Samen duurzaam in Heemstede
2011
een uitgave van de gemeente Heemstede
begrotingskrant gemeente Heemstede
Voorwoord Wethouder Jur Botter “Samenwerken aan Duurzaamheid” is de slogan voor de komende periode in Heemstede. Dat wordt ook de titel van het nieuwe beleidsplan voor de periode 2012-1016. En het is ook de slogan voor deze krant. In gezamenlijkheid werken aan een duurzame gemeente. Graag willen wij aan burgers van Heemstede laten zien wat er al gebeurt en wat daarbij komt kijken. Wellicht dat het ook voor u een inspiratiebron is en dat u ook ons wilt laten weten wat u zelf al doet op dit terrein. Een krant dus over Duurzaamheid. Duurzaamheid in al haar facetten waarbij het welzijn van de mens centraal staat. Van deze generatie maar ook van toekomstige generaties. Vooral ook van mensen die sociaal minder bedeeld zijn en/of ontwikkeling behoeven. Denk aan mensen met een geestelijke of lichamelijke beperking en de jeugd. Het mag hen aan niets ontbreken dat hun welzijn bevordert. Onze leefomgeving is van grote invloed op ons welzijn. Een schone en veilige leefomgeving met voldoende natuurlijke hulpbronnen zoals energie en schoon water is belangrijk voor ons allen, nu en in de toekomst. Met ons handelen, beïnvloeden wij de kwaliteit van onze leefomgeving en dus indirect het welzijn van onze medemens. Dit betekent dat wij met zijn allen weloverwogen keuzes moeten maken. Pakken we de fiets of de auto, gooien we het afval bij elkaar of gaan we het scheiden, doen we de kachel omhoog of gaan we isoleren etc. Laten we zorgen dat wij met zijn allen de juiste keuzes maken. Zuinig zijn op onze leefomgeving betekent zuinig zijn op onze medemens. Dit is een verantwoordelijkheid van iedereen. Welzijn komt ons allen toe. De gemeente pakt deze verantwoordelijkheid graag op. We zijn onder andere begonnen met het nemen van energiebesparende maatregelen bij het gemeentehuis en de openbare verlichting. In het gemeentehuis wordt gewerkt met een flexconcept waarmee minder ruimte en energie benodigd is
voor het personeel. Het wagenpark is uitgebreid met drie aardgasauto’s. Op de Herenweg wordt stil asfalt toegepast. We scheiden het afval en voeren een duurzaam waterbeheer in de gemeente door onder andere vuil- en schoon water van elkaar gescheiden te houden. Op Park Meermond wordt een speelplek met natuur – en milieueducatie mogelijkheden voor de jeugd gerealiseerd. We kopen duurzame producten in zoals groene stroom en energiezuinige kantoorapparatuur waarbij we ook kijken naar het productieproces. Producten waaraan kinderarbeid is besteed is voor ons onacceptabel. Verder maken wij ook gebruik van personeel van Paswerk om moeilijk bemiddelbare mensen een plek op de arbeidsmarkt te geven. De komende jaren zullen wij onverminderd doorgaan met het verduurzamen van onze bedrijfsvoering. In de duurzaamheidskrant zijn een aantal van de bovengenoemde initiatieven nader toegelicht. De leden van het College van Burgemeester en Wethouders geven vanuit hun eigen portefeuille inzicht in hetgeen zij aan duurzaamheid doen. Als het gaat om de verduurzaming van de rest van de gemeente dan willen we graag de samenwerking opzoeken met onze inwoners en de bedrijven. De gemeente kan dit eenvoudig niet alleen. Het is prachtig om te constateren dat burgers en bedrijven zelf ook al initiatieven ontplooien om onze gemeente te verduurzamen. De duurzaamheidskrant geeft een uitgebreid beeld hoe burgers en bedrijven met
concrete voorbeelden met duurzaamheid en energie besparing omgaan. Verder wordt ook een beeld gegeven hoe een andere gemeente (Amersfoort) met duurzame omgaat. Ook is er een oproep aan alle burgers gedaan om vooral mee te denken en te werken aan het nieuwe duurzaamheidsbeleid voor de periode 2012-2016. Als u kansen ziet waarmee duurzame ontwikkeling gestimuleerd kan worden of als u van mening bent dat er onderwerpen zijn waarvan u denkt: “nou dat kan wel een tandje hoger” laat het ons weten. Namens het College hoop ik dat u veel plezier beleeft aan het lezen van de krant. Heeft u suggesties of opmerkingen dan zijn die meer dan welkom. Gegroet, Jur Botter, coördinerend wethouder Duurzaamheid.
COLOFON Uitgave in opdracht van de gemeente Heemstede, verzorgd door: ETT Media Postbus 70112, 9704 AC Groningen. Telefoon 050 - 313 76 00 E-mail
[email protected], Internet www.ettmedia.nl Teksten: gemeente Heemstede, &Teksten Foto’s: gemeente Heemstede, Jack Tillmanns Concept en realisatie: ETT Media en Geografisch BV Drukker: Hoekstra Boom Offset Rotatie BV, Emmeloord Oplage: 11.600 exemplaren Verspreiding: Huis aan Huis onder inwoners en bedrijven in Heemstede Overname van artikelen is in beginsel toegestaan mits hieraan vooraf toestemming van ETT Media of de gemeente Heemstede wordt verkregen. Deze krant is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Zowel ETT Media als de gemeente Heemstede zijn niet aansprakelijk voor fouten en/of omissies in deze krant. Gemeente Heemstede, Raadhuisplein 1, 2101 HA Heemstede T: (023) 548 58 68 E:
[email protected] I: www.heemstede.nl
2011
pagina
3
DUURZAAMHEIDSskrant gemeente Heemstede Wethouder Christa Kuiper:
“Door waterbeheer met droge voeten door het dorp” “We investeren in waterbeheer, zodat we ook in de toekomst met droge voeten door het dorp kunnen.” Wethouder Christa Kuiper vertelt over waterbeheer; wat is er allemaal al gerealiseerd en welke ambities zijn er voor de toekomst? Ambities “Onze ambitie is, samen met het Hoogheemraadschap van Rijnland, het oppervlaktewater steeds schoner te maken. Schoon water is niet alleen belangrijk voor onze gezondheid maar ook voor flora, fauna en recreatie. Wij willen een rioolstelsel dat goed functioneert, ook bij extreme regenbuien.” Elders op deze pagina leest u meer over het afkoppelen van hemelwater.
