Over 10 jaar nog voldoende klanten voor Dordtse winkels? Pilot hondenbeleid heeft beperkt effect Optimale baliedienstverlening gemeenten?

OCD.doc

maart 2012

IN DEZE UITGAVE:

Rapport Mantelzorg geeft inzicht en draagt bij aan gerichte ondersteuning Over 10 jaar nog voldoende klanten voor Dordtse winkels? Pilot hondenbeleid heeft beperkt effect Optimale baliedienstverlening gemeenten? Sport in Dordt voor kids van 0-6 jaar Overig afgerond Signalen

Rapport Mantelzorg geeft inzicht en draagt bij aan gerichte ondersteuning ‘Het rapport ‘Mantelzorg in Dordrecht’ brengt de aard en omvang van mantelzorg in Dordrecht in beeld. Hoeveel mantelzorgers zijn er, wie zijn zij, wat zijn de voornaamste problemen waar ze mee te maken hebben? De antwoorden

op deze vragen verwerken we in ons beleid.’ Liona Marchena van de sector

Maatschappelijke Ontwikkeling licht de waarde van de rapportage mantelzorg toe.

Liona Marchena ‘Door de herziening van het zorgstelsel gaan taken van de rijksoverheid naar gemeenten’, vertelt Liona Marchena. ‘In de praktijk betekent dit vooral dat wordt gekeken of familieleden of andere vrijwilligers zorg en ondersteuning kunnen bieden aan mensen die dat nodig hebben en dat minder professionele zorg wordt ingeschakeld. Omdat daarnaast de groep mensen met een psychische stoornis toeneemt, is de kans groot dat de belasting van mantelzorgers toeneemt. De resultaten van de rapportage bevestigden deze vermoedens.’

Vroeg signaleren en oplossingen op maat ‘Bij het kwalitatieve en kwantitatieve onderzoek werden organisaties als MEE, Yulius en Syndion betrokken en natuurlijk mantelzorgers zelf. De belangrijkste uitkomst is de bevestiging dat veel mantelzorgers op hun tenen lopen. Velen houden vol tot de rek er uit is en ze zelf gezondheidsklachten krijgen. De voornaamste winst is te behalen door onder meer via huisartsen, welzijnswerk en thuiszorg vroeg te signaleren of overbelasting dreigt en met professionele ondersteuning aan vraaggerichte oplossingen op maat te werken. Deze doelstellingen hebben we opgenomen in het Wmo-beleidsplan dat onlangs door het college is vastgesteld.’ Deskundig ‘De samenwerking met het OCD verliep hartstikke goed en op een gelijkwaardige en prettige manier. We hebben precies gekregen waarom we hebben gevraagd. De medewerkers zijn deskundig en staan open voor kritische opmerkingen en suggesties. Eigenlijk zijn er altijd wel punten die voor verbetering vatbaar zijn, maar in alle eerlijkheid kan ik in dit geval niets bedenken. Wat mij betreft voert het OCD dan ook het vervolgonderzoek uit.’

Partner voor beleid

Over 10 jaar nog voldoende klanten voor Dordtse winkels? Hebben winkels voor de dagelijkse boodschappen in de wijken ook over 10 jaar nog voldoende klanten? En zullen geplande uitbreidingen van het aanbod de

concurrentiepositie van bepaalde winkelcentra niet te veel onder druk zetten?

Deze vragen stonden centraal in een onderzoek dat we in 2011 voor de gemeente Dordrecht hebben uitgevoerd naar de toekomst van het winkelaanbod in de Dordtse wijken. De focus lag daarbij op winkels voor de dagelijkse boodschappen, de zogenaamde ‘dagelijkse sector’. We hebben ook gekeken naar de winkelcentra als geheel. Hoe goed zullen zij over 10 jaar nog kunnen functioneren? Benchmark Waar, in welke wijken en wijkcombinaties is er veel en waar weinig aanbod per hoofd van de bevolking? En hoe zit dat voor Dordrecht als geheel? Dit hebben we eerst in kaart gebracht. We hebben daarbij een vergelijking gemaakt met het landelijk gemiddelde en met een benchmark van gemeenten van vergelijkbare omvang. Kengetallen en trends Het eerste - globale - beeld wat hieruit naar voren kwam hebben we nader cijfermatig onderbouwd met behulp van omzetkengetallen en gegevens/inschattingen over waar Dordtse consumenten hun boodschappen doen. Een belangrijke factor in het geheel is waar de bevolking in de toekomst nog groeit. Dat is zeker niet in elke wijk het geval. Verder zijn er diverse plannen voor uitbreiding van het winkelaanbod waarmee rekening moet worden gehouden.

