Beschrijving van het Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden

Netwerk

Palliatieve Zorg Haaglanden

Beschrijving van het Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden

Juni 2015 Ilse Brummelhuis, netwerkcoördinator [email protected]

1

INHOUDSOPGAVE Inleiding

3

1. Missie en organisatie

4

1.1 Missie 1.2 Netwerkparticipatie / samenwerkingsovereenkomst 1.3 Financiering 2. Structuur 2.1 Netwerk 2.5 Bestuurlijk kader 2.2 Bestuurlijk Platform 2.3 Netwerkoverleg 2.4 Procedure toelating Netwerk Palliatieve Zorg 2.6 Helpdesk Palliatieve Zorg Haaglanden-DWO 2.7 Informatiepunt Palliatieve Zorg Haaglanden 2.8 Functie van netwerkcoördinator 2.9 Functie van projectleider 2.10 Coördinator Helpdesk Palliatieve Zorg 3. Activiteiten van het netwerk 3.1 Informatie en versterken van verbindingen 3.2 Kwaliteitsverbetering en richtlijnen 3.3 Deskundigheidsbevordering 3.4 Overzicht capaciteit 3.5 Overig 4. Landelijke organisatie 4.1 Stichting Fibula 4.2 Nationaal Programma Palliatieve Zorg en consortiavorming 5. Overige relaties 5.1 Gemeente Den Haag 5.2 CZ Zorgkantoren Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Bijlage 4: Bijlage 5: Bijlage 6:

Ledenlijst Stuurgroep Ledenlijst Netwerkoverleg Samenwerkingsovereenkomst Protocol taken en verantwoordelijkheden Richtlijnen en informatiemateriaal Jaarplan Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden 2015 Behaalde resultaten 2014 Bijlage 7 : Jaarplan Helpdesk Palliatieve Zorg Haaglanden – DWO 2015

4 4 4 4 4 5 5 5 5 6 6 6 6 6 7 7 7 8 8 8 8 8 9 9 10 10 12 13 - 15 16 - 18 19 - 21 22 - 23 23 - 33 34 - 37 38 - 40

2

INLEIDING Het Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden richt zich op het versterken van de samenwerking en het verbeteren van de kwaliteit van de palliatieve zorg. Daarbij staat kennis delen centraal. Het Netwerk omvat Den Haag, Rijswijk, Leidschendam, Voorburg, Wassenaar en Zoetermeer, een regio met ruim 750.000 inwoners. Deelnemers van het netwerk zijn alle zorgverleners en vrijwilligers die zich op welke wijze dan ook, bezighouden met palliatieve zorg. De formele betrokkenheid wordt gevormd door instellingen die de samenwerkingsovereenkomst hebben ondertekend. Het netwerk wordt gecoördineerd door een netwerkcoördinator. Daarnaast is een projectleider palliatieve zorg werkzaam binnen het netwerk.

De missie, organisatie en structuur van het netwerk worden beschreven in paragraaf 1 en 2. De doorlopende activiteiten van het netwerk worden toegelicht in paragraaf 3. De landelijke organisatie waaronder stichting Fibula en het Nationaal Programma Palliatieve Zorg worden uiteengezet in paragraaf 4 en overige relaties staan beschreven in paragraaf 5. Het jaarplan 2015 (bijlage 6) geeft een uitgebreide beschrijving van de activiteiten en een toelichting op de behaalde resultaten 2014. Als bijlagen zijn toegevoegd: - Ledenlijst Bestuurlijk Platform - Ledenlijst Netwerkoverleg - Samenwerkingsovereenkomst - Protocol taken en verantwoordelijkheden - Richtlijnen en informatiemateriaal - Jaarplan Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden 2015 / Behaalde resultaten 2014 - Jaarplan Helpdesk Palliatieve Zorg Haaglanden – DWO 2015

3

1. Missie en organisatie 1.1 Missie Het bieden van kwalitatief goede palliatieve zorg aan alle patiënten en hun naasten in de regio Haaglanden waarbij de toegankelijkheid tot palliatieve deskundigheid gelijk is ongeacht de verblijfplaats van de patiënt. De geboden zorg wordt verleend volgens de professionele standaarden en sluit aan op de wensen en behoeften van de zorgvrager. Deze zorg komt tot stand door een optimale samenwerking tussen de zorgverleners onderling, samen met mantelzorgers en vrijwilligers.

1.2 Netwerkparticipatie / samenwerkingsovereenkomst Het netwerk staat open voor alle instellingen in de regio die de afspraken van de samenwerkingsovereenkomst onderschrijven. In 2009 hebben bestuurders van zorginstellingen die deelnemen aan het netwerk een samenwerkingsovereenkomst (bijlage 3) ondertekend. Met het ondertekenen van de samenwerkingsovereenkomst verplichten de netwerkpartners zich tot een goede samenwerking op het gebied van palliatieve zorg. Sinds 2009 hebben zich ook een aantal nieuwe partners bij het netwerk gevoegd. Er is een gezamenlijke verbetercultuur. Binnen het netwerk is men gericht op het signaleren van knelpunten en op het gezamenlijk aanpakken van knelpunten. Een klankbordgroep adviseert en signaleert vanuit het perspectief van patiënten en naasten.

1.3 Financiering Sinds 2007 is de financiering van het netwerk geregeld vanuit een landelijke subsidieregeling van het Ministerie van VWS. De coördinator van de helpdesk palliatieve zorg wordt gefinancierd door het IKNL.

2. Structuur Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden 2.1 Netwerk In het netwerk vormen de zorgplekken (thuis, hospice/bijna thuis huis/palliatieve unit, woonzorgcentrum, verpleeghuis en ziekenhuis) de samenstellende delen. Zij dienen gezamenlijk zorg te dragen voor het goed functioneren van het netwerk van zorgplekken. Om de gezamenlijke verantwoordelijkheid vorm te geven is een structuur nodig teneinde de samenhang in de palliatieve zorg te bereiken. Deelnemers van het netwerk zijn alle zorgverleners en vrijwilligers die zich op welke wijze dan ook, bezighouden met palliatieve zorg. De formele betrokkenheid wordt gevormd door instellingen die de samenwerkingsovereenkomst hebben ondertekend. Voor het netwerk in zijn totaliteit worden door de coördinator en/of projectleider 2 maal per jaar netwerkbijeenkomsten georganiseerd die als doel hebben: deskundigheidsbevordering, uitwisseling van informatie, afstemming van initiatieven en het ontwikkelen van ideeën. Voor deze bijeenkomsten worden allen die geïnteresseerd en betrokken zijn bij het netwerk uitgenodigd. Een netwerk kent immers een open structuur.

4

2.2 Bestuurlijk kader Het bestuur van Stichting Transmurale Zorg Den Haag en omstreken functioneert als bestuurlijk kader voor het netwerk. Op deze wijze kan geprofiteerd worden van ervaringen, opgedaan op andere terreinen. Tevens is er breed bestuurlijk draagvlak voor de activiteiten van het netwerk.

2.3 Bestuurlijk Platform Het bestuurlijk platform is een proactief, beleids- en besluitvormend orgaan. De leden van het bestuurlijk platform (bijlage 1) zijn vertegenwoordigers vanuit de 5 zorgplekken en niet namens de zorgplekken. Daarnaast zijn ook de Stichting Terminale Zorg door Vrijwilligers, het Zorgkantoor en de gemeente Den Haag vertegenwoordigd. De leden worden benoemd op basis van deskundigheid en beleidsmatig inzicht door de directeur van de Stichting, op voordracht van het bestuurlijk platform. Taken van het bestuurlijk platform - Het vaststellen van het jaarplan - Het instellen van werkgroepen - Het nemen van besluiten over voorstellen en activiteiten - Het vaststellen van de thema’s van de netwerkbijeenkomsten - Het bepalen van de activiteiten van de netwerkcoördinator en projectleider De voorzitter is de directeur Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. Het bestuurlijk platform komt 4x per jaar bijeen.

2.4 Netwerkoverleg Het netwerkoverleg is een plek voor professionele ontmoeting en verdieping. Vanuit de gezamenlijke verbetercultuur zijn alle organisaties die formeel lid zijn vertegenwoordigd in het netwerkoverleg zodat gezamenlijk knelpunten gesignaleerd en aangepakt kunnen worden. De leden van het netwerkoverleg (bijlage 2) zijn contactpersonen van de deelnemende organisaties of een door hen aangewezen persoon. Het betreft deskundigen op het gebied van palliatieve zorg. Taken van het netwerkoverleg: - Het inhoud geven aan de agenda - Het doen van voorstellen aan het bestuurlijk platform over nieuwe projecten - Het doen van voorstellen aan het bestuurlijk platform over thema’s van netwerkbijeenkomsten - Het deelnemen aan werkgroepen of zorgen voor een deskundige collega - Het verspreiden van informatie binnen de eigen organisatie zoals voorlichtingsmateriaal, publieksvoorlichting, scholingsaanbod en overige bijeenkomsten - Het implementeren van regionale richtlijnen palliatieve zorg Op deze manier wordt vanuit een breed draagvlak richting en invulling gegeven aan beleidsontwikkeling en uitvoering ten aanzien van palliatieve zorg. De voorzitter is de netwerkcoördinator en zij ontvangt daarbij inhoudelijke ondersteuning van de projectleider palliatieve zorg. Het netwerkoverleg vindt drie keer per jaar plaats. De netwerkcoördinator vormt de verbindende schakel tussen het netwerkoverleg en het bestuurlijk platform.

2.5 Procedure toelating van instellingen tot het Netwerk Palliatieve Zorg Voor organisaties die formeel lid willen worden van het netwerk is door het bestuurlijk platform een procedure afgesproken. - Een organisatie meldt zich bij de netwerkcoördinator.

5

-

-

De organisatie heeft een gesprek met de netwerkcoördinator en ontvangt de samenwerkingsovereenkomst, het protocol met taken en verantwoordelijkheden van deelnemende organisaties en het jaarplan van het netwerk. De organisatie besluit of men daadwerkelijke deel wil gaan uitmaken van het netwerk en aan de afspraken in het protocol wil en kan voldoen. De organisatie dient een verzoek in om lid te worden. Het bestuurlijk platform van het netwerk besluit in haar vergadering over het verzoek. Organisaties treden toe tot het netwerk door ondertekening van de Samenwerkingsovereenkomst Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden door een afvaardiging van het bestuur van de betreffende organisatie.

