Opmaak duurzame bestekken stad Antwerpen EMA (Energie en Milieu Antwerpen) 30 april 2013 Monique Van Dousselaere
Inhoud 1. Flow opmaak bestekken - intake, opmaak, lastvoorwaarden, gunningswijze, publicatie 2. Beleid duurzame overheidsopdrachten 3. Flow duurzaam advies - wanneer, hoe, bronnen, marktonderzoek, labels, waar criteria in bestek? 4. Beoordelen duurzaamheidscriteria 5. Voorbeelden
1
1. FLOW opmaak bestek 1. 2. 3. 4. 5.
Intake Opmaak Lastvoorwaarden Gunningswijze Publicatie
COSMO
GAC = gemeenschappelijke aankoopcentrale Stad Antwerpen + OCMW + Groep Antwerpen
1. 1. Intake • De klant (aanvrager) doet aanvraag via elektronisch intakeformulier te vinden op intranetsite
2
1.1. Intake
Het versturen van dit elektronisch formulier creëert automatisch een mail naar verschillende diensten bij GAC + waaronder EMA
1.1. Intake Automatische e-mail van intake Van
Onderwerp
Ontvangen
[email protected] Diensten - Nieuwe intake gunningprocedure
wo 10/04 4 kB
3
1.1. Intake 1. Binnen de twee werkdagen wijst de hoofdaankoper (1 voor leveringen, 1 voor diensten, 1 voor werken) de opdracht toe aan een aankoper (dossierbeheerder) 2. De hoofdaankoper vult gegevens in bij het elektronisch intakeformulier, maakt een dossier op in 3P en zet status op “in behandeling” 3. De hoofdaankoper klikt op toewijzen en een email wordt automatisch verzonden naar de aankoper om het dossier op te nemen
4
1.1. Intake 4. De aankoper (dossierbeheerder) neemt binnen 5 werkdagen contact op met de klant (aanvrager) om overleg te plannen 5. De aankoper (evt met hoofdaankoper) overloopt op dit overleg de intake en vervolledigt (technische gegevens, hoeveelheden, gunningscriteria etc.)
1.1. Intake 6. De aankoper vraagt aan klantbegeleiding of andere organisaties willen deelnemen (aankopen bundelen) 7. De klantbegeleider informeert en geeft door 8. De aankoper stelt timing op 9. De intake krijgt dan status opmaak
5
1.2. Opmaak • Vanaf de opmaak komt de aankoop in COSMO en kan iedereen via intranet de status opvolgen
1.3. Lastvoorwaarden • In lastvoorwaarden wordt door de aankoper (dossierbeheerder ) aan het bestek gewerkt
6
1.4. Gunningswijze • In gunningswijze is het bestek klaar om naar diverse diensten voor advies gestuurd te worden. • Het bestek moet opgevraagd worden, wordt niet automatisch verstuurd! • Max 5 dagen om advies te geven
1.5. Publicatie • Na de max tijd voor adviezen wordt het ontwerpbestek definitief en wordt dit geagendeerd voor publicatie.
7
2. Duurzame overheidsopdrachten 2.1 Beleid
• Helpt als beleid erachter staat: bestuursakkoord 2006-2012 + beleidsnota “De stad Antwerpen wil zuinig en duurzaam omspringen met energie en grondstoffen ... Bij aankopen en aanbestedingen wil Antwerpen dat duurzaamheid de norm is.” • Beleid wordt verder gezet voor 2013-2019 • Eerste actieplan duurzame aankopen 2010-2012 (100% verduurzamen tegen 2020) • Horizontale doelstelling “duurzame stad”
2. Beleid: Historiek stad Antwerpen • Stap 1: Oprichting werkgroep duurzame aankopen (2007) (EMA, GAC, WNE, Digipolis, AG SO, diversiteit, ontwikkelingssamenwerking, Werkhaven) • Stap 2: CODUCO fiches (criteria voor productgroepen)
• Stap 3: actieplan duurzame overheidsopdrachten (collegebesluit 25 juni 2010) • Stap 4: communicatie via intranet GAC over duurzaamheid en duurzame criteria • Stap 5: leidraad duurzame aankopen (aug 2012)
8
2. Duurzame overheidsopdrachten 2.2 Collegebesluiten Product
CB
jaarnummer
FSC-hout of gelijkwaardig
19970325
449
Ecologische poetsproducten
20011031
11479
Fairtradekoffie en -thee
19991209
17853
Fairtradefruitsap
20080919
11546
Fairtradesuiker
20090918
13177
Fairtrade + bio + schone kleren T-shirts
20100827
10506
Groene stroom 100%
20111125
2011_cbs_1 5750
2. Duurzame overheidsopdrachten 2.2 Collegebesluiten • Juni 2012 CB “ Gebruik duurzame producten” voor alle nieuwe raamcontracten voor relevante productgroepen - minimaal deze zoals opgesomd duurzaamheidscriteria worden opgenomen a) catering, - producten en voeding b) drankautomaten c) drukwerk en papier d) kleding en textiel e) huishoudelijke toestellen f) persoonlijke hygiëne en gezondheidszorg
9
2. Duurzame overheidsopdrachten 2.3 Hulpmiddelen Intranet “Leidraad Duurzaam Aankopen”
