M a g a z i n e
v o o r
o n d e r n e m e n d
| Twentevisie | Jaargang 15 | Nummer 4 | April 2002 |
Connexxion-topman Cees Anker:
“Overheid is onbetrouwbare partner” Niet Loek de Vries maar Frank Schreve hoofdschuldige van juridisch steekspel Marc Schröder van Tango haalt bloed onder nagels van Esso en Shell Combiterminal in Hengelo ligt op koers Vitaminen-pleiter Dr. Rath: kwakzalver of medicus? Tegeltoko voor dubbeltje op eerste rang bij Han Vaanhold
| Twentevisie | Jaargang 15 | Nummer 4 | April 2002 |
T w e n t e
2
Tango
Schipperen
Inhoud
De combiterminal in Hengelo loopt vijf jaar voor op het eigen businessplan, maar toch moest er over 2001 nog een gat van 175.000 euro gedicht worden. De boten moeten efficiënter varen en het aantal containers moet naar 20.000. “Dat gaat lukken.”
8
Geen dans maar benzine. Tegen bodemprijzen, maar zonder bediening of personeel of winkeltje of toilet. Zelf tanken en via de automaat betalen. Marc Schröder bedacht het en haalde zich de toorn van Shell en Esso op de hals.
24
Interview Connexxion-topman 04
Cees Anker als ondernemer
08
Combiterminal schippert
12
Analyse Ten Cate
19
Rath’s vitamines
24
Dansende benzine
34
Textiel belazert beurs
36
Foto-impressie Memphis
Cees Anker Van de Twentse busonderneming TET maakte hij een nette onderneming, redelijk uniek in het subsidiewereldje van het openbaar vervoer. Hij werd gehaald naar Midnet dat later opging in Connexxion waar hij velen zag komen en vooral weer zag gaan. Hij, Cees Anker, bleef en staat wellicht voor de zwaarste taak in zijn carrière: Connexxion ombouwen tot een slagvaardige openbaar vervoerder die de concurrentie aankan en een belangrijk deel van het 70 % - marktaandeel kan behouden.
4
38
Het succes van Tegeltoko
43
Univé sport-sponsor
Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch magazine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor ondernemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verhalen opgenomen van interviews die hebben plaatsgehad in het economische radioprogramma ‘Memphis’ dat elke eerste zaterdag van de maand wordt uitgezonden via Radio Oost. De opnames vinden op dinsdag daaraan voorafgaand plaats in de TOS-ruimte van het Arke Stadion in Enschede. Daarnaast fungeert Twentevisie als officieel mededelingenorgaan voor deelnemers van de Industriële Kring Twente. Uitgever MediaSales Nederland bv. Anninksweg 50, Hengelo. Postbus 702, 7550 AS Hengelo Telefoon 074 - 245 52 52 Fax 074 - 250 35 13 E-mail:
[email protected] Website: www.twentevisie.nl Directie Robert Staal Blad managers Anno Oude Engberink, Marion Kosterink Redactie Jan Medendorp (hoofdredacteur) Mario van Santen,Martin Steenbeeke, Eddy van der Ley Eric Brinkhorst (fotografie) Redactie IKT Niko Wind Saskia Rikhof-Slot H.C. de Jonge (fotografie) Secretariaat IKT Hengelosestraat 585 Postbus 5501, Enschede 7500 GM Enschede Telefoon 053 - 48 49 980 / Fax 053 - 48 49 985 E-mail:
[email protected] / Website:
Loek Rubrieken Personeel & Organisatie
11
Online-strategie
17
Financieel Accent
22
Nieuws & Feiten
27
Onroerend Goed
31
Juridisch Gezien
33
Notarieel Advies
45
IKTelgids
53
IKTvisie op ...
De strategie van Grolsch
63
Scope / Nieuws
64
Twente Agenda
54
Koninklijke Grolsch
De nieuwbouw van de brouwerij is eindelijk van start. Naast deze efficiency-operatie wil topman Troch een verdere omzetgroei realiseren binnen de horeca én buitenlandse kernmarkten. Hij wil onafhankelijk blijven, maar zoekt wel naar strategische partners.
56
Klompenfabrikant Nijhuis
59
Wet Poortwachter
60
Ten Huurne
62
Tankink
54
www.ikt.nl Advertentie-exploitatie MediaSales Nederland bv. Jeroen Achterberg, Lidy Busscher en Aleid Kluivers Telefoon 074 - 245 52 52 Fax 074 - 250 35 13 E-mail:
[email protected] Advertentiemateriaal aan MediaSales Nederland bv. Postbus 702, 7550 AS Hengelo Privé-abonnementen Kosten: € 35 per jaar (10 nummers). Opgave: uitsluitend per fax 074 - 250 35 13 of E-mail:
[email protected] Basis lay-out & vormgeving TerZake. reclameadvies, Hengelo Lithografie Laserline, Hengelo Druk Roelofs, Enschede Coverfoto Eric Brinkhorst, Beckum Oplage De oplage bedraagt ongeveer 6.500 exemplaren en wordt verspreid onder IKT-deelnemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zogenoemde ‘decision makers’. Artikelen uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. © MediaSales Nederland bv
Jan Medendorp
3
Commentaar
07
Voor u ligt het aprilnummer van Twentevisie, ruim een week te laat. Dat spijt mij. Een deel van deze uitgave is tijdens het ter perse gegaan stopgezet op initiatief van de Industriële Kring Twente, de IKT. U hebt recht op een verklaring. Twentevisie wordt uitgegeven door uitgeverij MediaSales die daarvoor een contract heeft afgesloten met de IKT. Een onderdeel van dat contract is dat de IKT in elk nummer pagina’s aanlevert met eigen verhalen en nieuws. Verder is in dat contract opgenomen dat MediaSales zorgt voor een onafhankelijke redactie. Ik ben hoofdredacteur van dit magazine, ik maak programma’s voor RTV Oost, werk verder voor onder meer Saxion Hogeschool en schrijf wekelijks een column in het weekblad De Roskam onder de naam Moordkuil. En die laatste bezigheid heeft al eerder tot irritaties geleid. Daarom heb ik een paar jaar geleden toegezegd in mijn column niet expliciet te schrijven over Twentevisie. Die afspraak is toen mondeling gemaakt en was mij eerlijk gezegd door het hoofd geschoten toen ik een paar weken geleden in mijn column het gewraakte verhaal schertsend aankondigde. Op grond van die mondelinge afspraak eiste de IKT-directeur dat het artikel niet geplaatst zou worden. De IKT-directeur liet in het overleg dat volgde, zolang ik erbij zat, blijken ten koste van alles het artikel niet geplaatst te willen hebben, zoals hij ongeveer letterlijk zei. Hij vond het verhaal niet positief genoeg en hij zei van Ten Cate gehoord te hebben dat er geen wederhoor was toegepast. Op dat moment heb ik woedend het overleg verlaten. Ook een IKT-directeur blijft af van mijn journalistieke integriteit. Door bemiddeling van de uitgever is er in tweede instantie toch een compromis uit de bus gerold: De Vries de kans geven opnieuw (ondanks dat de deadline verstreken was) om in een tekstkader op de inhoud te reageren waarbij het oorspronkelijke artikel gehandhaafd zou blijven. Even voor alle duidelijkheid: de beschuldigingen in het verhaal stonden tussen aanhalingstekens. Ik heb die beschuldigingen voor zover mogelijk gecheckt. En ik heb het verhaal wel degelijk (natuurlijk) voor wederhoor voorgelegd aan Ten Cate. Maar woordvoerder Frank Spaan eiste dat ik langskwam en delen van het artikel zou schrappen. ‘Alleen maar toevoegen dat het niet klopt, heeft geen zin,’ zei hij. En toen ik weigerde zei hij ‘alles op alles te zetten om het artikel tegen te houden’. Dat is hem dus niet gelukt, althans uiteindelijk niet. Toch heb ik besloten om - we waren inmiddels dagen verder, wat andere verhelderende feiten kwamen aan het licht - niet te volstaan met een aanvullend kader. U mist niet heel veel uit het oorspronkelijke verhaal, in grote lijnen had de regionale krant van 13 april een vergelijkbaar verhaal. Loek de Vries is zich na alle commotie te pletter geschrokken en geeft in dit blad eindelijk volledige opening van zaken. Dat is de winst. Nee, tussen mij en de IKT-directeur is de verhouding erg bekoeld. Ik ben nog steeds hoofdredacteur van Twentevisie omdat de uitgever (mijn gesprekspartner) zich in deze zaak zeer correct heeft opgesteld. Deze IKT-interventie was zoals ze in politiek Den Haag zo mooi zeggen wat mij betreft ‘eens maar nooit meer’.
Twente visie. 04/2002
Cees Anker moet van Connexxion een concurrerend busbedrijf maken
‘De overheid heeft mij Cees Anker overleefde heel veel bestuurders, maar nu moet blijken wat hij echt kan. Hij moet Connexxion ombouwen tot een slagvaardige organisatie die de concurrentie aankan.
4
Bij Connexxion verdwijnen in de naaste toekomst 200 - 300 arbeidsplaatsen, Twente lijkt te worden gespaard, de vestigingen in Enschede en Almelo blijven open, maar de rest van de provincie moet wel vrezen: Connexxion is te duur. Dat blijkt uit de Europese aanbestedingen vanaf 1 januari 2001. De desbetreffende overheden kiezen gewoon de goedkoopste en kijken nauwelijks naar kwaliteit terwijl nadrukkelijk anders was aangekondigd: “Daardoor voel ik mij onaangenaam gepakt,” zegt Cees Anker, bestuurder Business. Daarnaast heeft Connexxion te kampen met problemen in de top. In korte tijd verdwenen veel bestuurders wat leidde tot grote verhalen in de media: ‘Machtsstrijd bij Connexxion’ (Volkskrant) en ‘Grootheidswaanzin op de busbaan’ (NRC). “Er zijn helaas verkeerde keuzes gemaakt door de Raad van Commissarissen.”
(door Jan Medendorp)
De huidige bestuursvoorzitter Klaas Westdijk is afkomstig van Pakhoed, hij is al de vijfde bestuursvoorzitter die Anker meemaakt. “Westdijk is op afstand de zwaarste bestuursvoorzitter sinds 1990.” Het lijstje vertrokken bestuurders bij Connexxion is lang: Nyquvist, Sevenstern (ook in de Raad van Toezicht van de UT en beschimpt om zijn bordeelbezoek), Koerhuis, Van de Ochtend, Bruggink en vele anderen. De Raad van Bestuur bestaat nu uit Westdijk, Kortenkorst en Anker. Connexxion (een miljard euro omzet) is opgebouwd uit vier divisies waarvan het openbaar vervoerbedrijf (600 miljoen euro) de grootste is, dochter Hermes (een 75% dochter) is goed voor 100 miljoen euro. Het overige geld wordt verdiend in de taxiservices, tours&water en new business (zoals het advertentiebedrijf).
Anker the Survivor
Twente visie. 04/2002
Anker begon bij de TET in Enschede zijn carrière in het openbaar vervoer. Hij had de zaak op orde en dat viel op in het
onaangenaam gepakt’ zwaar gesubsidieerde buswereldje. Hij werd gevraagd voor Midnet dat later met NZH, ZWN, Oostnet (waarin de TET was opgegaan) werd samengevoegd tot Connexxion. Naast het eerder genoemde rijtje moest ook een flink aantal directeuren vertrekken als gevolg van de fusies. Anker overleefde alles en iedereen. Om zijn kwaliteiten, natuurlijk dat bewees hij al in Enschede, maar ook omdat anderen (tegenstanders) hem altijd hebben onderschat. Anker is zeker niet onsympathiek, maar kan meedogenloos zijn,
‘De reiziger bepaalt wat wij inzetten aan vervoer’ minstens vijf managers heeft hij persoonlijk de wacht aangezegd omdat ze niet functioneerden. Hij trok Rob van Holten aan voor de zeer zware en verantwoordelijke baan van directeur van de divisie openbaar vervoer. Die keuze was niet onomstreden omdat Van Holten niets van bussen weet en een vriendje is van Anker, dat stamt uit de tijd dat ze samen bij FC Twente in het bestuur zaten. “Ik weet precies wat Rob wel of niet kan, dan heeft niets met vriendjespolitiek te maken. Ik had iemand nodig die alles weet van marktwerking en logistiek.”
Alleen verliezen Sinds 1 januari 2001 is de nieuwe wet personenvervoer van kracht en nu moet duidelijk worden hoe goed Anker echt is. Hij moet van Connexxion een slagvaardige organisatie maken die de concurrentie aankan en als marktleider het marktaandeel van circa 65% kan verdedigen. “De decentrale overheden, zoals provincies, kaderwetgebieden waaronder Twente en middelgrote gemeenten hebben de bevoegdheden en verantwoordelijkheden van het ministerie van Verkeer en Waterstaat gekregen om het openbaar vervoer in een bepaald gebied of in een bepaalde stad in een Europese aanbestedingsprocedure, een zogeheten
tender, op de markt te brengen.” Connexxion heeft tot nu toe meer verloren dan gewonnen. “De overheid heeft altijd gezegd ‘wij gaan niet voor de laagste prijs, wij gaan voor de reiziger’. Dat betekent dat ook gekeken wordt naar de kwaliteit van het vervoer, maar ook het bedenken van nieuwe mobiliteitsconcepten. Maar het blijkt gewoon om de kostprijs te gaan. En ons kostenniveau is te hoog, we moeten nog een slag maken. Ik voel me onaangenaam gepakt door de overheid.” En dan cynisch: “Voor het maken van een bestek huren de overheden adviseurs in, daarvoor wordt gemiddeld 200.000 euro betaald.”
Reorganisatie Hoe dan ook, de goedkoopste krijgt de tender. Voor Connexxion betekent dat werken aan een sterke kostprijsverlaging. “Er werken bij Connexxion 15.000 mensen, van wie 8.000 buschauffeurs, een paar duizend taxichauffeurs en monteurs. De overhead, de echte kantoormensen, is nog altijd 13% van het personeel. Weet wel dat 65% van al onze kosten uit personeelskosten bestaan. We moeten reorganiseren. Verder gaan we bedrijfslocaties sluiten en afstoten. Dat betekent ook dat we veel grootschaliger kleinschalig vervoer, dus 8-persoonsbusjes, zullen gaan inzetten in het reguliere vervoer.” De hamvraag is of op die busjes buschauffeurs komen of de 25% goedkopere taxichauffeurs. De ondernemingsraad is overigens tegen het inzetten van taxichauffeurs. “Wij zijn van oudsher een aanbodgedreven onderneming. Connexxion is opgebouwd met verschillende culturen en verschillende bedrijfsregelingen. Dat gaat veranderen. Mijn taak is Connexxion om te bouwen tot een vraaggestuurde onderneming; de reiziger bepaalt wat wij inzetten aan vervoer.”
Engelsen en Fransen Het meeste gevaar lijkt te duchten van het Engelse Arriva. “Wij gaan niet onder de kostprijs werken. Connexxion moet een normaal rendement maken. Bedrijven als Arriva en Connex hebben niet de ballast uit het verleden zoals een bepaalde bedrijfscultuur die niet is ingesteld op een monopoliepositie. Geen enkel misverstand, als de Fransen en de
Engelsen in Nederland gedurende een aantal jaren marktaandeel willen kopen, dan is dat geen probleem. Ze zijn zeer kapitaalkrachtig en als ze de prijs willen betalen om te winnen, dan zijn wij ‘out of business’. Wij zijn bezig met het maken van heel goede plannen, nee, daarvoor huren we geen bureaus in, dat kunnen we zelf. Maar het kan niet anders dan dat we van een paar honderd indirecte medewerkers afscheid moeten nemen. Twente heeft een redelijk slanke organisatie, er zal vooral gesneden worden op het hoofdkantoor in Hilversum en op het divisie kantoor in Boskoop. In de komende drie jaren zullen alle tenders aanbesteed worden. Dan wordt duidelijk of Anker de klus redelijk geklaard heeft. Hij kan alleen verliezen; hij ontkent dat de Raad van Commissarissen hem doelstellingen heeft meegegeven: “Het gaat niet alleen om marktaandeel. Want marktaandeel is omzet. Het gaat vooral ook om behoorlijke marges maken. Onze marges lopen terug, dus liever een wat kleinere omzet met betere marges. We hebben geen on-
5
‘Maar het blijkt gewoon om de kostprijs te gaan’ dergrens vastgesteld, alleen we moeten wel in deze business blijven. Als we onder de 50% marktaandeel komen, dan worden we een andersoortige onderneming. Dan ben je misschien wel rijp voor overname.” In Europa is Connexxion de op zeven na grootste openbaar vervoerder. Anker wil zelf ook in andere landen trachten tenders te winnen. “Wij houden de Duitse openbaar vervoermarkt en met name NordreinWestfalen serieus in de gaten, wij hebben absoluut een voorsprong op het Duitse openbaar vervoer, dat staat vast. Maar we moeten eerst onze onderneming fit maken voor de concurrentie in Nederland, geen twee-frontenoorlog, dat zou gewoon niet verstandig zijn.” ■
Twente visie. 04/2002
. . nl ng ES ie. eni VI vis rl AD te ve K en st IJ tw ien NL w. e d OO ww lijk RS op e PE k zak N Oo rm N E vo GE at A Pl VR OR VO
Selecteren aan de voordeur Vraag aan tien willekeurige Twentse ondernemers of ze wel eens een medewerker hebben aangenomen die achteraf ongeschikt bleek, en de kans is groot dat er tien keer een positief antwoord wordt gegeven.
De valkuilen Tijdens de eerste gespreksronden zijn er talloze valkuilen waar u zich voor moet behoeden. Enkele daarvan zijn: - werkgever praat en kandidaat luistert - de beste uit de slechten kiezen - concessies doen aan kwaliteit om de vacature ingevuld te krijgen - functie-eisen niet beschrijven - alleen naar vakkennis kijken - kandidaat geeft ingestudeerde antwoorden. Vooral de laatste valkuil is een venijnige. Het is voor sollicitanten een kleine moeite om richtlijnen te vinden over het voeren van het juiste sollicitatiegesprek. Als de sollicitant zich ook nog in uw bedrijf heeft verdiept, lijkt het alsof hij of zij net de juiste antwoorden geeft op het juiste moment. Dit sociaal wenselijk gedrag zegt echter niets over wie de kandidaat werkelijk is. Hoe prikt u door deze ‘ideale’ gegadigde heen?
De oplossing Gedragsgericht selecteren is gericht op het doorzien van dit sociaal wenselijk gedrag. Op basis van gedragskenmerken vindt selectie plaats. Al voordat u de vacature plaatst, dienen deze gedragskenmerken helder geformuleerd te zijn. Ze maken onderdeel uit van een functieprofiel, waarin onder andere functieeisen beschreven staan. Opleiding, ervaring en kennis behoren tot dit eisenpakket, maar zijn slechts een onderdeel. Deze eisen kunt u redelijk eenvoudig toetsen via het c.v..
medewerkers wilt werven die binnen uw bedrijf passen, moet u ook aan kunnen geven welke type organisatie u hebt. Als uw medewerkers kwaliteit moeten leveren, behoren zij ook te weten wat u onder kwaliteit verstaat en hoe dit uitgedragen wordt binnen de organisatie. Daarnaast kunt u competenties onderdeel maken van al uw personeelsinstrumenten. In de praktijk wordt dit competentiemanagement genoemd.
Gedragsgericht selecteren Gedragsgericht selecteren betekent selecteren op basis van eerder vastgelegde en helder geformuleerde kenmerken. Iedere ondernemer wil vacante functies invullen met medewerkers die qua type mens bij het bedrijf passen. Daarnaast heeft elke functie zijn eigen competenties. Als de functie vereist dat er dagelijks met collega’s samengewerkt wordt, wilt u weten of de kandidaat een teamplayer is. Als u een verkoopmanager zoekt die leiding moet geven aan uw verkoopteam, dient u te toetsen of de kandidaat leidinggevende capaciteiten bezit. Wat zijn de persoonlijke ambities van de kandidaten en lopen deze synchroon met die van de functie?
De juiste selectie Competenties zijn dus een stevig houvast tijdens uw selectieprocedure. Als u deze vanaf het begin toepast, hebt u grote kans dat u de juiste medewerkers selecteert. Dat is niet de enige verdienste van het gebruik van competenties binnen een bedrijf. Competentiemanagement is een adequaat hulpmiddel om medewerkers (en managers!) te ondersteunen bij het werven van nieuwe medewerkers, maar ook bij het bespreken van talenten, ambities en de eisen die door de organisatie worden gesteld. Competentiemanagement kunt u op alle fronten doorvoeren in uw bedrijf. Gelukkig zijn er genoeg adviseurs die u daarmee kunnen helpen! ■
Een functieprofiel met competenties is alvast een leidraad voor een effectief sollicitatiegesprek.Via de juiste vraagstelling kunt u achterhalen of de kandidaat de vereiste competenties bezit. Hoe?
Interviewtechniek Het selectiegesprek is hèt moment om te achterhalen wat de kandidaat in huis heeft. Welke interviewtechniek past u toe om zicht te krijgen op de werkelijke persoon achter de sollicitant? Door open en duidelijk gedragsgerichte vragen te stellen, krijgt u een goed beeld. Het door de kandidaat in het verleden getoonde gedrag zegt namelijk veel over de toekomst. Vraag dus - aan de hand van het c.v. - veel over het verleden. Stel vragen als: Hoe ben je in het verleden omgegaan met verandering? Welke successen heb je behaald en waar heb je fouten gemaakt? Hoe zijn deze opgelost? Wat zijn je zwakke punten?
7
Column personeel & organisatie
Want ondanks dat een ongeschikte medewerker iedere werkgever veel geld, tijd en ergernis kost, wordt er binnen de meeste bedrijven nog steeds te weinig aandacht besteed aan werving en selectie. Want daar is het blijkbaar al misgegaan! Door de juiste selectie bij de voordeur al toe te passen, voorkom je als werkgever dat je later met de gebakken peren zit. Want geen enkele werkgever zit er op te wachten om tijdrovende en geldverslindende ontslagprocedures in te gaan.
Naast het beoordelen van kennis dient u tijdens het gesprek in te schatten of het vertoonde gedrag kenmerkend is voor de persoon of dat het tijdelijk gewenst gedrag is om beter over te komen. Deze gedragskenmerken worden competenties genoemd. Competenties zijn het beste te omschrijven als een mix tussen inhoud, kennis en gedrag en worden omschreven in een functieprofiel.
Meer dan selectie Competenties creëren ook duidelijkheid over het functioneren van uw bedrijf en van uw medewerkers. Het vastleggen van competenties dwingt u namelijk duidelijk te zijn op diverse terreinen. Als u
Annette Brugman, T&R Consult
Twente visie. 04/2002
8
Combiterminal Twente loopt voor op businessplan, maar moet efficiënter
Schipperen met lading De Combiterminal Twente (CTT) ligt vijf jaar voor op het oorspronkelijke businessplan. In de eerste vijf maanden van haar bestaan (van 1 augustus tot 1 januari 2002) werden maandelijks al duizend containers vervoerd en dat aantal werd pas in 2005 verwacht. Volgens datzelfde businessplan zou bij dat aantal containers het break-even punt bereikt zijn, maar dat is nog absoluut niet het geval. De vier aandeelhouders moeten over 2001 een verlies van 175.000 euro ophoesten. “Ik wil geen zeurverhaal over tekorten,” bromt André Pluimers, die door Henk Bolk van de OOM is weggehaald voor de toekomst van het transportbedrijf in Almelo. “Ons probleem zijn de 22 bruggen tussen Hengelo en Rotterdam. We krijgen het nog niet voor elkaar om de boten zo economisch mogelijk te laten varen. Dat is ons probleem. We gaan niet vragen of die bruggen verhoogd kunnen worden,” zegt hij sarcastisch.
Twente visie. 04/2002
(door Jan Medendorp)
Henk Bolk is een fel tegenstander geweest van de bouw van de terminal in Oldenzaal (trein/vrachtwagen). “Financieel volstrekt onhaalbaar.” Aan de combiterminal in Almelo (ook treinvrachtwagen) heeft hij altijd met frisse tegenzin meegewerkt. “Omdat er wat moet gebeuren. Nog een paar jaar dan staan de vrachtwagens van de randstad tot Oldenzaal in de file,” is het stokpaardje van Bolk. Hij is de grondlegger van de waterterminal (vrachtwagen/boot) in Hengelo. Dat is schitterend aangelegd op het terrein van Akzo in Hengelo. Aan de achterzijde van die onooglijke puinbreker, maar dit terzijde.
aandeelhouders Bolk, Nijhof-Wassink en de containerterminals in Meppel en Nijmegen. Overheid en bedrijfsleven namen elk de helft aan investeringen voor hun rekening.
Staal in boten
Het is een privaat-publieke samenwerking geworden; de grond werd door Akzo ingebracht (3 miljoen gulden), de aanleg van de kade kostte een slordige 5 miljoen gulden, maar daar waren de provincie Overijssel en ‘Brussel’ (zogeheten EFRO-gelden) goed voor. Verder was nog eens 5 miljoen gulden nodig voor de gebouwen en de kraan, dat geld werd bijeen gebracht door de vier
De initiatiefnemer Bolk werd het vervoer gegund tussen de (inmiddels) 140 klanten in Twente en Duitsland en de terminal. Maar ook dat vervoer is nog lang niet geoptimaliseerd, want Bolk leed in 2001 175.000 euro verlies op die klus. “We hebben twee problemen die we moeten oplossen. We moeten groeien naar zo’n 20.000 containers. Maar dat hoeft niet op heel korte termijn. Ons eerste probleem is dat de boten slechts twee lagen met containers kunnen vervoeren; op dit moment is zo’n boot dus voor een derde leeg. We kunnen die boten lager in het water krijgen door een paar ton staal onderin te leggen. Als de boot helemaal geladen is met volle containers, dan mag de boot natuurlijk niet zinken en niet vastlopen. We hebben uitgerekend dat we een metertje speelruimte hebben. Bovendien beschikken de boten zelf over 400 ton aan eigen ballastwatertanks,” legt Pluimers uit. Pluimers hikt vooral aan tegen de investering van een kwart miljoen euro. Geld dat je net niet letterlijk in het water gooit; geld wat de CTT juist voor andere zaken goed had kunnen gebruiken. Om het rekenen in gewicht en volume nog ingewikkelder te maken wordt er in het internationale transport gebruik gemaakt van twee maten containers, zeg maar grote en kleine. “Op een boot kunnen 105 kleintjes of 55 grote. Gemiddeld betekent dat 80 containers per boot. Maar dat zijn dus wel tientallen vrachtwagens minder per boot.”
Empty depot Die aankoop van staal was wellicht niet nodig als er in het containervervoer efficiënter met de containers en lading zou worden omgesprongen. Nu komt het
Bolk heeft samen met twee andere transporteurs Vaartjes en Haarman de joint venture VHB opgericht. Met dat initiatief nemen ze bedrijven die veel te vervoeren hebben het werk uit handen door de planning over te nemen. “We zetten er iemand op kantoor. Die ziet meteen wanneer wat vervoerd moet worden. Nu krijgen we vaak heel laat een fax met de transportopdrachten. Ons voordeel is dat we een grote klus erbij krijgen en veel beter kunnen inplannen. Het voordeel van de klant is dat hij van het gezeur van het transport af is en de garantie heeft dat het binnen de afgesproken tijd op de plek van bestemming is. Die garantie kunnen we ook geven, want met ons drieën hebben we zo’n 120 wagens,” vertelt Bolk. Hartman Tuinmeubelen was de eerste, maar het idee wordt nu ook uitgevoerd bij Twenteplant vanaf 1 januari van dit jaar.
vaak voor dat containers helemaal leeg vervoerd worden naar Rotterdam of Hengelo. In Rotterdam zijn meer dan honderd rederijen gevestigd die allemaal eigen containers met eigen kleuren en opschriften gebruiken. Die moeten naar de klant en vervolgens naar Rotterdam of omgekeerd. “Vergelijk het met kratten voor flessen, elk bedrijf heeft zijn eigen krat. Het mooiste zou zijn als die containers gewoon inwisselbaar zouden zijn. Maar goed, dat is niet zo. Maar om het vervoer van het aantal lege containers te verminderen proberen we nu de status van ‘empty depot’ te verkrijgen. Dan zetten rederijen op ons terrein lege containers neer. Dat scheelt weer een onnodig ritje met de boot. We hebben genoeg ruimte op het terrein om honderden lege containers neer te zetten. En in dat geval zijn de kosten voor de klant ook weer lager.” Maar rederijen gaan pas lege containers neerzetten als er voldoende klanten zijn. “Dat gaat lukken. Als Grolsch straks in Boekelo zit, krijgen we er 3000 containers bij.”
9
11 september Met zo’n 20.000 containers per jaar is ook het vervoer rond de terminal rendabeler te maken. Nu nog rijden (net als de boot) veel vrachtwagens leeg heen of terug. Het overslaan via de kraan per container wordt dan financieel aantrekkelijker. Bij de combiterminal werken negen mensen van wie zeven op kantoor en twee kraanmachinisten. Daarnaast zijn er circa 20 chauffeurs bij betrokken. En twee boten. “Maar ik heb uitgelegd dat we de boten voller willen hebben, dus het aantal afvaarten zal niet sterk toenemen als we groeien, bovendien zijn de schippers niet bij ons in dienst, maar ze worden ingehuurd.” De CTT kreeg direct na de start te maken met de aanslag op 11 september. “Je kon meteen merken dat bedrijven minder importeerden en exporteerden, producten werden blijkbaar niet verkocht.” Het is Rotterdam in het klein langs het Twentekanaal. Op het kantoor zitten de planners met grote schermen voor zich en de telefoon in de hand. Op het terrein staan honderden lege containers. Jan Vonder zit boven in zijn kraan, hij pakt de container van de vrachtauto en zet hem in Scopus, een van de vaste boten. Vonder kijkt recht naar beneden tussen zijn benen door en mikt. Daarbij geholpen door aanwijzingen eerst van de chauffeur, later van de matroos. ■
Twente visie. 04/2002
lifebook E-series. In diverse uitvoeringen leverbaar met uiteraard de service en garantiebepalingen die u van ons gewend bent.
. . nl ng ES ie. eni VI vis rl AD te ve K en st IJ tw ien NL w. e d OO ww lijk RS op e PE k zak N Oo rm N E vo GE at A Pl VR OR VO
E-mail Marketing: nieuws?
