OPLEIDINGEN voorjaar 2014

OPLEIDINGEN voorjaar 2014

www.zorgsaam.be

ng - ondersteuning - vorming - opleiding - ondersteuning

Inhoud voorjaar 2014 ZORG VOOR MENSEN MET EEN ZIEKTE OF EEN BEPERKING

ZORG VOOR KINDEREN

Balanceren tussen veiligheid en vrijheid . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Angst en stress bij kinderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Begeleiden van volwassenen met visueel meervoudige beperkingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Creatief bezig zijn met kinderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Filosoferen met kinderen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Blinde personen begeleiden bij verplaatsing. . . . . . . . . . . . . . 7

Grime, bodypaint, henna en theatergrime voor peuters, kleuters en kinderen tot 12 jaar . . . . . . . . . . . 12

Stilstaan bij moeilijk hanteerbaar gedrag bij dementerenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Het kindvriendelijke huis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Zachte aanraking als ondersteuning in het omgaan met diepe gevoelens bij personen met dementie . . . . . . . . . . 8

Lichaamsbeleving en seksuele opvoeding bij baby, peuter en kleuter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Musiceren met baby’s en peuters van 0 tot 3 jaar . . . . . . . . 13

ZORG VOOR OUDEREN

Musiceren met kleuters van 3 tot 6 jaar . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Aandacht voor levensvragen van ouderen. . . . . . . . . . . . . . . . 9

Musiceren met kinderen van 6 tot 12 jaar . . . . . . . . . . . . . . 14

Inspiratiedagen: speels reminisceren en intergenerationele reminiscentie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Omgaan met baby’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Omgaan met hooggevoeligheid bij kinderen . . . . . . . . . . . . 15

Stilstaan bij moeilijk hanteerbaar gedrag in de zorg voor ouderen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Omgaan met moeilijke opvoedingssituaties bij jonge kinderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Ontdek je eigen opvoedingsstijl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Opvoeden in vertrouwen … zonder straffen of belonen … . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Op zoek naar troost in het levensverhaal van gekwetste kinderen Tweedaagse voor alle zorgenden omtrent opvanggezinnen. . 17 Opvoeden van kinderen: een beetje geven en een beetje nemen . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Snoezelen voor baby, peuter en kleuter . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Spelen met baby, peuter en kleuter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Spelen in de natuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 2

Taalactivering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

ANDERE MANIEREN VAN ZORG

Verhaaltjes vertellen en verhalen maken voor peuters en kleuters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Aromatherapie : initiatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Aromatherapie : praktische initiatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

Verhalen achter kindertekeningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Aromatherapie en dementie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Voeding en moeilijk eetgedrag bij baby, peuter en kinderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Creatieve werkvormen in de zorg Werken met beelden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Werken met verhalen en metaforen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

De taal van aanraking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

Kinderen en hun ontwikkeling : Dag- en avondvormingen door Marc Litière . . . . . . . . . . . . . 21

Eenvoudige massages voor dagelijks gebruik . . . . . . . . . . . . 31 Handen, voeten en gezichtsmassage . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

“Ik kan dat niet !” zegt mijn kind. – Avondvoordracht Omgaan met faalangst bij kinderen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Een dag met muziek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Mijn kind leert schrijven en hoe kan ik helpen ? – Dagvorming Schrijfmotoriek : mogelijkheden en beperkingen. . . . . . . . . . . 23

Zingen in de zorg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 STILSTAAN BIJ ZORGVERLENING

Mijn kind leert schrijven en hoe kan ik helpen ? – Avondvoordracht Schrijfmotoriek : mogelijkheden en beperkingen. . . . . . . . . . . 24

Dynamisch leertraject voor hulpverleners . . . . . . . . . . . . . . . 34

Juf, mag ik overvaren ? – Dagvorming Schoolrijpheid, van een grote sprong naar een kleine stap. . . 25

Een systemische kijk op nieuw samengestelde gezinnen . . . 35

Een systemische kijk op gepast geven als hulpverlener . . . . 35

In de ziel en het hart van de clown kijken . . . . . . . . . . . . . . 36

Juf, mag ik overvaren ? – Avondvoordracht Schoolrijpheid, als het kleuteren voorbij is. . . . . . . . . . . . . . . 26

Lichaamstaal in de hulpverlening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Ik zie het anders. – Dagvorming Omgaan met spiegelingen en richtingsmoeilijkheden bij kinderen.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Omgaan met kritiek van de familie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Stilstaan bij eigen waarden en normen in de zorg . . . . . . . . 37 Zelfreflectie als sleutel voor hulpverleners . . . . . . . . . . . . . . 38

Ik zie het anders. – Avondvoordracht Omgaan met spiegelingen en richtingsmoeilijkheden bij kinderen.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

3

PERSOONLIJKE ZORG

WERKOMGEVING IN DE ZORG

Als ik mijn grenzen kan aangeven, hoef ik geen muren te bouwen Cursus assertiviteit voor gevoelige personen . . . . . . . . . . . . . 39

Plezier in je werk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 DE LEIDINGGEVENDE IN DE ZORG

De kunst van het piekeren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Leiding geven in zorg en welzijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

De positieve kracht van negatieve emoties. . . . . . . . . . . . . . 40

Veranderen : sturen op gedrag van mensen. . . . . . . . . . . . . . 50

Geboeid door Perfectionisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

Werken aan werkvermogen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

Inspiratiecursus: 50 + Tel ik mee en/of tel ik af . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

Zelfreflectie als sleutel voor leidinggevenden . . . . . . . . . . . . 51

Jaartraining Hooggevoeligheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

Zonder dwarsliggers rijden er geen treinen Omgaan met weerstanden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

Omgaan met hooggevoeligheid bij volwassenen . . . . . . . . . 43 Passie als antwoord op burn-out . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

ZORG VOOR DE ROUWENDE

Proeven van je levenskracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Aanvaarden, loslaten en verbinden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

Veerkracht opbouwen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Rouwgroepen als bron van steun Opleiding voor begeleiders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

Verinnerlijking. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 COMMUNICATIE IN DE ZORG Liever communicatiever ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Respectvol en verbindend communiceren . . . . . . . . . . . . . . . 47 Roddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

4

Zorg voor mensen met een ziekte of een beperking Balanceren tussen veiligheid en vrijheid Hoe omgaan met vrijheidsbeperkende maatregelen in de zorg? Het wekt veel emoties los voor kinderen, familie en vrienden om een zieke of oudere te moeten (laten) fixeren of afzonderen. Omwille van de veiligheid van zowel de zieke als de omgeving, wordt er toch soms overgegaan tot dergelijke vrijheidsbeperkende maatregelen. Dit gebeurt zowel thuis, door mantelzorgers en thuiszorgers, als in rust-, verzorgingstehuizen en ziekenhuizen.