2. Duurzame overheidsopdrachten 2.4 In alle bestekken tekst dzh De stad Antwerpen kiest, net zoals de Vlaamse en de federale overheid, voor duurzame overheidsopdrachten waarbij ecologische, sociale en economische criteria opgenomen worden in leveringen, diensten en werken. Duurzaamheid steunt immers op het evenwicht tussen ecologische (Planet), sociale (People) en economische (Profit) principes. Met duurzame overheidsopdrachten wil de stad haar impact op het milieu zoveel mogelijk beperken, rekening houdend met de omstandigheden waarin producten gemaakt worden, een voorbeeldfunctie vervullen en een uitgebreidere markt voor duurzame producten en diensten creëren. De beleidsnota van 2011 “Antwerpen, duurzame stad voor iedereen (vanuit de focus energie en milieu)” stelt dat de stad als organisatie op elk duurzaamheidsthema het goede voorbeeld wil geven door in haar werking maximaal bij te dragen aan de stedelijke duurzaamheids-ambities waaronder duurzame overheidsopdrachten. In 2010 werkte ze een eerste actieplan uit voor duurzame overheidsopdrachten. De doelstelling is om tegen 2020 bij 100% van de overheidsopdrachten aandacht te hebben voor het duurzaamheidsaspect.
10
3. Duurzaam advies 3.1 Wanneer? • Vanaf einde 2012 door automatische mails van intakes mogelijk vanaf begin met klant te overleggen => klant kan zelf op intake criteria bijvoegen • Geen advies bij intake gegeven: COSMO controleren: bij opmaak, lastvoorwaarden of gunningswijze • Praktisch: dikwijls enkel advies mogelijk bij gunningswijze • Advies gegeven bij intake terug checken in gunningswijze
3. Duurzaam advies 3.2 Hoe begin je eraan? • Nadenken! • Bij leveringen: kijken naar mogelijkheden van materiaal (life cycle analysis LCA) • Grondstof: fossiel? Hernieuwbaar? Herbruikbaar? Recycleerbaar? Afval? • Verwerking: veel energie, water, afval? • Transport? • Verbruik? (life cycle cost LCC) • Sociale omstandigheden? • Opzoekwerk!
11
3. Duurzame criteria 3.3 Bronnen •
eigen vroeger gegeven advies
•
http://www.provant.be/binaries/Aankoopgids_november_2011_tcm7143636.pdf
•
http://www.milieukoopwijzer.be
•
http://www.gidsvoorduurzameaankopen.be
•
http://www.pianoo.nl/dossiers/duurzaam-
•
http://ec.europa.eu/environment/gpp/toolkit_en.htm (module 3)
•
Steunpunt voor duurzame aankopen (BBL) http://www.vvsg.be/Werking_Organisatie/Overheidsopdrachten/Pages/Pr esentaties.aspx
•
Internet afschuimen voor informatie en marktaanbod
inkopen/criteria
3. Duurzame criteria 3.3 Marktonderzoek • Doe aan marktonderzoek om realistisch te werk te gaan • Check via bronnen leveranciers (bvb bij provincie aankoopgids of milieukoopwijzer) of via internet • Bel leveranciers, vraag info, vraag (vergelijking) prijzen
12
3. Duurzame criteria 3.4 Diensten - transport Bij diensten is transport groot onderdeel => punten op duurzaamheid vloot in dalende volgorde van:
• • • • •
Elektrische voertuigen op groene stroom Elektrische voertuigen op grijze stroom Voertuigen op CNG Hybride voertuigen op benzine Hybride voertuigen op diesel
3. Duurzame criteria 3.4 Diensten - transport • • • • •
Benzinevoertuigen Euronorm 6 Benzinevoertuigen Euronorm 5 Benzinevoertuigen Euronorm 4 Dieselvoertuigen Euronorm 6 Dieselvoertuigen Euronorm 5
Bovenstaande voor vrachtwagens en bestelwagens Voor personenwagens: eis ecoscore minimum 65
13
3. Duurzame criteria 3.4 Diensten – sociale economie • Bij diensten dikwijls mogelijk sociale economie in te schakelen: of verplichting (selectievoorwaarde of technische bepalingen) of in gunningscriteria extra punten. Bvb voor schoonmaak, groenonderhoud, restaurant, …
3. Duurzame criteria 3.5 Labels • Som de criteria op van het label met daarachter “ bovenstaande criteria zijn te staven met het label XXX of gelijkwaardig”
14
3. Duurzame criteria 3.6 Waar in bestek? • Wanneer mogelijk duurzaamheid in titel meegeven (bvb milieuvriendelijke deurmatten) • Duurzame criteria best in technische bepalingen maar opgelet voor haalbaarheid. • Wil je groener? Ga voor extra punten bij gunningscriteria indien mogelijk (indien geen openbare aanbesteding). • Vraag genoeg aandeel bij de punten om een verschil te kunnen maken bvb 60 punten prijs, 40 punten op duurzaamheid.
