Netwerk
Palliatieve Zorg Haaglanden
Jaarplan Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden 2014
Inleiding Het Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden (Netwerk PZH) richt zich op het versterken van de samenwerking en verbeteren van de kwaliteit van de palliatieve zorg. Daarbij staat kennis delen centraal. Het netwerk omvat het gebied Den Haag, Rijswijk, Leidschendam, Voorburg, Wassenaar en Zoetermeer, een regio met ruim 750.000 inwoners. Sinds 2007 is de financiering van het netwerk geregeld vanuit een landelijke subsidieregeling van het Ministerie van VWS. Deelnemers van het netwerk zijn alle zorgverleners en vrijwilligers die zich op welke wijze dan ook, bezighouden met palliatieve zorg. De formele betrokkenheid wordt gevormd door instellingen die de samenwerkingsovereenkomst hebben ondertekend. Het netwerk wordt gecoördineerd door een netwerkcoördinator. Daarnaast is een projectleider palliatieve zorg werkzaam binnen het netwerk. Het Bestuurlijk Platform van het Netwerk PZH is verantwoordelijk voor de activiteiten van het netwerk en daarnaast voor de activiteiten die voortkomen uit de Helpdesk Palliatieve Zorg Haaglanden. In 2013 is de organisatiestructuur van het netwerk aangepast aan nieuwe ontwikkelingen. De stuurgroep is opgesplitst in een Bestuurlijk Platform en een Netwerkoverleg. Het Bestuurlijk Platform is een proactief, beleids- en besluitvormend orgaan. Het Netwerkoverleg is een plek voor professionele ontmoeting en verdieping en adviseert het Bestuurlijk Platform. In het najaar 2013 heeft het 1e netwerkoverleg plaatsgevonden. Hierin zijn afspraken gemaakt over onderlinge werkbezoeken en zijn twee werkgroepen opgericht. Eén werkgroep richt zich op de agenda van de netwerkoverleggen en de andere werkgroep richt zich op communicatie tussen de netwerkleden onderling. In 2014 is het streven dat de ingezette veranderingen gaan leiden tot meer samenwerking, kennisdeling en afstemming binnen het netwerk. Ook zal onderzocht worden op welke wijze er meer kan worden samengewerkt met het netwerk dementie. Het indienen van een subsidieaanvraag voor het ‘Goede Voorbeeld ‘Dementie en palliatieve zorg’ in het kader van het Verbeterprogramma Palliatieve Zorg’ behoort tot de mogelijkheden, als ook het organiseren van een symposium over dit thema.
1
Verder groeit vanuit de 1e en 2e lijn de behoefte aan meer samenwerking op het gebied van palliatieve zorg. Dit thema zal een speciaal aandachtsgebied worden binnen de activiteiten van het netwerk. Daarnaast zijn er in het kader van vorming van een regionaal consortium Palliatieve Zorg, verkennende gesprekken over meer samenwerking tussen het LUMC, het IKNL locatie Leiden en de netwerken palliatieve zorg Haaglanden, Zuid-Holland Noord, Midden-Holland en Delft Westland Oostland (DWO). Tenslotte is er samenwerking rondom het project “Dood gewoon in Den Haag’, een initiatief van de Gemeente Den Haag. De doelstelling is om tot een dienstenpakket te komen rond het thema ‘waardig sterven voor alle Hagenaars’. De speerpunten zijn: - wijkgesprekken om de dood bespreekbaar te maken onder leiding van een trainer van Stichting Sterven op je Eigen Manier (STEM). Hierbij wordt samengewerkt met Resto VanHarte om op deze manier ‘De vergeten buur’ te bereiken; - ontwikkelen van een website voor de Haagse burger; - ontwikkelen van een cursusaanbod waarin aandacht is voor eigen regie en sterven. Enkele andere resultaten uit 2013: - Er zijn 6 zorgorganisaties toegetreden tot het Netwerk PZH en in totaal zijn er 23 zorgaanbieders formeel aangesloten bij het netwerk. - Alle informatie over het Netwerk PZH is in 2013 samengebracht in de ‘Beschrijving van het Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden’, en voor iedereen toegankelijk via de website van het netwerk en van de Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. - De website van het netwerk is geheel vernieuwd. Er is een duidelijke verdeling in ‘Patiënt en naasten’, Hulpverleners’ en ‘Zorg in uw regio’. Ook heeft de website nu een heldere en rustige uitstraling. - Op advies van de werkgroep ‘nieuwe ideeën’ is het project Interculturele Palliatieve Zorg gestart en streven is dat in 2014 een kennisnetwerk ‘Interculturele Palliatieve Zorg’ is opgericht.