2.6 Helpdesk Palliatieve Zorg Haaglanden-DWO Ter ondersteuning van zorgvragers en ter bevordering van de kwaliteit van de palliatieve zorg is er de Helpdesk Palliatieve Zorg. De Helpdesk wordt bemand door een team van verpleegkundigen, gespecialiseerd in de palliatieve zorg. Zij worden ondersteund door een groep artsen, allen kaderartsen palliatieve zorg en twee apothekers. Een anesthesist/pijnbehandelaar, internistoncoloog en een geestelijk verzorger zijn vaak aanwezig bij de casuïstiekbesprekingen van het team. Het team geeft informatie over zorg en zorgmogelijkheden in de palliatieve fase aan zorgverleners en het biedt zorgverleners ondersteuning en advies bij problemen in de zorgverlening en behandeling van patiënten in de palliatieve fase. De Helpdesk is bereikbaar voor vragen van hulpverleners uit de regio Haaglanden en Delft Westland Oostland. Het IKNL heeft landelijk de verantwoordelijkheid voor consultatie in de palliatieve zorg. Een adviseur van het IKNL, locatie Leiden is betrokken bij de Helpdesk. De Helpdesk heeft een eigen jaarplan (bijlage 7). 2.7 Informatiepunt Palliatieve Zorg Haaglanden Voor patiënten en mantelzorgers is er een Informatiepunt Palliatieve Zorg ingericht bij de Stichting Terminale Zorg door Vrijwilligers. Patiënten en mantelzorgers kunnen hier terecht met vragen over de zorg in de laatste levensfase. 2.8 Functie van de netwerkcoördinator In de functie van netwerkcoördinator ligt het accent op ondersteunend bezig zijn, initiëren, begeleiden en voortdurend werken aan verbeteringen. Daarvoor is het van belang dat de coördinator het vertrouwen geniet van participanten binnen het netwerk en te midden van hen werkzaam is. De coördinator wordt hiërarchisch aangestuurd door de directeur van Stichting Transmurale Zorg en legt functioneel verantwoording af aan het bestuurlijk platform. Dit doet zij door terugkoppeling van de actuele en geplande activiteiten voornamelijk vanuit het Jaarplan. 2.9 Functie van de projectleider In de functie van de projectleider ligt het accent op kwaliteitsverbeterprojecten op netwerkniveau. De projectleider palliatieve zorg wordt functioneel aangestuurd door de netwerkcoördinator. De hiërarchisch leidinggevende is de directeur Transmurale Zorg. 2.10 Coördinator van de Helpdesk Palliatieve Zorg Haaglanden-DWO De coördinator van de helpdesk stuurt het helpdeskteam aan. De coördinator wordt gefinancierd door het IKNL en werkt volgens de voorwaarden die het IKNL gesteld heeft aan de coördinatiefunctie. Functioneel wordt de coördinator aangestuurd door de directeur van de Stichting Transmurale Zorg. In de vergaderingen van het netwerk vindt uitwisseling van informatie over en voor de helpdesk plaats. Waar mogelijk wordt de helpdesk betrokken bij activiteiten van het netwerk.

6

3 Activiteiten van het Netwerk De activiteiten van het netwerk zijn onderverdeeld in: - Informatie en versterken van verbindingen - Kwaliteitsverbetering en richtlijnen - Deskundigheidsbevordering - Overzicht capaciteit - Overig De activiteiten die jaarlijks terugkeren worden hieronder kort toegelicht. De uitgebreide beschrijving van de activiteiten en de thema’s voor 2013 staan beschreven in het Jaarplan Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden (bijlage 6).

3.1 Informatie en versterken van verbindingen Netwerkbijeenkomsten Jaarlijks worden er 2 netwerkbijeenkomsten / symposia georganiseerd voor zorgverleners die werkzaam zijn in de palliatieve zorg. Het doel is deskundigheidsbevordering en persoonlijk contact tussen verschillende professionals. Digitale nieuwsbrief 4 à 5 keer per jaar wordt de digitale nieuwsbrief verspreid. Middels deze nieuwsbrief wordt de regio geïnformeerd over activiteiten en actuele ontwikkelingen in de palliatieve zorg. Website Via de website www.netwerkpalliatievezorg.nl/haaglanden wordt veel algemene informatie gegeven over palliatieve zorg en over het palliatieve zorgaanbod in de regio. Ook nieuws op het gebied van palliatieve zorg en de agenda met regionale activiteiten worden op de website geplaatst. Via de website www.transmuralezorg.nl wordt ook nieuws op het gebied van palliatieve zorg en de agenda met regionale activiteiten geplaatst. Informatiemateriaal Brochures worden actief verspreid en er is de mogelijkheid tot aanvragen en downloaden via de website. Internationale Dag van de Palliatieve Zorg (IDPZ) Met de IDPZ wil men patiënten en hun naaste omgeving informeren over palliatieve zorg.

3.2 Kwaliteitsverbetering en richtlijnen Het netwerk richt zich op de continuïteit van zorg en het verbeteren van de samenwerking. Het bestuurlijk platform neemt besluiten over kwaliteitsverbeterprojecten en innovatieprojecten die onder leiding van de projectleider palliatieve zorg worden uitgevoerd. Voor het ontwikkelen van regionale richtlijnen en afspraken worden regionale werkgroepen gevormd. Werkgroepen zijn van tijdelijke aard en worden samengesteld op basis van deskundigheid en betrokkenheid bij het specifieke onderwerp. Activiteiten van het netwerk hebben onder meer geleid tot: - brochure ‘Huisbezoeken in de palliatieve fase’; - brochure ‘Geestelijke begeleiding in de laatste levensfase’ en - regionale richtlijn ‘Zorg voor naasten’ Voor een volledig overzicht van de door het netwerk ontwikkelde richtlijnen en informatiemateriaal zie bijlage 5.

7

3.3 Deskundigheidsbevordering Basisscholing voor verpleegkundigen en verzorgenden Het netwerk organiseert jaarlijks één basisscholing voor verpleegkundigen en één basisscholing voor verzorgenden. Deze scholing levert een belangrijke bijdrage aan deskundigheidsbevordering op het gebied van palliatieve zorg in de regio. Scholingen Zorgpad Stervensfase Voor medewerkers van organisaties die het Zorgpad Stervensfase implementeren worden in 2014 de laatste scholingen georganiseerd en gegeven. Scholingen in Company Er wordt ondersteuning geboden bij het organiseren van In-company scholingen palliatieve zorg in zorginstellingen. Verdiepingsworkshops Voor huisartsen en verpleegkundigen worden verdiepingsworkshops aangeboden, waarbij theorie en casuïstiek uitgangspunt vormen.

3.4 Overzicht capaciteit Ieder jaar verzamelt de netwerkcoördinator in het eerste kwartaal de kwantitatieve gegevens van de hospices, bijna thuis huis en palliatieve units in verpleeghuizen. Het bestuurlijk platform adviseert op basis van deze cijfers het zorgkantoor met betrekking tot uitbreiding van de capaciteit. Het Ministerie van VWS heeft de netwerken een signalerende en adviserende rol toebedeeld om over- of ondercapaciteit van hospices en bijna thuis huizen, voor zover deze in aanmerking komen voor de subsidieverstrekking op grond van de Regeling Palliatieve Terminale Zorg, zoveel mogelijk te voorkomen. Op de netwerkwebsite wordt een actueel overzicht gegeven van vrije plaatsen in hospices, bijna thuis huis en palliatieve units in de regio.

3.5 Overig Praktijkbezoeken brengen aan verschillende zorginstellingen Opstellen jaarplan en jaarverslag Aanvragen en verantwoording subsidie VWS Deelname aan regionale en landelijke overleggen van netwerkcoördinatoren; deelname aan bijeenkomsten georganiseerd door o.a. Agora, IKNL en andere netwerken Deelname aan congressen en symposia

4. Landelijke organisatie 4.1 Stichting Fibula De stichting Fibula is de landelijke organisatie van de regionale/plaatselijke netwerken palliatieve zorg die zich inzet voor multidisciplinaire, palliatieve netwerkzorg. Er is een beleidsbepalend bestuur die invulling geeft aan de hieronder genoemde drie hoofdfuncties. Daarnaast heeft Fibula een projectbureau met een vaste staf van drie projectmedewerkers. Het projectbureau is de link tussen bestuur en netwerkcoördinatoren. Hoofdfuncties van Fibula: De beleidsbeïnvloeding: ervoor zorgen dat de palliatieve zorg en de bijbehorende netwerken goed op de (politieke) landelijke agenda komen van de overheid en andere landelijke organisaties met bijbehorende programma’s en financiering (=de strategische politieke macrofunctie)

8

De eigen praktijkontwikkeling: ervoor zorgen dan de aangesloten palliatieve netwerken baat hebben bij c.q. kunnen profiteren van (gemeenschappelijke) diensten en deskundigheid (=de bedrijfsmatige, dienstverlenende microfunctie) De veldordening: ervoor zorgen dat door onderlinge afstemming de netwerken palliatieve zorg een minimale ordening hebben met bijbehorende afspraken en spelregels waardoor zij herkenbaar zijn in de praktijk voor en afspraken kunnen maken met andere organisaties die op een of andere wijze betrokken zijn bij palliatieve zorg (de collectieve mesofunctie). 4.2 Nationaal Programma Palliatieve Zorg en consortiavorming Inleiding Begin 2013 heeft de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) opgeroepen om te komen tot een Nationaal Programma Palliatieve Zorg (NPPZ) om de verdere ontwikkeling van palliatieve zorg in Nederland te stimuleren. De Kerngroep waarin de partijen die in Nederland de palliatieve zorg stimuleren (Agora, Palliactief, Associatie van zelfstandige high-care hospices, Expertisecentra Palliatieve Zorg (EPZ)/NFU, Stichting Fibula, IKNL, PalHag/NHG, VPTZ en V&VN Palliactieve Zorg) zijn vertegenwoordigd, heeft deze oproep gesteund en aangegeven dat zij voor de verdere ontwikkeling van palliatieve zorg verantwoordelijkheid willen dragen. Het ministerie van VWS heeft in december 2013 middels de kamerbrief ‘Investeren in palliatieve zorg’ aangegeven een NPPZ te initiëren. Inmiddels werkt ZonMw in opdracht van het ministerie een programma palliatieve zorg uit. Het programma voorziet in 2020 voor de patiënten met een levensbedreigende aandoening en hun naasten in optimale palliatieve zorg door een multidisciplinair team van mantelzorgers, vrijwilligers en professionals. In aansluiting op het NPPZ worden er rond de universitaire medische centra (UMC’s) regionale consortia gevormd waarin het expertisecentrum uit het betreffende UMC, de Netwerken Palliatieve Zorg (NPZ) en het IKNL hun onderlinge samenwerking intensiveren ter ondersteuning van de betrokken zorgverleners en organisaties, zoals huisartsen, hospices, verpleeghuizen, thuiszorg, ziekenhuizen, vrijwilligers en patiëntenverenigingen. De consortia zullen een landelijk dekkend netwerk vormen om de palliatieve zorg overal in Nederland te optimaliseren via een projectmatige aanpak. Doel consortiavorming Binnen de consortia willen de EPZ, Netwerken en IKNL samenwerken aan continue verbetering van de palliatieve zorg. Het belang van de patiënt staat hierbij centraal. Binnen het consortium blijven de netwerken verantwoordelijk voor afstemming tussen organisaties binnen het eigen netwerk. Binnen het consortium gaat het om dwarsverbanden tussen de netwerken te leggen en de krachten te bundelen. Om de palliatieve zorg te verbeteren wordt gebruik gemaakt van een cyclische aanpak waarbij zorg, praktijkgericht onderzoek en onderwijs met elkaar worden verbonden: knelpunten die vanaf de werkvloer worden ervaren geven richting aan het onderzoek en (het te ontwikkelen) onderwijs; nieuwe producten op het gebied van zorg en onderwijs worden vervolgens geïmplementeerd. EPZ, Netwerken en IKNL werken hierbij intensief samen met andere personen en partijen zoals huisartsen, vrijwilligers, V&VT instellingen, ziekenhuizen, Hogescholen en MBO instellingen. Consortiavorming en samenwerking EPZ, Netwerken en IKNL De EPZ, Netwerken en IKNL werken samen op het gebied van de palliatieve zorg, ieder vanuit zijn eigen kerntaak. De EPZen vanuit de academische opdracht integrale ontwikkeling vanuit de kerntaken zorg(innovatie), onderzoek en onderwijs. Netwerken vanuit hun rol om de zorg tussen betrokken partijen in het betreffende netwerk af te stemmen en te verbeteren en IKNL vanuit de opdracht om samen te werken aan continue verbetering van de kwaliteit van de palliatieve zorg. Regionaal consortium

