DOMOTICA IN WOON-ZORG OMGEVINGEN; REFLECTIES VAN 1995 TOT HEDEN
GROEP DKK (DE KLEINE KASTEELTJES) DKK BRECHT
DKK TONGEREN
DKK DE HAAN
DKK STUDIEBUREEL
Pieter Van Hoof, Gerontoloog Groep De Kleine Kasteeltjes 20/05/2011
Ouderen duurzaam samen met jongeren
Zalig het land waar kinderen prinsen zijn … En bejaarden als koningen worden begroet. Toon Hermans
De Kleine Kasteeltjes Brecht
1
… en senioren koningen zijn ...
De Kleine Kasteeltjes… waar kinderen prinsen…
De Kleine Kasteeltjes Brecht
De Kleine Kasteeltjes Brecht
DOMOTICA 1) DOELSTELLING EN ETHIEK 2) PROGRAMMA VAN EISEN 3) HISTORIEK OPLOSSINGEN
DOMOTICA
4) RESULTATEN VOOR - OUDERE - INITIATIEFNEMER - FAMILIE EN OMGEVING 5) DOMOTICA FINANCIEEL
Wat in de verbeelding niet kan ontstaan, zal in de werkelijkheid nooit bestaan.
6) VALKUILEN IN HET VERLEDEN LEERSCHOOL VOOR DE TOEKOMST
(A.Einstein) De Kleine Kasteeltjes Brecht
2
DOMOTICA
1) DOELSTELLING EN ETHIEK
DOMOTICA
1) DOELSTELLING EN ETHIEK
1.1 HET DOELPUBLIEK - RESIDENTEN (OUDEREN) zeer verscheiden in leeftijd zeer verscheiden in zorgvraag vragen de beste woning en de beste zorg
resident
- PROFESSIONELE ZORGVERSTREKKER zeer verscheiden in opdracht zeer verscheiden in mogelijkheden wil de beste woning en zorg leveren
familie
- FAMILIE EN SOCIAAL NETWERK zeer verscheiden in mogelijkheden wil de grootste geruststelling
zorgverstrekker
De Kleine Kasteeltjes Brecht
DOMOTICA
1) DOELSTELLING EN ETHIEK
DOMOTICA
2) PROGRAMMA VAN EISEN
2.1 PROGRAMMA VAN EISEN VOOR BEWONER
1.2 DE DOELSTELLINGEN Domotica moet een substantiële meerwaarde leveren in het wonen en de zorg geleverd aan ouderen, door de familie, het sociale netwerk en de professionele zorgverstrekker. Domotica mag enkel een middel zijn tot het beter realiseren en kwaliteitsvol invullen van de vraag naar wonen en zorg en dit in overleg met drie partijen; resident, familie, zorgverstrekker. Toepassing van domotica moet een win-win resultaat geven voor ieder van deze drie partijen en mag nooit een doel op zich worden.
De Kleine Kasteeltjes Brecht
- afgestemd op de realiteit van elke dag - mag niet invaliderend werken - zelfredzaamheid van de bewoner bevorderen niet beperken - moet toelaten langer zelfstandig te blijven wonen - moet de privacy van de bewoner garanderen en mag geen afbreuk doen aan zijn waardigheid - comfort en veiligheid verhogen - eenvoudig in gebruik - continu aanpasbaar ifv de evolutie van de vraag - betaalbaar voor alle partijen (value for money) - betrouwbaar in werking (24/24 – 365/365) - behoefte aan professionele tussenkomst = minimaal -… De Kleine Kasteeltjes Brecht
3
DOMOTICA
2) PROGRAMMA VAN EISEN
2.2 PROGRAMMA VAN EISEN VOOR DE ZORGVERLENER - moet bijdragen in de efficiëntie van de zorgverstrekking - moet bijdragen in de kwaliteit van de zorgverstrekking - hoger gevoel van veiligheid en controle ongeacht de vormgeving van de infrastructuur - mag geen big-brother effect creëren - mag in voorkomen niet negatief opvallen - continuïteit - beheersbaarheid en gebruiksvriendelijkheid - leveranciers, techniekers, (on)afhankelijkheid - betaalbaarheid - compatibiliteit integratie van systemen - duurzaamheid, energie, veiligheid, - wetten en regelgeving -…
DOMOTICA
2) PROGRAMMA VAN EISEN
2.3 PROGRAMMA VAN EISEN VOOR DE FAMILIE EN HET SOCIALE NETWERK - gemoedsrust - betrouwbaarheid - controle op afstand - verhoogd gevoel van veiligheid - interactie en communicatiemogelijkheden -…
De Kleine Kasteeltjes Brecht
DOMOTICA
2) PROGRAMMA VAN EISEN
De Kleine Kasteeltjes Brecht
DOMOTICA
Zorgoproep