De handel in normale adressenbestanden (de zogeheten NAW-gegevens) is heel sterk toegenomen en dus commercieel gezien lucratief. Er wordt veel geld betaald voor het aanleveren van een gericht klantenen/of adressenbestand met naam, adres, woonplaats, en het liefst verrijkt met persoonseigen kenmerken (zoals hobby’s, beroep, opleiding, en dergelijke). De introductie van internet en e-mail is dus een aanvullende mogelijkheid om met bestaande of nieuwe klanten te com-
municeren. Maar er zijn nog weinig mogelijkheden om persoonsgebonden emailbestanden te kopen. En dat is ook lastig omdat met name veel bedrijven nog altijd gebruik maken van één algemeen emailaccount:
[email protected] waar alle post binnenkomt. Een groothandelsbedrijf in kantoorartikelen (als voorbeeld) wil natuurlijk graag direct in contact treden met de inkoper van het bedrijf. Vergaande verrijking van het e-mailadressenbestand is voor de leverancier van levensbelang.
Regelgeving: ‘Opt-in’ of ‘Opt-out’? Net als bij de reguliere postverzending wordt ook bij e-mailmarketing veel aandacht besteed aan regelgeving. Het ongewenst ontvangen van ongeadresseerde post wordt immers in het reguliere postverkeer voorkomen met de bekende rode sticker op de brievenbus. Binnen het elektronische verkeer lukt dat technisch nog niet. Toch worden ook in het e-mailverkeer standaarden ontwikkeld om hiervoor een oplossing te bedenken. Instanties als de DMSA (De Nederlandse Associatie voor Direct Marketing) zijn in samenwerking met enkele gebruikersgroepen actief bij het opstellen van gedragscodes voor het
toepassen van e-mailmarketing. Alhoewel deze regelgeving vooralsnog niet bindend is (de vraag is gerechtvaardigd of dit ooit wettelijk te reguleren valt) is er wel degelijk sprake van standaardisatie. Zo wordt bij het bouwen van een website veel aandacht geschonken aan het verschil tussen ‘Opt-in’ en ‘Opt-out’, een technisch verhaal, maar met de opkomst van e-mailmarketing interessant genoeg om toe te lichten. ‘Opt-in’ is het principe dat de bezoeker van een website expliciet aan moet geven of hij/zij wel interesse heeft in aanvullende informatie over het specifieke product, de dienst of de organisatie. Door het aanvinken van het hiervoor bestemde vakje op de website geeft de bezoeker aan wel prijs te stellen op deze aanvullende informatie via e-mail. ‘Opt-out’werkt precies andersom. De bezoeker van een website moet na het invullen van de benodigde NAW-gegevens expliciet melding maken dat géén interesse bestaat voor aanvullende informatie. Binnen de regelgevende instanties (zoals DMSA) wordt druk gewerkt om in het grote verschil van beide benaderingswijzen eenduidigheid te krijgen.
Iets of niets nieuws onder de zon? Het gebruik van internet en e-mail biedt grote kansen voor gerichte e-mailmarketing. Dat een en ander gebonden is en in de toekomst wellicht nog verder gebonden wordt aan enige vorm van regelgeving is onontbeerlijk. De voorsprong op concurrenten kan liggen in een gedepersonaliseerd en actueel e-mailbestand. Maar in het actueel houden van deze bestanden zit direct ook de grootste bedreiging. In de afhandeling van het uiteindelijke proces, het overbrengen van een gerichte boodschap aan die persoon die er ook behoefte aan heeft, verandert in die zin niets wezenlijks. ■
Drs. R.W.J. Dood De auteur is werkzaam als management consultant bij Ten Kate & Huizinga en deelnemer aan het samenwerkingsverband Online Strategie (www.online-strategie.nl)
11
Column on-line strategie
Internet en vooral het gebruik van e-mail als communicatiemedium zijn niet meer weg te denken, zowel tussen particulieren (consumenten), als ook tussen particulieren en bedrijven en natuurlijk business to business. Wat niet betekent dat daarmee telefoon en fax komen te vervallen, hoewel elektronische post (e-mail) voor commercieel gebruik steeds vaker wordt gebruikt door bedrijven om bedrijven en klanten te benaderen. Technisch is het zelfs mogelijk potentiële klanten persoonlijk via deze onpersoonlijke manier te benaderen, de gepersonifieerde e-mail.
Twente visie. 04/2002
‘Ik zit met een affaire die door anderen is veroorzaakt’
Loek de Vries geeft eindelijk ruim 80% van de aandelen van Textielgroep Twenthe heeft opgekocht. Het middelpunt van de deal is De Vries die het na een paar weken met instemming van Paul Smeets (dat blijkt nota bene uit een handgeschreven briefje uit het dossier van De Vries) bij de Textielgroep Twenthe voor gezien houdt. United Fabrics zegt wel afspraken te hebben en stapte naar de rechter waar uiteindelijk een claim van 56 miljoen euro is neergelegd. Smeets: “De Vries heeft slechts één briefje laten zien, ik fax je er nu één waaruit blijkt dat ik het er zeker niet mee eens was.” (fax van 15 september 1998 van Smeets aan Schreve).
12
Afkoop
Loek de Vries (links) in overleg met zijn voorzitter van de Raad van Commissarissen. “De Raad van Commissarissen en aandeelhouders staan achter me.”
‘Loek de Vries heeft zich verrijkt aan deals via Ten Cate’, was de kop boven het gewraakte artikel (zie commentaar op pagina 3). Het is een citaat van Paul Smeets, woordvoerder van United Fabrics waarmee Ten Cate al een paar jaar overhoop ligt. De Vries heeft inmiddels alle schijn tegen. Omdat hij zijn mond hield in tegenstelling tot Smeets. Alle adviseurs ten spijt geeft hij exclusief aan Twentevisie opening van zaken. Zijn persoonlijk dossier (met rode kaft) komt er bij, brieven mogen worden ingezien. En hij zegt toe alle vragen eerlijk én volledig te beantwoorden. Dat laatste is er in de afgelopen jaren wel eens bij ingeschoten, omdat hij anderen wilde beschermen. Anderen? “Frank Schreve.” Hij heeft president-commissaris Veenman geïnformeerd dat hij een toelichting gaat geven. “Hij gaf toestemming, maar zei wel ‘beheers je’. De commissarissen en grootaandeelhouders staan achter Ten Cate. Daarom zijn er ook tijdens de aandeelhoudersvergadering geen vragen gesteld.” Voor de zekerheid had De Vries een aantal grootaandeelhouders gevraagd te komen naar de vergadering, er waren er drie maal zoveel als normaal.
(door Jan Medendorp)
Twentevisie. 01/99
Loek de Vries is als ondernemer een topper, maar hij praat soms te veel met de verkeerde mensen en is heel erg overtuigd van zijn eigen kunnen. Hij verontschuldigt zich (aan het einde van het gesprek) voor de gang van zaken bij de totstandkoming van het interview. Altijd sprak hij over de mensen achter United Fabrics neerbuigend. In het jaarverslag over 2000 weigerde hij de
claim zelfs op te nemen. Over 2001 is er wel een alinea aan gewijd. De affaire in vier volzinnen: De Vries verlaat Ten Cate in 1994 met Technical Fabrics, na het vertrek van Reudink koopt Schreve het voor 16 miljoen meer van Willem Cordia terug. In 1998 komt er een vreemdsoortige deal tot stand tussen Ten Cate en Textielgroep Twenthe of liever met United Fabrics dat eerder
Bij de beruchte rechtszaak was niemand van de top van Ten Cate aanwezig. De heren hadden een internationale managementsdag en zaten op de hei en lieten de klus over aan een aantal juristen en advocaten. De redacteur van Twentevisie (de enige journalist in de rechtszaal) hoorde het ruim twee uur durende pleidooi aan van de advocaat van United Fabrics, werd uitvoerig bijgepraat door de heer Smeets waar de juristen van Ten Cate kozen voor zwijgen. En vanaf dat moment liep Ten Cate structureel achter de feiten aan. “Dat hebben we achteraf gezien niet goed gedaan. Maar daar is toen voor gekozen om de rechter niet voor de voeten te lopen.” Eerst maar eens de vraag waarom president-commissaris Veenman een paar dagen voor de rechtszaak nog 7,3 miljoen euro geboden heeft aan de Textielgroep Twenthe. “Het was een reactie op een schikkingsvoorstel van Smeets.” Verder zegt De Vries daarover: “Om dezelfde reden dat Ten Cate incourante voorraden van de Textielgroep heeft overgenomen, garenleveranties heeft voorgefinancierd en drukdoek bij Wisselink voor 30% boven de marktprijs heeft laten drukken: Koninklijke Ten Cate wilde een extra inspanning leveren voor de continuïteit van het bedrijf. Er was ook behoorlijk wat druk van vakbonden. En vergeet ook niet, het aanbod van Veenman was niet nieuw. Groepsdirecteur Bert Bijl van Textielgroep Twenthe wilde in november 1999 al (laat brief zien, JM) de commerciële afspraken tussen Ten Cate en de Textielgroep contant maken en vroeg circa 7 tot
opening van zaken 10 miljoen gulden afkoop. Ik heb met hem om de tafel gezeten, maar United Fabrics (lees Smeets) heeft dat tegengehouden tot teleurstelling van de toenmalige commissarissen van de Textielgroep, de toenmalige president-commissaris Ed van Doorn heeft mij dat geschreven.” Smeets: “We zijn daar niet op ingegaan omdat de Textielgroep niet met geld te redden was, het ging om de structurele onderbezetting waar wat aan gedaan moest worden met omzet van Ten Cate.”
Van de Sanden Waarom heeft u (De Vries) contracten gemaakt tussen Ten Cate en United Fabrics en niet tussen Ten Cate en de Textielgroep Twenthe? “Nou raak je de kern. Ik heb nooit contracten gemaakt. Ik was in 1995 teruggekeerd bij Ten Cate, maar ik kon daar na verloop van tijd mijn ei niet meer kwijt, ik wilde doorgroeien met de textielbedrijven, maar kreeg de kans niet.” De Vries had bij Ten Cate met oud-bestuurder Van de Sanden net geen slaande ruzie, hoewel dat weinig scheelde. Voor de denimsector (die uiteindelijk Schreve en Van de Sanden de kop kostten) had hij een aantal overlevingsscenario’s geschreven. “Schreve koos voor een andere oplossing.” De denim was een joint venture. Het gaat te ver dat nu toe te lichten, maar het komt er op neer dat Schreve de partner (DMC) in de joint venture uitkocht tegen de zin van De Vries en het bedrijf bovendien uitkleedde en commercieel niet liet samenwerken met Atlantic Fabrics in Griekenland. “Toch kreeg ik het desbetreffende bedrijf op orde. Toen moest ik bij de Raad van Commissarissen komen. Nelissen vroeg ‘hoe heb je het gedaan en waar komen de problemen bij andere bedrijven vandaan volgens u’. Ik zei, wilt u een echt antwoord: het is mismanagement.” Typisch De Vries. Zijn baas Van de Sanden was voor die andere bedrijven verantwoordelijk: een koude oorlog volgde. “Van alle getuigenverhoren die op verzoek van United Fabrics zijn gehouden, is vrijwel alleen die van Van de Sanden gebruikt. Nou weet je ook waarom. In het afkoopcontract van Van de Sanden staat dat we geen kwaad woord over elkaar zullen zeggen. Hij heeft het meeste onder ede gezegd. De andere aantijgingen gaan we nader onderzoeken.”
Frank Schreve “Ik was gewoon in dienst bij Ten Cate, ik had een managementscontract dat in mei 1998 afliep en daarna wilde ik weg. Die contracten tussen Ten Cate en de Textielgroep zijn door Schreve en Smeets opgesteld. Volgens Smeets kende hij Schreve uit de tijd dat zij samen bij McKinsey werkten.” Schreve zegt daarover: “Ik ontmoette Smeets voor het eerst in 1996. Daarvoor, vanuit McKinsey kende ik hem niet; hij werkte daar vele jaren later dan ik.” De Vries vervolgt: “Schreve vroeg mij de contracten tussen Ten Cate en United Fabrics te beoordelen. Ik heb toen expliciet laten toevoegen dat de samenwerking op basis van marktconformiteit en binnen de productiemogelijkheden van de Textielgroep Twente moest passen. Van Schreve en Smeets mocht ik zelf mijn tijd indelen tussen Ten Cate en de Textielgroep. Ik stond op de loonlijst van Ten Cate en heb nooit een cent van de Textielgroep gekregen. Voor zover ik weet heeft de Textielgroep ook nooit aan Ten Cate voor mijn diensten betaald.” Ter ondersteuning van zijn betoog laat hij de contracten zien uit die periode waar de handtekeningen van Smeets en Schreve onder staan.
‘Ik zit met de prut die door anderen is veroorzaakt’
De reactie van Schreve: “De aangegeven contracten, die door mij zijn ondertekend, alsmede de beschreven strategische acties, waren niet solistisch. Deze zijn in alle gevallen met de Raad van Commissarissen en mijn collega’s, hierbij vaak ook De Vries, met de mij toen bekende ‘in and outs’ vooraf besproken. Wie er dan ‘beschermd’ moet worden, vraag ik mij af. Ik stond en sta voor alle zaken die onder mijn verantwoordelijkheid vielen.” Smeets: “Ik blijf erbij dat De Vries wel degelijk van de partij was, hij had al op 24 april 1998 een contract met Bank Artesia (hij stuurt twee faxen, JM).
Daarom heeft Artesia hem ook gedagvaard.” Dat blijkt uit een andere fax waaruit blijkt dat de dagvaarding op 1 maart is afgegeven bij De Vries.
Wel of geen belang? U was boos, anderen speelden mooi weer dankzij uw werk, u zei al dat u weg wilde. Ik mag toch aannemen dat u bij de Textielgroep de klus niet voor niets deed. “Nee, natuurlijk niet. Ik zou recht op een belang (optie) krijgen in United Fabrics. Maar ik wilde geen optie in een bedrijf dat op de Antillen is gevestigd. Ik wilde aandelen Textielgroep Twenthe, want als door mijn werk het aandeel zou stijgen, zou ik direct van mijn eigen werk profiteren. Ik heb nooit een belang gehad in United Fabrics of in de Textielgroep Twenthe.” In de korte tijd dat De Vries bij de Textielgroep werkte, sprak hij met Hatefa, met Blydenstein-Willink, met KTV, Raaymakers in Helmond en andere bedrijven. “En steeds hoorde ik dat United Fabrics de overnames niet wilde financieren terwijl dat wel met de Raad van Commissarissen was afgesproken. En toen we ook nog eens liquiditeitsproblemen kregen en United Fabrics die niet wilde oplossen, ben ik opgestapt. Met toestemming van Smeets, zoals ik je net liet zien.” De woorden van De Vries worden bevestigd door de verklaring van Bert Bijl van november 1999 waarin hij schrijft dat ‘Smeets niet van plan is verder te investeren in de Textielgroep Twenthe’.
13
Spinnerij Nijverdal Volgens Smeets van United Fabrics was de samenwerking bij de Textielgroep Twenthe al de derde keer dat De Vries en hij een klus wilden klaren. “Eerder was dat ook bij Spinnerij Nijverdal en Van Besouw in Goirle.” Bij Spinnerij Nijverdal werd altijd al een opzetje vermoed, omdat het bedrijf na faillissement eerst door Smeets en binnen een vloek en een zucht door Ten Cate werd overgenomen. “Dat hadden we allemaal vooraf geregeld,” zegt Smeets. De toenmalige curator Wilderink van Spinnerij Nijverdal voelde zich bedonderd en heeft later nog eens gesproken met de heren en een brief gestuurd aan Schreve. In die brief van 30 september 1996 van Wilderink aan Schreve staat: ‘Als oude bekende werd hij (Smeets, JM) door u (Schreve, JM)
Twentevisie. 01/99
voor deze job gevraagd’. Smeets zegt dat u aan de spinnerij 1,7 miljoen heeft verdiend. “Nee, sterker nog, als Schreve mijn zin had gedaan, hadden we de spinnerij gesloten. Ik denk dat Theo Katerberg (bestuurder van CNV Bedrijvenbond) zich dat nog wel herinnerd. Die belde mij keer op keer om de zaak open te houden.” Hebben anderen, Schreve of Smeets wellicht geld aan de spinnerijaffaire verdiend? “Ik begeef me op glad ijs als ik antwoord geef op die vraag, wat ik wel weet is dat ook hier met een juridische procedure is gedreigd door Smeets.” Smeets zegt bijna hetzelfde: “De contracten waren voordien al door Schreve getekend. Wat had ik anders met die spinnerij gemoeten? Schreve wilde onder het contract uit.”
Van Besouw “Bij Van Besouw kochten we de kunststoffabriek op advies van De Vries. De Vries zou zorgen voor werk via Ten Cate. Ik ben geen kampeerder, maar Van Besouw kon heel goed slikranden onder aan het gecoate tentdoek van Ten Cate zetten. Dat is een speciale techniek. De Vries is niet alleen een uitstekend ondernemer, hij kan ook via Ten Cate omzet inbrengen. Daarom was hij voor ons zo belangrijk. Aan die deal heeft De Vries zeker een miljoen overgehouden. Ja, ik heb er ook goed aan verdiend,” aldus Smeets. De Vries reageert: “Ik heb inderdaad Van Besouw in 1995 bij Willem Cordia aangedragen als een mogelijke nieuwe investering, overigens was ik in die periode nog zelfstandig ondernemer. Ik dacht dat ik wist wat bij Van Besouw aan de hand was en dat klopte ook, want het bedrijf loopt nu als een trein. Maar dat heeft absoluut niets te maken met werk dat via Ten Cate aan Van Besouw zou kunnen worden uitbesteed. Ten Cate heeft namelijk helemaal niets uit te besteden aan Van Besouw, We maken helemaal geen tenten, we leveren alleen het doek. Trouwens, wat moet Van Besouw met tentdoek, het bedrijf maakt vrachtwagendekzeilen en dakbedekking. Bij Besouw waren de problemen te wijten aan verkeerd management. Ik heb dus contact gezocht met Cordia die helaas net een hartaanval had gehad. Cordia’s assistent Peter van Zutphen, een vriend van Smeets, nam later contact met mij op en vroeg of ik mee wilde doen met tientallen anderen; ik kreeg participatiebewijs 31, hier kijk maar, en kreeg 4,8% van de aandelen. Maar nogmaals, dat was buiten Ten Cate om, ik had toestemming van Schreve en Van de Sanden om ‘s avonds en in het weekein-
de voor eigen rekening te participeren in andere ondernemingen.” Ook die brief van Schreve (van 3 juli 1995) laat hij zien. “Smeets c.s. heeft aan Van Besouw echt miljoenen verdiend.”
aantal grootaandeelhouders kennen dit verhaal ook en steunen me en daarom is er tijdens de aandeelhoudersvergadering ook niets gevraagd.”
Ten Cate als overnameproject Geen verklaring van Schreve In het pleidooi van Smeets voor de rechtbank werd gezegd dat hij en de Van Zutphen-groep (volgens De Vries bestaat die groep niet en het bedrijf is via de Kamer van Koophandel nergens officieel terug te vinden) vanaf 1994 bij de management buy-out van De Vries zijn betrokken en als adviseur van Ten Cate. Van Zutphen bevestigt in het getuigenverhoor aan alle kanten het verhaal van Smeets. “De verhalen van Smeets en Van Zutphen lijken op elkaar afgestemd. Ik kan aantonen dat ze indertijd bij Ten Cate noch bij mijn bedrijf Eltef noch bij het bedrijf TXT Holding (het bedrijf van Cordia en De Vries, JM) betrokken waren.” Smeets: “Eltef ken ik inderdaad niet.” Maar waarom vraagt u dan niet aan uw vriend Willem Cordia op te treden tegen zijn rechterhand en diens vriendje? “Heb ik natuurlijk gedaan, heb ik gedaan,” zucht De Vries, “maar hij zei ‘ik bemoei me er niet mee’. Ik zit met de prut die door anderen is veroorzaakt en ze laten me de zaak alleen opknappen. Ik heb aan Schreve gevraagd een verklaring af te geven over wat er precies is gebeurd. Dat heeft hij geweigerd. En daarom geef ik jou nou opening van zaken omdat ik denk dat dat nu nodig is. De Raad van Commissarissen en een
Tot slot ben ik nog nieuwsgierig naar die overnamepoging van Ten Cate door de Textielgroep in december 1998. Smeets zegt dat het idee van u kwam om daardoor de problemen tussen de bedrijven op te lossen. “Smeets wilde Ten Cate kopen met opgepompte aandelen Textielgroep Twenthe. Ik zat er na het vertrek van Schreve en Van de Sanden ineens alleen voor en hij dacht mij wellicht even in te pakken. Pruntel die Schreve opvolgde, heeft de zaak van mij overgenomen.” In een interview met het Financieel Dagblad staat de cryptisch uitspraak van Pruntel dat Ten Cate niet in is voor financiële spelletjes. Nu lijkt duidelijk te worden wat hij daar mee bedoelde: door de claim en alle publiciteit daalt het aandeel verder zakt waardoor Ten Cate een interessante overnamekandidaat is? “Je wilt toch niet dat ik daar op reageer he.” Smeets stuurt een fax waaruit moet blijken dat er van Duke Street Capital een bod is gedaan op Ten Cate. Er doen ook geruchten de ronde dat u zelf ook met plannen heeft rondgelopen Ten Cate te kopen na de denimcrisis toen het aandeel bijna gehalveerd was. “Nee, dat klopt niet.” In het conflict zal de rechter naar alle verwachting op woensdag 24 april uit■ spraak doen.
15
Frank Schreve is lid van de Raad van Commissarissen van Van Heek Tweka. Steinmeijer heeft ook in 1998 gepoogd (met Willem Cordia) Ten Cate over te nemen, waar Schreve toen bestuursvoorzitter was. In die tijd zat hij ook al (erg saillant) in de Raad van Commissarissen van Van Heek Tweka. Steinmeijer herhaalt wat hij in maart 1999 in Twentevisie ook al zei: “Schreve heeft in die tijd als lid van de Raad van Commissarissen een stap naar achteren gezet. Wij hebben hem in die tijd overal buiten gehouden.” Dat Steinmeijer Ten Cate dus wilde overnemen, is overigens helemaal geen nieuws, maar dateert al van meer dan drie jaar geleden. Voor alle duidelijkheid, dit verhaal is voorgelegd (niet expliciet voor autorisatie, JM) aan Paul Smeets, Loek de Vries en Frank Schreve. Laatstgenoemde zegt: “Ik ga niet in op verscheidene punten van de tekst waarin zaken (soms verrassend) anders worden beschreven dan deze mijns inziens zijn verlopen, en ook niet op de onjuiste weergave van mijn rol daarbij. Er kan dus geen sprake zijn van enige onderschrijving van mijn kant van deze verhalen. Ik veroordeel de voortgaande openbare verdachtmakingen van personen, alsmede uitspraken die alleen maar leiden tot het onnodig verder te grabbel gooien van de reputatie van, en daarmee onnodige beperking van toekomstige ontwikkelingskansen voor, Koninklijke Ten Cate. Ik doe daar niet aan mee.” Smeets: “United Fabrics spreekt Ten Cate aan, niet De Vries of Schreve.” We hadden heel graag ook tijdelijk bestuurder Pruntel gesproken, maar die is vorig jaar overleden. Twentevisie. 01/99
. . nl ng ES ie. eni VI vis rl AD te ve K en st IJ tw ien NL w. e d OO ww lijk RS op e PE k zak N Oo rm N E vo GE at A Pl VR OR VO
Vruchtgebruik en eigendom
Onder het oude belastingstelsel werd de eigen woning bij de vruchtgebruiker (ouder) in de heffing betrokken. Bij de vruchtgebruiker was het zogenaamde huurwaardeforfait belast, terwijl de hypotheekrente aftrekbaar was. De bloot eigenaar (kind) hoefde niets aan te geven.
Belastingheffing vanaf 2001 Vanaf 2001 zijn voor zowel de heffing over het vruchtgebruik als over het bloot eigendom een aantal zaken gewijzigd. Er is geen overgangsregeling voor situaties die al voor 2001 bestonden. Ook deze moeten dus worden aangegeven volgens de nieuwe regeling. Voor de heffing is het van belang of het vruchtgebruik is ontstaan krachtens erfrecht of dat het vruchtgebruik tijdens leven is gevestigd.
Vruchtgebruik krachtens erfrecht In testamenten wordt vaak geregeld dat bij overlijden van één van de huwelijkspartners de ander in de eigen woning kan blijven wonen op grond van een recht van vruchtgebruik en/of gebruik en bewoning. De kinderen verkrijgen in dat geval het bloot eigendom van de woning. In deze situaties blijft voor de vruchtgebruiker (de langstlevende) de eigen woning regeling van toepassing. Dat betekent dat deze, net als voorheen, het huurwaardeforfait moet aangeven en de hypotheekrente kan aftrekken. De heffing/aftrek vindt plaats in box 1 tegen progressief tarief.
Voor de kinderen verloopt de heffing anders dan voorheen. Zij worden belast in box 3 voor de waarde van het bloot eigendom. De waarde van het bloot eigendom kan worden berekend aan de hand van forfaitaire rekenregels. 4% van deze waarde wordt belast tegen een tarief van 30%.
Vruchtgebruik gevestigd tijdens leven Om successierechten te besparen hebben ouders soms het bloot eigendom van de woning verkocht aan de kinderen terwijl zij zelf het vruchtgebruik behielden. In dat geval is voor de ouders de eigen woning regeling niet van toepassing. Dit betekent dat de betaalde hypotheekrente niet meer aftrekbaar is. De waarde van het vruchtgebruik wordt bij hen belast in box 3, de hypotheekschuld is aftrekbaar in box 3. Bij de kinderen wordt de waarde van het bloot eigendom belast in box 3.
Ongedaan maken vruchtgebruiksituatie: De belastingheffing bij een vruchtgebruik gevestigd tijdens het leven levert, zoals uit het voorbeeld blijkt, in het algemeen een belastingnadeel op. Dit nadeel loopt in een aantal gevallen flink in de papieren. Er kan dan worden overwogen de vruchtgebruiksituatie ongedaan te maken. Dit kan door de ouders het bloot eigendom te laten terugkopen of door het vruchtgebruik over te dragen aan de kinderen.
drachtsbelasting verschuldigd over de waarde van het bloot eigendom.
Overdragen vruchtgebruik: Een andere manier om de vruchtgebruiksituatie ongedaan te maken is dat de ouders het vruchtgebruik aan de kinderen overdragen waardoor de kinderen het volle eigendom van de woning krijgen. Het aantrekkelijke van deze constructie is dat de ouders huur dienen te betalen aan de kinderen en dat deze huur voor de kinderen onbelast is. Op deze manier kan vermogen worden overgeheveld naar de kinderen. Ook bij de overdacht van het vruchtgebruik is overdrachtbelasting verschuldigd.
Conclusie Voor wat betreft de belastingheffing over vruchtgebruik en bloot eigendom van een eigen woning is veel gewijzigd. Deze wijziging leidt met name bij situaties waarbij het vruchtgebruik tijdens het leven is gevestigd tot belastingnadeel. Dit nadeel kan worden voorkomen door de vruchtgebruiksituatie ongedaan te maken. Of en op welke manier dit de meeste voordelen biedt is afhankelijk van verschillende factoren en dient per geval te worden beoordeeld. Uw belastingadviseur kan u hierbij van dienst zijn. ■
Terugkopen bloot eigendom: Door terugkoop van het bloot eigendom verkrijgen de ouders wederom het volle eigendom van de woning. De hypotheekrente is dan gewoon weer aftrekbaar. Een interessant aspect van zo’n terugkoop is dat de ouders de terugkoopsom kunnen financieren of schuldig blijven aan de kinderen. Op deze manier wordt de hypotheekrenteaftrek geoptimaliseerd. Wel is bij een terugkoop 6% over-
17
Column financieel accent
In de praktijk komen we zeer veelvuldig tegen dat ouders het vruchtgebruik van een eigen woning hebben en de kinderen het bloot eigendom ervan. De belastingheffing over vruchtgebruik en bloot eigendom van een eigen woning is met ingang van 1 januari 2001 (drastisch) gewijzigd.
Voorbeeld Werkelijke waarde eigen woning € 250.000. Leeftijd vruchtgebruik 76 jaar. Waarde vruchtgebruik volgens forfaitaire regels. - Heffing vruchtgebruiker (leeftijd 76 jaar): € 250.000 x 4% x factor 6 = € 1600 Waarde bloot eigendom € 250.000 -/- € 60.000 = € 190.000 Belastingheffing box 3 (30% x 4% x € 190.000) € 190.000
Mevr. mr S. Remeijer Fb De auteur is als belastingadviseur verbonden aan Ten Kate & Huizinga te Enschede
Twente visie. 04/2002
Voor al uw drukwerk, reclame en ontwerp
promotie a
s verkoop dvie
promotie
a
s vie
verkoop
d
PAV drukwerk Oude Postweg 22-26 • 7557 DE Hengelo Tel.: 074 - 243 56 00 • Fax: 074 - 243 57 02 E-mail:
[email protected] www.pavdrukwerk.nl
Dr. Rath heeft zijn boodschap ‘onhandig naar buiten gebracht’
Vitamines redden de mensheid In de farmaceutische industrie worden miljarden verdiend. De mensheid in het gecultiveerde Westen vergrijst en krijgt steeds meer behoefte aan zorg en verpleging. De producenten van medicijnen spelen daar handig op in door nieuwe middelen uit te vinden; de grijze massa slikt ze bij de vleet. Tot groot genoegen van de farma-grootmachten. Nieuwkomers op de markt worden vermorzeld.
(door Mario van Santen)
In de apotheek zijn twee soorten geneesmiddelen te vinden: chemische en homeopathische; respectievelijk geneesmiddelen die alleen op doktersrecept worden verstrekt en producten die vrij verkrijgbaar zijn en waarvan de werking niet altijd duidelijk is. Dr. Rath wil een derde groep vormen: de aanpak van de ziekteveroorzakers. “Wij stellen dat de gemiddelde mens veel te weinig vitamines binnenkrijgt, waardoor het risico op hart- en vaatziekten groot is. Als iemand met hoge bloeddruk bij een specialist komt, wordt in 90% van de gevallen de diagnose gesteld ‘oorzaak onbekend.’ Vervolgens wordt geprobeerd met bloedverdunners de symptomen te bestrijden. Maar daarmee is niet de oorzaak weggenomen. Wij zeggen: geef de mensen in hoge doses vitamines en er zullen er veel minder zijn die overlijden aan een dichtgeslibde kransslagader of een beroerte. We hebben een goed verhaal, al is dat de afgelopen jaren wat onhandig naar buiten gebracht,” zegt commercieel directeur Michel Wildenborg,
Maffia Wildenborg schrok zich rot toen hij begin 2000 net een contract had getekend bij Matthias Rath in Almelo en vervolgens in een huis-aan-huis-blad las, dat zijn baas Numico, één van de grootste Nederlandse concerns, waarschuwde voor een overname van het Amerikaanse geneesmiddelenconcern Rexall Sundown. Rath noemde in dat stuk de directie van dat bedrijf misdadigers en sprak over maffiapraktijken. “Ik dacht: hoe ga ik dit mijn familie uitleggen? Toch is zo’n mediaoffensief typisch Matthias
Rath. Hij had de beste bedoelingen, maar vergat dat de Nederlandse cultuur anders in elkaar steekt dan de Amerikaanse. Daar werken dit soort uitingen perfect.” De rechtbank veroordeelde Rath voor zijn uitlatingen en veroordeelde hem tot rectificatie in hetzelfde krantje. Dat Rath wellicht destijds toch niet helemaal naast de waarheid zat, blijkt uit de grote financiële problemen waarin Rexall zich nu bevindt. De hoogste bazen zijn op staande voet ontslagen en er wordt flink gereorganiseerd. Ook de winsten van de nieuwe Nederlandse eigenaar Numico liggen, onder meer door deze overname, beduidend lager dan de raad van bestuur had gedacht. “Ook Numico-topman Van der Wielen is ontslagen, ze zeggen het niet hardop, maar ik denk dat het te maken heeft met de overname van Rexall Sundown.”
