opmerkingen Versie. Oktober 2012 AB vastgesteld 1.0 D November 2014 MT

Leerlingenzorg

Datum

Gremium Samenvatting wijzigingen/ opmerkingen

Oktober 2012

AB

November 2014

MT

December 2014 December 2014

(G)MR AB

2200114411001177

vastgesteld Vaststellen beleidsplan Leerlingenzorg en protocol Hoogbegaafdheid advies vaststellen

B Beelleeiiddssppllaann LLeeeerrlliinnggeennzzoorrgg

1.0

Status D

1.1

C

1.2

C

Versie

1

Inleiding

Wij vinden het belangrijk de wijze waarop wij leerlingenzorg invulling geven, vast te leggen en te verantwoorden. Dit beleidsplan Leerlingenzorg komt daaraan tegemoet. De leerlingenzorg vindt plaats onder directe verantwoordelijkheid van de interne begeleider (IB-er). Omdat de eindverantwoordelijkheid van alle schoolbeleid bij de locatiedirecteur ligt, vindt regelmatig zorgoverleg plaats waarin beleid en uitvoering worden afgestemd. Bij de praktische invulling van de leerlingenzorg is de remedial teacher (RT-er) nauw betrokken. Steeds meer zullen daar ook andere interne specifiek geschoolde leerkrachten bij betrokken worden (gedragspecialisten, sociale vaardigheidstrainers, masters in dyscalculie en dyslexie, enz.) De inzet en aansturing van bij de leerlingenzorg betrokken groepsleerkrachten, remedial teacher en onderwijsassistenten vallen onder de verantwoordelijkheid van de intern begeleider. De remedial teacher is speciaal opgeleid om zorgleerlingen extra te begeleiden en de groepsleerkracht met die expertise te ondersteunen. Om die reden is de functieomschrijving de intern begeleider en de remedial teacher in dit document opgenomen. Een belangrijk aspect dat door de intern begeleider wordt bewaakt, is de coördinatie tussen en communicatie met alle betrokkenen bij de leerlingenzorg. De communicatie met de ouders verloopt met name rechtstreeks via de groepsleerkracht, zowel vanuit school als omgekeerd. Wanneer de zorg(vraag) ingrijpender wordt en de groepsleerkracht overstijgt, wordt de intern begeleider rechtstreeks betrokken c.q. benaderd. Wij zijn ervan overtuigd dat op basis van dit beleidsplan de inzet van de groepsleerkrachten en de ondersteuning van interne en externe deskundigen zorg dragen voor passend onderwijs aan ieder aan ons toevertrouwd kind.

J.C.J. van Zutphen, algemeen directeur.

2200114411001177


2

Inhoud Inleiding ............................................................................................................ 1 Inhoud ............................................................................................................... 2 Stappenplan Zorg ............................................................................................. 3 1-Zorgroute ....................................................................................................... 4 Groepsbesprekingen ....................................................................................... 5 Consultatieve besprekingen ............................................................................ 5 Taakomschrijving Intern Begeleider ................................................................. 6 Taakomschrijving Remedial Teacher ............................................................... 6 Scholing en functiedifferentiatie........................................................................ 7 Ambulante uren ................................................................................................ 7 Onderwijsassistenten ....................................................................................... 7 Administratie van de zorg ................................................................................. 7 Dyslexie ............................................................................................................ 8 Dyscalculie........................................................................................................ 8 Hoogbegaafdheid ............................................................................................ 9 Rugzakleerlingen .............................................................................................. 9 Sociaal emotionele ontwikkeling....................................................................... 9 Onderwijsachterstandenbeleid ......................................................................... 9 Schoolmaatschappelijk werk ............................................................................ 10 ZAT 12- ............................................................................................................. 11 Samenwerkingsverband Samverkan ................................................................ 11 Samverkan Kwaliteitskenmerken van de zorgstructuur ................................... 12 Protocol SOVA – training .................................................................................. 16

2200114411001177


3

Stappenplan Zorg Dit stappenplan is een document waarbij de verschillende fases van de zorg beschreven worden. Voordat een leerling besproken wordt in de leerling/groepsbespreking is het nodige vooronderzoek door de leerkracht in kaart gebracht. Het stappenplan bestaat uit vijf stappen of fasen:

Fase 1 : Dit betreft de algemene zorg op groepsniveau. De leerling heeft geen opvallende bijzonderheden. De leerkracht houdt de resultaten van de methode-gebonden en de methode onafhankelijke toetsen bij op de daarvoor bestemde formulieren.

Fase 2: De leerkracht signaleert problemen bij de leerling. Dit kan blijken uit:  Observatie  De resultaten van de methode-gebonden toetsen  De resultaten van de methode onafhankelijke toetsen  De problemen die ouders signaleren. De leerkracht doet het volgende:  Ouders worden op gesprek uitgenodigd om zorg kenbaar te maken  Eventueel neemt zij extra onderzoek af om de diagnose te stellen  Zij stelt een handelingsplan voor in de groep op (eventueel met hulp van de intern begeleider/remedial teacher)  Voor de duur van de hulp is een tijdspad vastgesteld  Zij geeft extra hulp in de klas  Zij evalueert de extra hulp met de ouders

Naar fase 3.

Fase 3: De extra hulp in de klas heeft onvoldoende resultaat opgeleverd:  De leerling wordt besproken met de intern begeleider  Eventueel wordt extra onderzoek afgenomen door de intern begeleider of de remedial teacher  Er wordt een handelingsplan opgesteld  Er wordt een tijdspad voor de duur van de hulp afgesproken  De leerling krijgt extra hulp buiten de groep (remedial teacher)  De ouders worden hierover ingelicht  De leerkracht en de intern begeleider evalueren de extra hulp: - de hulp wordt gestopt. - de hulp wordt verlengd. - er wordt gezocht naar een andere oplossing. Naar fase 4.