1. Informatie en versterken van verbindingen Activiteit Doelstelling Netwerkstructuur
Er worden jaarlijks 4 vergaderingen van het Bestuurlijk Platform gehouden onder voorzitterschap van de directeur van Transmurale Zorg
Actie en resultaat
Door wie
Vergaderingen organiseren, agenda samenstellen en notuleren.
Netwerkcoördinator(NC) Projectleider (PL) Leden Bestuurlijk Platform en Netwerkoverleg
Er worden jaarlijks 3 bijeenkomsten van het Netwerkoverleg gehouden onder leiding van de NC.
2
Verbinding Netwerkleden
Netwerkbijeenkomsten / symposia Netwerkwebsite
Elektronische nieuwsbrief
Netwerkleden houden tussen de netwerkoverleggen door de verbinding. Deskundigheidsbevordering en persoonlijk contact tussen verschillende professionals. ‘Patiënten en naasten’ informeren over nieuws in de palliatieve zorg, veranderingen in het leven, zorgmogelijkheden in de regio, regie houden en afscheid nemen. ‘Zorgverleners’ informeren over actualiteiten, scholingen, deskundigheidsbevordering, projecten, regionale zorgmogelijkheden en actueel overzicht van vrije plaatsen in hospices, bijna thuis huizen en palliatieve units. Netwerk is geïnformeerd over actuele regionale en landelijke palliatieve nieuwsberichten.
Internationale Dag van de Palliatieve Zorg (IDPZ)
Aandacht vragen voor palliatieve zorg.
Huisartsen
De huisartsen zijn geïnformeerd over actuele berichten en worden betrokken bij relevante
Een werkgroep doet voorstellen om onderlinge communicatie te bevorderen en monitort het verloop. Organiseren van 2 bijeenkomsten.
PL en netwerkleden
Actueel houden van de website.
NC, PL secretariaat
Opstellen en verzenden van 6 nieuwsbrieven. Netwerkpartners uitnodigen om nieuws of artikelen voor de nieuwsbrief aan te leveren. Informeren en stimuleren van netwerkpartners om activiteiten te organiseren. Ondersteuning bieden met promotiemateriaal en PR. -Max. 4 x per jaar een nieuwsbericht verspreiden via de reguliere regionale nieuwsbrieven voor huisartsen. -Huisartsen worden uitgenodigd voor
NC, PL, Netwerkpartners
NC met werkgroep
NC, PL
NC, PL
3
Den Haag TranS
Geestelijke zorg in de laatste levensfase
Doodgewoon Den Haag
activiteiten (bijvoorbeeld netwerkbijeenkomsten, samenwerking rondom thuiszorg, het geven van scholingen).
netwerkbijeenkomsten en indien relevant betrokken bij de voorbereiding. - Huisartsen worden betrokken bij scholingen en bij voor hen relevante projecten.
PR en verbinding brede groep zorgverleners in de regio.
Bijdrage leveren d.m.v. meedenken over invulling en voordragen van organisaties en personen.
Ernstig zieke mensen ontvangen zo goed mogelijk passende geestelijke zorg afgestemd op de levensbeschouwelijke en culturele achtergrond.
Er is een dienstenaanbod om waardig sterven voor alle Hagenaars mogelijk te maken.
Artikel schrijven. Geactualiseerde versie van het document verspreiden, digitaal en op papier, met daarin een overzicht van contactpersonen voor geestelijke verzorgers in instellingen en buiten instellingen. Verbinding leggen met het project Interculturele palliatieve zorg. Bijdrage leveren door deelname aan de diverse bijeenkomsten en meedenken over invulling website Doodgewoon Den Haag.
NC en PL
PL i.s.m. werkgroep
NC i.s.m. Platform leden Doodgewoon Den Haag
De verbinding maken tussen het project en het netwerk. Samenwerking onderzoeken tussen Café Waardig Oud Zijn en Doodgewoon Den Haag.
4
2. Deskundigheidbevordering Activiteit Doelstelling Scholingen aan verpleegkundigen en verzorgenden
Scholingen divers
Scholingen aan huisartsen
3. Kwaliteitsverbetering Activiteit Interculturele palliatieve zorg
Deelnemers vergroten en delen kennis, en wisselen ervaringen uit. Twee scholingen van vier bijeenkomsten zijn gegeven. Kennis delen en vergroten over palliatieve zorg. Huisartsen vergroten en delen kennis.