9

Voor de opzet en uitvoering van het NPPZ wordt in deze regio een samenwerkingsverband gevormd tussen de netwerken palliatieve zorg in de regio Delft- Haaglanden-Leiden-Gouda en omstreken, Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Netwerken, EPZ en IKNL hebben ieder een belangrijke ondersteunende rol in de consortiumvorming. Op hoofdlijnen is de rolverdeling als volgt: Partner Verantwoordelijkheid Rol binnen consortium Netwerken PZ Kennistoepassing Afstemming van zorg, knelpunten identificeren en vertalen naar verbeterprojecten en stimulatie van deskundigheidsbevordering Expertisecentrum PZ Kennisontwikkeling Onderzoek, onderwijs en ontwikkeling en afstemming van opleiding en nascholing IKNL Kennisdeling Facilitering van implementatie en ondersteuning van deskundigheidsbevordering

5. Overige relaties 5.1 Gemeente Den Haag De gemeente Den Haag is in 2012 met het project ‘Dood gewoon in Den Haag’ gestart. Er is een Platform Dood gewoon in Den Haag opgericht om doodgaan en de laatste levensfase bespreekbaar te maken voor alle Hagenaars. Het Platform bestaat uit diverse instellingen op het gebied van ouderen- en patiëntenzorg, ziekenhuizen, organisaties voor palliatieve zorg, uitvaartverzorgers, hospices en diverse geestelijke verzorgers. Vanuit het netwerk palliatieve zorg maken verschillende organisaties en de netwerkcoördinator deel uit van het platform. De aandachtsgebieden binnen ‘Doodgewoon in Den Haag’ zijn: - Regie nemen rond de eigen dood - De vergeten buur - Behoeften van mantelzorgers tijdens en na het stervensproces Het platform organiseert netwerkbijeenkomsten voor zorgprofessionals en bijeenkomsten voor de Haagse burgers.

5.2 CZ Zorgkantoren Inleiding In haar inkoopdocument beschrijft CZ zorgkantoren haar visie op palliatief terminale zorg. De achterliggende jaren is palliatief terminale zorg (PTZ) steeds een aandachtspunt geweest in het beleid en de inkoop van CZ zorgkantoren. In het begin werd vooral de oprichting en ontwikkeling van regionale netwerken gestimuleerd, gevolgd door het bevorderen van de kwaliteit van de geleverde palliatief terminale zorg. CZ zorgkantoren voert gesprekken met diverse netwerkcoördinatoren. Deze gesprekken zorgen er voor dat CZ zorgkantoren op de hoogte blijft van zowel regionale als landelijke ontwikkelingen en knelpunten. De verkregen informatie en adviezen worden gebruikt als input voor haar beleid en inkoop. Halverwege 2012 hebben binnen het inkoopteam V&V Haaglanden van CZ zorgkantoor zich een aantal wijzigingen voorgedaan. Hierdoor bestaat de behoefte om met elkaar hernieuwde afspraken te maken over de wijze van informeren en afstemming.

10

Om inzicht te hebben in de ketenontwikkeling in de regio Haaglanden en toetsing van haar beleidsvisie in de praktijk te kunnen uitvoeren is betrokkenheid bij het Bestuurlijk Platform gewenst. Vergaderstructuur Het bestuurlijk platform is verantwoordelijk voor de activiteiten van het netwerk. Zij komt vier maal per jaar bijeen. Voor het bestuurlijk platform geldt dat de desbetreffende contactpersoon van het CZ zorgkantoor een meeleesfunctie heeft. Op verzoek van de voorzitter kan de contactpersoon aansluiten bij het Bestuurlijk Platform. Bijvoorbeeld wanneer zorgkantoor gerelateerde punten op de agenda staan. Hierbij valt te denken aan financiering, visie van zorgkantoor op palliatief terminale zorg etc. Daarnaast is een contactpersoon van CZ zorgkantoor aanwezig bij (een gedeelte van) de vergadering van het bestuurlijk platform waarin het jaarprogramma en de jaarverantwoording wordt voorbereid. Samenwerking De samenwerking tussen het Netwerk Palliatieve Zorg en CZ zorgkantoren heeft als doelstelling de ontwikkeling van de zorgketen PTZ te optimaliseren. De samenwerking richt zich hierbij op informatie-uitwisseling en het stimuleren van samenwerkingsafspraken binnen de gehele keten. Daarnaast dient er aandacht te zijn voor het afstemmen van (kwaliteits)afspraken met individuele aanbieders en afspraken met het netwerk en vice versa.

11

BIJLAGE 1 BESTUURLIJK PLATFORM, JUNI 2015 Natalie Bommeljé

Algemeen directeur

Jaqueline Bos

Unithoofd Interne Geneeskunde en Oncologie

Ilse Brummelhuis

Coördinator Netwerk PZ Haaglanden

Bernard Derksen

Manager specialistische zorg

Jan-Willem den Dool

Locatiemanager WZH Waterhof

Marijanne Engel

Projectleider Netwerk PZ Haaglanden

Daniëlle Liebrechts

Manager specialistisch team

of Pam Hobbelman

Wijkmanager Wijndaelercentrum

Patricia Huijbregts (voorzitter)

Directeur

Martin Schoolmeester

Zorginkoper Verpleging & Verzorging

Mieke Storm

Coördinator

Annemarie van Veldhuizen

Coördinator

Birgitta van Vlaanderen

Adviseur eerstelijnszorg

Elisabeth de Vries

Beleidsmedewerker

Evita Zorg Van Alkemadelaan 315 2597 AJ Den Haag HagaZiekenhuis, locatie Leyenburg Postbus 40551 2504 LN Den Haag Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. Loosduinseweg 55 2571 AA LP Den Haag Haagse Wijk- en WoonZorg Binckhorstlaan 303 2516 BC Den Haag WZH Waterhof Polanenhof 130 2548 MC Den Haag Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. Loosduinseweg 55 2571 AA LP Den Haag Florence Laan van Vredenoord 1 2289 DA Rijswijk Florence, Woonzorgcentrum Wijndaelercentrum Catharina van Renessstraat 8 2551 GM Den Haag Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. Loosduinseweg 55 2571 AA LP Den Haag Zorgkantoor CZ zorgkantoren Afdeling V&V Postbus 5130 5004 EC Tilburg Stichting Terminale Zorg door Vrijwilligers Burgemeester Patijnlaan 1900 2585 CB Den Haag Jacobshospice Den Haag Koningin Emmakade 160 2518 JL Den Haag Georganiseerde eerstelijnszorg Zoetermeer Croesinckplein 24-26 2722 EA Zoetermeer Gemeente Den Haag Dienst OCW Postbus 12652, 2500 DP Den Haag

12

BIJLAGE 2 NETWERKOVERLEG, JUNI 2015 Feiko Abma

Manager Kwaliteit

PrivaZorg Zoetermeer Koraalrood 153 2718 SB Zoetermeer

Barbara van den Berg

Nurse Practitioner Oncologie en Palliatie

HagaZiekenhuis, locatie Leyenburg Postbus 40551 2504 LN Den Haag

Irma van den Berg

Nurse Practitioner i.o. Team Thuiszorgtechnologie MiddenHolland

Vierstroom

Ilse Brummelhuis

Coördinator Netwerk PZ Haaglanden

Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. Loosduinseweg 55 2571 AA Den Haag

Ingrid Brady

Verpleegkundige

Buurtzorg

Christel Brouwer

Palliatief verpleegkundige Florence Thuiszorg

Florence VBL TT-Team Laan van Vredenoord 1 2289 DA Rijswijk

Carly Brussé

Teamleider zorg & welzijn

Cardia, locatie Tabitha Mozartlaan 280 2555 KZ Den Haag

Ellie van der Burg

Specialist ouderengeneeskunde en consulent Helpdesk

Saffier de Residentie Groep Locatie Nolenshaghe, Unit Sweelinckplein Mgr. Nolenslaan 22 2555 XZ Den Haag

Joke Campo

Coördinator

Hospice Het Vliethuys Fonteynenburghlaan 7 2275 CX Voorburg

Ernst Diek

Zorgmanager verpleegkundig team Hospice Wassenaar

Florence Herenweg 6 2242 ES Wassenaar

Karin Drijkoningen

Palliatief Verpleegkundige

MCH Haaglanden, locatie Westeinde Lijnbaan 32 2512 VA Den Haag

Jenike Eita

Hospice verpleegkundige

WZH Waterhof Polanenhof 130 2548 MC Den Haag

Marijanne Engel

Projectleider Netwerk PZ Haaglanden

Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. Loosduinseweg 55 2571 AA LP Den Haag

Anneke Filippini

Beleid en Kwaliteit

Senioren Residentie Van Ommerenpark Van Ommerenpark 200 2243 EX Wassenaar

13

Pauline de Haan

Hopice verpleegkundige Het Vliethuys

Hospice Het Vliethuys Fonteynenburghlaan 7 2275 CX Voorburg

Lisette Hendriks

Geestelijk verzorger

Lange Land Ziekenhuis Toneellaan 1 2725 NA Zoetermeer

Mascha Oudeman

Specialistisch Verpleegkundigen Team HWW Zorg

HWW Zorg Doorniksestraat 150 2587 AZ Den Haag

Lia van Kippersluis

Coördinator

Stichting Terminale Zorg door Vrijwilligers Burgemeester Patijnlaan 1900 2585 CB Den Haag

Kubra Kilinc

Verpleegkundige

Royaal Zorg Televisiestraat 3 2525 KD Den Haag

Petra Menken

Wijkverpleegkundige

Stichting Wassenaarse Zorgverlening Van Zuylen van Nijeveltstraat 313 2242 LJ Wassenaar

Lieke Mouthaan

Coördinator

Jacobshospice Koningin Emmakade 160 2518 JL Den Haag

Truus Leinders

Coördinator Helpdesk PZ Haaglanden

Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. Loosduinseweg 55 2571 AA Den Haag

Marja Nieuwland

Stafverpleegkundige

Of Marleen Hallensleben

Teamleider zorg en Welzijn

Humanitas Woonzorgplus Den Haag Locatie: Wijndaelercentrum Cath. van Rennesstraat 8 2551 GM Den Haag Locatie: Duinhage De Savornin Lohmanlaan 202 2566 AW Den Haag

Elleke Nagel

Leidinggevende Team Palliatieve Terminale Zorg

Allerzorg Westkapellelaan 21 2554 AV Den Haag

Peter van de Peppel

Steunpuntdirecteur

PrivaZorg Haaglanden en Delft Binckhorstlaan 123 b 2516 BA Den Haag

Elske van der Pol

Adviseur Netwerken

Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) locatie Leiden Schuttersveld 2 2316 ZA Leiden