Kanker Toch lijkt het in de agressieve reclame vaak alsof dr. Rath het zielige lelijke jongetje uit de klas is, dat door iedereen wordt gepest en geslagen. Rath roept aldoor dat het de almacht van de farmaceutische industrie is die hem tegenwerkt. De gemiddelde burger snapt er weinig meer van. “Wij voelen ons vaak ook Don Quichot, we krijgen ons verhaal niet over het voetlicht. Wij staan aan de ene kant van de weegschaal en de hele farmaceutische industrie aan de andere kant. Ja, dan hoef je je niet af te vragen naar welke kant de wijzer uitslaat.” Het bedrijf mag niet adverteren om haar zienswijze onder de aandacht te brengen. “De wet verbiedt ons dit uit te dragen, omdat we geen jarenlange en miljoenenverslindende onderzoeken hebben gedaan, zoals de farmaceutische industrie dat wel voor elk geneesmiddel doet. Toch hebben wij een eigen onderzoeksinstituut dat zich richt op de voorkoming van volksziekten, waaronder hart- en vaatziekten, beroertes en zelfs kanker. Zo zijn onlangs nog in USA Today (ook een gratis krant...) de resultaten gepubliceerd van een onderzoek waarmee we aantonen dat we de ontwikkeling van kanker kunnen stoppen. Dat klinkt pretentieus, maar we hebben duizenden mensen in ons bestand die genezen zijn van hun hartkwaal, terwijl ze waren opgegeven door de reguliere geneeskunde.”
19
Met het uitgeven van boekjes op beurzen en de vestiging van een vitamine-informatiecentrum in de Almelose Waag probeert Rath de goegemeente het belang van vitaminegebruik bij te brengen. Nergens (en dat is opvallend) staat een verwijzing naar de relatief dure pillen van Rath. “Het klinkt raar uit mijn mond, maar wij vinden het belangrijk dat mensen aan de vitamines raken en dan hoeven ze niet onmiddellijk onze producten te kopen. Als ze een potje multi-vitaminen bij het Kruidvat uit het rek trekken, is dat ook prima, al moeten de kopers niet verwachten dat ze daarmee de ziekte uitbannen, want daar is een veel hogere dosis vitaminen voor nodig.” ■
Commercieel directeur Michel Wildenborg van dr. Matthias Rath: “We hebben duizenden mensen in ons bestand, die genezen zijn van hun hartkwaal, terwijl ze waren opgegeven door de reguliere geneeskunde.”
Matthias Rath werd in 1955 geboren in Stuttgart, Duitsland. Na zijn medicijnenstudie werkte hij als arts en onderzoeker aan de Universiteit van Hamburg in Duitsland en het Duitse Hartcentrum in Berlijn. Zijn onderzoek was gericht op de oorzaken van atherosclerose en cardiovasculaire ziekten, in de volksmond beter bekend als beroertes en hart- en vaatziekten. In 1990 werd hij directeur van de Afdeling Cardiovasculair Onderzoek aan het Linus Pauling Instituut in de Verenigde Staten. In 1992 stichtte hij vervolgens zijn eigen onderzoeks- en ontwikkelingsfirma voor voedingsleer en cellulaire geneeskunde. Naast de vier vestigingen in Almelo vindt Rath nog onderdak in Engeland, Frankrijk en de Verenigde Staten. De in totaal 200 medewerkers zijn samen goed voor een jaaromzet van 100 miljoen Euro. Twente visie. 04/2002
Buitengewoon
Buitenhuys! 21
Te g a s t b i j
Het Buitenhuys is de overkoepelende naam voor een natuurlijk gastronomisch restaurant De Waterspiegel, restaurant De Brasserie, de indoor kinderspeeltuin Fun & Food Farm en diverse zalen voor uiteelopende aangelegenheden. De onze vernieuwde boerderij is zeer rustig gelegen temidden van bos en diverse wateren en is hierdoor een unieke locatie in Twente geworden. Het Buitenhuys is door haar veelzijdigheid in zalen zeer geschikt voor een spectaculair feest of diner. Maar ook voor zakelijke bijeenkomsten, presentaties en vergaderingen kunt u uitstekend bij ons terecht. Wij bieden ruimte voor groepen tot ongeveer 1800 personen.
Het Buitenhuys Bornsedijk 100 7576 PG Oldenzaal T 0541-570340 F 0541-570349 E
[email protected] W www.buitenhuys.nl
Twente visie. 04/2002
De Raad van Bestuur van de Saxion Hogescholen heeft kennis genomen van
22
Nieuws & feiten De winnaars v.l.n.r.: mevr. Wassen (Hooghoudt), dhr. Sinnema (Sinnema Bloemen), dhr. Faassen (Faassen Media), dhr. Willemsen (Markt en Media), dhr. Gaalman (Ziekenhuis v. Noord-Oost Twente), dhr. Huisken (Studio Stone), mevr. Kruys (BOEMMM), dhr. Putmans (Grolsch). Twente visie. 04/2002
de rapportage van het accountantsonderzoek, dat in opdracht van de Minister van OC&W is uitgevoerd naar aanleiding van beschuldigingen, dat er bij de Saxion Hogeschool IJsselland en andere hogescholen frauduleus zou worden gehandeld inzake de bekostiging van (buitenlandse) studenten. Dit rapport is te vinden op www.minocw.nl. De werkgevers- en werknemersorganisaties in Overijssel in de SEACO (SociaalEconomische Advies en Consultatiecommissie Overijssel) vinden, dat de provincie Overijssel haar beleid meer moet afstemmen op de economische ontwikkelingsmogelijkheden. In een brief aan het provinciebestuur laten zij weten dat de relatieve concurrentiepositie van Overijssel t.o.v. andere regio’s versterkt moet worden om zo nieuwe bedrijven aan te kunnen trekken en te voorkomen dat aanwezige bedrijven vertrekken. Het gaat daarbij o.a. om een goede bereikbaarheid en voldoende bedrijventerreinen. Ook bij de uitwerking van het reconstructiebeleid voor het platteland vraagt de SEACO ruimte voor economische verandering. Op 12 maart jl. zijn in Parklocatie De Jaargetijden in Enschede de RTV Oost Reclame Jaarprijzen uitgereikt in. Uit de tien regionale en vijf landelijke genomineerden zijn de uiteindelijke winnaars bepaald, en die winnaars zijn: in de categorie Radio Regionaal: het ziekenhuis voor Noord-Oost Twente met de commercial ‘Jozef en Maria’; in de categorie TV Regionaal: Sinnema Bloemen met de commercial ‘Iets te vieren’?’; in de categorie Radio Landelijk: Hooghoudt met de commercial ‘Weet ik niet’ en in de categorie TV Landelijk; Grolsch met de commercial ‘Janken’.
Op 8 maart jl. is het eerste beton gestort voor de bouw van Twence Afvalscheiding BV Omdat Twence op het grondgebied van Enschede en Hengelo ligt werd de officiële handeling verricht door de burgemeesters van de gemeenten Enschede en Hengelo, de heren Mans en Kerckhaert. Met de bouw van de scheidingsinstallatie is een investering van ca. 5,3 miljoen euro gemoeid. Het complex, dat een capaciteit krijgt van 120.000 ton afval per jaar, zal omstreeks oktober 2002 in gebruik worden genomen. Twence Afvalscheiding is een joint venture van Twence BV (60%) uit Hengelo en Rouwmaat Recycling Groenlo BV (40%) uit Groenlo.
Ondernemers die zich willen laten registreren in het handelsregister van de Kamer van Koophandel moeten zich vanaf 1 maart jl. persoonlijk en met een geldig legitimatiebewijs bij de balie melden. Ook zullen alle Kamers van Koophandel voortaan gebruik maken van uittrekselpapier dat is voorzien van drie beveiligingskenmerken. Hierdoor is een origineel uittreksel gemakkelijk te onderscheiden van een kopie. Deze maatregelen hebben de Kamers van Koophandel genomen om de kans op fraude met het handelsregister te voorkomen. Een belangrijk gegeven, want dit register is een bron van informatie die de rechtszekerheid in het zakenverkeer bevordert.
Studenten en scholieren in de EUREGIO kunnen sinds 1 januari jl. via een gebruikersvriendelijke databank hun stagewensen kenbaar maken aan Nederlandse en Duitse bedrijven aan weerszijden van de grens. Bedrijven kunnen er laten weten dat ze een stageplaats vrij hebben. De databank is te bereiken onder www.euregiostage.nl (en www.euregiopraktikum.de) in zowel de Nederlandse als de Duitse taal. De stagedatabank is een initiatief van het coördinatiepunt van EURES (EURopean Employment Services) bij EUREGIO in Gronau.
65% van geënquêteerde ondernemersverenigingen is ontevreden over de gemeentelijke dienstverlening. Het gaat met name over de wijze waarop lokale wet- en regelgeving is geregeld. Procedures verlopen traag, onduidelijkheid in vergunningverlening, moeizaam vinden van de juiste contactpersoon of het juiste loket, etc. Slechts 15% heeft ervaring met de één-loket-functie van gemeenten voor informatie over procedures rond vergunningverlening. Gezien de positieve reacties van deze ondernemers, beveelt MKB-Nederland gemeenten aan zo’n loket op te zetten.
Abecom Communicatie Management BV, is vanaf 18 maart jl. gevestigd
Het bedrijfsresultaat van NV Twentsche Kabel Holding in Haaksbergen daalde t.o.v. 2000 met 33,3% van € 50,7 miljoen naar € 33,8 miljoen. In het eerste halfjaar 2001 was er nog sprake van een dubbelcijferige omzet- en nettowinststijging, maar in de tweede helft liepen de investeringen in de ICT- en telecomsector aanzienlijk terug. Door verschuivingen in de productmix kon de teruggang van de omzet beperkt blijven en kwam de omzet uit op € 586 miljoen, nagenoeg hetzelfde niveau als 2000. De nettowinst daalde, exclusief de buitengewone last van € 9 miljoen (reorganisatie en herschikking van productiecapaciteit), met 39,4% tot € 18,6 miljoen. De verwachting is dat het eerste halfjaar van 2002 zal achterblijven bij het resultaat over het 2e halfjaar 2001. Voor geheel 2002 kan gesteld worden dat het nog te vroeg is om een uitspraak te doen over de winstverwachting.
op de bovenverdieping van het pand van ex-boekhandel Verhaag in Oldenzaal. Abecom wordt geleid door Arné Bagerman, oprichter en directeur/eigenaar van ACE Advertising BV (het huidige MORE Business Communications). Na tien jaar leiding te hebben gegeven aan MORE te Deventer heeft Bagerman zich vanaf 1 januari 2002 weer zelfstandig in Oldenzaal gevestigd.
Zuigerverenfabriek Rottink BV en Technische Handelsonderneming Rottink BV te Ambt-Delden zijn sinds 19 februari jl. gecertificeerd volgens de arborichtlijn OHSAS 18001. Zuiger-
De FBK Games: samenwerking met de Twente Marathon in het verschiet.
23
pen beroepsvaardigheden elke twee jaar. Hieraan doet Nederland al sinds 1963 mee, vorig jaar nog in het Koreaanse Seoul, waar het Nederlands team ook enkele medailles in de wacht sleepte. Het secretariaat, momenteel gevestigd in Zwitserland, zal volgend jaar na de World Skills Competitions 2003 in het Zwitserse St. Gallen naar ons land worden overgebracht.
De ICT dienstverlener C & N Solutions B.V. uit Almelo gaat met ingang van 1 april opereren onder de nieuwe naam ITANNEX B.V. Omdat de oude naam C & N Solutions niet goed meer aansloot bij de sterk geprofessionaliseerde bedrijfsidentiteit, zette C & N vorig jaar al een traject in gang, om een nieuwe naam en een overeenkomstig beeldmerk te ontwikkelen.
Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK)
De besturen van de Stichting Marathon Enschede (organisator Interna-
Op 24 en 25 mei a.s. vormt het Expo Center Hengelo voor de vijfde keer het decor voor de grootschalige Banenbeurs van Oost Nederland. Tijdens
heeft in een schriftelijke reactie laten weten dat alle 14 gemeenten in de regio Twente beschikken over een actueel rampenplan. Dat betekent dat de plannen voldoen aan de Wet rampen en zware ongevallen. Daarnaast zijn de aanbevelingen, gedaan door de commissie Oosting en Alders en vermeld in het kabinetsstandpunt, opgevolgd. De Twentse gemeenten hebben in nauwe afstemming met de regionale brandweer veel werk verzet in de afgelopen periode. Alle arbeid en ontwikkelingen leiden, zoals het zich laat aanzien, medio dit jaar opnieuw tot actualisering van de gemeentelijke rampenplannen. In deze actualisering wordt dan tevens de inventarisatie en evaluatie van de specifieke risico’s van bedrijven en andere mogelijke rampen in Twente meegenomen. Het secretariaat van de wereldorganisatie voor beroepenwedstrijden World Skills is, tijdens de bestuursvergadering van deze organisatie in Auckland, Nieuw Zeeland in maart jl., aan Nederland toegewezen. Nederland kreeg de voorkeur boven de andere kandidaten GrootBrittannië en Frankrijk. World Skills organiseert deze wereldkampioenschap-
tionale Twente Marathon (ITM)) en de
Fanny Blankers-Koen Games (FBKGames) hebben eind vorig jaar onderzocht op welke gebieden er in de toekomst samengewerkt kan worden, teneinde de Twee Twentse topevenementen op een sportief en financieel hoger niveau te kunnen positioneren. Een samenwerkingscommissie heeft inmiddels een concept Strategisch Plan geformuleerd welke op korte termijn het daglicht zal zien. Gezien de korte voorbereidingsperiode voor de evenementen van 2002 zal de werkelijke ontwikkeling van ‘de week van atletiek’ in 2003 gestalte krijgen. Ook dit jaar reiken de Provincie Overijssel en de OOM de Overijssel Innovation Award uit aan de meest innovatieve onderneming van Overijssel. Bedrijven die mee willen dingen met een innovatief product, proces of dienst kunnen zich vanaf 8 april tot en met 3 juni 2002 inschrijven via de site van de Provincie Overijssel (www.overijssel.nl). Meer informatie en het aanmeldingsformulier zijn ook op te vragen bij Liane van Schoonhoven van de OOM: 053 484 96 49, e-mail: l.vanschoonhoven.nl.
Nieuws & feiten
verenfabriek Rottink ontwerpt, produceert en levert al bijna 55 jaar zuigerveren en metallische afdichtingen voor industriële toepassingen, zoals motoren, compressoren, pompen, armaturen en energieopwekking. Technische Handelsonderneming Rottink ontwerpt, produceert en levert al meer dan 35 jaar dieselheimachines en levert zuigerveren en onderdelen voor heimachines.
de Banenbeurs 2002 kunnen bezoekers kennis maken met de meest uiteenlopende banen en beroepen. Het belangrijkste doel van de Banenbeurs is werkzoekenden en/of positieverbeteraars en werkgevers op één plek bij elkaar en tot elkaar te brengen. De openingstijden zijn: vrijdag 24 mei 14.00 - 22.00 uur en zaterdag 25 mei 10.00 - 17.00 uur. Entree tot de beurs is gratis!
De 53e Banenbeurs vindt op 24 en 25 mei plaats in het Expo Center.
Twente visie. 04/2002
Tango ontketent benzineoorlog in Twente
Binnenkort vijfde station 24
Tango-directeur Marc Schröder: “Als het moet, verlagen we de prijzen nog meer.”
Waar Tango komt, verlagen andere benzinepompen opeens de prijzen. “Dan weet je dus dat je jarenlang in de maling genomen bent,” zegt directeur Marc Schröder van Tango. Twente leert dankzij Tango onbemand tanken. Na Enschede, Almelo en Oldenzaal volgt binnenkort Nijverdal. David neemt het op tegen de Goliath-broers Esso, BP, Shell en Texaco. De strijd in Enschede is heviger dan elders in het land. “Als het moet, verlagen we de prijzen nog meer.”
zijn feller dan elders,” geeft Schröder toe. Hij praat over een prijzenoorlog, opmerkelijk voor een man die gewend is aan agressieve reacties van de concurrentie. “In Enschede duurt het langer voordat de markt zich weer enigszins normaliseert. Wij geven in ieder geval niet toe. Als het moet gaat de prijs nog een cent of twee omlaag.”
(door Mar tin Steenbeeke)
Nichemarkt
Twente visie. 04/2002
“Kijk de zon schijnt in Enschede.” Met een paar drukken op het toetsenbord van een computer in een kantoorpand in Rotterdam ziet directeur Marc Schröder of het druk is aan de pomp aan de Westerval. Niet alleen de benzinepompen in Enschede, ook de andere onbemande tankstations van Tango, waaronder die in Almelo en Oldenzaal, worden letterlijk en figuurlijk op afstand aangestuurd. Via elektronica worden de benzinevoorraden in de gaten gehouden, de prijsborden
gewijzigd en de verlichting aan- en uitgeschakeld. Ook storingen aan de pomp worden direct gemeld via een sms-je. De acht camera’s kunnen inzoomen: op een nummerbord, een pomp of de cijfers op het prijzenbord. De prijs van een liter benzine staat sinds de komst van Tango in Enschede al geruime tijd op zo’n 10 eurocent onder de adviesprijs. Ook de omliggende pompen hebben hun prijzen verlaagd, tot ongeveer 7 eurocent onder de adviesprijs. “De reacties in Enschede
Prijsvechten, concurreren, benzineoorlog. Oliemaatschappij Petroplus, voor 75% eigenaar van Tango, weet hoe het werkt in Nederland. De oliemaatschappij kreeg een voet aan de trapper omdat het zich bij de raffinage en opslag van olie richtte op een niche-markt. Nu wil het bij de verkoop van benzine hetzelfde doen door een keten van onbemande benzinestations op te zetten. Het lijkt te lukken. Vorig jaar werd een bescheiden winst van 0.6 miljoen euro gemaakt, dit
in Nijverdal jaar wordt een winst van 2.5 miljoen euro verwacht. Het aantal stations in Nederland is in twee jaar tijd uitgegroeid tot 25. Na Nederland worden binnenkort ook in België, Spanje en Hongarije onbemande Tango- tankstations geëxploiteerd. Het zijn allemaal landen waar de marges op benzine volgens Schröder hoger zijn dan nodig. Directeur Marc Schröder (30), in het bezit van minder dan 5% van de aandelen Tango, heeft het binnendringen in een gevestigde markt niet van een vreemde. Zijn vader is de oprichter van Martinair, de vliegmaatschappij die de strijd aanging met de grote KLM. Voor alle duidelijkheid: Schröder senior is adviseur, maar heeft verder geen bemoeienis met Tango. Hij probeert hooguit zijn zoon in de maling te nemen door te bellen met de mededeling dat er al een uur geen klant is geweest bij een Tangostation. Twee jaar geleden werd in Nijmegen het eerste Tango-station geopend. De concurrentie reageerde, zoals verwacht, met prijsdalingen maar slaagde er niet in om Tango de kop in te drukken. “Ze dachten dat ze ons wel even de nek om zouden draaien,” zegt Schröder over de werkwijze van de grote concurrenten als Shell, BP, Texaco en Esso. Als een pomphouder ver onder de adviesprijs gaat zitten die de grote benzinemaatschappijen hanteren, is de reactie voorspelbaar. De lokale pomphouders verlagen, met steun van de benzinemaatschappijen, hun prijzen net zo lang totdat de prijs bij de afvallige concurrent weer omhoog gaat. Schröder noemt het een domme tactiek. “De consument weet dan toch dat-ie in de maling wordt genomen, dat hij eigenlijk altijd teveel betaalt voor de benzine.”
Prijsafspraken De Nederlandse Mededingingsautoriteit vindt dat de grote oliemaatschappijen de prijs kunstmatig hoog houden. De ‘kartelpolitie’ wil dat er een einde komt aan verticale prijsafspraken die meer concurrentie op de benzinemarkt belemmeren. Schröder: “Ik weet niet of meneer Shell wel eens een biertje drinkt met meneer Esso, maar ik vind het niet raar dat de consument het helemaal gehad heeft met deze benzinemaatschappijen.” Tango overleefde de benzineoorlog in Nijmegen en opende sindsdien elders in
Nederland nog eens 24 tankstations; er zijn er zes in aanbouw, waaronder in Nijverdal. Aan het einde van het jaar moeten er ongeveer vijftig Tango-stations in Nederland zijn. In maart werden de eerste vier tankstations in Twente geopend. Het waren, in tegenstelling tot de overige Tango-pompen, géén onrendabele locaties. “We mikken bij overname van bestaande pompen op niet-rendabele stations, maar hier kon de eigenaar geen overeenstemming over contractverlenging krijgen met de bestaande benzinemaatschappij,” zegt Schröder. “En ons concept sprak hem wel aan.” Door personeelskosten te besparen en allerlei servicezaken weg te laten, slaagt Tango erin benzine zo’n tien eurocent per liter goedkoper aan te bieden. Van die efficiencykorting wordt zeven eurocent ‘teruggegeven’ aan de klant. Geheel onbemand is Tango overigens niet. Per station is een lokale, vaak gepensioneerde, medewerker aangesteld die af en toe langs komt om schoonmaakwerkzaamheden en andere hand- en spandiensten te verrichten. “Ze mogen zich directeur van de pomp noemen,” zegt Schröder met een grijns, “maar verdienen gelukkig niet zoveel.”
‘De consument weet dat hij eigenlijk altijd teveel betaalt voor de benzine’ Koopkracht Omdat er geen snacks, wegenkaarten, lectuur of andere attributen verkocht worden, is het Tango-concept volgens Schröder niet geschikt voor locaties langs de snelweg. De Tango-stations staan aan provinciale wegen. Wegen waar per dag 10.000 auto’s overheen rijden en in een woonagglomeratie met 25.000 mensen wonen binnen een straal van vijf kilometer. Toch duikt het Tangoconcept binnenkort mogelijk op langs de snelweg. Schröder heeft een samenwerkingsovereenkomst met AC-restaurants gesloten. Zodra het restaurants toegestaan wordt langs de snelweg ook benzi-
ne te verkopen, zullen Tango-stations worden ingericht. Soortgelijke samenwerkingsovereenkomsten wil Schröder ook aangaan met bouwmarkten, supermarkten en fastfoodketens. Industrieterreinen aan de randen van steden, meubelboulevards zijn in de ogen van Tango aantrekkelijke locaties voor een tankstation. Schröder beklaagt zich over de houding van gemeentebesturen. Die proberen met het bestemmingsplan in de hand vaak een tankstation te weren.
25
‘Als het moet gaat de prijs nog een cent of twee omlaag’ “Of ze hebben gewoon afspraken gemaakt met bestaande exploitanten dat er geen benzinepompen bij mogen komen. Daarmee bijten ze in hun eigen staart,” zegt Schröder. Want als inwoners van een gemeente meer dan nodig betalen voor benzine dan is de koopkracht van de inwoners onnodig laag. In een stad als Enschede loopt het ‘collectieve’ voordeel als iedereen bij Tango gaat tanken in de miljoenen euro’s. “Zestigduizend auto’s x 1300 liter x vijf cent is bijna vier miljoen euro per jaar,” becijfert Schröder op zijn rekenmachine. Om er vervolgens aan toe te voegen: “Ik ben geen weldoener, maar ...”Het concept van Tango heeft inmiddels navolging gekregen. Shell heeft Tinq in de markt gezet, Brand Oil komt met Amigo terwijl ook Esso hardop nadenkt over onbemande stations. Schröder kiest zijn woorden zorgvuldig om Tinq te beschrijven. “Ze zijn wat meer low-cost, richten zich op de onderkant van het netwerk.” Hij wil eigenlijk zeggen dat het er niet uit ziet. “Onbemand kan alleen uit als je je op een brede doelgroep richt, dus ook de huisvrouw en het oudere echtpaar. Die gaan echt niet in een groezelige bedoening tanken.” De camera’s vanuit het hoofdkantoor in Rotterdam zoomen in een op een propje papier dat in Enschede op de grond ligt. “Foei, dat moet weg,” zegt Schröder. Hij kan er zelf om lachen. ■
Twente visie. 04/2002
Aanbod Bij het ter perse gaan van deze uitgave kan een gedeelte van het aanbod reeds zijn verkocht of verhuurd. Onder voorbehoud van zetfouten.
Almelo
Borne Te huur ◆ Grotestraat 162, centrum, winkelruimte, 210 m2, € 26.500,- p.j., 074-2503222 ◆ Nieuwe Markt 3, centrum, 80 m2 winkelruimte, € 10.500,- p.j., 074-2503222 ◆ Oostermaat 3, kantorenpark Stroom Esch: ca. 800 m2 kantoorruimte, € 107.500,p.j., 074-2503222 Te huur / te koop ◆ Oostermaat 9, kantorenpark Stroom Esch: ca. 566 m2 kantoorruimte, € 72.500,p.j., € 830.000,-, 074-2503222 ◆ Ambachtstraat 28-30, bedrijventerrein, 2 bedrijfshallen met kantoorruimte, € 22.500,- p.j./ € 249.500,v.o.n., 074-2503222
Te huur Grotestraat 195 Borne Aan de beste winkelstraat van Borne is een winkel te huur met een oppervlak van circa 325 m2 en een frontbreedte van circa 7,15 meter. De winkel is voorzien van een systeemplafond, toilet, pantry en verwarming. Aan de achterzijde van het object bevindt zich een ingang voor laden en lossen. De winkel is goed bereikbaar, zowel met eigen vervoer als met openbaar vervoer. Het parkeren in het centrum van Borne is gratis en ruim voorhanden. Aanvaarding: per direct. De huurprijs bedraagt € 39.705,77 per jaar, te vermeerderen met BTW. DTZ Zadelhoff, tel. 053-4300900.
◆ Jhr. von Heijdenstraat 20,
Te huur ◆ De Berken 2d, bedrijventer., ca. 90 m2 bedrijfsruimte, € 7.350,- p.j., 074-2503222 Te huur / Te koop ◆ De Eiken 3, bedrijventer.: ca. 420 m2 kantoorruimte, € 29.500,- / p.j. € 431.500,-, 074-2503222
centrum, ca. 50 m2 winkelruimte, € 8.250,- p.j., 074-2503222 ◆ Goorsestraat, ca. 1000 m2 opslag-/bedrijfsruimte, € 18,- p.m2 p.j., 074-2503222 Te koop ◆ A.Cuyplaan 6, showroom met garage en woonhuis, € 907.500,-, 074-2503222 ◆ Molenstraat 42-44, bakkerij met winkel en woonhuis, € 220.000,-, 074-2503222 ◆ Metaalstraat - Elektrostraat, bedrijventerrein, 5 bedrijfsunits v.a. 60 m2, v.a. € 72.380,v.o.n., 074-2503222 ◆ Handelsstraat 15, bedrijfsr., ± 265 m2 bedrijfshal ± 55 m2 kantoor, € 295.000,-, 053-5724800
Enschede Te huur ◆ Hoogstraat 113, nabij Hogelandsingel, winkelpand / kantoor / produktieruimte, winkel: 245 m2, 2 magazijnruimtes (totaal 100 m2), 2 kelders (totaal 50 m2), € 1.588,- p. m., 053-4310210 ◆ Emmastraat 254, nabij centrum gelegen kantoor/winkelruimte met klein magazijn, opp. winkel ± 100 m2, magazijn/kantine ± 30 m2, aanvaarding per direct, € 900,- p. m., 053-4310210 ◆ Het Pantheon 4-6, 1850 m2 kantoorruimte, € 134,- p.m2, 074-2503222 Te koop ◆ Lenteweg 82/84, Euregio Bedr.park, woonh. met bedrijfsh. 94 m2, (b.g.) en 56 m2 (verd.), prijs op aanvraag, 053-5721302 ◆ Eeftinksweg, 2 Kantoor/ Bedrijfsunits, opp.144 m2, € 105.000,-, 053-4852244 ◆ Neptunusstraat, B&S Park, kantoorruimtes vanaf 75 m2, 053-4852244 ◆ Oostveenweg 125, bedrijfsruimte, ± 170 m2 met binnenplaats, € 89.000,-, 053-4310210 ◆ Haaksbergerstraat 126 E, centrum, winkelpand met bovenwoning, winkel opp. ± 125 m2, € 269.000,-, 053-4310210 ◆ Schietbaanweg 77-79, winkelpand met bovenwoning, € 134.000,-, 074-2503222
Te koop Ambachtstraat 28-30 Borne Functionele bedrijfsruimte met kantoren met een totale oppervlakte van circa 940 m2. Het object is momenteel onderverdeeld in twee units met elk een oppervlakte van circa 470 m2. Inspraak over de indeling en het opleveringsniveau is mogelijk. Aanvaarding en de koopsom: n.o.t.k. Nadere informatie: www.dtz.nl.
◆ Geukerdijk 76, rand wijk-
centrum, 70 m2 kantoorruimte, € 10.800,- p.j., 053-5721302 ◆ Metaalstraat 3-b, bedrijventerrein Stepelo, 135 m2 kantoor/bedrijfsruimte, € 10.890,- p.j., 053-5724800 ◆ Elektrostraat 2-G, ± 30 m2 kantoorruimte op 1e verdieping, € 385,- p.m., 053-5724800 ◆ Jhr. von Heijdenstraat 1, ± 130 m2 kantoor-/ winkelruimte, € 17.015,- p.j., 053-5724800 ◆ Jhr. von Heijdenstraat 1-a, ± 105 m2 kantoor- of winkelruimte, € 12.935,- p.j., 053-5724800 ◆ Dr. Prinsstraat, 5 kantoor units, vanaf € 114,- per m2, 053-5724800 ◆ Kruislandstraat hoek Twijnerstraat, ± 195 m2 kantoorruimte € 20.420,- p.j., 053-5724800 ◆ Goorsestraat ong., 2 nieuwbouw kantoorvilla’s, ca. 315 m2 resp. 550 m2, € 34.500,resp. € 60.000,- p.j., 074-2503222
Haaksbergen Te huur ◆ Blankenburgerstraat 23, centrum, 170 m2 winkelruimte, € 22.400,- p.j., 053-5721302 ◆ Molenstraat 16C, centrum, 90 m2 bedrijfsruimte (1e etage), € 4.300,- p.j., 053-5721302
Te huur Parkweg 155 Enschede Aan een drukke uitvalsweg van Enschede is deze bedrijfsruimte, gedeeltelijk voorzien van een glazen pui, gelegen. In totaal is er circa 1.040 m2 beschikbaar voorzien van een compleet opleveringsniveau. Aanvaarding: Per direct. Huurtermijn: 5 jaar. Huurprijs: n.o.t.k. Nadere informatie: www.dtz.nl.
