PARALLELPROGRAMMA VROM-praktijkcongres KIJK: MIJN WIJK! Woensdag 1 november 2006, Rotterdam
Locaties sessiezalen: Cruise Terminal (CT) Maritiem Simulatie Centrum (MSC) = pand direct naast Cruise Terminal World Port Center (WPC) = hoogbouw naast Maritiem Simulatie Centrum Hotel New York = pand tegenover World Port Center Voor alle sessies buiten de Cruise Terminal geldt: verzamelen in de hal van de Cruise Terminal 10 minuten voor aanvang van de sessies (als de scheepsbel gaat)
PARALLELPROGRAMMA EERSTE RONDE (11.45 uur – 12.45 uur) SESSIES: 1) Bewonersparticipatie: meer dan inspraak - Tien voor Schiedam (CT 1e etage) Een gemeentebestuur dat bewoners alle ruimte geeft, bewoners die die ruimte ten volle benutten: Tien voor Schiedam als pilotproject dat wegens succes elders navolging krijgt. Bewoners ontwikkelen eigen aanpak leefbaarheid en veiligheid binnenstad, gemeente faciliteert zodat bewoners ook bij regie en uitvoering volledig betrokken blijven. Henk van den Broek, Vice-voorzitter BewonersVereniging Schiedam Centrum John van Gestel, Voorzitter Bewonersvereniging Schiedam Centrum en Voorzitter Stedelijk Overleg Bewonersorganisaties Henk Klijzen, Stedelijk Overleg Bewonersorganisaties Roland de Vreede, Coördinator Grotestedenbeleid gemeente Schiedam Gespreksleider: Dino van Dal, Accountmanager ministerie van VROM
2) Integrale ontwikkeling winkelcentra - Rijnbaan en Overkapel Utrecht (CT 1e etage) Utrechtse voorbeelden rond de integrale aanpak van winkelcentra in combinatie met woonfuncties vertellen het verhaal van vastgoedwaardering. Aandacht voor de rol van sociale veiligheid en de kwaliteit van de openbare ruimte in deze aanpak. Hoe stuurt de gemeente via detailhandelsbeleid? Jan Wijnand Groenendaal, Architect Würdemann Koningen Groenendaal Architecten Jorine de Soet, Procesmanager herontwikkeling winkelcentrum Overkappel KIR, Kordaat in Ruimte Cor Tersteeg, Beleidsadviseur Economische Zaken gemeente Utrecht Gespreksleider: Martin Noorman, Senioraccountmanager ministerie van VROM
3) Buitenruimte kan beter! (CT 1e etage) Veel thema's binnen de stedelijke vernieuwing worden daadwerkelijk voortvarender en in meer samenwerking opgepakt dan aan het begin van de stedelijke vernieuwingsoperatie. De positie van de openbare ruimte lijkt hier echter bij achter te blijven. Geknibbel op ambities, tegenvallers in uitvoering of beheer en begrotingen die niet rond komen, zijn eerder regel dan uitzondering. Zonde, want de daadwerkelijke leefbaarheid is voor een groot deel afhankelijk van de kwaliteit van de directe woonomgeving. Wat is er toch zo ongrijpbaar aan de openbare ruimte? Hoe te zorgen voor een openbare ruimte van blijvende kwaliteit? Iefje Soetens, Adviseur De Roo Management & Advies Gerrit Jan van ’t Veen, Partner De Roo Management & Advies Gespreksleider: Hans Savelkouls, Senioraccountmanager ministerie van VROM
4) Aanpak Woensel West volgt tempo van de wijk (CT 1e etage) Fysiek volgt sociaal. Eerst investeren in het oplossen van sociale problemen levert winst op in het proces van fysieke aanpak. Woensel West volgt het tempo van de wijk. Keuze voor continu proces in plaats van een eenmalige aanpak werpt vruchten af. Alwin Beernink, Stedebouwkundige gemeente Eindhoven Peter Beijer, Projectleider Integrale Wijkvernieuwing gemeente Eindhoven Sjaak Khonraad, Onderzoeker en Universitair docent Universiteit Utrecht / KCH Gespreksleider: Maaike Breukels, Accountmanager ministerie van VROM
5) Particuliere woningverbetering (CT beneden) Woningverbetering gecombineerd met integrale aanpak. Gemeente als facilitator: rol van servicebureau. Hoe om te gaan met versnipperd particulier bezit tussen corporatiebezit? Deelname aan grootschalige renovatie door particuliere eigenaren van rijtjeswoningen. Elsemieke Giezeman, Directeur-Bestuurder Stichting Verbouw Rustenburg-Oostbroek Den Haag Hans de Groote, Wijkmanager Zuiderzeewijk/Atol gemeente Lelystad Jan Huizinga, Adviseur Strategie & Beleid Woningstichting Centrada Gespreksleider: Yvonne Verzijden, Clustermanager Stedelijke Vernieuwing ministerie van VROM
