Parallelsessies Er zijn drie rondes met parallelsessies. U kunt vooraf inschrijven (via het online registratieformulier) voor drie sessies (een per ronde), het is dan handig om dit document bij de hand te houden wanneer u zich inschrijft. Er zijn verschillende soorten parallelsessies: een mini-college, een workshop en een casus. Hieronder vindt u meer inhoudelijke informatie over de sessies per ronde.
Ronde 1 parallelsessies: 10.45 – 11.45 uur 1.1 Gedragsanalyses aan de hand van casuïstiek onderzoek Werkvorm: Casus Inhoud sessie: Bij het Dr. Leo Kannerhuis is agressieproblematiek bij een specifieke behandelgroep gedurende de periode van een half jaar intensief gemonitord. Dit heeft interessante handvatten opgeleverd voor de behandelpraktijk. In deze sessie zal, na een korte achtergrondschets, dieper worden ingegaan op de uitkomsten en implicaties van deze analyses. Wat leveren de analyses op aan kennis en hoe kan dit concreet worden gebruikt om de behandelpraktijk te verbeteren? In deze sessie gaan we dieper in op de aanpak van agressieproblematiek aan de hand van een concreet praktijkvoorbeeld. Spreker: Anneloes Bal, programma-manager beleidsonderzoek & behandelevaluatie, Dr. Leo Kannerhuis, Centrum voor Autisme 1.2 Pivotal Response Treatment (PRT): focus op motivatie en communicatie Werkvorm: Mini-college Inhoud sessie: Kinderen nemen van jongs af aan heel veel initiatief in contact. Hierdoor leren ze interacties vorm te geven, taal te gebruiken, oogcontact te maken, beurt te nemen, imiteren, gespreksvaardigheden, emoties herkennen, sociale regels, enzovoort. Kinderen met een autismespectrumstoornis nemen veel minder vaak initiatief in contact, hun motivatie zich tot anderen te richten is beperkt. Hierdoor missen ze veel natuurlijke leermomenten die andere kinderen wel krijgen. Deze beperkte motivatie tot interactie bij mensen met autisme is van grote invloed op hun verdere ontwikkeling. Het is een kernprobleem. Pivotal Response Treatment (PRT) richt zich op dit kernprobleem. Pivotal betekent ‘kern’, of ‘dat waar alles om draait’. Wanneer je de kern aanpakt, ontwikkelen andere deelvaardigheden zich als vanzelf. Jarenlang onderzoek heeft uitgewezen dat stimuleren van het kerngebied ‘motivatie tot interactie’ vooruitgang op alle ontwikkelingsgebieden laat zien. In deze sessie wordt u met behulp van videovoorbeelden geïnformeerd over de mogelijkheden van de PRT, bij kinderen en jongeren met ASS. Spreker: drs. Sabien van Lommel, psycholoog, docent en supervisor Pivotal Response Treatment (level 5), gedragstherapeut i.o., GGZ Rivierduinen & Centrum Autisme Klik hier voor meer informatie over dit onderwerp
1.3 Zelfhulp voor de hulpverlener: cognitieve technieken toepassen bij ‘ongewenste’ gevoelens Werkvorm: Workshop Inhoud sessie: In een hulpverleningsrelatie spelen veel verschillende factoren een rol. Belangrijk is hoe u als hulpverlener zelf in uw vel zit en hoe u om gaat met gevoelens die cliënten bij oproepen. Wanneer het gaat om cliënten met complex probleemgedrag kan een gevoel van machteloosheid en/of boosheid jegens de cliënt een ongewenste rol gaan spelen. In deze workshop leert u hoe u cognitieve technieken kunt inzetten om de niet helpende gedachten die u zelf als hulpverlener hebt om te zetten in helpende gedachten. We doen dat aan de hand van de volgende vragen: 1. Welke emoties ervaart u zelf bij je cliënten? 2. Met welke gedachten hangen deze emoties samen? 3. Zijn deze gedachten realistisch? Spreker: drs. Caroline Schuurman, Gz-psycholoog, cognitief gedragstherapeut VGCt en senior schematherapeut, Dr. Leo Kannerhuis, Polikliniek Amsterdam 1.4 Omgaan met agressie bij cliënten met ASS en een verstandelijke beperking Werkvorm: Workshop Inhoud sessie: In deze workshop wordt er uitleg gegeven over de verschillende fases van agressie en welke interventies daarbij passend zijn. Daarnaast gaan we in op onze eigen rol als medewerker in het proces van agressie. Dit gebeurt met twee verschillende interactieve werkvormen. Marijke Jacobi en Erick Verbeek zijn werkzaam binnen de gehandicaptenzorg en