2200114411001177


4

Fase 4: De extra hulp door remedial teacher heeft te weinig opgeleverd:  de leerling doubleert en/of krijgt een eigen programma (ouders inlichten)  de leerling wordt aangemeld voor extern onderzoek (Marant, kinderpsychiater, o.i.d.)  hiervoor wordt eerst aan de ouders toestemming gevraagd  afhankelijk van het resultaat gebeurt het volgende: - de leerling krijgt andere extra hulp binnen/buiten de groep - de leerling doubleert en/of krijgt een eigen programma de leerling krijgt een rugzak de leerling wordt aangemeld bij de PCL Naar fase 5.

Fase 5: De leerling wordt door de intern begeleider aangemeld bij de Permanente Commissie Leerlingenzorg. Daar worden de gegevens van de leerling besproken en vervolgens geven zij advies over eventuele plaatsing binnen het speciaal onderwijs.

1 - Zorgroute De 1-zorgroute is gebaseerd op een 10-tal uitgangspunten. Deze vormen de rode draad in de inhoud en het proces van de 1-zorgroute. -

Alle leerlingen hebben zorg nodig. Onderwijs = zorg. Dit houdt in dat zorg voor iedere leerling beschikbaar is. Elke leerling verdient het om tenminste 3 keer per jaar gericht te worden bekeken om te zien of hij iets anders nodig heeft dan het standaardaanbod.

-

Proactief denken en handelen In plaats van terug te kijken (en naar wat er mis is gegaan), kijken we vóóruit. Als we weten wat we willen bereiken met een leerling, weten we ook wat hij, gegeven al sterke en belemmerende factoren, nodig heeft om daar te komen.

-

Denken vanuit onderwijsbehoeften In de 1-zorgroute staat dit denken centraal. Wat heeft een leerling nodig om het volgende doel te bereiken? Dit uitgangspunt gaat uit van een pedagogisch optimisme.

-

Werken met groepsplannen Een leerkracht staat altijd voor een groep. In een groepsplan staan de leerlingen in subgroepen gegroepeerd. Hierdoor is een grote mate van overzicht. Meer dan als er met individuele handelingsplannen wordt gewerkt.

-

Stimulansen voor effectief onderwijs en de zorgstructuur Door systematisch handelingsgericht te werken met groepsplannen vallen al snel hiaten in het onderwijs of de zorgstructuur op. Dit zijn uitdagingen die kunnen leiden tot beter onderwijs en een betere zorgstructuur.

-

Eenduidigheid, transparantie en afstemming De 1-zorgroute staat een eenduidige, transparante en op elkaar afgestemde zorgroute voor. Alle actoren in een school en in een samenwerkingsverband spreken in dezelfde taal en hebben een heldere en duidelijk taak.

-

Ouders zijn een belangrijke partner Onderwijs verzorgt de school niet alleen. De ouders zijn mede-opvoeders. Zij hebben een eigen kijk op hun kind en kunnen een zinvolle bijdrage leveren aan het onderwijsproces dat op school plaatsvindt.

2200114411001177


5

-

Registratie van het onderwijsaanbod Werken met groepsplannen houdt in dat het onderwijs aan alle leerlingen wordt geregistreerd. Op elk moment is de schoolontwikkeling van elke leerling terug te halen.

-

Aandacht voor instroom en uitstroom De basisschool staat niet alleen. In de 1-zorgroute wordt getracht samen te werken met VVE, VO en andere basisscholen teneinde leerlingenverplaatsingen soepel en in dezelfde taal te laten verlopen.

-

Bovenschoolse samenwerking Om onderwijsbehoeften te onderkennen en om daarop een goed aanbod te kunnen bieden is samenwerking met bovenschoolse partners van belang. Denk dan aan een zorgadviesteam, een centrum voor jeugd & gezin, de jeugdzorg, de jeugdgezondheidszorg, enzovoorts. De 1-zorgroute streeft deze samenwerking na.

Groepsbesprekingen De kern van de 1-zorgroute bestaat uit handelingsgericht werken met groepsplannen. De leerkracht doet dat in de groep met behulp van twee instrumenten: groepsoverzichten en groepsplannen. Drie keer per schooljaar wordt er een groepsoverzicht gemaakt en vanuit de groepsoverzichten worden leerlingen met dezelfde onderwijsbehoeften geclusterd in een groepsplan. Hiermee wordt in de groep gewerkt. In deze cyclus van werken met het groepsplan vindt een groepsbespreking en een klassenconsultatie plaats. In de groepsbespreking wordt gekeken naar de hele groep en naar het handelingsgericht werken. De groepsbespreking draait om de hele groep, maar leerlingen worden al wel geselecteerd voor de leerlingbespreking. Leerkrachten bespreken een individuele leerling met de intern begeleider in een ELB-gesprek (effectieve leerlingbespreking). In dit gesprek wordt besproken of de leerling extra zorg nodig heeft of dat er verder onderzoek moet komen. Vanzelfsprekend wordt eerst overleg gepleegd met de ouders. Kinderen die extra zorg nodig hebben kunnen ook besproken worden tijdens de consultatieve leerlingbespreking die vijf maal per jaar wordt gehouden. De intern begeleider (IB) en de groepsleerkracht bespreken samen met de begeleider van MARANT het probleem en in overleg wordt een vervolgprogramma opgesteld. Ook hierover wordt overleg gepleegd met de ouders. In sommige gevallen moet een kind door een externe deskundige nader getest worden. Onze school maakt daarbij gebruik van de diensten van de School Advies- en Begeleidingsdienst (Marant). In verband met het daarvoor beschikbare budget zal het initiatief voor de inschakeling van de SABD altijd van de school uitgaan. In die gevallen waarin ouders besluiten zelf een onafhankelijk bureau in te schakelen (en te betalen), is niet alleen een goede terugkoppeling gewenst, maar eveneens dat dit overleg plaatsvindt in aanwezigheid van een deskundige van de SABD. Wanneer de school geen vorm en inhoud meer kan geven aan de extra hulp voor een kind en hulp van buitenaf nodig heeft, wordt het kind aangemeld bij de permanente commissie leerlingenzorg (PCL). Soms wordt een kind naar het speciaal onderwijs verwezen. Mochten ouders desondanks besluiten hun kind tegen dit advies in op school te houden, dan zal, in die uitzonderlijke gevallen, schriftelijk worden vastgelegd dat het kind bij het verlaten van de basisschool niet aan de minimum doelstellingen van de school kan voldoen.

