Palliatieve zorg binnen Zorggroep Rijnmond, meer dan zorg in de laatste dagen!
20 januari 2010
PROGRAMMA 1. 2. 3. 4.
Welkom en introductie “positieve” en “minder positieve / moeilijke” associaties “Inspirerende zorg” “Algemene inleiding palliatieve zorg en missie/opzet/ activiteiten Leerhuizen Palliatieve Zorg” 5. Vragen/discussie naar aanleiding beide presentaties 6. Korte pauze 7. Structuur voor Palliatieve Zorg en de invulling daarvan met de verschillende rollen 8. Discussie: van visie naar implementatie in de zorg van alledag. 9. Samenvatting: leerpunten en afspraken 10. Evaluatie 11. Sluiting
Inspirerende zorgverleners
Inspirerende zorgverleners
4
Missie pallia6eve zorg 1
“You ma:er because you are, and you ma:er un6l the last moment of life; and we will do all that we can, not only to help you die peacefully, but to live un6l you die.” 5
Missie pallia6eve zorg 2
“How people die, remains in the memories of those who live on.”
6
Palliatieve zorg in Nederland
7
Besefscontext bepaalt karakter totale zorg
”denken, hopen, verwachten we allen hetzelfde?” Pallia6eve zorg Klachten
Observa6e
Cure
vaag, (on)duidelijk
diagnose gericht
ziekte elimineren
ziekte onderdrukken
symptomen onderdrukken
onzekerheid
angst chaos
vechten
ontkenning
de ziekte laten
boosheid
twijfel
doorvechten
de dood mag
verdriet
moed
chaos
berus6ng
verdoofd
ontkenning
Chronische fase Terminale fase
Rouw
opluch6ng
†
Besefscontext DOKTER PATIENT DENKEN LANGER KORTER HOPEN
LANGER KORTER
NAASTEN
Imago zorg
C.Goedhart
10
Wat maakt het moeilijk / zwaar? • Als de verlich6ng van symptomen niet lukt… • Als een andere zorgverlener je niet serieus neemt… • Onvoldoende steun management… • Zinloze bureaucra6e • Een samenleving die het onmogelijke wil…
• De “moeilijke” familie… • Als je het nooit goed doet… • De werkdruk… • Als het te lang duurt… • De confronta6e met lee[ijdgenoten • Teveel achter elkaar… • Onvoldoende informa6e…. 11
Wat is inspirerende zorg? • • • • • • •
Het creëert veiligheid / geborgenheid.. Het is an6ciperend / proac6ef.. Van mens tot mens... Oog voor het kleine.. Het gee[ bemoediging.. Het s6muleert.. Kortom: Het doet handen, hoofd en hart samenwerken.. 12
Wat is er nodig voor inspirerende zorg? Deskundigheid Cultuur van waardering.. Cultuur van liefde….. Cultuur van ruimte voor reflexie, niet incidenteel maar structureel.. • Cultuur van voortdurend leren.. • Inbedding in visie van de organisa6e • • • •
13
Wat inspireert ons? • Je mag van betekenis zijn… • Het doet er toe.. • Het zijn de kleine dingen die het doen… • De dankbaarheid… • De voldoening… 14
Symbolisering van de zorg…. • The Thornflower • “Duality is in the nature of our life on earth” CharloDe Mayer, Cathedral of Salisbury 15
Conclusie • Om allerlei redenen staat de zorg met name in de “care” onder druk. • Verpleegkundigen en verzorgenden lijken hun ideaalbeeld van de zorgverlening, alleen nog maar kwijt te kunnen binnen een seang van pallia6eve, terminale zorgverlening. • Vraag: is deze verenging nog te keren? 16
Je ster[ zoals je geleefd hebt fragment
Waarom PZ • • • •
Uit taboe sfeer Meer stervenden >> meer kwetsbaren (P en N) Balans tussen cure naar care Ziekenhuizen veranderen – Opnameduur van 17 naar 4 dagen – Meer korte opnames – Elders herstel, maar ook complexere zorg
• PZ is complex met groot aXreukrisico • Meer aandacht voor organisaYe • PZ bevat alle thema’s >> Leerhuis
Piramide pallia6eve zorg ©leerhuizen pallia6eve zorg
RUIMTE MAKEN
VERLICHTEN
ORGANISEREN Ontwikkeling
Pallia6eve Zorg vraagt om ordening Organisa6e – Organisa6e • • •
behoe\e aan anYciperen / coördinaYe / conYnuïteit, ABC-‐criteria samenwerking met andere disciplines, consulent technische problemen / zorgdossier / zorgpad / richtlijnen / protocollen