Verharding tuinen:
Maak ruimte voor water In stedelijke gebieden zien we steeds minder groene tuinen. Tuinen worden gevuld met (sier)bestrating, een terras, een schuurtje of aanbouw. Heel praktisch, maar bij hevige regenval kan het water niet meer de grond in lopen, waardoor het onnodig in het riool en bij de rioolwaterzuivering terechtkomt. Ruimte voor planten en gras De gemeente doet er alles aan om Heemstede groen te houden en verstandig om te gaan met water. Ook u kunt een steentje bijdragen. Reserveer in uw tuin een ruimte voor planten of gras. Regenwater kan via het open gedeelte van uw tuin de grond in lopen, zodat het niet op uw tegels blijft liggen of naar het riool stroomt. Vergeet ook de voortuin niet. Groen in de voortuin geeft niet alleen een mooi beeld in de straat, maar draagt ook bij aan een goede waterhuishouding.
Behaalde doelen Wat heeft de gemeente tot nu toe bereikt? “We koppelen hemelwater af en inmiddels is 10% van onze straten en wegen voorzien van een apart hemelwaterstelsel. Ook is geïnvesteerd in nieuwe riolen. Acht bergbezinkbassins zijn aangebracht, zodat bij hevige regenval het vuile rioolwater opgevangen wordt en het niet in één keer via de nooduitlaat in de sloot komt. Het water komt in het bassin tot rust, waardoor het vuil naar de bodem zakt en relatief schoon water de sloot in stroomt. Daarnaast is een Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan opgesteld, zodat we een goed beeld hebben van het rioolstelsel en het oppervlaktewater en nuttige investeringen kunnen doen.”
Waterdoorlatende verharding Halfopen en open verhardingen als split, dolomiet, grind of houtsnippers laten regenwater door. De regenpijp afkoppelen en aansluiten op een regenton kan ook. U bespaart drinkwater, er gaat minder schoon water het riool in en u creëert een waterrijke tuin.
Water scheiden:
Schoon bij schoon, vuil bij vuil Als we aan het riool denken, dan denken we al snel aan vies water. Maar het riool voert niet alleen afvalwater af naar de zuivering. Ook ‘schoon’ regenwater wordt vermengd met rioolwater en via het rioolstelsel afgevoerd. Dit water moet bij de rioolwaterzuivering gezuiverd worden. Het is jammer dat beide waterstromen met elkaar mengen, want vies water is makkelijker te zuiveren dan verdund afvalwater.
het scheiden van regen- en afvalwater, voordat het gezamenlijk wordt afgevoerd. We houden dan schoon water apart en we voeren dit direct in een eigen buis af naar de sloot of vaart. Dit noemen we afkoppelen.
Afkoppelen Er valt ook steeds meer regen in een korte tijd. Het riool kan dat water niet allemaal verwerken. De oplossing lijkt simpel: maak het riool groter. Alleen bij een hevige bui kan zelfs een hele grote rioolbuis deze grote hoeveelheid water niet aan. Daarnaast is het ook enorm duur. Een betere oplossing is
2011
deze afgekoppelde straten dus alleen maar schoon water door de kolk en geen sop, verfresten of ander vuil. Dit komt anders in de sloot terecht. In nieuwbouwwijken wordt al het hemelwater van het vuilwaterriool afgekoppeld. Dus ook het water van de daken.
Klaar voor de toekomst Wanneer in een wijk het riool vervangen wordt, dan wordt er meteen een hemelwaterriool naast gelegd dat het regenwater van de straat afvoert naar het oppervlaktewater. De straatkolken zijn dus niet meer op het vuilwaterriool aangesloten. Er kan in
Soms blijft na een hevige regenbui even water op straat staan. Dan zijn alle rioolbuizen overvol. Dat is niet zo erg. Meestal is een paar uur na de bui weer ruimte in het riool en kan het water gewoon weglopen.
pagina
5
DUURZAAMHEIDSskrant gemeente Heemstede
Samen duurzaam! De gemeente werkt aan een duurzaam Heemstede. Een dorp waar een schone en veilige leefomgeving en duurzame ontwikkeling van de lokale samenleving centraal staan. Wij zijn gestart met de eigen organisatie door energiebesparende maatregelen te nemen bij het gemeentehuis en de openbare verlichting, de aanschaf van aardgasauto’s, de aanleg van stil asfalt bij de Herenweg etc. Wij zullen dit de komende jaren onverminderd voortzetten. De gemeente wil ook graag het voortouw nemen in de verduurzaming van de rest van de gemeente. Wij willen hiervoor nieuw duurzaamheidsbeleid formuleren voor de komende vier jaar. Hierin zal worden aangegeven wat wij willen bereiken, hoe en met welke middelen. We kunnen het echter niet alleen. Graag zoeken wij hiervoor de samenwerking op met burgers, bedrijven, verenigingen en belangenorganisaties. Zowel voor het opstellen van het beleid als de uitvoering ervan. Het gaat immers om uw woning, uw bedrijf en uw leefomgeving. Draagvlak is voor ons essentieel om tot een uitvoerbaar duurzaamheidsbeleid te komen. Samen Duurzaam!
Klankbordgroep Om de samenwerking aan te gaan zijn wij gestart met het oprichten van een klankbordgroep. Deze klankbordgroep bestaat uit mensen uit alle hoeken van de Heemsteedse gemeenschap. De klankbordgroep zal zich buigen over de ideeën en voorstellen die tijdens het beleidsvormende proces vanuit de gemeente naar voren komen. Denk aan energiebesparing bij de vele 30-er jaren woningen, duurzame mobiliteit, maatschappelijk verantwoord ondernemen, afvalpreventie/-reductie, duurzaam waterbeheer en natuur- en milieueducatie. Wat past goed bij ons dorp en wat niet? Daar mogen de leden van de klankbordgroep zich over uitspreken en ons adviseren. Aan de ander kant kunnen zij ook ideeën en
voorstellen inbrengen. Het is de bedoeling dat de klankbordgroep 3 a 4 keer met de gemeente aan tafel schuift tijdens de beleidsvorming. Bij een succesvolle samenwerking streven wij naar het in stand houden van de klankbordgroep na de beleidsvorming.
Praat ook mee! Voelt u zich ook geroepen om de toekomst samen met de gemeente te bepalen dan kunt u zich opgeven via het e-mailadres
[email protected] onder vermelding van uw naam en contactgegevens. Bij voldoende aanmeldingen zal de gemeente een bijeenkomst houden tijdens de beleidsvormende fase waarin u ook uw ideeën en voorstellen aan de gemeente kan voorleggen.
Burgemeester Heeremans:
“Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen doen we met gezond verstand” “Door Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen houden we rekening met onze aarde en de gevolgen van onze acties voor de toekomst”, begint burgemeester Heeremans. Als portefeuillehouder Economische Zaken vertelt zij wat Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) betekent voor de gemeente Heemstede. People, profit, planet Bij MVO is er aandacht voor de organisatie en de mensen die er werken, voor op een verantwoorde manier geld verdienen en voor werken op een manier die bijdraagt aan duurzaamheid. Deze aandachtspunten worden ook wel de drie p’s genoemd: people, profit and planet.