Consultatieve besprekingen Deze besprekingen worden begeleid door Marant, de schooladvies- en begeleidingsdienst. Deze consultatieve leerlingbesprekingen vinden 5 keer per jaar plaats. De leerkrachten krijgen aan het begin van het schooljaar een planning. De IB-er bepaalt voor een groot deel, uiteraard in overleg met de leerkracht, wie voor een consultatief gesprek in aanmerking komt. Meestal wordt dit bepaald n.a.v. een groepsbespreking, maar de leerkracht kan ook zelf een consultatie aanvragen. Dit moet wel via de IB-er. Het gesprek vindt altijd plaats tussen ambulant begeleidster, leerkracht en IB-er. Het is ook mogelijk ouders bij een consultatief gesprek te vragen.

2200114411001177


6

De consultatieve besprekingen kunnen gaan over:  een individueel kind  een groepsprobleem  een organisatieprobleem (bijv. combinatieklassen)  een leerkracht-gebonden probleem. Tijdens de eerstvolgende groepsbespreking worden eventueel gemaakte afspraken en/of adviezen geëvalueerd.

Taakomschrijving Intern Begeleider De Intern Begeleider (IB-er) krijgt een steeds belangrijkere rol in het onderwijskundige concept van de school. Bewaking van de onderwijskundige voortgang, collegiale ondersteuning, coaching en de uitvoering van het beleidsplan zorg staan daarin centraal.  Coördinatie van administratie rond leerlingenzorg: waaronder het samenstellen en bewaken van de uitvoering van de toetskalender, het bijhouden van de dossiers van de zorgleerlingen, het samenstellen van het onderwijskundig rapport e.d.  Coördinatie van de communicatie rond leerlingenzorg: overleg IB-netwerk, regelmatig overleg directie, overleg remedial teacher, voorzitten van de leerling/groepsbespreking en het bewaken van gemaakte afspraken, contacten met externe organisaties zoals Marant, Samverkan, GGD, logopedist, Bureau jeugdzorg e.d.  Coachen van leerkrachten en het houden van klassenconsultaties  Bewaken van de uitvoering van de zorgcyclus: bewaken van gemaakte afspraken, voortgang van hulp, evaluatie van resultaten e.d.  Bewaken van de verslaglegging van de leerling/groepsbesprekingen en consultatieve besprekingen  Bewaken van procedures en afspraken met betrekking tot aanmelding bij de PCL (Permanente Commissie Leerlingenzorg) en het inbrengen van een leerling tijdens de vergadering van de PCL.  De planning van onderzoeken e.d. door interne en externe deskundigen  Bewaken van afspraken wat betreft rugzakleerlingen en leerlinggebonden financiering  Bewaken van het inschrijfproces van leerlingen die van een andere basisschool komen  De inrichting van de orthotheek bijhouden  Volgen van gerichte nascholing.  Het opstellen van protocollen binnen de zorg  Het actueel houden van het Beleidsplan Leerlingenzorg  Contact IB-netwerk binnen de stichting  Borgen, coördineren en bewaken van de 1-zorgroute.  Aanspreekpunt voorschoolse organisatie voor de overdracht van kinderen.  Contactpersoon schoolmaatschappelijk werk en ZAT-12.

Taakomschrijving Remedial Teacher De Remedial Teacher wordt ingezet voor de directe en indirecte hulpverlening aan kinderen en ondersteuning van de groepsleerkracht bij de begeleiding van deze leerlingen. De Remedial Teacher heeft de verantwoording voor het begeleiden van kinderen die in de leerling/groepsbespreking besproken zijn. De werkzaamheden bestaan voornamelijk uit:  Hulp bieden aan individuele kinderen, kleine groepen binnen of buiten de klas  Voorbereiden en uitvoeren van diagnostisch onderzoek  Het opstellen van concrete individuele of groepshandelingsplannen  Materiaal zoeken voor de leerkracht of op weg helpen met zoeken van remediërend materiaal  Bijhouden van leerlingdossiers wat betreft de RT  Overleg met Intern Begeleider  Volgen van gerichte nascholing

2200114411001177


7

Scholing en functiedifferentiatie We streven naar goed opgeleide mensen met gescheiden functies en/of taken binnen de zorg. Hierbij dient de Intern Begeleider een aantoonbare en afgeronde opleiding gevolgd te hebben. De ‘opgeleide’ en uitvoerende Intern Begeleider krijgt de functie als ‘Intern Begeleider’. De beloning die bij deze functie past is schaal LB. De Remedial Teacher is een leerkracht met aantoonbare en afgeronde opleiding die een specifieke taak vervult. Naar rato van het aantal leerlingen zijn er voldoende ambulante uren ingeroosterd om deze specifieke taak te kunnen uitvoeren.

Ambulante uren Het aantal uren voor de Intern Begeleider en de Remedial Teacher is mede afhankelijk van het aantal leerlingen, de specifieke weging (schoolgewicht) en het aantal gerealiseerde groepen. Een globale richtlijn is als volgt: Uren Interne Begeleiding  tot 100 leerlingen 1  tot 200 leerlingen 2  tot 300 leerlingen 3  tot 400 leerlingen 4

dag dagen dagen dagen

Uren Remedial Teaching: Onderstaande verdeling is een richtlijn. Dit wordt per schooljaar binnen de formatie bekeken.  tot 100 leerlingen 0,5 dag  tot 200 leerlingen 1 dagen  tot 300 leerlingen 1,5 dagen  tot 400 leerlingen 2 dagen Binnen onze organisatie hebben we een aantal personeelsleden met een specifieke deskundigheid. Zij kunnen stichtingsbreed in de beschikbare uren voor remedial teaching en/of door uitbreiding van ambulante uren worden ingezet. Disciplines waarin personeelsleden zich meer dan gemiddeld bekwaamd hebben zijn interne begeleiding, remedial teaching, dyslexie (behandelaar en/of master opleiding), dyscalculie (master opleiding), gedragsspecialist, sociale vaardigheid trainers. In de context van zorgverlening, mag niet onvermeld blijven dat veel personeelsleden zich gespecialiseerd hebben in lichamelijke opvoeding, gymspecialist zijn. Daarmee is de aandacht voor lichamelijke opvoeding en ontwikkeling geborgd.