– Communica6e P / N / H / management slecht nieuws / herhaling / fasering – Ethische problemen welke plaats / uitgesteld sterven / wanneer stoppen en hoe / sedaYe / euthanasie Symptoomverlich6ng – Soma6sch • • •
–
pijn, benauwdheid, delier, braken, bloedingen, terminale onrust complexe medicaYe, bijwerkingen funcYoneel: liggen, ziDen, hulp
Psychisch •
intellectueel
•
emoYoneel
– –
–
angst, verdriet, boosheid, shock
Spiritueel / Inspira6e •
–
inzicht, ontkenning, regie wel/niet
posiYeve en negaYeve inspiraYes / levensloop / erkenning / hoop
Sociaal • •
jong, echtscheiding, recent of in verleden complexe verliezen complexe familiedynamiek
Ruimte maken voor – Essen6es – Verbinding – Hoop en verlangen – Herkenning en erkenning – Afronding en afscheid – Nazorg
© Leerhuizen Palliatieve Zorg
De rol van de loods Tussen de klippen door-varen Minder ad hoc Meer in processen denken
Piramide pallia6eve zorg ©leerhuizen pallia6eve zorg
RUIMTE MAKEN
VERLICHTEN Ontwikkeling 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
ProjectmaYg, aanpassingen en verbeteringen Zorgprogramma Protocollen en richtlijnen Audit / ORGANISEREN Keurmerk Samenwerking met de keten Samenwerking met universiteit en hogeschool etc
Piramide pallia6eve zorg ©leerhuizen pallia6eve zorg
RUIMTE MAKEN Onderwijs en implementa6e
1. Cursussen 1. open inschrijving VERLICHTEN 2. In-‐Company (groepsonderwijs) 2. Stages 3. Zorgprogrammering gericht op hele organisaYe 4. Docenten opleiden
ORGANISEREN Ontwikkeling
Piramide pallia6eve zorg © Leerhuizen Pallia6eve Zorg
Onderzoek 1. 2. 3. 4. 5. 6.
RUIMTE MAKEN
In samenwerking met universiteit en hogeschool PrakYjkgeoriënteerd, prakYjkveranderend Themagericht op organiseren, verlichten, ruimte maken Bijdragen aan implementaYe VERLICHTEN Analyse data door de instellingen / professionals zelf Benchmarking
ORGANISEREN Ontwikkeling
Kennis Kunde Kunst
• De prak6jk – leren dat het anders moet en kan – verwondering èn frustraYe – idealen – mulYtasking versus vertraagde belevingsYjd • Kwaliteit – wordt geïniYeerd door individuen – steeds kleine stapjes • Inhoud, processen, struktuur
Integrerend zorgen “Alles hangt met allen samen”
naar empowerment van professionals, staf, managers, bestuur
Inhoud
Tools gekoppeld aan thema’s: welzijn, ziekte, reva, sterven en nazorg
Processen
Struktuur
Bestuur Managers Staf Professionals ketens diverse organisaYes en hulpverleners
coördinaYe, anYciperen, conYnuïteit rol betrokkenen p/n/h/o KOLB!!!! Borging/audit
4 M-methode:
mensen
vul per cirkel wie of wat erbij betrokken is/zijn maak een tijdsplanning wie is projectverantwoordelijke?
methoden
Patiënt naasten
Goede zorg voor patiënt en naasten
Hulpverleners
Meer voldoening Minder irritatie materialen
Machine = plaats
de aard van het probleem en het uiteindelijke doel/resultaat beïnvloeden de M’s !! © Stichting Leerhuizen Palliatieve Zorg
Wat als de patiënt ziek wordt, of als de patiënt ernstig ziek wordt of zelfs dood gaat Mensen • Huisarts(en) / specialist • Thuiszorg / Specialistisch team • Unit pz / Hospice • Apotheker • CPT • Psycholoog / Geest verzorger • Managers
Methoden • Ritueel / ceremonie • Coördineren, anticiperen, continuïteit • Keten / samenwerking • Markeren • Bespreking critical ill patients • Continuïteitshuisbezoek • Evalueren (After Death Analysis) • Nazorg
Patiënt naasten Materialen • Overdrachtformulier (zkhs, huisartsenpost) • LESA Kral/crooswijk • Zorgdossier • ABC-criteria • Zorgpad stervensfase • Spec meetinstrumenten • Protocollen / richtlijnen (sedatiekaart) • Pat paspoort / groene kaart • Evaluatieformulier © Stichting Leerhuizen Palliatieve Zorg
Machine = plaats • Thuis • Ziekenhuis • VPH?VZH • Hospice / unit PZ
Verlichten lijden patiënt en naasten Afronding afscheid Goede zorg Meer voldoening Minder irritatie bij hulpverleners
