Duurzame energie opwekken is goed voor het milieu.
In coöpera;es wordt lokaal samengewerkt en hee< iedereen een stem. Dat versterkt de betrokkenheid bij elkaar en bij de gemeente.
Samen, lokaal en duurzaam: energiecoöpera<es GroenLinks wil zonnepanelen op alle geschikte daken. De gemeente moet deze zelf op alle gemeentelijke gebouwen en scholen installeren. Coöpera<es kunnen bedrijfshallen of stallen vol leggen. Daarnaast willen we ook de nieuwste mogelijkheden toepassen zoals energie uit algen, een zonneweide plaatsen en biomassa omzeIen naar gas, elektriciteit en warmte. Er zijn veel ini+a+even in wijken en dorpen (zoals bijvoorbeeld eco-‐Oostermoer) die we van harte willen ondersteunen en opschalen. Als we samen, lokaal, duurzame energie opwekken, gaan onze maandlasten naar beneden, dragen we bij aan een schoon milieu en worden we minder aAankelijk van olie. GroenLinks wil een ‘zon atlas’ laten maken. Dit is een overzicht waarop iedereen kan zien waar zonnepanelen kunnen worden toegepast.
Projecten voor het opwekken van duurzame energie leveren lokale werkgelegenheid op en de koopkracht gaat omhoog door lagere maandlasten.
TYNAARLO
Bescherming van het unieke groene landschap van Tynaarlo.
Landschap en cultuurhistorie zijn belangrijke collec;eve voorzieningen.
We beschermen wat waardevol is Het unieke landschap, de monumentale bomen en cultuurhistorie zijn zeer waardevol voor Tynaarlo. Een prach
Ini;a;even ondervinden geen vertraging bij zorgvuldig omgaan met landschap en natuur.
fotografie Dick Schoppers
TYNAARLO
Waterberging in combina;e met natuurontwikkeling is dubbele winst voor het milieu. Droge voeten en meer ruimte voor planten en dieren.
Waterberging verhoogt de veiligheid voor inwoners.
Waterberging: van probleem naar kansen voor Tynaarlo Ondanks de crisis zijn er fondsen beschikbaar voor het aanleggen van waterbergingsgebieden. Net als in de Eelder-‐ en Peizermaden is dat goed te combineren met natuurontwikkeling en dus ook met recrea<e en toerisme. GroenLinks wil hiermee doorgaan en ook het gebied van de Hunze aanpakken. De nieuwe natuurgebieden moeten voldoende toegankelijk zijn voor recrea+e, waarin ook een theehuisje past. Natuurgebieden leveren jaarlijks veel biomassa op, wat lokaal verwerkt kan worden tot biogas of bio-‐ kunststoffen. De jaarlijkse opbrengst van de Drentse Aa kan veel huishoudens van energie v o o r z i e n . B i j a l d e z e o n t w i k k e l i n g e n i s samenwerking met het IVN (Ins+tuut voor Natuureduca+e en duurzaamheid) van belang.
Dit soort grote projecten kunnen een belangrijke motor zijn voor de lokale duurzame economie, vooral als plaatselijke ondernemers worden ingeschakeld.
TYNAARLO
Duurzaam winkelen: Biologische producten zijn beter voor het milieu. Door lokale producten lokaal te gebruiken kan flink bespaard worden op transport.
Fairtrade draait om eerlijke beloning van de producenten.
lokale, eerlijke en biologische producten
Tynaarlo is fairtrade gemeente en koopt 100% duurzaam in. Toch is er ruimte voor verbetering. GroenLinks wil het aandeel fairtrade, biologische en lokale producten flink omhoog brengen. De komende jaren worden op diverse plaatsen nieuwe supermarkten gebouwd, dat is niet te voorkomen. GroenLinks wil dat die gebouwen gebruik maken van daglicht, zonne-‐energie, koeling en verwarming met een warmtepomp en regenwater opvangen om het toilet door te spoelen. Dat het kan, laat een vooruitstrevende supermarkt in Duitsland zien*. In de winkels verwacht GroenLinks een ruim assor+ment aan biologische en fairtrade producten. Voor lokale voedingsproducten wil GroenLinks kijken naar de mogelijkheid van slimme levering, direct van producent naar consument, via een markt, een verzamelwinkel of internet. * hQp://www.rewe-‐group.com/en/sustainability/
Grote besparingen op energie maken het supermarkt bedrijf rendabeler. Groene bedrijven presteren gemiddeld beter.