Vrijheidsbeperking dient steeds gesitueerd te worden in het breder kader van het individueel behandelingsplan van een patiënt. Belangrijk hierbij is dat de beleving van deze persoon centraal staat. In de vorming staan we stil bij het doel van vrijheidsbeperkende maatregelen en bij de praktische mogelijkheden. Via praktijkcasussen ontdekken we de diverse mogelijkheden die we zelf kunnen toepassen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden, mantelzorgers, verpleegkundigen, verzorgenden, leidinggevenden in de zorg Wanneer 21 februari 2041 Waar De Kriekelaar Gallaitstraat 86, 1030 Brussel Begeleiding Mieke Coeckelbergh, educatief medewerkster Zorg-Saam, verpleegkundige Deelnameprijs € 74 (€ 70 cursusgeld + € 4 lunch)

5

Begeleiden van volwassenen met visueel meervoudige beperkingen Deze vorming gaat in op specifieke begeleidingsaspecten bij zowel wonen als dagbesteding van volwassenen met visueel meervoudige – mentaal en/of motorische – beperkingen. Tijdens deze vorming staan we stil bij wat het betekent om zeer slecht of niet te kunnen zien. De theorie wordt verduidelijkt aan de hand van ervaringen.

Specifieke aandachtspunten worden belicht betreffende contact en communicatie. Ook wordt ingegaan op de wijze waarop de wereld wordt voorgesteld aan personen met visueel meervoudige beperkingen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep alle personen betrokken bij de begeleiding van volwassenen met visueel meervoudige beperkingen Wanneer 25 februari 2014 van 09u00 tot 16u00 Waar Centrum Ganspoel Ganspoel 2, 3040 Huldenberg Begeleiding Claudine Martens, orthopedagoge Tehuis, volwassenen Centrum Ganspoel Deelnameprijs € 70

Blinde personen begeleiden bij verplaatsing Tijdens deze vormingsbijeenkomst krijg je een korte schets van de leefwereld van mensen die niet zien. Daarna volgen praktische instrucitefilmpjes waarin getoond wordt hoe je een blinde persoon best kan begeleiden bij verplaatsing. Vervolgens gaat de aandacht vooral naar het effectief oefenen van de getoonde technieken.

Een erg praktische vorming dus. Na afloop weet je hoe je best een blinde persoon begeleidt bij verplaatsing én je kan het ook effectief.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep personen die niet vertrouwd zijn met het omgaan met blinde personen Wanneer 6 maart 2014 van 13u30 tot 16u30 Waar Hof van Watervliet Oude Burg 27, 8000 Brugge Begeleiding Piet Verstraete, ergotherapeut met jarenlange ervaring in het begeleiden van personen met een visuele beperking Deelnameprijs € 35

Stilstaan bij moeilijk hanteerbaar gedrag bij dementerenden Het is niet altijd eenvoudig met demente mensen om te gaan. Soms stellen ze gedrag waarmee wij of zij het zelf moeilijk hebben. Wat is dat dan: “moeilijk” gedrag? Verschillende gedragingen worden van dichtbij onder de loep genomen en geïllustreerd.

Hoe kan je proberen dat gedrag om te buigen of het beter te begrijpen, zodat het makkelijker wordt ermee om te gaan. Deze vorming is zeer interactief. Er wordt gewerkt met heel veel voorbeelden, casussen en beeldmateriaal.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden, zorgverleners Wanneer 4 februari 2014, van 09u30 tot 16u30 Waar Hof van Watervliet Oude Burg 27, 8000 Brugge Begeleiding Mie Baert, verpleegkundige, trainer, coach Deelnameprijs € 70

6

Zachte aanraking als ondersteuning in het omgaan met diepe gevoelens bij personen met dementie Mensen met dementie worden naar binnen getrokken, ze worden sterk geconfronteerd met hun binnenwereld, hun gevoelswereld, hun kwetsbaarheid. De buitenwereld geeft vaak (onbewust) teveel prikkels waardoor ze niet bij zichzelf kunnen blijven en in verwarring geraken. Diepe gevoelens van kwetsbaarheid, verdriet, kwaadheid, angst, onrust tonen zich vaak spontaan en krachtig. Beschermingsmechanismen zijn weg gevallen. Het is bekend dat zachte benaderingen zoals ondermeer zingen en muziek het innerlijke voeden en meer rust en harmonie brengen. Zo ook biedt zachte aanraking van specifieke zones op het lichaam

ondersteuning bij het omgaan met deze gevoelens en brengt de persoon met dementie dichter bij zichzelf. Zachte aanraking biedt opnieuw meer verbinding met het eigen lichaam en met zichzelf. Het geeft opnieuw rust. Deze workshop wil je uitnodigen contact te maken met jouw manier van aanraken en deze verfijnen en verdiepen. In de oefeningen nemen we zowel de rol van gever als van ontvanger in. Zo ervaar je wat aanraking kan betekenen voor jou en zal deze ervaring zich uitdrukken in je dagelijks handelen als zorgverlener. Veiligheid, vertrouwen, respect en verbondenheid vormen de basis van deze workshop.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden, zorgverleners Wanneer 13 en 27 mei 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar De Ast Zakske 2, 9700 Oudenaarde Begeleiding Mieke Ballinckx, lichaamsgerichte begeleiding, zwangerschaps- en stervensbegeleiding, verpleegkundige Deelnameprijs € 150

7

Zorg voor ouderen Aandacht voor levensvragen van ouderen Als zorgverlener krijg je regelmatig te maken met ouderen die bezig zijn met de zin van hun leven. Zeker wanneer zij afhankelijk geworden zijn van anderen. Soms stellen ze deze vragen naar zin (levensvragen) ronduit, maar veel vaker zijn ze verpakt in een opmerking of bepaald gedrag. ‘Waarom moet dit mij nu overkomen?’ ‘Waarom leef ik nog? Ik ben anderen enkel nog tot last’ ‘Ik zal blij zijn als de Heer me komt halen, ik ben zo moe’ Bij dit soort vragen en verzuchtingen sta je vaak met je mond vol tanden. Wat zeg je wanneer iemand zich afvraagt wie er nog op hem zit te wachten? Hoe steun je een cliënt/bewoner die verzucht dat het leven niet meer de moeite waard is?