3. Duurzame criteria 3.6 Waar in bestek? • Ecologische criteria kunnen geëist worden zowel bij selectiecriteria, technische bepalingen, uitvoeringsvoorwaarden als bij gunningscriteria. • Sociale criteria kunnen geëist worden bij zowel uitvoeringsvoorwaarden, selectiecriteria, als recent sinds mei 2012 bij technische bepalingen.
15
3. Duurzame criteria 3.6 Waar in bestek? Voorbeeld Technische specificaties: Omdat de stad Antwerpen belang hecht aan duurzaamheid en emissies wil reduceren dienen de uitstappen te gebeuren met bussen Euronorm 5 OBD 2 (= laatste wettelijke norm). Gunningscriteria (indien van toepassing): indien de inschrijver rijdt met bussen van Euronorm 5 EEV krijgt deze extra punten.
4. Beoordelen duurzaamheidscriteria • Bij gunningscriteria hou goed in achterhoofd hoe je de punten op verantwoorde manier kan geven: wat weegt zwaarste door? Heb je bewijzen? Hoe controleer je?
• Bij Europese gunningen moeten de punten van subgunningscriteria al in het bestek bijstaan!
16
4. Beoordelen duurzaamheidscriteria Tabel beoordeling vb textiel • • • • •
Type grondstof(fen) Land van oorsprong grondstoffen Land van oorsprong confectie Beschrijving logistieke keten van textielstuk Beschrijving productieproces (milieuvriendelijke maatregelen zoals energie, waterzuivering of -recuperatie; hergebruik of recyclage materialen, …)
4. Beoordelen duurzaamheidscriteria Tabel beoordeling vb textiel • Wordt er in de productieketen sociale economie gebruikt? • Bewijs mbt internationaal verantwoorde arbeidsomstandigheden of IAO conventies (Schone Kleren Campagne, lid van Fair wear foundation, Belgisch sociaal label,…)
17
4. Beoordelen duurzaamheidscriteria Tabel beoordeling vb textiel • Milieulabel (Eu Ecolabel, Nordic Swan, Ökotex 100 (0), Bluesign, of ...) • Bewijs REACH • Verpakking (materiaal, hergebruikt, % gerecycleerd)
5. Voorbeelden duurzame raamcontracten • • • • • • • •
Ecologische poetsproducten Milieuvriendelijk papier Schoonmaakdienst Groene stroom 100% Milieuvriendelijke stempels 100% gerecycleerde enveloppen 100% gerecycleerde kunststofpalletten Taxivervoer (ecoscore)
18
5. Voorbeelden duurzame raamcontracten • Taxivervoer 30 punten op 100:
5. Voorbeelden duurzame raamcontracten • • • •
ICT: energylabel Bureelmateriaal (Bell totaal groen) Koude en warme dranken (bio en FT waar kan) Verven en vernissen (natuurverven binnenshuis) • Batterijen (oplaadbare) • Bloemen (voorkeur lokaal of blije bloemen)
19
5. Voorbeelden duurzame raamcontracten • Knutselmateriaal 30 punten op 100:
5. Voorbeelden duurzame raamcontracten • Bureelmateriaal 45 punten op 100:
20
Contact :
[email protected] 03 338 37 84
21