TYNAARLO
Duurzaam wonen Na Ter Borch, Grote Veen en de Bronnen moeten Het buitengebied beschermen en werkelijk duurzaam bouwen.
Er is behoe<e aan betaalbare woningen. Bij duurzaam bouwen zijn ook de maandlasten lager.
we stoppen met bouwen in het buitengebied. Genoeg is genoeg. Er zijn genoeg open plekken in de dorpen die plaats bieden aan duurzame en betaalbare woningen. Duurzaam bouwen is tegenwoordig de norm, maar vaak is er een groot verschil tussen het (duurzame) ontwerp en het (niet duurzame) resultaat. Daarom gaan we de energiepresta+e van gebouwen bij oplevering consequent controleren. Naast duurzame nieuwbouw willen we werk maken van renova+e en isola+e van bestaande woningen.
Werk voor lokale bouwbedrijven. Efficiënt gebruik van ruimte en geen verspilling van energie.
TYNAARLO
Controle op uitstoot van landbouw.
Minder vlees eten draagt bij aan eerlijke voedselverdeling.
Verantwoorde landbouw
We ondersteunen agrariërs die zich inzeIen voor natuurbescherming, landschapsbeheer en dierenwelzijn. Het s<muleren van biologische veeteelt hoort daar ook bij. De gemeente geeV het goede voorbeeld door alleen biologische producten te kopen. In de catering van de gemeentelijke organisa+e wordt een ruim assor+ment aan vegetarische producten verkocht. GroenLinks wil geen megastallen in de gemeente en is tegen schaalvergro+ng in de beekdalen. We laten ons adviseren door het IVN. Om natuur en recrea+e duurzaam veilig te stellen zullen we streng toezien op milieuvergunningen. Het water en de natuur in onze gemeente worden al meer belast dan verstandig is. Gene+sch gemanipuleerde gewassen horen niet thuis in Tynaarlo.
Goede controle is goedkoper dan later de rotzooi opruimen.
TYNAARLO
Fietsen is beter voor het milieu en op de fiets geniet je meer van het groen in Tynaarlo.
In de auto sluiten mensen zich af van hun omgeving. Op de fiets kan dat niet.
Voorrang voor de fiets!
Het verkeer draait nog te veel om de auto terwijl de fiets een betere keuze is. Fietsen is gezond, vraagt minder ruimte en is veel schoner en goedkoper. GroenLinks wil daarom leIerlijk voorrang voor de fietser in de hele gemeente. Bij het bouwen van nieuwe scholen of in centrum plannen moeten voetgangers en fietsers de beste verbinding krijgen. Er moet bij winkels genoeg parkeerruimte zijn voor fietsen, liefst overdekt. Er wordt in de begro+ng te veel geld uitgetrokken voor onderhoud aan autowegen, er moet meer geld naar fietspaden. Het fietspad langs de Legroweg moet aangepakt worden (zie foto). Te vaak denken auto’s dat een fietspad een handige parkeerplaats is (zie foto). Daar moet de poli+e beter op leQen. Tynaarlo moet ac+ef meedoen in de ontwikkeling van fietssnelwegen. Juist met de opkomst van elektrische fietsen en de groeiende populariteit van ligfietsen en velomobielen kunnen fietsers grotere afstanden afleggen. Ook fietstoeristen zullen de goede fietspaden waarderen. Niet zo Maar zo
Onderhoud en aanleg van fietspaden levert werkgelegenheid en recrea;eve ac;viteit.