Deze vorming richt zich naar zorgverleners die zorg bieden aan ouderen, in de thuissituatie of in zorginstellingen. De volgende thema’s komen aan bod: • Op wat voor manier zijn ouderen bezig met de zin van hun leven, welke levensvragen hebben ze zoal? Hoe ontstaan die? • Hoe herken je de levensvragen die achter opmerkingen en verzuchtingen van de oudere kunnen schuilen? • Hoe kun je omgaan met de levensvragen die je in je eigen situatie tegenkomt? Wat zijn concrete tips?

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep rusthuismedewerkers, mantelzorgers, palliatieve hulpverleners en alle geïnteresseerden Wanneer 13 maart 2014 van 09u00 tot 16u00 Waar Oude Abdij Drongen Drongenplein 27, 9031 Drongen Begeleiding Conny Thomas, sociaal agoge, psychotherapeute, educatief medewerkster Zorg-Saam Deelnameprijs € 70

De praktijkervaringen van jou en de andere deelnemers zijn het vertrekpunt van de training. De vorming maakt gebruik van beeldmateriaal en afwisselende, actieve werkvormen.

8

9

Stilstaan bij moeilijk hanteerbaar gedrag in de zorg voor ouderen

Inspiratiedagen: speels reminisceren en intergenerationele reminiscentie Reminisceren is een vaste activiteit in verzorgingstehuizen. Maar hoe kan je eens op een andere, speelse manier herinneringen oproepen? In deze actieve workshop onderzoeken we hoe we via spelen, tekenen, een kwis, muziek en bewegen herinneringen op een speelse

Klagen, mopperen, verbaal agressief uit de hoek komen, roepen, onterecht beschuldigen,…

manier kunnen oproepen. We kunnen ook aanvullend een klas uitnodigen en intergenerationeel werken. Hoe kunnen we bezoekers en personeel er ook bij betrekken? Er wordt werkmateriaal en basisverhalen aangeboden.

Moeilijk hanteerbaar gedrag is een verzamelnaam voor vele verschillende vormen van gedrag waarmee je in de zorg voor ouderen te maken kan krijgen. Dit gedrag levert stress op bij de oudere, de omgeving en de zorgverleners. Daarom is het belangrijk om dit gedrag zo goed mogelijk trachten te begrijpen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep iedereen die met ouderen omgaat, animatoren, leerkrachten die een grootouderdag willen organiseren of een ontmoeting tussen ouderen en kinderen Wanneer 27 februari 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Rien Van Meensel, vertelster Deelnameprijs € 70

De oorzaken van moeilijk hanteerbaar gedrag verschillen per persoon. Elk mens reageert op zijn eigen manier op situaties die hij niet prettig vindt. Dat is afhankelijk van persoonlijkheid, culturele achtergrond, levensgeschiedenis en lichamelijke- en/of psychische gesteldheid. Wanneer je ervaart dat er onterecht iets met je gebeurt, kan

dit leiden tot boosheid, verdriet, angst, verwarring, eenzaamheid en rusteloosheid, gevolgd door bepaald gedrag. Bijvoorbeeld agressie, terugtrekken/inkeren in jezelf of juist claimend gedrag. Verzet kun je uiten met woorden of door je lichaamstaal. Pas als je als zorgverlener weet en begrijpt waar dit verzet of moeilijk hanteerbaar gedrag vandaan komt, is het vaker mogelijk om creatieve oplossingen te vinden om er op te reageren. Tijdens deze samenkomsten staan we stil bij de volgende vragen: - Wat is de bedoeling van dit gedrag? - Hoe ontstaat het moeilijk hanteerbaar gedrag? - Welke factoren kunnen probleemgedrag extra belastend maken? - Hoe kunnen we er trachten mee om te gaan?

PRAKTISCHE GEGEVENS hulpverleners Doelgroep 31 maart 2014 van 09u00 tot 16u00 Wanneer PRH Waar Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Conny Thomas, Begeleiding sociaal agoge, psychotherapeute, educatief medewerkster Zorg-Saam Deelnameprijs € 70 10

Zorg voor kinderen Angst en stress bij kinderen Doel: soorten angsten en stress ontdekken, hoe ga je om met angstige kinderen?

Creatief bezig zijn met kinderen

Inhoud: We bespreken samen de soorten angst, de visies hieromtrent en hoe angst kan overgaan in stress. We zoeken samen naar oplossingen om kinderen te helpen en te begeleiden.

