OPLEIDINGEN voorjaar 2013

OPLEIDINGEN voorjaar 2013

www.zorgsaam.be

ng - ondersteuning - vorming - opleiding - ondersteuning

Inhoud voorjaar 2013 ZORG VOOR OUDEREN

ANDERE MANIEREN VAN ZORG

Aandacht voor levensvragen van ouderen . . . . . . . . . . . . . . . 4

Aanraking : een taal die je kan leren en verfijnen . . . . . . . . . 13

Vertellen over het leven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Aromatherapie : initiatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Aromatherapie en dementie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Creatief werken met verhalen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

ZORG VOOR KINDEREN

De kracht van aanraking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Ambras in de klas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

De kracht van muziek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Angst en stress bij kinderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Een dag met muziek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Creatief bezig zijn met kinderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Eenvoudige massages voor dagelijks gebruik . . . . . . . . . . . . 16

Grime, bodypaint, henna en theatergrime . . . . . . . . . . . . . . . 7

Handen-, voeten- en gezichtsmassage . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Je kind sociaal vaardiger maken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Lichamelijk aanvoelen of fysieke empathie . . . . . . . . . . . . . 17

Ontdek je eigen opvoedingsstijl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Zingen in de zorg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Omgaan met hooggevoeligheid bij kinderen . . . . . . . . . . . . . 9 Opvoeden van kinderen : een beetje geven en een beetje nemen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

KIJKEN NAAR ZORGVERLENING

Snoezelen voor baby, peuter en kleuter . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Een systemische kijk op gepast geven als hulpverlener . . . . 18

Spelen met baby, peuter en kleuter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Een systemische kijk op nieuw samengestelde gezinnen . . . 18

Taalactivering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Gastvrijheid in de zorg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Verlies en emotionele pijn van kinderen en jongeren Basismodule. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Lichaamstaal in de hulpverlening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Omgaan met kritiek van de familie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Voeding voor baby, peuter en kleuter en moeilijk eetgedrag bij kinderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Werken met hoeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Stilstaan bij moeilijk hanteerbaar gedrag in de zorg Klagen, mopperen, agressief uit de hoek komen, roepen, onterecht beschuldigen,… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Werken met thema’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Zelfreflectie als sleutel voor hulpverleners . . . . . . . . . . . . . . 20

2

Omgaan met transities, over de menselijke kant van organisatieveranderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

PERSOONLIJKE ZORG Ben je hooggevoelig ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 De positieve kracht van negatieve emoties . . . . . . . . . . . . . 23

Over meetellen en/of aftellen Een inspiratiedag voor 50-plussers. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Emotie en gevoelsintelligentie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Peter – meterschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Emotionele communicatie en positieve assertiviteit . . . . . . . 24

Plezier in je werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Geboeid door Perfectionisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Roddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

In mijn kracht gaan staan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Jaartraining de vijf seizoenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

DE LEIDINGGEVENDE IN DE ZORG

Je kernkwaliteiten ontdekkenen gebruiken . . . . . . . . . . . . . . 25

Begeleiden en coachen door vragen stellen . . . . . . . . . . . . . 36

Je lichaam als instrument van zelfzorg bij chronische klachten als depressie, burn-out, … . . . . . . . 27

Begeleiden en coachen met een knipoog naar de clown . . . 37

Zorg, ook voor jezelf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Coachende leider . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Workshop Veerkracht Of hoe je energiebalans in evenwicht houden . . . . . . . . . . . . 28

Mijn team zit in het slop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Motiveren van medewerkers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Veranderen : sturen op gedrag van mensen . . . . . . . . . . . . . 38 Werken aan werkvermogen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

WERKOMGEVING IN DE ZORG

Zelfreflectie als sleutel voor leidinggevenden . . . . . . . . . . . 40

Communiceren kan je leren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 DISC teamtraining – Beter omgaan met collega’s DISC staat voor Dominant – Invloedrijk – Stabiel en Conscentiëntieus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

ZORG VOOR DE ROUWENDE Aanvaarden, loslaten en verbinden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

Heb ik een conflict of heeft het conflict mij ? Basisideeën : conflict en conflictbemiddeling . . . . . . . . . . . . . 29

Rouwgroepen als bron van steun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

HELP Faalangst ! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Kritiek of feed-back ? Kritiek en waardering kundig geven en ontvangen . . . . . . . . 32

3

Zorg voor ouderen Aandacht voor levensvragen van ouderen Als zorgverlener krijg je regelmatig te maken met ouderen die bezig zijn met de zin van hun leven. Zeker wanneer zij afhankelijk geworden zijn van anderen. Soms stellen ze deze vragen naar zin (levensvragen) ronduit, maar veel vaker zijn ze verpakt in een opmerking of bepaald gedrag. ‘Waarom moet dit mij nu overkomen ?’ ‘Waarom leef ik nog ? Ik ben anderen enkel nog tot last.’ ‘Ik zal blij zijn als de Heer me komt halen, ik ben zo moe.’ Bij dit soort vragen en verzuchtingen sta je vaak met je mond vol tanden. Wat zeg je wanneer iemand zich afvraagt wie er nog op hem zit te wachten ? Hoe steun je een cliënt/bewoner die verzucht dat het leven niet meer de moeite waard is ?

Deze vorming richt zich naar zorgverleners die zorg bieden aan ouderen, in de thuissituatie of in zorginstellingen. De volgende thema’s komen aan bod : • Op wat voor manier zijn ouderen bezig met de zin van hun leven, welke levensvragen hebben ze zoal ? Hoe ontstaan die ? • Hoe herken je de levensvragen die achter opmerkingen en verzuchtingen van de oudere kunnen schuilen ? • Hoe kun je omgaan met de levensvragen die je in je eigen situatie tegenkomt ? Wat zijn concrete tips ? Hiervoor hebben wij natuurlijk suggesties maar ook onderlinge uitwisseling komt uitgebreid aan de orde.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep rusthuismedewerkers, mantelzorgers, palliatieve hulpverleners en alle geïnteresseerden Wanneer 25 april 2013 van 09u00 tot 16u00 Waar W.I.V. – Huize Lijnmolen Lijnmolenstraat 151, 9040 Sint-Amandsberg Begeleiding Conny Thomas, sociaal agoge, psychotherapeute, educatief medewerkster Zorg-Saam Deelnameprijs € 70 Cursuscode ALO 25.04

De praktijkervaringen van jou en de andere deelnemers zijn het vertrekpunt van de training. De vorming maakt gebruik van beeldmateriaal en afwisselende, actieve werkvormen. 4

Vertellen over het leven Rien van Meensel laat je proeven van het delen van verhalen en anekdotes in een kring. We duikelen in onze herinneringen aan de hand van een prikkel (een vraag, voorwerp, ...) en krijgen al doende inzicht in : – de werking van het geheugen; – het creatief ophalen van herinneringen; – hoe vertel je een verhaal; – het her-vertellen van een verhaal. Door te vertellen wat ons raakt, bouwen we bruggen naar

elkaar. We voelen even weer dat we een gemeenschap vormen. Anderen herkennen zichzelf. Het zijn juist de eenvoudige verhalen die het mooist zijn. En ook het hervertellen is belangrijk. Het is hartverwarmend ! Rien Van Meensel gebruikt het vertellen als methodiek om mensen te laten stilstaan bij hun leven. Ze werkt met senioren, bewoners van verzorgingstehuizen, mensen uit de armoedesector en ze brengt kinderen en ouderen bij elkaar.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep iedereen die met volwassenen en/of kinderen werkt, animatoren, vrijwilligers en geïnteresseerden Wanneer 21 en 28 februari 2013 van 09u30 tot 12u30 Waar CC Wagehuys Augustinesseklooster Romaanse Poort & kapel Brusselsestraat 63, 3000 Leuven Begeleiding Rien van Meensel, vertelster Deelnameprijs € 70 Cursuscode VL 21.02

5

Zorg voor kinderen Ambras in de klas Soms loopt een klas volledig in het honderd. De sfeer is ziek, niemand voelt zich nog goed. Als leerkracht of titularis weet je ook niet meer waaraan te beginnen. Niets helpt nog. Tijdens deze vorming proberen we inzicht te krijgen in wat er zich nu eigenlijk afspeelt. Je krijgt nieuwe inzichten over belemmeringen en mogelijkheden in je klas. We gaan dus verder dan gewoon maar theorietjes bekijken... we gaan aan het werk ! Hiervoor gebruiken we de techniek van een organisatieopstelling. Bij een opstelling wordt gekeken naar de klas als groter geheel, als systeem. Binnen het systeem richt een opstelling zich op het functioneren van leerlingen in hun klas en op het functioneren van een klas als geheel. Daarbij wordt gekeken naar leiderschap, invloeden uit de geschiedenis, van sleutelfiguren en gebeurtenissen. Ook naar de onderlinge verhoudin-

gen van leerlingen, klassen en de diverse geledingen in de school. Met een opstelling wordt zeer snel duidelijk waar de spanningen en verstoorde verhoudingen binnen de klas vandaan komen. Door het verkregen inzicht kunnen de spanningen opgeheven worden en verhoudingen hersteld worden.

De begeleider (de opsteller) bekijkt en voelt waar in de opstelling de balans verstoord is en waar dit op duidt. Hij zal dan kiezen voor een interventie. Dit kan bestaan uit het verplaatsen van representanten, extra representanten toevoegen of representanten uitspraken laten doen die de verstoorde relatie kunnen helen. Alle interventies hebben als doel een opening of oplossing te

Hoe werkt een opstelling? Bij een organisatieopstelling wordt een ruimtelijke voorstelling gemaakt van uw klas. Tijdens een organisatieopstelling plaatst de case-inbrenger intuïtief representanten (plaatsvervangers) voor zichzelf en andere leden van de klas in de ruimte. Wat er dan feitelijk opgesteld wordt is het innerlijk beeld van het klassysteem dat de vrager diep onbewust meedraagt. Het bijzondere is dat de representanten als vanzelf toegang krijgen tot de gevoelens en onderlinge verhoudingen van diegenen die zij representeren.

bewerkstelligen en uiteindelijk te komen tot een opstelling waarin de energie weer kan gaan stromen. Dit proces kan zeer helend zijn. Voorwaarden Bereid zijn om mee te reflecteren over een klas en mee te werken als representant. Er kunnen 4 mensen hun klas als casus inbrengen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leerkrachten, iedereen die fundamenteel wil kijken wat zich nu echt in klassen afspeelt Wanneer 26 februari 2013 van 09u15 tot 16u15 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Erwin Vermesen, komt uit het deeltijds onderwijs, jaren gewerkt met maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren. T GI en opstellingen zijn zijn handelsmerk, vormingswerker Zorg-Saam Deelnameprijs € 70 Cursuscode AK 26.02

6

Grime, bodypaint, henna en theatergrime

Angst en stress bij kinderen Doel : soorten angsten en stress ontdekken, hoe ga je om met angstige kinderen ? Inhoud : we bespreken samen de soorten angst, de visies hier-

omtrent en hoe angst kan overgaan in stress. We zoeken samen naar oplossingen om kinderen te helpen en te begeleiden.

Doel : basistechnieken aanleren, materiaalkennis en voorbeelden inoefenen voor alle leeftijden Inhoud : we starten met alle basistechnieken, materiaalvoorstelling en eenvoudige oefeningen. Vervolgens gaan we zelf

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leerkrachten, opvoeders, ouders, geïnteresseerden Wanneer 8 juni 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 70 Cursuscode ASK 08.06

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leerkrachten, opvoeders, ouders, geïnteresseerden Wanneer 25 mei 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 70 Cursuscode GBHT 25.05

Creatief bezig zijn met kinderen Doel : knutseltechnieken ontdekken voor kinderen vanaf 8 maand tot… Inhoud : na een voorstelling van het nodige knutselmateriaal en de technieken gaan jullie

aan de slag met schilderen op de handen, voeten en het aangezicht. Wat dacht je van een zonnetje, een bloempje of een plopmuts ? Breng ook je fototoestel mee ! Tattoo’s komen ook aan bod.

zelf aan de slag. We passen ons materiaal aan, aan de leeftijd van de kinderen en komen zo tot prachtige werkjes, aangepast aan de leeftijd en mogelijkheden van het kind.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leerkrachten, opvoeders, ouders, geïnteresseerden Wanneer 20 april 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 70 Cursuscode CB 20.04 7

Je kind sociaal vaardiger maken Ontdek je eigen opvoedingsstijl Is je kind “te verlegen” of gedraagt het zich juist “te stoer” in gezelschap ? Durft het niet alleen te zijn, of speelt het juist liever in z'n eentje ? Durft het niets te vragen of flapt het er alles maar uit ? Hoe help je je kind het evenwicht vinden tussen “te veel” en “te weinig”? Met de Axenroos kun je je kind een duidelijk kompas meegeven waarop het z’n leven lang

kan vertrouwen. Het leert immers hoe het kan reageren op verschillende omstandigheden en krijgt daardoor inzicht in het eigen functioneren. Ook leert het grenzen te verleggen en andere gedragingen te verkennen. De Axenroos is een kompas of een krachtschild dat op verschillende manieren bruikbaar is zowel voor het kind als voor ouders, leerkrachten en begeleiders.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep ouders, leerkrachten en zorgverleners Wanneer 5 maart 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding An Michiels, therapeute gespecialiseerd in het omgaan met hooggevoeligheid, en auteur van het kinderboek ‘De Hoogsensitiviteit Survivalgids’ Deelnameprijs € 70 Cursuscode KSV 05.03

Bij de opvoeding van kinderen vinden we het belangrijk dat ze zich goed kunnen ontplooien. We willen dat ze het beste uit zichzelf halen, genieten van het leven, er geraken, dat ze zich veilig en geliefd voelen, dat ze zelfvertrouwen hebben…

rekening houdend met hun eigen stijl. Leer je stilstaan bij je sterktes en uitdagingen in het toepassen van belangrijke opvoedingsprincipes. Leer je het opstellen van een persoonlijk actieplan.