TYNAARLO
Minder uitstoot van fijnstof en minder vervuiling met zware metalen.
Gezamenlijk naar een vuurwerkshow kijken in plaats van ieder met een eigen vuurpijl.
Er worden enorme bedragen aan vuurwerk uitgegeven. Veel huishoudens kunnen dat geld wel beter gebruiken.
Meer plezier met minder vuurwerk
GroenLinks wil dat vuurwerkshows het individueel afsteken van vuurwerk gaan vervangen. Samen naar een prach
fotografie Kaj Rietkerk
TYNAARLO
Afval wordt grondstof Afval moeten we netjes opruimen, dat levert veel op. Een schoon milieu en nieuwe grondstoffen.
In een schone omgeving voelen mensen zicht beter en veiliger.
wordt afval
wordt grondstof wordt afval
GroenLinks wil nog veel sterker inzeIen op de ontwikkeling van afval naar grondstof. Niet alleen omdat we slim om moeten gaan met schaarse grondstoffen, maar ook omdat het een verlaging van de afvalstoffenheffing zal betekenen. Scheiden van afval is belangrijk, maar spullen r e p a r e r e n e n h e r g e b r u i k e n i s b e t e r . Kringloopwinkels en internet brengen vraag en aanbod bij elkaar en maken hergebruik makkelijker. Uit oude mobieltjes kunnen veel schaarse grondstoffen teruggewonnen worden. GroenLinks wil zwerfvuil aanpakken met meer prullenbakken en zogenaamde ‘blikvangers’. We willen kijken of verenigingen of andere groepen, een wijk of dorp willen schoonhouden.
Hergebruik en repareren in plaats van weggooien, zijn belangrijke onderdelen van de circulaire economie.
TYNAARLO
Voordat een sloopvergunning wordt afgegeven voor een pand, is eerst gekeken naar de mogelijkheden voor hergebruik.
Voorkomen van verloedering door etalages van leegstaande winkels te gebruiken voor bijvoorbeeld exposi;es.
Het centrum van Vries kent veel leegstand. Het ontwikkelen van woningen op loca;e de Bronnen zou een impuls kunnen betekenen voor de voorzieningen in Vries.
Ruimte om te ondernemen
De gemeente moet zelfstandigen en het Midden en Klein Bedrijf (MKB) met betere dienstverlening ondersteunen door hen -‐ leIerlijk -‐ de ruimte te geven om te ondernemen. Kleine bedrijven moeten meer ruimte krijgen om zich te ves+gen in woonbuurten. De gemeente kan startende of kleine ondernemingen, zzp-‐ers en kunstenaars helpen door het beschikbaar stellen van (gemeentelijke) panden tegen lage huur. De gemeente werkt mee aan eventueel +jdelijke herbestemming van leegstaande winkels, kantoren of kerken. Om het nieuwe werken mogelijk te maken willen we o o k i n h e t b u i t e n g e b i e d g o e d e i n t e r n e t aanslui+ngen. Dat voorkomt onnodig reizen en maakt spreiding van woon-‐werkverkeer mogelijk. Steeds vaker kloppen ondernemers bij de gemeente aan voor steun die ze bij de bank niet meer kunnen krijgen. GroenLinks wil ondernemingen onder voorwaarden ondersteuning bieden in de vorm van krediet: als rendabele exploita+e is aangetoond, er duidelijk maatschappelijke belangen zijn of als mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, aan het werk kunnen.
fotografie Joke Gerds
TYNAARLO
Milieuaspecten worden zwaar meegewogen bij overheids-‐ opdrachten.
BeschuUe sociale werkplaatsen zijn voor sommigen de enige veilige manier van werken. Voor hen blij< die mogelijkheid bestaan.
