelen
Stress is wat met ons gebeurt van zodra we denken dat er geen goede balans is tussen
MAAR:
SITUATIE
INTERPRETATIE INTERPRETATIE
Negatieve Stress Uitroeien
MOET
96
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
Neg a tiv e stress uitro eien
De situatie VERANDEREN De situatie ACCEPTEREN De situatie VLUCHTEN
wat we moeten en wat we kunnen !!
© dr Theo Compernolle
[email protected]
+ STRESS - STRESS 0 STRESS
92
Ba lan sd enk en
KAN Middelen
STRESS
SITUATIE
Onverschillig worden De situatie Vermijden
AFWACHTEN (mits dead-line) JEZELF VERANDEREN BREIN-STOMP methode Interpretatie-Denken veranderen Aanpak veranderen
Slechtste voor jezelf: Jezelf voortdurend ERGEREN ea. Negatieve emoties 98
2
PC samenwerkingsverband Werkplezier Leefplezier Prestatie Motivatie Creativiteit Veiligheid… BALANS COM PLEET in terp rn a eis midd el
v eerk ra ch t2 ko lo m,
Burn Out
Bore Out © dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
Ontspanning Interval stress
veerkracht
MIDDELEN
EISEN
Invloed
Sociale Steun Gezin - Partner Baas - Collegas
296
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
De Stress-Balans
☺ ☺ ☺ ☺ ☺ ☺
STEUN THUIS STEUN OP HET WERK STEUN VAN VRIENDEN PRIORITEITEN ASSERTIVITEIT FITNESS ☺ -Alcohol –Roken –Andere drugs ☺ Slaap ☺ -Zwaarlijvigheid Eetgewoonten ☺ Relaxatie/Lichaamsbeweging ☺ EMOTIES ☺ -Boosheid -Agressie -Angst ☺ Positieve gevoelens ☺ HOBBIES ☺ INZICHT IN STRESS
STRESS OP HET WERK STRESS THUIS STRESSVOLLE GEBEURTENISSEN FINANCIELE PROBLEMEN
Lack of sleep:
Amount of sleep needed
144
- Sugar tollerance ↓thyroid hormone ↓ % of population - Cortisol ↑ - Aging↑ Weight ↑ (6h 2x more obese><8h) - Diabetes ↑ BRAIN!! Concentration↓ ↓ Memory ↓↓ Patience ↓↓ Feeling for nuance ↓Insight ↓ Judgement ↓ Creativity ↓ Multitasking ↓ Decision capability ↓ Depression ↑ moodiness ↑ Happiness ↓ Enthusiasm ↓ healthy Sexual desire ↓↓↓ minimum SOCIAL Family relations ↓ Sexual relationship ↓↓ Attractiveness ↓ Looking older ↑ etc… S leep du ratio n disease
155
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
steu nv rou w1
S laapd uu r+ g eb rek
204
Invloed hebben maakt het verschil
Don’t ruin your brain:give it enough REM-sleep S laap /l eeftijd /o pp ervlak
awake
Stage asleep REM
REM
REM
REM S leep fases
REM
REM
1
3 4 0
1
2
= partial awakening and moving REM = Rapid Eye Movement
3
4
5
dreaming recombining ordering storing
© dr Theo Compernolle
[email protected]
6
7
8 hours
Shorter night = Lack of REM sleep = Lack of brain restoration = Bad for brainwork
205
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
2
A
B In vlo ed ra tten zien o ittiesvo o rsp
692 zwem
283
3
PC samenwerkingsverband LEIDERSCHAP IN CHAOTISCHE ONVOORSPELBARE TIJDEN Hoe manage je voortdurende ingrijpende veranderingen waarop je geen enkele invloed hebt?
WAAROM?
ChVOOR ao Blote swh CHAO at do ch paoS eole s8 60feel
?
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
C
Abn-Amro
Meer taken?
?
?
?
VERTROUWEN ????
? ?
CRISIS?
?
Be in con tro l met Dalai
In moeilijke situaties: Denk zeer goed na !! Is er een oplossing, Dan is er geen reden om je zorgen te maken.
?rrière ? a
FORTIS
Nieuwe taak?
FOCUS OP JE INVLOEDSFEER
?
?GELDSCHAARSTE
Ch ao sfo tris
DEPRESSIE?
?
IK
?
Mijn job?
?
Nieuwe collegas?