We zijn geneigd nadruk te leggen op die zaken die we zelf belangrijk vinden. Onze eigen persoonlijkheid heeft dus invloed op de manier waarop we met kinderen omgaan.

Bij deze vorming wordt gebruik gemaakt van het DISC gedragsprofiel. Dit instrument geeft inzicht in je eigen sterktes, motivaties en uitdagingen bij het opvoeden. Theorie wordt afgewisseld met oefeningen en het bespreken van eigen ervaringen.

In deze vorming : Leer je je eigen ‘natuurlijke manier’ van doen kennen en hoe dit je opvoedingsstijl beïnvloedt. Leer je de sterktes en valkuilen van je eigen stijl kennen. Leer je de verschillende stijlen van kinderen kennen en hoe je hiermee rekening kan houden. Leer je hoe je kinderen kan motiveren en bemoedigen,

Inhoud : Uitleg i.v.m. het DISC persoonlijkheidsprofiel. Invullen van je eigen profiel. Je eigen stijl van opvoeden herkennen en je manier van omgaan met de verschillende stijlen van kinderen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep iedereen die met opvoeden te maken heeft Wanneer 8 maart 2013 van 09u30 tot 16u30 29 maart 2013 van 09u30 tot 12u30 Waar Stichting Lodewijk De Raet M. Hendrikaplein 64a, 9000 Gent Begeleiding Veerle Gouwy, pediatrisch verpleegkundige, geautoriseerd DISC trainer Deelnameprijs € 109 (€ 105 cursusgeld + € 4 DISC introductie) Cursuscode OOS 08.03

8

Omgaan met hooggevoeligheid bij kinderen Hooggevoeligheid is een mooie kwaliteit, een karaktereigenschap die tot het meest wezenlijke van het kind behoort. Ze kan als last of als gave beschouwd worden, afhankelijk van de manier waarop ermee omgegaan wordt (door het kind zelf, door de leerkrachten en door ouders). Het is dus niet het zoveelste etiketje om op een kind te plakken maar een term en aanpak waardoor het kind zich (eindelijk) erkend en begrepen voelt. Hoogsensitieve kinderen hebben een intense waarneming en een rijke innerlijke wereld. Zij functioneren daardoor op een bijzondere manier. Hoogsensitiviteit is geen ziekte en geen leerstoornis, al kan een niet onderkende hooggevoeligheid wel tot (leer)problemen leiden.

Hooggevoelige kinderen hebben een fijngevoelig zenuwstelsel waardoor de prikkels uit hun omgeving een diepe indruk op hen maken en ze meer tijd en rust nodig hebben om deze indrukken te verwerken. Daarom hebben ze het nodig om zich af en toe terug te kunnen trekken. Vaak zijn zij zichzelf daar niet bewust van of krijgen zij daar (door hun drukke programma) de kans niet toe. Als gevolg daarvan voelen zij zich geïrriteerd, worden prikkelbaar en overbeweeglijk of juist gesloten en somber. Hoe ga je om met al hun (heftige) emoties ?

jezelf als voor het kind. We gaan na waar emoties vandaan komen, en hoe de verschillende emoties vorm krijgen. Daarbij geven we veel aandacht aan de

gevolgen van het wel of niet uiten van emoties, het maskeren van emoties en het ontwarren van emotieclusters.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 29 januari 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar CC Beringen Ontmoetingscentrum De Buiting Tessenderlosesteenweg 18, 3583 Paal – Beringen Begeleiding An Michiels, therapeute gespecialiseerd in het omgaan met hooggevoeligheid, en auteur van het kinderboek ‘De Hoogsensitiviteit Survivalgids’ Deelnameprijs € 70 Cursuscode OH 29.01

Tijdens deze vorming worden er heel wat praktische tips aangereikt om deze kinderen te helpen en het leven en het werken met hen (weer) aangenaam te maken, zowel voor

Opvoeden van kinderen : een beetje geven en een beetje nemen Doel : inzicht krijgen in opvoedingsstijlen om zo tot een pedagogisch verantwoorde opvoedingstijl te komen die jou het meeste ligt.

Inhoud : aan de hand van verschillende opvoedingsstijlen bekijken we de mogelijkheden in onze opvoeding. Straffen en belonen : wanneer zitten we op het juiste spoor ? En hoe zit het nu eigenlijk met de ‘goede manieren’ bij kinderen ? Hoe kunnen we hen, op een leuke manier, helpen in hun groeiproces ?

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leerkrachten, opvoeders, ouders, geïnteresseerden Wanneer 27 april 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 70 Cursuscode OK 27.04

9

Snoezelen voor baby, peuter en kleuter Doel : door gebruik te maken van de zintuigen stimuleren we de ontwikkeling van kinderen. Inhoud : wat is snoezelen en hoe doen we dit met een groep kinderen ? Tijdens deze vormingsdag kom je alles te weten

Spelen met baby, peuter en kleuter

over het doel, het waarom en hoe je dit praktisch aanpakt. Er wordt ook beeldmateriaal getoond en we gaan zelf aan de slag met potlood, papier en materiaal om snoezelvoorwerpen te maken.

Doel : door gebruik te maken van verschillende uitgangspunten, ontwikkelen we alle soorten spel. Inhoud : cognitieve-, motorische-, bewegingspelletjes,… De soorten spel bespreken we aan de hand van voorbeelden

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leerkrachten, opvoeders, ouders, geïnteresseerden Wanneer 2 februari 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 70 Cursuscode SNBPK 02.02

en beeldmateriaal. We kijken ook welke spelletjes mogelijk zijn aan de hand van de ontwikkeling en leeftijd. Verantwoord spelen hoort er natuurlijk ook bij ! Deze vorming geeft een ruime kijk op spel en speelgoed voor kinderen van 0 tot 6 jaar.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leerkrachten, opvoeders, ouders, geïnteresseerden Wanneer 19 januari 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 70 Cursuscode SPBPK 19.01

10

Taalactivering Hoe leert een kind taal ? Hoe leert een kind twee talen ? En wat kan jij doen om een kind daarbij te helpen ? Van blabla naar boekenkast: we overlopen de stadia in de taalontwikkeling en bekijken hoe je een kind stimuleert. We kijken hoe we anderstalige kinderen kunnen aanmoedigen om het Nederlands onder de knie te krijgen. Hoe we kinderen uit taalarme milieus extra kunnen steunen.

Verlies en emotionele pijn van kinderen en jongeren

’t Is niet alleen theorie, je krijgt ook een overzicht van handig en leuk materiaal dat je in de kinderopvang kunt gebruiken. En vooral eenvoudige, praktische tips. Want taalstimulering ligt in de kleinste dingen. Zoek het niet te ver, een praatje maken of de klassiekers uit jouw kindertijd zingen helpen een kind op weg van blabla naar boekenkast !

Basismodule Niets is zo menselijk als afscheid nemen van wat men liefheeft. Nochtans worden verdriet, verlies en rouw vaak genegeerd en ontkend. Zeker bij kinderen. ‘Kinderen horen immers onbezorgd te zijn.’ Toch maken verlies en afscheid, loslaten en de dood evenzeer deel uit van een kinderleven als spel en plezier. Het verdriet van kinderen in deze situaties is even reëel en even intens als dat van volwassenen. En bovendien hebben kinderen een heel bijzondere manier om met verlies en verdriet om te gaan. Ze zijn in staat om blije en verdrietige momenten naast elkaar te laten bestaan. Ze ontwikkelen ook een heel aparte vorm van spiritualiteit. Volwassenen kunnen zoveel van hen leren.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden, kinderverzorg(st)ers, … Wanneer 18 maart 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar Stichting Lodewijk De Raet M. Hendrikaplein 64a, 9000 Gent Begeleiding Ariane D’Hondt, sociolinguïste gespecialiseerd in taalontwikkeling en diversiteit Deelnameprijs € 70 Cursuscode TA 18.03

In plaats van deze verlieservaringen van kinderen weg te duwen en ‘dood’ te zwijgen, is het goed ze een plaats te geven in het leven van elke dag. Maar hoe doen we dat ? Herkennen wij hun verdriet ? Hoe denken kinderen over de dood ? Hebben we nog tijd om te luisteren naar hun verhaal? Wat zijn hun signalen ? Hoe ga je om met een kind dat afscheid neemt van broer of mama ? Hoe kunnen wij onze kinderen, in hun verdriet, het meest nabij zijn ? We gaan op zoek naar mogelijkheden om kinderen te helpen hun angsten, emoties en onzekerheden die elke verliessituatie met zich meebrengt, een plaats te geven.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 19 en 26 april en 17 mei 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar De Bleekweide Groot Begijnhof 16, 9040 Sint-Amandsberg Begeleiding Lut Celie, psychotherapeute, rouwtherapeute Deelnameprijs € 225 Cursuscode VEP 19.04

11

Voeding voor baby, peuter en kleuter en moeilijk eetgedrag bij kinderen Doel : het algemeen voedingspatroon bekijken en moeilijk eetgedrag leren herkennen en proberen te verbeteren.

Inhoud : eten heeft vooral met voeding en opvoeden te maken. Basistips en voorbeelden zorgen ervoor dat je inzicht krijgt in het voedingpatroon van kinderen en oplossingen voor moeilijk eetgedrag.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leerkrachten, opvoeders, ouders, geïnteresseerden Wanneer 16 maart 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 70 Cursuscode VBPK 16.03

Werken met hoeken Doel : de locatie leuker en aantrekkelijker maken voor kinderen. Inhoud : aan de hand van theorie en voorbeelden krijgen we inzicht in het interieur en de buitenruimte van onze opvang-

Werken met thema’s

plaats. We bekijken jullie opvangplaats en maken een nieuwe planning op voor de binnenruimte. Iedereen kan voorbeelden of plannen meebrengen die we dan ook samen bespreken.

Doel : zoeken naar bruikbare thema’s en brainstormen over het uitwerken ervan. Inhoud : na een korte theoretische uitleg, gaan we aan de slag met themawoordjes.

We werken de thema’s volledig uit op papier, met als leidraad de verschillende soorten spel. Als afsluiter gaan we creatief aan de slag met ons thema.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leerkrachten, opvoeders, ouders, geïnteresseerden Wanneer 9 maart 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 70 Cursuscode WT 09.03

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leerkrachten, opvoeders, ouders, geïnteresseerden Wanneer 16 februari 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 70 Cursuscode WH 16.02

12

Andere manieren van zorg Aanraking : een taal die je kan leren en verfijnen Als woorden tekort schieten, bijvoorbeeld bij kleine kinderen, in de palliatieve zorg, bij dementie, afscheid en rouw; is aanraking vaak het enige communicatiemiddel. Net zoals bij ons taalgebruik, kunnen we ook het vocabularium en de grammatica van onze aanraking uitbreiden en verfijnen. Het middel hiertoe is niet kennis of kunde maar aandacht. Een aandachtige aanraking toont zowel respect naar jezelf als naar de ander.

Aromatherapie : initiatie Deze vorming geeft een initiatie aromatherapie in de zorg. Dit wil zeggen dat deze initiatie aromatherapie is afgestemd op deelnemers die dit wensen toe te passen in concrete zorgsituaties. De meest gebruikte etherische oliën en hun toepassingen op psychisch en fysiek

Ze is heel nabij maar niet betuttelend. Ze omvat helderheid, mildheid en evenwaardigheid. Ze bevestigt je menselijkheid en verbindt je met de menselijkheid van de ander en ze bevat de troostende boodschap dat we niet alleen zijn... In deze workshop trainen we ons vermogen tot aandachtig aanraken aan de hand van oefeningen en praktische toepassingen.

vlak, komen aan bod. We leren ook de verschillende oliën te combineren in synergieën. Daarnaast worden enkele draagoliën besproken, zodat we kunnen leren hoe we bijvoorbeeld bad- of massageolie kunnen maken.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep verpleegkundigen, verzorgenden, geïnteresseerden Wanneer 16 april 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar De Zandloper Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel Begeleiding Marleen Vanden Broecke, aromatherapeute Deelnameprijs € 70 Cursuscode ARI 16.04

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep hulpverleners, geïnteresseerden Wanneer 21 maart 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar Remysite Remylaan 4b, 3018 Wijgmaal Begeleiding Ronald Bertels, Life Focus Touch Therapeut Deelnameprijs € 73 (€ 70 cursusgeld + € 3 broodjesmaaltijd) Cursuscode ATL 21.03

13

Aromatherapie en dementie Het gebruik van aromatherapie bij dementerende personen is een ideaal medium. Daar waar communicatie steeds moeilijker wordt kan je proberen om opnieuw kontakt te maken door middel van geuren. Het bieden van een gevoel van veiligheid en verbondenheid is van groot belang binnen de zorg voor dementerenden. Een sfeer van geborgenheid wordt goed ondersteund door het gebruik van aroma’s. Het is een goede aanvulling op de belevingsgerichte zorg, waarbij voornamelijk de zintuigen geprikkeld worden.