Doel: knutseltechnieken ontdekken voor kinderen vanaf 8 maand tot…

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leerkrachten, opvoeders, ouders, geïnteresseerden Wanneer 31 maart 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 70

Inhoud: na een voorstelling van het nodige knutselmateriaal en de technieken gaan jullie zelf aan de slag. We passen ons materiaal aan, aan de leeftijd van de kinderen en komen zo tot prachtige werkjes, aangepast aan de mogelijkheden van het kind.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leerkrachten, opvoeders, ouders, geïnteresseerden Wanneer 21 maart 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 73 (€ 70 cursusgeld + € 3 materiaalkost)

11

Filosoferen met kinderen Kleine kinderen stellen grote vragen. Elke (groot)ouder, kinderverzorgster, kleuterjuf, leerkracht, oppas wordt ermee geconfronteerd. Zij durven onverwachte, vaak grappige maar soms ook moeilijke kindervragen stellen. Waar komt de wereld vandaan? Kunnen dieren denken? Waarom gaan mensen dood? Waarom is er oorlog? Waarom gaan mama en papa uit elkaar? Waarom is dat kindje zwart? Waar is mijn (dode) poes naartoe? Kinderen zijn van nature onderzoekers en de wereld van een kind is één grote ontdekkingsreis. Wanneer ze nog heel klein zijn is ‘alles’ voor een kind vanzelfsprekend. ’s Morgens staan we op en ’s avonds gaan we slapen. Maar op een bepaald moment gebeurt het dat dingen minder vanzelfsprekend zijn. En dan komen de vragen.

van persoonlijke ervaringen kan je je als deelnemer alleen maar verrijken. Je krijgt uiteraard een aantal tips en er wordt ook stil-

Als volwassene wil je deze vragen (zo goed mogelijk) beantwoorden. Maar dit is niet altijd even gemakkelijk, soms sta je met je mond vol tanden en weet je niet wat of hoe te antwoorden of roept het antwoord nog meer vragen op. Hoe geef je dan ‘het juiste antwoord’ en op welke manier dat het kind ermee tevreden is. En hoe voel je je zelf bij je antwoorden? Levensvragen van kinderen dagen ons uit om zelf stil te staan bij onze zingeving, onze eigen vragen en gevoelens en om eerlijk te zoeken naar antwoorden.

gestaan bij een enkele valkuilen bij het beantwoorden van de kindervragen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep elke ouder, grootouder, kinderverzorgster, kleuterjuf, leerkracht, kinderoppas Wanneer 18 februari 2014 van 13u30 tot 16u30 Waar De Kriekelaar Gallaitstraat 86, 1030 Schaarbeek Begeleiding Marleen, Daems, vormingswerker Deelnameprijs € 35

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep elke ouder, grootouder, kinderverzorgster, kleuterjuf, leerkracht, kinderoppas Wanneer 13 maart 2014 van 19u00 tot 22u00 Waar De Kriekelaar Gallaitstraat 86, 1030 Schaarbeek Begeleiding Marleen, Daems, vormingswerker Deelnameprijs € 35

Tijdens deze interactieve vorming krijg je achtergrondinformatie over de ontwikkeling van kindervragen, de kracht van een verhaal en krijg je een lijst met (goede) boeken die je kan raadplegen. Door uitwisseling

Grime, bodypaint, henna en theatergrime voor peuters, kleuters en kinderen tot 12 jaar Doel: basistechnieken aanleren, materiaalkennis en voorbeelden inoefenen voor alle leeftijden

Inhoud: we starten met alle basistechnieken, materiaalvoorstelling en eenvoudige oefeningen. Vervolgens gaan we zelf aan de slag met schilderen op de handen, voeten en het aangezicht. Wat dacht je van een zonnetje, een bloempje of een plopmuts? Breng ook je fototoestel mee! Tattoo’s komen ook aan bod.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leerkrachten, opvoeders, ouders, geïnteresseerden Wanneer 17 maart 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 73 (€ 70 cursusgeld + € 3 materiaalkost) 12

Het kindvriendelijke huis Kleine kinderen hebben een ‘thuis’ nodig om in te leven. Maar hoe maken we een leuke thuis? Tijdens deze vorming bekijken we hoe we de woning en de buitenruimte kindvriendelijk en aantrekkelijk kunnen maken.

Lichaamsbeleving en seksuele opvoeding bij baby, peuter en kleuter

Veiligheid is hierbij ook enorm belangrijk. We bekijken dan ook samen wat de mogelijkheden zijn, vanuit de verschillende opvoedingsstijlen en locaties. Je mag zelf ook fotomateriaal meebrengen.

Doel: het belang van aanraking en knuffelen en het ontdekken van het eigen lichaam bij jonge kinderen. Aan de hand van voorbeelden leren hoe kinderen zelf de grenzen kunnen aangeven.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep ouders en zorgverleners Wanneer 28 april 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 70

Inhoud: we bekijken de lichaamsontwikkeling en beleving bij de jonge kinderen en praten over grenzen stellen. Aan de hand van tactiele spelletjes worden technieken aangeleerd die kinderen kunnen gebruiken om ‘neen’ te leren zeggen bij overschrijdend gedrag.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep ouders en zorgverleners Wanneer 16 mei 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 70

Musiceren met baby’s en peuters van 0 tot 3 jaar Wist je dat kinderen al muzikaal gevoelig zijn van voor de geboorte? Wist je dat het mooiste lied, het lied is dat je zelf zingt? Je krijgt materiaal aangereikt om muzikaal zelfs met de allerkleinsten aan de slag te gaan. We zingen allerlei liedjes, spelen met muziekinstrumenten en materialen zoals doekjes en stokjes. Je maakt kennis met instrumenten die zich goed lenen tot muzikaal

spel met baby’s, dreumesen en peuters. Niet enkel actief spelen is belangrijk, maar ook de plaats die muziek krijgt in jouw omgeving: zijn er vaste muziek momentjes, zing je tijdens het verversen, zing je de kindjes hun naam toe, welke muziek staat op de achtergrond, enz... Je gaat naar huis met een rugzakje muzikaal materiaal, ideeën en inspiratie.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep ouders en zorgverleners Wanneer 11 maart 2014 van 09u30 tot 12u30 Waar De Ast Zakske 2, 9700 Oudenaardel Begeleiding Bart Merlevede, muziektherapeut Deelnameprijs € 35

13

Musiceren met kleuters van 3 tot 6 jaar

Musiceren met kinderen van 6 tot 12 jaar

In deze vorming, toegespitst op de samenwerking met kleuters, wordt concreet en bruikbaar muzikaal materiaal aangeboden. We spelen muzikale spelletjes en zingen liedjes in thema. Dit vanuit verschillende emoties en vanuit de ontwikkelingsgebieden van de kleuter. We gaan aan de slag met eenvoudige muziekinstrumenten, soms zelf gemaakt, soms niet.