2.4 BESCHRIJVING VAN DE VERSCHILLENDE SYSTEMEN - oproepsysteem – oproepregistratie - personenzoeksysteem – telefonie – interfonie – algemene oproep en muziekdistributie – toegangscontrole – tijdsregistratie – inbraakalarmering – passieve alarmering – verwarming – verlichting – ventilatie - branddetectie – brandbeveiliging – maaltijdregistratie en facturatie cafetaria – gebouwensturing – videofonie
- uitbreiding registratie – registratie zorgprocessen – integratie communicatie – sturing en controle van op afstand
2) PROGRAMMA VAN EISEN
Brandbeveiliging
Energiebeheer
IT
DOMOTICA BUS
Central Messaging
LAN/WAN Wireless LAN
Zorgregistratie Telefonie
De Kleine Kasteeltjes Brecht
4
DOMOTICA
3) HISTORIEK OPLOSSINGEN
3.1 PERIODE 1994 - 1999 PROJECT DE KLEINE KASTEELTJES BRECHT
DOMOTICA
3) HISTORIEK OPLOSSINGEN
3.2 PERIODE 1999 - 2008 PROJECT DE KLEINE KASTEELTJES BRECHT
1994
1999-2006
- systeem op basis van programmeerbaar systeem - basis MS-DOS en niet-intelligente perifere schakelaars - schakelaars en contacten zijn spanningsloos of 24 v
- integratie DECT-systeem (Ascom) - keuze voor EIB standaard en verlaten fabrikant gebonden Peha-systeem - integratie RS-232 – EIB interface in bestaand rustoord
1999
2007 - 2008
- passieve alarmering wordt toegevoegd - systeem op basis van MS-DOS programmatie wordt gewijzigd in MS-Windows systeem
- uitbouw en bredere integratie van bestaande en nieuwe systemen volgens de EIB-KNX standaard - inplementatie van sturing en controle van op afstand - draadloze communicatie en integratie wireless IT
De Kleine Kasteeltjes Brecht
DOMOTICA
3) HISTORIEK OPLOSSINGEN
De Kleine Kasteeltjes Brecht
DOMOTICA
3) HISTORIEK OPLOSSINGEN
5
DOMOTICA
3) HISTORIEK OPLOSSINGEN
DOMOTICA
3) HISTORIEK OPLOSSINGEN
DOMOTICA
3) HISTORIEK OPLOSSINGEN
6
DOMOTICA
DOMOTICA
4) RESULTATEN
4.1 RESULTATEN VOOR DE RESIDENTEN - domotica is iets totaal nieuw voor de huidige generatie bewoners van woon-zorgprojecten - domotica geeft bij eerste contact een gevoel van angst voor het onbekende - integratie van een inbraakalarmering vinden bewoners een grote meerwaarde - indien het geen bijzondere acties vraagt van de bewoner geeft domotica een meerwaarde - een goede uitleg van de mogelijke domoticafuncties is zeker aangewezen - na een incident waarbij domotica erger heeft kunnen voorkomen, worden ‘tegenstanders’ de grootste voorstanders (passieve welzijnsalarmering, uitschakelen gevaarlijke functies na noodoproep) - energiebesparing - geen big-brothergevoel
4) RESULTATEN
4.1 RESULTATEN VOOR DE RESIDENTEN - domotica laat toe dat mensen met een zorgvraag langer zelfstandig wonen en stelt een overstap naar hoger zorgniveau zeer geruime tijd uit. Ouderen kunnen op voorwaarde van de aanwezigheid van een zorgnetwerk, langer thuis blijven. - domotica maakt geassisteerd wonen in geval van dementie mogelijk - domotica geeft bij een goede setup een verhoging van de zelfredzaamheid en de privacy van de bewoners - domotica kan voorkomen dat bewoners vereenzamen en bevordert contacten
De Kleine Kasteeltjes Brecht
DOMOTICA
De Kleine Kasteeltjes Brecht
DOMOTICA
4) RESULTATEN
4) RESULTATEN
4.3 RESULTATEN VOOR DE ZORGVERSTREKKER
4.2 RESULTATEN VOOR DE FAMILIE - domotica is iets totaal nieuw ook voor de kinderen en familie van de huidige generatie bewoners - domotica geeft een grote geruststelling bij verwanten - geeft mogelijkheden voor controle op afstand van de zorgbehoevende door de zorgverstrekker of eventueel op het zorgverleningsproces. Dit maakt controle on-site op de dienstverlening mogelijk door de eindverbruiker. - communicatie is na het gevoel van gerust zijn het belangrijkste item dat moet ingevuld worden - de familie is partner in de zorgverlening dus moet domotica ook voor hen hanteerbaar zijn - willen soms zelf ingrijpen in domoticaprocessen