6) Sociaal kapitaal centraal (MSC) Wat zijn de gevolgen van herstructurering voor het sociale klimaat in naoorlogse wijken? Hoe kan een goed sociaal klimaat in een buurt behouden en gestimuleerd worden? Over het sociaal kapitaal van blijvers, doorstromers en nieuwkomers. Reinout Kleinhans, Onderzoeker Stedelijke Vernieuwing OTB Joop de Haan, Directeur Projectbureau Vernieuwing Bijlmermeer Gespreksleider: Johan Noppe, Accountmanager ministerie van VROM
7) Lessen uit Masterclass Urban Renewal Nederland en Engeland (WPC Mars) Waarin verschilt de Nederlandse aanpak van de Engelse? Projectleiders uit Engeland en Nederland wisselden een dag lang intensief ervaringen uit in een Masterclass Urban Renewal, op zoek naar best practices. Belangrijke thema’s onder meer: rol nieuwe coalities en partnerships, de sociale en economische infrastructuur, rol van bewoners en de effecten van Mixed communities. Frank Köster, Directeur ICS-Advies Gespreksleider: Richard de Haan, Accountmanager ministerie van VROM
8) Talentenjacht in de buurt (sessie wordt herhaald in 2e ronde) (HNY Blauwe Zaal) Hoe onderken je bewoners met talent die als katalysator kunnen werken in stedelijke vernieuwingsprojecten? Hoe schep je als professional de randvoorwaarden om bewonerstalent tot bloei te laten komen? Netwerk R4R (“residents for residents”) laat de kracht van bewonersinitiatieven zien. Gulay Ekinci, Bewoonster Schilderswijk Den Haag Bien Hofman, Bewoner Pendrecht, Rotterdam Harm Kuijers-Blake, Bewoner Spangen Rotterdam Gespreksleiders: Ellen Hiep en Douwe Wielenga, Bestuursleden R4R Europe
9) Particuliere investeerders zien brood in functieveranderingslocatie - Paleiskwartier Den Bosch (HNY Spreekkamer) Geslaagd voorbeeld van functieveranderingslocatie met alleen particuliere investeerders. Wat waren de beweegredenen van de gemeente destijds bij de keuze voor deze aanpak? Hoe is het consortium investeerders gevormd? Hoe kijkt men terug op het proces? Welke lessen kunnen andere gemeenten hieruit trekken? Rosie Severens, Projectmanager Stadsontwikkeling gemeente ‘s-Hertogenbosch Gespreksleider: Ron Josten, Accountmanager ministerie van VROM
EXCURSIES (alle excursies worden herhaald in de 2e ronde): NB: voor deelname aan een excursie is een excursieticket nodig, verkrijgbaar vanaf 09.30 uur bij het excursieloket in de hal van de Cruise Terminal
A) Afrikaanderwijk: activiteiten rond centraal plein Afrikaanderplein als kloppend hart van de multiculturele Afrikaanderwijk. Ontwikkeling Eetwijk: ondernemerschap, praktijkopleidingen en Integrale Jongerenaanpak. Bezoek aan Restaurant Solo (leerwerkbedrijf met Albeda College en CWI), Buurthuis Plein 3 en ’t Gemaal (marktrestaurant dat jongeren op leidt). Met medewerking van: Wilfried van Aubel (’t Gemaal), Peter Hartog (Plein 3), Martjan Wildeboer (Solo) en Peter Willems (Vestia)
B) Tarwewijk: weerbarstige praktijk Integrale aanpak Millinxbuurt en Dordtselaan werpt vruchten af. Problematiek rond drugshandel, malafide huiseigenaren en criminaliteit fors aangepakt. Toelichting op aspecten veiligheid, sociale samenhang en fysieke maatregelen. Bezoek aan het 3-sterren Woonhotel, gevestigd in het complex Queen of the South en wandeling door de wijk. Met medewerking van: Trudy de Bruin (Projectbureau Tarwewijk), Ruud Groeneveld (Politie), Janny van GilsKlaver, Lionel Martijn en Harry Siegelaar (allen deelgemeente Charlois), en Mariëtte van Heuvelen en Nico Ros (beiden De Nieuwe Unie)