geven sinds 2001 trainingen voor het Siza College. Beiden zijn gespecialiseerd in het begeleiden van mensen met ASS en een ernstige verstandelijke beperking. Sprekers: Eric Verbeek en Marijke Jacobi, trainers ‘omgaan met agressie’, Siza College 1.5 FACT Werkvorm: Mini-college Inhoud sessie: FACT staat voor Flexible Assertive Community Treatment en is ontwikkeld door GGZ Noord-Holland-Noord. Cliënten die vallen onder een FACT-wijkteam hebben vaak meervoudige en complexe problemen, op verschillende levensgebieden. Dit maakt nauwe samenwerking van verschillende disciplines belangrijk. Op die manier lukt het om een goede en complete behandeling te bieden. Naast het verminderen van psychische klachten, is het bevorderen van herstel vaak een doel. In deze sessie krijgt u uitleg over deze methode aan de hand van een good practice. Spreker: Gerard Lohuis, sociaal psychiatrisch verpleegkundige, docent en stafmedewerker, Lentis 1.6 Emotieregulatie Werkvorm: Mini-college Inhoud sessie: Veel mensen met een autismespectrumstoornis (ASS) hebben problemen met emotieregulatie en ervaren chronisch te hoge stressniveaus. In dit mini-college wordt ingegaan op de mogelijkheden die cognitieve gedragstherapie biedt om mensen met ASS te helpen hun emoties beter te reguleren en hun stressmanagement te verbeteren. Spreker: volgt
Ronde 2 parallelsessies: 13.00 – 14.00 uur 2.1 Fysieke interventies Werkvorm: Workshop Inhoud sessie: In uiterste gevallen is het noodzakelijk om fysiek in te grijpen. Dit voor de veiligheid van zowel client als begeleider. In deze workshop ervaart u deze veilige technieken passend bij mensen met ASS. Spreker: Leon van Iersel, stafmedewerker R&D, Dr. Leo Kannerhuis, Centrum voor Autisme 2.2 Complex probleemgedrag bij vrouwen met ASS Werkvorm: Mini-college Inhoud sessie: Hebben vrouwen complexere problemen dan mannen met ASS? In deze sessie zal Annelies Spek hier antwoord opgeven en ingaan op de specifieke begeleiding en behandeling van vrouwen met ASS. Spreker: Annelies Spek, klinisch psycholoog & senior wetenschappelijk onderzoeker, Geestelijke Gezondheidszorg Eindhoven en De Kempen 2.3 Probleemgedrag in het onderwijs Werkvorm: Casus Inhoud sessie: In deze interactieve workshop kijken we gezamenlijk naar een casus ‘probleemgedrag in de klas’. Inbreng van de casus komt van één van de deelnemers. Spreker: Marieke van Eldert, Gz-psycholoog/gedragskundige, Rondom BAAZ 2.4 Seksualiteit en ASS Werkvorm: Casus Inhoud sessie: Mensen met een autismespectrumstoornis (ASS) hebben een andere psychoseksuele ontwikkeling. ASS heeft ook op dit levensgebied een grote invloed, met name de andere sociaal-emotionele ontwikkeling stelt beperkingen aan het vermogen om intieme seksuele relaties aan te gaan. Mensen met ASS hebben ook hun verlangens, eigen mogelijkheden en proberen hun seksualiteit te beleven in relaties of daarbuiten. In deze sessie wordt ervan uitgegaan dat begeleiding hierbij gericht is op het ondersteunen van cliënten om hun beperkingen en mogelijkheden te leren kennen en ermee te leren omgaan. Het vraagt van de begeleider een methodische aanpak, een aangepaste houding en een aantal vaardigheden. Aan de hand van casuïstiek wordt dit uitgelegd. Spreker: drs. Robert Emmen, Gz-psycholoog, seksuoloog, GGZ Rivierduinen & Centrum Autisme 2.5 De methode Heijkoop Werkvorm: Mini-college Inhoud sessie: De Methode Heijkoop bestaat uit vijf instrumenten die betrokkenen helpen op een gestructureerde en veilige manier samen te werken met hun kind of cliënt. Het brengt opvoeders en begeleiders op een vanzelfsprekende manier toe naar een nieuwe manier van kijken naar hun kind of cliënt. Die nieuwe kijk heeft grote invloed op het contact en de relatie met de cliënt. Het brengt een veranderingsproces op gang bij alle betrokkenen. De begeleider ontwikkelt als vanzelf nieuwe begeleidingskwaliteiten, wat er onmiddellijk toe leidt dat de cliënt beter functioneert. Een positieve bijwerking daarvan (maar nooit het doel) is dat probleemgedrag afneemt. Als begeleiders via de Methode Heijkoop hun begeleidingskwaliteit verbeteren, heeft dat positieve gevolgen voor de individuele cliënt voor wie het traject is ingezet. De ervaring leert dat deze verworvenheden verstrekkende invloed hebben op zowel de kwaliteit van de zorg die het betrokken team levert, als op de kwaliteit van de zorgorganisatie. Cliënten groeien er persoonlijk door, hun leven wordt waardevoller. Ook begeleiders ontwikkelen zich persoonlijk, en doen hun werk met meer voldoening. Spreker: Teja Luiten, opleider, supervisor en coach, LuitenConsult Klik hier voor meer informatie over dit onderwerp