Het goede voorbeeld geven Hoe past de gemeente de drie p’s toe in haar beleid? “Bijna alle bedrijfsauto’s rijden op aardgas en onze kantoren zijn goed geïsoleerd. We hechten ook waarde aan uitstekend werkgeverschap. Want als we goede dienstverleners willen zijn, moeten we onze dienstverlening intern op orde hebben. Dat willen we bereiken door de juiste arbeidsvoorwaarden, maar ook door een zo flexibel mogelijke werkomgeving. Met andere gemeenten voeren we een gezamenlijk inkoopbeleid, waar duurzaamheid een
2011
voorwaarde is. En bij de herinrichting van wegen, bijvoorbeeld bij de Binnenweg, maar ook bij andere renovaties gebruiken we duurzame materialen.”
Ondernemers stimuleren “MVO behelst niet alleen goed werkgeverschap en je inzetten voor een duurzaam milieu. Het gaat ook over de vraag of je als organisatie bereid bent iets terug te geven aan de samenleving. Bijvoorbeeld door activiteiten financieel te steunen, vrijwilligers te leveren, maatschappelijke stages aan te bieden of mensen die in een uitkeringssituatie zitten aan werk te helpen. We willen bedrijven stimuleren maatschappelijk verantwoord te ondernemen, door het onderwerp op de agenda te zetten bij overleg tussen de gemeente en bedrijven. We kunnen dan vragen wat ze al doen, waartoe ze bereid zijn en hoe wij ze daarbij kunnen faciliteren. Daarbij blijven
we realistisch. We benaderen het onderwerp duurzaamheid altijd met een dosis gezond verstand en gaan uit van de mogelijkheden en middelen die wij hebben.”
pagina
7
DUURZAAMHEIDSskrant gemeente Heemstede
Duurzaam floaten bij Blitz Wellness De nieuwe spa Blitz Wellness in Heemstede laat zien dat uitzonderlijke luxe, scherpe prijzen en oog voor duurzaamheid prima samen gaan. Het wellness centre is extreem goed geïsoleerd. Vloerverwarming en -verkoeling zorgen voor een aangenaam binnenklimaat. Eigenaar Leendert Koppenol: “Blitz Wellness bewijst dat duurzaamheid comfortabel en luxe kan zijn. De extra investering tijdens de bouw verdienen we niet snel terug, maar de persoonlijke meerwaarde is veel groter. Het resultaat mag er zijn: een heel luxe spa die er fantastisch uitziet en die, ondanks dat, niet duurder is dan de concurrent.”
Floaten Floaten, drijven op zout water, kan bij Blitz Wellness. Ga floaten om te ontspannen, te ontstressen of om spieren te laten herstellen. Ook reumatische klachten verminderen door een floatsessie. Veel topsporters gebruiken floaten om sneller te herstellen na zware inspanning. Eén uur floaten staat gelijk aan vijf uur slaap. Vul de kruiswoordpuzzel in deze krant in en maak kans op een gratis floatsessie. Kijk voor meer informatie op www.blitzwellness.nl of bel met 023 - 528 05 55
Prijsvraag Vul de kruiswoordpuzzel in en maak kans op een gratis floatsessie bij Blitz Welness in Heemstede! De antwoorden op de vragen kunt u terugvinden in deze duurzaamheidskrant. Van de letters uit de grijze vakjes kunt u een woord maken. Stuur uw oplossing voor 11 juli a.s. naar
[email protected].
Christine Algera, inwoner gemeente Heemstede:
“Energie opwekken met zonnepanelen is belangrijk en leuk” “Het gebruik van fossiele brandstoffen, zoals steenkool, aardgas en aardolie is niet wenselijk. Bij de verbranding ervan komt CO2 vrij, en ze veroorzaken vervuiling. Fossiele brandstoffen raken bovendien op en worden steeds schaarser en duurder. Daarnaast komen ze uit landen waar ik liever geen zaken mee wil doen. En energie opwekken kun je prima zelf doen. Genoeg redenen dus om voor duurzame energie te kiezen.” Inwoner Christine Algera vertelt over de zonnepanelen die zij met subsidie kocht tijdens de zonnepanelenacties van de gemeente. Duurzaamheid uitdragen “Zelf heb ik een eigen bedrijf, Crachtig, dat zich richt op duurzaamheid. Ik vind het dan ook leuk om in de wijk te laten zien dat we thuis zelf ook duurzame maatregelen nemen door zonnepanelen te plaatsen.”
ik zien hoeveel energie ik opwek met mijn zonnepanelen, waardoor ik er wel beter op ben gaan letten dat ik bijvoorbeeld de was vaker op een rek hang in plaats van de wasdroger aan te zetten.”
Zonnepanelenactie
Nog meer zonnepanelen
“Wij hebben zes zonnepanelen op ons dak. Het eerste jaar hebben we drie zonnepanelen aangeschaft, het jaar erop nog drie. Heel fijn dat we beide keren gebruik konden maken van de zonnepanelenactie, waardoor we zo’n veertig procent korting kregen op een set van drie zonnepanelen.”
Christine wekt nu ongeveer 1000 kWh per jaar aan energie op met de zonnepanelen, een derde van haar elektriciteitsgebruik. “In de toekomst willen we nog drie zonnepanelen en een zonneboiler bijplaatsen, zodat we dan de helft van de door ons benodigde elektriciteit opwekken met behulp van de zon. Het zou natuurlijk mooi zijn als we dan opnieuw gebruik kunnen maken van een zonnepanelenactie van de gemeente!”
De was op een rek “Ons huis is een goed geïsoleerde nieuwbouw-
2011
woning, waardoor ik binnenshuis niet veel duurzame maatregelen hoef te nemen. Op een metertje kan
pagina
9
DUURZAAMHEIDSskrant gemeente Heemstede
DUURZAAMHEIDSskrant gemeente Heemstede
Duurzaam beheer park Meermond Fotografie E. Bos
Park Meermond is aangelegd op de oude gemeentelijke vuilstort. Waar eerst afval werd gestort, is nu een unieke plek voor extensieve recreatie en natuurontwikkeling ontstaan. Het beheer van het park is gericht op een duurzame ontwikkeling van het terrein. De aangeplante inheemse beplanting en resten van de oude bomen moeten de komende jaren zorgen voor een leefomgeving voor diverse soorten vogels, kleine dieren en amfibieën. Een aantal van de oude bomen die nog op het terrein staan, zullen de komende jaren afsterven. De stammen en stronken worden op het terrein hergebruikt. Door de aanleg van takkenrillen en het laten vergaan van de boomstammen, ontstaat nest- en schuilgelegenheid voor vogels en kleine dieren. Boven het terrein zijn al diverse roofvogels gesignaleerd. Ook de ijsvogel, waarvoor op het terrein een ijsvogelwand is aangelegd, is al op en rond het terrein gesignaleerd. Daarnaast ligt er langs het Spaarne een zogenaamde paddenpoel. Wanneer de oevers hiervan straks zijn begroeid, ontstaat hier een prima verblijfplaats voor amfibieën, zoals padden en kikkers.