Tynaarlo onderneemt maatschappelijk verantwoord GroenLinks wil dat de toewijzing van overheids-‐ opdrachten gebeurt aan de hand van criteria m.b.t. duurzaamheid. Bij opdrachten en aanbestedingen moet de gemeente een sociale bijdrage eisen in de vorm van stageplekken, leerwerktrajecten of begeleiding van maatschappelijk kwetsbare groepen. Voor mensen die (nog) geen kans op betaald werk maken, zal de gemeente moeten zoeken naar alterna+even: par+cipa+ebanen, seniorenbanen, scholing, leerwerkplekken, stageplaatsen of vrijwilligerswerk. De gemeente moet de oprich+ng van een pla`orm voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen bevorderen. klimaat
sociaal
Iedereen die een bijdrage levert aan de samenleving voegt waarde toe.
bestuur
mens
duurzaam
TYNAARLO
Iedereen doet mee aan de samenleving
Inwoners met een beperking, een chronisch of een psychosociaal probleem moeten daarvoor zorg en ondersteuning ontvangen om aan de samenleving te kunnen blijven meedoen en zelfstandig te kunnen blijven leven.
Hulp is gericht op samen-‐redzaamheid en meedoen.
Inwoners die dat willen, kunnen zorg zelf organiseren met een persoonsgebonden budget of een zogenaamde zorgvoucher.
De gemeente moet samen met de inwoner zoeken naar een passende oplossing voor hun problemen. D e g e m e e n t e o n d e r z o e k t d a a r b i j w e l k e ondersteuning nodig is. Dat wordt gebaseerd op wat iemand zelf kan en wat de omgeving (familie, vrienden, buurt) eventueel kan bijdragen. Professionele hulp vult aan waar dat nodig is. Het gaat om het bevorderen van zelfredzaamheid -‐ en als het systeem meewerkt, kunnen mensen heel veel zelf. Dat betekent niet dat we mensen -‐ onder verwijzing naar hun ‘eigen verantwoordelijkheid’– aan hun lot overlaten. De nieuwe decentralisa+es (jeugdzorg en delen van de langdurige zorg) willen we net zo aanpakken als de invoering van de WMO. We streven naar goede zorg en ondersteuning met keuzevrijheid en hoge klanQevredenheid. De bezuinigingen op de thuiszorg moeten komen uit een betere organisa+e en niet uit verschraling van de dienstverlening.
TYNAARLO
Jeugdzorg is maatwerk
Jeugdzorg is gericht op samenleven.
Preven;e is de zorg die het meeste oplevert. Daarna komen vroeg signaleren en dan pas ingrijpen.
GroenLinks stelt bij de decentralisa<e van jeugdzorg de vraag centraal, maatwerk dus. Andere uitgangspunten zijn: persoonlijk contact, stabiliseren van de thuissitua+e en een beperkt aantal betrokken professionals per gezin. Het is belangrijk dat duidelijk geregeld is wie de bevoegdheid heeV om snel maatregelen te nemen in urgente gevallen. Een goede intake, doorvragen bij jongeren en ouders die aankloppen voor hulp en zo snel mogelijk hulp opstarten, zijn essen+eel. GroenLinks pleit voor betrokkenheid van een cliënten adviesorganisa+e bij de jeugdzorg.
gouache Joke Gerds
TYNAARLO
Veel gezamenlijke ini;a;even dragen bij aan milieu doelstellingen.
Veel lokale ini;a;even hebben meerwaarde omdat het mensen in contact brengt met elkaar.
Ontmoet elkaar!
Ini
Gezamenlijk zijn ini;a;even vaak slimmer te organiseren en daarmee ook kostenbesparend.
TYNAARLO
De nieuwe MFA's worden energie neutraal.
De MFA is niet alleen een plek waar onderwijs wordt gegeven. Er wordt samengewerkt met welzijns-‐ en zorginstellingen, culturele en sportverenigingen, binnen en buiten reguliere school;jden.