C) Zuidwijk: mensen maken de stad Corporatie richt zich op gemengd aanbod van huur en koop met verbetering van voorzieningen. Buurtbemiddeling, interventieteams, welkomstprojecten, zorgnetwerk, stadsetiquette. Uitgangspunt: mensen maken de stad. Bezoek aan complex Keyenburg: 44 huurappartementen en begeleid zelfstandig wonen voor mensen met een verstandelijke beperking. Toelichting in gerenoveerde eengezinswoning op keuzepakketten voor bewoners. Met medewerking van: Heleen Westerman, Charlotte Wiering en Wim Wilbers (allen Vestia)
PARALLELPROGRAMMA TWEEDE RONDE (14.15 uur – 15.15 uur) SESSIES: 10) Werken aan veiligheid en beter imago - Bijlmermeer en Q4 Venlo (CT 1e etage) Soms is stedelijke vernieuwing ook: werken aan verbeteren van veiligheid en werken aan deuken die het imago van de wijk vroeger heeft opgelopen. De wijken zijn nu een stuk aantrekkelijker, maar veel mensen passen hun negatieve beeld van de wijk niet aan. Hoe doe je dat dan? Met wie moet je samen werken? Wat zijn de obstakels, wat zijn de kansen? Ervaringen uit de Amsterdamse Bijlmermeer en Q4 in Venlo. Paul de Gouw, Projectdirecteur Q4 gemeente Venlo Joop de Haan, Directeur Projectbureau Vernieuwing Bijlmermeer Gespreksleider: Ron Josten, Accountmanager ministerie van VROM
11) Aanpak ook achter de voordeur - Malburgen en Presikhaaf Arnhem (CT 1e etage) De klop op de deur om problemen achter de voordeur aan te pakken op moment dat sloop en herhuisvesting aan de orde zijn. Fysieke aanpak als motor voor hulpverlening op gebied van zorg, schulden, scholing en werk. Hoe verbreed je deze aanpak in de gebieden waar geen grootschalige herstructurering plaatsvindt? Startende gebiedsgerichte aanpak toegelicht en bediscussieerd. Sander van Bodegraven, Wethouder gemeente Arnhem Siem Coljee, Marike Jansen-Schuiling en Hanneke Rückert, Bewoners Ien van der Coelen, Projectmanager Presikhaaf gemeente Arnhem Hans Haarler, Wijkmanager Presikhaaf gemeente Arnhem Wim Petersen, Opbouwwerker Stichting Rijnstad Renate Sanders, Woonconsulent / Sociaal begeleider Vivare Gespreksleider: Suzanne Baks, Suzanne Baks Communicatie
12) Succesvolle PPS in de praktijk: Limburgse lessen voor een Goed Huwelijk (CT 1e etage) Gemeente Maastricht, twee corporaties en projectontwikkelaar werken ieder vanuit eigen belang gezamenlijk aan integrale aanpak van de wijk Malberg. Uitvoeringsresultaten op schema, exploitatie en beheer goed geregeld. De partners geven hun visie: het succes verklaard. Marcel van Dijk, Projectmanager Buurtontwikkelingsplan Malberg gemeente Maastricht Ingrid van Gijzel, Projectmanager Grotestedenbeleid Servatius woningstichting (mede namens Woonpunt) Camiel Kruchten, Algemeen directeur Beheermaatschappij Malberg BV Paul van den Wollenberg, Ontwikkelingsmanager AM Wonen Gespreksleider: Aline Zwierstra, Accountmanager ministerie van VROM
13) Gebiedsgerichte incentives voor private investeringen (CT 1e etage) Het verleiden van private investeerders om te beleggen in stedelijke vernieuwingsgebieden. Mogelijke fiscale incentives: constructies als filmcv’s en fondsen voor groene investeringen; van “redlining” naar “greenlining”. De betrokkenheid van de overheid met substantiële rijksbijdragen is een belangrijke voorwaarde om het vertrouwen van private investeerders te krijgen en te behouden. René Teule, Hoofd Bureau Ruimtelijke Investeringen Dienst Stedelijke Ontwikkeling gemeente Den Haag Gespreksleider: Kees Stob, Directeur StadNetwerk
14) Aanpak overlast door professioneel deprofessionaliseren (CT beneden) Om aanpak van overlast te bestendigen is meer nodig dan ferm politieoptreden. Werken aan het zelfoplossend vermogen van bewoners betekent ook: terugtrekkende beweging van professionals in combinatie met sociale en economische emancipatie van bewoners. Ervaringen met onorthodoxe aanpak in de wijken Stockhasselt (Tilburg) en Duindorp (Den Haag) en in de Peperklip (Rotterdam). Kees Fortuin, Onderzoeker Verwey-Jonker Instituut Ton Huiskens, Directeur Werken aan de Stad