Heemsteedse scholen en duurzaamheid
In park Meermond is bovendien ook nog een baggerdepot aanwezig. Door de bagger uit de Heemsteedse wateren binnen de gemeente te laten indrogen, worden vele transportkilometers bespaard. De gedroogde bagger wordt vervolgens weer grond. Deze grond kan weer worden gebruikt in plantsoenen, bermen of om paden op te hogen.
De Ark op bezoek bij De Beestjestuin Groep 5 van basisschool bezocht 29 maart De beestjestuin. “We hadden een duizendpoot, een miljoenpoot, een kakkerlak, een naaktslak en een worm. We weten nu dat een insect zes poten heeft dus een spin is geen insect. Een vlieg wel. Een slak is ook geen insect. Wist je dat een duizendpoot maar zes echte poten heeft? Dus het is een insect. We zagen ook een hommel op de boom zitten. Hij was heel dik. Daarna kregen we een vragenblad. Er stonden 10 vragen op. Ze waren best wel lastig, maar het is gelukt. Het was heel leuk.”
Bezoek Koos de Vuilnisman aan Bosch en Hovenschool
Speelbos in park Meermond Gemeente Heemstede heeft plannen voor een speelbos op park Meermond en is bezig met de ontwikkeling hiervan. Een speelbos is een plek waar kinderen lekker kunnen spelen in de natuur. In bomen klimmen, hutten bouwen, zich lekker uitleven en spelenderwijs de geheimen van de natuur ontdekken. Een speelbos is een spannend speelterrein voor kinderen, waar veel mag. De hierbij gebruikte materialen moeten passen in de bestaande omgeving van Meermond. Ook wordt gedacht hier een ‘duurzaamheidspad’ aan te leggen. Dit is een route langs objecten die uitleg geeft over natuur, milieu en duurzaamheid. Meedenken? Hoe het speelbos en het duurzaamheidspad er precies uit gaan zien moet nog bedacht worden. En daar hebben we de inbreng van de kinderen die er straks zelf gaan spelen voor nodig. Binnenkort gaat de nieuwe site www.speelbosmeermond.nl de lucht in. Iedereen met een goed idee wordt uitgenodigd dit op de site achter te laten. Anderen kunnen hierop stemmen. Uiteindelijk worden de beste ideeën tot uitvoer gebracht. Met elkaar maken we dan het leukste speelbos van Nederland.
10
pagina
2011
Op 12 Januari 2011 bracht Koos de Vuilnisman een bezoekje aan leerlingen van groep 8 van de Bosch en Hovenschool. Hierbij gaat Koos uit van de leefomgeving van het kind en zet hij ze aan om zwerfvuil op school en thuis te voorkomen. Hij gaat echt aan de slag met de leerlingen. “Hij verzocht ons vooraf oude apparaten van thuis mee te nemen die we konden demonteren zodat hij daarbij kon vertellen. En dus stonden er oude computers, toetsenborden, videoapparaten en mobiele telefoons in dozen klaar. Koos vertelde over de enorme bergen afval die we produceren. Als voorbeeld liet hij ons zien wat we aan een dag pauzeafval produceerden. We moeten van onze juf altijd al de pakjes platduwen, dus dat scheelde, maar toch was het nog heel veel! Koos vertelde over afvalscheiding en recyclingtechnieken. In de pakjes zit laminaat en
2011
dat is heel moeilijk te verwerken. En voor aluminium worden milieuonvriendelijke grondstoffen gebruikt. Wij wisten al best veel door de biologielessen, maar het was toch heel interessant.”
Valkenburgschool bezoekt appelboomgaard In oktober brachten leerlingen van groep 4 een ochtend door in de appelboomgaard van Boerderij Zorgvrij in Spaarnwoude. “We werden enthousiast ontvangen en ontdekten hoe appels en ander boomgaardfruit zich ontwikkelt. We mochten appels plukken en meenemen naar school. Daar maakten we gezonde en lekkere hapjes met de appels.” De subsidie die door de gemeente voor Natuuren Milieueducatie dit schooljaar beschikbaar is gesteld, is door de Valkenburgschool besteed aan lesprojecten en bijpassende excursies voor alle groepen. Zo zijn er projecten geweest over bijen, duinkonijnen, paddenstoelen, zaden en planten, wind en water, het strand en het menselijk lichaam. Met de subsidie voor het nieuwe schooljaar geeft de Valkenburgschool invulling aan een schoolbreed thema over milieu, afval en duurzaamheid. Deze school, de buitenschoolse opvang en het kinderdagverblijf binnen brede school De Molenwerf hebben overigens ook in hun huisvesting te maken met gemeentelijk beleid op duurzaamheid. Zo heeft de gemeente onder andere bewust samen met het schoolbestuur (rijks)subsidiegelden ingezet om energiebesparende maatregelen in het gebouw door te voeren.
pagina
11
DUURZAAMHEIDSskrant gemeente Heemstede
Elektrische auto’s opladen in Heemstede Rijden op aardgas:
schoon en goed voor de portemonnee Diesel- en benzineauto’s stoten veel luchtverontreinigende stoffen uit zoals fijnstof en stikstofdioxide. Deze stoffen zijn slecht voor de gezondheid. Zij vergroten het risico op long- en hartziekten. Rijden op alternatieve brandstoffen zoals aardgas beperken de uitstoot van deze stoffen. Een auto op aardgas stoot geen fijnstof uit en de uitstoot van stikstofdioxide wordt tot 80% verminderd. Indien het aardgas uit compost is geproduceerd (groen gas) dan wordt ook nog eens CO2 neutraal gereden! Het rijden en tanken op aardgas verschilt niet van het rijden op benzine of diesel. Inmiddels hebben veel gerenommeerde autofabrikanten een aardgasvariant van zowel
personen- als bedrijfsauto’s (zie www.fuelswitch.nl). De overheid wil graag het rijden op aardgas stimuleren. Op dit moment is € 3000,- subsidie voor de aanschaf van een aardgasauto beschikbaar. Aardgas is ook veel goedkoper dan benzine. Een kilogram aardgas kost aan de pomp 80 Eurocent. Afhankelijk van het merk en type, kan hierop ongeveer 20 kilometer gereden worden.
Voor twintig euro naar Parijs
In Heemstede verschijnen dit jaar drie oplaadpunten op proef, waarmee gebruikers hun elektrische auto kunnen opladen. Omdat rijden op elektriciteit geen uitstoot geeft, geldt deze vorm van transport op dit moment als een van de meest milieuvriendelijke. Daarnaast scheelt het aanzienlijk in de kosten, zeker gezien de huidige benzineprijzen. Heemstede sluit een overeenkomst met stichting e-laad. E-laad is een samenwerkingsverband tussen diverse netwerkbeheerders. Zij plaatst publieke oplaadpunten voor elektrische auto’s door heel Nederland om gemeenten, automobilisten en andere partijen op weg te helpen met elektrisch rijden, voor een duurzame toekomst. De kosten van plaatsing zijn geheel voor de stichting. Als het elektrisch rijden in Heemstede aanslaat, dan zal de gemeente de oplaadpalen laten staan en eventueel het aantal oplaadpunten uitbreiden.