860 OVERHEID?
mijn creatieve ideeën
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
?
?
Is er echt geen oplossing, Dan is er geen reden om je zorgen te maken!! Indische filosoof geciteerd door Dalai Lama
Het heeft geen zin je zorgen te maken over zaken waar je geen invloed op hebt!!
Oefening: teken jouw 3 cirkels
861 861
PRESTATIE Yo rk esv olledig an im
Efficië welbevinden, veiligheid, gerichtheid… … Efficiëntie, creativiteit, klant Efficientie Motivatie Creativiteit Wsamenwerking, elbevindenklantgerichtheid Veiligheid
K O I L N E E K RO KK G WI T N O INVLOED GEWENSTE GEEN INVLOED
100%
Doe je werk excellent
INVLOED Stop zorgen m. Stop klagen Stop mopperen
voor jezelf
voor jezelf
op de eerste plaats
op de eerste plaats
+ 1 X / Week 5 pt. van dankbaarheid Of persoon die je zou willen bedanken
873
PLEZIER
één minuut ! Tu ssen P austimen zeto etsresp
© dr Theo Compernolle
[email protected]
Wat zal ik doen?
signalen signalen
101
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
signalen
VERVELING LAST
0%
ALARM
EISEN
signalen
BORE-OUT
BURN OUT 53
prestatie welzijn waakzaamheid EISEN ↓ graag werken creativiteit veiligheid
GEBRUIK DE PAUZETOETS Waar sta ik?
UITDAGING s stres KARWEI sitieve tress o s P e atiev Neg signalen
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
Nich e o fcon tro lo efen ing
Veerk r Du b Yo
E VE
T↑ CH A R RK
eisen
141
4
PC samenwerkingsverband
“Ik Kan” ACTIEF
Zoals bij mannen…………………..PLUS!
“Ik Kan Niets” PASSIEF
Vechten-Vluchten
vb. Corticosteroiden ++ Testosteroiden -vb. Immuniteit --
vb. ademhaling ++ bloeddruk ++
Natrium opslag +
pols ++ circulatie spieren ++huid - -
(bloeddruk +)
maagdarm symptomen - -
Beschermlaag maag
vet en suikerafbraak ++ cholesterol afbraak ++ bloedstolling ++ zintuigen/concentratie ++
Infecties, Kanker 123 Veroudering
distress
Hart en Vaat Problemen
CHRONISCHE STRESS
Oxytocine,Prolactine,Endorphines
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
pijnappelklier bijnierschors
vb. Catecholamines ++ Testosteroiden ++ Endorphines ++
Ik Kan Actief Tend and Befriend Zorgen en Aansluiten
Apathie-Depressie
sympatisch zenuw stelsel bijnier merg
Chronic
LICH VROUW
Hulpeloosheid
Agressie-Angst © dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
Biologie van stress bij vrouwen
INTERPRETATIE
SITUATIE
(sterkst indien borstvoeding en rond ovulatie)
Versterkt door Oestrogeen, tegengewerkt door Androgenen
-anti vechten-vluchten -angst,stress dempend -licht sederend, werkt lang na! -stimuleert affiliatie, band vertrouwen, genegenheid - stimuleert aanraken, strelen(grooming) -stimuleert beschermend gedrag
125
PS: biology is not destiny but a central tendency interacting with social, cultural, cognitive and emotional factors!
Uitlokkende situatie
Middelen
Dikk e kon t
Interpretatie Ik kan wat
Ik kan niets Bijnier oa cortisol oa adrenaline
Rust en Herstel Voeding Opslaan van brandstof Vernieuwing van weefsels Voortplanting Immuunsysteem in balans
Maag-darm problemen
Activering Opwinding Vechten of vluchten
Energie Glucose Vetten
Chronic distress S. Hart en vaatziekten
Obesitas Diabetes
Energiebesparing door afremmen van -Vernieuwen van weefsels - voortplanting -immuunsysteem
Gebrek aan eetlust Depressie Infectieziekten Kanker Verouderen van de weefsels
131
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
Autonoom zenuwstelsel oa. adrenaline
799
Toemaatje ter inspiratie: De tijd vloog zo snel dat ik niet alles kon vertellen wat ik gepland had. Ik heb enkele van die dia’s hierna bijgevoegd. Ik hoop dat ze op zich al iets zeggen of je aanzetten om er meer over te lezen of te leren.