Onderwijsassistenten Binnen onze stichting zijn verschillende onderwijsassistenten werkzaam. De omvang van hun inzet wordt mede bepaald door de omvang van de financiële middelen die beschikbaar zijn voor onderwijsachterstandenbeleid, zowel via het rijksbeleid (lumpsum) als gemeentelijk beleid (VVE) als de leerlinggebonden financiering (rugzakje). Daarnaast is de vraag voortkomend uit het gewenste onderwijskundig beleid in algemene zin en het zorgbeleid in specifieke zin van invloed op de omvang van de inzet van onderwijsassistenten.

Administratie van de zorg In het geautomatiseerde leerlingvolgsysteem worden de vorderingen van kinderen op de verschillende vakgebieden en sociaal emotioneel niveau bijgehouden. Dit vindt plaats aan de hand van methode onafhankelijke toetsen (CITO) die op vastgestelde momenten (toetskalender) worden afgenomen in alle groepen. Specifieke (tijdelijke) zorg wordt in de klassenmap door de groepsleerkracht vastgelegd. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van groepshandelingsplannen, of zo nodig van handelingsplannen op individueel niveau. Het administratieprogramma is webbased, zodat leerkrachten op elk gewenst moment vanaf elke computer met internetverbinding de zorgadministratie kunnen inzien en bijwerken.

2200114411001177


8

Dyslexie Op deze plaats wordt volstaan met te verwijzen naar het protocol dyslexie dat op school aanwezig is en via de website kan worden geraadpleegd. Op stichtingsniveau is dat protocol opgesteld en op schoolniveau heeft de praktische vertaling plaatsgevonden. Dat betekent dat een eenduidige werkwijze is afgesproken, maar dat de methodische aanpak kan verschillen. In specifieke situaties zal de binnen onze organisatie beschikbare specialistische kennis worden geraadpleegd om tot de meest gewenste begeleiding te komen. Voor ouders is een folder samengesteld waarin op overzichtelijke wijze informatie is gebundeld. Om te komen tot een adequate begeleiding van het kind wordt een zorgvuldig proces doorlopen. Wanneer de conclusie gerechtvaardigd is dat van dyslexie sprake is, wordt de begeleiding daarop ingericht. Daarvoor is geen specifieke dyslexieverklaring nodig. Indien ouders een dyslexieonderzoek aanvragen en hun kind een dyslexieverklaring krijgt, komt het in aanmerking voor een (extra) behandeling die vergoed wordt door de ziektekostenverzekering. Die behandeling kan sinds schooljaar 2009-2010 op school plaatsvinden. Enkele personeelsleden zijn daarvoor speciaal geschoold. Ouders worden tijdens dit zorgproces specifiek geïnformeerd en begeleid om de juiste en adequate zorg voor hun kind te bewerkstelligen.

Dyscalculie Op deze plaats wordt in algemene zin ingegaan op dyscalculie. In specifieke situaties zal de binnen onze organisatie beschikbare specialist worden geraadpleegd om tot de meest gewenste begeleiding te komen. Voor ouders is een folder samengesteld waarin op overzichtelijke wijze informatie is gebundeld. Diagnose Er is geen simpele test die uitspraken doet over het wel of niet bestaan van dyscalculie. Dyscalculie is wel opgenomen in de DSM-IV (een internationaal erkend classificatiesysteem van stoornissen). Er wordt gewerkt aan een protocol voor dyscalculie. Diagnostisch onderzoek Wanneer rekenproblemen niet overgaan met extra oefening, kan een diagnostisch onderzoek worden uitgevoerd. Tijdens het diagnostisch onderzoek maakt een orthopedagoog, gz-psycholoog of een dyscalculiespecialist een analyse van de rekenproblemen. Uit de diagnose komt een plan van aanpak Kinderen met dyscalculie hebben recht op (h)erkenning waarbij ze mogen rekenen op zorg die zo goed mogelijk op hen is toegesneden. Behandeling In het onderwijs kan men op de volgende manieren rekening houden met kinderen met dyscalculie:  het bieden van meer tijd voor proefwerken en examens waarin rekenen / wiskunde een rol speelt  complexe rekenopgaven te herformuleren tot voor de leerling oplosbare deelproblemen  de leerling gebruik te laten maken van beslissingsschema’s  de leerling gebruik te laten maken van een zakrekenmachine  de leerling te leren talige opgaven uit te tekenen om goed te kunnen begrijpen waar de vraag over gaat Deze kinderen hoeven ook niet alles te leren. Als ze de hoofdwegen maar kunnen onderscheiden en weten wanneer ze welke weg moeten nemen om een rekentaak op te kunnen lossen.

2200114411001177


9

Hoogbegaafdheid We streven ernaar voor meer- en hoogbegaafde leerlingen een actieve, uitdagende leeromgeving te creëren waarin het leervermogen optimaal benut wordt. Ons uitgangspunt is dat we leerlingen op onze basisscholen onderwijs op maat willen bieden. De school dient de onderwijsbehoefte af te stemmen op de leerling, zodat iedere leerling de kans te krijgt om zich zo optimaal mogelijk te ontwikkelen. Onze visie is: Tegemoet komen aan onderwijsbehoeften van begaafde leerlingen, zowel op pedagogisch als onderwijskundig gebied, om zo te werken aan een ononderbroken ontwikkeling, waarbij leerlingen zich uitgedaagd voelen om zelfstandig en zelfverantwoordelijk tot leren te komen. In een apart protocol Hoogbegaafdheid maken we duidelijk hoe we dit willen realiseren. Daarnaast wordt beschreven welke stappen we ondernemen om begaafde kinderen te signaleren, diagnosticeren en optimaal te begeleiden binnen onze basisscholen. In dit beleidsplan Leerlingenzorg volstaan we met te verwijzen naar dat uitgebreide protocol.