Elektrische voertuigen Via een pasje, dat honderd euro per jaar kost, kan de gebruiker onbeperkt bij alle oplaadpalen van e-laad in Nederland terecht. De oplaadtijd is gemiddeld 4 tot 6 uur. Er verschijnen steeds meer voertuigen op de markt die door elektriciteit worden aangedreven. Meer informatie over beschikbare voertuigen kunt u krijgen bij dealers in de buurt.
Voordeliger tanken en schoner rijden: dat is rijden op aardgas. Alleen maar voordelen dus. En binnenkort komt dit voordeel ook naar Heemstede. Jeroen Jones, manager Automotive van CNG Net, vertelt over rijden op aardgas. CNG staat voor Compressed Natural Gas. CNG Net realiseert in Nederland een uitgebreid netwerk van aardgastankstations . “Als er geen tankstations zijn, worden er geen aardgasauto’s verkocht. En als er geen auto’s verkocht worden, komen er geen tankstations. CNG Net doorbreekt deze stelling door een dekkend netwerk van aardgastankstations te realiseren. De auto’s zijn ook al te koop, dus wat houdt je nog tegen? Aardgas is de brandstof met toekomst. Ik rij moeiteloos 1 op 20. Dit betekent dat een ritje van Utrecht naar Parijs mij € 20,- aan brandstof kost.”
Ook voor particulieren “Aardgas als brandstof wordt op dit moment nog voornamelijk gebruikt door het bedrijfsleven, door mensen die veel kilometers per jaar rijden. Maar het is al aantrekkelijk om op aardgas te rijden bij 15.000 tot 20.000 kilometer per jaar. Een aardgasauto kost iets meer, maar gelukkig
2011
biedt een aantal automerken aardgasauto’s aan voor dezelfde prijs als een dieselauto. Bovendien betaal je voor een aardgasauto het laagste tarief houderschapsbelasting.”
reststoffen in bijvoorbeeld huisvuil, rioolslib en mest. Bij groengas wordt afval dus omgezet in mobiliteit! Groengas heeft als voordeel dat het geen fossiele brandstof is en nagenoeg klimaatneutraal is.
Aardgas in Heemstede
Ga voor meer informatie naar www.cngnet.nl.
Op dit moment zijn er zestig openbare aardgastankstations in Nederland, waarvan 38 van CNG Net. Dit aantal zal in korte tijd worden uitgebreid. Eén daarvan komt in Heemstede. “Gemeente Heemstede en lokale ondernemers hebben heel actief met ons meegedacht om het tankstation te realiseren. Zij beseffen dat aardgas niet alleen aantrekkelijk is voor de portemonnee, maar ook bijdraagt aan schone lucht en een beter leefmilieu voor alle inwoners van de gemeente.”
Groengas CNG Net wil de overgang naar Groengas realiseren. Groengas wordt lokaal gewonnen uit organische
pagina
13
DUURZAAMHEIDSskrant gemeente Heemstede
Duurzaam Nieuw Overbos In samenwerking met Stichting Sint Jacob, gebieds- en vastgoedontwikkelaar AM en vastgoedbelegger Syntrus Achmea, wordt Het Overbos aan de Burgemeester Van Lennepweg vervangen door het Nieuw Overbos. In het fraaie ontwerp van Drost en Van Veen Architecten is veel aandacht voor duurzaam bouwen. Duurzaamheid Het Overbos is nu gevestigd in een ruim veertig jaar oud gebouw dat niet toekomstbestendig is en niet meer voldoet aan de eisen die worden gesteld aan goede en verantwoorde zorg. Sloop van het gebouw was de beste keuze. De duurzame toepassingen in het Nieuwe Overbos houden niet op bij de keuze van de bouwmaterialen. Zo is de houten gevelbekleding gemaakt van duurzaam geproduceerd hardhout en is de gevel goed geïsoleerd voor optimaal comfort en minimaal energieverlies.
Duurzaam energiesysteem In Nieuw Overbos wordt Warmte-/Koude Opslag (WKO) toegepast, met de bodem als energiebron. Door het gebruik van een warmtepomp worden de woningen op een milieuvriendelijke en energiezuinige manier verwarmd in de winter en gekoeld in de zomer. De warmtepomp is een uitontwikkelde en betrouwbare techniek, die al jaren in Nederland en andere Europese landen wordt toegepast. Gebruikers zijn erg tevreden.
125 meter diep ligt. Hierin worden twee bronputten geslagen: één voor ‘koud’ en één voor ‘warm’ water.
Hoe werkt het? - Bij een warmtevraag wordt water uit de warmtebron (12 tot 13˚C) opgepompt. Dit ‘warme’ grondwater geeft door middel van een warmtewisselaar zijn warmte af aan het water in het gescheiden leidingnet naar de warmtepomp. Deze verwarmt de vloeistof op efficiënte wijze tot de gewenste temperatuur, waarna het door de leidingen van de vloerverwarming wordt gepompt. - In de zomer wordt het water uit de koudebron (8 tot 12˚C) opgepompt. Via de warmtewisselaar koelt het water de vloeistof in de leidingen in de vloer van de woning, waardoor de woning op een aangename temperatuur wordt gebracht. Het opgewarmde grondwater wordt via de wisselaar teruggepompt in de warmtebron, die we in de winter weer kunnen benutten. - In geval van lage buitentemperaturen ondersteunt een gasgestookte HR-ketel in het centrale ketelhuis het benodigde vermogen van de warmtepomp. Op jaarbasis wordt gemiddeld 70 tot 90% van de warmte door de warmtepomp geleverd, de rest wordt aangevuld door de HR-ketel.
Duurzaam bouwen in Heemstede “Duurzaamheid past heel goed bij het Nederlandse karakter”, zegt wethouder Pieter van de Stadt. “Wij Nederlanders zijn ‘down to earth’, een beetje zuinig en willen weten waar we aan toe zijn.” “Het gaat bij duurzaamheid uiteindelijk vooral om zuinigheid. Goed voor het milieu en gunstig voor de portemonnee. Duurzaamheid is ook kwaliteit en bewijst zichzelf. Inwoners moeten het zelf willen en elkaar stimuleren, omdat het hen wat oplevert. Inmiddels weet iedereen wel dat je duurzame investeringen aan je huis kan terugverdienen. Meer wooncomfort en lagere lasten.”