Hellendoorn Te huur / Te koop ◆ Plan Schapenmarkt, nieuwbouw ± 600 m2 winkelruimte met app., huur-/koopprijs op aanvraag. 0548-618660 ◆ Sanatoriumlaan 6-4, Buitencentrum, recreatiewoning, € 102.100,-, 0548 - 631008 ◆ Hellendoornseweg, perceel bosgrond, perc. opp. 14.750 m2, n.o.t.k., 0548-631008 ◆ Hellendoornsebergweg, perceel bosgrond, perc. opp. 25.750 m2, n.o.t.k., 0548-631008
27
Onroerend goed
Te huur ◆ Tijhofslaan 2b, nabij centrum, ca. 90 m2 kantoor/praktijkruimte, € 6.800,p.j., 074-2503222 Te koop ◆ Bedrijvenpark Twente 165c, bedrijfshal met kantoor, tot. opp. 144 m2, € 84.000,0548-618660
Delden
Hengelo Te huur ◆ Zilverstraat 9, 270 m2 kantooretage op bedrijventerrein, € 22.500,- p.j., 074-2503222 ◆ Höltersweg ong., showroom in 4 units van 305 m2 tot 395 m2, € 90,- p.m2, 074-2503222 ◆ Uitslagsweg 6, nabij centrum, nieuwbouw winkelruimte met magazijn, € 27.500,- p.j., 074-2503222 ◆ Tuindorpstraat ong., nabij centrum, nieuwbouw kantoorvilla, € 120.600,p.j., 074-2503222 ◆ Tuindorpstraat 61, nabij centrum, kantoor- en bedrijfsruimtes in div. opp., huurprijzen o.a., 074-25032 22 ◆ Parelstraat 9, bedrijventerrein, bedrijfsruimte + kantoor, 1065 m2 + 85 m2, € 49.500,- p.j., 074-2503222
Twente visie. 04/2002
28
Onroerend goed
◆ Industriestraat 70, winkel-
◆ Fuutweg, nieuwbouw 2
◆ Rijssensestraat 229a,
straat, winkel + woning 92,5 m2, € 15.500,- p.j., 074-2503222 ◆ Drienerstraat 49, centrum: winkelruimte, ca. 630 m2, € 52.500,- p.j., 074- 2503222 ◆ Drienerstraat 41, centrum, ca. 145 m2 winkelruimte, € 19.500,- p.j., 074-2503222 ◆ Beursstraat 11, centrum, kantoorvilla, ca. 412 m2, € 34.000,- p.j., 074-2503222
bedrijfshallen met kantoren, hal 656 m2, kantoor 132 m2, prijs: € 38.572,- p.hal p.j., 0548-618660 ◆ Kuperserf 3, winkelruimte, € 550,- p.m2, 0548-618660 ◆ Noordkamp, nieuwbouw app.complex met dagwinkels in centrum, € 171,- p.m2 p.j., 0548-618660 ◆ Nijverheidsweg 2a, bedrijfshal ± 200 m2, prijs o.a., 0548-618660 ◆ Nijverheidsweg 19c, ± 450 m2 opslagruimte/ bedrijfshal, € 16.000,- p/j., 0548-618660 Te huur / te koop ◆ Noordkamp, nieuwbouw app.complex met dagwinkels in centrum, € 171,- p/m2 p/j., koopprijzen o.a., 0548-618660 Te koop ◆ Van den Bergsweg 7, 2.860 m2 bedrijfshallen, 850 m2 kantoorruimte, tot. opp. ± 11.000 m2, o.b.v. erfpacht, prijs o.a., 0548-618660 ◆ Edisonstraat 8, bedrijfshal 87,5 m2, € 54.000,- , 0548-618660 ◆ Factorij, in centrum, nieuwbouw app. complex ± 700 m2, € 1.362,- p/m2, 0548-618660 ◆ Handelsweg 13, perceel industrieterrein, tot. opp. ca. 1575 m2, € 204.202,k.k., 0548-618660 ◆ Industrieterrein Lochter, realisatie circa 15.000 m2 nieuw industrieterrein, € 71,- p/m2, 0548-618660 ◆ Lochtersweg 55 - 63, 4.380 m2 bedrijfshal, 320 m2 kantoorruimte, tot. opp. ± 10.855 m2, o.b.v. erfpacht, prijs o.a., 0548-618660 ◆ Lochtersweg 64 - 66, 2.950 m2 bedrijfshal, tot. opp. 2.250 m2, o.b.v. erfpacht, prijs o.a., 0548-618660 ◆ Marconistraat 12 en 14, bedrijfshallen, grootte ± 125 m2, € 68.000,- p.hal, 0548-618660 ◆ Meijboomstraat 6, woon/winkelpand, winkel: ca. 100 m2, € 315.378,-, 0548-618660 ◆ Piet Heinweg 1, winkel/kantoor-/magazijnruimte, opp. circa 170 m2, € 90.530,-, 0548-618660
winkel met bovenwoning, winkelruimte: 265 m2, prijs o.a., 0548-618660 ◆ Alexander Bellstraat 5, beleggingsobject, thans verhuurd, € 75.000,-, 0548-618660 ◆ Nijverheidsweg 9, beleggingsobject, bedrijfsruimte met inpandige kantoren e.d. € 147.479,-, 0548-618660 ◆ Nijverheidsweg 9, beleggingsobject, bedrijfsruimte met inpandige kantoren e.d., € 147.479,-, 0548-618660 ◆ Bedrijvenweg 36 & 36 A, industrieterrein, 590 m2 bedrijfsruimte met kantoren, perc. opp. 1.145 m2, beleggingsobject, n.o.t.k., 0548 - 631008 ◆ Elfde Wijk 42-5, Rheerzerveen, Overheempark Het Stoetenslagh, chalet, perc. opp. 284 m2, n.o.t.k., 0548-631008 ◆ Louis Braillestraat ong., industrieterrein, 1650 m2 (units vanaf 200 m2, kantoorruimte optioneel), n.o.t.k., 0548-631008 ◆ Louis Braillestraat ong., Industrieterrein, 1650 m2 (units vanaf 300 m2 incl. 65 m2 kantoorruimte), n.o.t.k., 0548-631008 ◆ Rijssensestraat 96, nabij centrum, 100 m2 kantoorruimte incl. woonhuis, koopsom o.a., 0548 - 631008
Te huur / Te koop ◆ Kantorenpark Oosterbosch, kantoorvilla’s, ca. 2000 m2 6000 m2, v.a. € 135,- p.m, € 830.000,-, 074-2503222 ◆ Welbergweg ong., kantorenpark Westermaat-Zuidoost: ca. 360 m2 kantoorruimte, € 125,- per m2 / € 544.500,v.o.n., 074-2503222 Te koop ◆ Enschedesestraat 196, nabij centrum, ca. 200 m2 kantoren met bedrijfsr., € 165.500,-, 074-2503222
Losser Te huur ◆ Gronausestraat 162-A, invalsweg, 210 m2 winkelruimte, € 1.250,- p.m., 053-5386142 Te koop ◆ Gronausestraat 254-A, invalsweg, 460 m2 bedrijfsruimte/showroom + 400 m2 bij te bouwen, € 254.000,-, 053-5386142
Nijverdal Te huur ◆ Constantijnstraat 12, nabij centrum, 40 m2 kantoorruimte, € 2.700,- p. j., 0548-631008.
Te huur Koningsweg ong. Vriezenveen Het betreft een nog te bouwen kantoorgebouw aan de Koningsweg te Vriezenveen. Het kantoorgebouw zal beschikken over circa 840 m2 kantoorruimte, verdeeld over twee verdiepingen. Te huur in units vanaf circa 210 m2 kantoorruimte. Het opleveringsniveau is conform de eisen die heden ten dage aan moderne kantoorruimte wordt gesteld. Parkeren zal mogelijk zijn op eigen terrein. DTZ Zadelhoff, tel. 053-4300900 Twente visie. 04/2002
Te huur Spoorstraat/Beatrixstraat Oldenzaal
Representatieve kantoorruimten gelegen op de begane grond van het in aanbouw zijnde appartementencomplex de “Lyceumpoort”. Het object wordt gerealiseerd op een goede zichtlocatie op de hoek van de Spoorstraat en de Beatrixstraat. De totale oppervlakte van de kantoorruimten bedraagt circa 1.055 m2, te huur in units vanaf circa 100 m2. Aanvaarding: n.o.t.k. Huurprijs: € 113,45 per m2 per jaar, te vermeerderen met BTW. DTZ Zadelhoff, tel. 053-4300900
◆ Fuutweg 1, industrieterrein,
± 315 m2 bedrijfsruimte, € 12.872,- p. j., 0548 - 631008 ◆ Fuutweg 2, industrieterrein, 825 m2 bedrijfsruimte, € 39.500,- p. j., 0548-631008 ◆ Handelsweg 22, Lemelerveld, industrieterrein, 250 m2 bedrijfsruimte, n.o.t.k., 0548-631008 ◆ Louis Braillestraat ong., industrieterrein, 1650 m2 (units vanaf 300 m2 incl. 65 m2 kantoorruimte), n.o.t.k., 0548-631008 ◆ Louis Braillestraat ong., industrieterrein, 1650 m2 (units vanaf 300 m2 incl. 130 m2 kantoorruimte), n.o.t.k., 0548-631008 ◆ Marconistraat 4, industrieterrein, 650 m2 bedrijfsruimte, (units vanaf 265 m2), n.o.t.k., 0548 - 631008 ◆ Wilhelminastraat 1B, nabij centrum, 95 m2 winkel-/ kantoorruimte, € 9.800,- p. j., 0548-631008 ◆ Ambachtsweg, onverhard perceel industrieterrein. Afmetingen: ca. 24 x 58 m. Prijs: € 568,- p.m., 0548-618660 ◆ Bedrijvenweg 61, bedrijfshal, circa 210 m2, € 12.706,-, 0548-618660 ◆ Bedrijvenweg 65, bedrijfshal, circa 230 m2, € 17.748,-, 0548-618660 ◆ Grotestraat 304a, 785 m2 bedrijfs- en montagehal, € 27.500,- p.j., 0548-618660 ◆ Fuutweg, nieuwbouw, bedrijfshal met showroom, prijs op aanvraag, 0548-618660
Oldenzaal Te huur ◆ Steenstraat 31, centrum, winkelpand met magazijn en kantoor, 280 m2, € 30.000,- p.j., 0541-522022 ◆ Sacharovstraat 8, nieuw industrieterrein Hazewinkel, 6 m2 pantry, 65 m2 kantoor, 195 m2 hal, € 20.400,- p.j., 0541-522022 ◆ Jaartsveldstraat 5, bedrijfshal met kantoren gelegen op bedrijventerrein, ca. 400 m2 bedrijfsruimte, ca. 215 m2 kantoorruimte, € 29.500,- p.j., 0541-522022 ◆ Ainsworthstraat 18 A, 1140 m2 t.b.v. produktie / opslag en 153 m2 nette kantoorruimte, € 41.000 p.j., 0541-522022
Almelo - Sluiskade
aan de Emmastraat 117. De verkoopprijs bedraagt naar verluidt € 157.875,-. De koper betreft een praktijk voor podotherapie. DTZ Zadelhoff v.o.f. bracht deze transactie tot stand namens haar opdrachtgever, een particuliere belegger. Euverman Temmink & Partners trad in deze transactie op voor de koper.
Ootmarsum
Pieter Lem Makelaars adviseerde een lokaal bedrijf bij de verkoop van een binnenstedelijk fabriekscomplex inclusief een viertal verhuurde woningen ter grootte van ca. 8200 m2; de transactieprijs bedroeg ca. € 1,25 miljoen. De koper is de Gemeente Enschede. Tevens heeft Pieter Lem Makelaars voor een lokaal bedrijf in de veiling een bedrijfscomplex met woning op ca. 3.000 m2 grond aangekocht aan de Lenteweg 14-16 voor de prijs van € 730.000,-.
Te huur ◆ Kloosterstraat 27, centrum, ruimte geschikt voor winkel, praktijk en kantoor, 170 m2, € 15.000,- p.j., optioneel is in het sousterrain 60 m2 te huur t.b.v. opslag, 0541-522022
Overdinkel Te huur ◆ Hoofdstraat 159-161, centrum, ca. 400 m2, bedrijfs/kantoorruimte, € 1135,p.m., 053-5386142
Rijssen Te huur ◆ Galvanistraat 11, kantoor met fabriekshal, € 70.000,p.j., 0548-618660
Wierden Te huur ◆ Bedrijvenstraat 4a Wierden, kantoor ± 100 m2, prijs o.a., 0548-618660 Transacties
Almelo Per 1 april is aan de Sluiskade NZ 58 ca. 125 m2 kantoorruimte verhuurd aan SBT Kraam- en Thuiszorg. Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars bracht de transactie tot stand namens de verhuurder, waarmee naar verluidt een bedrag van ca. € 9.200,-per jaar is gemoeid.
Enschede DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft een kantoorgebouw met een oppervlakte van circa 193 m2 verkocht
Aan de Institutenweg 4 heeft DTZ Zadelhoff v.o.f. circa 399 m2 kantoorruimte verhuurd. De huurprijs bedraagt circa € 47.900,- per jaar. De huurder betreft een accountantskantoor. DTZ Zadelhoff v.o.f. bracht deze transactie tot stand namens haar opdrachtgever, een groot pensioenfonds.
Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verhuurde namens de zittende huurder een winkelruimte totaal groot 130 m2 aan de Haverstraatpassage 37. De huursom bedraagt naar verluidt € 28.000,- per jaar. Aan de Korte Haaksbergerstraat 15 verhuurde Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. namens verhuurder, een particuliere belegger, een winkelruimte totaal groot circa 50 m2. De huurder is Bum Rush v.o.f. De huursom bedraagt naar verluidt € 10.080,- per jaar. Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verhuurde namens verhuurder, een particuliere belegger, een winkelruimte totaal groot 1.000 m2 aan de Haaksbergerstraat 162. De huurder is Selam Tapijten en Meubelpaleis. De huursom bedraagt naar verluidt € 63.500,- per jaar, te vermeerderen met BTW.
29 Namens de eigenaar verhuurde Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. aan de Hendrik ter Kuilestraat 131 een bedrijfsruimte totaal groot 400 m2. De huurder is Computer SOS. De huursom bedraagt naar verluidt € 27.200,- per jaar.
straat 129 is dankzij de bemiddeling van Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars ca. 385 m2 bedrijfsruimte met kantoren verhuurd aan de Zon Calamiteiten B.V. De huursom bedraagt naar verluidt ca. € 22.100,- per jaar.
Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verkocht aan de De Reulver 67/69 namens eigenaar een bedrijfsruimte met woonhuis, totaal groot 230 m2. De koper is Achterhuis Satelliet Communicatie. De koopsom bedraagt naar verluidt € 379.000,- v.o.n.
Met ingang van 1 maart huurt een tandartsenpraktijk ca. 106 m2 praktijkruimte aan de Dennenbosweg 7. Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars bracht namens de verhuurder de transactie tot stand, waarmee naar verluidt een bedrag van ca. € 12.495,per jaar is gemoeid.
Aan de Marssteden 128 verkocht Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. namens Dikkerboom Betonboringen, een bedrijfsruimte, totaal groot 140 m2. De koper is een particuliere belegger. De koopsom bedraagt naar verluidt € 97.500,- v.o.n.
Goor Door een particuliere belegger is aan de Klavermaten 1-3 een bedrijfspand verhuurd aan een automobielbedrijf. De huurder huurt een bedrijfspand met een oppervlakte van circa 380 m2 voor een jaarlijkse huursom van € 20.000,-. DTZ Zadelhoff v.o.f. adviseerde de particuliere belegger bij deze transactie.
Hengelo DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft, namens een onderneming in heftechniek, een bedrijfspand gelegen aan de Topaasstraat 23 verhuurd aan een onderneming gespecialiseerd in veersystemen. In totaal is er 1.625 m2 verhuurd, voor een jaarlijkse huursom van circa € 45.000,-. Op het industrieterrein Twentekanaal aan de Aquamarijn-
Aan de Jan van Galenstraat 302 is dankzij de bemiddeling van Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars ca. 489 m2 kantoorruimte verhuurd aan de Stichting Veiligheidszorg Twente ten behoeve van de Stadswachten. De huurprijs bedraagt naar verluidt ca. € 31.380,- per jaar.
Onroerend goed
Te huur / te koop ◆ Textielstraat ong., bedrijventerrein: 14 nieuwbouw bedrijfsunits v.a. 337 m2, v.a. € 25.000,- p.j. , v.a. € 358.500,- v.o.n., 074-2503222 ◆ Ainsworthstraat 28, bedrijventerrein, bedrijfsruimte met kantoor en showroom, bg. ca. 740 m2 en verd. ca. 840 m2 (optioneel naastgelegen bedrijfshal, gelegen aan de Newtonstraat 7), € 67.500 p.j. / € 750.000,- , 0541-522022 Te koop ◆ Jaartsveldstraat 5, bedrijventerrein: ca. 1050 m2 bedrijfsruimte, € 567.500,-, 074-2503222
Nijverdal Namens de Wavin Nederland b.v. heeft DTZ Zadelhoff v.o.f. een bedrijfspand verkocht aan een onderneming gespecialiseerd in lijsten. Het pand, gelegen aan de Nijverheidsweg 19, meet een oppervlakte van circa 2.000 m2 en is verkocht voor een koopsom van naar verluidt € 363.000,Op industrieterrein ‘t Lochter in Nijverdal, aan de Energiestraat 15, verhuurde Levite Makelaars B.V. namens haar opdrachtgever een gedeelte van een bedrijfshal met een b.v.o. van ca. 690 m2 aan een groothandel in c.v.-materialen die het gehuurde zal gebruiken voor opslag. De huurprijs bedraagt naar verluidt € 32.000,-.■
Twente visie. 04/2002
Deze duidelijkheid bestond tot voor kort niet bij koop tussen niet-particulieren. De Hoge Raad, ons hoogste rechtscollege, heeft naar aanleiding van het volgende geval, een voor de praktijk zeer belangrijke uitspraak gedaan.
Rozen verwelken Rozenkweker Driessen gebruikt in zijn kwekerij onder meer een ijzerhoudend product, ijzerchelaat, als meststof. Dit wordt geproduceerd door Epenhuijsen Chemie, die haar product onder de merknaam BioFer op de markt brengt. Oerlemans Agro is verkoper van onder andere deze meststof. Oerlemans verkocht aan Driessen een vat BioFer. Driessen diende de voedings- en meststof toe aan zijn rozen. De gevolgen daarvan waren rampzalig: de groei van de planten liep snel terug, de bladontwikkeling werd minimaal, het blad vertoonde verdrogingverschijnselen en de houdbaarheid na verkoop van de rozen liep sterk terug. De meststof bleek uiteindelijk vervuild te zijn met een langdurig werkende onkruidverdelger, die wordt gebruikt langs spoorlijnen en op industrieterreinen om alle onkruid te doden. Driessen sprak de verkoper, Oerlemans, aan voor de schade. Het was buiten kijf dat het gebrek was ontstaan in de productiefase en dat Oerlemans daarmee niets te maken had. Oerlemans had het product immers niet zelf geproduceerd. Hij was alleen maar de verkoper. De vraag die de rechter moest beantwoorden was of Oerlemans aansprakelijk was nu hem helemaal geen verwijt viel te maken en dus geen schuld had, terwijl er evenmin sprake was van aansprakelijkheid op grond van de wet.
Risico van onbekende gebreken
Opsturen, opsturen, opsturen!
De Hoge Raad beantwoordde de vraag bevestigend. Slechts in gevallen die zich zelden of nooit zullen voordoen, zal een uitzondering op deze regel kunnen worden geaccepteerd. Dat betekent nogal wat. Hierdoor moet in ons recht de verkoper opkomen voor de gevolgen van gebreken waarvoor hij niet verantwoordelijk is en die hij ook niet kende of zou moeten kennen. De Hoge Raad maakt daarbij geen onderscheid tussen ‘kleine’ en ‘grote’ verkopers en kopers. Ook is het niet van belang om wat product het gaat. De regel gaat op voor koop en verkoop van alles wat industrieel wordt geproduceerd, zoals fietsen, software, geneesmiddelen of insecticiden. Zolang het maar geen levende have is.
Om een geldig beroep te kunnen doen op uw algemene voorwaarden kan niet genoeg benadrukt worden dat het van het grootste belang is om de tekst van uw algemene voorwaarden met de offerte of de opdrachtbevestiging aan uw klanten mee te sturen. Let er dan op dat in de tekst van de begeleidende brief of in de opdrachtbevestiging zelf staat dat ze zijn meegezonden. Op deze manier zal u niet snel getroffen worden door de pijn van een wel zeer harde regel. ■
De detaillist kan jegens de consument zijn aansprakelijkheid slechts in beperkte mate uitsluiten of beperken. Kan een verkoper die iets verkoopt aan een zakelijke klant zijn aansprakelijkheid beperken? De Hoge Raad vindt van wel en gaat er van uit dat de verkopers dit ook op grote schaal zullen doen. De meest simpele oplossing hiervoor is het opnemen van een bepaling waarin de aansprakelijkheid wordt beperkt, in de algemene voorwaarden. Het is waarschijnlijk dat in de meeste algemene voorwaarden zo’n bepaling staat maar bekijkt dit eens op een mooie lenteavond. Ook Oerlemans had een exoneratiebeding, een beding waarbij de aansprakelijkheid werd uitgesloten, opgenomen in zijn algemene voorwaarden. Misschien had er op de offertes of facturen van Oerlemans iets gestaan in de trant van ‘Op al onze diensten en leveringen zijn van toepassing onze leveringsvoorwaarden, gedeponeerd bij ... Deze leveringsvoorwaarden worden u op aanvraag gratis toegezonden.’ Oerlemans en Driessen deden al meer dan 10 jaar zaken met elkaar en waarschijnlijk ging Oerlemans er vanuit dat Driessen de algemene voorwaarden kende. Helaas mocht dat Oerlemans niet baten. Oerlemans kon niet bewijzen dat hij de tekst van deze voorwaarden ooit aan Driessen had verstrekt, zodat de algemene voorwaarden niet van toepassing waren op de tussen Oerlemans en Driessen gesloten koopovereenkomst.
Mr. J.C.G. van der Wulp Jacobs Kranenburg advocaten Almelo
31
Column juridisch gezien
Voor de particuliere consument bestaat een uitgebreide wettelijke regeling met betrekking tot zijn rechten en verplichtingen bij koop. Hoe de risico’s zijn verdeeld tussen de particulier en de detaillist als een zaak niet de eigenschappen bezit die de koper op grond van de overeenkomst mocht verwachten, is daarin duidelijk vastgelegd. De verkoper is aansprakelijk tenzij er sprake is van zeer bijzondere omstandigheden.
. . nl ng ES ie. eni VI vis rl AD te ve K en st IJ tw ien NL w. e d OO ww lijk RS op e PE k zak N Oo rm N E vo GE at A Pl VR OR VO
Een harde les
Twente visie. 04/2002
. . nl ng ES ie. eni VI vis rl AD te ve K en st IJ tw ien NL w. e d OO ww lijk RS op e PE k zak N Oo rm N E vo GE at A Pl VR OR VO
Schenking aan goede doelen
De liefdadigheid wordt in Nederland behoorlijk gestimuleerd door tal van fiscale faciliteiten.
Schenkingstarief in de Successiewet Het schenken aan goede doelen wordt in Nederland beloond met een vast tarief van 11% in plaats van het progressieve schenkingstarief dat kan variëren van 5% tot 68%. Om in aanmerking te komen voor het gematigde tarief moet het een gift betreffen aan een binnen het Rijk gevestigde kerkelijke, levensbeschouwelijke, charitatieve, culturele, wetenschappelijke of het algemeen nut beogende instelling.
Aftrekbare giften in de sfeer van de inkomstenbelasting Allereerst bestaat de ‘gewone’ aftrekbare gift aan een algemeen nut beogende instelling, waarbij de gift 1% van het totale inkomen in de boxen 1 tot en met 3 (verzamelinkomen), voor toepassing van de persoonsgebonden aftrek, te boven moet gaan. Let op er is een maximum van 10% van het verzamelinkomen! Steeds meer wordt gebruik gemaakt van de schenking van een periodieke gift of lijfrente. Zeker als de intentie bestaat om periodiek te schenken of als de gift meer bedraagt dan 10% van het verzamelinkomen kan worden gedacht aan de periodieke gift. Dit is een gift in de vorm van vaste en gelijkmatige periodieke uitkeringen aan in Nederland gevestigde goeddoelinstellingen of verenigingen met tenminste 25 leden. Deze gift is jaarlijks voor het volledige bedrag aftrekbaar, mits de schenker zich bij notariële akte heeft verplicht om gedurende minimaal vijf jaren tenminste het jaarlijkse bedrag te schenken. Voor de kwalificatie algemeen nut beogende instelling gelden bepaalde voorwaarden. Het doel en de feitelijke
werkzaamheden van de instelling moeten voldoen aan de eisen van de Successiewet. Het moet gaan om de behartiging van het algemeen belang. Een individueel belang is uit den boze.
Rangschikking als algemeen nut beogende instelling Voor instellingen die een algemeen belang nastreven kan het van belang zijn met het oog op het ontvangen van giften een zodanige kwalificatie te hebben, dat het voor de aspirant-donateur zonneklaar is, dat hij te maken heeft met een algemeen nut beogende instelling. Immers de schenker heeft er belang bij, dat de instelling de juiste status heeft. Bij gebreke hiervan vervalt de belastingaftrek. De kwalificatie waar het om gaat is de zogenaamde ‘rangschikking’. Om als algemeen nut beogende instelling te worden aangemerkt stelt de belastingdienst, naast de eerder genoemde eisen, nog een aantal aanvullende eisen. Er bestaan ongeveer 14.000 gerangschikte instellingen in Nederland. Naast de rangschikking bestaat er een keurmerk, dat wordt afgegeven door de Stichting Centraal Bureau Fondsenwerving, dat beoordeelt of een instelling verantwoord omgaat met het geschonken geld. Van de 14.000 gerangschikte instellingen hebben slechts iets meer dan 200 instellingen het CBF-keurmerk. Zoals uit het aantal blijkt, is het keurmerk niet voor iedere instelling weggelegd, hetgeen te denken geeft.
Fonds op eigen naam Bij verschillende bekende goeddoelstichtingen is het mogelijk een zogenaamd ‘fonds op naam’ te creëren. Dit fonds is gekoppeld aan het hoofdfonds, maar vormt een apart onderdeel hiervan, zonder dat het zelf een rechtspersoon is. Het is duidelijk een voordeel, dat gebruik kan worden gemaakt van de expertise van het hoofdfonds. Voor de oprichting is een notariële akte noodzakelijk. In deze akte bepaalt de oprichter onder andere de naam van het fonds en legt hij de doelstelling vast, alsmede de frequentie en de omvang van de bedragen die het fonds zal verstrekken. De toekenning van de donaties en de administratieve afhandeling worden door het hoofdfonds verricht. Een fonds op naam geeft de mogelijkheid om meer gericht te schenken, meer specifiek dan het hoofdfonds doet. Je gaat als het ware een relatie aan met het hoofdfonds. De invulling hiervan is van groot belang, aangezien een meerjaren-relatie wordt aangegaan. Dit voorziet blijkbaar in een behoefte, want steeds meer goeddoelstichtingen roepen fondsen op naam in het leven.
33
Voor een vermogende particulier is een eigen stichting of een fonds op naam te overwegen. Gaat het om kleinere donaties, dan is het rechtstreeks schenken, al dan niet via een lijfrente, de beste optie. Uw notaris kan u behulpzaam zijn bij het vaststellen van uw wensenpatroon en het adviseren met betrekking tot de te volgen weg bij het daadwerkelijk schenken. ■
Column notarieel advies
De Nederlandse burger wordt steeds rijker, maar wordt hij ook vrijgeviger? Vooral veel ouderen hebben genoeg geld om weg te schenken. Steeds vaker gaan de donaties niet naar familieleden, maar naar goede doelen, ook wel ‘algemeen nut beogende instellingen’ genoemd.
Mr R.A.C. Marres Notaris bij SuwijnLedeboer Notarissen, kantoor Hengelo Ov.
Twente visie. 04/2002
Tenslotte
Eigen stichting oprichten? Het is mogelijk om zelf een stichting op te richten, die als algemeen nut beogende instelling kan worden gerangschikt. Dit kan bij leven, maar ook nadat de schenker is overleden, middels een testamentaire beschikking. Het nadeel is wel, dat alle papieren rompslomp die hiermee verband houdt, door de schenker of diens erfgenamen voor lief moet worden genomen. Anderzijds ontstaat wel een goeddoelstichting op maat, waardoor individuele wensen beter tot hun recht kunnen komen. De formulering van de doelstelling van de stichting is bijvoorbeeld helemaal zelf in te vullen, mits het algemeen belang wordt gediend. Dit geldt ook voor de regeling van het bestuur.
Alle economische macro-signalen zijn positief, maar beurs blijft verlegen:
‘Textielgroep bedroog 34 Tijdens de opname van het radioprogramma Memphis wordt het Rabo-beleggingsspel traditioneel gespeeld: raden naar de hoogte van de AEX bij de volgende opname, in dit geval 1 mei. U kunt meespelen tijdens de opname, maar ook via www.twentevisie.nl. In de maand maart steeg de AEX van 486 naar 531 punten. De heer Oude Mulders uit Hengelo gokte 530 punten en krijgt een kistje wijn. Op de foto Sjoerd van Es van de Rabobank Twente.
“De Amsterdamse beurs keek de afgelopen tijd vooral naar de ontwikkelingen op de Amerikaanse beurs. Alle seinen staan op groen, zeg ik wel eens als vergelijking, zowel in Amerika als Europa, maar de beurzen blijven terughoudend,” zegt Sjoerd van Es, beleggingsadviseur van de Rabobank Twente. “Beleggers waren aanvankelijk bang de boot te missen en stapten massaal in. Dat stuwde de beurs op. Later kwam er weer wat verkoopdruk en kreeg de vrees voor renteverhogingen even de overhand.”
