Over voeding en ondervoeding
2 november 2012
Over voeding en ondervoeding Inaugurele rede Feike van der Leij Lector Health & Food Lectoraat Food, Health & Safety
beste onderwijs = onderzoek onderzoek = vragen stellen
Lectoraat Food, Health & Safety
health
now
future
age
Roseboom et al. Journal of Hypertension 1999
www.hongerwinter.nl/pdf/kinderen_van_de_hongerwinter.pdf
Micronutriënten
Vitamines
Mineralen o.a. Calcium IJzer Zink Kalium Natrium
Macronutriënten (“brandstof”)
Vetten
Koolhydraten
Eiwitten
Micronutriënten
Macronutriënten (“brandstof”)
Vetten
Koolhydraten
Eiwitten mitochondriën Illustratie: Jan Prinsen
3 ENZYMEN
aanjagen van vetzuurverbranding
Schreurs et al., Obesity Reviews 2010
MIN
x
MIN = PLUS
aanjagen van vetzuurverbranding
Schreurs et al., Obesity Reviews 2010
energie sensor
MIN
x
MIN = PLUS
aanjagen van vetzuurverbranding
PPAR α
PPAR β/δ Gilde et al., Circulation Research 2002 van der Leij et al., Genomics 2008
PGC1α
PPAR α
“masterswitch”
PPAR β/δ
PGC1α
EXERCISE-MIMETICS
BEWEGING / CALORIE RESTRICTIE
EXERCISE / CR -MIMETICS
PPAR β/δ Mercken et al., Ageing Res Rev. 2012
PGC1α
Visolie
PPAR α
PPAR β/δ Sampath & Ntambi 2004 Georgiadi et al., Physiol Genomics 2012
Resveratrol
PGC1α
Baur et al., Nature 2006 Mercader et al., J Nutr Biochem. 2011
PGC1α
SIRT
mTOR
Metformine Mercken et al., Ageing Res Rev. 2012
Micronutriënten
Macronutriënten (“brandstof”)
Vetten
Koolhydraten
Eiwitten
bij mensen met overgewicht:
met suiker gezoete frisdrank: 1,6 kg erbij in 10 weken laagcalorisch gezoete frisdrank: 1,0 kg eraf in 10 weken
Raben et al ., Am. J. Clin. Nutrition 2002
ca. 1 kg verschil in gewichtstoename bij kinderen van 4 – 12 jr, gemeten over 1½ jr
de Ruyter et al., New England J Med. 2012
ca. 1 kg verschil in gewichtstoename bij kinderen van 4 – 12 jr, gemeten over 1½ jr
de Ruyter et al., New England J Med. 2012
ca. 1 kg verschil in gewichtstoename bij kinderen van 4 – 12 jr, gemeten over 1½ jr
de Ruyter et al., New England J Med. 2012
http://www.cdc.gov/obesity/data/adult.html
http://www.cbs.nl
“malnourished elderly citizens cost the EU more than obesity”
ondervoeding bij ouderen kost de EU méér dan obesitas Elia et al., British Association for Parenteral and Enteral Nutrition, 2005 Baeyens, From Malnutrition to Wellnutrition (Proceedings) 2006 Russell, Clinical Nutrition Supplements 2007 Elia & Bistrian, The Economic, Medical/Scientific and Regulatory Aspects of Clinical Nutrition Practice: What Impacts What? 2009
“malnourished elderly citizens cost the EU more than obesity”
MNA
= Mini Nutritional Assessment
MUST
= Malnutrition Universal Screening Tool
NRS2002 = Nutrition Risk Screening-2002 SGA
= Subjective Nutritional Assessment
SNAQ
= Short Nutritional Assessment
Incidence of nutritional risk according to NRS-2002
Sorensen et al., Clinical Nutrition 2008
www.zorgzamevoeding.nl
IWP Health, Food & Technology innovatiewerkplaats
www.food-circle.nl
www.food-circle.nl
Innovatieprogramma: Thematafels
Clean label conservering
Natuurlijke gezondheid granen / vruchten
Zout reductie
Functionaliteit gesproeidroogde poeders
Clean label emulsies
Clean label zoetwaren
Verzadigd vet reductie
Voedsel voor kwetsbare ouderen
Innovatieprogramma: Deelprojecten 1 Hoogcalorisch brood 2 Mogelijkheden van plantaardige eiwitten in gesproeidroogde poeders 3 Bioavailability verhogen van alternatief eiwit 4 Snelle detectie ten behoeve van houdbaarheid bakkerijgrondstoffen 5 Behoud van voedingsstoffen 6 Emulsies op zetmeelbasis 7 Verzadigd vet reductie Participerende bedrijven:
AVEBE; Basic Supply Group; CSK Food Enrichment; DOC Kaas; Food Processing & Partners; Lypack; Koninklijke Koopmans Meelfabrieken; Yme Kuiper; Smilde Foods; Bakkerij van der Zee
health
now
future
age
BMI of voedselinname
leeftijd
BMI of voedselinname
leeftijd
BMI of voedselinname
leeftijd
BMI of voedselinname
leeftijd
BMI of voedselinname
leeftijd
BMI of voedselinname
leeftijd
Customized Nutrition : Voeding op maat
FEED
FOOD
Customized Nutrition : Voeding op maat
eiwit en darmfunctie
Chemie
Chemische Technologie
Biotechnologie
Voedingsmiddelentechnologie
Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek
Martijn Franken
[email protected]
Cilia Hettinga
[email protected]
Erwin Kuiken
[email protected]
Aart van Marle
Wessel Moolenburgh
[email protected]
[email protected]
Lisa Pruijmboom
Arnold Wiersma
[email protected]
[email protected]
Jentina Schuurman
[email protected]