Wooncomfort en gezondheid
Grondwater Dankzij de ligging van en het klimaat in Nederland is onze bodem relatief warm. Bij de opwekking van duurzame energie, benutten we grondwater uit een watervoerende zandlaag die in Nederland zo’n 25 tot
2011
Bij een warmtepompsysteem wordt gebruik gemaakt van lage temperatuur vloerverwarming. De extra koelfunctie en een vrijwel constante temperatuur gedurende het hele jaar zorgen voor een aangenaam binnenklimaat. De vloerverwarming geeft zijn warmte af aan de woning. Hierdoor ontstaat een aangename temperatuurverdeling en is er minder stofcirculatie. De kans op huisstofmijt wordt verminderd en er is een betere luchtvochtigheid in de woning. Een gunstige woonomgeving, met name voor mensen met een aandoening aan de luchtwegen.
Op eigen initiatief “Nieuwbouwhuizen in Heemstede zijn erg duurzaam. Dit speelt altijd een rol bij de politieke beslissing. Bij bestaande huizen wordt veelal geïnvesteerd als het van eigenaar verwisselt. Heemstedenaren zijn ambitieuze verbouwers. De gemeente ziet steeds vaker dat inwoners op eigen initiatief de duurzaamheid van hun huis verbeteren. Men gaat in Heemstede voor kwaliteit.”
pagina
15
DUURZAAMHEIDSskrant gemeente Heemstede
Geef afval een toekomst! De gemiddelde restafvalcontainer van een huishouden in Heemstede bevat nog zo’n 75% aan afval dat gescheiden ingezameld of weggebracht kan worden. Dat is jammer, want afval dat gescheiden wordt ingezameld, kan worden hergebruikt. Door uw gft-afval in de groenbak te doen, uw klein chemisch afval naar de milieustraat te brengen en uw oude glas, plastic, papier en textiel naar de brengparkjes te brengen, blijven materialen in de kringloop. Het afval is dan geen afvalproduct meer, maar een grondstof. De vraag naar grondstoffen en energie neemt wereldwijd toe, de beschikbaarheid neemt af. Logisch gevolg: grondstof- en energieprijzen stijgen. Afval kan nieuwe grondstof en fossiele energie vervangen. De Meerlanden is beheerder van veel afval ofwel van veel grondstof en energie.
De Meerlanden is vooruitstrevend op het gebied van hergebruik en streeft naar een samenleving met 100% recycling. Meer informatie over de verwerking van gescheiden afval kunt u vinden op www.geefafvaleentoekomst.nl.
Gescheiden gft-afval levert nuttige producten Binnenkort verwerkt De Meerlanden gft-afval niet meer alleen tot compost. In 2011 is een heel nieuwe verwerkingsinstallatie gereed voor de vergisting van gft-afval. Bij vergisting komt gas vrij. Van dit gas maakt De Meerlanden groengas en C02. De installatie levert ook compost, condenswater én warmte. Warmte wordt geleverd aan het naastgelegen glastuinbouwgebied in Rijsenhout.
Dit is uniek in Nederland. Compost en C02 laten bloemen en planten, groente en fruit groeien. Condenswater kunnen de veegwagens gebruiken om de straten schoon te spuiten. Op groengas, dat van aardgaskwaliteit is, kunnen de wagens van De Meerlanden rijden. Straks rijden de vuilniswagens van De Meerlanden klimaatneutraal op het gft-afval dat ze zelf inzamelen!
Prijsvraag Welk van de onderstaande producten wordt niet uit gft-afval opgewekt in de nieuwe vergistingsinstallatie van De Meerlanden? A) CO2 B) Warmte C) Kunstmest D) Compost Stuur uw antwoord voor 11 juli naar
[email protected]. De eerste vijf goede inzenders krijgen een exclusieve rondleiding over het terrein van de vergistingsinstallatie van De Meerlanden in Rijsenhout.
Afval nog beter scheiden kan! Jaarlijks wordt een sorteeranalyse gemaakt van het niet gescheiden aangeboden restafval (grijze rolemmer). Deze resultaten zeggen iets over de hoeveelheid afval die niet hergebruikt kan worden. En dat terwijl juist veel afval gescheiden ingezameld kan worden. De taartdiagrammen geven aan dat de inzameling van papier/ karton en gft beter kan. De gescheiden inzameling van glas en textiel gaat goed. De inzameling van kunststof verpakkingen is in 2011 aangepast door de installatie van perscontainers en het plaatsen van extra bovengrondse containers. Restafval wordt verbrand. Uitzondering hierop zijn de metalen. Die worden voor de verbranding uit het afval gehaald. Hoe meer afvalstoffen gescheiden worden aangeleverd, hoe minder nieuwe grondstoffen nodig zijn voor het produceren van nieuwe producten! Een analyse van het afval in de grijze rolemmer (laagbouw) en de verzamelcontainers voor restafval (hoogbouw).
2011
pagina
17
pagina
19
Zo ziet u hoeveel moois Heemstede te bieden heeft, en dat om de hoek! De Hartekamp / Overplaats
Rietoevers Ringvaart en Spaarne
Landgoed Hageveld
Wandelbos Groenendaal
HEEMSTEDE natuurkaart
Zelf de natuur in Wandelbos Groenendaal
Toegang: Vrije wandeling van zonsopgang tot zonsondergang. Let op: Gedeelten van Groenendaal zijn niet toegankelijk voor honden: dit is met borden aangegeven. Parkeren: Burgemeester van Rappardlaan, Sparrenlaan, Bosbeeklaan.
De gemeente Heemstede heeft in eigen beheer twee wandelroutes door Groenendaal uitgegeven. U kunt de routeboekjes kopen bij de kinderboerderij of gratis downloaden via www.heemstede.nl.
Gebied Ringvaart / Meermond / Hageveld
Actuele informatie over natuurexcursies, wandelen en fietsen in dit gebied vindt u via de websites van het IVN en Landschap Noord-Holland. Het gebied is opgenomen in de nieuwste ANWB-knooppuntenfietsroute 13 Noord-Holland zuid, Amsterdam & Kennemerland.
Wist u dat…
... bij Het Overbos zich in de bomen een reigerkolonie bevindt? ... de paling en rugstreepp ad zich thuis voelen in het gebied rond Hageveld? ... Park Meermond is aangeplant door leerlingen van Heemsteed se basisscholen? ... in Heemstede zeven verschillende vleermuissoorten actief zijn? ... dat Heemstede in 2010 is uitgeroepen tot 3e gemeente van Nederland met een grote variëteit aan flora en fauna?