Rugzakleerlingen Voor deze geïndiceerde leerlingen is een apart budget waarmee personele inzet en materiële uitgaven bekostigd worden. Onder verantwoordelijkheid van de intern begeleider (IB-er) wordt in samenspraak met interne deskundigen, de ambulant begeleider (externe deskundige), de groepsleerkracht en de ouders een begeleidingstraject uitgezet, uitgevoerd en geëvalueerd. De daadwerkelijke begeleiding zal veelal door de remedial teacher plaatsvinden. Afhankelijk van de specifieke leerling en situatie worden eerder genoemde intern specialisten, onderwijsassistente, de groepsleerkracht en de ouders betrokken.

Sociaal emotionele ontwikkeling De sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen vraagt steeds vaker en nadrukkelijker aandacht. Sinds 2008 hebben we binnen onze stichting personeelsleden die gekwalificeerd trainer zijn op het gebied van sociaal emotionele begeleiding. Jaarlijks verzorgen we vanaf schooljaar 2009-2010 binnen onze stichting voor kinderen van onze r.-k. basisscholen twee trainingen op het gebied van sociale vaardigheid. Met SCOL meten en volgen we de sociale competentie van onze leerlingen. SCOL (Sociale Competentie Observatie Lijst) is een digitaal leerlingvolgsysteem voor de leerlingen van groep 1 t/m 8.

Onderwijsachterstandenbeleid Om achterstanden in ontwikkeling van kinderen te voorkomen of zo snel mogelijk op een juiste wijze te behandelen worden ook middelen vanuit het gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid ingezet. Onderdeel van dat gemeentelijk achterstandenbeleid is de voor- en vroegschoolse educatie (VVE). De voorschoolse aanpak richt zich op kinderen tot 4 jaar en de vroegschoolse periode betreft de groepen 1, 2 en 3 van de basisschool. Vanuit het onderwijsachterstandenbeleid wordt voor extra begeleiding van kinderen met een (taal)achterstand in de peuterspeelzalen en basisscholen geld beschikbaar gesteld. Daarmee wordt de extra inzet van personeel (o.a. onderwijsassistenten) en de aanschaf van speciaal materiaal bekostigd. De r.-k. peuterspeelzalen en basisscholen begeleiden de peuters en kleuters op een eenduidige methodische wijze. Daarvoor zijn de peuterspeelzaalleidsters, onderwijsassistenten en groepsleerkrachten extra geschoold.

2200114411001177


10

School maatschappelijk werk De gemeente Culemborg heeft besloten dat er vanaf 1 januari 2011 voor alle basisscholen in Culemborg School Maatschappelijk Werk beschikbaar moet zijn. Problemen hebben we allemaal en die horen ook bij het leven. Sommige problemen zijn te ingewikkeld om er alleen, met familie of met vrienden uit te komen. Het School Maatschappelijk Werk is er om naar problemen te luisteren, te helpen deze problemen te ordenen en te zoeken naar oplossingen. Soms kan het zijn dat ook het School Maatschappelijk Werk niet uit de problemen komt. Dan kan er doorverwezen worden naar andere instanties, het is namelijk erg belangrijk om de juiste hulp te krijgen. Het kan ook fijn zijn om advies te vragen of te spreken met iemand die een neutraal standpunt heeft. Het School Maatschappelijk Werk richt zich op de ontwikkeling en het welbevinden van het kind. Dit wordt gedaan door samen te werken met degenen die invloed hebben op de situatie. Dit zijn de ouders/opvoeders maar ook de leerkrachten die dagelijks met het kind werken. Wanneer zoekt men hulp bij schoolmaatschappelijk werk? Er zijn verschillende vragen waarmee een ouder/opvoeder bij STMR komen. Een paar voorbeelden:  Opvoedingsproblemen Bijvoorbeeld een kind dat problemen heeft met eten, slapen of moeilijk luistert.  Problemen vanuit het kind Bijvoorbeeld wanneer een kind niet lekker in z’n vel zit, moeite heeft met sociale contacten, faalangstig is of neerslachtig is.  Problemen in de thuissituatie Bijvoorbeeld echtscheiding of ziekte/overlijden van een dierbare.  Problemen in de schoolsituatie Bijvoorbeeld problemen in de communicatie met medeleerlingen of leerkrachten of wanneer een kind wordt gepest of zelf pest.

Hoe is STMR te bereiken? Ouders kunnen contact opnemen met de intern begeleider. Deze zal een aanmelding verzorgen bij STMR. Maatschappelijk werk maakt vervolgens rechtstreeks met de ouders een afspraak.