Naam volgt

Coördinator

Bijna Thuis Huis Zoetermeer Vaartdreef 141 2724 GE Zoetermeer

Stanley van Rijswijk

Zorgmanager

H.V.P. Zorg B.V. Melis Stokelaan 2496 W 2541 GS Den Haag

14

Anita Rip

Afdelingshoofd PTU Bosch en Duin

Respect Zorggroep Scheveningen Postbus 84050 2508 AB Den Haag

Kasijem Sastropawrio

Verpleegkundige hospice Claude Monet

Stichting Eykenburg Woonzorgcentrum Het Zamen Esperantoplein 12 2518 LE Den Haag

Ingrid Schonk

Coördinator

Hospice Wassenaar Van Zuylen van Nijeveltstraat 465 2242 MB Wassenaar

Sandra van Staveren

Specialist Ouderengeneeskunde

Dorestad Parnassia, Divisie Wonen met Zorg Passievruchtstraat 2 2552 BJ Den Haag Middin Prinses Beatrixlaan 16 2282 VZ Rijswijk

Maaike Vedder

Verpleegkundig coördinator terminale zorg

Evita Zorg Den Haag Van Alkemadelaan 315 2597 AJ Den Haag

15

BIJLAGE 3 SAMENWERKINGSOVEREENKOMST

Samenwerkingsovereenkomst Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden De organisaties die deelnemen aan het Netwerk Palliatieve Zorg regio Haaglanden: Stichting Bronovo-Nebo, gevestigd te ’s-Gravenhage HagaZiekenhuis, gevestigd te ’s-Gravenhage Medisch Centrum Haaglanden, gevestigd te ’s-Gravenhage Jacobshospice, gevestigd te ’s-Gravenhage Hospice Het Vliethuys, gevestigd te Voorburg Hospice Wassenaar, gevestigd te Wassenaar Allerzorg, gevestigd te Woerden Cardia, gevestigd te ‘s-Gravenhage Cato, gevestigd te ‘s-Gravenhage Evita Zorg Den Haag, gevestigd te ’s-Gravenhage Stichting Eykenburg, gevestigd te ’s-Gravenhage Florence, gevestigd te Rijswijk Haagse Wijk- en WoonZorg, gevestigd te ’s-Gravenhage HVP Zorg, gevestigd te ’s-Gravenhage Middin, gevestigd te Rijswijk Parnassia, gevestigd te ’s-Gravenhage Priva Zorg, gevestigd te ’s-Gravenhage Priva Zorg, gevestigd te Zoetermeer Respect Zorggroep Scheveningen, gevestigd te ’s-Gravenhage Royaal Zorg, gevestigd te ’s-Gravenhage Saffier De Residentie Groep, gevestigd te ’s Gravenhage Vierstroom, gevestigd te Gouda Stichting Wassenaarse Zorgverlening, gevestigd te ‘s-Wassenaar WoonZorgcentra Haaglanden, gevestigd te ’s-Gravenhage Huisartsen Kring Haaglanden, gevestigd te ’s-Gravenhage Integraal Kankercentrum Nederland locatie Leiden, gevestigd te Leiden Stichting Terminale Zorg door Vrijwilligers, gevestigd te ’s-Gravenhage Zorgbelang Zuid-Holland, gevestigd te Gouda Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o., gevestigd te ’s-Gravenhage

16

Hierna gezamenlijk te noemen de organisaties: Overwegende: 1. 2. 3. 4. 5.

dat de samenwerking van partijen ten doel heeft de continuïteit en kwaliteit van de palliatieve zorg te bevorderen, dat voor de cliënten de overzichtelijkheid en toegankelijkheid van zorgaanbieders en hun werkzaamheden van groot belang is, dat partijen zich hiertoe verenigd hebben in het Netwerk Palliatieve Zorg in de regio Haaglanden, dat de coördinatie van het netwerk ligt bij de Stichting Transmurale Zorg Den Haag en omstreken, dat cliënten en mantelzorgers betrokken worden bij het netwerk.

komen overeen dat de samenwerking op het gebied van palliatieve zorg in de regio Haaglanden wordt voortgezet onder de navolgende afspraken.

Artikel 1 Bestuurlijk kader 1.1

Centraal in het netwerk staat het bestuurlijk platform, een proactief, beleidsvormend en initiërend orgaan. Het bestuurlijk platform is samengesteld uit vertegenwoordigers vanuit de verschillende zorgplekken. Ook zijn het de gemeente Den Haag, Stichting Terminale Zorg door Vrijwilligers en het Zorgkantoor vertegenwoordigd. Zij komen tenminste 4 keer per jaar bij elkaar onder voorzitterschap van de directeur Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o.

1.2

Het bestuurlijk platform draagt de verantwoordelijkheid voor de activiteiten van het netwerk en is verantwoordelijk voor de inhoudelijke aansturing van de netwerkcoördinator.

1.3

Jaarlijks stelt het bestuurlijk platform een jaarplan met doelstellingen vast. De netwerkcoördinator draagt zorg voor de uitvoering van het jaarplan.

1.4

De bestuurlijke verantwoordelijkheid van het netwerk ligt bij het bestuur van de Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o.

1.5

De medezeggenschap van cliënten en hun naasten is de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de zorgorganisaties en Zorgbelang. Daartoe is een klankbordgroep van cliëntenvertegenwoordigers opgericht.

1.6

De verantwoordelijkheid voor de uitvoerende zorg ligt bij de zorgorganisaties.

1.7

Iedere zorgorganisatie heeft een eigen klachtenregeling.

Artikel 2 Samenwerking door Zorgorganisaties 2.1

De zorgorganisaties onderschrijven de visie van het netwerk en streven dit actief na.

2.2

Vanuit een gezamenlijke verbetercultuur zijn alle organisaties die formeel lid zijn vertegenwoordigd in het netwerkoverleg zodat gezamenlijke knelpunten gesignaleerd en aangepakt kunnen worden. Het netwerkoverleg is een plek voor professionele ontmoeting en verdieping. Zij komen tenminste 3 keer per jaar bij elkaar onder voorzitterschap van de netwerk coördinator.

2.3

Om de continuïteit van de zorg te bevorderen maken de zorgorganisaties gebruik van een transmuraal overdrachtsformulier bij de transities van palliatieve patiënten.

17

2.4

Op een projectmatige wijze wordt met ondersteuning vanuit het Netwerk Palliatieve Zorg gewerkt aan kwaliteitsverbetering palliatieve zorg.

2.5

Voor inhoudelijke vragen over de behandeling van patiënten maken medewerkers gebruik van de expertise van de Helpdesk Palliatieve Zorg Haaglanden DWO.

2.6

Vanuit de ketengedachte wordt volgens de richtlijnen palliatieve zorg van Pallialine gewerkt.

Artikel 3 Scholing van Werknemers 3.1 Ter bevordering van de deskundigheid van medewerkers van de zorgorganisaties, organiseert het Netwerk Palliatieve Zorg verschillende netwerkbijeenkomsten. Aan deze bijeenkomsten wordt bijgedragen en deelgenomen door de zorgorganisaties. Voor verpleegkundigen en verzorgenden zijn de netwerkbijeenkomsten geaccrediteerd. 3.2

Om de kwaliteit van de zorg te bevorderen wordt door de zorgorganisaties gebruik gemaakt van het themagerichte scholingsaanbod vanuit het IKNL locatie Leiden.

3.3

In het bijzonder wordt daarbij gebruik gemaakt van de scholing palliatieve zorg. Deze scholing wordt georganiseerd vanuit het Netwerk Palliatieve Zorg. Doelgroep bij deze scholing zijn de verpleegkundigen en verzorgenden. Voor verpleegkundigen en verzorgenden is de scholing geaccrediteerd.

3.4

Zorgorganisaties stellen de verschillende doelgroepen in staat de scholingen en cursussen die georganiseerd worden vanuit het Netwerk Palliatieve Zorg, wanneer voor hun werkzaamheden relevant, bij te wonen.

Artikel 4 Transparantie voor Cliënten 4.1

Ter bevordering van de transparantie betreffende palliatieve terminale zorg maken de hospices en palliatieve units hun beschikbare plaatsen openbaar op de website van het Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden.

4.2

Zorgorganisaties wijzen hun cliënten op het bestaan en de functie van het Informatiepunt Palliatieve Zorg Haaglanden en de website.

4.3

Daarnaast maken zorgorganisaties in hun werkzaamheden voor het netwerk gebruik van het informatiepakket Palliatieve Zorg. Dit informatiepakket bevat een overzicht van mogelijkheden voor zorgverlening en ondersteuning voor mensen in de laatste levensfase.

4.4

Door organisaties wordt gebruik gemaakt van het aanbod van organisaties die zijn gespecialiseerd in nazorg voor nabestaanden.

Deze samenwerkingsovereenkomst gaat in op 01-01-2011 en geldt voor de duur van vijf jaar. Het bestuurlijk platform evalueert de overeenkomst jaarlijks en rapporteert het bestuur daarover. Aldus opgemaakt en overeengekomen te ‘s-Gravenhage,

18

BIJLAGE 4 Protocol met taken en verantwoordelijkheden van deelnemende organisaties Dit protocol is een bijlage van de samenwerkingsovereenkomst waarin de gemaakte afspraken worden uitgewerkt in taken en verantwoordelijkheden en gaat in op 1 oktober 2011. Inleiding De missie van het netwerk palliatieve zorg Haaglanden is het bieden van kwalitatief goede palliatieve zorg aan alle cliënten en hun naasten in de regio Haaglanden waarbij de toegankelijkheid tot palliatieve deskundigheid gelijk is ongeacht de verblijfplaats van de cliënt. De geboden zorg wordt verleend volgens de professionele standaarden en sluit zoveel mogelijk aan op wensen en behoeften van de cliënt. Deze zorg komt tot stand door een optimale samenwerking tussen de zorgverleners. Om deze missie gestalte te geven hebben deelnemende organisaties die verantwoordelijk zijn voor het bevorderen van de kwaliteit en continuïteit van palliatieve zorg voor cliënten taken en verantwoordelijkheden op het niveau van de zorgverlening, de organisatie en het netwerk. Namens de zorgplekken zijn één of meerdere organisaties vertegenwoordigd in het Bestuurlijk Platform van het netwerk. Deze organisaties vertegenwoordigen: - Verpleeghuis, Woonzorgcentrum en Thuiszorg - Ziekenhuis - Hospice - Stichting Terminale Zorg door Vrijwilligers (VPTZ) De deelnemende organisaties die vertegenwoordigd zijn in het Bestuurlijk Platform en een rol spelen bij de organisatie van de zorg zijn: - Stichting Transmurale Zorg Den Haag en omstreken (TMZ) - Gemeente Den Haag - CZ zorgkantoren Afdeling V&V Alle organisaties die formeel lid zijn van het netwerk zijn vertegenwoordigd in het netwerkoverleg. De taken en verantwoordelijkheden van de deelnemende zorgorganisaties (VVT, ziekenhuizen, hospices en VPTZ) A. Niveau van de zorgverlening Taken: - Het gebruik maken van de aanwezige kennis en kunde in het netwerk, en daarbij in het bijzonder van de consultatiefunctie van de Helpdesk Palliatieve Zorg Haaglanden DWO. - Het informeren van de cliënt en diens mantelzorger over alle mogelijkheden van zorg zodat een verantwoordelijke keuze gemaakt kan worden. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de informatiemap palliatieve zorg. Vrijwilligerszorg wordt uitdrukkelijk genoemd naast professionele zorg en er vindt een actieve verwijzing plaats naar de Stichting Terminale Zorg door Vrijwilligers. - Het samenwerken en afstemmen van de zorg tussen de VVT, ziekenhuizen, hospices, VPTZ, GGZ en huisartsen. - Het deelnemen aan de basisscholing palliatieve zorg voor verpleegkundigen en verzorgenden. - Het deelnemen aan verdiepingsworkshops palliatieve zorg voor verschillende doelgroepen zorgverleners. - Werken aan kwaliteitsverbetering door implementatie van de Goede Voorbeelden Palliatieve Zorg.