Creatief werken met verhalen

Etherische oliën en hun specifieke werking worden besproken. Er wordt aandacht besteed aan het gebruik van aroma’s zowel binnen de dagelijkse verzorging als binnen de specifieke zorg (snoezelen, relaxatiebaden, massage’s, enz.). Wetenschappelijk onderzoek komt aan bod evenals de implementatie van de aromatherapie binnen de zorg.

Verhalen en sprookjes zijn oorspronkelijk bedoeld voor volwassenen en er zijn een massa grote en kleine verhalen, ernstige en grappige verhalen die je kan gebruiken in het animatieprogramma. Wat is het geheim van het vertolken van een ver-

haal ? Waar kan je gepaste verhalen vinden ? Op welke manier kan je creatief werken met een verhaal door te vertellen in een kring, uit te beelden, te tekenen, te schrijven, enz. Er wordt werkmateriaal en verhalen aangeboden.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep iedereen die met volwassenen werkt, animatoren, vrijwilligers en geïnteresseerden Wanneer 18 en 25 april 2013 van 09u30 tot 12u30 Waar CC Wagehuys Augustinesseklooster Romaanse Poort & kapel Brusselsestraat 63, 3000 Leuven Begeleiding Rien Van Meensel, vertelster Deelnameprijs € 70 Cursuscode CWV 18.04

Het gebruik van aromatherapie moet gezien worden als een aanvullende en ondersteunende zorg naast de reguliere zorg. Het doel is zorgvragers te helpen ontspannen en hun welbevinden te vergroten.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep rusthuismedewerkers, mantelzorgers en palliatieve hulpverleners. Wanneer 14 en 28 mei 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar De Zandloper Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel Begeleiding Marleen Vanden Broecke, aromatherapeute Deelnameprijs € 150 Cursuscode ARD 14.05

14

De kracht van aanraking De tastzin is het eerste zintuig dat zich ontwikkelt in de moederschoot en is ook het laatste zintuig dat waargenomen wordt bij het einde van het leven. In het leven – tussen geboorte en sterven – komt de tastzin meer en meer op de achtergrond. Zorgverleners raken dagelijks mensen aan die aan hun zorg zijn toevertrouwd. Deze workshop wil je uitnodigen contact te maken met jouw manier van aanraken en deze verfijnen en verdiepen. In de kwaliteit van de aanra-

De kracht van muziek

king wordt de essentie gecommuniceerd. Met de aanraking ontmoet je elkaar, zonder woorden. Iemand aanraken vanuit een innige nabijheid en verfijnde aandacht creëert verbondenheid, erkenning en ondersteunt het innerlijk proces. Veiligheid, vertrouwen en verbondenheid vormen de basis van deze workshop.

Een ervaringsgericht workshop : via zelfexplorerende spelvormen naar concrete tips om bewust om te gaan met muziek tijdens de dagelijkse zorg. Onderzoek wijst uit dat muziek een heel gunstig effect kan hebben op de relatie tussen verzorgende en patiënt/cliënt. Vandaag bekijken we hoe we dit bijzonder gegeven kunnen aanwenden om de kwaliteit

Meebrengen : pen en papier, (zit)kussen, matje en deken, flesje water.

van onze dagelijkse zorg te verhogen. We ontdekken in de eerste plaats zelf hoe muziek activeert, inspireert, ontspant, verbindt en ons uitdrukt. Daarna zullen we stilstaan bij de mogelijkheden van muziek als non-verbale communicatie. We sluiten af met heel wat concrete tips. Muzikale voorkennis is absoluut niet nodig.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden, formele en informele zorgverleners Wanneer 31 januari 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar CC Turnhout – De Warande Lokaal A Warandestraat 42, 2300 Turnhout Begeleiding Mieke Wouters, muziektherapeute Deelnameprijs € 70 Cursuscode KM 31.01

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep verzorgenden, verpleegkundigen, hulpverleners Wanneer 7 en 21 mei 2013 van 09u00 tot 16u00 Waar Abdij Kortenberg Abdijdreef 22, 3070 Kortenberg Begeleiding Mieke Ballinckx, VPK en Lic. Verpleegwetenschappen, Lichaamswerk en Coaching Deelnameprijs € 166 (€ 150 cursusgeld + 2 x € 8 maaltijd) Cursuscode KA 07.05

15

Een dag met muziek Een leven zonder muziek is voor velen van ons ondenkbaar. Muziek kan ons activeren, inspireren en eveneens een bron van rust zijn. De Grieken en Romeinen kenden muziek een belangrijke plaats toe in het bereiken of behouden van lichamelijk en psychisch evenwicht, zij maakten hier al bewust gebruik van om bv. “gevoelens te kalmeren”. Wij gaan vandaag vooral genieten van samen klanken

Eenvoudige massages voor dagelijks gebruik

en instrumenten ontdekken, samen stil zijn, samen luisteren naar muziek, samen stilstaan bij de rijkdom en kracht van onze adem en stem. “Samen” omdat muziek een groepsgebeuren en communicatie is. Heel belangrijk : voorkennis van muziek is helemaal niet nodig ! Alle instrumenten zijn makkelijk te bespelen en als dat je niet gerust zou stellen: je bent ook welkom als actieve luisteraar.

Ligt er druk op je schouder ? Voel je spanning in je nek ? Loop je op zware benen ? Zijn je handen gespannen ? Veel van de dagelijkse stress zet zich vast in spieren.

spieren en heft vermoeidheid op. De massage gebeurt op de kleren en bestaat uit strijk- en kneedbewegingen. Je kan ze dagelijks toepassen bij jezelf, bij collega’s en hulpbehoevenden.

Deze eenvoudige massagetechnieken brengen verlichting bij stress, hoofdpijn en stramme

Meebrengen Matje, dekentje, gemakkelijk zittende kledij.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden, verzorgenden, verpleegkundigen Wanneer 19 maart 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar Silta Brugstraat 2, 9190 Stekene Begeleiding Martine Bal, creatief agoge, zijnsgericht begeleidster Deelnameprijs € 70 Cursuscode MDG 19.03

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer: 16 mei 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar CC Lummen G.C.O.C. Oosterhof Dr. Vanderhoeydonckstraat 56, 3560 Lummen Begeleiding Mieke Wouters, muziektherapeute Deelnameprijs € 70 Cursuscode DM 16.05

Zingen in de zorg Ben je gefascineerd door het feit dat personen met dementie de liedjes uit hun jeugd nog van buiten kunnen zingen ? Ben je benieuwd of het waar is dat zingen tijdens de zorg een positief effect heeft op het gedrag van personen met dementie ? Ben je ervan overtuigd dat personen met een handicap al zingend hun

gevoelens kunnen uiten ? Ben je bewust dat patiënten/cliënten weten dat je hen hoort, in harmonie met hen bent en verbonden met hen bent als je samen met hen zingt ? Maar heb je koudwatervrees of weet je niet hoe hieraan beginnen ? Kom dan met ons meezingen !

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 23 mei 2013 van 09u30 tot 12u30 Waar CC Turnhout – De Warande Warandestraat 42, 2300 Turnhout Begeleiding Mieke Wouters, muziektherapeute Deelnameprijs € 35 Cursuscode ZZ 23.05

16

Handen-, voeten- en gezichtsmassage Ongeacht leeftijd en lichamelijke conditie, iedereen heeft baat bij massage. Aanraken en aangeraakt worden is één van onze basisbehoeften. Respectvolle aanraking geeft erkenning en bevestiging. Zonder aanraking gaan we ons geïsoleerd voelen. Daarom kan massage heel goed zijn voor mensen die alleen zijn of mensen die een rouwproces doormaken. Veel mensen merken na afloop van een massage meer gevoel in het lichaam, een betere doorstroming, een meer aanwezig zijn en ontspanning.

Massage is ook een manier om contact te leggen. Een andere manier van ontmoeten en aanwezig zijn bij de ander. Masseren kan iedereen en brengt ook ontspanning voor de gever. Een rustpunt zowel voor de gever als voor de ontvanger. En in die rust is er ruimte voor een verhaal, het delen van een ervaring.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden, verzorgenden Wanneer 22 januari 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar Silta Brugstraat 2, 9190 Stekene Begeleiding Martine Bal, creatief agoge, zijnsgericht, begeleidster Deelnameprijs € 70 Cursuscode HVG 22.01

Meebrengen Matje, dekentje, gemakkelijk zittende kledij, warme sokken, 1 groot badlaken, 1 kleinere handdoek, olie of bodymilk.

Lichamelijk aanvoelen of fysieke empathie Ieder van ons vertelt via lichaamshouding en beweging over wat er in hem of haar omgaat. Dit kan zowel gaan om noden en verlangens als over twijfels en angsten. Vooral wanneer de verbale communicatie niet (meer) mogelijk is (bvb : dementerenden), of wanneer de situatie onbekend en bedreigend is (bvb : nieuwkomer in het WZC of de instelling), is het belangrijk dat deze lichaamstaal waargenomen en begrepen wordt. Begeleiders en verzorgenden hebben er baat

bij om zich deze vaardigheid eigen te maken zodat zij de noden en verlangens bij hun ‘gasten’ beter kunnen inschatten en eventuele angst en onrust kunnen verzachten. Lichamelijk aanvoelen doet beroep op je intuïtie, je empathie en je voorstellingsvermogen. De workshop leert je op een zeer eenvoudige en praktische manier om lichaamssignalen op te vangen, ze te interpreteren én deze interpretatie af te toetsen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden, verzorgenden Wanneer 16 mei 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar Remysite Remylaan 4b, 3018 Wijgmaal Begeleiding Ronald Bertels, Life Focus Touch Therapeut Deelnameprijs € 70 Cursuscode LA 16.05

17

Kijken naar zorgverlening Een systemische kijk op gepast geven als hulpverlener In de hulpverlening worden zelfzorg en cliëntenzorg veelvuldig als een polariteit tegenover elkaar gezet. Overspanning, burn-out en secundaire traumatisering zijn dan ook reële beroepsrisico’s voor elke hulpverlener. Op deze themadag laten we ons leiden door de vijf principes van helpen zoals geformuleerd door Bert Hellinger in “de kunst van het helpen”. Aan de hand van

vragen en thema’s van de deelnemers zullen we werken met supervisieopstellingen om te kijken naar de wisselwerking tussen het eigen familiesysteem en het cliëntsysteem. Zo zal je zien dat de zorg voor jezelf als hulpverlener en de zorg voor je cliënten hand in hand kunnen gaan. Dit vraagt om jezelf open te stellen voor het grotere geheel waarbinnen je beweegt.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden, hulpverleners Wanneer 6 mei 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Jürgen Peeters, leraar, psychotherapeut en Aware Parenting Instructor Deelnameprijs € 70 Cursuscode SKH 06.05

Een systemische kijk op nieuw samengestelde gezinnen Op de vraag bij wie het kind het best kan blijven na scheiding van de ouders antwoord Bert Hellinger : “bij die ouder die de andere ouder het meest kan achten”. Hellinger is één van de grondleggers van de familieopstellingen methodiek. Hij gaat er van uit dat wanneer de ouder waarbij het kind verblijft voldoende vrij is naar de andere ouder, het kind dat dus ook kan zijn.

Op deze themadag gaan we aan de hand van concrete vragen van deelnemers met familieopstellingen aan de slag om een dieper inzicht te krijgen in de systeemdynamiek van nieuw samengestelde gezinnen. Vragen rond verwerking van de scheiding, verhouding met vorige en nieuwe partners en omgang met broertjes en zusjes kunnen hierbij aan bod komen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep mensen die werken in pleegzorg, leerlingenbegeleiding, gezinsen thuisbegeleiding, residentiële jeugdzorg en andere geïnteresseerden Wanneer 4 februari 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Jürgen Peeters, leraar, psychotherapeut en Aware Parenting Instructor Deelnameprijs € 70 Cursuscode SKNG 04.02 18

Gastvrijheid in de zorg Hoewel in de zorgsector de kwaliteit van de zorg, de kundigheid van de hulpverlener en de efficiëntie van de dienstverlening erg belangrijk zijn; zal de patiënttevredenheid vaak gebaseerd zijn op zaken zoals : de vriendelijkheid van het personeel, de mate waarin men zorgzaam en behulpzaam was, de mate van empathie en de openheid en duidelijkheid van de communicatie. Het is dus belangrijk om niet alleen stil te staan bij de intentie en de goede zorg maar ook bij de

Lichaamstaal in de hulpverlening

perceptie ervan, de mening erover en de ervaring ermee. De patiënt centraal betekent dan niet alleen het proces centraal stellen maar ook zijn belevingswereld, gedachten en gevoelens, m.a.w. dienstverlening met “compassion”. Tijdens deze training wordt inzicht geboden in het belang van “gastvrijheid” in de zorgsector en worden vaardigheden besproken en ingeoefend die een bijdrage leveren in dit kader.