De Hartekamp / Overplaats
Toegang: Vrije wandeling van zonsopgang tot zonsondergang. De hond mag in het gebied naast speeltuin Linnaeushof los lopen. Bij een wandeling in Eikenrode mag de hond niet mee. Het gebied is verboden voor motorvoertuigen. Parkeren: Parkeerterrein Linneaushof. Actuele informatie over natuurexcursies vindt u via www.landschapnoordholland.nl
Huis te Manpad
Een rondleiding bij Huis te Manpad is meer dan de moeite waard. De buitenplaats is alleen te bezichtigen in excursieverband. Aanmelding is niet nodig. De excursies zijn: 1 februari t/m 15 oktober: zaterdag om 10.00 uur. 1 februari t/m 31 mei: dinsdag om 14.00 uur. 16 oktober t/m 31 januari: gesloten, geen excursies. De excursie vertrekt vanaf de toegangspoort aan de Herenweg. Een rondleiding duurt circa 1,5 uur en is gratis. Verdere informatie vindt op www.huistemanpad.nl
www.heemstede.nl
www.ivn.nl/zuidkennemerland
IVN Zuid-Kennemerland
Het IVN wil mensen laten genieten en bewust maken van de rijkdommen van de natuur. Ook in ZuidKennemerland met zijn unieke landschappen zoals zee, strand en duinen, bossen, landgoederen en het veenweidegebied. Ga mee op een van de vele excursies en ontdek zelf wat de natuur allemaal te bieden heeft.
Landschap Noord-Holland
Landschap Noord-Holland behoudt en ontwikkelt natuur, landschap en cultuurhistorie in NoordHolland. Naast het beheer van 85 eigen gebieden, geeft LNH advies aan particulieren en overheden op het gebied van ecologie, landschap en natuur. De organisatie bestaat uit 150 medewerkers en ruim 4.400 vrijwilligers.
www.landschapnoordholland.nl www.anwb.nl/fietsen/fietsroutes
Zeer gering
In 2007 heeft de gemeente Heemstede opdracht gegeven voor een grootschalige inventarisatie van de flora en fauna in Heemstede. Het resultaat De mooiste plekjes om te wandelen en te fietsen! is een natuurwaardenkaart, een rapportage met kaarten waarop de waardering van de natuur in de grote groengebieden van Heemstede ten opzichte van elkaar zijn vermeld. De inventarisatie van de diverse vogel-, planten, amfibieën- en vleermuissoorten zijn op verschillende overzichtskaarten weergegeven. Vorig jaar is door GroenLinks een motie in de raad aangenomen waarin is verzocht een populaire versie van de natuurwaardenkaart te vervaardigen en te verspreiden. Huis te Manpad
Niet waarneembaar De warmteverliezen zijn zeer gering. het gebouw lijkt goed geïsoleerd te zijn. Het warmteverlies van dit gebouw komt overeen met het gemiddelde warmteverlies van de gebouwen binnen Amersfoort. Dit houdt echter in dat er nog duidelijk verbetering kan worden aangebracht aan de isolatie. Gering Het gebouw is waarschijnlijk onvoldoende geïsoleerd of wordt overmatig verwarmd. In beide gevallen is nader onderzoek nodig om oplossingen te vinden voor het warmteverlies. Wandelbos Groenendaal monumentaal bos met grote biodiversiteit Het wandelbos Groenendaal (80 ha.) is ontstaan door samenvoeging van een aantal landgoederen tussen Herenweg en Ringvaart. In 1913 kocht de gemeente Heemstede het bos van de familie Van Merlen om het vervolgens open te stellen voor publiek. Het bos geniet regionale bekendheid.
Matig
in het gebied voor de variëteit in de begroeiing. De takkenrillen zorgen voor rust- en schuilgelegenheden voor vogels en andere dieren.
Het gebouw kent ernstige warmteverliezen. Nader onderzoek is gewenst om maatregelen uit te werken om de warmteverliezen terug te dringen.
Het bosgebied wordt op ecologische wijze beheerd. Deze aanpak, waarbij de natuur min of meer zijn gang kan gaan, zorgt voor een grote variatie aan flora en fauna. Afgevallen takken en omgewaaide bomen blijven liggen. Zo blijven de voedingsstoffen in het bos en kunnen planten en dieren hiervan profiteren. Schotse Hooglanders grazen
In het bos komen groepen watervleermuis en rosse vleermuis voor. Verder heeft het bos een grote verscheidenheid aan vogels waaronder de grauwe vliegenvanger, ransuil en kleine bonte specht. Aan de randen van het bos kunt u in het voorjaar stinzenplanten zoals holwortel en anemoon zien bloeien. Van een aantal soorten is bekend dat zij overblijfselen zijn van de Flora - bloemententoonstellingen van 1925, 1935 en 1953.
Ernstig
Park Meermond van vuilnisbelt tot landschapspark
Er is sprake van zeer ernstig warmteverlies. Dit kan het geval zijn als uw woning al wat ouder is en er nog geen na-isolatie heeft plaats gevonden. Het is dan zeer aan te raden isolerende maatregelen te nemen. Ook kan er sprake zijn van een dakkapel of uitbouw die niet goed aansluit op de bestaande bebouwing waardoor een zogenaamde koudebrug optreedt.
In juni 2010 is het nieuwste natuurgebied van Heemstede, Park Meermond geopend. Deze voormalige vuilstort is omgevormd tot een openbaar toegankelijk park. Het gebied ligt tussen het Spaarne, de weilanden van Hageveld en Het Oude Slot. De naam Meermond is een verwijzing naar de buitenplaats Meermond, die rond 1700 op deze locatie lag.
Langs het Spaarne vindt u een paddenpoel en ziet u een ijsvogelwand waar ijsvogels zich kunnen nestelen. Vanaf de uitkijkheuvel heeft u een mooi uitzicht over het park en de verdere omgeving. Langs en in het park kunt u over de wandel- en fietspaden genieten van dit gebied in ontwikkeling. De paden hebben een directe verbinding met de omgeving van Het Oude Slot en Hageveld. Honden zijn niet toegestaan.
Landgoed Hageveld
geloven, leren, wonen en natuur Landgoed Hageveld omvat een gebied van ruim 14 hectare, aan de zuidoostkant van Heemstede. Het markante hoofdgebouw dateert uit 1922 en heeft dienst gedaan als kleinseminarie en onderwijsinstelling. De ruimten van het seminarie zijn nu verbouwd tot appartementen. Het overige deel is nog steeds een school.
In het gebied rond Hageveld is in de loop der jaren een prachtig stuk natuur ontstaan waar nog veel te ontdekken valt. Het landgoed ligt op één van de meest oostelijk gelegen strandwallen van Zuid-Kennemerland. Het kenmerkt zich door bebost duin, overgaand in de veenweiden langs het Spaarne. Dit halfnatuurlijke landschap is door eeuwen-
lang menselijk gebruik ontstaan. Hageveld maakt deel uit van de ecologische hoofdstructuur van Nederland, een netwerk van grote en kleine natuurgebieden. Het vormt een rustpunt voor met name vogels en vleermuizen. In de weilanden broeden weidevogels zoals kievit, tureluur en scholekster. De poeltjes en sloten zijn het leefgebied van de rugstreeppad en paling. In het gebied ziet u mogelijk in de avonduren verschillende soorten vleermuizen. Hun kolonies leven in holle bomen op het landgoed. In het bos bloeien in het voorjaar vogelmelk, helmbloem, maagdenpalm en dagkoekoeksbloem.