Trends van belang zijn vooral de snelle opkomst van aankopen via internet, de vergrijzing en het toenemende marktaandeel, en de doorgaande schaalvergroting van de supermarkten. Concurrentiepositie winkelcentra Hoe completer het aanbod, hoe sterker een winkelcentrum. Voor de wijkwinkelcentra hebben we daarom ook het volledige aanbod in beeld gebracht. Hoe compleet is dat en wat betekent dat samen met de eerdere bevindingen voor hun toekomstig functioneren? Alles bij elkaar levert deze aanpak een goed beeld op of alle Dordtse wijkwinkelcentra, bij de realisatie van de bestaande uitbreidingsplannen, ook in de toekomst nog goed zullen kunnen blijven functioneren. Uit het onderzoek wordt onder andere duidelijk dat met name winkelcentrum Crabbehof wat dat betreft kwetsbaar blijft.

Informatie Frans Winterwerp, 078 770 3918 [email protected]

Pilot hondenbeleid heeft beperkt effect In het voorjaar van 2011 heeft de gemeente Zwijndrecht een pilot hondenbeleid gehouden in de wijk Kort Ambacht. De pilot heeft slechts een beperkt effect gehad, zo blijkt uit ons onderzoek dat we in opdracht van de gemeente gehouden hebben.

Losloopgebieden, extra verbodsgebieden en extra communicatie vanuit de gemeente Zwijndrecht moesten het draagvlak van burgers voor het beleid vergroten en de ervaren overlast van honden(poep) verminderen. Maar liefst een derde van de wijkbewoners is de nieuw geplaatste hondenpaaltjes niet opgevallen en ook geeft twee derde aan niets gehoord of gelezen te hebben over de pilot. Wel vindt de grote meerderheid de invoering van de gebieden een goede zaak. Uit het onderzoek blijkt dat de pilot een positief effect heeft gehad op de bekendheid van het

gemeentelijke hondenbeleid, het oordeel over de gemeentelijke communicatie en in lichte mate op het oordeel over het hondenbeleid. De pilot heeft echter geen effect gehad op de ervaren overlast. Zowel voor als na de pilot ervaarde de helft van de bewoners in Kort Ambacht overlast. De twee grootste vormen van overlast zijn hondenpoep en niet-aangelijnde honden.

Informatie Susan van Oostrom, 078 770 3913 [email protected]

‘Een derde van de bewoners is de hondenpaaltjes niet opgevallen’

Optimale baliedienstverlening gemeenten? Gemeenten hechten groot belang aan een goede dienstverlening voor hun

burgers. Een belangrijke plek waar dit tot uiting komt, is de dienstverlening aan

de balie bij de Gemeentewinkel. Het OCD heeft in 2011 voor een aantal gemeenten klanttevredenheidsonderzoeken gehouden, onder andere in Zwijndrecht.

Klanttevredenheidsonderzoek Zwijndrecht Gedurende één week hebben onze enquêteurs vragenlijsten afgenomen bij klanten die zojuist de balie van de Gemeentewinkel bezocht hadden. Veel bezoekers waren bereid aan ons onderzoek mee te werken. De bezoekers waardeerden hun bezoek aan de balie met een gemiddeld rapportcijfer van een 7,7 en vrijwel alle specifieke aspecten van de dienstverlening scoorden ruim voldoende. Wel bleek de bekendheid met de webtoepassing ‘Zwijndrecht heeft Antwoord ©’ nog aan de lage kant te zijn. Terwijl de klanten toch duidelijk de voorkeur gaven aan de website van de gemeente om informatie op te zoeken en zaken te regelen of producten aan te vragen. De dingen goed doen of de goede dingen doen? Het klanttevredenheidsonderzoek in

Zwijndrecht maakte goed duidelijk hoe goed de Gemeentewinkel de dingen doet en wat aandachtspunten zijn. In de gemeente Papendrecht zijn we nu aan het onderzoeken of de Gemeentewinkel de goede dingen doet. Gemeenten zeggen wel dat ze excellente dienstverlening willen bieden, maar wat verstaat de klant daar nou onder? Om dat helder te krijgen maken we gebruik van een focusgroepgesprek met enkele burgers, een enquête onder de deelnemers van ons digitale Bewonerspanel en mogelijk een steekproefonderzoek onder een representatieve groep van inwoners.

Informatie Ingrid Soffers, 078 770 3916 [email protected]

Sport in Dordt voor kids van 0-6 jaar Een gezonde en actieve leefstijl op vroege leeftijd verkleint de kans op overgewicht en de gevolgen daarvan op latere leeftijd. Het Sportbedrijf Dordrecht richt zich

daarom ook sterk op de allerjongsten (0 t/m 6 jarigen) en hun ouders. Door het

aanbieden van aantrekkelijke activiteiten aan de kinderen zelf, wil het Sportbedrijf de kinderen enthousiasmeren en kennis laten maken met de eerste beweeg- en sportvormen.