2.6 Wat kan medicatie betekenen bij ernstig probleemgedrag. Werkvorm: Mini-college Inhoud sessie: Een medicamenteuze behandeling kan een onderdeel zijn van de interventies van de behandeling van cliënten met autisme. In deze sessie krijgt u een overzicht van gangbare medicatie die kan worden ingezet bij het verminderen van probleemgedrag, alsmede ook de resultaten van deze inzet. Spreker: volgt
Ronde 3 parallelsessies: 14.30 – 15.30 uur 3.1 Angst en ASS Werkvorm: Mini-college Inhoud sessie: De laatste jaren is er veel vooruitgang geboekt in de behandeling van angst; specifieke programma's lijken hun effect te bewijzen. Deze vooruitgang geldt voor de behandeling en begeleiding van mensen met een autismespectrumstoornis (ASS). Autisme en angst lijken onafscheidelijk. Deze sessie staat stil bij de standaardbehandelprogramma's voor angst en u wordt vertrouwd gemaakt met de behandeling van angst bij de specifieke doelgroep van mensen met autisme. Spreker: drs. Susanne Wolthaar, psycholoog NIP – Gz-psycholoog, opleider, Dr. Leo Kannerhuis, Centrum voor Autisme, RINO Groep 3.2 Communicatie als behandelstrategie bij mensen met autisme en een verstandelijke beperking?! Werkvorm: Casus Inhoud sessie: Communicatieproblematiek is vaak de oorzaak van gedragsproblematiek bij mensen met autisme en hierdoor vaak een belangrijke stressfactor voor ouders en begeleiders. Femke van de Pas en Karin van Zon, beiden werkzaam als autismeconsulent/logopediste bij de Amarantgroep zullen aan de hand van casuïstiek toelichten wat de meerwaarde van communicatie als behandelstrategie is bij de doelgroep mensen met autisme en een verstandelijke beperking. Spreker: Karin van Zon en Femke van de Pas, autismeconsulentes/logopedistes, Amarant Groep 3.3 De-escalerende gespreksvoering Werkvorm: Workshop Inhoud sessie: Hoe u zich verhoudt in de interactie, heeft invloed op het verloop van een situatie. In deze workshop komen mogelijke interventies aan bod om de-escalerend te werken. Tevens wordt er stil gestaan bij de diverse mogelijkheden om u te verhouden in een spanningsvolle/escalatie-gevoelige situatie waardoor u de situatie positief kunt beïnvloeden. Sprekers: Dy-Anne Holland MA, kerndocent Hogeschool Rotterdam en dramatherapeut & Diana Rodenburg, opleidingsmanager RINO Groep, Dr. Leo Kannerhuis, Centrum voor Autisme 3.4 Eetstoornissen Werkvorm: Mini-college Inhoud sessie: Er is afgelopen jaren veel kennis en onderzoek gedaan naar eetproblemen. Veel cliënten met ASS hebben eetproblemen. Is deze opgedane kennis echter ook toe te passen bij mensen met autisme en wat kunnen we leren van deze opgedane kennis in de behandeling van mensen met ASS. In deze sessie gaan we hier nader op in. Spreker: Annemieke van der Laan, Dr. Leo Kannerhuis, Centrum voor Autisme 3.5 Systeemgericht werken in vastgelopen situaties Werkvorm: Casus Inhoud sessie: Onder systeemgericht werken verstaan we dat we de problematiek/hulpvraag van de centrale cliënt niet geïsoleerd beschouwen maar in samenhang met zijn of haar functioneren in zijn/haar sociale omgeving. De dynamiek van zijn sociale omgeving (waaronder we in eerste instantie zijn huishouding/gezinssituatie verstaan, maar die we ook breder kunnen opvatten zoals bijvoorbeeld vrienden, familie en werk) staat centraal in de probleemanalyse en de oplossing in de vorm van het hulpverleningstraject wordt samengesteld. In deze sessie wordt ingegaan op het toepassen van deze manier van werken in vastgelopen situaties. Spreker: Margo Versteijne, Dr. Leo Kannerhuis, Centrum voor Autisme