(door Jan Medendorp)
Twente visie. 04/2002
“De angst voor verhogingen van de rente werd ingegeven door positieve signalen over de Amerikaanse economie. De Federal Reserve liet weten dat de zwakke groei niet langer een bedreiging is voor de economie. Het Amerikaanse stelsel van centrale banken zag zich gesteund door onder meer een gestegen consumentenvertrouwen. Ook de industriële productie was hoger dan verwacht. De bekende zakenbanken Merrill Lynch en Salomon Schroder Smith Barney pasten in positieve zin hun groeiramingen bij voor de Amerikaanse economie.”
blijf vinden dat Volker Wessels een prima aandeel is. En ik geloof Hazewinkel als hij zegt er niets mee te maken te hebben.” Vlak voor het ter perse gaan van dit periodiek werd bekend dat het wegenbouwbedrijf wel degelijk onwettige prijsafspraken zou hebben gemaakt. Hazewinkel: “We hebben afgesproken geen commentaar te geven.” De beurs bleef vertrouwen houden en zakte de eerste dagen slechts een paar dubbeltjes.
Bouw
Volker Wessels Stevin
Volgens Van Es lieten beleggers op het Damrak zich de afgelopen weken leiden door het actuele en cijfernieuws over 2001 van veel bedrijven. “Waar ik toch van beetje van schrik is dat veel bedrijven zich niet wagen aan een prognose voor het lopende boekjaar. De tegenvallers in 2001 zorgden voor voorzichtigheid.”
Volker Wessels Stevin kwam in maart ook in het nieuws dankzij hun presentatie van de omzet en winst in 2001, een omzet- en winststijging van 11%. “Ten opzichte van 1 januari is het aandeel flink gestegen en mijns inziens zit er nog veel meer rek in. Ook al omdat het bedrijf goed geleid wordt. Tegenvallers zoals in de telecom-markt en in Duitsland worden adequaat aangepakt. En verder is het bedrijf heel innovatief door het bedenken van prestatie- en meerjarige onderhoudscontracten. Volker Wessels
De bouwsector had op de beurs te leiden van het justitieel onderzoek. Bij veel bouwbedrijven (waaronder Volker Wessels Stevin) werden invallen gedaan. “Ik
aandeelhouders’ wil al in 2004 realiseren dat 25% van het bedrijfsresultaat afkomstig is uit meerjarige contracten, nu is dat nog 12%. En dat betekent veel minder conjunctuurgevoelig. Nog een belangrijk gegeven is de orderportefeuille waar groei in zit. Hazewinkel durft wel te zeggen dat de nettowinstgroei van 8-10% wordt gehandhaafd. Ook een signaal.”
Beursonwaardig “Ik vind het een schande wat zich in de afgelopen maanden met de Textielgroep Twenthe en Koninklijke Ten Cate heeft afgespeeld. Vanaf 1998 zag je de speculaties rond de Textielgroep. Ik heb mijn klanten vanaf die tijd ten stelligste afgeraden daarin te investeren. Er zat een grootaandeelhouder en het was allemaal zeer schimmig. Beursonwaardig. Het beleid van Ten Cate om zich te specialiseren in technische textiel is een goede keus, maar het afstoten van de kunststof- en rubberbedrijven duurt allemaal veel te lang. Bovendien is er nog steeds die dreigende claim, waardoor het aandeel is gezakt, en ik adviseer niet kopen. Het management heeft in de naaste toekomst veel tijd nodig voor de juridische strijd, terwijl Ten Cate juist alle aandacht nodig heeft, dat heb je gezien aan de zeer teleurstellende cijfers, ze hebben zelfs op hun stille reserves ingeteerd.”
Vredestein Bandenfabrikant Vredestein boekte over 2001 een nettoverlies van maar liefst 32 miljoen euro. “Ondanks de winstwaarschuwing van december vorig jaar vind ik het toch zeer teleurstellend. Maar wat je wel vaker ziet bij een wisseling van de wacht is dat de nieuwe man de bezem door de boekhouding haalt en alles afschrijft wat hij niet vertrouwt. Het bedrijfsresultaat was slechts, overigens nog altijd bijna 8 miljoen euro, een kwart van het totale verlies. Aan de andere kant kan het nu alleen maar beter worden. Door de vermindering van werkkapitaal en verdere verlaging van voorraden en debiteuren naast de reeds aangekondigde reorganisaties en de ingang gezette kostenreducties wordt de uitgangspositie voor 2002 flink versterkt. Ik zet het aandeel even in de wacht.”
Stork Stork heeft met Lockheed Martin een klein langjarig contract voor de ontwikkeling van de deuren en de bekabelingssystemen van de Joint Strike Fighter (JSF) afgesloten. Stork Aerospace mag deuren en bekabeling voor de JSF ont-
wikkelen. “Dit contract vertegenwoordigt een waarde van minimaal 73 miljoen dollar en het werk tot 2012. Zulk nieuws horen de beleggers graag. Het aandeel is in de afgelopen weken al gestegen en bij mijn staat het ook in net kooplijstje,” aldus Van Es. ■
Twente visie. 04/2002
ondernemers 36
Cees Anker moest van openbaar vervoer-moloch Connexxion een ondernemend bedrijf maken die de concurrentie aankan. Anker moet nu snel een reorganisatie doorvoeren bij Connexxion waarbij honderden banen komen te vervallen. Hij luisterde met zeer veel interesse naar Marc Schröder die ondanks dat hij met een gouden lepel in zijn mond is geboren een nieuw tank-concept met Tango in de markt heeft gezet. De derde gast was Ruud de Corte die voor dit seizoen een vliegende start maakte. Hij wilde eigenlijk niets meer zeggen over het financiële spel van de afgelopen maanden. Op deze pagina’s een foto-impressie van de radio-opname.
De opname van het economisch programma Memphis heeft elke maand plaats in de businessruimte van FC Twente (tussen 17.00 en 18.00 uur), dit seizoen alleen nog op 1 mei en 28 mei. De toegang is gratis en via email (aanmelden via www.twentevisie.nl) kunt u automatisch worden geïnformeerd over de gasten.
▲ De gasten van Memphis in april waren van links naar rechts Marc Schröder van Tango, Cees Anker (Connexxion) en bedrijfsleider Ruud de Corte van Avonturenpark Hellendoorn.
▲ Zoals altijd luistert een volle zaal in het Arke Stadion toe bij de opnames van het radioprogramma Memphis.
in de benzinedampen 37
▲ Gespannen luisteren naar Cees Anker: hoeveel ontslagen gaan er vallen bij Connexxion?
Image Consultancy Drs. Gonnie Klein Rouweler voor uw
Personal Image www.imageconsultancy.nl tel: 0541-522 759 Postbus 99, 7570 AB Oldenzaal
‘Tegeltoko zit voor dubbeltje op de eerste rang’ Het team van Tegeltoko. (Foto: Patrick J.C. Weegink.)
Voor Han Vaanhold is de we in elke koers het maximale rendement kunnen halen. Niet dat we dan altijd winnen, maar omdat we ons dan wél hebben laten zien in de wedstrijd, hebben onze jonge talenten veel praktische ervaring opgedaan en hebben we ook voor onze sponsors laten zien dat we ook hun belangen vertegenwoordigen. Op basis daarvan probeer ik elk jaar binnen het beschikbare budget een representatieve ploeg op de been te brengen.” Met de Giant-, de Giant-Löwik-, de Löwik Meubelen-, de Löwik-Tegeltokoploeg en het huidige team Tegeltoko behaalde Vaanhold vrijwel elk seizoen successen. En meestal met renners van wie niemand eerder had gehoord.
Lager budget Han Vaanhold is niet de bekendste ploegleider van Nederland. Desondanks worden de prestaties van de Haaksberger wielerfanaat door deskundigen hoger ingeschat dan die van beroemdheden als Jan Raas, Cees Priem, Jan Gisbers of Piet Liebregts. Vooral als het gaat om het herkennen, ontdekken en begeleiden van jong talent, kent Han Vaanhold in Nederland zijn gelijke niet. Met zo’n beetje het kleinste budget van allemaal is de ploeg van Vaanhold vrijwel elk jaar de succesvolste van het hele amateurpeloton. Daarnaast levert hij met regelmaat nationale kampioenen af én zorgt hij voor doorstroming en begeleiding van talentvolle renners naar de rijen van de professionals. Maar de kwaliteiten van Vaanhold en zijn successen staan saillant genoeg groei in de weg: waarom zou een bedrijf er meer geld in stoppen als hij met minder ook een hoog rendement kan halen?
(door Gerhard Nijboer)
Twente visie. 04/2002
Han Vaanhold (44), in het dagelijks leven leerkracht, gedraagt zich nogal eens al een verwend ventje dat zeurt als hij zijn zin niet krijgt. “Ik investeer in goede relaties en zoek daarin grenzen. Niet alleen met mijn vrouw, maar ook met mijn vrienden, met mijn leerlingen en
collega’s op school, met mijn renners en begeleidende mensen van de in de wielerploeg en met de sponsors.” “Als de renners en het begeleidingsteam voor zichzelf de overtuiging hebben dat ze alles uit de kast hebben gehaald en ik daar mijn specifieke opvoedkundige en wielertactische kwaliteiten aan toe kan voegen, weet ik dat
Zo werden onder zijn leiding onder anderen Stefan van Dijk, Bram Tankink en Arno Walllage nationaal kampioen bij de amateurs onder 23 jaar. Daarnaast pakt Vaanholds formatie jaarlijks de winst in een aantal klassiekers en etappe-koersen. Vaanhold kijkt naar het totale belang van de wielrennerij en daarom adviseert hij ploegleiders in het profpeloton welke renners geschikt zijn voor
Het huishoudboekje van Cycling Team Tegeltoko De activiteiten van de amateurwielerploeg onder leiding van ploegleider Han Vaanhold en manager Arie Hassink vinden plaats onder verantwoordelijkheid van de Stichting Cycling Team Tegeltoko, waarvan het bestuur rekening en verantwoording draagt voor alle financiële handelingen. Inkomsten Tegeltoko (hoofdsponsor) Löwik Meubelen Vriezenveen plus deel trainingsfaciliteiten, vrijetijdskleding en vervoerskosten t.w.v. Giant Bikes, fietsen voor 18 renners t.w.v. Veltec-Rentmeester BV sportvoeding, schoenen, pedalen en onderdelen t.w.v. Vredestein Banden plus fietsbanden t.w.v. Rogelli BV, sportkleding t.w.v. MET BV, helmen t.w.v. ACE-drinks BV, sportdranken t.w.v. Sportsbalm BV Nijverdal producten voor sportlichaamsverzorging t.w.v. TACS-Tools BV, fietsonderdelen, hometrainers t.w.v. Diversen (zoals bijdragen door organisatoren) Totaal inkomsten in geld en goederen
Geld 68.000 5.000
Goederen
18.000 27.500
22.700 11.300 11.300 9.000 3.000 2.500 2.250 2.250 1.000 85.300
98.500 (183.800)
grens bereikt de overstap; zo veroverden Fulco van Gulik (Lotto), Bram Tankink en David Orvalho (Domo-Farm Frites), Stefan van Dijk (Lotto), Gerben Löwik (Rabo), Bert Hiemstra, Rudi Kemna en Rik Reinerink (allen Bankgiroloterij) via de ploeg van Vaanhold een plek tussen de profs. Vreemd genoeg heeft Vaanhold bijkans elk seizoen een lager budget. “Toch lukt het ons steeds weer. Dit jaar startten we bij de Ster van Zwolle, de eerste klassieker van het seizoen met een nieuwe ploeg van gemiddeld amper 20 jaar. Dan ben je normaal gesproken toch kansloos tegen alle grote ploegen met dubbele budgetten die zich via trainingskampen in warme landen hebben voorbereid. Maar we winnen die koers, eigenlijk moet iedereen zich diep schamen dat onze Marco Bos wint.” Een onbekende, een snotneus in een kopgroep met drie renners van de profploeg Axa, allemaal in het pak gereden. Dezelfde ploeg wint vervolgens de Ronde van Zuid Holland (1e, 2e, 3e, 5e en 6e). “We hebben al heel veel aandacht gekregen op de regionale tv-zenders, Studio Sport, de ARD, het ZDF en de nationale Franse zender, dan kun je
niet anders concluderen dat we goed bezig zijn.
Mijnheer Dix van Tegeltoko “We hebben elk jaar weer onze sponsors veel meer geboden dan hetgeen vooraf was afgesproken.” En dus blijven ze allemaal lekker bij Vaanhold zitten, maar niet tegen een hogere bijdrage. En zolang niemand anders zich meldt als sponsor, hebben ze geen concurrentie. Vaanhold baalt er van: “Meneer Dix, de baas van Tegeltoko heeft in de Ster van Zwolle de dag van zijn leven gehad, heeft de laatste jaren dankzij onze renners veel meer publiciteit gekregen dan hij ooit had durven dromen. En ook dit jaar zit Tegeltoko al weer goed met vier overwinningen in de Klassiekers. Hij beaamt zelfs dat zijn bedrijf op een andere wijze nooit meer naamsbekendheid kan krijgen. Maar voor komend seizoen zegt diezelfde meneer Dix dat hij wel wil doorgaan, maar niet met een hoger budget. Ja, dan weet ik ook niet meer wat we nog moeten doen.” “We leveren steeds in op randzaken, zoals trainingskampen, kleding, mate-
Uitgaven
Geld
Prijzen- en reisgeld 18 renners Hotelkosten binnen- en buitenland Onkostenvergoeding 2 masseurs, 2 mecaniciens plus begeleiding Kosten brandstof auto’s Niet gesponsorde materiaalkosten Medische kosten (verbandmiddelen, artsenbezoek) Licentiekosten KNWU Inschrijfkosten wedstrijden Afdrachten aan clubs van renners Honorarium Han Vaanhold Telefoon en administratiekosten Verzekeringen Representatiekosten (zoals ploegpresentatie) Diversen
11.000 18.000
Totaal
92.000
10.000 16.000 4.000 1.000 6.000 4.000 3.000 2.500 3.000 1.000 1.500 1.000
Het tekort wordt dit jaar aangevuld uit opgebouwde reserves (3500 euro) en (hopelijk) een extra donatie van subsponsors.
39
riaal en onderbrenging. Hotels worden steeds vaker jeugdherbergen, de biefstuk is vervangen door een varkenslapje, een glaasje drinken in de avonduren is er niet meer bij. We doen er alles aan om niet te snijden in het wedstrijdprogramma, want dat zou direct ten koste van de prestaties gaan. Er moet gewoon meer geld binnenkomen, liefst een tweede hoofdsponsor. Ik ben dolblij met die tien subsponsors, die al jaren bij ons zitten. Zo’n man als Harrie Löwik heeft ons altijd gesteund. Van de
Han Vaanhold wordt na afloop van de Ster van Zwolle geïnterviewd door Paul Schabbink van RTV Oost. (Foto: Patrick J.C. Weegink.)
De roemruchte Amstel-wielerploeg was in deze regio niet alleen bijna onverslaanbaar, de leden van dat team stonden ook bekend om hun zuinigheid c.q. hebberigheid. Wanneer er tijdens de wedstrijden voor de financiële of materiële premies gestreden werd, lieten de Amstel-jongens hooguit wat kruimeltjes over. Toch was het kennelijk niet genoeg. Freelance wielerjournalisten verdienden hun geld met het doorbellen van de uitslagen aan radio en televisie. En daarbij gold wie het eerst komt, die het eerst maalt. Vaanhold zag daar ook brood in voor zijn ploeg. Om als eerste de uitslagen door te bellen (aan Radio Oost), reed Vaanhold direct na de finish nog vóór de huldiging de plaatselijke kroeg binnen, greep de telefoon en belde de uitslag door. Het daarmee verdiende geld ging ook in de gezamenlijke Amstel-pot. Twente visie. 04/2002
en de onderbrenging tijdens de wedstrijden. “Het is niets vergeleken bij de andere ploegen,” zegt Vaanhold. “Natuurlijk ben ik trots, maar als ze naar Rabo kunnen, komen ze natuurlijk niet naar mij. Maar na de Rabo komen wij, juist omdat wij ze een goed programma bieden. Het klinkt misschien gek, maar niemand in mijn ploeg is in geld geïnteresseerd. Ze willen fietsen, wedstrijden rijden en begeleid worden door mensen die er verstand van hebben. Die hen begrijpen. Ze willen een heel goede renner worden. Daar ben ik trots op, daarom ben ik nog steeds ploegleider van team Tegeltoko, anders was ik er allang mee gekapt.” ■
Een zonnige training.
Grens bereikt Voor Vaanhold zelf is er dit jaar ook een grens bereikt. Voor dit seizoen gaf hij aan te stoppen als de ploeg ingekrompen moest worden. “Ik heb gezegd dat ik minimaal zestien renners in de ploeg wil hebben, omdat ik dan een dubbel programma kan rijden met het team. Dan kan ik iedereen voldoende startgelegenheid bieden én we zijn voor organisatoren een volwaardige partner. Ook voor volgend seizoen heb ik daar de grens gelegd.” Op dit moment beschikt
Vaanhold zelfs over 18 renners. David Orvalho en Maarten Lenferink meldden zich onlangs vrijwillig omdat ze bij Vaanhold de meeste kans zien zich te ontwikkelen. Geen van de renners krijgt salaris, ze krijgen twintig euro reiskostenvergoeding per wedstrijd en als ze een wedstrijd winnen gaat er een bedrag in de pot dat aan het einde van het seizoen verdeeld wordt onder alle renners. Dat kan oplopen tot zo’n 500 Euro per renner per jaar. Daarnaast krijgen ze materiaal, kleding, medische verzorging
Historisch is het verhaal over Han Vaanhold die zo graag de ronde in zijn eigen Haaksbergen eens wilde winnen. Als junior en amateur had hij heel veel gewonnen, van de Hel van het Mergelland en de Ronde van Limburg tot de Köln Rundfahrt. Maar in Haaksbergen zat het Vaanhold nooit mee. In zijn laatste jaar als renner kondigde hij aan zijn zinnen helemaal op zijn ‘eigen’ ronde gezet te hebben. De concurrentie las mee, haalde er nog meer motivatie uit en posteerde zich tijdens die koers rond Vaanhold. Telkens al hij demarreerde, kreeg hij iemand mee. “Zij rijden in combine tegen mij,” schreeuwde Vaanhold richting de jurybus. De jury ondernam geen actie, want Vaanhold deed met zijn Amstel-ploeg nooit iets anders dan de concurrentie nu.
Twente visie. 04/2002
Vaanhold werd allengs bozer, vloekt, scheldt en tiert tegen alles en iedereen. Totdat de jury het te gek wordt en Vaanhold een waarschuwing geeft wegens het in diskrediet brengen van de sport. Vaanhold hoort dat via de microfonist, grijpt zijn nog volle bidon (drinkfles) en mikt deze precies door het openstaande raam van de jurybus. Op dat moment was bekend dat Han Vaanhold zijn Ronde van Haaksbergen nooit meer zou winnen, want de kletsnatte voorzitter van de jury haalde de briesende renner persoonlijk uit de koers. De bond deed daar als toetje nog een schorsing bij.
Han Vaanhold wordt als ploegleider van het Team Tegeltoko onder anderen gesteund door manager Arie Hassink, de man die als amateur-wielrenner in Nederland de meeste koersen (312!) op zijn naam schreef. De man ook met wie Vaanhold jarenlang deel uitmaakte van de Amstel-wielerformatie van de legendarische ploegleider Herman Krott. Een ploeg waarin onder anderen Jos Lammertink als amateur furore maakte en waarin Erwin Nijboer zich mocht ontwikkelen, de ploeg ook waarin Herman Snoeyink de kans kreeg jarenlang de zweep over het peloton te leggen. De media spraken en schreven in de jaren van 1975 tot 1990 regelmatig schande over de zogenoemde Amstelcombine. Historisch waren de onderlinge scheldpartijen tussen de Amstelrenners (met Vaanhold als meest begiftigd spreker) als het karretje van de ploeg een enkele keer in de poep werd gereden door de concurrentie. Niet zelden stonden Vaanhold en Hassink dan na afloop (en overstaan van de hele goegemeente) met gebalde vuisten tegenover ploeggenoot-sprinters Gerrit Möhlman of Snoeyink omdat deze het werk van de ploeg niet naar behoren hadden afgemaakt. Het verbale geweld binnen de Amstelploeg werd meestal besloten met de toezegging nooit meer met en vóór elkaar te fietsen. De volgende dag draaide de Amstel-trein weer als een tierelier, werden na afloop de enveloppen met inhoud van gewonnen premies, startgelden en overwinningsprijzen bijeen gevoegd en verdeeld.
M
De van Mennens Met Mennens bent u verzekerd van:
Meer service • Meer kwaliteit • voor Minder geld Leverancier en adviseur in staalkabels, kettingen, touwen, hijsbanden, hijs- en hefgereedschappen. Ons inspectieteam certificeert ter plaatse al uw hijs- en hefmiddelen. Ook kranen en takels met ultra-moderne mobiele test apparatuur. Reparatie, indien nodig, wordt door ons ook verzorgd. Een veilig gevoel voor al uw medewerkers. 24-Uurs Service, 7 dagen per week.
Topaasstraat 34, 7554 TH Hengelo, Tel. (074) 2 503 504, Fax (074) 2 503 514 Ook op Internet: http://www.mennens.nl - E-mail:
[email protected]
Univé Twente Verzekeringen reddende engel van ERC’69
Rugby nettere sport dan voetbal In de huidige, van commercie doortrokken sportmaatschappij is sponsoring een machtig reclamewapen. Twentevisie onderzoekt al enige tijd het sponsorbeleid van in Twente gesitueerde bedrijven. In deze aflevering aandacht voor Univé Twente Verzekeringen, dat zich heeft opgeworpen als sponsor annex reddende engel van de Enschedese rugbytrots ERC’69.
43
(door Eddy van der Ley)
Voor wie de smetteloosheid van het nieuwe regiokantoor aan de Oldenzaalse Wilhelminastraat aan een beschouwing onderwerpt, de inhoud van de bedrijfsfolders analyseert en het doorsnee-postuur van de onberispelijk geklede directeuren Bé Reinders (algemeen) en Hans van Stal (commercieel) in acht neemt, rest er maar één, schreeuwende vraag: hoe is het in hemelsnaam mogelijk dat Univé zich op het rugby heeft gestort, een sport die zich vooral laat kenmerken door weinig esthetische moddergevechten tussen de ruwe bolsters van deze wereld? Ofwel: kan het contrast scherper?
Curiositeit Reinders kan niet anders dan de curiositeit van het opmerkelijke sponsorverbond onderschrijven, maar manifesteert zich vervolgens als een rugbypropagandist van het zuiverste water. “Het is een fascinerend spel, vooral in de opbouw. Er zit een boeiende strategie achter, dat is prachtig om te volgen. En let op: rugby mag dan een ruig imago hebben, in de praktijk is het een nettere sport dan voetbal. Onderling accepteert men veel meer van elkaar, omdat men ook weet dat het fysieke aspect nu eenmaal in de sport opgesloten zit.” En Van Stal: “Fair play staat voorop. Men zal elkaar niet snel een oor aannaaien, zoals je bijvoorbeeld in het voetbal vaak ziet met de Schwalbe.” Maar toch: dat de verzekeraar, die zich landelijk opwerpt als hoofdsponsor van een keurige, familiaire club als SC Heerenveen, in rugby gaat? Reinders: “Ik begrijp dat het vreemd overkomt, maar
we werden geraakt door het enthousiasme van Norbert Hesse, de pr-man van ERC’69. De club stond er niet best voor, maar ze hadden wel een professioneel plan van aanpak gemaakt. Dat trok ons aan. En inmiddels moet ik zeggen dat ik
‘Noem het een vorm van maatschappelijke verantwoordelijkheid’ het fantastisch vind dat die club dankzij onze sponsoring weer floreert. Noem het een vorm van maatschappelijke verantwoordelijkheid.”
Familiair Univé Twente hoeft geen verantwoording af te leggen tegenover de centrale organisatie. “We opereren volledig auto-
noom, dus ook op sponsorgebied,” zegt Van Stal. “Dat houdt in dat we al op een grote naamsbekendheid kunnen bogen. In Twente zitten we al 150 jaar. Dus hebben we de vrijheid om ons op minder grote sponsorobjecten te richten, waarbij het vergaren van naamsbekendheid geen harde eis is. Zo hebben we bij veel amateurvoetbalclubs in de regio een reclamebord, maar ook dat levert ons per saldo niet veel op, al blijft het moeilijk meetbaar. Maar we hebben er wel een goed gevoel bij. Want Univé heeft een familiair karakter. En draagt dat ook in de sponsoring uit. Sport verbroedert immers.”
Algemeen directeur van Univé Bé Reinders (links) en Norbert Hesse, P.R.-man van ERC’69: “Liever rugby dan voetbal.”