De Kleine Kasteeltjes Brecht
- domotica is iets totaal nieuw voor de zorgverstrekkers - implementatie van domotica vraagt om weloverwogen keuzes en een goede voorbereiding - domotica geeft nieuwe dimensies aan zorgverlening zoals; - controle op afstand - automatische registratie - nieuwe vormen van communicatie - hogere flexibiliteit in dienstverlening - maakt de infrastructuur individueel aanpasbaar aan de noden van de bewoner - domotica geeft een grote geruststelling - verlaagt de personeelskosten en exploitatiekosten - maakt je onafhankelijk van ‘medical suppliers’ - stelt je in staat te vertrekken met een basis die je verder kan uitbouwen in de toekomst De Kleine Kasteeltjes Brecht
7
8
9
10
11
DOMOTICA
5) DOMOTICA FINANCIEEL
Ziekenhuis afdeling : - 950 m² vloeroppervlakte inclusief algemene ruimtes - 30 bedden - conventioneel uitgerust - prijs/m² : 140 € (incl btw) exclusief communicatie, controle en sturing NIET AANPASBAAR DKK Tongeren : - 541 m² vloeroppervlakte inclusief algemene ruimtes - 15 bedden - uitgerust met EIB/KNX gebaseerde domotica - prijs/m² : 190 € (incl btw) inclusief communicatie, controle en sturing AANPASBAAR PER RUIMTE De Kleine Kasteeltjes Brecht
DOMOTICA
6) VALKUILEN IN HET VERLEDEN LEERSCHOOL VOOR DE TOEKOMST 6.1 BEZINT VOORDAT JE BEGINT - domotica is een middel geen doel - domotica vraagt zeer grondige planning - domotica is ondersteunend en niet belemmerend - implementatie van domotica vraagt om weloverwogen keuzes en een goede voorbereiding - domotica gebruiken is een permanent proces dat in zijn toepassingen de woon- en leefkwaliteit permanent kan verbeteren. - domotica is een mooie wagen die je kan aanschaffen maar die niet in de garage mag blijven staan voor de show.
De Kleine Kasteeltjes Brecht
12
VOORBEELD FUNCTIESCHEMA’S DOMOTICA
Domotica basisfunctionaliteiten – pg 1/2
Actieve alarmering - Noodknoppen (drukknop/peertje) - Halshanger (clip) - Spreek/ luister verbinding Comfort ten behoeve van zorgverlening - Dag-/ nachtstandschakelaar - Aan-/ afwezigheidschakelaar - Paniekzoemer/ -licht/alarm - Deurbediening met spreek-/ luister-/ videoverbinding - Automatisch geluid uit bij alarm - Automatische plintverlichting - Incontinentie detectie
Passieve alarmering - Welzijnsregistratie - Waterverbruiksregistratie - Valdetectie - Energieverbruiksregistratie - Personenvolgsysteem - Camera bewaking - Detectie verlaten bed Algemene aansturingen - lichtsturing - klimaatregeling -…
VOORBEELD FUNCTIESCHEMA’S DOMOTICA IT integratie
Domotica basisfunctionaliteiten – pg 2/2
Inbraakalarmering : - Inpandige inbraakbeveiliging - toegangscontrole
Comfortsvoorzieningen -aanwezigheidssimulatie -Automatisch licht bij betreden wooneenheid/kamer -Automatische klimaatregeling -Verlichting in sferen -Afstandsbediening verlichting, toegangsdeuren
13
DOMOTICA
6) VALKUILEN IN HET VERLEDEN LEERSCHOOL VOOR DE TOEKOMST 6.2 DOMOTICA EEN ON-GOING PROCES - domotica gebruiken is een permanent proces dat in zijn toepassingen de woon- en leefkwaliteit permanent kan verbeteren - evaluatie van nieuwe mogelijkheden gebeurt niet alleen technisch maar ook binnen de stuurgroep kwaliteit - domotica vormt een bijkomende tool voor zorgverstrekkers, familie, zorgvrager die up to date moet blijven.