In deze vorming, toegespitst op de samenwerking met lagere school kinderen, wordt concreet en bruikbaar muzikaal materiaal aangeboden. We spelen muzikale spelletjes en zingen liedjes in thema. Dit vanuit verschillende emoties en vanuit de ontwikkelingsgebieden van de kinderen. We gaan aan de slag met eenvoudige muziekinstrumenten, soms

Er worden materialen getoond die geschikt zijn voor het muzikaal werken met deze leeftijdsgroep. De vorming nodigt de deelnemer uit zich te laten inspireren en nieuwe ideeën op te doen, die meteen in het werkveld van (muzikaal) werken met kinderen bruikbaar zijn.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep ouders en zorgverleners Wanneer 12 maart 2014 van 09u30 tot 12u30 Waar De Ast Zakske 2, 9700 Oudenaarde Begeleiding Bart Merlevede, muziektherapeut Deelnameprijs € 35

zelf gemaakt, soms niet. Er worden materialen getoond die geschikt zijn voor het muzikaal werken met deze leeftijdsgroep. De vorming nodigt de deelnemer uit zich te laten inspireren en nieuwe ideeën op te doen, die meteen in het werkveld van (muzikaal) werken met kinderen bruikbaar zijn.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep ouders en zorgverleners Wanneer 13 maart 2014 van 09u30 tot 12u30 Waar De Ast Zakske 2, 9700 Oudenaarde Begeleiding Bart Merlevede, muziektherapeut Deelnameprijs € 35

Omgaan met baby’s De leefwereld van baby's is enorm boeiend. Het eerste levensjaar is dan ook enorm belangrijk voor hun verdere ontwikkeling. We bekijken samen de ontwikkeling van onze baby's en ont-

dekken zo onze invloed op het spelen, de lichaamsbeleving en het welbevinden van het kleintje. Alles uit de leefwereld van baby's komt dus aan bod.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep ouders en zorgverleners Wanneer 3 april 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 70

14

Omgaan met hooggevoeligheid Omgaan met moeilijke bij kinderen opvoedingssituaties bij jonge kinderen Hooggevoelige kinderen: Wat waarop ermee omgegaan zijn de kenmerken? Hoe ga je ermee om? Deze kinderen hebben een fijngevoelig zenuwstelsel en een actieve amygdala waardoor de prikkels uit hun omgeving een diepe indruk op hen maken en ze meer tijd en rust nodig hebben om deze indrukken te verwerken. Vaak zijn zij zich daar zelf niet van bewust, of krijgen zij daar, door hun drukke programma, de kans niet toe. Als gevolg daarvan voelen zij zich geïrriteerd, worden prikkelbaar en overbeweeglijk of juist gesloten of somber. Maar, afhankelijk van de manier

wordt, kan hun grote gevoeligheid ook als een mooi talent beschouwd worden zodat ze kunnen opgroeien tot bewuste en gelukkige volwassenen.

We gaan op zoek naar een respectvolle manier om te kunnen omgaan met momenten waarop jonge kinderen niet doen of laten zien wat wij graag zouden willen. Hoe kunnen we op een correcte manier contact maken met een kind dat het moeilijk heeft? Enerzijds willen we hem/haar laten voelen dat we begrip willen opbrengen voor hun

Wat kunnen wij voor deze kinderen doen? Hoe kunnen we hen beter begrijpen en hen helpen om beter om te gaan met hun grote gevoeligheid? In deze workshop, die zowel voor ouders als voor leerkrachten heel interessant is, krijg je talloze voorbeelden uit de praktijk en praktische tips en adviezen voor dagelijkse toepassing.

emotionele pijn, dat we willen snappen wat maakt dat ze niet anders kunnen dan dit gedrag te laten zien. Anderzijds is het ook heel belangrijk om hun gedrag te begrenzen en hen te leren omgaan met frustraties – wij als volwassenen bepalen wat kan en wat niet. Dit evenwicht tussen begrijpen en begrenzen is de kern van het opvoeden – een hele uitdaging!

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep kinderverzorgsters, kleuterleidsters, geïnteresseerden, … Wanneer 23 januari 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar Remysite Remylaan 4b, 3018 Wijgmaal Begeleiding Ida Dom, kinderpsychologe en gedragstherapeute Deelnameprijs € 70

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 16 mei 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar W.I.V. Lijnmolenstaat 151, 9040 Sint-Amandsberg Begeleiding An Michiels, therapeute gespecialiseerd in het omgaan met hooggevoeligheid, en auteur van het kinderboek ‘De Hoogsensitiviteit Survivalgids’ Deelnameprijs € 70

15

Ontdek je eigen opvoedingsstijl

Opvoeden in vertrouwen … zonder straffen of belonen …

Bij de opvoeding van kinderen vinden we het belangrijk dat ze zich goed kunnen ontplooien. We willen dat ze het beste uit zichzelf halen, genieten van het leven, er geraken, dat ze zich veilig en geliefd voelen, dat ze zelfvertrouwen hebben…

rekening houdend met hun eigen stijl. Leer je stilstaan bij je sterktes en uitdagingen in het toepassen van belangrijke opvoedingsprincipes. Leer je het opstellen van een persoonlijk actieplan.

We zijn geneigd nadruk te leggen op die zaken die we zelf belangrijk vinden. Onze eigen persoonlijkheid heeft dus invloed op de manier waarop we met kinderen omgaan.

Bij deze vorming wordt gebruik gemaakt van het DISC gedragsprofiel. Dit instrument geeft inzicht in je eigen sterktes, motivaties en uitdagingen bij het opvoeden. Theorie wordt afgewisseld met oefeningen en het bespreken van eigen ervaringen.