Goed onderwijs in een goed schoolgebouw
Goed onderwijs is alleen mogelijk in school gebouwen die passen bij de eisen van deze <jd: schoon, veilig, comfortabel en groen. Veel schoolgebouwen in de gemeente zijn verouderd, te klein en verbruiken heel veel energie. GroenLinks wil daarom voortmaken met de bouw van duurzame Mul+func+onele Accommoda+es (MFA's) in de gemeente. De gemeente moet zorgdragen voor een goed en duurzaam gebouw, dat zo ontworpen is, dat het +jdens en buiten school+jden door diverse andere par+jen kan worden gebruikt.
Goed onderwijs is de basis voor de kenniseconomie.
TYNAARLO
Mensen in beweging Een groene omgeving nodigt uit tot bewegen.
Combina;e func;onarissen hebben meerwaarde in het maken van verbindingen met sportverenigingen en onderwijs instellingen.
Bewegen is gezond en ontspannend voor iedereen. Daarom bevorderen we buiten recrea<e en sport. De gemeente moet zorgen voor kwalita+ef goede voorzieningen voor sportbeoefening voor amateurs (sportvelden, zwembad, sporthal). De mate van spreiding over de gemeente zal aAankelijk zijn van de lokale en regionale situa+e. De bouw van gecombineerde voorzieningen kan kosten besparen. Het uitgangspunt van GroenLinks voor de drie zwembaden in de gemeente is dat zij er met zijn drieën uitkomen en met beperkte gemeentelijke middelen een gezonde exploita+e voeren. GroenLinks wil de kleine sportverenigingen ondersteunen om de diversiteit in het aanbod overeind te houden.
Vitale inwoners kunnen meer bijdragen aan de samenleving.
TYNAARLO
Een robuust vangnet
De overheid moet een vangnet blijven vormen. Niet alles kan aan de eigen verantwoordelijk heid overgelaten worden.
De overheid moet een vangnet blijven vormen. Niet alles kan aan de eigen verantwoordelijk-‐ heid overgelaten worden.
GroenLinks wil armoede voorkomen en kiest daarom voor ruimhar
TYNAARLO
Cultuurhistorie vormt een fundament voor de verdere ontwikkeling van Tynaarlo.
Met ‘kunst-‐menu’ leren kinderen dat je op heel veel verschillende manieren naar de wereld kunt kijken.
Crea;viteit en bijzondere ideeën zijn een goede s;mulans voor nieuwe ini;a;even.
Kunst en cultuur: broodnodig!
Kunst en cultuur maken dat we onze crea
aquarel Joke Gerds
TYNAARLO
Millenniumdoelen dragen bij aan milieubehoud.
Ook op lokaal niveau dragen we bij aan interna;onale solidariteit.
Denk mondiaal, handel lokaal
De wereld stopt niet bij de gemeentegrens van Tynaarlo. GroenLinks wil dat we als gemeente een bijdrage leveren aan een eerlijke en duurzame wereld. Daarom is Tynaarlo ‘Fairtrade gemeente’ geworden en hebben we mede bewerkstelligt dat onze gemeente ook Millenniumgemeente is. Als Millenniumgemeente draag je, samen met vele lokale ini+a+even, bij aan de bestrijding van de armoede in de wereld op basis van de daarvoor ontwikkelde doelen door de Verenigde Na+es. Zolang die doelen nog niet gehaald zijn wil GroenLinks dat we Millenniumgemeente blijven. Daar trekken we minimaal 50.000 Euro per jaar voor uit. De asielzoekers hier in Tynaarlo hebben een verblijfsvergunning en krijgen ondersteuning van vluchtelingenwerk en de gemeente. GroenLinks wil dat deze mensen ac+ef ondersteund worden om hun plek in onze samenleving te vinden.
Fairtrade ondersteunt eerlijke handel in de wereld en ondersteunt daardoor bijvoorbeeld een redelijk inkomen voor boeren.
TYNAARLO
Veel lokale ini;a;even leveren een bijdrage aan een duurzame toekomst.
Samen zaken oppakken zorgt voor meer sociale binding.
Samen kun je zaken in gang zeUen die je alleen niet lukken.
De par
[email protected]
TYNAARLO