B. Niveau van de organisatie Taken: Het zichtbaar inzetten en continue alert zijn op het bieden van goede palliatieve zorg. Het actueel houden en ontwikkelen van beleid op het gebied van palliatieve zorg. De kwaliteit van de palliatieve zorg verbeteren door gebruik te maken de Goede Voorbeelden Palliatieve Zorg. Het werken met relevante en actuele protocollen. Het verbinden en delen van kennis tussen de VVT, ziekenhuizen, hospices, VPTZ, GGZ en huisartsen. Onderzoeken of en zo ja welke scholing kan bijdragen aan de kennis van medewerkers over palliatieve zorg in de VVT, de ziekenhuizen, de GGZ en hospices.

19

-

Het onderling afstemmen en gezamenlijke aanpakken van knel- en verbeterpunten van hospices regionaal. Het leveren van gegevens ten behoeve van het capaciteitsonderzoek palliatieve zorgplekken in de regio Haaglanden door hospices en palliatieve units. Het actief verspreiden van informatie vanuit het netwerk binnen de eigen de organisatie, in het bijzonder scholingen, netwerkbijeenkomsten en kwaliteitsverbeterprojecten.

C. Netwerkniveau Verantwoordelijkheden leden bestuurlijk platform: Er geldt een aanwezigheidsverplichting in het bestuurlijk platform die 4 x per jaar vergaderd. De aangewezen functionaris dient bij afwezigheid voor vervanging te zorgen. Het vaststellen van het jaarplan Het instellen van werkgroepen Het nemen van besluiten over voorstellen en activiteiten Het vaststellen van de thema’s van de netwerkbijeenkomsten Het bepalen van de activiteiten van de netwerkcoördinator en projectleider Het verbeteren van de samenwerking in het Netwerk Palliatieve Terminale Zorg.

-

Verantwoordelijkheden leden netwerkoverleg Er geldt een aanwezigheidsverplichting in het netwerkoverleg die 4 x per jaar vergaderd. De aangewezen functionaris dient bij afwezigheid voor vervanging te zorgen. Het inhoud geven aan de agenda Het doen van voorstellen aan het bestuurlijk platform over nieuwe projecten Het doen van voorstellen aan het bestuurlijk platform over thema’s van netwerkbijeenkomsten Het deelnemen aan werkgroepen of zorgen voor een deskundige collega Het verspreiden van informatie binnen de eigen organisatie zoals voorlichtingsmateriaal, publieksvoorlichting, scholingsaanbod en overige bijeenkomsten Het implementeren van regionale richtlijnen palliatieve zorg

De taken en verantwoordelijkheden van organisaties die niet betrokken zijn bij de directe zorgverlening A. Netwerkniveau Verantwoordelijkheden leden bestuurlijk platform: Er geldt een aanwezigheidsverplichting in het bestuurlijk platform die 4 x per jaar vergaderd. De aangewezen functionaris dient bij afwezigheid voor vervanging te zorgen. Het vaststellen van het jaarplan Het instellen van werkgroepen Het nemen van besluiten over voorstellen en activiteiten Het vaststellen van de thema’s van de netwerkbijeenkomsten Het bepalen van de activiteiten van de netwerkcoördinator en projectleider Het verbeteren van de samenwerking in het Netwerk Palliatieve Terminale Zorg.

B. Specifieke taken Stichting Transmurale Zorg Den Haag en omstreken -

Het dragen van de bestuurlijke verantwoordelijkheid van het netwerk door het bestuur van de Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. Het faciliteren van het netwerk door het in dienst hebben van de netwerkcoördinator en de projectleider palliatieve zorg. Het benutten van de expertise en verbindingen met andere doelgroepen binnen de Stichting TMZ.

20

BIJLAGE 5 Richtlijnen en informatiemateriaal Informatiepakket Palliatieve Zorg Haaglanden / Zoetermeer Doel van het informatiepakket: mensen die weten dat ze niet meer beter worden informeren over de verschillende zorgmogelijkheden en overige relevante zaken. Het informatiepakket kan ook als ondersteuning dienen in de voorlichting van patiënten door zorgverleners. Huisbezoeken in de palliatieve fase Doel van huisbezoeken in de palliatieve fase is: het bieden van (verpleegkundige) ondersteuning en continuïteit van zorg aan patiënten in de palliatieve fase en hun naasten. De huisbezoeken zijn bedoeld voor palliatieve patiënten die (nog) geen geïndiceerde verpleegkundige zorg thuis nodig hebben. Er is een patiëntenfolder en een richtlijn voor zorgverleners beschikbaar. Geestelijke begeleiding in de laatste levensfase, voor mensen uit diverse levensbeschouwelijke en culturele achtergronden. Het doel van dit boekje is dat de geestelijke zorg of geestelijke begeleiding in de laatste levensfase beter wordt afgestemd op de behoefte aan geestelijke zorg van de patiënt en naasten. De brochure geeft toegang tot een breed netwerk van geestelijk verzorgers en geestelijk begeleiders in de regio. De brochure is ook als A5 boekje verkrijgbaar: Zorg voor naasten Doel van de regionale richtlijn is om de zorg voor naasten van palliatieve patiënten / cliënten / bewoners te verbeteren. In de richtlijn staan achtergrond, theorie, veel praktische tips en een checklist. Bij de richtlijn horen een A4 boekje met tekst richtlijn en een samenvattingskaart Netwerkzorg op maat Netwerkzorg op maat is een digitaal model dat veel informatie bevat voor zorgverleners die werkzaam zijn in de palliatieve zorg. U kunt hierbij denken aan richtlijnen, instrumenten, folders, etc. Netwerkzorgopmaat Basisscholingen Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen en verzorgenden. Doel van de scholingen is op een laagdrempelige manier een bijdrage leveren aan deskundigheidsbevordering palliatieve zorg in de regio Haaglanden. De scholingen bestaan uit vier middagen en de onderwerpen die behandeld worden zijn: introductie in de palliatieve zorg, symptoommanagement, communicatie bij rouw en verlies, ethische dilemma's in de dagelijkse Zorg. De lessen worden verzorgd door deskundigen uit het werkveld. De deelnemers zijn werkzaam bij verschillende organisaties, zoals de thuiszorg, ziekenhuizen, verpleeg- en verzorgingshuizen, hospices en palliatieve units. Door de uitwisseling van ervaringen vanuit verschillende werkvelden maakt men kennis met werkwijzen elders. Praktijkervaringen van de docenten uit het werkveld dragen bij aan de kwaliteit en de dynamiek van de scholing. Naast de door het netwerk ontwikkelde richtlijnen en materialen zijn ook andere informatiematerialen verkrijgbaar: Regionale Informatiegids Brochure met palliatieve zorgorganisaties uit de regio Haaglanden Helpdesk Palliatieve Zorg Haaglanden-DWO De helpdesk is voor zorgverleners die vragen hebben over zorg, zorgmogelijkheden en behandeling Informatiepunt Palliatieve Zorg Haaglanden Het informatiepunt is voor zorgvragers die vragen hebben over de zorg in de laatste levensfase

21

Tijdschrift Pal voor U Magazine over palliatieve voor patiënten en naasten Themaboekje ‘Wie denkt er nu aan seks? Over seksualiteit en intimiteit bij een ongeneeslijke ziekte KNMG brochure ‘Spreek op tijd over uw levenseinde’ Handreiking om met de dokter te praten over grenzen, wensen en verwachtingen rond uw levenseinde KNMG brochure ‘Tijdig spreken over het levenseinde’ Handreiking om met de patiënt het gesprek aan te gaan over grenzen, wensen en verwachtingen rond het levenseinde

22

BIJLAGE 6

Jaarplan 2015 Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden

Werken aan het versterken van de palliatieve zorg

23

Inhoudsopgave

1. Inleiding 2. Terugblik 2014 2.1 Regionaal 2.2 Bovenregionaal 2.3 Landelijk 3. Ontwikkelingen 3.1 Nationaal Programma Palliatieve Zorg 3.2 Fibula 3.3 Goede Voorbeelden Palliatieve Zorg 3.4 Zorgmodule Palliatieve Zorg 1.0 4. Focus 2015 5. Activiteiten 5.1. Coördineren 5.2 Informeren 5.3. Signaleren 5.4. Faciliteren

24

1.Inleiding In 2015 zal het Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden zich verder richten op het versterken van de samenwerking en verbeteren van de kwaliteit van de palliatieve zorg in de regio. Zoals in de afgelopen jaren zal het netwerk activiteiten uitvoeren die passen bij de vier kerntaken: coördineren, informeren, signaleren en faciliteren. Daarbij wordt nadrukkelijk aangesloten bij behoeften en gesignaleerde knelpunten uit het veld en wordt verbinding gemaakt met landelijke ontwikkelingen. In dit jaarplan wordt eerst teruggekeken naar het afgelopen jaar en worden de belangrijkste activiteiten genoemd. Vervolgens wordt er een toelichting gegeven op actuele ontwikkelingen waaronder het Nationaal Programma Palliatieve Zorg en zal worden ingegaan op de keuzes voor 2015. Er wordt afgesloten met een overzicht van activiteiten. 2. Terugblik naar 2014 2.1 Regionaal - Het Bestuurlijk Platform en het Netwerkoverleg hebben in 2014 overleggen respectievelijk bijeenkomsten gehad conform de nieuwe organisatiestructuur. Deze overlegvormen voorzien in de behoefte om te beschikken over een proactief, beleids- en besluitvormend orgaan en een beraad waar kennis wordt gedeeld en knelpunten worden gesignaleerd. De volgende fase is om de samenhang tussen de beide overlegorganen verder te bevorderen. - Het Netwerk heeft twee symposia georganiseerd: een symposium over Palliatieve Zorg en Dementie en een symposium over Interculturele Palliatieve Zorg. - Op het gebied van deskundigheidsbevordering zijn er naast de basisscholingen palliatieve zorg voor verpleegkundigen en verzorgenden ook casuïstiekbesprekingen voor huisartsen en verpleegkundigen georganiseerd. - Het project ‘Interculturele Palliatieve Zorg’ heeft veel aandacht gekregen en een nieuw opgericht Kennisnetwerk krijgt steeds meer vorm. - Een nieuw boekje ‘Geestelijke zorg in de laatste levensfase, voor mensen uit diverse levensbeschouwelijke en culturele achtergronden’, met een overzicht van geestelijk verzorgers in instellingen, is begin 2014 verschenen. - De folder ‘Huisbezoeken in de palliatieve fase’ is begin 2014 vernieuwd. In overleg met een aantal thuiszorginstellingen uit Den Haag, Delft en Zoetermeer wordt gezocht naar verdere mogelijkheden en afstemming om de inzet van Huisbezoeken in de drie regio’s te vergroten. - Er is één Goed Voorbeeld gehonoreerd voor subsidie in het kader van het Verbeterprogramma Palliatieve Zorg vanuit ZonMw met als titel ‘Signalering Verzorgende palliatieve zorg Haaglanden en Midden Holland’. Er is deelname aan de projectgroep. Het project is gestart op 1 september 2014 en heeft een looptijd van 1 jaar - Er is deelgenomen aan de projectgroep Verbetering Palliatieve Zorg van Saffier De Residentiegroep in Den Haag. Deze activiteit kwam voort uit een ZonMw subsidie voor het Zorgpad Stervensfase in het kader van het Verbeterprogramma Palliatieve Zorg. Het project is in najaar 2014 afgerond. - In het kader van de landelijke ontmoetingen onder de naam Café Doodgewoon zijn er twee ‘Cafés Waardig Oud Zijn’ georganiseerd in het Wijndaelercentrum en de intentie is om deze activiteit in 2015 verder uit te rollen.