ZAT 12Een bovenschools (en stedelijk) ZAT 12 – gaat uit van het gegeven dat elke school een zorgstructuur heeft. Binnen die schoolse zorgstructuur is geregeld dat leerkrachten signaleren en hoe die signalen worden besproken. De interne begeleider speelt hierin een belangrijke rol. De interne zorgstructuur van een school is gericht op: a. het signaleren van leer-en gedragsproblemen bij kinderen; b. het oplossen van deze problemen met behulp van een handelingsplan; c. het signaleren van problematiek die boven de ‘gewone’ leer- en gedragsproblemen uitstijgt; d. externe hulp inschakelen en indien nodig ‘opschalen’ naar een bespreking in het bovenschoolse ZAT 12 - . Bij het bepalen van de juiste zorg kan de school de volgende deskundigen consulteren en inschakelen:  De orthopedagoog  De jeugdverpleegkundige (Infopunt Opvoeding)  De schoolmaatschappelijk werker Wanneer opschalen naar een bovenschoolse bespreking? Wanneer de problematiek van een kind de mogelijkheden van de school overstijgt, is een bespreking in het bovenschoolse ZAT 12 – een mogelijkheid. Dit kost echter wel tijd! Het ZAT 12- is dus geen oplossing voor acute problemen. In geval van acute nood kan een school zelf een zorgmelding doen bij het Bureau Jeugdzorg of contact opnemen met het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling

2200114411001177


11

(AMK). Daarnaast is het altijd mogelijk dat ouders zelf actie ondernemen door naar het Centrum voor Jeugd en Gezin te gaan of naar het Bureau Jeugdzorg. Hoe bepaal je nu dat een problematiek de mogelijkheden van de school overstijgt? Dit kan door te werken met de signaleringslijst 4 – 12 jaar = stap 1. Een verwijzing begint dus met het invullen van deze lijst. Stap 2 is het bepalen of iemand in aanmerking komt voor een bespreking in het bovenschoolse ZAT 12- . Dit kan met behulp van de signaleringlijst. Hierbij moet vooral worden gekeken naar die signalen die er op wijzen dat er meer aan de hand is dan alleen een probleem met leren en gedrag op school. Een verwijzing is immers een antwoord op schooloverstijgende problematiek. Kijk hierbij vooral naar de gezinssituatie. Stap 3 Indien vastgesteld is dat een aanmelding bij het ZAT 12 – nodig is, wordt contact opgenomen met de ouders. Want een bespreking in het ZAT 12 – kan in principe alleen met toestemming van de ouders. Stap 4 bestaat uit het invullen van het aanmeldingsformulier en het tekenen van het toestemmingsformulier door de ouders. Een bespreking van een casus met toestemming van de ouders heeft absoluut de voorkeur, omdat dat tevens de opening naar ouders is om het gesignaleerde probleem op te lossen. Indien de ouders geen toestemming geven dan zijn er twee mogelijkheden: a. Anonieme consultatie (niet op naam) op basis van het aanmeldingsformulier (zonder persoonlijke gegevens). b. Doorbreken van de privacyafspraak: grote zorgen over het welzijn van het kind. In dit laatste geval is het de vraag of een bespreking in het ZAT 12 - snel genoeg is. Een zorgmelding bij Bureau Jeugdzorg ligt hier wellicht meer voor de hand of een melding bij het AMK. Verwijsindex Het gebruik van de verwijsindex staat los van een bespreking in het bovenschools ZAT 12 - . Het is een hulpmiddel voor professionals die zich zorgen maken over een kind en willen weten of er ook anderen zijn die zich zorgen maken. Een melding in de verwijsindex levert in dat geval een match op. Een match verplicht de melders contact op te nemen met elkaar en afspraken te maken over wie wat doet. Een vervolg kan een bespreking in het ZAT 12- zijn, maar als de samenwerking goed is, hoeft dit niet. Ouders moeten over een melding in de Verwijsindex op de hoogte worden gesteld.

Samenwerkingsverband Samverkan Alle bij Samverkan aangesloten scholen hebben met elkaar afgesproken om de samenwerking in het kader van Weer Samen Naar School (WSNS) de ontwikkeling van de zorgsystematiek van kinderen vorm en inhoud te geven. De doorwerking van het landelijk beleid wordt ‘vertaald’ op het niveau van elke afzonderlijke school, het schoolteam, de IB-er en de individuele leerkracht, evenals het zorgsysteem dat gericht is op het realiseren van een ononderbroken ontwikkelingslijn van het kind uitgaande van zijn/haar competenties. Alle bij Samverkan aangesloten scholen hebben in dit kader een relatieve autonomie. Enerzijds stelt Samverkan eisen aan iedere school met betrekking tot de kwaliteit van de zorg en anderzijds geeft zij ruimte aan de eigen schoolontwikkeling binnen de door Samverkan gestelde kaders. Iedere school laat de uitgangspunten van het meerjaren zorgplan van Samverkan herkenbaar zijn in de eigen zorgparagraaf, welke deel uit maakt van het schoolplan.

Kwaliteitskenmerken Samenwerkingsverband Samverkan Samverkan heeft kwaliteitskenmerken vastgesteld waaraan een school binnen ons samenwerkingsverband dient te voldoen. Deze staan vermeld op de volgende pagina’s.

2200114411001177


12

Samverkan - Kwaliteitskenmerken van de zorgstructuur 1. Algemene voorwaarden in de zorg 1.1 1.2 1.3

Er is tenminste één gekwalificeerde Intern Begeleider op school aanwezig, die een vaste positie in de school heeft Er is een functie/taakaanduiding van de Intern Begeleider aanwezig

1.4

Er is een plaatsvervangend Intern Begeleider aanwezig, afhankelijk van de schoolspecifieke situatie. Hiermee wordt de continuïteit gewaarborgd. Er is een structureel werkoverleg tussen Intern Begeleider en directie.

1.5

De directie geeft de Intern Begeleider ruimte voor beleidsvorming.

1.6

Intern Begeleider en directie analyseren jaarlijks de effecten van het zorgsysteem van de school.

1.7

Op school is een (basis) orthotheek aanwezig.

1.8

De cyclus van planmatig handelen voor de leerlingenzorg wordt in de basisschool gehanteerd.

1.9

1.11

Er zijn duidelijke afspraken over het beheer en gebruik van leerlingengegevens volgens de wet ‘Bescherming persoonsgegevens’. De school heeft een basiszorgstructuur waarin Intern Begeleider, consultatieve leerlingbegeleiding door OBD en/of SMW vanuit de gemeente bijdraagt aan kwaliteitsverbetering van de leerlingenzorg. De school maakt –indien aanwezig- gebruik van een bovenschools ZorgAdviesTeam

2.1

Er is een leerlingvolgsysteem (LVS) aanwezig.