In deze vorming Leer je je eigen ‘natuurlijke manier’ van doen kennen en hoe dit je opvoedingsstijl beïnvloedt. Leer je de sterktes en valkuilen van je eigen stijl kennen. Leer je de verschillende stijlen van kinderen kennen en hoe je hiermee rekening kan houden. Leer je hoe je kinderen kan motiveren en bemoedigen,

Hoe kunnen we kinderen helpen opgroeien tot respectvolle en krachtige mensen die iets willen bijdragen aan het geluk van anderen zonder zichzelf tekort te doen? Hoe geef ik kinderen grenzen aan zonder ze te conditioneren of te manipuleren? Hoe laat ik hen in hun waarde zonder mijn eigen behoeften te ontkennen of te verloochenen? Hoe kunnen we hen helpen verantwoordelijkheid te nemen zodat ze de dingen doen vanuit zichzelf en niet omdat ze beloond of gestraft worden? Volgens het 'communicatiemodel' van Marshal Rosenberg is het doel van communicatie elkaar ontmoeten in verbondenheid. Het gaat erom dat je elkaar respecteert en met verwondering kijkt naar de verschillen. Het doel is dus niet: 'voor elkaar krijgen dat je kind doet wat jij zegt.'

Inhoud Uitleg i.v.m. het DISC persoonlijkheidsprofiel. Invullen van je eigen profiel. Je eigen stijl van opvoeden herkennen en je manier van omgaan met de verschillende stijlen van kinderen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep Iedereen die met opvoeden te maken heeft Wanneer 21 februari 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar W.I.V. Lijnmolenstaat 151, 9040 Sint-Amandsberg Begeleiding Veerle Gouwy, pediatrisch verpleegkundige, geautoriseerd DISC trainer Deelnameprijs € 74 (€ 70 cursusgeld + € 4 DISC introductie)

Deze vorming heeft tot doel een inzicht te geven in respectvol en verbindend communiceren en de deelnemers d.m.v. oefeningen handvatten aan te reiken om tot een effectievere communicatie en samenwerking te komen met kinderen. We oefenen in het waarnemen en uitspreken van - onze waarneming - onze gevoelens - onze behoeften - ons verzoek Tijdens deze training wordt op een zeer praktische en levendige manier het model van Geweldloze Communicatie van Marshall Rosenberg voorgesteld. We onderzoeken de valkuilen die respectvolle communicatie belemmeren en we oefenen aan de hand van concrete voorbeelden en ingebrachte situaties van de deelnemers.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leerkrachten, opvoeders, ouders, geïnteresseerden Wanneer 28 april 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar Kwadraet M. Hendrikaplein 64a, 9000 Gent Begeleiding Martine Bal, creatief agoge Deelnameprijs € 70

16

Op zoek naar troost in het levensverhaal van gekwetste kinderen Tweedaagse voor alle zorgenden omtrent opvanggezinnen. Pleegkinderen, adoptiekinderen, geplaatste kinderen worden in hun jonge leven geconfronteerd met ‘grote‘ verliezen. Zo is het gegeven dat hun biologische ouders niet voor hen kunnen zorgen, een eerste, fundamenteel verlieservaring. Deze kinderen (en hun omgeving) hebben vaak de ermee gepaard gaande gevoelens ontkend of onderdrukt. In plaats daarvan is er een idee van “dankbaar moeten zijn” voor de zorg en de kansen die deze opvang hen biedt. Maar diep in hen zijn deze pijnlijke gevoelens er nog wel, en vragen ze om erkenning en begrip, zonder oordeel. We reiken een kader aan waarbij het duidelijk wordt waarom een kind in heftige emotionele pijn vaak niet de pijn naar bui-

ten kan brengen, maar wel een ander ‘afwerend’ gedrag stelt om de pijn niet te voelen. Dit wordt dan vaak omschreven als ‘het probleemgedrag’ omdat het storend is voor de omgeving, maar ook geen oplossing biedt aan de dieperliggende behoefte(n) van het kind.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep pleegouders, adoptieouders, opvoeders in de jeugdzorg, gezinsbegeleiders Wanneer 14 februari en 28 maart 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar Remysite Remylaan 4b, 3018 Wijgmaal Begeleiding Lies Ledegen, kleuterleidster en integratieve kindertherapeute. Heeft reeds 10 jaar een thuispraktijk voor kinderen tussen 4 en 12 jaar. Werkte voorheen in het onderwijs, tevens auteur van het boek ‘Pipa vindt een weg’. Deelnameprijs € 150 (+ het boek ‘Pipa vindt een weg’ wordt die dag vrijblijvend aangeboden aan € 18, ter plaatse te betalen)

Als we kinderen kunnen bijstaan om doorheen de pijn te voelen, geeft dit hen vaak ook een mogelijkheid om troost te aanvaarden. Als rode draad voor deze workshop werken we met een nieuw prentenboek dat speciaal voor deze kinderen is geschreven. In de hoop dat het een troost kan zijn… maar ook vooral iets om samen van te genieten!

Opvoeden van kinderen: een beetje geven en een beetje nemen Doel: inzicht krijgen in opvoedingsstijlen om zo tot een pedagogisch verantwoorde opvoedingsstijl te komen die jou het meeste ligt.

Inhoud: aan de hand van verschillende opvoedingsstijlen bekijken we de mogelijkheden in onze opvoeding. Straffen en belonen: wanneer zitten we op het juiste spoor? En hoe zit het nu eigenlijk met de ‘goede manieren’ bij kinderen? Hoe kunnen we hen, op een leuke manier, helpen in hun groeiproces?

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leerkrachten, opvoeders, ouders, geïnteresseerden Wanneer 24 maart 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 70 17

Snoezelen voor baby, peuter en kleuter

Spelen met baby, peuter en kleuter

Doel: door gebruik te maken van de zintuigen stimuleren we de ontwikkeling van kinderen.

Doel: door gebruik te maken van verschillende uitgangspunten, ontwikkelen we alle soorten spel.

Inhoud: wat is snoezelen en hoe doen we dit met een groep kinderen? Tijdens deze vormingsdag kom je alles te weten

over het doel, het waarom en hoe je dit praktisch aanpakt. Er wordt ook beeldmateriaal getoond en we gaan zelf aan de slag met potlood, papier en materiaal om snoezelvoorwerpen te maken.