DON’T M ULTITAS K
Er was ook belangstelling voor multitasking en stress. De teksten hierover kan u downloaden op: Klik op “free texts to download” in de index. U vindt er misschien nog andere teksten die u interesseren. Voor mijn boek klikt u op “books and tools”.
U mag deze teksten vrij verspreiden oa om iedereen te overtuigen hoe contraproductief het “altijd verbonden zijn” is. Dat mag u met deze handout ook doen.
© dr Theo Compernolle
[email protected]
989
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
TOEM AATJE bo nu s ex tra
446
5
PC samenwerkingsverband Telefoneer NIET terwijl je rijdt Hands-free maakt GEEN verschil. Het is een kwestie van aandacht ! S to p isgn accid en ten b ell en d irv er
6% komt aan kruispunt al bellend 74% van bellers negeert STOP 20% van niet-bellers negeert stop
Bellen en rijden: vier maal
meer kans op ongeval
Gebaseerd op telefoon rapporten van bestuurders NB: In simulator: 3 x meer kans op ongeval •Probleem is niet motorische coordindatie ! •Handsfree maakt geen verschil. (Trend is zelfs slechter !) •Gesprek met medereiziger is OK. (Trend = veiliger)
349
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
(NB = ernstige overtreding in USA)
Aandacht
Visueel scannen
350
Risk of car accident Phone also hands free!: x 4 à 6 SMS/Texting: x 23 Worst: age 18-25 Alcohol: (5-8 pm) x2 OK Talk (if not emotional): Risk of pedestrian accident In city: phone x4
AbuDhabi: 3 days no blackberry: 40% less accidents Ignored STOP-sign: no phone 20% phone: 70% 323 Slower reaction time: at 70km/h: 1 sec=10 meters
Risk of car accident •Phone also handsfree x 4 à 6 •Hands free: x4à6 •SMS/Texting: x 23 •Worst risk for age 18-25
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
Risk on ph on e
P hon e in car crimin al
•Alcohol: (5-8 pm) x2 •Talk: OK Risk of pedestrian accident •Phone (in city): x 4
•80-90% of drivers regularly phone while driving •At any time 1/10 of drivers is on phone •50% of passenger driver dangerous on phone •18-25: 70% text, 81% reply, 92% read texts
IGNORANT, STUPID OR CRIMINAL? Until today you could claim ignorance and since you are not stupid…
324
Wie b esli ste
BLANCO
© dr Theo Compernolle
[email protected]
325
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
Rijd en en b ellen 4x
326
6
PC samenwerkingsverband Dr Theo Compernolle MD, PhD. Work: Independent consultant, executive coach, trainer, researcher, keynote and motivational speaker Lecturer and coach at business schools in France, Netherlands, Belgium 2007: Suez Chair in Leadership and Personal Development, Solvay Business School of the Université Libre de Bruxelles. 2005: Adjunct Professor-at-large INSEAD France 2000: professor at the Free University of Amsterdam and visiting professor at the Vlerick School for Management (Belgium). Expertise: Emotional and relational aspects of leadership (1995 ) Executive Coaching, Executive team coaching (1995 ) Resolving conflict and dysfunction at the top (1995 ) Coaching, consulting families with a business (1994 ) Management Behavior, Change Management (1990 ) Corporate-Stress-Management: Strategy oriented change programs to improve the resilience and agility of people and organizations (1987 ) Individual Stress-Management (managers and executives) Roots: (1987) PhD University of Amsterdam on stress in secondary schools (1979) Research about stress in secondary schools PhD (1976) Systems Family Therapy (Univ. Pennsylvania USA) (1973) Psychiatry (Univ. Leiden) (1971) Neurology (Univ.Amsterdam) (1964) Medicine (Kath. Univ. Leuven) MD
Vo o rp ag ina b o ek
© dr Theo Compernolle
[email protected]
23
[email protected] www.compernolle.com
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
© dr Theo Compernolle MD., PhD. www.compernolle.com
CV in een s
STRESS: VRIEND EN VIJAND 12de en volledig herziene druk
STRESS: FRIEND AND FOE Publ. Synergo: ISBN 90 209 3928 9
Lannoo Tielt: ISBN 90 209 2058 8 Scriptum R’dam ISBN 90 71542 52 1 Om te bestellen: www.compernolle.com / klik op books, tools
46
7