Om voor deze nieuwe doelgroep de vraag naar sport- en bewegingsactiviteiten in kaart te brengen hebben we inmiddels meer dan 3.000 Dordtse gezinnen met jonge kinderen bevraagd. We belichten onder andere de behoefte aan het bestaande sport- en beweegaanbod, behoefte aan nieuwe sport- en bewegingsactiviteiten en de voorwaarden die ouders hieraan stellen. Naast het in kaart brengen van de sport- en bewegingsactiviteiten geeft het onderzoek ook

input voor de nog op te stellen gebiedsplannen Sport en een nieuw te ontwikkelen visie op schoolzwemmen en gezinssport, waarbij ouders en kind samen kunnen deelnemen aan bepaalde sportarrangementen. De onderzoeksresultaten worden dit voorjaar verwacht.

Informatie Hans Leijs, 078 770 3909 [email protected]

Overig afgerond Arbeidsmarktmonitor Drechtsteden 2011 Coffeeshop in de buurt Ervaringen met walstroom Taskforce Overlast Toeristisch bezoek aan Dordrecht Monitor Communicatie en Bestuur Drechtsteden 2011

Het OCD is het onderzoekcentrum van de Drechtsteden. Wij ondersteunen de Drechtstedengemeenten met onderzoek, informatie en advies. Daarnaast doen we onderzoek voor de andere organisatieonderdelen van de Drechtsteden, zoals de Sociale Dienst Drechtsteden, Gemeentebelastingen Drechtsteden en Bureau Drechtsteden.

Onderzoekcentrum Drechtsteden Raadhuisplein 3, 3331 BT Zwijndrecht Postbus 619, 3300 AP Dordrecht telefoon 078 770 39 05 [email protected] twitter.nl/ocdrechtsteden www.onderzoekcentrumdrechtsteden.nl

Signalen

De cultuurkaart van Nederland Een breed cultureel aanbod wordt meer en meer gezien als een belangrijke pijler voor een aantrekkelijke stad. Atlas voor gemeenten wijdde het themagedeelte van de Atlas 2011 al aan de waarde van cultuur voor de stad. In het verlengde daarvan heeft Atlas voor gemeenten begin dit jaar ‘De cultuurkaart van Nederland’ gepubliceerd, met daarin een ranglijst van de 50 grootste gemeenten wat betreft de omvang en diversiteit van hun culturele aanbod. Hoe scoort Dordrecht op deze ‘cultuurindex’?

Dordrecht is met een 23e plaats een goede middenmotor. In dezelfde range bevinden zich Tilburg (20e), Enschede (21e), Amersfoort (22e), Breda (24e), Sittard-Geleen (25e) en Venlo (26e). De lijst wordt, niet verwonderlijk, aangevoerd door Amsterdam. Daarna volgen Groningen en Utrecht. In de top tien staan verder Leiden, Leeuwarden, Den Bosch, Nijmegen, Maastricht, Haarlem en Den Haag.

Laag scoort Dordrecht op klassieke concerten, aantal boekwinkels en film. Dordrecht heeft dus een flink aantal sterke punten op het gebied van cultuur. Maar ook een aantal zwaktes. Door alle investeringen in culturele voorzieningen (Energiehuis, filmhuis, bioscoop, Hof) zal de stad de komende jaren ongetwijfeld stijgen op de ranglijst.

De cultuurindex is een gewogen combinatie van zestien indicatoren voor het culturele aanbod in een stad op het gebied van podiumkunsten, beeldende kunst, letteren, erfgoed en film. De weging is gebaseerd op de maatschappelijke waarde van iedere culturele sector. Dordrecht scoort hoog op erfgoed, op antiquariaten en galerieën, musea voor beeldende kunst en - verrassend - popconcerten.

Informatie Frans Winterwerp, 078 770 3918 [email protected]

Bronnen: Atlas voor gemeenten (2011), Atlas voor gemeenten 2011, Nijmegen Atlas voor gemeenten (2012), De cultuurkaart van Nederland, Utrecht

Colofon OCD.doc is een uitgave van het Onderzoekcentrum Drechtsteden. Tekst: Onderzoekcentrum Drechtsteden, Marcel Sluijter Vormgeving: Impuls Publiciteit BV, Sliedrecht Foto’s: Impuls Publiciteit BV, e.a. Artist impression Energiehuis: Jonkman Klinkhamer, architectuur, interieur, stedenbouw maart 2012