Inhoud: cognitieve-, motorische-, bewegingspelletjes, … De soorten spel bespreken we aan de hand van voorbeelden

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leerkrachten, opvoeders, ouders, geïnteresseerden Wanneer 14 februari 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 70

en beeldmateriaal. We kijken ook welke spelletjes mogelijk zijn aan de hand van de ontwikkeling en leeftijd. Verantwoord spelen hoort er natuurlijk ook bij! Deze vorming geeft een ruime kijk op spel en speelgoed voor kinderen van 0 tot 6 jaar.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leerkrachten, opvoeders, ouders, geïnteresseerden Wanneer 24 januari 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 70

Spelen in de natuur Doel: het belang van natuurbeleving als je kindjes opvangt. Leuke spelletjes ontdekken ‘met’ en ‘in’ de natuur

Inhoud: aan de hand van materiaal en voorbeelden ontdekken we hoe de natuur een grote ontdekkingstocht is voor kinderen. Spelen in de ‘natuur’ is positief voor hun volledige ontwikkeling.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep ouders en zorgverleners Wanneer 5 mei 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 70

18

Verhaaltjes vertellen en verhalen maken voor peuters en kleuters

Taalactivering Hoe leert een kind taal? Hoe leert een kind twee talen? En wat kan jij doen om een kind daarbij te helpen? Van blabla naar boekenkast: we overlopen de stadia in de taalontwikkeling en bekijken hoe je een kind stimuleert. We kijken hoe we anderstalige kinderen kunnen aanmoedigen om het Nederlands onder de knie te krijgen. Hoe we kinderen uit taalarme milieus extra kunnen steunen.

’t Is niet alleen theorie, je krijgt ook een overzicht van handig en leuk materiaal dat je in de kinderopvang of thuis kan gebruiken. En vooral eenvoudige, praktische tips. Want taalstimulering ligt in de kleinste dingen. Zoek het niet te ver, een praatje maken of de klassiekers uit jouw kindertijd zingen helpen een kind op weg van blabla naar boekenkast!

Doel: tips om het voorleesmoment leuk en boeiend te maken, eenvoudige verhaaltjes maken.

Inhoud: we bekijken welke technieken mogelijk zijn om verhalen boeiend te vertellen. Na het maken van onze leeshoek gaan we zelf aan de slag met bestaande en zelfgemaakte verhaaltjes. De gemaakte verhaaltjes worden mooi afgewerkt!

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep alle personen die met peuters en kleuters werken, ouders en geïnteresseerden Wanneer 25 april 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 70

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden, kinderverzorg(st)ers, … Wanneer 28 februari 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar De Zandloper Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel Begeleiding Ariane D’Hondt, sociolinguïste gespecialiseerd in taalontwikkeling en diversiteit Deelnameprijs € 70

Verhalen achter kindertekeningen Doel: ontdekken wat een kind kan uitdrukken via tekeningen en het creatieve spel.

Inhoud: aan de hand van de ontwikkeling en de leefwereld van kinderen ontdekken we wat er in hen omgaat. We gaan zelf ook aan de slag met creatief materiaal en ontdekken zo welke technieken bruikbaar zijn om toe te passen met onze kinderen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep alle personen die met kinderen werken, ouders en geïnteresseerden Wanneer 4 april 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 70

19

Voeding en moeilijk eetgedrag Werken met verhalen bij baby, peuter en kinderen en metaforen Doel: het algemeen voedingspatroon bekijken en moeilijk eetgedrag leren herkennen en proberen te verbeteren

Uitgangspunt In de individuele hulpverlening werk ik vaak met (klachtspecifieke) metaforen of verhalen voor het kind op maat gemaakte verhalen of metaforen. Ik schrijf zelf een kort verhaal dat aansluit bij de reden van de begeleiding, de achterliggende moeilijkheden en emoties, en de mogelijke hulpbronnen of krachten van het kind. Als je dit verhaal kan doen vertrekken vanuit hun zelfaangebrachte symbolieken, lievelingsdieren, kleuren, materialen, landschappen, natuurfenomen, … dan sluit je heel nauw aan

Inhoud: Eten heeft vooral met voeding en opvoeden te maken. Basistips en voorbeelden zorgen ervoor dat je inzicht krijgt in het voedingpatroon van kinderen en oplossingen voor moeilijk eetgedrag.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leerkrachten, opvoeders, ouders, geïnteresseerden Wanneer 14 maart 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Helga Bauwens, vormingsmedewerker & consultant kinderopvang en onderwijs, pedagogisch en klinisch geschoold Deelnameprijs € 70

bij hun levensverhaal. Op die manier kan een verhaal als verwerking , als suggestie naar het aanboren van hun hulpbronnen, een hele mooie interventie zijn. In het werken met zelfgemaakte verhalen of metaforen, merk ik telkens weer hoe je op een indirecte, kindgerichte manier herinterpretaties of suggesties kan geven die zeer sterk en vaak blijvend doorwerken. We gaan aan de slag om zelf een verhaal te maken voor of met een kind of jongere in onze praktijk!

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep mensen die kinderen of tieners (tot 14 jaar) professioneel en individueel begeleiden Wanneer 21 maart en 8 mei 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar Romaanse Poort Brusselsestraat 63, 3000 Leuven Begeleiding Lies Ledegen, kleuterleidster en integratieve kindertherapeute. Heeft reeds 10 jaar een thuispraktijk voor kinderen tussen 4 en 12 jaar. Werkte voorheen in het onderwijs. Deelnameprijs € 150

20

Kinderen en hun ontwikkeling : Dag- en avondvormingen door Marc Litière Tijdens deze vorming wordt er een antwoord gegeven op volgende vragen:

Marc Litière biedt dit voorjaar bij Zorg-Saam 4 onderwerpen aan: faalangst – schrijfmotoriek – schoolrijpheid en richtingsmoeilijkheden – die kaderen binnen het thema ‘Kinderen en hun ontwikkeling’. Deze onderwerpen kunnen een ganse dag gevolgd worden of tijdens een avondvoordracht.