Actie en resultaat
Door wie
Het organiseren van en werven voor de basisscholing palliatieve zorg: -1 scholing voor verpleegkundigen -1 scholing voor verzorgenden
NC i.s.m. docenten basisscholing
Op aanvraag adviseren over scholingen palliatieve zorg en/of gastlessen organiseren, dan wel zelf geven. In samenspraak met de helpdesk Palliatieve Zorg casuïstiekbesprekingen voor huisartsen organiseren. Onderling afstemmen op welke manier de scholing het beste kan worden vormgegeven.
NC, PL i.s.m. deskundigen uit het netwerk NC i.s.m. coördinator helpdesk en helpdeskleden Palliatieve Zorg
Doelstelling
Actie en resultaat
Door wie
Deskundigheid in regio samenbrengen en toegankelijk maken voor zorgverleners.
Het oprichten van een kennisnetwerk Interculturele palliatieve zorg met daarbij aandacht voor missie, structuur, taken en verantwoordelijkheden.
PL i.s.m. werkgroep
Verbinding maken met bestaande structuren zoals de helpdesk palliatieve zorg, het project geestelijke zorg en het project huisbezoeken in de palliatieve fase.
5
Continuïteitshuisbezoeken in de palliatieve fase
Verbeterprogramma Palliatieve Zorg ZonMW
Zorgpad Stervensfase
Folder actualiseren. Inzet huisbezoeken bij mensen met een niet Westerse achtergrond vergroten. Eén of meerdere subsidieaanvragen voor een “Goed Voorbeeld” indienen.
Organisaties worden geïnformeerd en op weg geholpen bij de implementatie Zorgpad Stervensfase.
Gebruik van folder en richtlijn evalueren met werkgroep. Verbinding leggen met project Interculturele palliatieve zorg.
PL i.s.m. werkgroep
Informeren en enthousiasmeren van Zorgaanbieders voor het indienen van een subsidieaanvraag voor een project in het kader van het verbeterprogramma Palliatieve Zorg bij ZonMW.
NC, PL en Bestuurlijk Platform
Bij voldoende draagvlak een subsidieaanvraag indienen voor het Goede Voorbeeld ‘Dementie en palliatieve zorg’ door de netwerken dementie en palliatieve zorg.
NC i.s.m. NC dementie
Deelnemen aan de Projectgroep Verbetering Palliatieve zorg van Saffier De Residentie (Zorgpad Stervensfase)
PL
Deelnemen aan Projectgroep STEM en PaTz
NC
Organiseren regionale bijeenkomst STEM over ervaringen en resultaten. Instellingen informeren over het Zorgpad Stervensfase en voor begeleiding bij de implementatie van het Zorgpad de verbinding leggen met het IKNL.
NC i.s.m. NC Midden Holland, ZuidHolland Noord en trainer STEM PL
6
4. Aandachtspunten vanuit patiëntenperspectief Activiteit Doelstelling Cliëntenperspectief
5. Overzicht capaciteit Activiteit Overzicht capaciteit
Actie en resultaat
Door wie
Zorgvragers zijn betrokken bij activiteiten op het gebied van palliatieve zorg.
Zorgvragers betrekken bij activiteiten van het netwerk door deelname aan werkgroepen.
NC, PL i.s.m. regioconsulent Zorgbelang en patiëntenorganisaties.
Doelstelling
Actie en resultaat
Door wie
Vaststellen beschikbare capaciteit en bezetting van de palliatieve zorgplekken.
Capaciteitsonderzoek (kwantitatieve gegevens) hospices en palliatieve units uitvoeren over 2013.
NC, hospices, palliatieve units
Op basis van de uitkomsten adviseren aan het Zorgkantoor met betrekking tot uitbreiding van capaciteit.
6. Overig Activiteit
Doelstelling
Actie en resultaat
Door wie
Jaarverslag
Versterkte samenwerking en verbeterde kwaliteit van de palliatieve zorg.
NC, PL
Subsidieaanvraag VWS
De door de Stichting Transmurale Zorg aangevraagde subsidie voor 2014 is door VWS toegekend. De door de Stichting Transmurale Zorg verantwoording subsidie 2013 is door VWS vastgesteld. Versterkte samenwerking en verbeterde kwaliteit van de palliatieve zorg.
Opstellen van jaarverslag netwerk. Opname jaarverslag netwerk in het jaarverslag van de Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. Aanvragen subsidie VWS 2014.
Verantwoording subsidie VWS 2013.
NC
Jaarplan 2014 schrijven. Het jaarplan wordt besproken en vastgesteld door het Bestuurlijk Platform.