15) Stad en stijging: vooruitkomen met de stedelijke vernieuwing (MSC) Het recente VROM-raad advies Stad en stijging pleit voor een nieuwe koers in de stedelijke vernieuwingsaanpak: bestuurders en beleidsmakers moeten veel meer uit gaan van de ambities van bewoners om vooruit te komen. Veel meer aandacht moet besteed worden aan onderwijs, arbeidsmarkt, wonen en vrije tijd. Welke maatregelen zijn nodig voor sociale stijging? Behoud van de middengroepen in de stad is van groot belang: zij vormen het sociaal kapitaal van de stad dat nodig is voor anderen om te stijgen. Maar: welke eisen stellen zij eigenlijk aan de stad? Karin van Dreven, Lid VROM-raad en Directeur-Bestuurder Stichting Woonplus Schiedam René van der Ent, Clustermanager Kennisontwikkeling ministerie van VROM Gespreksleider: Alwin Nieuwenstein, Projectleider VROM-raad
16) Talentenjacht in de buurt (herhaling van 1e ronde) (HNY Blauwe Zaal) Hoe onderken je bewoners met talent die als katalysator kunnen werken in stedelijke vernieuwingsprojecten? Hoe schep je als professional de randvoorwaarden om bewonerstalent tot bloei te laten komen? Netwerk R4R (“residents for residents”) laat zien dat de kracht van bewonersinitiatieven niet te onderschatten valt. Nurcan Akcay en Gulay Ekinci, Bewoners Schilderswijk Den Haag Bien Hofman, Bewoner Pendrecht, Rotterdam Harm Kuijers-Blake, Bewoner Spangen Rotterdam Gespreksleiders: Ellen Hiep en Douwe Wielenga, Bestuurslid R4R Europe
17) Beweegvriendelijke wijken voor kinderen (HNY Spreekkamer) Druk verkeer en dichte bebouwing beperken steeds meer de speelruimte van kinderen in grote steden. Dit blijft niet zonder gevolgen. Veel kinderen zijn te dik. Hoe kunnen wijken beweegvriendelijker ingericht worden? Ingrid Bakker, Onderzoeker TNO Kwaliteit van Leven Sanne de Vries, Onderzoeker TNO Kwaliteit van Leven Gespreksleider: Els van Schie, Clustermanager Kennisontwikkelingg ministerie van VROM
EXCURSIES (herhaling van excursies uit de 1e ronde): NB: voor deelname aan een excursie is een excursieticket nodig, verkrijgbaar vanaf 09.30 uur bij het excursieloket in de hal van de Cruise Terminal
A) Afrikaanderwijk: activiteiten rond centraal plein Afrikaanderplein als kloppend hart van de multiculturele Afrikaanderwijk. Ontwikkeling Eetwijk: ondernemerschap, praktijkopleidingen en Integrale Jongerenaanpak. Bezoek aan Restaurant Solo (leerwerkbedrijf met Albeda College en CWI), Buurthuis Plein 3 en ’t Gemaal (marktrestaurant dat jongeren op leidt). Met medewerking van: Wilfried van Aubel (’t Gemaal), Peter Hartog (Plein 3), Martjan Wildeboer (Solo) en Peter Willems (Vestia)
B) Tarwewijk: weerbarstige praktijk Integrale aanpak Millinxbuurt en Dordtselaan werpt vruchten af. Problematiek rond drugshandel, malafide huiseigenaren en criminaliteit fors aangepakt. Toelichting op aspecten veiligheid, sociale samenhang en fysieke maatregelen. Bezoek aan het 3-sterren Woonhotel, gevestigd in het complex Queen of the South en wandeling door de wijk. Met medewerking van: Trudy de Bruin (Projectbureau Tarwewijk), Ruud Groeneveld (Politie), Janny van GilsKlaver, Lionel Martijn en Harry Siegelaar (allen deelgemeente Charlois), en Mariëtte van Heuvelen en Nico Ros (beiden De Nieuwe Unie)
C) Zuidwijk: mensen maken de stad Corporatie richt zich op gemengd aanbod van huur en koop met verbetering van voorzieningen. Buurtbemiddeling, interventieteams, welkomstprojecten, zorgnetwerk, stadsetiquette. Uitgangspunt: mensen maken de stad. Bezoek aan complex Keyenburg: 44 huurappartementen en begeleid zelfstandig wonen voor mensen met een verstandelijke beperking. Toelichting in gerenoveerde eengezinswoning op keuzepakketten voor bewoners. Met medewerking van: Heleen Westerman, Charlotte Wiering en Wim Wilbers (allen Vestia)