2.2

Voor de afname van de LVS-toetsen is een toetskalender opgesteld.

2.3 2.4

De groepsleerkracht is verantwoordelijk voor de afname van de toetsen en de invoering van de toetsgegevens in de database. Er is ook een LVS voor Sociaal Emotionele Ontwikkeling (voor groep 1-2/3-8).

2.5

Er wordt gewerkt met een protocol voor dyslexie.

2.6

De toetsresultaten worden op groepsniveau en op individueel niveau geanalyseerd.

2.7

Observaties en toetsresultaten zijn van invloed op de planning van het onderwijs in de komende periode.

3.1

Er is sprake van systematische observatie en registratie van de vorderingen van alle kinderen, wordt indien van toepassing de specifieke onderwijsbehoefte van leerlingen vastgesteld, worden indien van toepassing ontwikkelingsperspectieven voor leerlingen opgesteld en besproken met ouders/verzorgers. De school maakt -indien van toepassing gebruik van: leerlingenbespreking, collegiale consultatie of interne ondersteuning De school maakt -indien van toepassing- gebruik van de Helpdesk KJS, het netwerk Intern Begeleiders, de GGD/schoolarts en/of van OBD-advies Indien noodzakelijk maakt de school, na toestemming van ouders, gebruik van de mogelijk tot het doen van onderzoek door externe professionals. Indien noodzakelijk stelt de school een individueel handelingsplan op mbv ingewonnen adviezen en onderzoeksresultaten.. De school heeft duidelijkheid over de procedures rond: aanvraag LGF financiering, plaatsing op andere basisschool of plaatsing op school voor speciaal basisonderwijs of school voor speciaal onderwijs.

1.10

2. Het leerlingvolgsysteem

3. Individuele leerlingenzorg

3.2. 3.3 3.4 3.5 3.6

2200114411001177


13

3.7

3.8 3.9 3.10 3.11 3.12

De school heeft een a. beschrijving van de beslissingscriteria voor het ingaan van verschillende zorgtrajecten en de inzet van deskundigheid b. interne taakverdeling mbt de zorgverlening c. procedures met betrekking tot communicatie en overleg. De school heeft een beschrijving van situatie waarin een leerling in aanmerking komt voor aanmelding voor de Samverkan SOVA-training. De school heeft een beschrijving van de criteria voor aanmelding bij de Samverkan SOVAtraining. De School heeft een beschrijving van de rol en de betrokkenheid van ouders bij de Samverkan SOVA-training. De school heeft de (speciale) leerlingenzorg van de school beschreven in de schoolgids en het schoolplan Bovenschoolse leerlingenzorg (PCL en SBO-voorzieningen) zijn in de schoolgids beschreven.

4. Zorg op groepsniveau 4.1 4.2 4.3 4.4

Bij de groepsbespreking zijn tenminste aanwezig de groepsleerkracht(en) en de Intern Begeleider Tenminste 2x per jaar, aan het begin van een planningsperiode, vindt er een groepsbespreking plaats. De afspraken worden vastgelegd en in de volgende bespreking geëvalueerd.

4.5

Vanuit de analyse van de toetsresultaten wordt zorg naar onderwijsbehoefte van leerlingen op groepsniveau (leerjaar) vastgelegd in een groepsplan. De Intern Begeleider geeft klassenconsultatie, al dan niet als Video-Interactie-Begeleiding

5.1

De school maakt gebruik van consultatieve leerlingenbegeleiding.

5.2

De school maakt indien nodig gebruik van Preventieve Ambulante Begeleiding (PAB) van het SBO voor het ondersteunen van leerkrachten bij handelingsverlegenheid, Als school benut je de kwaliteiten van andere scholen.

5. Samenwerken met derden

5.3 5.4

Er wordt deelgenomen aan IB-netwerken / kennisnetwerken / etc. Er wordt deelgenomen aan uitwisseling tussen scholen.

6.1

In 2015 maakt de school op structurele wijze gebruik van de 1-zorg-route bij de vakgebieden lezen, rekenen en taal/spelling; deze werkwijze staat beschreven in het schoolplan De school werkt op systematische wijze met de 1-zorg-route-cyclus (groepsbespreking – groepsplan – uitvoering – zorg-route)

6. Invoering 1-zorg-route 6.2

7. Deskundigheid 7.1 7.2

De school reflecteert jaarlijks op de deskundigheid van leerkrachten in relatie tot de onderwijsbehoeften van kinderen. De school stelt jaarlijks een plan op ten behoeve van de deskundigheidsbevordering.

7.3

De school maakt gebruik van interne en externe ondersteuningsmogelijkheden.

7.4

De effectiviteit van de deskundigheidsbevordering van de school wordt geëvalueerd.

7.5

De school stelt middelen ter beschikking voor deskundigheidsbevordering. (ondersteuning, begeleiding, financiën, etc) De school heeft vastgelegd hoe leerkrachten geschoold worden in het tijdig herkennen en onderkennen van dyslexie.

7.6

2200114411001177


14

7.7

De school heeft gewaarborgd dat leerkrachten geschoold worden a. in het tijdig signaleren en behandelen van taalachterstand (VVE-traject) bij jonge kinderen b. signaleren en behandelen van dyslexie c. signaleren en behandelen van dyscalculie

8.1

Op schoolniveau maakt de school jaarlijks afspraken over de inzet en het resultaat van de schoolgebonden zorgmiddelen. Op bovenschools niveau maakt de school jaarlijks afspraken over de inzet en de het resultaat van de zorgmiddelen.