Als je weet dat onze communicatie slechts voor 7% bestaat uit inhoud en de rest non-verbaal gericht is, hoe groot is dan het belang van lichaamstaal ? Inderdaad, ontzettend belangrijk ! Iedereen gebruikt het en wordt er zelf door beïnvloed. We zijn er ons alleen niet altijd bewust van. Onze houding en gebaren – de taal van ons lichaam – spreken boekdelen. Wat mensen tegen elkaar zeggen wijkt nogal eens af van wat hun pose of de beweging van hun handen duidelijk maken over wat ze écht denken en voelen. Signalen die we zonder het te weten uitzen-

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep iedereen die werkzaam is in de zorgsector en op één of andere manier met cliënten in contact komt (incl. administratieve diensten, logistiek) Wanneer 21 januari 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar De Zandloper Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel Begeleiding Erna Claes, dr. in de psychologie, gespecialiseerd in de gezondheidspsychologie en gedragstherapie Deelnameprijs € 70 Cursuscode GZ 21.01

den, kunnen wat we meedelen geheel ontkrachten. Als hulpverlener is het belangrijk om een goed contact op te bouwen met de cliënten/ patiënten. Inzicht in de lichaamstaal is daarbij een krachtig hulpmiddel. Of het nu aan de gesprekstafel is, of vanuit een bedlegerige situatie. In deze vorming worden we ons bewust van de signalen die worden gezonden en niet luidop worden verteld. We leren lichaamstaal analyseren en interpreteren, patronen herkennen en doorbreken. Zowel van de cliënt/patiënt als van onszelf.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep hulpverleners Wanneer 11 en 18 maart 2013 van 09u00 tot 16u00 Waar W.I.V. – Huize Lijnmolen Lijnmolenstraat 151, 9040 Sint-Amandsberg Begeleiding Vanessa Claeys, orthopedagoge, creatief agoge en lichaamstaalexpert Deelnameprijs € 150 Cursuscode LH 10.03

19

Omgaan met kritiek van de familie Professionals in de zorg vinden het niet altijd gemakkelijk om te gaan met opmerkingen, kritiek, klachten van familieleden. Als ze geconfronteerd worden met kritiek die volgens hen terecht is, dan kunnen hulpverleners deze meestal goed hanteren. Anders is het als er kritiek wordt geuit die in de ogen van de professional onterecht is of als de kritiek voortkomt uit een visie op zorg of begeleiding die haaks staat op die van de instelling. Ook de wijze waarop de kritiek geuit wordt speelt een grote rol.

Soms komt het tot confrontaties die de hulpverlener erg aangrijpen en die veel energie kosten. De vraag die hulpverleners dan ook vaak stellen is : hoe kunnen we anders met deze kritiek omgaan ?

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep hulpverleners die regelmatig te maken krijgen met familieleden van zorgvragers Wanneer 26 februari 2013 van 09u00 tot 16u00 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Conny Thomas, sociaal agoge, psychotherapeute, educatief medewerkster Zorg-Saam Deelnameprijs € 70 Cursuscode OKF 26.02

Tijdens deze dag staan we stil bij eenvoudige strategieën die hulpverleners in staat stellen de contacten met de familieleden soepeler te laten verlopen.

Zelfreflectie als sleutel voor hulpverleners Wanneer we met mensen werken gebruiken we “onszelf” als werkinstrument. Op het moment dat we met de cliënt in gesprek gaan, zijn we aan het denken, voelen, waarnemen, … Vanuit deze waarneming reageren we op de cliënt (en/of cliënten). Onze innerlijke waarneming en reactie wordt beïnvloed door onder andere onze ervaring als professioneel, vanuit de visie van onze dienst/organisatie, onze verschillende betekenisgroepen en vanuit onze leefwereld en geschiedenis. Maar hoe krijg je al deze verschillende invloeden uit elkaar ? En kom je te weten wat in een bepaalde situatie werkelijk is ? Bijvoorbeeld wat

de weigering is van de cliënt en/of onze eigen weerstand, mening of overtuiging over de cliënt of dit type cliënt. Of hoe kan je omgaan met de frustratie en onaangename gevoelens die we soms ervaren (maar waar we niet altijd over durven spreken) ? Hoe kunnen we deze gevoelens gebruiken om ons te versterken ? In deze vorming gaan we aan de slag met onze gevoelens, gedachten aan de hand van reële situaties. Er wordt ervaringsgericht en creatief gewerkt. Het spreekt voor zich dat een bereidheid tot je kwetsbaar op te stellen een must is. Er wordt gewerkt vanuit de privacy.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep hulpverleners Wanneer 16 en 23 april 2013 van 09u30 tot 12u30 Waar CC Beringen Ontmoetingscentrum De Buiting Tessenderlosesteenweg 18, 3583 Paal – Beringen Begeleiding Sofie Stiers, creatief en transpersoonlijk psychotherapeute, coach, counselor Deelnameprijs € 70 Cursuscode ZSH 16.04

20

Stilstaan bij moeilijk hanteerbaar gedrag in de zorg Klagen, mopperen, agressief uit de hoek komen, roepen, onterecht beschuldigen,… Moeilijk hanteerbaar gedrag is een verzamelnaam voor vele verschillende vormen van gedrag waarmee je in de zorg te maken kan krijgen. Dit gedrag levert stress op bij de cliënt, de omgeving en de zorgverleners. Daarom is het belangrijk om dit gedrag zo goed mogelijk trachten te begrijpen. De oorzaken van moeilijk hanteerbaar gedrag verschillen per persoon. Elk mens reageert op zijn eigen manier op situaties die hij niet prettig vindt. Dat is afhankelijk van zijn persoonlijkheid, culturele achtergrond, levensgeschiedenis en lichamelijkeen/of psychische gesteldheid. Wanneer je ervaart dat er onterecht iets met je gebeurt, kan dat leiden tot boosheid, verdriet, angst, verwarring, eenzaamheid en rusteloosheid,

gevolgd door bepaald gedrag. Bijvoorbeeld agressie, terugtrekken/inkeren in jezelf of juist claimend gedrag. Verzet kun je uiten met woorden of door je lichaamstaal. Pas als je als zorgverlener weet en begrijpt waar dit verzet of moeilijk hanteerbaar gedrag vandaan komt, is het vaker mogelijk om creatieve oplossingen te vinden om er op te reageren.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep hulpverleners Wanneer 13 juni 2013 van 09u00 tot 16u00 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Conny Thomas, sociaal agoge, psychotherapeute, educatief medewerkster Zorg-Saam Deelnameprijs € 70 Cursuscode MHG 13.06

Tijdens deze samenkomsten staan we stil bij de volgende vragen : - Wat is de bedoeling van dit gedrag ? - Hoe ontstaat het moeilijk hanteerbaar gedrag ? - Welke factoren kunnen probleemgedrag extra belastend maken ? - Hoe kunnen we er trachten mee om te gaan ?

21

Persoonlijke zorg Ben je hooggevoelig ? Heb je het gevoel anders te zijn dan de anderen en zit je dat geregeld in de weg ? Ben je te zacht, te gevoelig en te dromerig voor deze wereld ? Beleef je alles heel intens en heb je een bijzonder oog voor detail ? Ben je snel overprikkeld of snel verveeld ? Heb je meer tijd nodig om alle indrukken te verwerken ? Voel je goed de stemmingen aan van anderen en weet je snel wat ze nodig hebben ? Heb je veel behoefte aan bezinning, schoonheid en diepgang ? Kan je niet tegen geweld, onrecht en onzuiverheid ?

Misschien ben je wel hooggevoelig of hoogsensitief. In deze workshop ontdekken we in welke mate je hooggevoelig bent en wat hooggevoelig-zijn in ruimere zin betekent. Je krijgt tips aangereikt om beter met je gevoeligheden om te gaan. Naarmate je deze eigenschap gaat (h)erkennen, accepteren en liefhebben, zal je ze gaan ervaren als een meerwaarde en een kracht in plaats van een hindernis. In een veilige en rustige sfeer krijgt ieder de kans om er met zijn/haar gevoeligheden thuis te komen en andere gelijkgestemden te ontmoeten.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep mensen die hooggevoelig zijn (of denken dat te zijn) Wanneer 17 en 31 januari 2013 van 09u30 tot 12u30 Waar Remysite Remylaan 4b, 3018 Wijgmaal Begeleiding An Michiels, therapeute gespecialiseerd in het omgaan met hooggevoeligheid, auteur van het kinderboek ‘De Hoogsensitiviteit Survivalgids’ Deelnameprijs € 70 Cursuscode BH 17.01

22

De positieve kracht van negatieve emoties Waarom hebben we het vaak zo moeilijk met (onze eigen, en met andermans) emoties ? Waar komen onze emoties vandaan ? Wat zijn emoties eigenlijk ? Wie wil er zonder emoties zijn ? In deze workshop leren we op een heel nieuwe manier kijken naar emoties. Samen ontdekken we hoe juist de zogenaamde negatieve emoties ons kunnen stimuleren om die eigenschappen te ontwikkelen die we op dat moment het meest nodig hebben. Zo leren we dat die “negatieve emoties” in feite positieve stimulansen zijn. Het zijn (pijnlijke) prikkels die ons waarschuwen wanneer belangrijke basisbehoeften niet vervuld worden en die ons stimuleren om onvermoede krachten aan te boren.

Emotie en gevoelsintelligentie Soms worden we overspoeld door emoties. Maar wat zijn emoties eigenlijk ? Hoe ontstaan ze en hoe gaan we ermee om ? Wat is emotionele vaardigheid en hoe kan die aangeleerd worden ? Is er een verband tussen E.Q., l.Q. en S.Q.? Hoe kleuren emoties onze communicatie en beïnvloeden zij onze relaties ? Wat gebeurt er precies bij emotionele chantage ? Op deze dag verkennen we verschillende emoties en de impact ervan op ons lichaam. De emoties die wij als ‘positief’ ervaren, voelen we duidelijk stromen, geven ons kracht en zetten ons in beweging. De als ‘negatief’ ervaren emoties

Ook leren we de samenhang kennen tussen de verschillende emoties en kunnen zo beter begrijpen op welke manier zij een rol spelen bij het nemen van beslissingen. Op die manier kunnen we van een eeuwenlange beheersing van onze emoties evolueren naar een gezond beheer en hoeven we ons niet langer de vraag te stellen of we, om gelukkig te zijn, ons hoofd of ons hart moeten volgen. In plaats van onze negatieve emoties te onderdrukken leren we ze juist gebruiken als een navigatie systeem dat ons feilloos bij ons doel brengt.

beletten ons om onze energie vrij te gebruiken. Wat doen we dan met die kracht ? Opkroppen, verdringen, botvieren, overeten of verdoven met medicatie of andere middelen ? Het kan ook anders! We kunnen die energie opnieuw in beweging brengen, ombuigen of er beter leren me omgaan. Via duidelijke toelichting, oefeningen en vele voorbeelden uit de dagelijkse praktijk van gezin, school en werk krijgen we antwoorden op al deze vragen. Deze zeer praktische 2-daagse is bedoeld voor iedereen die meer inzicht wil krijgen in zichzelf en anderen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 19 en 26 februari 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar Groeihuis Sint-Jozefsdreef 7, 3020 Herent Begeleiding An Michiels, therapeute gespecialiseerd in het omgaan met hooggevoeligheid, auteur van het kinderboek ‘De Hoogsensitiviteit Survivalgids’ Deelnameprijs € 150 Cursuscode EG 19.02

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 23 april 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding An Michiels, therapeute gespecialiseerd in het omgaan met hooggevoeligheid, auteur van het kinderboek ‘De Hoogsensitiviteit Survivalgids’ Deelnameprijs € 70 Cursuscode PK 23.04

23

Emotionele communicatie en positieve assertiviteit We krijgen soms negatieve boodschappen die ons raken en kwetsen, ons besmetten. We gaan er niet altijd consequent mee om. We voelen wel dat men over onze grenzen gaat maar we zwijgen om de lieve rust en vrede. We duiken weg in oude patronen, blokkades en valkuilen. Intussen vullen we onze rugzak. Na een tijdje weegt deze loodzwaar. Belangrijk is om meer en beter zicht te krijgen op de systemen

Geboeid door Perfectionisme Met de dingen goed willen doen, te streven naar verbetering e.d. is uiteraard op zich niets mis. Wanneer men echter liefst altijd zonder één enkele fout te maken topkwaliteit nastreeft, men steeds een knagend stemmetje van binnen voelt dat het nooit goed genoeg is, men moeite heeft met delegeren omdat men van mening is dat men het zelf beter kan dan de ander, men zich overal verantwoordelijk voor voelt, wanneer de inspanning die men hiervoor moet leveren niet meer opweegt tegen het resultaat, dan kan de betrokkene zelf en de omgeving eronder gaan lijden.

die bij ons ontstaan, kwetsbare plekken die we hebben, oude ‘gekende’ patronen die we laten zegevieren. Deze trainingdag leert ons hoe we trouw kunnen blijven aan onszelf. Hoe we zelf boodschappen geven, op een positieve assertieve manier, hoe we ook de pakjes die andere bij ons willen leggen teruggeven, hoe we in eigen kracht blijven ook als we getriggerd worden. Hoe we onze vaardigheden actief maken en ontwikkelen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 8 maart 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar De Bleekweide Groot Begijnhof 16, 9040 Sint-Amandsberg Begeleiding Lut Celie, psychotherapeute, rouwtherapeute Deelnameprijs € 150 Cursuscode EC 08.03

Drie vragen duiken op wanneer perfectionisme een last geworden is namelijk 1) wat is het probleem nu eigenlijk, 2) hoe ben ik eraan gekomen en 3) geraak ik er van af en hoe ? In deze workshop leert men op een interactieve manier denken gedragspatronen die eigen zijn aan perfectionisme herkennen. Technieken worden aangereikt om op een andere manier met perfectionisme om te gaan alsook om bepaalde gewoontepatronen te doorbreken. Individuele cases worden uitgewerkt met als resultaat een persoonlijk actieplan.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep iedereen die zelf met perfectionisme te kampen heeft en daarrond aan de slag wil gaan Wanneer 3 mei 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar Oude Abdij Drongen Drongenplein 27, 9031 Drongen Begeleiding Erna Claes, dr. in de psychologie, gespecialiseerd in de gezondheidspsychologie en gedragstherapie Deelnameprijs € 81 (€ 70 cursusgeld + € 11 maaltijden) Cursuscode GB 03.05

24

In mijn kracht gaan staan De gevolgen van een dwingende maatschappij en verwachtingen van anderen kunnen er voor zorgen dat onze energie wegstroomt, en belemmeren ons om voeling te behouden met onze ‘binnenkant’! We willen wel iets veranderen : we weten ‘zo kan het niet langer’ … maar waar begin je ? De macht van de gewoonte kan heel krachtig zijn. Blijf ik zitten toekijken hoe de omgeving de controle overneemt ? Of zal ik er in slagen

Je kernkwaliteiten ontdekken en gebruiken

evenwicht te vinden en vanuit mijn kracht trouw te blijven aan mezelf en toch doelgericht en daadkrachtig mijn leven op te nemen ! Het doel is je beter in je vel te voelen, meer tot jouw wortels door te dringen.