Ook rugby. Univé sloot met ERC’69 een tweejarig contract af. Het eerste seizoen zit er bijna op. “En we zijn tevreden,” zegt Reinders. “Als ik aan de kant sta te kijken en we zien die kerels bezig, dan denk ik bij mezelf: dat hebben we toch goed gedaan. En dan mag het niet over astronomische bedragen gaan, die mensen hebben er wel veel aan.” ■ Twente visie. 04/2002
BOUWNIJVERHEID
FINANCIËLE INSTELLINGEN
Texieladvies
◆ Bruns en Bonke Bouw Postbus 504, 7550 AM HENGELO TEL 074-2561414 / FAX 074-2917143 Contactpersoon: de heer A.H.J. Terhalle E-mail:
[email protected]
◆ Scharenborg & Rijckenberg Lasondersingel 98, 7514 BV ENSCHEDE TEL 053-4349435 / FAX 053-4349436 Contactpersoon: de heer Ton Hakvoort Gespecialiseerd in: Verzekeringen, Pensioenen, Employé Bénefits E-mail:
[email protected]
◆ TerWeele Advise b.v. (TWA) Parallelweg 11, 7141 DL GROENLO TEL 0544-466240 / FAX 0544-467295 Contactpersoon: de heer J.B. ter Weele Gespecialiseerd in: Textiel / Advies / in- en verkoop E-mail:
[email protected] i Website: www.twa-bv.nl p Bedrijfsprofiel
◆ Initial VAREL Security b.v. Goudstraat 7, 7554 NG HENGELO TEL 074-2404200 / FAX 074-2506362 Contactpersoon: de heer A.Buitenhuis Gespecialiseerd in: technische beveiliging E-mail:
[email protected] i Website: www.initialvarel.nl ◆ Janssen de Jong Plancoördinatie B.V. Postbus 572, 7550 AN HENGELO TEL 074-2500800 / FAX 074-2918521 Contactpersoon: de heer A.J. Kleinjan Gespecialiseerd in: projectontwikkeling bouw E-mail:
[email protected] i Website: www.jajo.com p Bedrijfsprofiel
◆ Novicon Beheer B.V. Sacharovstraat 4, 7575 EA OLDENZAAL TEL 0541-573030 / FAX 0541-573031 Contactpersonen: G. Vehof / H. Vos Gespecialiseerd in: Staalbouw - Dak- en Gevelbekleding E-mail:
[email protected] i Website: www.novicon.nl ◆ Unica Ponsioen b.v. Postbus 174, 7550 AD HENGELO TEL 074-2490149 / FAX 074-2432955 Contactpersoon: de heer Frans A.M. Dijkstra Gespecialiseerd in: installatietechniek, E, W, sprinkler, ICT E-mail:
[email protected] i Website: www.unica.nl
Aannemers ◆ Aannemersbedrijf Gebr. Scharenborg Tolstraat 4, 7482 DB HAAKSBERGEN TEL 053-5721466 / FAX 053-5729417 Contactpersonen: de heer B. Scharenborg, Gespecialiseerd: nieuwbouw, verbouw en renovatie E-mail:
[email protected] i Website: www.scharenborg.nl
Installatiebedrijven ◆ Alferink BV Installatietechniek Industriestraat 71, 7482 EW HAAKSBERGEN TEL 053-5730100 / FAX 053-5727725 Contactpersoon: de heer H. Alferink Gespecialiseerd in: installatietechniek E-mail:
[email protected] ◆ Loohuis Installatie Technieken b.v. Pastoor Boddestraat 18 7666 LB FLERINGEN TEL 0546-629629 / FAX 0546-629639 Contactpersoon: de heer A. Semmekrot Gespecialiseerd in: installatietechniek E-mail:
[email protected] i Website: www.loohuis.nl ◆ Weber Installatie Technieken bv Wegtersweg 37 7556 BP HENGELO TEL 074-2912867 / FAX 074-2439139 Contactpersoon: mevr. L. Aarninkhof Gespecialiseerd in: installatietechniek E-mail:
[email protected]
Wegenbouw ◆ Infra “Balast Nedam” Ambachtsweg 5 7442 CS NIJVERDAL Postbus 394 7440 AJ NIJVERDAL TEL 0548-618200 / FAX 0548-618215 Contactpersoon: de heer J.C. van Nijen Gespecialiseerd in: Wegenbouw E-mail:
[email protected]
CULTUUR, SPORT EN RECREATIE ◆ De Twentsche Schouwburg NV Langestraat 49 7511 HB ENSCHEDE TEL 053-4858585 / FAX 053-4858590 Contactpersoon: de heer A. Siekmans Gespecialiseerd in: theater/muziek/ feesten/congressen E-mail:
[email protected]
◆ Theodoor Gilissen Bankiers N.V. Nijverheidstraat 1, 7511 JM ENSCHEDE TEL 053-4854500 / FAX 053-4854520 Contactpersoon: de heer R. de Jong Gespecialiseerd in: vermogensbeheer E-mail:
[email protected] i Website: www.gilissen.com ◆ Wensink & Masselink Financieel Adviseurs BV Bedrijvenpark Twente 305, 7602 KL ALMELO TEL 0546-549 338 / FAX 0546-549 340 Contactpersoon: de heer D.G.A. Masselink Gespecialiseerd in: Onafhankelijke Financieel Planners E-mail:
[email protected] i Website: www.wensinkmasselink.nl p Bedrijfsprofiel
Verzekeringen ◆ AON Nederland Makelaars in Assurantiën & Risico-Adviseurs Beursstraat 1a, 7551 HP HENGELO TEL 074-2423355 / FAX 074-2434970 Contactpersoon: de heer S. Roodenburg E-mail:
[email protected] i Website: www.aon.nl ◆ TSA Verzekeringen Capitool 20 7521 PL ENSCHEDE TEL 053-4809209 / FAX 053-4809309 Contactpersoon: de heer J.H. Meijer
GEZONDHEIDS- EN WELZIJNSZORG Arbodiensten ◆ Arbo Unie Oost-Nederland Haven NZ 39 7606 ES ALMELO Postbus 480, 7600 AS ALMELO TEL 0546-822022 / FAX 0546-813161 Contactpersoon: de heer drs.ir. P. Staal, alg. dir. ◆ Benefit stabiliteit in bewegen Prinsenstraat 1 7607 JC ALMELO TEL 0546-538050 / FAX 0546-539950 Contactpersoon: D.W.H. Bosch Gespecialiseerd in: arbeidsreïntegratie E-mail:
[email protected] ◆ Maetis Arbo Spoorstraat 50 7551 CA HENGELO TEL 074-2552727 / FAX 074-2552700 Contactpersoon: mevrouw Y. van Rheenen Gespecialiseerd in: Arbodienstverlening E-mail:
[email protected] i Website: www.maetis.nl
GROOTHANDEL EN HANDELSBEMIDDELING ◆ Carel Lurvink BV Marssteden 40 7547 TC ENSCHEDE TEL 053-4344343 / FAX 053-4337105 Contactpersoon: de heer C. Lurvink Gespecialiseerd in: schoonmaak-, schilders- en veiligheidsartikelen E-mail:
[email protected] i Website: www.carellurvink.nl ◆ Electro Automatisering Smelt Twekkeler Es 7 7547 ST ENSCHEDE Postbus 411, 7500 AK ENSCHEDE TEL 053-4846666 / FAX 053-4846699 Contactpersoon: de heer B.H.G. Nijmeijer E-mail:
[email protected] i Website: www.eas.nl ◆ Ter Brugge Relatiepakketten B.V. Ambachtsstraat 26 7622 AP BORNE TEL 074-267 22 22 / FAX 074-267 22 92 Contact persoon: G.H.M. ter Brugge E-mail:
[email protected] i Website: www.terbrugge.com
Verlichting ◆ Herin Lichttechniek Kalanderstraat 20A, 7461 JM RIJSSEN TEL 0548-541861 / FAX 0548-541862 Contactpersoon: de heer H. Tijhuis Gespecialiseerd in: verlichting E-mail:
[email protected]
Wijnimporteurs ◆ Heisterkamp Wijnkopers / Het Wijngebouw Eerste Stegge 2 Postbus 63, 7631 AE OOTMARSUM TEL 0541-292222 / FAX 0541-292024 Gespecialiseerd in: Boeren kwaliteitswijnen uit klassieke streken Contactpersoon: de heer Jan Herbrink ◆ Redeker Horeca groothandel b.v. Gruttostraat 81, 7471 ER GOOR TEL 0547-272645 / FAX 053-260202 Contactpersoon: de heer Van Regteren
HORECA ◆ AC Restaurant & Hotel Holten Langstraat 22, 7451 ND HOLTEN TEL 0548-362680 / FAX 0548-264550 Contactpersoon: de heer F.H. Lanfers Gespecialiseerd in: dineren, vergaderen, overnachten E-mail:
[email protected]
45
I K Te l g i d s
◆ Loohuis Installatietechniek Pastoor Boddestraat 18, 7666 LB FLERINGEN TEL 0546-629629 / FAX 0546-629639 Contactpersoon: de heer A. Semmekrot Gespecialiseerd in: werktuigbouwkundige en elektrotechnische installatie E-mail:
[email protected] i Website : www.loohuis.nl
◆ Spekschate Assurantie en Financieel Advies Grotestraat 216, 7622 GT BORNE TEL 074-2664455 / FAX 074-2660202 Contactpersoon: de heer A. Bartelink Gespecialiseerd in: Assurantiën en Financieel Advies E-mail:
[email protected] i Website: www.spekschate.nl p Bedrijfsprofiel
or de vo in ales 52 g in iaS 52 eld ed 45 rm M 2 ve Bel 4 Uw s?: : 07 id ef lg ri Te ta IK het
Dé telefoongids voor leden van de Industriële Kring Twente. Op internet: www.twentevisie.nl
◆ De Assinkhof, Hengelosestraat 437, 7521 AG ENSCHEDE TEL 053-435 35 31 / FAX 053-433 00 25 Contactpersoon: de heer J. Assink ◆ Conferentiehotel Drienerburght Drienerlolaan 5, 7522 NB ENSCHEDE TEL 053-4331366 / FAX 053-4356770 Contactpersoon: mevrouw M.J.F. Schmand ◆ Golden Tulip Hotel De Broeierd Hengelosestraat 725 7521 PA ENSCHEDE TEL 053-8506500 / FAX 053-8506510 Contactpersoon: mevrouw S. Lammersen Gespecialiseerd in: Hotel, Restaurant, Vergaderen en broodjesservice E-mail:
[email protected] i Website: www.broeierd.nl p Bedrijfprofiel ◆ Landgoed de Wilmersberg Rhododendronlaan 7 7587 NL DE LUTTE TEL 0541-585555 / FAX 0541-585565 Contactpersoon: de heer Niels Hoek Gespecialiseerd in: hotel / restaurant / conferentie centrum E-mail:
[email protected] i Website: www.wilmersberg.nl
Vergaderaccommodaties ◆ Van der Valk Hotel Hengelo Bornsestraat 400 7556 BN HENGELO TEL 074-2555055 / FAX 074-2555010 Contactpersoon: de heer P.A. van der Valk Gespecialiseerd in: hotel, restaurant, zakenverhuur E-mail:
[email protected] i Website: www.valk.nl ◆ Theaterhotel Almelo Schouwburgplein 1, 7607 AE ALMELO TEL 0546-810061 / FAX 0546-821665 Contactpersoon: Jan-Willem Holtmaat Gespecialiseerd in: theater, horeca, hotel, congres en zalenverhuur E-mail:
[email protected] i Website: www.theaterhotel.nl
INDUSTRIE ◆ Heinhuis Auto & Metaalrecycling Hupselsedwarsweg 2a, 7151 HP EIBERGEN TEL 0545-472052 / FAX 0545-474179 Contactpersoon: de heer T. Heinhuis Gespecialiseerd in: metaalrecycling/autorecycling E-mail:
[email protected] i Website: www.heinhuis.nl ◆ Indugas - Rhee bv Twekkeler Es 8, 7547 SM ENSCHEDE TEL 053-4803380 / FAX 053-4307232 Contactpersoon: de heer M.J.M. Buterowe Gespecialiseerd in: Industriële en vloeibare gassen E-mail:
[email protected]
Websites van in de IKTelgids vermelde bedrijven met het symbooltje i , zijn ook te vinden via de website: www.twentevisie.nl Alle bedrijven met het symbooltje hebben een bedrijfsprofiel op de website: www.twentevisie.nl Alle IKTel-leden staan tevens op: www.twentevisie.nl, voorzien van plattegrond en routeplanner.
Twente visie. 04/2002
a d v e r t o r i a l
Total Sign: een full-service reclamebedrijf
Doelgericht communiceren De directeuren Edwin Spaltman (l) en Laurens Heerink (r) met hun team. Total Sign Reclameprojecten: • Lichtreclame en neon • Gevelreclame • Voertuigreclame • Bewegwijzering • Reclamezuilen • Bouw- en reclameborden • Vlaggen en spandoeken • Beurspresentaties • Standbouw ... vanaf het eerste idee tot en met de realisatie -
Total Sign Creatieve Communicatie: • Logo- en huisstijlontwerp • Advertenties • Product- en imagobrochures • Verpakkingen • Artist impressions • Posters en billboards • Direct mail campagnes • Multimediaproducten
Het Enschedese bedrijf Total Sign is een echte all-in toeleverancier op het gebied van reclame: vanaf het ontwerp tot en met de technische realisatie in één hand. Een uniek bedrijf dat - mede onder invloed van de nieuwe directie bestaande uit Edwin Spaltman en Laurens Heerink - veel voor het regionale bedrijfsleven kan betekenen. Total Sign heeft afgelopen jaar een complete metamorfose ondergaan. Het bedrijf nam afscheid van de vestiging in Oldenzaal én van de handelsnaam H&H Reklame om zich met één aansprekende naam vanuit het pand aan de Marssteden in Enschede verder te ontwikkelen. Nieuw is ook de oprichting van Total Sign Creatieve Communicatie, een B.V. die wordt gerund door Vincent Heemink. Een van de eerste uitingen van de nieuwe creativiteit van Total Sign was het ontwerpen en de introductie van de nieuwe huisstijl. Volgens Laurens Heerink een voorbeeld van de totaalaanpak van zijn bedrijf: “We ontwikkelden zelf het nieuwe logo en de totale vormgeving van de huisstijl en zorgden vervolgens voor de productie van de lichtreclame, de belettering van
onze auto’s, de bedrijfskleding en alle andere beelddragers.” Alles onder één dak Deze combinatie van creativiteit en feitelijke productie blijkt, gezien de reacties vanuit het Twentse bedrijfsleven, aan te slaan. Edwin Spaltman: “Ondernemers houden van one-stopshopping en daar spelen wij op in.” Dat een bedrijf met veel specialismen in huis ook een deel van het werk uitbesteedt, is volgens hem onvermijdelijk. “Wij voeren uiteraard de regie en blijven verantwoordelijk voor de kwaliteit en levertijd.” Naast laagdrempeligheid en Twentse nuchterheid zijn dat de troefkaarten van Total Sign. “Bij ons vind je geen dure accountmanagers en prestigieuze ontvangstruimten, maar gedegen werk tegen een concurrerende prijs.”
Marssteden 61, Postbus 10.000 7504 PA Enschede, tel. 053-428 38 62 fax 053- 482 38 63, www.totalsign.nl
◆ Loohuis Installatie Technieken b.v. Pastoor Boddestraat 18, 7666 LB FLERINGEN TEL 0546-629629 / FAX 0546-629639 Contactpersoon: de heer A. Semmekrot Gespecialiseerd in: installatietechniek ◆ Werk en Vakmanschap Bornsestraat 1E, 7556 BA HENGELO TEL 074-2590959 / FAX 074-2590446 Contactpersoon: de heer R. Bruns Gespecialiseerd in: flexibiliteit van gekwalificeerde arbeid E-mail:
[email protected] i Website: www.werkenvakmanschap.nl werkenvakmanschap p Bedrijfsprofiel ◆ Quadrant EPP Nederland b.v. Anth. Fokkerweg 2, 7602 PK ALMELO Postbus 59, 7600 AB ALMELO TEL 0546-877777 / FAX 0546-860796 Contactpersoon: de heer H. Hoekstra Gespecialiseerd in: Rubber- en kunststofproducten
◆ Maxon Motor Benelux B.V. De Giem 22, 7547 SV ENSCHEDE TEL 053-4320566 / FAX 053-4303665 Contactpersoon: de heer R.J.H. Keultjes Gespecialiseerd in: aandrijftechniek E-mail:
[email protected] ◆ Rotor BV Mors 2 , Postbus 45, 7150 AA EIBERGEN TEL 0545-464640 / FAX 0545-475065 Contactpersoon: mevrouw A.C. Mulder
Beroeps/bedrijfskleding ◆ EHCO-KLM Kleding NV Strootsweg 16, 7547 RX ENSCHEDE Postbus 78, 7500 AB ENSCHEDE TEL 053-4800300 / FAX 053-4800301
Drukkerijen ◆ Hassink Drukkers b.v. Postbus 177 7480 AD HAAKSBERGEN TEL 053-5721777 / FAX 053-572675 Contactpersoon: de heer W.J. Hassink Gespecialiseerd in: Kwalitatief hoogwaardig drukwerk E-mail:
[email protected] i Website: www.hassink.nl
Electrotechnische industrie ◆ Odink & Koenderink B.V. Parallelweg 10 7482 CA HAAKSBERGEN TEL 053-5730303, FAX 053-5726315 Contactpersoon: afdeling verkoop
Metaalindustrie ◆ Galvano Hengelo B.V. Zuidelijke Havenweg 40 7554 RR HENGELO TEL 074-2483938 / FAX 074-2484070 Contactpersoon: de heer P.I.M. Bebseler Gespecialiseerd in: galvanotechniek E-mail:
[email protected]
Metaal recycling ◆ Heinhuis Auto & Metaalrecycling Hupselsedwarsweg 2a 7551 HP EIBERGEN TEL 0545-472052 / FAX 0545-474179 Contactpersoon: de heer T. Heinhuis Gespecialiseerd in: metaal- en autorecycling E-mail:
[email protected] i Website: www.heinhuis.nl
Productie machines en apparaten ◆ Kiekens Products B.V. Postbus 99, 7600 AB ALMELO TEL 0546-871555 / FAX 0546-871985 Contactpersoon: de heer Ten Doeschate Gespecialiseerd in: luchttechniek E-mail:
[email protected] i Website: www.kiekens-products.com
Zeefdrukkerijen ◆ A 1 Printservice VOF Olieslagweg 120, 7521 JG ENSCHEDE TEL 053-4302520 / FAX 053-4317247 Contactpersoon: de heer W. Rozema Gespecialiseerd in: tampondruk E-mail:
[email protected] i Website: www.a1-printservice.com
MILIEUDIENSTVERLENING
OVERIGE DIENSTVERLENING
◆ BMD Advies Oost Munsterstraat 3, 7418 EV DEVENTER TEL 0570-676695 / FAX 0570-676255 Contactpersoon: de heer ir. A.J. Oortgiesen Gespecialiseerd in: milieu, energie, arbo en kwaliteit E-mail:
[email protected] i Website: www.bmdadvies.nl p Bedrijfsprofiel
◆ SOWECO N.V. Postbus 308, 7600 AH ALMELO TEL 0546-875678 / FAX 0546-875604 Contactpersoon: de heer W.Th.H. Visscher Gespecialiseerd in: verrassend, vertrouwd, veelzijdig E-mail:
[email protected] i Website: www.soweco.nl
Bodemonderzoek/sanering ◆ Verhoeve Milieu Oost b.v. Bleskolksingel 9, 7602 PE Almelo TEL 0546-486436 / FAX 0546-486430 Contactpersoon: mevrouw ing. I.M. Bruns E-mail:
[email protected]
Milieuadvies- en onderzoekbureaus ◆ Geofox BV Eektestraat 10-12, 7575 AP OLDENZAAL Postbus 221, 7550 AE OLDENZAAL TEL 0541-585544 / FAX 0541-522935 Contactpersoon: de heer drs. R.C.H. Steneker Gespecialiseerd in: bodem water (o.a. Legionella), asbest E-mail:
[email protected] i Website: www.geofox.nl
ONDERWIJS Bedrijfsopleidingen/advies ◆ Centrum Vakopleiding César Franckstraat 1, 7604 JE ALMELO TEL 074-2557800 / FAX 074-2557840 Contactpersoon: de heer F.G.M. Holtkamp ◆ Villa, Expertise voor bedrijven Kortenaarstraat 71 7513 AD ENSCHEDE TEL 053-4871871 / FAX 053-4302474 Contactpersoon: de heer G.A.M. Salemink Gespecialiseerd in: bedrijfsopleidingen, onderzoek, advies, coaching, cursussen E-mail:
[email protected] i Website: www.hen.nl
Opleidingsinstituten/onderwijs ◆ ROC Oost-Nederland Lupinestraat 9, 7552 HJ HENGELO TEL: 074-8503333 / FAX: 074-8503210 Contactpersoon: de heer F.G.C.M. Tillemans Gespecialiseerd in: Opleidingen en Trainingen E-mail:
[email protected] i Website: www.roc-on.nl ◆ ROC Twente Plus Twentheplein 5, 7607 GZ ALMELO TEL 0546-830200 / FAX 0546-830245 Contactpersoon: mevrouw Elfering Gespecialiseerd in: MBO-, MBO-plus-, HBO-kort-onderwijs E-mail:
[email protected] i Website: www.ROCTwentePlus.nl ◆ STODT praktijkcentrum voor geavanceerde techniek César Franckstraat 1a, 7604 JE ALMELO TEL 0546-822455 / FAX 0546-827487 Contactpersoon: de heer G.A. Wieffer Gespecialiseerd in: Kenniscentrum voor de metaal, elektro en kunststof E-mail:
[email protected] i Website: www.stodt.nl p Bedrijfsprofiel ◆ OLCT Opleiding & Trainingen Postbus 3366, 7500 DJ Enschede TEL 053-4340344 / FAX 053-4341259 Contactpersoon: Paula de Regt, account manager Gespecialiseerd in: bedrijfstraining, cursussen, IT-training E-mail:
[email protected] i Website: www.olct.nl ◆ SWOT Postbus 5502, 7500 GM ENSCHEDE TEL 053-4849831 / FAX 053-4849832 Contactpersoon: mevrouw L. Bok Gespecialiseerd in: deeltijdopleidingen op HBO-niveau E-mail:
[email protected] i Website: www.swot.nl
OPENBAAR BESTUUR, OVERHEIDSDIENSTEN ◆ Gemeente Almelo Postbus 5100, 7600 GC ALMELO TEL 0546-541184 / FAX 0546-541199 Contactpersoon: de heer J. Melsen Gespecialiseerd in: econ. ontwikkeling ◆ Gemeente Oldenzaal Postbus 351, 7570 AJ OLDENZAAL TEL 0541-588111 / FAX 0541- 588249 Contactpersoon: de heer L. Van Dijk E-mail:
[email protected]
PROD. EN DISTR. VAN ELECTR., AARDGAS EN WATER ◆ COGAS Postbus 71, 7600 AB ALMELO TEL 0546-836666 FAX 0546-811267 Contactpersoon: de heer H. Bijker Gespecialiseerd in: energie-adviezen en stortgasbenutting E-mail:
[email protected] i Website: www.cogas.nl
REPARATIE GEBRUIKSGOEDEREN Autobedrijven ◆ Auto Scholing Almelo b.v. Buitenhavenweg 1, 7604 PW ALMELO TEL 0546-815490 / FAX 0546-817519 Contactpersoon: de heer J.C.H. Sjoers Gespecialiseerd in: Honda Automobielen
Heftrucks ◆ Loohuis Heftruckservice b.v. Van der Hoopweg 7, 7602 PJ ALMELO TEL 0546-863429 FAX 0546-865058 Contactpersoon: mevrouw Huisman-Loohuis Gespecialiseerd in: Intern Transportmateriaal E-mail:
[email protected] i Website: www.loohuisheftruckservice.nl
47
I K Te l g i d s
Aandrijftechniek
or de vo in ales 52 g in iaS 52 eld ed 45 rm M 2 ve Bel 4 Uw s?: : 07 id ef lg ri Te ta IK het
Dé telefoongids voor leden van de Industriële Kring Twente. Op internet: www.twentevisie.nl
UITGEVERIJEN ◆ MediaSales Nederland bv Anninksweg 50, 7557 AH HENGELO Postbus 702, 7550 AS HENGELO TEL 074-2455252 FAX 074-2503513 Contactpersonen: de heer J.W. Achterberg, de heer R.H.M. Staal E-mail:
[email protected]
VERVOER, OPSLAG EN COMMUNICATIE Reisorganisaties ◆ Arke Reizen, Deurningerstraat 16, 7514 BH ENSCHEDE Postbus 365, 7500 AJ ENSCHEDE TEL 053-4880880 FAX 053-4351515 Contactpersoon: de heer P. van Eenbergen ◆ Reisburo Brinkman Van Loenshof 84-90, 7511 NM ENSCHEDE TEL 053-4327485 FAX 053-4324063 Contactpersoon: de heer B. Brinkman E-mail:
[email protected] ◆ OAD Groep Postbus 20, 7450 AA HOLTEN TEL 0548-377777 Contactpersoon: de heer H. Verborg Gespecialiseerd in: organisatie vakantie- en zakenreizen E-mail:
[email protected] p Bedrijfsprofiel
Verhuizingen ◆ Grijpma Verhuizingen Transportcentrum 13 7547 RT ENSCHEDE TEL 053-4849000 FAX 053-4849070 Contactpersoon: de heer Leo F. Brant Gespecialiseerd in: projectverhuziingen, archiefbeheer en opslag E-mail:
[email protected] i Website : www.grijpma.nl
ZAKELIJKE DIENSTVERLENING ◆ BMW Bedrijf-Mens-Werk “Het Scheepvaarthuis” Haven N.Z. 37e, 7607 ES ALMELO TEL 0546-923929 FAX 0546-539190 Contactpersoon: mevrouw C.J. Dujardin Gespecialiseerd in: P&O/BMW; tests, advies E-mail:
[email protected] i Website: www.bedrijf-mens-werk.nl
Websites van in de IKTelgids vermelde bedrijven met het symbooltje i , zijn ook te vinden via de website: www.twentevisie.nl Alle bedrijven met het symbooltje hebben een bedrijfsprofiel op de website: www.twentevisie.nl Alle IKTel-leden staan tevens op: www.twentevisie.nl, voorzien van plattegrond en routeplanner.
Twente visie. 04/2002
◆ Congres Associatie Twente Postbus 217 7500 AE ENSCHEDE Drienerlolaan 5, 7552 NB ENSCHEDE TEL 053-4894444 / FAX 053-4894442 Contactpersoon: de heer Huub Isendoorn Gespecialiseerd in: congres/evenementenorganisatie E-mail:
[email protected] i Website: www.congress.nl ◆ De Bleeker Groep Postbus 300 7550 AH HENGELO TEL 074-2550444 / FAX 074-2550445 Contactpersoon: de heer B.H.J. Schwering Gespecialiseerd in: Opel/Autorent/Focwa/ Schadeherstel/Autowas ◆ Essent Kabelcom Postbus 1040 7550 AX HENGELO TEL 074-8511151 / FAX 074-8511100 Contactpersoon: de heer H. ter Beek Gespecialiseerd in: telecommunicatie E-mail:
[email protected] i Website: www.essentkabel.nl
◆ Protekt Nederland BV Deldenerstraat 61 7551 AC HENGELO TEL 074-2429224 / FAX 074-2430847 Contactpersoon: de heer R. Duine Gespecialiseerd in: bedrijfshulpverlening, brandpreventie, noodplan E-mail:
[email protected] i Website: www.protekt.nl ◆ Start Loopbaaninterventie Nijverheidsstraat 5 7511 JM ENSCHEDE TEL 053-4814600 / FAX 053-4814659 Contactpersoon: R. Langeslag Gespecialiseerd in: personele mobiliteit en outplacement i Website: www.start.nl ◆ Accountants ◆ Countus accountants en adviseurs Hengelosestraat 48 7514 AF Enschede TEL 053-4353208 / FAX 053-4339844 Contactpersoon: de heer B.J. Meijer Gespecialiseerd in: Accountancy en Belastingadvies E-mail :
[email protected] i Website: www.countus.nl p Bedrijfsprofiel ◆ GIBO Accountants en Adviseurs Hengelosestraat 567 7521 AG ENSCHEDE TEL 053-4861130 / FAX 053-4861139 Contactpersoon: dhr. J.M. Stoeten FB Gespecialiseerd in: Accountancy en belastingadvies E-mail:
[email protected] i Website : www.gibogroep.nl p Bedrijfsprofiel ◆ KPMG Accountants en Adviesbureau n.v. Hengelosestraat 581 7521 AG ENSCHEDE TEL 053-4832525 / FAX 053-4832500 Contactpersoon: de heer A.J. Voskamp en de heer A.J.M Oude Weernink Gespecialiseerd in: diverse branches E-mail:
[email protected] ◆ Ten Kate & Huizinga Postbus 2323 7500 CH ENSCHEDE TEL 053-8522222 FAX 053-8522223 Contactpersoon: de heer G. Heerink Gespecialiseerd in: accountancy en belastingadvies E-mail:
[email protected] i Website: www.tkhabc.com
Administratiekantoren ◆ Administratiekantoor Vijn & Lotgerink B.V. Oostermaat 11 7623 CS BORNE TEL 074-2666216 FAX 074-2666225 Contactpersoon: de heer J.G.M. Lotgerink Bruinenberg E-mail adres:
[email protected] i Website: www.vijnenlotgerink.nl
Adviesbureaus ◆ Bakx Rombouts Belastingadviseurs M.H. Tromplaan 8 7511 JK ENSCHEDE TEL 053-4316161 FAX 053-4316191 Contactpersonen: de heer mr. E.D.H. van Nugteren de heer mr. D.J.B. Jongbloed
◆ DHV Milieu en Infrastructuur B.V. Vestiging Oost Nederland Postbus 246 7550 AE HENGELO TEL 074-25 52 000 / FAX 074-243 92 45 Contact persoon: de heer ing. A.J. Dragt Gespecialiseerd: transport, infrastructuur water, milieu, ruimtelijke ordening E-mail:
[email protected] i Website: www.dhv.nl ◆ EBM bureau voor bedrijfsvoering Enschedesestraat 66 7481 CS HAAKSBERGEN TEL 053-5740743 / FAX 053-5725546 Contactpersoon: de heer Th. Geurts E-mail:
[email protected] ◆ Geofox B.V. Eektestraat 10-12, 7575 AP OLDENZAAL Postbus 221, 7550 AE OLDENZAAL TEL 0541-585544 / FAX 0541-522935 Contactpersoon: de heer drs. R.C.H. Steneker ◆ Grontmij Burg. Roelenweg 38-40 8021 EW ZWOLLE TEL 038-4227555 / FAX 038-4227697 Contactpersoon: de heer H.J. Manschot E-mail:
[email protected] i Website: www.grontmij.nl ◆ Ingenieursburo Holland bv Postbus 95, 7550 AB HENGELO TEL 074-2435436 / FAX 074-2914710| Contactpersoon: de heer B. Otten (directeur) ◆ KPMG, Hengelosestraat 581 Postbus 574 7500 AN ENSCHEDE TEL 053-4832525 / FAX 053-4832500 Contactpersonen: de heer A.J. Voskamp, de heer J.H.M. van der Meer, de heer A.J.M Oude Weernink E-mail:
[email protected] ◆ Lemmens Adviesgroep bv Oldenzaalsestraat 120, 7514 DS ENSCHEDE TEL 053-4343519 / FAX 053-4340852 Contactpersoon: de heer S. Lemmens Gespecialiseerd in: adm. & bel. advies, fin. planning en ass. E-mail:
[email protected] i Website: www.lemmens-adviesgroep.nl ◆ Restyle Groep Nederland B.V. Wierdensestraat 25b, 7607 GE ALMELO TEL 0546-453989 / FAX 0546-453979 Contactpersoon: de heer ing. J.G.J. Nijland E-mail:
[email protected] ◆ TUTORIAL Opleidingen en Advies B.V. Beltstraat 82, 7512 AA ENSCHEDE TEL 053-4329794 / FAX 053-4340781 Contactpersoon: Peter Bettonville ◆ Van Rees & Partners BV Postbus 545, 7500 AM ENSCHEDE TEL 053-4836692 FAX 053-4836669 Contactpersoon: de heer J.M. van Rees Gespecialiseerd in: projectmanagement E-mail:
[email protected] i Website: www.vanreesbv.nl
P & O Adviesbureaus ◆ Creyf’s Select Zeearend 12, 7609 PT ALMELO TEL 0546-821840 FAX 0546-821120 Contactpersonen: mevrouw M. Bragonje/ mevrouw N. Ertman/T. Evers/ mevrouw E. Groothuis/ G. Legtenberg Gespecialiseerd in: Werving en Selectie van personeel E-mail:
[email protected] i Website: www.creyfsselect.nl ◆ Profil, P & O Consultants Kantorenpark Stroom Esch Oostermaat 1C, 7623 CS BORNE Postbus 61, 7620 AB BORNE TEL 074-2670044 FAX 074-2664195 Contactpersoon: de heer C.H. Scheffer en de heer H.J.P. Olthuis Gespecialiseerd in: werving, selectie en psychologische testen E-mail:
[email protected]
◆ SORG advies, Postbus 3008, 7600 EA ALMELO TEL 0546-646350 FAX 0546-646315 Contactpersoon: de heer I. Te Winkel Gespecialiseerd in: organisatie- en personeelsadvies E-mail:
[email protected] i Website: www.sorg.nl
Adviesbureaus voor bedrijfsvoering i ◆Händelton Management Advies B.V Postbus 8080 7550 KB HENGELO TEL 074-2782620 / FAX 074- 2782526 Contactpersoon: de heer drs. J.H.Handlogten Gespecialiseerd in: organisatie ontwikkeling en verandering in de professionele dienstverlening (profit en non-profit) E-mail:
[email protected] i Website: www:handelton.nl ◆ STRATEGIC Business Partner Gronausestraat 710 7543 AM ENSCHEDE TEL 053-4618014 / FAX 053-4618015 Contactpersoon: de heer M. Leyen Gespecialiseerd in: MBO/MBT en overnames E-mail:
[email protected] i Website: www.s-b-p.nl ◆ Synténs Innovatienetwerk voor ondernemers Hengelosestraat 585 7521 AG ENSCHEDE Postbus 5503, 7500 GM ENSCHEDE TEL 053-4849800 / FAX 053-4849810 Contactpersoon: mw. A.G. Fiselier Gespecialiseerd in: advisering MKB E-mail:
[email protected] i Website: www.syntens.nl
Advocatenkantoren ◆ Advocatenkantoor Vestering Deldenerstraat 34 7551 AG HENGELO TEL 074-2505240 / FAX 074-2505310 Contactpersoon: de heer Mr. J. Vestering Gespecialiseerd in: ontslag, incasso’s, echtscheidingen
49
I K Te l g i d s
◆ Eurocon Management Consultants B.V. Postbus 99 7580 AB LOSSER TEL 053-5388485 / FAX 053-5388422 Contactpersoon: de heer T.H.P. Weterings Gespecialiseerd in: Organisatie- en subsidieadvies, marktonderzoek, projectmanagement E-mail:
[email protected] i Website: www.eurocon.nl
◆ Carrière Switch Welbergweg 55 7556 PE HENGELO TEL 074-2504505 / FAX 074-2503303 Contactpersoon: de heer H.J. Bos Gespecialiseerd in: Loopbaanadv., P&O advies, Financ. Planning E-mail:
[email protected]
or de vo in ales 52 g in iaS 52 eld ed 45 rm M 2 ve Bel 4 Uw s?: : 07 id ef lg ri Te ta IK het
Dé telefoongids voor leden van de Industriële Kring Twente. Op internet: www.twentevisie.nl
◆ Damsté Advocaten ALMELO: Twentelaan 15 TEL 0546-533633 / FAX 0546-820827 Postbus 479, 7600 AL ALMELO HENGELO: Welbergweg 50 TEL 074-2488888 / FAX 074-2488800 Postbus 56, 7550 AB HENGELO ENSCHEDE: Lasondersingel 94/96 Postbus 126, 7500 AC ENSCHEDE TEL 053-4840000 / FAX 053-4341799 Contactpersoon: mevrouw M.J.B. klein Rot Gespecialiseerd in: Ondernemingsrecht, Arbeidsrecht, Vastgoedrecht, Letselschade, Strafrecht, Bestuursrecht, Milieurecht, Bouwrecht E-mail:
[email protected] ◆ De Jonge Peters Remmelink Advocaten M.H. Tromplaan 10/12, 7511 JK ENSCHEDE TEL 053-4331133 / FAX 053-4330381 Mede in Deventer, Doetinchem, Groenlo en Zutphen Contactpersoon: de heer mr. D.K. Kalma Gespecialiseerd in: ondernemings-, arbeids-, bestuurings- en milieurecht en ruimtelijke ordening E-mail:
[email protected] i Website: www.jpr.nl ◆ Jacobs Kranenburg advocaten Postbus 320, 7600 AH ALMELO TEL 0546-535565 / FAX 0546-816014 Contactpersoon: mevrouw S.H.G. Swennen Gespecialiseerd in: Ondernemersrecht, Arbeidsrecht, Bestuursrecht E-mail:
[email protected] ◆ Morsink Advocatenkantoor M.H. Tromplaan 25, 7513 AB ENSCHEDE Postbus 111 / 7500 AC ENSCHEDE TEL 053-4341150 / FAX 053-4342726 Contactpersoon: de heer Mr. A.J. Morsink Gespecialiseerd in: Letselschade, ondernemingsrecht ◆ De Singel Advocaten Lasondersingel 125, 7514 BP ENSCHEDE TEL 053-4333552 / FAX 053-4361588 Contactpersoon: de heer J.F. Saburadin Gespecialiseerd in: huurrecht, echtscheidingsbemiddeling Contactpersoon: de heer J.F. Sabaroedin E-mail:
[email protected] i Website: wwwdesingeladvocaten.nl
Arbeidsondersteuning/job coaching ◆ Job Coach Company Postbus 22, 7580 AA LOSSER TEL 053-5369988 / FAX 053-5369989 Contactpersoon: de heer R. Kamphuis Gespecialiseerd in: Reïntergratie van mensen met een arbeidshandicapt E-mail:
[email protected] i Website: www.jobcoachcompany.nl
Websites van in de IKTelgids vermelde bedrijven met het symbooltje i , zijn ook te vinden via de website: www.twentevisie.nl Alle bedrijven met het symbooltje hebben een bedrijfsprofiel op de website: www.twentevisie.nl Alle IKTel-leden staan tevens op: www.twentevisie.nl, voorzien van plattegrond en routeplanner.