Mate van warmteverlies
Huis te Manpad
Warmtescan Amersfoort (centrum)
Park Meermond
2011 Het warmteverlies is niet meetbaar of onbestaand. Het dak van uw woning is zeer goed geïsoleerd. Mogelijk werd het gebouw niet verwarmd op het moment van de opname. Er kan ook sprake zijn van een metalen dakbedekking waardoor het warmteverlies niet meetbaar is met infrarood.
Uiteraard is het niet bij de warmtescan gebleven. De gemeente wilde graag haar inwoners stimuleren tot het nemen van isolerende maatregelen. Zij heeft dit met een wijkgerichte aanpak gedaan. In een wijk staan vaak dezelfde type woningen van dezelfde leeftijd. Dit maakte het ook mogelijk om te prioriteren. Samen met installateurs en energiebedrijven zijn de inwoners met wijkbijeenkomsten door de gemeente voorgelicht over het warmteverlies. Inwoners konden met subsidie een energieprestatieadvies laten uitvoeren om de energieverliezen van hun woning nader in kaart te brengen waarna zij gericht energiebesparende maatregelen konden nemen. Het project is zo succesvol geweest dat inwoners met elkaar begonnen te wedijveren wie het eerst zijn huis geïsoleerd had. Zie voor meer informatie www.amersfoort.nl, zoek op energiebesparing in de wijk. De gemeente heeft een lijst met veel gestelde vragen met antwoorden op haar website gezet. Naast Amersfoort hebben ook Bussum, Delft, Edam-Volendam, Nijmegen, Zoetermeer en Soest een warmtescan laten maken.
Vervolg
Zeer ernstig
Hiernaast is de betekenis van de verschillende kleuren weergegeven.
Begin dit jaar is (bij de gemeentegids) huis-aan-huis de Natuurkaart Heemstede verspreid. Dit is een plattegrond van Heemstede met informatie over o.a. bossen, parken en landgoederen en hun bijzondere waarde. Van zes openbare gebieden in Heemstede wordt behalve de flora en fauna die u per gebied kunt aantreffen, ook het ontstaan beschreven. Op een overzichtelijke kaart ziet u de ligging van de groene gebieden waar u wandelend en fietsend kunt genieten van de natuur.
historische buitenplaats met allure Het Huis te Manpad is een historische buitenplaats, gesticht rond 1635. Het landgoed is ongeveer 15 hectare groot en grotendeels aangelegd in de Engelse landschapsstijl. Ook structuren van de formele, strakke tuinaanleg zijn nog aanwezig. Het Huis te Manpad was geruime tijd in het bezit van de familie Van Lennep, waaronder de beroemde schrijver Jacob van Lennep.
Het huis en park worden nu beheerd door de Stichting Huis te Manpad. Het terrein is bijzonder door een grote variëteit aan bijzondere stinzenplanten. Hier bloeien bijvoorbeeld de winterakoniet, scilla’s, knolsteenbreek en armbloemig look. Vogels, zoals de grote bonte specht, boomklever en bosuil, verblijven langdurig in het bosgedeelte van dit landgoed.
De Hartekamp/Overplaats zorg voor mensen en omgeving Het landgoed De Hartekamp bestaat al sinds de 16e eeuw. Tot 1952 is het landgoed in bezit geweest van vermogende families. Daarna werd het een huisvesting voor mensen een (verstandelijke) beperking. De omliggende tuin is in de loop der tijd veel van uiterlijk veranderd: van een strakke geometrische stijl tot de huidige landschappelijke stijl. De Overplaats behoorde oorspronkelijk tot de ‘overtuinen’ van De
Hartekamp. Het omvat Eikenrode en het gebied naast speeltuin Linnaeushof. In de lente is de bodem begroeid met bloeiende stinzenplanten en andere bijzondere bolgewassen. In het najaar zijn diverse paddenstoelensoorten de blikvangers. Er broeden appelvink, koekoek en een aantal spechtsoorten. Niet voor niets bestudeerde de beroemde geleerde Linnaeus hier de planten!
Rietoevers Ringvaart en Spaarne ‘er is meer tussen land en water’ Sinds enkele jaren weten we ook de rietoevers op hun natuurwaarden te waarderen. De rietvegetatie langs Ringvaart en Spaarne is een ideale schuil- en broedplaats voor diverse vogels. Ook reptielen, zoals de rugstreeppad, vinden in de drassige bodem hun ideale leefomgeving. Behalve riet kunnen hier ook andere oeverplanten zich makkelijk ontwikkelen. In het
rietland ter hoogte van de Fazantenlaan broeden jaarlijks één of meerdere paren ooievaars.
COLOFON Teksten: Gemeente Heemstede, IVN Zuid-Kennemerland Foto’s: Gemeente Heemstede, Landschap Noord-Holland Vormgeving en druk: Heemsteedsche drukkerij H. van Assema Plattegrond: Grain Nieuw Vennep Februari 2011
Deze natuurkaart is een uitgave van de Gemeente Heemstede
Natuurkaart Heemstede
De mooiste plekjes om te wandelen en te fietsen Uit onderzoek is gebleken dat 30% van het warmteverlies van een gebouw via het dak verloopt. Daarnaast is de mate van dakisolatie vaak een indicator van isolatie van het gehele gebouw. Het warmteverlies via het dak is daarom gemiddeld genomen een goede aanwijzing van het warmteverlies van de gehele woning of bedrijfspand. De warmtescan is gemaakt door een gespecialiseerd bedrijf, Aerodata. Na de opname heeft dit bedrijf de opnamegegevens geanalyseerd en geïnterpreteerd. Aan de verschillende gradaties van het warmteverlies door de daken worden kleuren toegekend die op warmtescan te zien zijn. Is het warmteverlies groot, dan kunnen isolerende maatregelen getroffen worden.
Warmteverlies via het dak In december 2009 heeft de gemeente het warmteverlies van alle gebouwen en woningen in Amersfoort in beeld laten brengen door middel van een infrarood foto (ook wel warmtescan genoemd) vanuit de lucht. Op deze manier kunnen huiseigenaren en bedrijven zien of hun woning of bedrijf aan warmte verliest.
In maart 2010 is de gemeente Amersfoort gestart met het project “Energiebesparing in de wijk”. De gemeente, huiseigenaren en bedrijven werken samen bij het organiseren van voorlichtingsactiviteiten. Zo zijn er bijvoorbeeld verschillende modelwoningen energiezuinig gemaakt, is er iedere twee weken een energiespreekuur waar men terecht kan met vragen over het isoleren van de woning, worden Verenigingen van Eigenaren begeleid en is er ook aandacht voor energieopwekking. Zo wil de Gemeente Amersfoort samen met andere partijen werken aan een CO2 neutrale stad.
Samen werken aan energiebesparing! DUURZAAMHEIDSskrant gemeente Heemstede