Kernkwaliteiten zijn onze meest persoonlijke eigenschappen. Het zijn persoonskenmerken die we bij onze geboorte hebben meegekregen om onze taak in het leven te vervullen. Ze kunnen in de loop van ons leven verder ontwikkeld, of juist belemmerd worden. Soms vragen we ons af : Wat zijn mijn verborgen talenten, welke activiteiten passen het best bij

Deze dagen zetten je aan om even stil te staan, inzicht te krijgen en je bewust te worden van je eigen mogelijkheden, je eigen talenten en kwaliteiten. Met andere woorden, in je kracht te gaan staan !

mij, en hoe ga ik om met eigenschappen die ik vervelend vind bij mezelf of bij anderen ?’ In deze workshop gaan we op zoek naar de rijkdom van onze kwaliteiten, verkennen ook onze schaduwzijde en leren er beter mee om te gaan. Zo krijgen we niet alleen meer inzicht in onszelf, maar leren we ook de mensen om ons heen beter begrijpen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 5 februari 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar CC Beringen Ontmoetingscentrum De Buiting Tessenderlosesteenweg 18, 3583 Paal – Beringen Begeleiding An Michiels, therapeute gespecialiseerd in het omgaan met hooggevoeligheid, auteur van het kinderboek ‘De Hoogsensitiviteit Survivalgids’ Deelnameprijs € 70 Cursuscode KK 05.02

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 22 februari 2013 van 09u30 tot 22u00 23 februari 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar De Bleekweide Groot Begijnhof 16, 9040 Sint-Amandsberg Begeleiding Lut Celie, psychotherapeute, rouwtherapeute Deelnameprijs € 185 Cursuscode KS 22.02

25

Jaartraining de vijf seizoenen De 5 seizoenen : Hout – Vuur – Aarde – Metaal – Water Een aanvullende kijk op gezondheid en ziekte Een aanvullende kijk op hoe je voor jezelf kan zorgen ‘Als we ons afstemmen op de natuurlijke levenscycli, ontdekken we de geestelijke dimensie van elke fase en hoe die haar specifieke ervaring en wijsheid bijdraagt.’ Jack Kornfield In onze maatschappij zien we meer en meer oosterse invloeden opduiken als tegengewicht van onze prestatiegerichte westerse samenleving. Ook in de gezondheidszorg ontmoeten beide werelden – het oosters en westers denken – elkaar. Zorgverleners worden zich bewust dat het ‘evenwicht van gezondheid en ziekte’ vanuit westerse én oosterse invalshoek een meerwaarde biedt. Vanuit de oosterse visie liggen de 5 veranderingsfasen ‘Hout – Vuur – Aarde – Metaal – Water’ aan de basis van ieder levensproces. Deze 5 veranderingsfasen of bewegingen zijn zichtbaar in de natuur via de seizoenen, in alle levensvormen én in de mens zelf. Zo stemt het element Hout overeen met de lente, Vuur met de zomer, Aarde met de nazomer, Metaal met de herfst en Water met de winter. Elke fase of beweging correspondeert eveneens met een koppel organen. Zo verwijst het element Hout naar de

lever en galblaas. En elk element geeft uitdrukking aan een specifiek gevoel. Indien het element Hout in balans is in ons lichaam geeft het de beweging van ‘vriendelijkheid en geduld’ weer, bij onbalans ‘boosheid, ergernis, frustratie, …’.

Nazomerreeks – Aarde – Maag – Milt/Pancreas : 17, 31 mei en 14 juni 2013 zorgen, dragen, voeden, ontvangen, vertrouwen, respect, verantwoordelijkheid Herfstreeks – Metaal – Longen en Dikke Darm : 13, 27 september en 11 oktober 2013 ontspannen, loslaten, inkeer, moed, innerlijke kracht, overgave en sterven om te leven: Winterreeks – Water – Blaas en Nieren : 8 en 22 november en 13 december 2013 stilte, zachtmoedigheid, dankbaarheid, dood, levenshonger, diepe reiniging Lentereeks – Hout – Lever en Galblaas : 31 januari, 14 en 28 februari 2014 geboorte, ontwaken, jeugd, groei, nieuw begin en ontluiken van je kracht naar buiten toe Zomerreeks – Vuur – Hart en Dunne darm : 21 maart, 4 en 25 april 2014 mededogen, bloei, blijheid, levendigheid, enthousiasme, expansie

Via inzichtelijke lezingen, oefeningen in ware communicatie, lichaamsgerichte oefeningen en het delen van ervaringen verkennen we per seizoen – gedurende 3 dagen – de expressie van het bijhorende element in ons lichaam. Deze vorming onderscheidt zich van andere vormingen door zijn specifieke ervaringsgerichte aanpak. Naast het doorgeven van kennis staat het ‘zelf voelen’, het ‘zelf ervaren’ centraal. Enkel door je eigen (lichaams)bewustzijn als zorgverlener te vergroten kan je ook anderen beter nabij-zijn. Zorgen voor jezelf is dan ook de rode draad doorheen deze opleiding. Jezelf voeden is essentieel om anderen met hart en ziel nabij te (blijven) zijn !

Per seizoen verkennen we de kwaliteiten van de bijhorende organen vanuit westerse en oosterse visie : anatomie en fysiologie vanuit westerse visie en energetisch vanuit oosterse visie, bijhorende fysieke of emotionele ongemakken als gevolg van onbalans in ons lichaam, verloop van de meridianen (energiebanen) van de corresponderende organen, voedingstips en gezondheidsoefeningen (zuiveringsoefeningen en versterkende oefeningen voor elk specifiek organenpaar, …).

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer zie kader van 09u00 tot 16u00 Waar Groeihuis Sint-Jozefsdreef 7, 3020 Herent Begeleiding Mieke Ballinckx, verpleegkundige en Lic. Verpleegwetenschappen, Lichaamswerk en Coaching Deelnameprijs € 225 per seizoen, € 1.000 indien u de vijf seizoenen volgt Cursuscode JT 5 seizoenen + seizoen 26

Je lichaam als instrument van zelfzorg bij chronische klachten als depressie, burn-out, … Chronische stress, spanningen of een ‘teveel’ zetten zich vast in het lichaam en veroorzaken minder ruimte in je lichaam. Je hebt het gevoel continu in je hoofd te zitten en overspoeld te worden door gedachten. Alsof je afgesneden bent van je lichaam. Soms ervaar je de spanning letterlijk binnenin je lichaam, alsof je geen of te weinig bewegingsruimte hebt. Dit kan leiden tot een gevoel van leegte, chronische vermoeidheid, depressiviteit of burn-out. Sommige mensen

zeggen letterlijk ‘ik voel me zo leeg’. Door zachte lichaamsgerichte oefeningen en ademhaling kan je jezelf ‘voeden’ en meer ruimte creëren in je lichaam zodat spanningen kunnen losgelaten worden. Je leert je lichaam stapsgewijs (opnieuw) aanvoelen en ervaren. Door het delen van ervaringen krijg je meer inzicht, verdieping en bewustwording. Veiligheid, vertrouwen en verbondenheid vormen de basis van deze workshop.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 14 en 28 maart en 18 april 2013 van 09u00 tot 16u00 Waar Abdij Kortenberg Abdijdreef 22, 3070 Kortenberg Begeleiding Mieke Ballinckx, verpleegkundige en Lic. Verpleegwetenschappen, Lichaamswerk en Coaching Deelnameprijs € 249 (€ 225 cursusgeld + 3 x € 8 maaltijden) Cursuscode LI 14.03

Zorg, ook voor jezelf Je zorgbalans in evenwicht - Altijd klaarstaan voor… - Zien wat de ander nodig heeft… - Tijd maken voor… - Aandachtig luisteren naar het verhaal van…

Toch is het zo dat wie zorg verleent, ook zorg nodig heeft. Soms verwachten we die zorg en aandacht van anderen. Dat is oké, en toch zijn we ook zelf verantwoordelijk voor ons welzijn.

Zorg dragen voor anderen vraagt veel, zeker van zorgverleners. De ander/hulpvrager/ cliënt staat centraal. Je zet jezelf vaak op de tweede plaats en vergeet te zorgen voor jezelf.

Samen verkennen we hoe we zorg geven, zorg ontvangen, zorg vragen en zorg weigeren. We ontdekken hoe we met meer zelf-zorg in ons leven en ons werk kunnen staan.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 25 maart 2013 van 09u00 tot 16u00 Waar W.I.V. – Huize Lijnmolen Lijnmolenstraat 151, 9040 Sint-Amandsberg Begeleiding Conny Thomas, sociaal agoge, psychotherapeute, educatief medewerkster Zorg-Saam Deelnameprijs € 70 Cursuscode ZVJ 25.03

27

Workshop Veerkracht Of hoe je energiebalans in evenwicht houden Veerkracht hoort bij het leven. Jouw veerkracht is je bron om antwoorden te vinden wanneer het moeilijk is. Moet je wachten op moeilijke tijden om veerkracht te ontwikkelen ? Nee, net niet ! In momenten van verandering en crisis zal een beter inzicht en vertrouwdheid met veerkracht je de juiste steun bieden om vol te houden. Hoe kan je je veerkracht ontwikkelen/vergroten ?

Sleutelbegrippen zijn : Acceptatie, ontdekken van nieuwe zingeving, zich kunnen verbinden met alles wat hulp biedt én in beweging komen. Kennen van je van fysieke, mentale, emotionele en spirituele behoeften zijn basisvoorwaarden. Al deze elementen en een ervarings- en toekomstgerichte aanpak maken van deze dag een sprankelend geheel.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 29 april 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar De Zandloper Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel Begeleiding Bie Schoeters, (loopbaan)coach Deelnameprijs € 70 Cursuscode WV 29.04

28

Werkomgeving in de zorg Communiceren kan je leren

Heb ik een conflict of heeft het conflict mij ?

We verwerven enkele inzichten over het communicatiegedrag van mensen. We maken kennis met de belangrijkste basisregels voor goede communicatie en krijgen tips om ons persoonlijk gesprek en luistervaardigheden te verbeteren.