Twente visie. 04/2002
a d v e r t o r i a l
Vermogensbeheerder en effectenadviseur pur sang
Theodoor Gilissen Bankiers
v.l.n.r.: Jan Wilpshaar, Eef Gottemaker, Anouk Voorhuis, Myriam Elfrink, Josje Ligtenbarg en René de Jong.
Theodoor Gilissen Bankiers, anno 1881, is toonaangevend in vermogensbeheer en effectenadvisering voor vermogende particulieren en institutionele beleggers. Na negen jaar is het kantoor vanuit Hengelo verhuisd naar Enschede. Het kantoor in Enschede vormt, samen met kantoren in Den Haag, Genève en Londen, een van de volwaardige nevenkantoren van het hoofdkantoor van Theodoor Gilissen Bankiers in Amsterdam. Kantoor Enschede heeft momenteel zes medewerkers. Door de lokale aanwezigheid is een direct en persoonlijk contact met de relaties en zijn/haar fiscale en juridische adviseurs mogelijk. Meer dan alleen beleggen Bankieren bij Theodoor Gilissen Bankiers is maatwerk. Daarbij hoort uiteraard volstrekte duidelijkheid over de beleggingsdoelstellingen, zowel voor de korte als de lange termijn, het te volgen beleggingsbeleid en de daarbij behorende fiscale aspecten. Vermogensbeheer houdt meer in dan het beleggen van het vermogen. Structurering van het vermogen, nauwkeurig afgestemd op de specifieke wensen en behoeften én persoonlijke omstandigheden, maken een essentieel onderdeel uit van de dienstverlening. De beleggingsfilosofie Het kantoor in Enschede houdt zich bezig met effectenadvisering en vermogensbeheer. Effectenportefeuilles beheert de bank volgens een uitgesproken beleggingsfilosofie. Stabiele vermogensgroei op de langere termijn gericht op
het realiseren van de doelstellingen en in overeenstemming met de risicohouding van de cliënt. Voor zijn relaties kan Theodoor Gilissen Bankiers ook alle overige bankdiensten, zoals leningen en hypotheken aanbieden. Objectief en onafhankelijk Theodoor Gilissen Bankiers hecht sterk aan objectiviteit en onafhankelijkheid. Onafhankelijk ten opzichte van onze grootaandeelhouder (de Fortis Groep) maar ook ten aanzien van de dienstverlening. De bank verleent geen kredieten aan beursgenoteerde ondernemingen en is ook geen partij bij aandelenemissies. De accountmanagers worden niet gedwongen om beleggingsproducten of huisfondsen te verkopen, maar de objectiviteit en onafhankelijkheid bieden de bank juist de mogelijkheid om op zoek te gaan naar alternatieve beleggingen die leiden tot een betere risicospreiding. Persoonlijk en professioneel Theodoor Gilissen Bankiers combineert een multidisciplinaire servicegerichte dienstverlening en een uitgesproken beleggingsstijl met een persoonlijke aanpak, waarin continuïteit, flexibiliteit en vertrouwen in de relatie met cliënten centraal staan. Theodoor Gilissen Bankiers organiseert op woensdag 29 mei 2002 een presentatie op landgoed De Wilmersberg. Indien u wilt kennismaken met Theodoor Gilissen Bankiers dan kunt u zich hiervoor aanmelden. Theodoor Gilissen Bankiers hanteert een persoonlijke aanpak, waarin continuïteit, flexibiliteit en vertrouwen in de relatie met cliënten centraal staan. ■
Theodoor Gilissen Bankiers voelt zich nauw verbonden met kunst. Zo was zij één van de sponsoren van de internationale kunstbeurs TEFAF in Maastricht. In het kantoor aan de Nijverheidstraat in Enschede bevindt zich een expositie van de stichting Very Special Arts Nederland, een organisatie die zich richt op de verkoop van door gehandicapten vervaardigde kunst. De expositie is niet alleen te bezichtigen door cliënten. Belangstellenden zijn na een telefonische afspraak (nr.: 0534854500) van harte welkom om de schilderijen en andere kunstwerken te bekijken en eventueel aan te schaffen.
Theodoor Gilissen Bankiers Nijverheidstraat 1 7511 JM Enschede Telefoon: 053-4854500 Fax: 053-4854520 www.gilissen.com E-mail:
[email protected]
Architectenbureaus ◆ De Boer De Witte Van der Heijden Architecten Prinsenstraat 13, 7607 JC ALMELO TEL 0546-814928 / FAX 0546-816040 Contactpersoon: H.J.A. van der Heijden Gespecialiseerd in: architectuur, tekenbureau,interieur E-mail:
[email protected] i Website: www.dewittevanderheijden.nl
Automatiseringsbedrijven ◆ Blue Point BV Steenmijerstraat 4, 7555 NB HENGELO Postbus 1047, 7550 BA HENGELO TEL 074-2506000 / FAX 074-2501509 Contactpersoon: de heer J.M.B.J. Quax Gespecialiseerd in: leveren van ICT-producten en diensten E-mail:
[email protected] i Website: www.bluepoint.nl p Bedrijfsprofiel
Belastingadviesbureaus ◆ Bakx Rombouts Belastingadviseurs M.H. Tromplaan 8, , 7511 JK ENSCHEDE TEL 053-4316161 / FAX 053-4316191 Contactpersonen: de heer mr. E.J.H. van Nugteren de heer mr. J.B. Jongbloed
Beveiligingsbedrijven ◆ Platvoet Beveiligingssystemen Kleibultweg 6, 7575 BN OLDENZAAL TEL 0541-515790 / FAX 0541-523205 Contactpersoon: de heer H. Platvoet Gespecialiseerd in: Beveiling E-mail:
[email protected] i Website: www.platvoet.com ◆ Van der Molen Detec B.V. Twenteweg 20, 7532 ST ENSCHEDE TEL 053-4609010 FAX 053-4609015 Contactpersoon: de heer G.G. van der Molen Gespecialiseerd in: Beveiliging Email:
[email protected] i Website: www.detec.nl
Detacheringsbedrijven ◆ Impuls Violierstraat 81, 7601 GR ALMELO TEL 0546-825565 / FAX 0546-823057 Contactpersoon: J.M.B.P. Adolfsen Gespecialiseerd in: detachering en bemiddeling
Direct mail & fullfilment ◆ De Brink Direct Mail Postbus 1010, 7500 BA ENSCHEDE TEL 053-4305515 / FAX 053-4309186 Contactpersoon: de heer R. in het Veld Gespecialiseerd in: Directmail en Fullfillment + Databasebeheer E-mail:
[email protected] i Website: www.brinkmail.nl
Expertises en taxaties ◆ Alg. Expertise Bureau ‘Overijssel’ AEO Taxaties B.V. Kuipersdijk 81, 7512 CB ENSCHEDE Postbus 3222, 7500 DE ENSCHEDE TEL 053-4312588 / FAX 053-4312662 Contactpersoon: de heer R.C.W. Schenk
Film/video/multimedia ◆ Apex audio-visuals Rijkmansstraat 2 7411 GB DEVENTER TEL 0570-624960 / FAX 0570-609057 Contactpersoon: de heer W. Berends E-mail:
[email protected] i Website: www.apex-av.nl ◆ Faassen Media Producties Niemansgang 9 7514 DM ENSCHEDE TEL 053-4325444 / FAX 053-4344968 Contactpersoon: mevrouw T.W.C. Melsen Gespecialiseerd in: av-producties, multimedia, tv-commercials, etc. E-mail:
[email protected] i Website: www.faassenmedia.nl
Incassobureaus ◆ Deurwaarders- en Incassobureau Enschede B.V. Lasondersingel 142 7514 BW ENSCHEDE Postbus 82, 7500 AB Enschede TEL 053-4313232 / FAX 053-4359040 Contactpersoon: L.J. Kroep & P. JansenGerechtsdeurwaarders Gespecialiseerd in: juridische dienstverl. incasso’s E-mail:
[email protected]
Internet ◆ Innovadis BV, Pantheon 14, 7521 PR ENSCHEDE Postbus 677 7500 AM ENSCHEDE TEL 053-4329944 / FAX 053-4329863 Contactpersoon: H.M.A. Disberg Gespecialiseerd in: internet en database toepassingen E-mail:
[email protected] i Website:www.innovadis.com
IT audit ◆Resolit audit en consultancy Hengelosestraat 705, 7521 PA ENSCHEDE TEL 053-4836477 / FAX 053-4836478 Contactpersoon: de heer E.van Kouteren Gespecialiseerd in: IT auditing E-mail:
[email protected] i Website: www.resolit.nl
Juridische dienstverlening ◆ Drost Rechtspraktijk B.V. Parallelweg LS 8 7553 LG HENGELO TEL 074-2490300 / FAX 074-2490301 Contactpersoon: de heer Y.P.J. Drost
Kantoor- en projectinrichting ◆ Interieurbouw Harry Homan bv Breukersweg 1, 7471 ST GOOR TEL 0547-274750 / FAX 0547-271813
Management ◆ ASW Interimmanagement Mediation Hulsbekenkamp 54, , 7576 GC OLDENZAAL TEl 0541-537422 / FAX 0541-537430 Contactpersoon: de heer Arthur P. Wijma Gespcialiseerd in: interimmanagement en mediation E-mail:
[email protected]
Marktonderzoek ◆ I&O Research, Postbus 563 7500 AN ENSCHEDE TEL 053-4825000 / FAX 053-4825009 Contactpersoon: drs. Nico Buurman Gespecialiseerd in: marktonderzoek E-mail:
[email protected] i Website: www.io-research.nl p Bedrijfsprofiel
Multimedia ◆ Present Media BV Gronausestraat 710 7534 AM ENSCHEDE TEL 053-4611083 / FAX 053-4617146 E-mail:
[email protected] i Website: www.presentmedia.nl
Notariskantoren ◆ Hofsteenge, Wesseling & Faber notarissen Hengelosestraat 42-44 7514 AH ENSCHEDE Postbus 18 7500 AA Enschede TEL 053-4314977 / FAX 053-4310299 Contactpersoon: de heer mr. C.J. Wesseling Gespecialiseerd in: estate-planning en escrow-contracten E-mail:
[email protected] i Website: www.henw.nl
Reclameadviesbureaus ◆ Abecom Communicatie Management BV Postbus 434 7570 AK OLDENZAAL TEL 0570-631121 / FAX 0570-631385 Contactpersoon: de heer A.C. Bagerman Gespecialiseerd in: business-to-business communicatie E-mail:
[email protected] i Website: www.abecom.nl ◆ Markt & Media Advertising & Marketing Bisschop Balderikstraat 3 7575 AJ OLDENZAAL TEL 0541-531233 / FAX 0541-531244 Contacpersoon: de heer M.A.A. Willemsen Gespecialiseerd in: full-service reclamebureau E-mail:
[email protected] i Website: www.markt-media.nl ◆ Reclamebureau Checkpoint Zuidwal 82 7571 DJ OLDENZAAL TEL 0541-533766 / FAX 0541-533769 Contactpersoon: de heer P. Oosterhof Gespecialiseerd in: Strategie, Creatie en Media E-mail:
[email protected]
◆ SIR: Business to Business Communicatie Bisschopstraat 41 7513 AJ ENSCHEDE Postbus 3775, 7500 DT ENSCHEDE TEL 053-4307044 FAX 053-4306786 Contactpersoon: de heer M.B. Schenning E-mail:
[email protected] i Website: www.sir.nl ◆ Studio Van Dijken Oliemolensingel 175 7511 BB ENSCHEDE TEL 053-4808606 FAX 053-4808600 Contactpersoon: Gerard ten Berge Gespecialiseerd in: communicatie en vormgeving E-mail:
[email protected]
Schoonmaakbedrijven ◆ Asito Schoonmaak bv Plesmanweg 24 7602 PE ALMELO TEL 0546-484950 FAX 0546-484955 Contactpersoon: drs. G.J. Morsink RM ◆ CSU total care Vendelier 51c 3905 PC VEENENDAAL TEL 0318-535555 Contactpersoon: de heer J.H. Hazelaar Gespecialiseerd in: schoonmaak ◆ IDG-Presto Twentepoort-Oost 39 7609 RG ALMELO TEL 0546-481120 / FAX 0546-481130 Contactpersoon: de heer G.A. Seiger Gespecialiseerd in: specialistische reiniging E-mail:
[email protected]
Uitzendbureaus
51
I K Te l g i d s
◆ VHT Automatisering BV Institutenweg 38, , 7521 PK ENSCHEDE TEL 053-4803500 / FAX 053-4803501 Contactpersoon: de heer P.B.A. Temmink E-mail:
[email protected] i Website: www.vht.nl
◆ Drost Rechtspraktijk B.V. Parallelweg LS 8, 7553 LG HENGELO TEL 074-2490300 / FAX 074-2490301 Contactpersoon: de heer Y.P.J. Drost E-mail:
[email protected]
in id es T-l al 52 IK iaS 52 d s al Me 45 g in el - 2 eld ?: B 74 0 rm s ve lgid ief: e Uw IKT tar t de r he o vo
Dé telefoongids voor leden van de Industriële Kring Twente. Op internet: www.twentevisie.nl
◆ Adecco The Flex Company Nijverheidstraat 9 7511 JM ENSCHEDE TEL 053-4305300 FAX 053-4305303 Contactpersoon: mevrouw R. Blankenborg Gespecialiseerd in: uitzenden, detacheren, werving & selectie E-mail:
[email protected] ◆ Unique Uitzendburo Marktplein 57 7607 HL ALMELO TEL 0546-543005 FAX 0546-543009 Contactpersoon: mevrouw M. Vreuls Gespecialiseerd in: flexible arbeid E-mail:
[email protected] ◆ Unique Uitzendburo Enschedesestraat 41 7551 EJ HENGELO TEL 074-2452060 FAX 074-2452069 Contactpersoon: mevrouw D.N. Mensink Gespecialiseerd in: uitzenden, werving en selectie, detacheren E-mail:
[email protected] ◆ Unique Uitzendburo Beltstraat 1 7511 JZ ENSCHEDE TEL 053-4809105 FAX 053-4809109 Contactpersoon: mevrouw E. Gest Gespecialiseerd in: uitzenden, werving en selectie, detacheren E-mail:
[email protected]
Zakenreizen ◆ BBT Brinkman Business Travel Van Loenshof 84-90 7511 NM ENSCHEDE TEL 053-4327485 FAX 053-4324063 Contactpersoon: de heer B. Brinkman Gespecialiseerd in: zakenreizen E-mail:
[email protected] i Website: www.reisburo-brinkman.nl ◆ Advanced Travel Partners Grotestraat 7 7461 KE RIJSSEN TEL 0548-540800 FAX 0548-542055 Contactpersoon: de heer B. Nijkamp E-mail:
[email protected] ◆ WorldTravel Holland Atoomweg 350 3542 AB UTRECHT TEL 030-2404949 FAX 030-542055 Contacpersoon: mevrouw M. Pronk E-mail:
[email protected] i Website: www.worldtravelholland.com
Websites van in de IKTelgids vermelde bedrijven met het symbooltje i , zijn ook te vinden via de website: www.twentevisie.nl Alle bedrijven met het symbooltje hebben een bedrijfsprofiel op de website: www.twentevisie.nl Alle IKTel-leden staan tevens op: www.twentevisie.nl, voorzien van plattegrond en routeplanner.
Twente visie. 04/2002
IKTvisie op...
Maatschappelijk Ondernemen
Koninklijke Grolsch
54
Klompenfabrikant Paul Nijhuis 56 Wet Verbetering Poortwachter 59 Timmerfabriek Ter Huurne
60
EZ-topman Henk Tankink
62
Scope
63
Twente Agenda
64
Elke ondernemer en consument vraagt zich regelmatig af of het bedrijf waarmee hij zaken wil doen wel betrouwbaar, bonafide en integer is. Dat zal ook de voornaamste reden zijn dat bij discussies over maatschappelijk verantwoord ondernemen steeds weer gesproken wordt over goede instrumenten om de integriteit van de zakenpartner vast te stellen. Hierbij speelt de intensiteit van de transactie (eenmalige levering of een langjarige samenwerking) een grote rol alsmede de opvattingen die men hierover zelf heeft. Het onderwerp integriteit staat al enkele jaren hoog op de agenda bij overheid en bedrijfsleven. Het probleem is nog steeds dat wordt gezocht naar eenduidige definities van de te hanteren normen, waarden en gedragsregels. Pas daarna kunnen beide partijen samen kijken of het mogelijk is om deze regels en normen systematisch te implementeren. De overheid reageert op elk onheil of ramp met nieuwe of strengere toezichtmaatregelen, terwijl elke keer weer de oorzaak mede moet worden gezocht in juist het falen van dat overheidstoezicht. Maatschappelijk verantwoord ondernemen betekent niet alleen het voorkomen van fysieke rampen, maar ook het vermijden van onjuiste of minder esthetische acties op financiële, fiscale of sociale terreinen. Bedrijven in de private markt hebben in het kader van bijvoorbeeld de terugtredende overheid toezichtfuncties, die traditioneel des overheids zijn. Zij moeten steeds een afweging maken tussen commerciële motieven en ethische principes over wat maatschappelijk nog kan worden toegestaan. Bij het Parlement lopen momenteel twee wetsvoorstellen, waarin een integriteitbeoordeling van bedrijven aan de orde is, onder andere over een ‘Verklaring omtrent Gedrag’ voor rechtspersonen. Binnen de private toezichtwereld is momenteel een discussie gaande over de mogelijkheid ‘integriteitcertificaten’ te ontwikkelen, die als het ware een integriteitskeurmerk verstrekken aan bedrijven en ondernemers. Daarbij is een actieve rol van de overheid noodzakelijk. Voor ondernemers in onze regio zal dit onderwerp door het vele grensoverschrijdende verkeer een bijzondere plaats krijgen, omdat we met wetgeving in twee landen te maken hebben. Geert de Raad, Voorzitter Industriële Kring Twente
Stichting Industriële Kring Twente - Postbus 5501, 7500 GM Enschede - Tel. 053 - 48 49 980 - Fax 053 - 48 49 985 | Twentevisie | Jaargang 15 | Nummer 4 | April 2002 |
Nieuwbouw van start
Grolsch zet in Naast volumegroei werkt Grolsch ook aan kostenreductie door het aangaan van strategische en economische allianties en uiteraard de concentratie in Boekelo. Die laatste operatie zal leiden tot een geleidelijke vermindering van het personeelsbestand - overigens zonder gedwongen ontslagen - én tot het verdwijnen van het intern transport tussen beide brouwerijen.
54
Jacques Troch, voorzitter van de Raad van Bestuur van Koninklijke Grolsch NV.
Focus op kwaliteit, nieuwe bieren, horeca export en strategische allianties Expansie in de horeca
Jacques Troch is een tevreden mens. Na de laatste van de vele uitspraken van de Raad van State kan de in november 2001 aangevangen nieuwbouw van de nieuwe brouwerij definitief ongestoord worden voortgezet, de jaarcijfers over 2001 waren prima en Grolsch blijkt een zeer gewilde partner bij het aangaan van strategische allianties. Over fusies of overnames wil hij niet praten: “We willen onafhankelijk blijven en zijn ervan overtuigd dat we dat kunnen; in het belang van al onze stakeholders: de consument, de medewerkers, de aandeelhouders, de leveranciers én de regio”.
(door Niko Wind)
Voor die zelfstandigheid is groei nodig en Grolsch lijkt daarbij het tij mee te hebben, zowel in Nederland als in het buitenland. “Aan de ene kant hebben we als branche concurrentie van de mixdrankjes, aan de andere kant kiest de consument steeds meer voor kwaliteit.” Die focus op het premium-segment komt ook tot uiting in de nieuwe reclamecampagne met als slogan ‘Je hebt bier en je hebt Grolsch’.
Om deze reden zal Grolsch - in tegenstelling tot een aantal andere brouwers - niet gaan produceren voor privat labels en ook geen b-merken in de markt gaan zetten. “We gaan uiteraard wel door met onze zo succesvolle nieuwe bieren. Onze 2.5-bieren scoren bijzonder goed, maar ook de seizoensbieren en het zware ‘Kanon’ doet het goed.”
Een van de onderdelen van de strategie is gericht op de verkoop in de horeca. Volgens een recente Europese richtlijn mogen de grote merken (met meer dan 30% marktaandeel) geen horecagelegenheden meer aan zich binden. De kleinere brouwerijen mogen dat wel. “We kunnen en willen door extra faciliteiten - en door onze Grolsch-academy - meer horecaondernemers aan ons binden. In het thuisgebruik hebben we in Nederland nu een marktaandeel van bijna 20%; in de horeca is dat maar 10%. Daar is dus nog een flinke winst te boeken.” Naast het eigen merk gaat Grolsch ook het pretentieuze Amerikaanse life-style bier Miller produceren. “De Amerikanen zochten een partner in Europa en kwamen automatisch bij ons terecht omdat wij een uitstekende reputatie hebben en kwaliteit nu eenmaal aansluiting zoekt bij kwaliteit.” Grolsch gaat niet alleen Miller brouwen, maar wordt ook verantwoordelijk voor de verkoop, marketing en distributie in Nederland en Frankrijk.
Export Tegelijk met een bescheiden groei in Nederland (in een stabiele tot zelfs licht krimpende markt) denkt Troch
op groei vooral door middel van export een forse omzetgroei te kunnen realiseren. “We gaan daarbij niet proberen om de hele wereld in één keer te veroveren, maar focussen ons op onze koopkrachtige kernmarkten: Australië, Canada, de Verenigde Staten en de Europese Unie met daar binnen vooral Groot-Brittannië, Frankrijk en Portugal.” Die focus op de Britse consument lijkt vreemd omdat wij hier ‘op het continent’ nog steeds denken dat Britten alleen maar dat schuimloze ale drinken. Jacques Troch weet wel beter én hij weet hoe ‘zijn’ Grolsch daar het beste op kan inspelen. “De Britten hebben in korte tijd een dubbele revolutie doorgemaakt. Zij zijn massaal overgestapt op lagerbier (pilsener) én ze zijn verzot op kwaliteitsbier van buiten de UK.” Grolsch blijkt daarin extra goed aan te slaan. “Van de Europese merken zijn we nu nummer drie met de ambitie om ons volume in vijf jaar te verdubbelen en door te stoten naar de tweede plaats.” Ook bij de penetratie van de Britse markt had Grolsch de wind mee, omdat na de overname van partner Bass door Interbrew, gevolgd door bezwaren van de Europese Commissie, hun partner in handen kwam van het Amerikaanse Coors, de derde brouwer van de Verenigde Staten. “ Onze partner heeft een enorm distributienet zowel naar de horeca als naar de supermarkten en wij zijn volledig complementair aan hun assortiment. Onze belangen lopen geheel parallel” De export naar de Verenigde Staten zat vorig jaar in een dip omdat de toenma-
lige importeur wegens gewijzigde eigendomsverhoudingen te weinig activiteiten ontwikkelde in de richting van de distributeurs. Met een nieuwe importeur die blaakt van enthousiasme, moet ook de verkoop weer gaan stijgen. Troch mikt ook hier op een verdubbeling in vijf jaar. “De Amerikanen zijn nu eenmaal verzot op Grolsch. En dat geldt al lang niet meer alleen voor de beugel, maar ook voor bier uit pijpjes en blik.” Het bier voor de UK wordt momenteel in licentie gebrouwen; in de VS zal dat waarschijnlijk nooit gebeuren omdat de vermelding ‘import’ daar voor een enorme meerwaarde zorgt.
Tagus en Warsteiner Een van de strategisch keuzen van Grolsch is het aangaan van strategische allianties. Een bijzondere samenwerking is die met ‘concurrent’ Warsteiner, een kwalitatief hoogwaardige brouwerij op nog geen 200 km van Twente. In de eerste fase gaat het puur om een gezamenlijke inkoop van verpakkingsmateriaal en hulpgrondstoffen. Dit kan gevolgd worden door de inkoop van mout en hop, maar ook door bijvoorbeeld totaal andere vormen van samenwerking zoals het optimaliseren van de afvulcapaciteit, het opzetten van gezamenlijke distributienetten in exportmarkten en gezamenlijke research and development. “Op onze thuismarkten blijven we uiteraard volle concurrenten!” In Portugal is weer een ander type samenwerking tot stand gekomen. De
daar opererende frisdrankfabrikant Sumolis was sinds begin 2001 distributeur van Grolsch, maar wilde ook met een eigen biermerk komen. De samenwerking leidde tot de introductie van het merk Tagus. Dit wordt momenteel nog in Nederland gebrouwen, maar zal -als het volume groot genoeg is - ook in Portugal worden gebrouwen. ■
55
Grolsch gaat in drie stappen van Groenlo en Enschede naar de nieuwe brouwerij. Door de diverse tegen de plannen aangespannen juridische procedures, die overigens allemaal zijn gewonnen door Grolsch, is de bouw later begonnen dan was gepland. De vertraging wordt echter gedurende de bouw ingelopen, zodat alsnog de oorspronkelijke einddatum van 2005 wordt gehaald. In oktober 2003 zal in Boekelo het eerste bier worden gebrouwen, een maand later worden daar de eerste fusten gevuld, vóór Pasen 2004 gevolgd door de beugels, de blikjes en de flessen voor de export. Groenlo kan daarna sluiten. De sluiting van Enschede zal ergens in 2005 een feit zijn. Het kantoor is dan al lang gevestigd op ‘De Groote Plooy’. De bouw vergt een investering van € 240 miljoen, waardoor Boekelo € 40 miljoen duurder is dan de twee huidige brouwerijen (inclusief modernisering) samen. Grolsch verwacht echter een efficiency winst van € 7 miljoen per jaar, waardoor de terugverdientijd kort is.
In 2005 wordt al het bier op de Groote Plooy gebrouwen
Klompenfabrikant Paul Nijhuis:
‘Zorgen voor ons cultureel Hoewel de klompen van Nijhuis letterlijk over de hele wereld gaan en Paul geregeld mee gaat met handelsmissies, kent niemand het dorpje Beltrum en ook het overgrote deel van de Twentse bevolking weet niet van de strategische ligging van Nijhuis’ bedrijf: in het centrum van de driehoek Eibergen-NeedeGroenlo. Die ligging was voor Paul wél een belangrijk argument om verhuizing naar een industrieterrein elders af te wijzen. “Met een maximale afstand van zo’n tien kilometer, kan iedereen op de fiets op het werk komen.” En met iedereen bedoelt hij zijn 40 vaste medewerkers en de groep parttimers en uitzendkrachten die geregeld hun steentje bijdragen aan de productie. “Met de thuiswerkers heb ik momenteel ruim 120 mensen op de loonlijst staan.”
56
‘Je leert het meeste van dingen die niet kunnen’
Paul Nijhuis.
Paul Nijhuis is met afstand de wereldwijde marktleider als het gaat om de productie van klompen, zowel van de degelijke draagklomp als van de souvenirs en relatiegeschenken. Een bijzondere ondernemer voor wie het behoud van de klomp als cultureel erfgoed belangrijker is dan het grote geld. “Hoewel iedereen roept dat we een high-tech land zijn, kent de hele wereld ons van de windmolens, de tulpen en de klompen. Er zijn weinig landen ter wereld die zulke nationale symbolen hebben.”
(door Niko Wind)
Klompenfabriek Nijhuis is de enige van de vele honderden klompenmakerijen elk dorp had er wel één - die de slag écht heeft gemaakt. Zijn vader startte in 1938 met een productie van 4 paar klompen per dag. Na de oorlog steeg de vraag explosief naar 9 miljoen paar, om daarna weer scherp te dalen tot zo’n 800.000 paar nu. In 1975, toen Paul in de zaak kwam, haalde de klompenmakerij met zes man een weekproductie van duizend paar klompen per week. Nu verlaten elke week zo’n 10.000 paar draagklompen en 20.000 paar souvenirklompen de fabriek. Dit inclusief al die miniatuur-klompjes die onder meer als sleutelhanger dienen. Het geheim zit, zoals zo vaak, in de mechanisatie en automatisering. Maar dat was niet gemakkelijk; machines om klompen te maken zijn nergens in de wereld te koop. Paul, die met een MTS-achtergrond in 1977 het bedrijf overnam, ontwikkelde en bouwde het
erfgoed!’ leeuwendeel van het machinepark zelf; uiteraard samen met zijn technische dienst. Maar ook de indeling, en met name de afvoer van zaagsel en houtsnippers, is zijn idee: een stelsel van goten met wormwielen die al het afval naar één punt voeren. Daar wordt het vermalen tot bodembedekking voor ligboxstallen. Hij heeft nu plannen voor een verdubbeling van het bedrijfsoppervlak. Want voor een fabriek waarin van de ene kant de stammen van populieren in gaan en aan de andere kant wekelijks tienduizenden paren klompen uitkomen, heb je ruimte nodig. “We zijn zo hard gegroeid dat de tussenvoorraden ons letterlijk in de weg komen te staan.”