25

-

Er wordt deelgenomen aan Het Platform Dood Gewoon in Den Haag. Het Platform heeft in 2014 diverse bijeenkomsten georganiseerd voor professionals en zorgvragers.

2.2 Bovenregionaal: - Bovenregionaal zijn er overleggen en bijeenkomsten geweest met het Expertisecentrum Palliatieve Zorg van het LUMC, het IKNL en de netwerken palliatieve zorg Delft, Gouda en Leiden om tot samenwerking te komen in het kader van het Nationaal Programma Palliatieve Zorg. - Er is deelgenomen aan de programmacommissie ‘Kennismarkt en Invitational Conference Goede Voorbeelden’ georganiseerd door het IKNL locatie Leiden. 2.3 Landelijk - Er is een bijdrage geleverd aan filmpjes die zijn gemaakt van de Goede Voorbeelden Palliatieve Zorg in opdracht van ZonMw. - Er wordt deelgenomen aan de redactiecommissie van de website www.ongeneeslijk ziek.nl - Er is deelgenomen aan de werkgroep ‘Screenen Goede Voorbeelden op het sociale en psychische domein’. - Het netwerk Haaglanden vertegenwoordigt het Consortium Propallia op het niveau van palliatieve netwerk zorg. 3. Ontwikkelingen Op landelijk niveau spelen een aantal ontwikkelingen waaronder: - Nationaal Programma Palliatieve Zorg (NPPZ) - Professionalisering van Fibula - Subsidieronde voor het aanvragen van een Goed Voorbeeld - Zorgmodule Palliatieve Zorg 3.1 Nationaal Programma Palliatieve Zorg (NPPZ) Het NPPZ bestaat uit het ZonMw programma Palliatieve Zorg 2014-2010 en het stimuleren van regionale samenwerking rond het verbeteren van palliatieve zorg. Het Expertisecentrum Palliatieve Zorg (EPZ) van het LUMC, IKNL en de vier netwerken palliatieve zorg in de regio’s Den Haag, Delft, Gouda, Leiden en omstreken zijn vanaf begin 2014 met elkaar in overleg en hebben zich uitgesproken om gezamenlijk met alle zorgverleners de palliatieve zorg in de hele regio de komende jaren te verbeteren. Recent is Zorgbelang Zuid Holland toegetreden als vertegenwoordiger van patiënt en naaste. Gesprekken zijn gestart met de Haagse Hogeschool om ook onderwijs en onderzoek op Hboniveau toe te voegen. De ambitie is de bestaande initiatieven rondom zorg, onderwijs en onderzoek te benoemen, op regionaal niveau met elkaar af te stemmen te verbinden en daarmee de gedeelde knelpunten en verbeterpunten efficiënt aan te pakken. Vertrekpunt is hierbij de behoefte van de patiënt en diens naaste. Binnen het consortium Propallia Noordelijk Zuid Holland vindt straks de daadwerkelijke afstemming en samenwerking plaats. Het ZonMw programma is gebaseerd op 4 thema’s: Bewustwording en Cultuur, Organisatie en continuïteit van Zorg, Zorginnovatie en Patiënten participatie, inclusief mantelzorg en vrijwilligers.

26

Op deze thema’s is in de netwerken palliatieve zorg Haaglanden, Delft, Gouda en Leiden een knelpunten analyse uitgevoerd. Deze knelpuntenanalyse is vervolgens samengevat en besproken tijdens een regionale bijeenkomst op 11-11-2014, waarbij een eerste aanzet tot onderzoeksvragen is gedaan. De top drie per thema uit de knelpuntenanalyse : Thema Bewustwording en cultuur 1. Het onvoldoende vroegtijdig en anticiperend werken en handelen (advance care planning) 2. Het te vaak behandelgericht zijn van de zorgverleners 3. Het onvolledig uitvoeren van palliatieve zorg, vooral door onvoldoende aandacht voor alle vier dimensies, met name de zingeving- en levensvragen Thema Organisatie en continuïteit van zorg 1. Onvoldoende overdracht, continuïteit van zorg en interdisciplinaire samenwerking tussen zorgverleners en settings 2. Afstemming door zorgverleners bij multiproblematiek van de patiënt ontbreekt te vaak 3. Afwezigheid van één aanspreekpersoon voor de patiënt Thema Zorginnovatie 1. Symptoombehandeling kan beter op de vier dimensies 2. Onvoldoende verbetering van kwaliteit van zorg volgens de bestaande kwaliteitsindicatoren. Bij veel zorgorganisaties ontbreekt een implementatieplan Thema Patiëntparticipatie 1. Het gesprek over het levenseinde wordt nog niet tijdig genoeg gevoerd 2. Onvoldoende preventie van overbelasting van de mantelzorger 3. Geen zicht op keuzes voor mogelijke zorg en ondersteuning bij patiënten en naasten

Er is landelijk door alle zeven consortia een 1e subsidieaanvraag (light call) ingediend bij ZonMw. Het consortium Propallia wil met de gelden die beschikbaar komen een centrale programmasecretaris als kwartiermaker aanstellen die de komende maanden, in overleg met de initiatiefnemers, richting gaat geven aan de doelstellingen. De belangrijkste pijlers voor het consortium Propallia zijn het implementeren van goede voorbeelden, het versterken van onderwijs, het genereren van onderzoeksvragen uit de praktijk en uitvoeren van onderzoek- en implementatieprojecten die aansluiten bij de behoeften van de praktijk. 3.2 Fibula Stichting Fibula is sinds 2011 de spreekbuis en belangenbehartiger van palliatieve netwerkzorg. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport erkent de meerwaarde van Stichting Fibula en verleent daarom per 1 juli 2014 subsidie om de netwerken te ondersteunen in hun rol in het Nationaal Programma Palliatieve Zorg. Activiteiten waar Fibula zich op richt zijn: inventariseren welke ondersteuning door netwerken gewenst is, het formuleren van minimumeisen waaraan netwerken zouden moeten voldoen, het organiseren van bijeenkomsten voor zowel netwerkcoördinatoren als bestuurders van netwerken, een actieve participatie in de landelijke Kerngroep Palliatieve zorg en overleg met de NFU, IKNL en ZonMw over het Nationaal Programma Palliatieve zorg. Om dit mogelijk te maken en in het kader van een verdere professionalisering heeft Stichting Fibula een nieuw bestuur aangetrokken. Daarnaast is er een projectbureau dat het beleid van het bestuur voorbereidt en uitvoert. 27

3.3 Goede Voorbeelden Palliatieve Zorg In 2015 zal de 4e en laatste subsidierond zijn voor het aanvragen van een Goed Voorbeeld Palliatieve Zorg in het kader van het verbeterprogramma palliatieve zorg van ZonMw. Het verbeterprogramma Palliatieve Zorg ondersteunt zorgaanbieders om met bestaande kennis en inzichten de palliatieve zorg verder te verbeteren. Vanuit het veld is er belangstelling getoond voor het aanvragen van subsidie voor het implementeren van de Goede Voorbeelden ‘Palliatieve Thuiszorg (PaTz)’ en ‘Signalering door verzorgenden’. ZonMw nodigt met name ook de VGZ en de GGZ uit om een aanvraag in te dienen. 3.4 Zorgmodule Palliatieve Zorg 1.0 De zorgmodule Palliatieve Zorg 1.0 is in december 2013 verschenen en beoogt een bijdrage te leveren aan het optimaliseren van de zorgverlening in de palliatieve fase van een chronisch ziekteproces door de minimale eisen te beschrijven waaraan deze zorg aan patiënten en hun naasten moet voldoen en dit vanuit het perspectief van de patiënt. Dit zowel voor de formele als informele zorgverleners. Deze module vormt een kader voor de kwaliteitsbewaking en –bevordering van de zorgverlening aan patiënten met een chronische aandoening in de laatste levensfase. Een beperkt aantal netwerken palliatieve zorg nemen deel aan pilot ‘implementatie zorgmodule palliatieve zorg’. In 2015 wordt bekeken hoe we in de regio Haaglanden de zorgmodule kunnen gaan benutten. 4. Focus 2015 In de activiteiten wordt onderscheid gemaakt tussen lopende activiteiten die doorontwikkeld worden en nieuwe activiteiten. In het Bestuurlijk Platform is in november 2014 via een open space methode input gegeven voor het jaarplan. Nieuwe activiteiten die worden voorgesteld zijn: Werkgroep deskundigheidsbevordering oprichten. Organiseren van themabijeenkomsten rondom actuele thema’s in de palliatieve zorg Samenwerking Informele Zorg verbeteren. eGPO bekendheid geven en gaan toepassen in de palliatieve zorgverlening. Aanvragen van Goede Voorbeelden Palliatieve Zorg waaronder PaTz en de Signaleringsbox voor verzorgenden. Uitrol Café waardig Oud Zijn. Deelname aan de stuurgroep, het strategisch coördinatieteam en diverse projectteams van het consortium Propallia Noordelijk Zuid Holland. 5. Activiteiten Het jaarplan is onderverdeeld in de kernfuncties van het netwerk: coördineren, informeren, signaleren en faciliteren. Onder de kernfuncties zijn de daarbij horende activiteiten gerangschikt en kort de doelstelling, acties en verantwoordelijke n aangegeven. Voor een aantal activiteiten zijn gedetailleerde plannen opgesteld.

28

5.1 Coördinatie Activiteit Netwerkstructuur

Speerpunten 2015 -2018

Consortium Propallia

Jaarverslag

Doelstelling

Actie en resultaat

Door wie

Er worden jaarlijks 5 vergaderingen van het Bestuurlijk Platform gehouden.

Vergaderingen organiseren, agenda samenstellen en notuleren.

Netwerkcoördinator( NC) Projectleider (PL) Leden Bestuurlijk Platform en Netwerkoverleg

Speerpunten / strategie 2015 – 2018 schrijven. De speerpunten worden besproken en vastgesteld door het Bestuurlijk Platform Deelname stuurgroep

NC en PL

Deelname Strategisch coördinatieteam Opstellen van jaarverslag netwerk 2014. Opname jaarverslag netwerk in het jaarverslag van de Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. Jaarplan 2016 schrijven. Het jaarplan wordt besproken en vastgesteld door het Bestuurlijk Platform. Aanvragen subsidie VWS 2016.

NC

Verantwoording subsidie VWS 2014.

NC

Deelname aan landelijke overleggen voor coördinatoren. Deelnemen aan relevante bijeenkomsten en informatie delen in netwerk.

NC

Er worden jaarlijks 3 bijeenkomsten van het Netwerkoverleg gehouden. Versterkte samenwerking en verbeterde kwaliteit van de palliatieve zorg.

Bovenregionale samenwerking, richting geven aan doelstellingen van het consortium. Versterkte samenwerking en verbeterde kwaliteit van de palliatieve zorg.