Basisideeën : conflict en conflictbemiddeling Inhoud en werkvorm Tijdens het eerste opleidingsblok bekijken we volgende elementen: • Begripsvorming “conflict” • “De mens in conflict”: psychische, geestelijke en lichamelijke implicatie • Persoonlijke conflictbiografie en basisinstellingen tot conflicten

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 22 april 2013 van 09u15 tot 16u15 Waar CC Lummen G.C.O.C. Oosterhof Dr. Vanderhoeydonckstraat 56, 3560 Lummen Begeleiding Erwin Vermesen, zelfstandig trainer Deelnameprijs € 70 Cursuscode CKL 22.04

• Conflictanalyse, diagnostische methoden • Escalatie : graden, keerpunten, mechanismen • Interventiemogelijkheden en -vormen In het tweede blok nemen we de ruimte voor casuïstiek.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep iedereen die wil stilstaan bij wat een conflict met je doet Wanneer 21 mei en 4 juni 2013 van 09u15 tot 16u15 Waar CC Beringen Ontmoetingscentrum De Buiting Tessenderlosesteenweg 18, 3583 Paal – Beringen Begeleiding Erwin Vermesen, zelfstandig trainer Deelnameprijs € 150 Cursuscode HC 21.05

29

DISC teamtraining – Beter omgaan met collega’s DISC staat voor Dominant – Invloedrijk – Stabiel en Conscentiëntieus Ontdek nieuwe manieren om effectiever samen te werken en betere resultaten te verkrijgen. Verbeter de onderlinge samenwerking door wrijving te verminderen en wederzijds respect te bevorderen. Situering Het DISC persoonlijkheidsmodel beschrijft menselijk gedrag met als doel om iemands eigen behoeften en die van anderen beter te begrijpen. Het gaat uit van de veronderstelling dat menselijk gedrag vooral bepaald wordt door 2 belangrijke invloeden 1. Hoe de omgeving doorgaans wordt waargenomen : • niet stressvol/ontspannend of • stressvol/inspannend 2. Hoe iemand reageert op zijn omgeving : • doorgaans zelfverzekerd/assertief of • doorgaans niet assertief/terughoudend

Gedragsstijlen Op deze basis kunnen vier gedragstendensen beschreven worden : Mensen met een ‘dominant’ gedragsstijl zijn gemotiveerd om problemen op te lossen en snel resultaten te bereiken. Mensen wiens gedragsstijl gekenmerkt wordt door ‘invloed’ zijn gemotiveerd om anderen mee te krijgen. Ze zijn open en geven optimistisch uitdrukking aan hun gedachten en gevoelens. Mensen met een ‘stabiel’ gedragsstijl zijn gemotiveerd om een voorspelbare omgeving te creëren. Zij zijn geduldig en kunnen goed luisteren. Mensen met een ‘consciëntieus’ gedragsstijl zijn gemotiveerd om hoge kwaliteitsnormen te bereiken. Zij willen moeilijkheden voorkomen en zijn daarom precies en nauwkeurig.

De vorming De vorming is bedoeld voor iedereen die hun persoonlijke en sociale vaardigheden wil verbeteren. Het centrale instrument dat daarbij wordt gehanteerd is het originele DISC persoonlijkheidsprofiel. U zal uw eigen persoonsgebonden gedragstendensen herkennen en ook die van anderen. Daardoor kunt u hen beter begrijpen en accepteren en uw omgang en samenwerking met hen optimaliseren. De Inhoud - Fundamenten van gedrag - De eerste stappen met het DISC persoonlijkheidsprofiel - Het samenstellen van uw eigen profiel

- Uw eigen gedragsstijl vaststellen en begrijpen - Respecteren van de gedragsstijlen van anderen - Op een effectieve wijze omgaan met mensen en succesvolle strategieën voor samenwerking ontwikkelen - Persoonlijk actieplan opstellen om eigen prestaties te verbeteren Methodiek Praktische gevalsbeschrijvingen en eigen ervaringen zijn een belangrijk onderdeel van de vorming. In kleine groepen heeft u de mogelijkheid om op intensieve wijze uw gezichtspunten en ervaringen uit te wisselen, te verhelderen en aan te scherpen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep iedereen die zijn persoonlijke en sociale vaardigheden wil verbeteren... Wanneer 8 februari 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar Oude Abdij Drongen Drongenplein 27, 9031 Drongen Begeleiding Koen Deconinck, zelfstandig geautoriseerd DISC-trainer Deelnameprijs € 111 (€ 70 cursusgeld + € 30 originele DISC persoonlijkheidsprofiel + € 11 maaltijd) Cursuscode DTC 08.02

30

HELP Faalangst ! Zowel kinderen als volwassenen kampen regelmatig met faalangst. Ze voelen zich vaak minder goed dan ze eigenlijk zijn: ze hebben een laag zelfbeeld. Ze denken bepaalde taken niet aan te kunnen en zijn bang dat hun onvermogen ontdekt zal worden en dat ze daarop afgerekend zullen worden. Ze zijn dus bang om fouten te maken en durven daardoor vaak niet eens aan een taak te beginnen. Een veel gebruikte zin is : “Ik kan het niet”. Faalangst komt op alle leeftijden voor en zowel bij matig als bij zeer hoogbegaafde personen. Faalangst kan zich op verschillende terreinen voordoen en ook in verschillende mate optreden. Soms is faalangst verborgen en daardoor niet direct te herkennen in het gedrag.

Deze dag besteden we niet alleen aandacht aan de mogelijke oorzaken, vormen en mogelijkheden om faalangst te ontdekken. We gaan natuurlijk vooral na hoe we ons zelf tegen faalangst kunnen wapenen en hoe we anderen met faalangst het best kunnen helpen. Deze praktische tips zijn zowel toepasselijk voor kinderen als op volwassenen, zowel thuis als op school en op het werk.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 22 januari 2013 van 13u30 tot 16u30 Waar CC Hasselt Kunstlaan 5, 3500 Hasselt Begeleiding An Michiels, therapeute gespecialiseerd in het omgaan met hooggevoeligheid en auteur van het kinderboek ‘De Hoogsensitiviteit Survivalgids’ Deelnameprijs € 35 Cursuscode HF 22.01

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 28 mei 2013 van 09u30 tot 12u30 Waar Groeihuis Sint-Jozefsdreef 7, 3020 Herent Begeleiding An Michiels, therapeute gespecialiseerd in het omgaan met hooggevoeligheid en auteur van het kinderboek ‘De Hoogsensitiviteit Survivalgids’ Deelnameprijs € 35 Cursuscode HF 28.05

Kan in combinatie met Kritiek of feed-back ?

31

Kritiek of feed-back ? Kritiek en waardering kundig geven en ontvangen Ga jij met klamme handen naar het jaarlijkse evaluatiegesprek ? Of voel je je een complete nul als je collega opmerkt dat je een dt-fout hebt gemaakt ? Veel kans dat je niet goed met kritiek overweg kan. Oké, het is nooit leuk om op je fouten gewezen te worden. Nochtans is het helemaal niet nodig dat je door kritiek zo van de kaart raakt. Het komt er gewoon op aan te leren hoe je er het best kunt op reageren, en hoe je de kritiek kunt gebruiken om beter te worden in wat je doet. Natuurlijk moet de kritiek dan wel op de juiste manier worden gegeven. Moet hij vooral duidelijk zijn, zodat je niet hoeft te raden naar wat er precies bedoeld wordt. Goede feedback leidt tot betere prestaties.

Dat is tenminste de bedoeling, maar daarvoor moet de feedback ook als feedback aankomen en niet als botte kritiek. Niemand kan eraan ontkomen : iedereen krijgt weleens kritiek of is in de positie om kritiek te moeten geven. Zowel kritiek geven als kritiek ontvangen is dus een belangrijke vaardigheid!

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 22 januari 2013 van 09u30 tot 12u30 Waar CC Hasselt Kunstlaan 5, 3500 Hasselt Begeleiding An Michiels, therapeute gespecialiseerd in het omgaan met hooggevoeligheid en auteur van het kinderboek ‘De Hoogsensitiviteit Survivalgids’ Deelnameprijs € 35 Cursuscode KF 22.01

Kan in combinatie met Faalangst.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 28 mei 2013 van 13u30 tot 16u30 Waar Groeihuis Sint-Jozefsdreef 7, 3020 Herent Begeleiding An Michiels, therapeute gespecialiseerd in het omgaan met hooggevoeligheid en auteur van het kinderboek ‘De Hoogsensitiviteit Survivalgids’ Deelnameprijs € 35 Cursuscode KF 28.05

32

Omgaan met transities, over de menselijke kant van organisatieveranderingen Situering Veranderingen in organisaties gaan meestal over situaties, zoals een verhuizing naar een nieuw gebouw, de reorganisatie van teams, een fusie of het invoeren van een elektronisch patiëntendossier. Deze situationele veranderingen zijn op zich al ingewikkeld genoeg, maar meestal niet zo ingrijpend als transities : het psychologisch proces dat mensen doormaken als ze met veranderingen in hun organisatie worden geconfronteerd. Het zijn de mensen die er toe doen bij organisatieveranderingen; hun bereidheid tot verandering is essentieel voor het slagen daarvan. In deze vorming krijgt u handvatten om medewerkers doorheen de 3 transitiefasen te leiden : de fase van afsluiten, verliezen, loslaten, de tweede fase is de neutrale zone en de derde fase is de fase van het nieuwe begin. De volgende inhouden komen in de vorming aan bod:

Fase 1 : afsluiten, verliezen, loslaten : in deze transitiefase wordt iets afgesloten, wat betekent dat mensen moeten geholpen worden hun verlies te verwerken. - In kaart brengen van wie wat verliest - Het belang van informatie - Het einde markeren - Het verleden in ere houden

Fase 3 : het nieuw begin: een nieuwe identiteit ontwikkelen - Het doel - Het beeld - Het plan - Voor iedereen een rol

Methodiek Interactieve sessies met focus op het eigen werkterrein.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep Alle leidinggevenden die beseffen dat veranderingen pas zullen slagen als er ook rekening wordt gehouden met wat die veranderingen bij medewerkers teweegbrengen. Alle medewerkers die de drie transitiefasen zullen doormaken naar aanleiding van een veranderingsproces. In verschillende workshops, gelinkt aan de transitiefases wordt er inzichten verschaft over het eigene van de fase en worden de transities van medewerkers en teams gefaciliteerd. Wanneer 23 januari 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Koen Deconinck, zelfstandig trainer Deelnameprijs € 70 Cursuscode OT 23.01

Fase 2 : de neutrale zone : het oude is weg maar het nieuwe is nog niet helemaal operationeel. - 5 gevaren van de neutrale zone - De neutrale zone als creatieve periode - De neutrale zone normaliseren - De neutrale zone herformuleren - Tijdelijke systemen creëren - Relaties versterken - Het Transitie Monitoring Team

33

Over meetellen en/of aftellen

Peter – meterschap

Een inspiratiedag voor 50-plussers Bedoeling van deze dag is om 50-plussers te laten ervaren hoe ze wijsheid en zingeving kunnen verwoorden en verbeelden in deze leren hanteren in hun werksituatie. Een belangrijk element is het in kaart brengen van het verleden. Hierdoor wordt een groter inzicht in het heden en een duidelijker visie naar de toekomst verworven. We onderzoeken opnieuw waar talenten, vaardigheden en eventuele belemmeringen liggen.

In het kader van leeftijdsbewust personeelsbeleid worden nieuwe medewerkers vaker toegewezen aan ervaren collega’s die de knepen van het vak onder de knie hebben. De peter of meter begeleidt de nieuweling doorheen zijn eerste werkervaringen met kennis van zaken maar wordt dikwijls geconfronteerd met problemen in het leerproces van de nieuweling. In deze vorming focussen we op de rol van de peter/meter en leren we vaardigheden aan om situationeel de begeleiding aan te passen aan de maturiteit van de nieuwe medewerker. Daarnaast richten we ons op de verschillende leerstijlen, het geven van feedback en het scheppen van randvoorwaarden zodat nieuwe medewerkers kunnen leren.

We bekijken de balans tussen werk en vrije tijd en gaan na wat je kan enthousiasmeren als 50+ om deze levensfase nuttig en aangenaam te besteden, voor jezelf en voor de organisatie waar je werkt. Hierbij hoort het leren aangeven wat de betekenis is van een lange werkervaring, maar ook welke begrenzing er is in de eigen mogelijkheden en energie.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 15 en 22 april 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar Oude Abdij Drongen Drongenplein 27, 9031 Drongen Begeleiding Bie Schoeters, (loopbaan)coach Deelnameprijs € 172 (€ 150 cursusgeld + 2 x € 11 maaltijden) Cursuscode MA 18.10

Volgende inhouden komen aan bod : - Wat verwachten nieuwe medewerkers ? - Wat mogen we van een peter verwachten ? - Het profiel van een peter. - Hoe op een overzichtelijke en duidelijke manier beginners inwerken wat voor jou vanzelfsprekend is ? - Hoe collega’s begeleiden op de werkplek ? - Hoe collega’s beïnvloeden ? - Hoe constructieve feedback geven ? - Wat gaat er om bij medewerkers ? - Hoe medewerkers motiveren ? Methodiek Interactieve sessie met mogelijkheid tot inbreng van casussen door de deelnemers. Veel praktijkvoorbeelden en mogelijkheid tot oefenen van communicatieve vaardigheden.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep alle medewerkers die nieuwelingen onder hun hoede nemen en begaan zijn met hun leerproces, geïnteresseerden, leidinggevenden Wanneer 20 februari 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Koen Deconinck, zelfstandig trainer Deelnameprijs € 70 Cursuscode PMS 20.02

34

Plezier in je werk Heb jij plezier in je werk ? Is je antwoord ja, dan is de kunst om dit zo te houden. Is je antwoord ‘neen’, dan is het zinvol na te gaan waar dat aan ligt. Plezier in je werk is voor iedereen weer anders. Het is boeiend te onderzoeken wat het

Roddelen

voor jou betekent en wat jij kan doen om je eigen werkplezier en dat van anderen te vergroten ? Dat is wat we tijdens deze dag samen gaan doen. Op een plezierige manier natuurlijk !!