8. Zorgmiddelen 8.2

9. Zorgprofiel - zorgkwaliteit 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6

De beschrijving van het zorgprofiel van de school is richtinggevend voor het meerjaren zorgbeleid van de school. De beschrijving van het zorgprofiel is gericht op de kwaliteitsverbetering van de interne zorgstructuur van de school. De beschrijving van het zorgprofiel van de school is referentiepunt voor kwaliteitsontwikkeling van leerkrachten, interne begeleider en directie. De beschrijving van het zorgprofiel van de school is afgestemd op het zorgplan van het SWV. In het zorgprofiel heeft de school aangegeven wat de grenzen zijn voor de opvang van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften De school heeft een heldere beschrijving / stroomdiagram van de (interne) zorgtrajecten en de plaats van de externe deskundigen in die trajecten

2200114411001177


15

Protocol SOVA - training Inleiding: Afgelopen schooljaar hebben enkele personeelsleden zich met succes geschoold om SOVAtrainingen te mogen verzorgen. Gelijktijdig hebben twee pilots binnen Samverkan aangetoond dat SOVA-trainingen verzorgd op de basisschool meerwaarde hebben. Vooralsnog is het voornemen twee SOVA-trainingen binnen onze stichting te verzorgen in het voorjaar van 2010. Op basis van de daarin opgedane ervaringen en de ontwikkelingen ten aanzien van de Sova-trainingen binnen Samverkan, zal worden nagegaan op welke wijze in schooljaar 2010-2011 optimaal invulling aan de SOVA-trainingen kan worden gegeven. Aanmelding:  Wanneer uit het zorgoverleg voortvloeit dat een kind gebaat is bij het volgen van een SOVA training, meldt de leerkracht van de groep na overleg met de ouders het kind aan bij de intern begeleider (IB-er).  De IB-er stelt samen met de trainer een groep van maximaal 8 leerlingen samen. Daarbij wordt uitgegaan van de criteria die binnen Samverkan worden gehanteerd (zie bijlage). Contact Ouders:  Voorwaarde voor deelname van de kinderen is dat hun ouders aangeven volledige medewerking te verlenen aan de SOVA- training.  Na de 1e bijeenkomst worden de ouders van de deelnemende kinderen uitgenodigd voor een intakegesprek. Daarin wordt de inhoud van de training en de begeleiding thuis besproken.  Tijdens de training worden ouders zo nodig geïnformeerd over de voortgang van hun kind.  Na de training worden de ouders van de deelnemende kinderen afzonderlijk geïnformeerd over het resultaat van de training. De kinderen krijgen een certificaat met een korte typering van wat zij zich eigen hebben gemaakt tijdens de training. Training: De SOVA- training heeft een onder- en bovenbouwprogramma. Het onderbouwprogramma is bestemd voor kinderen uit de groepen 3, 4. In overleg kunnen ook kinderen uit groep 2 en groep 5 aan dit programma deelnemen. Dit programma speelt zich af rondom de fantasiefiguren ‘Tim en Flapoor’. Deze figuren leiden de leerlingen met rollenspelen langs verschillende sociaal-emotionele thema's:        

Een eerste kennismaking; Elkaar aankijken; Een goede vraag stellen; Om de beurt praten; Onderhandelen in spel, spelregels; Reageren op een afwijzing; Invoegen in een spelend groepje; Reageren op pesten.

2200114411001177


16

De leerlingen kunnen de vaardigheden ook in de thuissituatie oefenen. Daarvoor worden voor de ouders/verzorgers korte instructies voor het oefenen thuis uitgereikt. Het programma heeft 15 bijeenkomsten van 60 minuten. Het bovenbouwprogramma werkt veel met rollenspellen in gewenst en ongewenst gedrag rondom de verschillende sociaal-emotionele thema’s. Ook is er elke bijeenkomst aandacht voor trainen in spelvorm. De volgende thema’s komen aan bod:       

Een eerste kennismaking; Iets aardigs zeggen over jezelf of een ander; Reageren op complimenten; Uiting durven geven aan gevoelens; Hulp durven vragen en aanbieden; Vragen of je mee mag spelen; Reageren op pesten.

De kinderen krijgen elke bijeenkomst een opdracht om thuis mee aan de slag te gaan. Hiermee moeten ze worden begeleid door de ouders. Dit programma heeft 10 bijeenkomsten 75 minuten. Aanmeldingsprocedure De gehele procedure van aanmelden en plaatsing voor de interne sova-training verloopt op dezelfde professionele wijze als wanneer de training extern zou worden verzorgd; betrokkenheid ouders, schriftelijke aanmelding, verslaglegging, rapportage en dossiervorming. 1.

Twee cursussen De termijn waarbinnen c.q. de data waarop de trainingen plaatsvinden vaststellen

2.

Inschrijftermijn vaststellen Intern een moment van indicatiestelling vastleggen. De drie IB-ers bepalen welke kinderen kunnen deelnemen. Indien meer kinderen worden aangemeld dan plaatsen beschikbaar zijn, brengen de IB-ers volgens de procedure prioritering aan en stellen zij de lijst vast.

3.

Procedure: - De groep bestaat maximaal uit acht kinderen (A/J/P-4/2/2); - Allereerst worden de beschikbare plaatsen per school ingevuld met kinderen die aan de criteria voldoen; - Plaatsen die open blijven, worden gevuld met kinderen van een andere school die voldoen aan de criteria; - Indien dat niet lukt met kinderen die voldoen aan de criteria, komen kinderen van de school die een plaats ‘open’ heeft gelaten en niet voldoen aan de criteria in aanmerking; - Zo die er niet zijn, wordt bepaald welk kind van een andere school het meest in aanmerking komt.

4.

Nieuwe aanmeldingen naar KJS Kinderen die na de definitieve vaststelling van de trainingsgroep in aanmerking komen voor SOVA training worden bij de KJS aangemeld.

5.

Vooralsnog zijn voor ouders geen kosten aan deze trainingen verbonden. Ouders zijn vanzelfsprekend niet verplicht gebruik te maken van dit aanbod vanuit het

2200114411001177


17

onderwijs. Zij mogen kiezen voor een externe SOVA training van hun kind. De school draagt in dat geval niet bij aan de kosten.

2200114411001177


18

opmerkingen Versie. Oktober 2012 AB vastgesteld 1.0 D November 2014 MT

Recommend Documents