NC, PL
Subsidievaststelling
Jaarplan
NC
7
Netwerkcoördinatoren overleg regionaal Netwerkcoördinatoren overleg landelijk vanuit stichting Fibula
Samenwerken en kennis delen. Geïnformeerd zijn en anderen informeren.
Symposia en bijeenkomsten regionaal en landelijk
Kennis vergroten en delen met netwerk. Relaties leggen en onderhouden (netwerken). Samenwerken en kennis delen.
Relatie Haagse Hoge School
Relatie Mondriaan College
Samenwerken en kennis delen.
Organiseren en deelnemen aan overleggen netwerkcoördinatoren. Er wordt een actieve bijdrage geleverd aan landelijke overleggen voor coördinatoren m.b.t. de inhoud van palliatieve zorg en beleid stichting Fibula. Deelnemen aan relevante bijeenkomsten en informatie delen in netwerk.
NC
Mogelijkheden voor samenwerking verkennen op: - onderzoekslijn oncologische nazorg HHS - afstudeeronderzoeken - onderwijs, ontwikkeling module palliatieve zorg Studenten begeleiden bij (afstudeer) onderzoek. Mogelijkheden voor samenwerking onderzoeken in aanbod lesmateriaal.
PL, NC
NC
NC, PL
NC en lid Bestuurlijk Platform
8
Bijlage 1 Behaalde Resultaten 2013 1. Informatie en versterken van verbindingen Bijeenkomsten - 1 Netwerkbijeenkomst vond plaats op 30 mei 2013 met als thema “Schokbrekers in de communicatie met ongeneeslijk zieken en hun naasten”. Aantal deelnemers: 120 - 1 netwerkbijeenkomst vond plaats op 7 november 2013 met als thema “kinderen begeleiden bij afscheid en verlies”. Aantal deelnemers: 70 - 4 bijeenkomsten “de laatste zorg” voor verzorgenden vonden plaats in februari en april 2013, waarbij is samengewerkt met Agora, Monuta en het netwerk. Aantal deelnemers per bijeenkomst: 50. Andere activiteiten - Alle informatie over het Netwerk PZH is samengebracht in de ‘Beschrijving van het Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden’. - De organisatiestructuur van het netwerk is herzien en de stuurgroep is opgesplitst in een Bestuurlijk Platform en een Netwerkoverleg. - Formeel lidmaatschap voor 6 nieuwe zorgaanbieders is afgesproken. - De nieuwsbrieven hebben een nieuwe lay-out gekregen met informatie afkomstig van netwerkpartners en ingedeeld op thema’s. - Belangrijke nieuwsberichten voor huisartsen zijn geplaatst in de reguliere nieuwsbrieven voor huisartsen (namelijk de nieuwsbrieven van de Huisartsen Kring Haaglanden, Stichting Haagse Gezondheidscentra en Independer). Ook zijn alle huisartsen in de regio Haaglanden per mail geïnformeerd over de casuïstiekbesprekingen en het PaTz-project. - De website van het netwerk is geheel vernieuwd. Er is een duidelijke verdeling in ‘Patiënt en naasten’, Hulpverleners’ en ‘Zorg in uw regio’. Ook heeft de website nu een heldere en rustige uitstraling. - Er is aandacht besteed aan de Internationale Dag van de Palliatieve Zorg 2013 middels verspreiding van informatiemateriaal. - Er zijn overleggen geweest met het IKNL, LUMC en netwerken over samenwerking. - Er heeft een 1e bijeenkomst plaatsgevonden onder leiding van VWS over “Betere Samenwerking. Samen gaat beter” waaraan 3 personen namens het netwerk hebben deelgenomen. -
De samenwerking met de Gemeente in het kader van het gemeenteproject “Doodgaan in Den Haag” is vergroot. o In 3 wijken (Schilderswijk, Laak en Escamp) hebben er wijkgesprekken plaatsgevonden onder leiding van de trainer STEM i.s.m. Resto van Harte.
9
o Er zijn bijeenkomsten geweest van het Platform Doodgewoon in Den Haag en van de diverse werkgroepen, waaronder de werkgroep ‘website Doodgewoon in Den Haag’.