Jaarplan

Versterkte samenwerking en verbeterde kwaliteit van de palliatieve zorg.

Subsidieaanvraag VWS

De door de Stichting Transmurale Zorg aangevraagde subsidie voor 2015 is door VWS toegekend. De door de Stichting Transmurale Zorg verantwoording subsidie 2014 is door VWS vastgesteld. Geïnformeerd zijn en anderen informeren.

Subsidievaststelling

Netwerkcoördinatoren en PL’s overleg landelijk vanuit stichting Fibula Symposia en bijeenkomsten regionaal en landelijk

5.2 Informeren Activiteit Verbinding Netwerkleden

Kennis vergroten en delen met netwerk. Relaties leggen en onderhouden (netwerken).

Doelstelling Netwerkleden houden tussen de netwerkoverleggen door de verbinding.

Actie en resultaat Deelname aan de besloten LinkedIn groep voor kennis delen en informatie

Directeur Transmurale Zorg

NC, PL

NC en PL

NC

NC, PL

Door wie Netwerkleden

29

uitwisseling.

Overzicht iniatieven/projecten in de regio

Netwerkwebsite

Elektronische nieuwsbrief

Huisartsen

Internationale Dag van de Palliatieve Zorg (IDPZ)

Netwerkleden zijn geïnformeerd over elkaars iniatieven op het gebied van palliatieve zorg en delen kennis.

‘Patiënten en naasten’ informeren. ‘Zorgverleners’ informeren. Netwerk is geïnformeerd.

De huisartsen zijn geïnformeerd over actuele berichten en worden betrokken bij activiteiten.

Er is aandacht voor palliatieve zorg.

Deelnemers leveren initiatieven aan bij de PL.

PL, Netwerkleden

Er is een actueel overzicht van initiatieven en projecten van aangesloten netwerkorganisaties. Actueel houden van de website.

NC, PL secretariaat

Opstellen en verzenden van 6 nieuwsbrieven. Netwerkpartners uitnodigen om nieuws of artikelen voor de nieuwsbrief aan te leveren. Informeren van huisartsen via de reguliere regionale nieuwsbrieven. Huisartsen benaderen voor activiteiten. Informeren en stimuleren van netwerkpartners om activiteiten te organiseren. Ondersteuning bieden met promotiemateriaal en PR.

NC, PL, Netwerkpartners

NC en PL

NC

e

Den Haag TranS

5.3 Signaleren Activiteit Overzicht capaciteit

Cliëntenperspectief

PR en verbinding brede groep zorgverleners in de regio.

Verspreiden van het 5 Magazine Pal voor U 2015. Bijdrage leveren d.m.v. meedenken over invulling en voordragen van organisaties en personen. -Artikel schrijven.

NC en PL

Doelstelling

Actie en resultaat

Door wie

Vaststellen beschikbare capaciteit en bezetting van de palliatieve zorgplekken.

Capaciteitsonderzoek (kwantitatieve gegevens) hospices en palliatieve units uitvoeren over 2014.

NC hospices, palliatieve units

Zorgvragers zijn betrokken bij activiteiten op het gebied van palliatieve zorg.

Op basis van de uitkomsten adviseren aan het Zorgkantoor met betrekking tot uitbreiding van capaciteit. Zorgvragers betrekken bij activiteiten van het netwerk door deelname aan werkgroepen.

NC, PL

30

Formele Zorg en Informele Zorg

Versterken van de samenwerking formele zorg en informele zorg.

elektronisch Gestructureerd Patiënten Overleg (eGPO)

EGPO wordt toegepast in de palliatieve zorgverlening.

Tekortkomingen en knelpunten

Knelpunten op netwerkniveau worden gesignaleerd en opgepakt.

5.4 Faciliteren Activiteit Symposium

Interculturele palliatieve zorg

Themabijeenkomst organiseren voor deelnemers van het netwerkberaad Aandacht voor dit thema binnen diverse activiteiten. Afstemming binnen Transmurale Zorg over gebruik eGPO binnen de palliatieve zorgverlening. Binnen de structurele overlegvormen is er aandacht voor knelpunten en mogelijke verbeteracties.

NC

PL of NC

NC, PL Netwerkleden

Doelstelling

Actie en resultaat

Door wie

Deskundigheidsbevordering kennis delen en elkaar ontmoeten. Deskundigheid in regio samenbrengen en toegankelijk maken voor zorgverleners.

Organiseren van 1 symposium samen met de Helpdesk Palliatieve Zorg. Het verder ontwikkelen en borgen van het Kennisnetwerk Interculturele palliatieve zorg.

NC Werkgroep PL Kennisnetwerk Helpdesk Palliatieve zorg

Het aanbieden en actueel houden van relevante informatie op de website van het Netwerk PZH.

Huisbezoeken in de palliatieve fase

Inzet huisbezoeken in de regio’s Haaglanden, DelftWestland-Oostland en Zoetermeer vergroten.

Zorg voor naasten

De regionale richtlijn en het samenvattingskaartje dragen bij aan een meer gestructureerde manier van aandacht voor naasten van palliatieve patiënten in de regio.

Geestelijke zorg in de laatste levensfase

Ernstig zieke mensen ontvangen zo goed mogelijk

Het organiseren één casuistiek bespreking en twee thema bijeenkomsten. Regionale richtlijn ‘Huisbezoeken in de palliatieve fase’ herzien. De folder uit 2014 waar nodig aanvullen met andere thuiszorgorganisaties. De regionale richtlijn Zorg voor naasten en het samenvattingskaartje worden herzien en verspreid.

Actualiseren van het boekje ‘Geestelijke zorg in

PL Werkgroep

PL Werkgroep

PL Werkgroep

31

passende geestelijke zorg afgestemd op de levensbeschouwelijke en culturele achtergrond.

Verbeterprogramma Palliatieve Zorg ZonMw

Werkgroep deskundigheidsbevordering

Eén of meerdere subsidieaanvragen voor een “Goed Voorbeeld” in het kader van het verbeterprogramma Palliatieve Zorg bij ZonMw zijn ingediend.

Er is een regionaal overzicht met het scholingsaanbod. Er wordt door de netwerkleden gebruik gemaakt van elkaars deskundigheid.

Scholingen aan verpleegkundigen en verzorgenden

Deelnemers vergroten en delen kennis, en wisselen ervaringen uit. Twee scholingen van vier bijeenkomsten zijn gegeven.

Moduleboek voor de basisscholing palliatieve zorg Scholingen divers

Moduleboek is aangepast en geactualiseerd.

Doodgewoon Den Haag

Er is een dienstenaanbod om waardig sterven voor alle Hagenaars mogelijk te maken.

Kennis delen en vergroten over palliatieve zorg.

de laatste levensfase’. Verbinding leggen met landelijke en regionale ontwikkelingen op het gebied van zingeving- en levensvragen. Informeren van Zorgaanbieders.

NC

Deelnemen aan de Projectgroepen van zorgorganisaties die een Goed Voorbeeld aanvragen. Afstemmen op netwerkniveau over het aanvragen van het Goede Voorbeeld PaTz. Huisartsengroepen informeren en enthousiasmeren. Het oprichten van een werkgroep deskundigheidsBevordering.

PL

Inventariseren van bestaande scholingsaanbod en uitwisseling bevorderen. Inventariseren aan welke andere thema’s behoefte is. Het organiseren van en werven voor de basisscholing palliatieve zorg: -1 scholing voor verpleegkundigen. -1 scholing voor verzorgenden. In afstemming met de docenten het moduleboek herzien. Op aanvraag adviseren over scholingen palliatieve zorg en/of gastlessen organiseren. Deelname aan vergaderingen en de diverse bijeenkomsten.

NC Docenten basisscholing

NC Docenten basisscholing NC, PL Netwerkleden

NC Platform leden Doodgewoon Den Haag

De verbinding maken tussen het Doodgewoon in

32

Café Waardig Oud zijn

Er zijn tenminste twee ‘Cafés’ voor ouderen, hun mantelzorgers, professionals en vrijwilligers georganiseerd.

Den Haag en het netwerk palliatieve zorg. Verbinding maken tussen de initiators van het Café met netwerkorganisaties. Ondersteuning bieden bij de verdere uitrol.

NC Initiators van het ‘Café Waardig Oud Zijn’

33

Behaalde Resultaten 2014 1. Informatie en versterken van verbindingen Bijeenkomsten - 1 casuïstiek bespreking palliatieve sedatie voor huisartsen vond plaats op 4 februari 2014. Aantal deelnemers: 25 - 1 startbijeenkomst van het Kennisnetwerk ‘Interculturele palliatieve zorg’ vond plaats op 3 april 2014. Aantal deelnemers: 22 - 1 symposium vond plaats op 17 juni 2014 met als thema ‘Palliatieve zorg en dementie’. Aantal deelnemers: 115 - 1 casuïstiek bespreking palliatieve sedatie voor verpleegkundigen vond plaats op 15 september 2014. Aantal deelnemers: 60 - 1 symposium vond plaats op 11 november 2014 met als thema ‘Interculturele palliatieve zorg’. Aantal deelnemers: 100 Andere activiteiten - Alle informatie over het Netwerk PZH is geactualiseerd in de ‘Beschrijving van het Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden’. - Er zijn overleggen geweest met het Expertisecentrum Palliatieve Zorg van het LUMC, het IKNL en de netwerken palliatieve zorg in de regio Den Haag, Delft, Gouda, Leiden en omstreken om tot samenwerking te komen in het kader van het Nationaal Programma Palliatieve Zorg. o Het consortium Propallia is opgericht. o Op netwerkniveau zijn knelpunten geïnventariseerd op de thema’s waar het NPPZ zich op richt, dit zijn: bewustwording en cultuur, organisatie en continuïteit van zorg, zorginhoudelijke innovatie en patiëntenparticipatie. o Er zijn vanuit het consortium in april en november twee bovenregionale bijeenkomsten georganiseerd. o Het netwerk Haaglanden vertegenwoordigt het consortium Propallia op het landelijk niveau van palliatieve netwerkzorg. - Het Bestuurlijk Platform en het Netwerkberaad hebben overleggen respectievelijk bijeenkomsten gehad conform de nieuwe organisatiestructuur. - Er zijn 5 nieuwsbrieven netwerk palliatieve zorg Haaglanden verzonden - Er is formeel lidmaatschap voor 1 nieuwe zorgaanbieder afgesproken. - Er is aandacht besteed aan de Internationale Dag van de Palliatieve Zorg 2014. o Er is informatiemateriaal verspreid, waaronder het Magazine “Pal voor U” en middelen om in gesprek te gaan over thema’s rond het levenseinde. o Er deelgenomen vanuit het netwerk aan de opleiding dialoogbegeleider voor het begeleiden van gesprekken over het levenseinde. o Er zijn bijeenkomsten georganiseerd door zorgaanbieders. - Er is participatie vanuit het netwerk in het project “Doodgewoon in Den Haag”. o Er is deelgenomen aan de netwerkbijeenkomst voor zorgprofessionals en de publieksmanifestatie op 7 en 8 november 2014.