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 31 januari 2013 van 09u00 tot 16u00 Waar De Zandloper Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel Begeleiding Conny Thomas, sociaal agoge, psychotherapeute, educatief medewerkster Zorg-Saam Deelnameprijs € 70 Cursuscode PW 31.01

In elke organisatie wordt er geroddeld. Dit kan gaan van onschuldig plezier tot schadelijk gedrag. Waar ligt de grens en hoe ga je hier op verantwoorde wijze mee om ? Via creatieve oefeningen en enkele theoretische schema’s staan we stil bij oorzaken, gevolgen en aanpak van roddelen in een teamwerking. Er is ruimte voor de concrete ervaringen van de deelnemers. Er worden praktische tips gegeven hoe teamleden hun eigen verantwoordelijkheid kunnen opnemen zowel voor zichzelf als voor de teamwerking.

• ontstaan van roddelen (als overlevingsstrategie) • kosten-baten-analyse van roddelen : de voordelen (winst) en nadelen (kost) van roddelen in een team/organisatie • “spelregels” voor roddelen • omgaan met “daderschap” en “slachtofferschap” • roddelen en groepsdynamica • roddelen in de praktijk : praktische tips voor slachtoffers, daders en verantwoordelijken : opnemen van zowel individuele als organisatorische verantwoordelijkheid

Programma : • oefening spraakverwarring : wat is roddelen – definitie • roddelen als maatschappelijk verschijnsel

oefening : geven en ontvangen van complimenten - basisregels voor goede communicatie

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 24 januari 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Patty Leppens, psychotherapeute, coach en opleider Deelnameprijs € 70 Cursuscode RO 24.01

35

De leidinggevende in de zorg Begeleiden en coachen door vragen stellen Hoe kan je iemand begeleiden in een leer-/groeiproces door het stellen van vragen ? Welke houding van de begeleider is vereist ? Hoe verloopt het proces van vragen stellen ? Hoe komen we van oplossingsgericht naar probleemverkennend denken ? Welke klemmen en valkuilen liggen er op de weg van de begeleider ?

Werkvorm De deelnemers krijgen inzichten en vaardigheden aangereikt die worden ingeoefend. De deelnemers kunnen tevens eigen situaties en ervaringen aanbrengen waarop de nieuwe inzichten worden toegepast.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep mensen die medewerkers of cliënten individueel begeleiden en coachen. Dit kunnen directeuren van RVT’s en ziekenhuizen zijn, coördinatoren uit het welzijns- en het sociaal cultureel werk, personeelsverantwoordelijken, hoofdopvoeders, hoofdverpleegkundigen, … Wanneer 14 en 21 februari 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Martine Bal, creatief agoge, zijnsgericht begeleidster Deelnameprijs € 150 Cursuscode BCV 14.02

Thema’s die aan bod komen : - de vragende houding van de begeleider - welke vragen werken en welke niet ? - wat is het doel van het vragen stellen ? - probleemoplossend versus probleemverkennend - het vermogen en de wijsheid van de ‘cliënt’ aanspreken - valkuilen bij het vragen stellen

36

Begeleiden en coachen met een knipoog naar de clown De clown beschikt over een aantal kwaliteiten die inzetbaar zijn voor de coach in het begeleiden en ondersteunen van medewerkers. Hij treedt iedere situatie tegemoet met een open geest en hart. Hij is ontvankelijk voor wat zich hier-ennu aandient. Hij is creatief in het moment en stapt in het veld van oneindig veel mogelijkheden om met moeilijke situaties om te gaan. Hij neemt risico’s en durft ‘uit te glijden’. Tijdens deze tweedaagse vorming kan je proeven van dit clownswerk. Spelenderwijze maken we kennis met de kwaliteiten van de clown en leggen we de verbinding met het werkveld. Dit is geen opleiding tot clown wel een kennismaking met wat

Werkvorm We werken met speelse en creatieve oefeningen, die nadien worden geduid en gekaderd en we maken de vertaling naar de praktijk van het begeleiden en coachen.

de clown te bieden heeft voor het werk van de begeleider/ coach. Thema’s die aan bod komen : - creatief en niet-defensief reageren - tijd en ruimte effectief benutten - het perspectief van oneindig aantal mogelijkheden - toepassen van geweldloze communicatie - risico’s nemen en durven ‘uitglijden’ - aanwezig zijn in het nu-moment - met humor problemen aanpakken - minder is meer - ‘onderweg zijn’ op weg naar de eindbestemming

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep mensen die medewerkers of cliënten individueel begeleiden en coachen. Dit kunnen directeuren van RVT’s en ziekenhuizen zijn, coördinatoren uit het welzijns- en het sociaal cultureel werk, personeelsverantwoordelijken, hoofdopvoeders, hoofdverpleegkundigen, … Wanneer 15 en 29 januari 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar Stichting Lodewijk De Raet M. Hendrikaplein 64a, 9000 Gent Begeleiding Martine Bal, creatief agoge, zijnsgericht begeleidster Deelnameprijs € 150 Cursuscode BCK 15.01

Motiveren van medewerkers We spelen in op de werking van motivatie : wat is motivatie, wat is motivatie vanuit onszelf en van buitenaf. We gaan in op de behoeften, de wensen en doelen…of het nu op korte of lange termijn is, verwachtingen heeft iedereen … Wat houd je tegen om iets te bereiken en waaruit put je kracht ? We gaan dieper in op je rol als begeleider en hoe je van de

bestaande situatie naar een gewenste situatie gaat. We bekijken motivatie bij medewerkers in het traject van aanwerving tot uitwerving. Hoe kunnen we medewerkers stimuleren en welk effect heeft dit op het presteren, leren, welbevinden en samenwerken ? Ondervind het aan de lijve !

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep hulpverleners, zorgverstrekkers, begeleiders, coaches, leidinggevenden, coördinatoren, die zelf gemotiveerd zijn om anderen te motiveren Wanneer 15 en 16 april 2013 van 09u00 tot 16u00 Waar W.I.V. – Huize Lijnmolen Lijnmolenstraat 151, 9040 Sint-Amandsberg Begeleiding Vanessa Claeys, orthopedagoge, creatief agoge, lichaamstaalexpert Deelnameprijs € 150 Cursuscode MM 15.04 37

Coachende leider Situering Uit onderzoek blijkt dat een coachende stijl van leidinggeven door medewerkers als meest motiverend wordt ervaren. Ze voelen zich gewaardeerd en krijgen kansen om hun talenten te ontplooien. Hiervoor zal de leidinggevende zijn communicatieve vaardigheden en inzichten inzetten zodat de medewerker - zijn zelfbewustzijn kan opbouwen - zijn zelfverantwoordelijkheid kan trainen - zijn prestatieniveau kan trainen - zijn zelfreflectie kan trainen In deze tweedaagse opleiding leert u in 8 fasen de vaardigheden aan om uw medewerker door bovenstaande 4 niveaus te helpen.

Veranderen : sturen op gedrag van mensen

Fase 1: installeren van de coachingsrelatie Fase 2: benoemen van de feiten Fase 3: benoemen van het probleem Fase 4: bepalen van het doel Fase 5: bepalen van de acties Fase 6: afronding van het gespek Fase 7: oefenen in de praktijk Fase 8: terugkoppeling en eventuele bijsturing

Veranderingen in de werksituatie zijn vandaag de dag eerder regel dan uitzondering. Naast organisatieveranderingen op collectief niveau maken de medewerkers ook individueel een veranderproces door. Steeds meer komt men tot het besef dat er meer aandacht moet zijn voor de individuele medewerker en diens veranderingsproces. Daarom is het belangrijk dat leidinggevenden voldoende handvaten krijgen aangereikt om op een constructieve manier dit veranderingsproces mee vorm te geven.

Methodiek Interactieve sessie met mogelijkheid tot inbreng van casussen door de deelnemers. Veel praktijkvoorbeelden en mogelijkheid tot oefenen van communicatieve vaardigheden.

Weten is nog geen doen. Om tot effectieve gedragsverandering te komen, moet men in de praktijk vaak werken met gecombineerde oplossingen en zal communicatie ter bewustwording en attitudeverandering aangevuld moeten worden met interventies die het gedrag van medewerkers kunnen beïnvloeden. Deze workshop biedt leidinggevenden inzichten in menselijk gedrag, in de factoren die menselijk gedrag meebepalen en in technieken die de kloof tussen weten en doen kunnen verkleinen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leidinggevenden Wanneer 8 maart 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar Remysite Remylaan 4b, 3018 Wijgmaal Begeleiding Erna Claes, dr. in de psychologie, gespecialiseerd in de gezondheidspsychologie en gedragstherapie Deelnameprijs € 70 Cursuscode VSG 08.03

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep alle leidinggevenden die hun medewerkers willen ondersteunen in hun ontwikkeling Wanneer 13 en 14 juni 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar Oude Abdij Drongen Drongenplein 27, 9031 Drongen Begeleiding Koen Deconinck, zelfstandig trainer Deelnameprijs € 172 (€ 150 cursusgeld + 2 x € 11 maaltijd) Cursuscode CL 13.06

38

Mijn team zit in het slop Soms loopt een team volledig in het honderd. De sfeer is ziek, niemand voelt zich nog goed. Als directie, pedagogisch begeleider weet je ook niet meer waaraan te beginnen. Alles ligt gevoelig en lijkt wel een kluwen. Tijdens deze vorming proberen we inzicht te krijgen wat er zich nu eigenlijk afspeelt. Je krijgt nieuwe inzichten over belemmeringen en mogelijkheden van je team. We gaan dus verder dan gewoon maar theorietjes bekijken... we gaan aan het werk ! Hiervoor gebruiken we de techniek van “een organisatieopstelling”. Bij een opstelling wordt gekeken naar een team als groter geheel, als systeem. Binnen het systeem richt een opstelling zich op het functioneren van mensen in een team en op het functioneren van een team als geheel. Daarbij wordt gekeken naar leiderschap, invloeden uit de geschiedenis, van sleutel-

figuren en gebeurtenissen en naar de onderlinge verhoudingen van collega’s. Met een opstelling wordt zeer snel duidelijk waar de spanningen en verstoorde verhoudingen binnen het team vandaan komen. Door het verkregen inzicht kunnen de spanningen opgeheven worden en verhoudingen herstelt worden.

De begeleider (de opsteller) bekijkt en voelt waar in de opstelling de balans verstoord is en waar dit op duidt. Hij zal dan kiezen voor een interventie. Dit kan bestaan uit het verplaatsen van representanten, extra representanten toevoegen of representanten uitspraken laten doen die de verstoorde relatie kunnen helen. Alle interventies hebben als doel een opening of oplossing te bewerkstelligen en uiteindelijk

Hoe werkt een opstelling ? Bij een organisatieopstelling wordt een ruimtelijke voorstelling gemaakt van uw team. Tijdens een organisatieopstelling plaatst de case-inbrenger intuïtief representanten (plaatsvervangers) voor zichzelf en andere leden van het team in de ruimte. Wat er dan feitelijk opgesteld wordt is het innerlijk beeld van het teamsysteem dat de vrager diep onbewust meedraagt. Het bijzondere is dat de representanten als vanzelf toegang krijgen tot de gevoelens en onderlinge verhoudingen van diegenen die zij representeren.

te komen tot een opstelling waarin de energie weer kan gaan stromen. Dit proces kan zeer helend zijn. Voorwaarden Bereid zijn om mee te reflecteren over een team en mee te werken als representant. Uiteraard voorzien we de nodige veiligheid en ruimte voor vragen en verdieping. Er kunnen 4 mensen hun team als casus in brengen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep iedereen die fundamenteel wil kijken wat zich nu echt in teams afspeelt Wanneer 1 maart 2013 van 09u15 tot 16u15 Waar CC Lummen G.C.O.C. Oosterhof Dr. Vanderhoeydonckstraat 56, 3560 Lummen Begeleiding Erwin Vermesen, gespecialiseerd in T GI en opstellingen, vormingswerker Zorg-Saam Deelnameprijs € 70 Cursuscode TS 01.03

39

Werken aan werkvermogen Werken aan de gezondheid, het welzijn en de vitaliteit van medewerkers zal de kwaliteit van het werk en de duurzame inzetbaarheid van medewerkers bevorderen. Uiteraard is het werken aan werkvermogen een gedeelde verantwoordelijkheid van zowel de individuele medewerker als van de organisatie. Tijdens deze trainingsdag willen we vooral leidinggevenden meer inzicht bieden in de verschillende maatregelen die men kan nemen om het werkvermogen van medewerkers op een proactieve manier te optimaliseren. Er wordt gewerkt vanuit een tweesporenaanpak : bevlogenheidsmanagement en gezondheidsmanagent met als uitgangspunt : “niet alleen gezond

Zelfreflectie als sleutel voor leidinggevenden

maar ook gemotiveerd aan het werk”. Factoren die de vitaliteit en de bevlogenheid bij medewerkers bevorderen komen aan bod alsook rechtstreekse aanknopingspunten voor de aanpak ervan. Daarnaast staat de gezondheid van de medewerker centraal en de rol die de leidinggevende kan spelen mbt de gezondheid en het welzijn van de medewerkers : hoe kan je als leidinggevende mee waken over het welzijn van je medewerkers, hoe kan je als leidinggevende zelf een voorbeeldfunctie vervullen in het omgaan met werkstress, hoe stressklachten bij medewerkers herkennen, bespreekbaar maken en oplossingsgericht aanpakken.