2. Deskundigheidsbevordering Scholingen: - 1 basisscholing palliatieve zorg voor verpleegkundigen bestaande uit 4 bijeenkomsten vond plaats in mei / juni 2013. Aantal deelnemers: 20 - 1 basisscholing palliatieve zorg voor verzorgenden bestaande uit 4 bijeenkomsten vond plaats in september / oktober 2013. Aantal deelnemers: 16 - 1 scholing over het netwerk en de helpdesk pz voor aandachtsvelders palliatieve zorg MCH op 6 juni 2013. Aantal deelnemers: 20 - 1 workshop communiceren in de laatste levensfase op 22 november 2013. Aantal deelnemers: 20
3. Kwaliteitsverbetering Verbeterprogramma Palliatieve Zorg ZonMW - Honorering subsidieaanvraag Verbeterprogramma Palliatieve Zorg van Zon MW 2013 voor invoeren van: o het Zorgpad Stervensfase door Saffier De Residentie Groep i.s.m. het netwerk; o PaTz, waarbij 1 huisarts en 1 wijkverpleegkundige van Florence deelnemen aan een PaTz-groep uit het netwerk DWO. Hierin is samengewerkt tussen de netwerken DWO, Midden Holland, Zuid-Holland Noord en Haaglanden. De gesubsidieerde Goede Voorbeelden uit 2012: - Het Goede Voorbeeld Sterven op je Eigen Manier (STEM): o de inspiratiecyclus STEM is gegeven in Respect Zorg Groep Scheveningen, locatie Bosch en Duin o de train de trainers scholing STEM heeft plaatsgevonden. - Het Goede Voorbeeld INFORMARE: o Haga Ziekenhuis implementeert INFORMARE. Zorg voor naasten - De regionale richtlijn Zorg voor naasten is geactualiseerd en in mei 2013 is een nieuw boekje uitgekomen.
10
Geestelijke zorg in de laatste levensfase - De opzet van de brochure is ingrijpend herzien. - Nieuwe werkgroep van geestelijk verzorgers is opgericht. Interculturele Palliatieve Zorg - Project is gestart, projectgroep is opgericht. - Projectplan is opgesteld en voorbereidende fase is afgerond. Continuïteitshuisbezoeken in de palliatieve fase - In november 2013 komt de werkgroep continuïteitshuisbezoeken bij elkaar voor een evaluatie en oriëntatie voor een eventueel onderzoek door studenten van de Haagse Hogeschool. Zorgpad Stervensfase - I.o.m. het IKNL is er een nieuw beleid afgesproken voor de implementatie van het Zorgpad Stervensfase (ZS) in de regio. o De projectleider van het netwerk blijft aanspreekpunt voor het ZS maar verwijst instellingen met begeleidingsvragen door naar het IKNL. o Er zijn 12 AWBZ-instellingen die werken met het ZS. o Het HagaZiekenhuis is gestart met de digitale versie ZS en neemt deel aan de landelijke pilot. o Saffier De Residentie Groep start in het kader van de ZonMW subsidie met de verdere uitrol van het ZS en met de koppeling van het digitale ZS aan hun elektronische zorgdossier. 4. Aandachtspunten vanuit patiëntenperspectief - Er is een bijeenkomst geweest met de regionale netwerken en Zorgbelang Zuid Holland over samenwerking. Op regionaal niveau worden themabijeenkomsten georganiseerd door Zorgbelang in afstemming met de netwerken.
5. Overzicht capaciteit - Er is een rapportage uitgebracht met een overzicht van de beschikbare capaciteit en bezetting van de palliatieve zorgplekken in 2012. Het zorgkantoor is door de stuurgroep geadviseerd met betrekking tot uitbreiding capaciteit.
11
Beschrijving verspreid informatiemateriaal in 2013 - De KNMG brochures: ‘Spreek op tijd over uw levenseinde’ (voor zorgvragers) en ‘Tijdig spreken over het levenseinde’ (voor artsen) zijn verspreid. 350 exemplaren van de patiëntenversie en 150 exemplaren artsenversie. - Het magazine ‘Pal voor U’ is verspreid met daarbij de regionale informatiegids. In de periode oktober – november 2013: 250 exemplaren. - Folder van de Helpdesk Palliatieve Zorg Haaglanden is ingrijpend herzien en de nieuwe folder is breed verspreid. Ook andere aangevraagde brochures (via de website of telefonisch) zijn verzonden: - Informatiemappen palliatieve zorg (ongeveer 100 mappen) - Folder van de Helpdesk Palliatieve Zorg Haaglanden - Regionale informatiegids - Richtlijn Zorg voor naasten (65 exemplaren) en samenvattingkaartje (600 exemplaren) - Folder huisbezoeken in de palliatieve fase (150 exemplaren) - Brochure “Geestelijke begeleiding in de laatste levensfase” (laatste 40 exemplaren van de oude versie)
12