34

-

-

o Er zijn in diverse wijkbibliotheken koffieochtenden georganiseerd over thema’s die actueel zijn in de laatste levensfase Er is deelgenomen aan het Nationale Congres Palliatieve Zorg in november 2014. Er is deelgenomen aan de programmacommissie ‘Kennismarkt en Inventional Conference Goede Voorbeelden’ georganiseerd door het IKNL locatie Leiden in september 2014. Er is deelgenomen aan de samenscholing ‘Palliatieve zorg in de stervensfase bij dementie’ op 6 oktober 2014, georganiseerd vanuit het lectoraat psychgeriatrie van de Haagse Hogeschool. De sprekers waren deskundige zorgverleners uit het netwerk palliatieve zorg. Er zijn in april en oktober 2014‘Cafés Waardig Oud Zijn’ georganiseerd in het Wijndaelercentrum. Er is een bijdrage geleverd aan filmpjes die zijn gemaakt van de Goede Voorbeelden Palliatieve Zorg in opdracht van ZonMw. Er wordt deelgenomen aan de redactiecommissie van de website www.ongeneeslijkziek.nl Er is deelgenomen aan de werkgroep ‘Screenen Goede Voorbeelden op het sociale en psychische domein’. Een besloten LinkedIn groep PalNet Haaglanden is opgericht. De folder van de Helpdesk Haaglanden – DWO is geactualiseerd.

2. Deskundigheidsbevordering Scholingen: - 1 basisscholing palliatieve zorg voor verpleegkundigen bestaande uit 4 bijeenkomsten vond plaats in mei / juni 2014. Aantal deelnemers: 20 - 1 basisscholing palliatieve zorg voor verzorgenden bestaande uit 4 bijeenkomsten vond plaats in september / oktober 2014. Aantal deelnemers: 18 3. Kwaliteitsverbetering Verbeterprogramma Palliatieve Zorg ZonMw - Honorering subsidieaanvraag Verbeterprogramma Palliatieve Zorg van Zon MW 2014 voor invoeren van: o Signaleringsbox verzorgenden palliatieve zorg Haaglanden en Midden Holland. Er is deelname aan de projectgroep. De gesubsidieerde Goede Voorbeelden uit 2013: - Het Goede Voorbeeld Zorgpad Stervensfase o Deelname projectgroep Saffier; advies functie / meedenken o Organisatie plenaire presentatie Symposium Nationaal Congres November 2014 Geestelijke zorg in de laatste levensfase - Een nieuw boekje ‘Geestelijke zorg in de laatste levensfase, voor mensen uit diverse levensbeschouwelijke en culturele achtergronden’ is gemaakt en verspreid. Huisbezoeken in de palliatieve fase - De folder ‘Huisbezoeken in de palliatieve fase’ is in maart 2014 herzien en verspreid. - Er is een start gemaakt met een aanpassing van de folder voor Zoetermeer. - Op verzoek van diverse thuiszorgorganisaties in Den Haag en Zoetermeer is gestart met een herziening van de richtlijn Huisbezoeken in de palliatieve fase.

35

Interculturele Palliatieve Zorg - Een Kennisnetwerk ‘Interculturele palliatieve zorg’ is opgericht met daarin (nu ca. 20) zorgverleners met diverse functies en achtergronden. - In overleg met het Kennisnetwerk zijn deelthema’s gekozen en hierover is informatie geplaatst op de website van het Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden. - Contact is gelegd met de Helpdesk ‘Interculturele palliatieve zorg’ en een afspraak voor een gezamenlijke casuïstiekbespreking op 29 januari 2015 is gemaakt. Zorg voor naasten - De regionale richtlijn Zorg voor naasten (boekjes versie 2013 ) en de samenvattingskaartjes zijn verder verspreid. Zorgpad Stervensfase - 2014 is een overgangsjaar geweest t.a.v. de begeleiding van instellingen bij implementatie van het Zorgpad Stervensfase (ZS) in de regio. o De projectleider van het netwerk is aanspreekpunt voor het ZS maar verwijst instellingen met begeleidingsvragen door naar het IKNL. o Scholingsbijeenkomsten Evita verzorgd en deelname aan projectgroep Evita o Informeringsgesprekken bij diverse instellingen. o 15 AWBZ-instellingen werken met het ZS of zijn bezig met de implementatie. o Saffier De Residentie Groep heeft in het kader van de ZonMw subsidie een scholing palliatieve terminale zorg rond het zorgpad ontwikkeld en een koppeling gemaakt tussen het digitale ZS en hun elektronische zorgdossier. 4. Aandachtspunten vanuit patiëntenperspectief - Zorgbelang participeert in het consortium Propallia als vertegenwoordiger van patiënt en naaste. 5. Overzicht capaciteit - Er is een rapportage uitgebracht met een overzicht van de beschikbare capaciteit en bezetting van de palliatieve zorgplekken in 2013. Er is sprake van overcapaciteit. Beschrijving verspreid informatiemateriaal in 2014 - De KNMG brochures: ‘Spreek op tijd over uw levenseinde’ (voor zorgvragers) en ‘Tijdig spreken over het levenseinde’ (voor artsen) zijn verspreid. 100 exemplaren van de patiëntenversie en 50 exemplaren artsenversie. - Het magazine ‘Pal voor U’ is verspreid met daarbij de regionale informatiegids. In de periode oktober – november 2014: 400 exemplaren. - Herziene Boekje ‘Geestelijke zorg in de laatste levensfase, voor mensen uit diverse levensbeschouwelijke en culturele achtergronden: 75 exemplaren - Herziene Folder Huisbezoeken in de palliatieve fase: 1200 exemplaren

-

Ook andere aangevraagde brochures (via de website of telefonisch) zijn verzonden: Informatiemappen palliatieve zorg (ongeveer 100 mappen) Herziene folder van de Helpdesk Palliatieve Zorg Haaglanden – DWO is verspreid

36

-

Regionale informatiegids Richtlijn Zorg voor naasten versie 2013 (ca. 50 exemplaren) en samenvattingkaartjes (ca. 100 exemplaren)

37

BIJLAGE 7 Jaarplan Helpdesk Palliatieve Zorg Haaglanden DWO 2015

Jaarplan Helpdesk Palliatieve Zorg Haaglanden DWO 2015 Inleiding Per 1 december 2011 is de Helpdesk Palliatieve Zorg Haaglanden samen gegaan met het Consultatieteam Delft Westland Oostland onder de naam Helpdesk Palliatieve Zorg Haaglanden DWO. Het team bestaat nu uit 6 arts consulenten, 8 verpleegkundig consulenten en 2 apothekers. Bij de casuistiekbespreking zijn een pijnbehandelaar uit het Bronovoziekenhuis, een internist uit het MCH en een geestelijk verzorger uit de Peter van Foreest betrokken. Het IKNL heeft landelijk de verantwoordelijkheid voor consultatie in de palliatieve zorg. Een adviseur van het IKNL, locatie Leiden is betrokken bij de Helpdesk. De Helpdesk dient te voldoen aan de landelijke criteria voor consultatie die vanuit het IKNL zijn opgesteld. Het IKNL ondersteunt zorgverleners en niet meer rechtstreeks de zorg aan patiënten. In 2013 is het informatiepunt palliatieve zorg Haaglanden van start gegaan. Dit punt voorziet in de informatiefunctie van de Helpdesk voor zorgvragers en het “brede ”publiek.

Jaarplan 2015 De activiteiten van de Helpdesk en de coördinator zijn onderverdeeld in 1. Consultatiefunctie 2. Contacten onderhouden binnen het netwerk palliatieve zorg Haaglanden+ landelijk overlegstructuren 3. PR

1. 1.1

Onderwerp Consultatie Laagdrempelige consultatiemogelijkheden voor de regio Haaglanden DWO

Actie 2015 Monitoren consulten: aantallen, regio vraagstellers en schriftelijke bevestiging en follow up

Resultaat Bijsturen obv monitorgegevens en met gebruik making van spiegelinformatie IKNL

Verantwoordelijk Team coördinator

Oplossen van knelpunten en problemen

1.2

Kwaliteitsborging van procedures, protocollen en richtlijnen

Voortzetten monitoring schriftelijke bevestiging van consulten Borgen van afspraken/ protocollen die in gebruik zijn.

80% van de consulten wordt schriftelijk bevestigd

Team coördinator en consulenten

In Prado (landelijk registratiesysteem voor consultatieteams) staat een actueel overzicht van gemaakte team afspraken.

38

Gebruik maken van palliatief redeneren bij bespreking casuïstiek 1.3

Landelijke kwaliteitseisen IKNL aan consultatiefunctie

2.

Team coördinatie

3

Contacten onderhouden binnen het netwerk PZ Haaglanden DWO

3.1

Contact onderhouden met netwerk Haaglanden

3.2

Contacten onderhouden met netwerk DWO

3.3

Contacten onderhouden met de palliatief verpleegkundigen uit de ziekenhuizen/ technische teams

Toetsen of het team Haaglanden DWO aan de landelijke eisen voldoet.

Consulent(en) werven Evaluatiegesprekk en voeren met teamleden Afstemming met IKNL

Bijwonen netwerkgroepoverleg en netwerk palliatieve zorg Haaglanden en relevante zaken doorspelen naar het Helpdeskteam ( vice versa) Verslagen van netwerkvergaderingen DWO ontvangen en relevante zaken doorspelen naar het Helpdeskteam (vice versa) 2 keer per jaar worden de palliatief verpleegkundigen en de artsen die de kaderopleiding palliatieve zorg volgen, uitgenodigd om de casuistiekbespreking van de Helpdesk bij te wonen

Kwaliteitsverbetering casuïstiek waarbij systematisch alle perspectieven van de casus aan bod komen Voldoen aan kwaliteitscriteria IKNL

2 nieuwe consulent(en) aangesteld: team compleet. Evaluatieverslag met verbeterpunten 2016 goede afstemming met IKNL, 2 keer coordinatorenoverleg

Team coördinator

Teamcoordinator

Helpdesk “staat op de kaart” bij instellingen palliatieve zorg in de regio. Helpdeskleden denken mee in / of n.a.v. de netwerkoverleggen

Team coördinator

3 keer per jaar contact met netwerkcoordinator DWO

Team coördinator

2 casuïstiekbesprekingen met gasten zijn gehouden. Gestimuleerd wordt dat de ziekenhuisverpleegkundige n casuïstiek inbrengen..

Team coördinator

39

4 4.1

PR Pr onder zorgverleners blijft aandacht vragen.

Lustrumsymposium 10 jarig bestaan Helpdesk i.s.m. Netwerk PZ organiseren

Symposium palliatieve zorg gehouden

Casuistiekbespreking/ scholing organiseren Aan-sluiten bij FTO Casu-ïstiekbespreking voor verpleeg-kundi-gen

1 FTO bezocht 4 Casuistiekbesprekingen voor verpleegkundigen georganiseerd (2 in Haaglanden, 2 in DWO)

Samenwerking met ziekenhuis-teams is in 2014 in gang gezet, in 2015 wordt onderzocht hoe de samenwerking meer inhoud kan krijgen 4.2

PR voor Helpdesk naar zorgaanbieders en instellingen

4.3

PR netwerk PTZ

Bij nieuwe ontwikkelingen bericht in nieuwsbrieven en personeelsbladen van instellingen en beroepsverenigingen Regelmatige bijdrage aan nieuwsbrief van het netwerk

Team coördinator en netwerk coördinator palliatieve zorg

Team coördinator en netwerk coördinator palliatieve zorg

1 overleg met ziekenhuis palliatieve teams

Team coördinator

Minimaal 1 keer een bericht geplaatst

Team coördinator

40