Als leidinggevende staan we er vaak alleen voor. We voelen en denken veel, we doen ons werk maar werkelijk open praten met een teamlid kan niet. Sommigen dingen kunnen niet gezegd worden, andere liggen te moeilijk. Daarnaast dragen we de verantwoordelijkheid voor de keuzes en beslissingen die we nemen. Soms weten we het zelf niet goed of twijfelen we. Toch dringen beslissingen of standpunten zich op. We willen ook niet altijd de ‘boeman’ zijn en doen graag goed voor onze collega’s. Hierbij komt dat we als leidinggevende kijken we naar ons team of onze onderneming via onze eigen bril van belevingen en ervaringen. Deze ervaringen zijn ontstaan vanuit de onderneming maar worden mee aangevuld door de erva-

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leidinggevenden Wanneer 18 januari 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Erna Claes, dr. in de psychologie, gespecialiseerd in de gezondheidspsychologie en gedragstherapie Deelnameprijs € 70 Cursuscode WWV 18.01

ringen die we hebben in ons persoonlijk leven, ... In dit vormingsaanbod ligt de focus op het naar binnen richten met als resultaat dat het buiten ons zal veranderen door de manier waarop we ons voelen op het werk, in onze keuzes, … Wat komt o.a. aan bod : opzoeken van eigen ijkpunten, reflectie over eigen handelen, invloed van onbewuste op handelen, invloed van lichaamstaal op medewerkers, je eigen blinde vlek leren kennen en herkennen, invloed van de omgeving en het systeem, ... Er wordt ervaringsgericht en creatief gewerkt. Het spreekt voor zich dat een bereidheid tot je kwetsbaar op te stellen een must is. Privacy wordt gegarandeerd.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leidinggevenden Wanneer 23 en 30 mei 2013 van 09u30 tot 12u30 Waar CC Beringen Ontmoetingscentrum De Buiting Tessenderlosesteenweg 18, 3583 Paal – Beringen Begeleiding Sofie Stiers, creatief en transpersoonlijk psychotherapeute, coach, counselor Deelnameprijs € 70 Cursuscode ZL 23.05

40

Zorg voor de rouwende Aanvaarden, loslaten en verbinden Doorheen ons leven stuiten we op verlies en verandering. Het zet processen op gang, soms onopgemerkt, soms erg voelbaar. De noodzakelijke verliezen in ons leven hebben we nodig om verder te kunnen : “geboorte, verlies van onze kindertijd, jeugd, het verlaten van moeder, vader, ….”. Maar er zijn verliezen waar we niet op gerekend hebben. Ze vallen binnen in ons leven en schudden en trekken aan ons. Op deze momenten vallen vaak woorden als “aanvaarden” en “loslaten”; moeilijke woorden waar we dikwijls geen blijf mee weten. Woorden die gemakkelijk en losjes uitgesproken worden maar vaak met een enorme impact ontvangen worden, met onmacht, boosheid en twijfel als gevolg.

“Aanvaarden en loslaten” hoe doe ik dat ? Wat willen die woorden nu eigenlijk zeggen ? Wat bedoel ik er mee als ik ze gebruik ? In deze vorming gaan we op zoek naar de vele vormen van betekenis van deze woorden. Met een licht filosofische toets en een sterk ervaringsgerichte inslag kijken we naar ons zelf; “Wat betekenen ze voor mij ? Waar ben ik dit reeds tegengekomen ? Wat heb ik ermee gedaan?” en naar de ander : “Wat doet dit met iemand ? Hoe kunnen ze in de weg staan ? Waar vinden deze woorden een ingang ?” Er worden geen “oplossingen” aangereikt maar wel handvatten die we zelf ontdekken en exploreren.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep hulpverlener, zowel professioneel als vrijwilliger Wanneer 29 maart 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Geert Hulselmans, counselor, rouwbegeleider en vormingswerker Deelnameprijs € 70 Cursuscode ALV 29.03

41

Rouwgroepen als bron van steun Nabestaanden bevinden zich in een kwetsbare periode in hun leven. Ze voelen zich soms eenzaam en hebben nood aan steun, erkenning en herkenning. Een gespreksgroep kan dan een belangrijke hulpbron zijn voor hen die behoefte hebben om hun ervaringen te delen met lotgenoten. Een gespreksgroep leiden is echter niet zo simpel. Een kwaliteitsvolle en zorgzame begeleiding is echter noodzakelijk wil de nabestaande de groep ook echt als ondersteunend ervaren.

U wil zich bekwamen in het begeleiden van rouwgroepen ? Dan bieden wij u het volgende programma aan :

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep professionelen en geschoolde vrijwilligers die rouwgroepen willen begeleiden Wanneer 8, 22 en 29 maart 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Gerke Verthriest, (rouw)therapeute, vormingswerker Deelnameprijs € 225 Cursuscode RS 08.03

U krijgt een mix aangeboden van (beknopte) theoretische inzichten in rouw en groepsdynamica, gekoppeld aan ervaringsgerichte oefeningen en training van vaardigheden. U staat stil bij de praktische kant van de organisatie en het verloop van een rouwgroep. U maakt kennis met de verschillende thema’s die aan bod kunnen komen en oefent de methodieken die aangewend kunnen worden.

42

Inschrijvingsstrook (in drukletters invullen a.u.b.) Naam : ................................................................................................................ Voornaam : ....................................................................................................... Straat : ...................................................................................... Nr. : ..............

❑ ❑

Opvoeden van kinderen – Antwerpen (OK 27.04)

❑

Spelen met baby, peuter en kleuter – Antwerpen (SPBPK 19.01)

❑ ❑

Taalactivering – Gent (TA 18.03)

❑

Voeding voor baby, peuter en kleuter en moeilijk eetgedrag bij kinderen – Antwerpen (VBPK 16.03)

❑ ❑

Werken met hoeken – Antwerpen (WH 16.02)

❑

Aanraking : een taal die je kan leren en verfijnen – Wijgmaal (ATL 21.03)

❑ ❑ ❑ ❑ ❑ ❑ ❑

Aromatherapie : initiatie – Wemmel (ARI 16.04)

Handen-, voeten- en gezichtsmassage – Stekene (HVG 22.01)

Postcode : ................... Gemeente : ................................................................. Tel. : ...................................................... Fax : .................................................. E-mail : ................................................................................................................

Dienst/organisatie : ......................................................................................... Functie : ............................................................................................................. Straat : ...................................................................................... Nr. : .............. Postcode : ................... Gemeente : ................................................................. Tel.: ....................................................... Fax : .................................................. E-mail : ................................................................................................................

Ik schrijf me in voor : ❑ Aandacht voor levensvragen van ouderen – Gent (ALO 25.04)

Snoezelen voor baby, peuter en kleuter – Antwerpen (SNBPK 02.02)

Verlies en emotionele pijn van kinderen en jongeren – Sint-Amandsberg (VEP 19.04)

Werken met thema’s – Antwerpen (WT 09.03)

Aromatherapie en dementie – Wemmel (ARD 14.05) Creatief werken met verhalen – Leuven (CWV 18.04) De kracht van aanraking – Kortenberg (KA 07.05) De kracht van muziek – Turnhout (KM 31.01)

❑

Vertellen over het leven – Leuven (VL 21.02)

❑ ❑ ❑

Ambras in de klas – Antwerpen (AK 26.02)

❑

Grime, bodypaint, henna en theatergrime – Antwerpen (GBHT 25.05)

❑ ❑ ❑ ❑

❑

Je kind sociaal vaardiger maken – Antwerpen (KSV 05.03)

❑

Een systemische kijk op nieuw samengestelde gezinnen – Antwerpen (SKG 04.02)

❑

Omgaan met hooggevoeligheid bij kinderen – Paal – Beringen (OH 29.01)

❑ ❑

Gastvrijheid in de zorg – Wemmel (GZ 21.01)

Ontdek je eigen opvoedingsstijl – Gent (OOS 08.03)

❑

Omgaan met kritiek van de familie – Antwerpen (OKF 26.02)

❑

Angst en stress bij kinderen – Antwerpen (ASK 08.06) Creatief bezig zijn met kinderen – Antwerpen (CB 20.04)

43

Een dag met muziek – Lummen (DM 16.05) Eenvoudige massages voor dagelijks gebruik – Stekene (MDG 19.03) Lichamelijk aanvoelen – Wijgmaal (LA 16.05) Zingen in de zorg – Turnhout (ZZ 23.05) Een systemische kijk op gepast geven als hulpverlener – Antwerpen (SKH 06.05)

Lichaamstaal in de hulpverlening – Sint-Amandsberg (LH 10.03)

❑

Stilstaan bij moeilijk hanteerbaar gedrag in de zorg – Antwerpen (MHG 13.06)

❑

Begeleiden en coachen met een knipoog naar de clown – Gent (BCK 15.01)

❑

Zelfreflectie als sleutel voor hulpverleners – Paal – Beringen (ZSH 16.04)

❑ ❑ ❑ ❑

Coachende leider – Drongen (CL 13.06)

❑ ❑

Werken aan werkvermogen – Antwerpen (WWV 18.01)

❑ ❑

Aanvaarden, loslaten en verbinden – Antwerpen (ALV 29.03)

❑

Ben je hooggevoelig ? – Wijgmaal (BH 17.01)

❑

De positieve kracht van negatieve emoties – Antwerpen (PK 23.04)

❑ ❑

Emotie en gevoelsintelligentie – Herent (EG 19.02)

❑ ❑ ❑ ❑

Geboeid door perfectionisme – Drongen (GB 03.05)

❑

Je lichaam als instrument van zelfzorg bij chronische klachten als depressie, burn-out … – Kortenberg (LI 14.03)

❑ ❑ ❑ ❑

Zorg, ook voor jezelf – Sint-Amandsberg (ZVJ 25.03)

❑ ❑ ❑ ❑ ❑ ❑

Faalangst – Hasselt (HF 22.01)

❑ ❑ ❑ ❑

Over meetellen en/of aftellen – Drongen (MA 18.10)

❑

Begeleiden en coachen door vragen stellen – Antwerpen (BCV 14.02)

Emotionele communicatie en positieve assertiviteit – Sint-Amandsberg (EC 08.03) In mijn kracht gaan staan – Sint-Amandsberg (KS 22.02)

Mijn team zit in het slop – Lummen (TS 01.03) Motiveren van medewerkers – Gent (MM 15.04) Veranderen : sturen op gedrag van mensen – Wijgmaal (VSG 08.03) Zelfreflectie als sleutel voor leidinggevenden – Paal – Beringen (ZL 23.05) Rouwgroepen als bron van steun – Antwerpen (RS 08.03)

❑ Ik stort het cursusbedrag op rekeningnummer

Jaartraining : de vijf seizoenen – Herent (JT 5 + seizoen)

BE67 7300 0410 2587 van Zorg-Saam vzw te Wijgmaal-Leuven met vermelding van de cursuscode en naam van de deelnemer.

Je kernkwaliteiten ontdekken en gebruiken – Paal – Beringen (KK 05.02)

Datum : .......................................................

Handtekening :

Workshop Veerkracht – Wemmel (WV 29.04) Communiceren kan je leren – Lummen (CKL 22.04)

❑ Ik wens een onkostennota te ontvangen na betaling van het

DISC teamtraining – Beter omgaan met collega’s – Drongen (DTC 08.02)

volledige inschrijvingsgeld.

Faalangst – Herent (HF 28.05) Kritiek of feed-back – Hasselt (KF 22.01) Kritiek of feed-back – Herent (KF 28.05) Omgaan met conflicten – Paal – Beringen (HC 21.05) Omgaan met transities, over de menselijke kant van organisatieveranderingen – Antwerpen (OT 23.01) Peter – meterschap – Antwerpen (PMS 20.02) Plezier in je werk – Wemmel (PW 31.01) Roddelen – Antwerpen (RO 24.01)

44

PRAKTISCHE INFO Inschrijvingen Inschrijven vooraf is noodzakelijk en kan door de inschrijvingsstrook op te sturen, te faxen of te mailen naar [email protected] of via de website : www.zorgsaam.be of 016/24 39.73 Je inschrijving is pas definitief na storting van het cursusbedrag. Betalingen De datum van betaling geldt als inschrijvingsdatum. We vragen het cursusgeld over te schrijven op het rekeningnummer van ZorgSaam : BE67 7300 0410 2587 met vermelding van uw naam en de cursuscode. Bevestiging Minstens 1 week vóór aanvang van de cursus ontvang je via email de praktische gegevens. Wanneer gaat een vorming niet door ? Wanneer een cursus onvoldoende inschrijvingen heeft of bij ziekte van een docent kunnen wij de cursus aflasten. Wij verwittigen de ingeschreven deelnemers enkele dagen voor de geplande startdatum en betalen uiteraard het betaalde cursusgeld integraal terug. Annulatievoorwaarden Wanneer je onverwacht niet kan deelnemen aan een vorming, betaal je tot 1 maand voor de vorming € 15 administratiekost. Indien je later dan 1 maand voor de vorming annuleert, kan je een andere persoon in jouw plaats laten deelnemen. Deze brochure is met de meeste zorg opgesteld. Vergissingen en fouten zijn echter menselijk, en wijzigingen zijn soms noodzakelijk of buiten onze wil. 45

46

Remylaan 4b - 3018 Wijgmaal-Leuven tel 016/24 39 75 - fax 016/24 39 71 www.zorgsaam.be [email protected]

vorming - opleiding - ondersteuning - vorming - opleidin