DOMOTICA
6) VALKUILEN IN HET VERLEDEN LEERSCHOOL VOOR DE TOEKOMST 6.3 DE VALKUIL VAN DE DOMOTICA VERLEIDING - domotica biedt een waaier aan mogelijkheden, blijf bij je doelstelling en gebruik enkel datgene wat een meerwaarde geeft in het realiseren van je doelen. - pas op voor het Coca-Cola effect maw creëer geen behoeften maar vul bestaande behoeften in. - geef je vrijheid als klant niet prijs - informeer je zo breed mogelijk - eerst zien en dan geloven - “Veel beloven en weinig geven doet de zot in vrede leven” Maak duidelijke schriftelijke afspraken. Ook leveranciers weten amper waar ze mee bezig zijn ! - wees consequent (valdetectie, valpreventie, tapijten)
De Kleine Kasteeltjes Brecht
DOMOTICA
6) VALKUILEN IN HET VERLEDEN LEERSCHOOL VOOR DE TOEKOMST 6.4 DOMOTICA DROOM OF NACHTMERRIE ? - domotica is GEEN oplossing zonder dienstondersteuning ! Deze dienstondersteuning is zowel van technische als zorgverlenende aard. - domotica in de individuele (bestaande) woning is vaak een dure luchtballon die snel wordt doorprikt. - verlies nevenaspecten niet uit het oog zoals overspanningsbeveiliging, beveiliging tegen onoordeelkundig gebruik. Wat bij falen van het systeem ? Alhoewel domotica ZEER betrouwbaar is gebleken zijn de beschikbaarheid van terugvalscenario’s en noodsystemen noodzakelijk.
De Kleine Kasteeltjes Brecht
De Kleine Kasteeltjes Brecht
DOMOTICA
6) VALKUILEN IN HET VERLEDEN LEERSCHOOL VOOR DE TOEKOMST 6.5 DOMOTICA EN PRIVACY ? - Domotica weigeren omwille van privacy dient andere (minder eerbare) doelen dan deze van de organisatie. Deze dienstondersteuning is zowel van technische als zorgverlenende aard. - Privacy wordt gegarandeerd door de mensen die domotica gebruiken niet door het domotica systeem op zich. - Privacy is vaak een discussie naast de kwestie. Rusthuis versus Assistentiewoningen - Tot op heden niet bewandelde paden vragen om het onderschrijven van een ethische code voor de dienstverlener en het afsluiten van een privacy convenant met de gebruikers
De Kleine Kasteeltjes Brecht
14
DOMOTICA
6) VALKUILEN IN HET VERLEDEN LEERSCHOOL VOOR DE TOEKOMST 6.6 DOMOTICA EN TOEKOMST ? - Grote groei binnen communicatietoepassingen - Grote uitbreiding via audio-visuele toepassingen - Uitdaging voor dataregistratie en databeheer - Vergroten van het inzicht in de ADL-gegevens over bepaalde zorggroepen - Efficiënter en ook preventiever optreden binnen het proces van dienstverlening.
DOMOTICA een massa mogelijkheden voor oud en jong
De Kleine Kasteeltjes Brecht
15
TENSLOTTE…
WONEN, ZORG en … DOMOTICA ZORGZAAM EN SAMEN EEN
KLEURRIJKE TOEKOMST TEGEMOET
WAT JE ZEKER NIET MOET DOEN
www.dekleinekasteeltjes.be
16