CE-markering Paul had een zwaar jaar toen de EU de klomp als werkschoen in de ban dreigde te doen, maar kwam uiteindelijk als overwinnaar uit de strijd. Hij ontwikkelde - samen met TNO - een eigen stelsel van normen, die vervolgens werden verheven tot een EU-richtlijn. “Ik heb dus, naast mijn eigen lesboek, ook mijn eigen Europese normen geschreven. Maar wat wil je ook, als je in feite de enige grootschalige klompenfabriek van de wereld bent!” Die tegenslag en de moeilijke jaren na de overname van het bedrijf hebben, zoals hij dat zelf uitdrukt, de ondernemer Nijhuis gevormd. “Je kunt geen goed ondernemer worden, als je nooit met de rug tegen de muur heb gestaan en ‘met de hand op de knip’ hebt moeten opereren.” Een andere wijsheid van hem is zomogelijk nog treffender. “Je leert het
Export Hoewel het overgrote deel van de souvenirs via de Nederlandse winkels naar het buitenland verdwijnt, kent klompenfabriek Nijhuis ook een deel directe export, waarbij de bestemmingen nogal wat fluctueren. “Japan is voor ons een belangrijk exportland vanwege het gigantisch grote Holland-dorp ‘Huis ten Bosch’ in Nagasaki, na Walt Disney qua grootte het tweede familiepark van Japan.
meeste van de dingen die niet kunnen. Alleen dan ontdek je wat je wél kunt!” Zo is hij vanuit die visie onder meer eindeloos bezig geweest met het ‘in massa’ lakken van miniatuur klompjes. Het fijne wil hij er niet over kwijt, maar het heeft iets te maken met teflon en vernevelen van verf, waardoor het lakken kwalitatief beter wordt én goedkoper.
Marktleider en ‘nationaal product’ Dankzij zijn unieke positie is Paul Nijhuis tot in alle hoeken van de wereld bekend. Als simpele ondernemer uit Beltrum neemt hij deel aan internationale handelsmissies en vloog zelfs mee met de kroonprins naar Japan voor de viering van 400 jaar onderlinge betrekkingen. “Je gaat dan met een halve populier en wat handgereedschap in het vliegtuig om Nederland te verkopen.” Marktleiderschap is aan de ene kant gemakkelijk (“Je bepaalt de kwaliteit, de leverbetrouwbaarheid én de prijs.”), aan de andere kant doet het een extra aanslag op je creativiteit omdat deze niet door de concurrentie wordt geprikkeld. Paul kan vooral in de souvenir-branche zijn creativiteit meer dan kwijt. Hij ontwerpt, samen met een aantal kunstenaars de beschilderingen en zorgt zelf ook voor de fysieke vormgeving, als voor een bepaald motief (dat met behulp van een transfer wordt aangebracht) net even andere afmetingen nodig zijn. “Je moet steeds met iets anders komen. En dat geldt zeker voor een evenement als de Floriade. We hebben daar de alleenverkoop en ze verwachten uiteraard dat we daar iets heel bijzonders van maken.” De draagklompen en de souvenirs (waar tegenwoordig steeds meer relatie-
geschenken bij komen) zijn niet alleen qua gebruik, maar ook qua marktbenadering totaal verschillend. De draagklompen voor de boeren en de bouw (vooral in de wegenbouw worden ze veel gedragen) gaan via de groothandel. De souvenirs gaan rechtstreeks naar de retailers (en voor een klein deel via www.woodenshoes.com). Dat geldt zowel voor de groten zoals de Zaanse Schans en de Floriade als voor souvenirwinkeltjes in Amsterdam. Juist in die kleine winkeltjes doet Paul zijn inspiratie op. “Ik praat daar met de winkelmeisjes over wat wel en wat niet goed loopt en wat ze graag in het assortiment willen hebben.” De ideeën voor de markt van relatiegeschenken komen vanuit de beurs, waar Paul zijn waar aanbiedt, én van inkopers van bedrijven die iets bijzonders willen. “We hebben onder meer klompen waarin een wijnfles past, vogelhuisjes in de vorm van een klomp. Uiteraard met het eigen logo van het bedrijf. En elk moment komen zij of wij weer met een nieuw idee.”
Bedrijfsvoering Naast de noodzaak om te leren in tijden dat het echt moeilijk gaat, is Paul ook in zijn bedrijfsfilosofie duidelijk: “Het gaat om visie, beleid en uitvoering. Als directeur wordt van mij de visie verwacht. In de laag daaronder wordt het beleid gemaakt door mijn bedrijfsleider (een aan de UT-afgestudeerde werktuigbouwer) met steun van mijn administrateur. De productiechefs zorgen voor de aansturing van alle interne afdelingen en de thuiswerkers.” Het commerciële deel neemt Paul, samen met een vertegenwoordiger, zelf voor zijn rekening. ■
57
Nieuwe wet moet WAO-instroom beperken
Poortwachter is nog schimmig Op 1 april 2002 treedt de Wet Verbetering Poortwachter in werking. Voor werknemers, die zich vanaf die datum ziekmelden (en voor hun werkgevers) geldt vanaf die datum een ander regime: een veel fijnmaziger net van regels, waardoor de instroom in de WAO moet verminderen. Tijdens een druk bezochte IKT-bijeenkomst gaf Peter Weekers, regiodirecteur Overijssel/Gelderland-Noord van reïntegratiebedrijf Argonaut, tekst en uitleg.
(Door Niko Wind)
De wet PEMBA was bedoeld om werkgevers door een financiële prikkel aan te zetten het ziekteverzuim terug te dringen en het aantal WAO-ers te verminderen. Door het matige succes hiervan is de overheid met een aantal dwingende regels gekomen, die met name betrekking hebben op het eerste ziektejaar.
van de werknemer, de probleemanalyse en de reïntegratie-analyse.
Sancties
59
Het is opmerkelijk dat op het niet goed uitvoeren zowel voor de werkgever als voor de werknemer sancties staan. De werkgever kan verplicht worden nog eens maximaal 52 weken het loon door te betalen. De werknemer kan - als hij of zij zonder duidelijke grond niet meewerkt - het recht verliezen op loondoorbetaling en door de UWV op de WAO-uitkering worden gekort. Zonder reïntegratieverslag zal de UWV zelfs een WAO-aanvraag niet in behandeling nemen. Als uiterste consequentie van het niet meewerken aan de reïntegratie kan voor de werknemer zelfs ontslag worden aangevraagd. Als waarborg moet de directeur Arbeidsvoorziening (en waarschijnlijk ook de kantonrechter) de UWV om advies vragen. Uiteraard is een schriftelijke waarschuwing noodzakelijk en overleg met de Arbo-dienst meer dan wenselijk.
Reïntegratiedossier Volgens de nieuwe wet - en dat geldt dus voor alle nieuwe ziektegevallen na 31 maart 2002 - moet de ziekmelding uiterlijk op de derde dag aan de Arbodienst worden gemeld en in de 13e week bij de nieuwe uitvoeringsinstantie UWV. Daarnaast moet de werkgever - als hij vermoedt dat de ziekte langer kan gaan duren - snel starten met het opzetten van een reïntegratiedossier. Hierin staan minimaal het verloop van het verzuim, de activiteiten die werkgever én werknemer hebben ondernomen en indien reïntegratie mogelijk lijkt - een plan van aanpak. Dat plan van aanpak behelst onder meer de activiteiten, doelen en termijnen én afspraken over evaluatie. Ook hier zit weer als verplichting in dat deze evaluaties om de zes weken moeten plaatsvinden. Mocht de werknemer, ondanks alle inspanningen, toch voorbestemd zijn voor de WAO, dan moet dit verslag - in overleg met de werknemer - uiterlijk in de 37e week gereed zijn, zodat de werknemer in de 39e week een WAO-uitkering kan gaan aanvragen. Dit dossier wordt later aangevuld met onder meer de beoordeling van de beperkingen en mogelijkheden
Denk aan een verzuimreglement
“Zonder goed verzuimreglement en een goede communicatie met de werknemers, kan er in het proces veel mis gaan en heeft een werkgever uiteindelijk geen poot om op te staan.”
Rolverdeling De werkgever is onder meer verantwoordelijk voor het casemanagement, waaronder de verzuimbegeleiding (ook al is deze uitbesteed aan een Arbodienst). Dit casemanagement is een verantwoordelijkheid van de werkgever. Kleinere bedrijven zullen dit waarschijnlijk uitbesteden aan de Arbodienst of een reïntegratiebedrijf. Het blijft echter de verantwoordelijkheid van de werkgever! Verder zal er een arbeidsdeskundige (van de Arbo-dienst of een reïntegratiebedrijf) ingeschakeld moeten worden om te bepalen wat iemand nog wel kan
Peter Weekers.
en wat niet meer. Peter Weekers wees in dit geval op de grote verschillen in aanbod tussen de verschillende Arbo-diensten en de reïntegratiebedrijven. De werknemer is zelf verantwoordelijk voor een snelle werkhervatting zodra de gezondheid dat toestaat. Dat geldt ook voor ander passend werk. Hij benadrukte het belang voor de werkgever van onderzoek naar de mogelijkheden van reïntegratie: terug in de oude baan, ander werk of een andere werkgever. “Hoe eerder u daarmee begint, hoe beter. Want hoe langer iemand weg is, hoe moeilijker de terugkeer is. Zeker als het om psychische problemen gaat!”Een goede aanpak van de reïntegratie kan een werkgever flink wat geld besparen (een volledige WAO-er kost immers gemiddeld € 135.000); laksheid leidt tot hoge kosten, óók voor de werknemer! ■
Gelijk met 75-jarig bestaan
Timmerfabriek Ter Huurne 60
Marcel ter Huurne.
Op 1 maart jl. vierde Timmerfabriek Ter Huurne het 75-jarig bestaan én de opening van een fraai nieuw pand op het industrieterrein Stepelo in Haaksbergen. Volgens directeur Marcel ter Huurne was dit een bittere noodzaak, omdat de bestaande verfinstallatie qua milieueisen bij lange na niet meer voldeed aan de eisen die de afnemers stellen. Daarnaast was er aan de Buursestraat geen mogelijkheid meer voor uitbreiding. “Industrie past ook niet meer in een woonwijk en wat uitstraling betreft zitten we nu veel beter.”
(Door Niko Wind)
De nieuwe volautomatische spuitinstallatie, waarmee de geproduceerde kozijnen en gevelelementen met watergedragen verf worden behandeld, is de trots van het bedrijf. “Onze afnemers - en de wetgever - eist binnenkort deze milieuvriendelijke coating. Binnen in woon-
huizen mag al geen verf op terpentijnbasis meer worden gebruikt.” De nieuwe installatie is uiteraard ook goed voor de medewerkers én voor de bedrijfsvoering. Het werk dat eerder - onder veel minder gunstige omstandigheden - door zes man werd gedaan, is nu het werkter-
rein van één ‘operator’, die met hart en ziel verbonden is met ‘zijn’ installatie. Met de nieuwe fabriek en de nieuwe spuitinstallatie heeft Ter Huurne twee stappen gedaan op weg naar een hoogtechnologisch uiterst mensvriendelijk bedrijf. “We willen hierna geleidelijk overgaan op een verdere automatisering van de bewerkingsmachines en een meer CNC-sturing vanuit de werkvoorbereiding.” Het bedrijf mag, volgens Marcel ter Huurne, echter nooit een volledig geautomatiseerde fabriek worden. “Het gaat om een evenwicht tussen automatisering en vakmanschap. We zijn trots op onze vakmensen en zij zijn trots op hun werk. Als je daar geen gebruik meer van maakt, verdwijnt het plezier in het werk
naar nieuw pand en dat kan je hen niet aandoen.” Mede om deze reden hebben de mensen op de werkvloer de laatste jaren steeds meer verantwoordelijkheid gekregen.
De markt Ter Huurne wil groeien en aan het bedrijfspand zal het niet liggen: een bebouwd oppervlak van zo’n 14.000 m2 én genoeg ruimte op de kavel om er nog een extra hal bij te zetten Veel zal uiteraard afhangen van de marktontwikkeling en de activiteiten van de concurrentie. En dat laatste is momenteel nogal onvoorspelbaar. Marcel ter Huurne: “Er is sprake van een stagnatie in de woningbouw. Plannen genoeg, maar door traag werkende overheden en lange inspraakprocedures laat de realisatie vaak lang op zich wachten. Om leegstand te voorkomen is er bij projecten die wél doorgaan soms sprake van prijsdumping. Sommige concurrenten produceren liever met verlies dan dat hun machines stil staan.
we lakstraat uiteraard prima kan. Het monteren van kozijnen en - vaak kant-enklaar geleverde - gevelelementen laat Ter Huurne graag over aan de bouwvakkers zelf, al moeten zijn mensen soms wel met lede ogen aanzien hoe de met zorg vervaardigde en gelakte producten zo maar in het zand worden gedeponeerd. “We gaan daarom steeds meer de rol van adviseur spelen en geven ter plaatse instructie in het opslaan én het plaatsen van onze kozijnen. Dat voorkomt klachten en zorgt tegelijkertijd voor een versnelling in de bouw.”
we bedrijf ook meer werk in de eigen regio te krijgen.
Woningbouw
Kwaliteit
Timmerfabriek ter Huurne behoort tot de top-15 in de branche en concentreert zich met de kozijnen en gevelelementen vrijwel volledig op de projectmatige woningbouw met projecten tussen de 5 en 500 woningen. Vreemd genoeg gaat verreweg het grootste deel van de productie naar de grote en middelgrote aannemers in de Randstad en met name het gebied rond Rotterdam. Een reden daarvoor is moeilijk aan te geven. “Dat is historisch gegroeid en in de bouw wisselt men nu eenmaal niet snel van toeleverancier.” Marcel vindt het echter nog steeds vreemd dat zijn transporteur op de A1 de auto’s van de concurrenten tegenkomt, die naar het oosten rijden. Hij hoopt met zijn nieu-
Naast service, innovativiteit en een stipte levering, speelt kwaliteit uiteraard een grote rol binnen deze branche. Ter Huurne beschikt over een intern kwaliteitssysteem, waarbij op elke werkplek en per project exact bekend is wat de kritische factoren zijn. De uitvoering van dit systeem wordt frequent gecontroleerd door de Stichting Keuringsbureau Hout. En bij ‘kwaliteit’ gaat het zowel om de maatvoering en de optische kwaliteit van het hout als om het vochtpercentage bij binnenkomst en bij bewerking. De verschuiving van timmerfabriek naar leverancier van totale componenten vergroot het belang van een optimaal functionerend kwaliteitssysteem. ■
Aan Duitsland waagt Marcel ter Huurne zich voorlopig niet meer en dat heeft niet alleen maar betrekking op de totaal verschillende bouwwijze en de traditioneel veel kleinere ramen “We hebben daar een paar kleinere opdrachten gehad, maar die gingen stuk voor stuk mis toen het op betalen aankwam.” Verder dan een paar projecten voor Centerparks is hij bij onze oosterburen niet gekomen.
Aan tafel met architect en aannemer
Naast de huidige en waarschijnlijk tijdelijke, prijsconcurrentie gaat het ook in de timmerbranche vooral om kwaliteit, innovativiteit en meedenken met de klant. “De tijd dat we kant-en-klare detailtekeningen aangeleverd kregen, is voorgoed voorbij. Wij zitten nu met aannemers en architecten aan tafel om voor hen de meest gunstige oplossing te bedenken. Bij veel projecten besteden we meer tijd achter de tekentafel dan in de productie.” Aan de andere kant leveren timmerfabrieken als Ter Huurne steeds meer complete producten, dus kozijnen en ramen, inclusief glas en hang- en sluitwerk (volgens het politie-keurmerk) en een trend van de laatste tijd - afgelakt in de gewenste kleur. Iets wat met de nieu-
61
EZ-topman Henk Tankink:
Uitdagingen voor de Nederlandse Economie 62
Henk Tankink
Op 22 maart jl. ontving IKTHaaksbergen een bijzondere gast: drs. H.J. (Henk) Tankink, directeur Bedrijven Ministerie van Economische zaken. Hij beschreef indringend de zorgen én de uitdagingen van de Nederlandse Economie: een pleidooi voor waakzaamheid, vergroting van de productiviteit, duurzaamheid en innovatie én een boodschap aan de politieke partijen die zich rijk rekenen aan veel te hoge economische groeicijfers.
(Door Niko Wind)
“Nederland is ook in de komende jaren één van de beste vestigingslanden voor bedrijven. Alleen de VS, Singapore en Finland worden door het Britse instituut Economist Intelligence hoger aangeslagen. Het is het resultaat van de ingrijpende herziening van het sociaal-economisch bestel (en het samenspel tussen bedrijfsleven, vakbeweging en overheid) die begin jaren tachtig is ingezet.”
Zorgen Na deze succesvolle tijd komt, volgens Tankink, voor Nederland een onzekere periode.
Hij heeft zorgen over het verdwijnen van de economische groei in veel delen van de wereld en over de opstelling van de USA, dwars tegen de resultaten van de recente WTO-top: de beschermende maatregelen op de staalmarkt. “Ik hoop niet dat dit het begin vormt van een handelsoorlog, die alleen maar verliezers kent. Zo’n machtsstrijd heeft vooral voor een internationaal georiënteerd land als Nederland stevige effecten.” Een ander zorgpunt is de afvlakking van de binnenlandse bestedingen door het wegvallen van de stijging van de huizenprijzen en van de aandelenkoersen en door de lage groei van de arbeidsproductiviteit. Dit laatste is het gevolg van onze concentratie op de dienstensector, de internationale concurrentie van de industrie (waar de groei veel hoger ligt) en het afstoten van veel arbeidsintensieve taken. Henk Tankink heeft uiteraard ook zorgen over de vergrijzing, de miljoen WAO-ers en de beschikbaarheid van gekwalificeerd personeel en het overhevelen van werk voor dit soort mensen naar landen buiten de (huidige) EU. “Hoe het pleidooi voor een green-cardsysteem past in de huidige politieke discussie over immigratie is zeker geen eenvoudige zaak.”
Financiën Het slechte beursklimaat zorgde voor een daling in het aantal aandelenemissies. Er zijn, volgens Tankink, signalen dat er steeds meer alleen projectfinanciering wordt aangeboden. “Hier zullen vooral innovatieve projecten met grotere onzekerheden en een langere time-to-market sterk onder leiden.” De te forse loonstijgingen in de afgelopen vier jaar hebben een nadelige invloed op onze concurrentiepositie. Hij aarzelt over de oplossing om meer per bedrijf loonafspraken te maken omdat ondernemers toch al geneigd zijn om boven de CAO-schalen te betalen. Aan de andere kant is hij bezorgd over de reacties op de pogingen van bedrijven om de loonstijging te beperken. “Een kentering is noodzakelijk en als deze er niet komt, zal onze concurrentiepositie verder worden aangetast.
De laatste zorgenpunten van Tankink betreffen het geringe innovatieve vermogen (dat alleen kan worden verbeterd door een goede relatie tussen onderzoekers en ondernemers), de externe veiligheid en de mobiliteit.
Heilige huisjes Tankink’s macro-economische agenda bevat vier punten: handhaving van de financiële soliditeit, lastenverlichting voor het bedrijfsleven, meer geld voor de versterking van de economische structuur en een sociaal zekerheidsstelsel dat mensen activeert om te werken. Dat hiervoor heilige huisjes zullen moeten sneuvelen is duidelijk. Tankink denkt daarbij aan fiscale faciliteiten zoals de hypotheekrente, pensioenvoorzieningen en spaarloon; inkomensafhankelijke subsidies zoals de huursubsidie en een andere aanpak van de WAO, zowel gericht op het weer aan het werk krijgen van mensen als op het in dienst nemen van WAOherintreders. Naast een verhoging van de productiviteit en meer oog voor duurzaamheid pleitte Tankink vooral voor meer innovatie. Hij noemde in dat verband innovatieve clustering van kleinere bedrijven en samenwerking met technologische instellingen. Programma’s als Toeleveren & Uitbesteden, Innovatieve Logistieke Concepten en de 2x2-fabriek zijn daarvan goede voorbeelden. De overheid moet voor deze ontwikkelingen de juiste condities scheppen: verbetering van de kennisinfrastructuur en de fysieke infrastructuur, vergroting van de elektronische bereikbaarheid en veranderingen in de dienstverlening van de overheid: verlaging van de administratieve lasten, een toegankelijke en transparante overheid én een verbetering van de kwaliteit en de efficiency. Het bovenstaande is een samenvatting van de lezing van drs. Tankink. Belangstellenden kunnen de integrale tekst elektronisch opvragen via
[email protected] ■
Nieuwsrubriek over Twentse zaken en mensen. Indien u deelnemer bent van IKT kan uw nieuws onder Scope worden opgenomen. Persberichten bij voorkeur per E-mail of op diskette MS.Word aan te leveren. Deadline persberichten: 18 april 2002 Ons adres: IKT/Twentevisie, T.a.v. Saskia Rikhof-Slot Postbus 5501, 7500 GM ENSCHEDE Tel. 053 - 48 49 980, Fax. 053 - 48 49 985
[email protected]
1 maart 2002 de Gedragscode Informatieverstrekking Dienstverlening Intermediair (GIDI). Deze gedragscode is opgesteld door diverse belangenorganisaties in de verzekeringswereld en
Per 1 maart 2002 heeft Sasol Servo B.V. (‘Servo’) haar activiteiten op het gebied van de ‘Oilfield Chemicals’ ingebracht in een joint venture met Champion Technologies Inc. uit Houston (USA). De nieuwe joint venture onderneming heet Champion Servo B.V. en richt zich op de verkoop van chemicaliën aan Olie en Gas industrieën. Het onderwijsinstituut SWOT heeft een overeenkomst gesloten met het Career Center Twente (CCT) voor het verder opleiden van aanwezig talent binnen de bij het CCT aangesloten bedrijven. SWOT organiseert voor hen een sterk praktijkgerichte Masterclass-MBA.
Er zijn praktijkopdrachten binnen de participerende bedrijven. Hierdoor zal niet alleen de kennis, maar ook het netwerk van de cursisten worden vergroot. Informatie: www.swot.nl en www.cctwente.nl.
Vernay
Europa B.V. ontving een Milieuvergunning op Hoofdlijnen. Deze vergunning op hoofdlijnen kent minder specifieke voorschriften, alleen de hoofdlijnen worden aangegeven. Het bedrijf dat deze vergunning ontvangt moet in de afgelopen jaren daadwerkelijk hebben aangetoond dat ze het milieu, en daarmee haar omgeving serieus neemt. Vernay Europa B.V. heeft dit gedaan door vergaande besparingen door te voeren op energieverbruik en door op eigen initiatief een bodemsanering door te voeren. ■
Nieuwe IKT-deelnemers IKT-nieuws IKT-Almelo e.o.
IKT-Hengelo e.o.
IKT-Almelo e.o.
Het Balkon Hooidijk 15, 7661 RA Vasse Contactpersoon: Mw. J.A.M. Budde
Argonaut B.V. Postbus 567, 7550 AN Hengelo Contactpersoon: E.G. Derkink
F. van Lanschot Bankiers N.V. Postbus 743, 7500 AS Enschede Contactpersoon: C.H. Pauwels
NCP Personeelsmanagement Ringoven 6, 7621 GN Borne Contactpersoon: E.M.C. Boenders
IKT-Eibergen/Neede
Content B.V. Drienerstraat 8, 7551 HG Hengelo Contactpersoon: L.M. Holterman
De kring Almelo organiseert op dinsdag 23 april a.s. van 07.00 tot 09.00 uur haar jaarlijkse ontbijtbijeenkomst in het Theaterhotel te Almelo. Deze bijeenkomst zal voornamelijk in het teken staan van alle infrastructurele ontwikkelingen in Almelo. De gemeente zal de plannen op dit terrein communiceren met de aanwezige deelnemers.
IKT-Enschede TeleworX Stationsplein 2a, 7511 JD Enschede Contactpersoon: M.G. Koops
Morskieft Ontwerpers van Visuele Identiteit B.V. Postbus 426, 7550 AK Hengelo Contactpersoon: H. Morskieft
IKT-Algemeen DOC B.V. Kolthofhorst 44, 7531 EP Enschede Contactpersoon: R.G.J. Lansink Gladior B.V. Postbus 46, 7500 AA Enschede Contactpersoon: M. Huve Laponder Jaarsveld B.V. Postbus 88, 7500 AB Enschede Contactpersoon: E. Bonnet Naranjo YER Young Executive Recruitment Magnoliastraat 42, 7531 KA Enschede Contactpersoon: mw. B.A.M. Schurink Hodes Bouwsystemen B.V. Postbus 296, 7500 AG Enschede Contactpersoon: W.J.M. Reef
Kamer van Koophandel Veluwe en Twente Postbus 5500, 7500 GM Enschede Contactpersonen: A.G.J. ten Vergert, J.A. ten Cate, W. van Dalfsen (Deelnemer geworden van: Almelo, Eibergen/Neede, Haaksbergen, Hengelo, Oldenzaal en West-Twente)
IKT-Oldenzaal Op donderdag 16 mei a.s. organiseert de kring Oldenzaal van 07.00 tot 09.00 uur een ontbijtbijeenkomst bij restaurant De Tankenberg te De Lutte. De bijeenkomst zal in het teken staan van Milieu. Voor nadere details verwijzen wij u naar de uitnodiging. ■
Personalia Bij verlorenwasgieterij Cirex in Almelo en Koprivice (Tsjechië) heeft een directiewisseling plaatsgevonden. Directeur Erik Hageraats is teruggekeerd naar Corus, waar Cirex tot 2001 deel van uitmaakte. Hij is opgevolgd door Jeroen Spoelder, die daarvoor de functie van productieleider vervulde. Cirex richt zich met haar producten met name op de Europese automobielindustrie. ■ ˆ
Regionaal Vervoers Centrum Postbus 150, 7150 AD Eibergen Contactpersoon: H. Kamphorst
63
Scope
Pensioendesk Twente hanteert vanaf
wordt onderschreven door de Consumentenbond.
Twente Agenda 2002
64
Datum
Aanvang
Onderwerp
Plaats
Organisatie
19 april 19 april 20 april 23 april 14 mei 16 mei 28 mei 30 mei 05 juni 05 juni 06 juni 12 juni 14 juni 17 juni 18 juni 20 juni 24 juni 25 juni 26 juni 01 juli 22 aug. 04 sept. 05 sept. 10 sept. 10 sept. 11 sept. 17 sept. 19 sept. 23 sept. 25 sept. 27 sept. 30 sept. 07 okt. 10 okt. 07 nov. 13 nov. 16 nov. 19 nov. 21 nov. 22 nov. 25 nov. 26 nov. 27 nov. 02 dec. 09 dec. 11 dec. 12 dec. 17 dec.
14.00 uur 15.30 uur 09.30 uur 07.00 uur 17.00 uur 07.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 16.00 uur n.t.b. 16.00 uur 16.00 uur 16.15 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.30 uur 16.00 uur 12.00 uur 17.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 17.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 16.30 uur 16.00 uur 16.15 uur 12.00 uur 12.00 uur 16.30 uur 12.00 uur 15.00 uur 18.00 uur 16.00 uur 09.30 uur 16.00 uur 12.00 uur 12.00 uur 16.15 uur 18.00 uur 12.00 uur 16.30 uur 20.00 uur 12.00 uur 17.00 uur 17.00 uur
Alg. Verg. van Aandeelhouders Ondern. Twente Jaarvergadering Stichting TIB Klootschieten IKT-Haaksbergen Ontbijtbijeenkomst IKT-Almelo e.o. Bedrijfsbezoek Polaroid Ontbijtbijeenkomst IKT-Oldenzaal Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Jaarvergadering + bedrijfsbezoek IKT-West-Twente Lunchbijeenkomst VIT Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Jaarcongres Haarlemmermeer (Floriade) Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo + Enschede Slotbijeenkomst WVM Twente Bijeenkomsten IKT-Personeel & Organisatie Bijeenkomsten Ondernemen & Communicatie Jaarvergadering + bedrijfsbezoek IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Bedrijfsbezoek IKT-Almelo e.o. Lunchbijeenkomst IKT-Eibergen/Neede Informele bijeenkomst IKT-Oldenzaal Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Informele bijeenkomst IKT-Enschede Bedrijfsbezoek IKT-Almelo e.o. Inleiding door G. Cerfontaine Lunchbijeenkomst IKT-Eibergen/Neede Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Lunchbijeenkomst VIT Lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Lunchbijeenkomst IKT-Oldenzaal Jaarvergadering IKT Twente Concert Bijeenkomst IKT en TKT Interregionaal Klootschiet Toernooi Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Informele bijeenkomst IKT-Almelo e.o. Lunchbijeenkomst IKT-Eibergen/Neede Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Eindejaarsbijeenkomst IKT-Oldenzaal Lunchbijeenkomst VIT Eindejaarsbijeenkomst IKT-Enschede Eindejaarsbijeenkomst IKT-Hengelo
Enschede Enschede Haaksbergen Almelo Enschede De Lutte Hengelo Goor n.t.b. Oldenzaal Haarlemmermeer Hengelo De Lutte Hengelo Hengelo Haaksbergen Hengelo n.t.b. Neede n.t.b. Goor Hengelo n.t.b. n.t.b. Hengelo Eibergen Hengelo Hengelo Hengelo n.t.b. Haaksbergen Hengelo n.t.b. Almelo Bentelo/Delden n.t.b. Diepenheim Hengelo Rijssen Haaksbergen Hengelo n.t.b. Neede Hengelo n.t.b. n.t.b. n.t.b. n.t.b.
Ondern. Twente Stichting TIB IKT IKT WVM Twente IKT IKT IKT OOM IKT Mij.v.Nijv.&Handel IKT VNO-NCW Twente IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT Mij.v.Nijv.&Handel IKT IKT IKT IKT OOM IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT OOM IKT IKT
Voor nadere informatie: IKT VIT/OOM VNO-NCW Twente Mij.v. Nijverheid & Handel Stichting TIB
tel. 053 - 484 99 80 tel. 053 - 484 96 49 tel. 055 - 522 26 06 tel. 053 - 484 98 40 tel. 053 - 484 98 40
Voor opname in de Twente Agenda kunnen organisaties en instellingen in principe hun geplande bijeenkomsten en evenementen t.b.v. het Twentse bedrijfsleven via IKT opgeven. IKT neemt echter geen verantwoordelijkheid voor de juistheid van de verstrekte gegevens en behoudt zich het recht voor van plaatsing.