Waarom zeggen kinderen ‘Ik kan dat niet!’? Welke kinderen zeggen dit vooral? Welk is de boodschap die ze hiermee willen overbrengen? Wat is angst en wanneer is bang zijn een probleem ? Hoe ontstaat faalangst? Welke soorten faalangst zijn er? Wat is motoriek, wat is psychomotoriek en wie werkt hieraan? Wat is verwachting en wat is realiteit? Welk is de taak van de verschillende participanten? Hoe zit het met faalangst en schoolrijpheid? Waarom willen sommige kinderen niet tekenen, puzzelen, schrijven? Wat met leerproblemen en schrijfmotorische problemen? Hoe reageer je best als je kind zegt ‘Ik kan dat niet!’? Wat mag je zeker niet doen en wat kan je wel doen? Welke boodschap moeten we geven aan onze tieners en pubers? Wanneer moeten we hulp zoeken? Hoe vermijden we dat onze kinderen zeggen ‘Ik kan dat niet!’? Hoe brengen we onze kinderen er toe om een opdracht toch te volbrengen? Welke oefeningen zijn er belangrijk en waarom? Hoe kunnen ouders, grootouders en leerkrachten best samenwerken in het voordeel van het kind?

“Ik kan dat niet!” zegt mijn kind. – Dagvorming Omgaan met faalangst bij kinderen. “Open your eyes now, tell me what you see It’s no surprise, what you see is me” The Beatles Doel: Leren herkennen van de signalen van faalangst, kijken naar de betekenis achter “Ik kan dat niet!”, stilstaan bij onze feedback en verwachtingen, omdraaien van de negatieve cirkel naar een positieve cirkel, zorgen dat kinderen toch een opdracht willen uitvoeren, leren van oefenprincipes die zorgen voor “ik kan dat wel!” Inhoud: “Ik kan dat niet” zijn woorden die alle kinderen (en ook volwassenen) weleens in de mond nemen. Vaak heeft deze uitspraak een signaalfunctie. Ze kan erop wijzen dat je kind faalangst heeft, of andere problemen thuis of op school.

groeit er wel uit” of “ik was vroeger ook zo!”. Tijdens deze vorming bekijken we de verschillende soorten angst en hoe een kind evolueert van “Ik kan dat niet!” naar faalangst en wat dit betekent voor de totale ontwikkeling. We geven adviezen om met faalangst om te gaan en om faalangst te vermijden en we zullen ook oefeningen doen om zowel het “Ik kan dat niet!” als het “Ik kan dat wel” te ervaren. Bij deze aanpak is positiviteit en geloof in het wonder van het kind erg belangrijk. We geven oefenprincipes en -ideeën die je daarna thuis, op school en in de zorg of begeleiding kan toepassen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep ouders, grootouders, leerkrachten, therapeuten en alle personen die met kinderen werken en spelen Wanneer 14 januari 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar Remysite Remylaan 4b, 3018 Wijgmaal Begeleiding Marc Litière, psychomotorisch systeemtherapeut, coördinator Groepspraktijk Psychomotoriek voor Kinderen te Leuven Deelnameprijs € 70

Het is erg belangrijk dat we kijken en luisteren naar onze kinderen en zeker niet antwoorden met dooddoeners als “jij kan dat wel!”, “die angst

21

“Ik kan dat niet !” zegt mijn kind. – Avondvoordracht Omgaan met faalangst bij kinderen. Vanuit theorie, praktijkvoorbeelden en 30 jaar ervaring in het diagnosticeren en begeleiden van kinderen en jongeren zal er op deze avond een antwoord gegeven worden op volgende vragen: -


Waarom zeggen kinderen ‘Ik kan dat niet!’? Welke kinderen zeggen dit vooral? Welk is de boodschap die ze hiermee willen overbrengen? Wat is angst en wanneer is bang zijn een probleem? Hoe ontstaat faalangst? Welke soorten faalangst zijn er? Wat is motoriek, wat is psychomotoriek en wie werkt hieraan? Wat is verwachting en wat is realiteit? Welk is de taak van de verschillende participanten? Hoe zit het met faalangst en schoolrijpheid? Waarom willen sommige kinderen niet tekenen, puzzelen, schrijven? Wat met leerproblemen en schrijfmotorische problemen? Hoe reageer je best als je kind zegt ‘Ik kan dat niet!’? Wat mag je zeker niet doen en wat kan je wel doen? Wanneer moeten we hulp zoeken? Hoe vermijden we dat onze kinderen zeggen ‘Ik kan dat niet!’? Hoe brengen we onze kinderen er toe om een opdracht toch te volbrengen? Welke oefeningen zijn er belangrijk en waarom? Hoe kunnen ouders, grootouders en leerkrachten best samenwerken in het voordeel van het kind?

De deelnemers krijgen nuttige tips en adviezen en er zal ruimschoots gelegenheid zijn voor vraagstelling en discussie. Tevens zullen er oefeningen gemaakt worden om zowel ‘het kunnen’ als het ‘niet kunnen’ te ervaren en zullen we ons als ouder en leerkracht even bezinnen over de feedback die we geven aan onze kinderen.

22

Mijn kind leert schrijven en hoe kan ik helpen ? – Dagvorming Schrijfmotoriek: mogelijkheden en beperkingen. “Wie schrijft die blijft, wie schrijft die wordt gelezen, Dus het schrijven moet blijven” – Marc Litière


Doel: inzicht verwerven in de mogelijkheden, moeilijkheden en valkuilen van het leren schrijven, leren van de schrijfvoorwaarden en komen tot inzicht in een goed schrijfproduct en een goed schrijfproces, stilstaan bij de belangrijke functie van tekenen, inkleuren en voorbereidende schrijfmotorische krullen om tot vlot schrijven te komen, inzicht in de grootste moeilijkheden en hun oplossingen, komen tot een leuk en motiverend oefenprogramma. Inhoud: we staan er als volwassene weinig bij stil hoe moeilijk het is om vlot te kunnen schrijven. Om tot een vlot en goed handschrift te komen zijn er verschillende voorwaarden nodig. Maar het is ook belangrijk wanneer we beginnen, welk materiaal we gebruiken en of we een goede schrijfmethode en goede oefeningen gebruiken. Bij het leren schrijven duiken er regelmatig moeilijkheden op en linkshandigheid, richtingsmoeilijkheden, zwakke fijnmotoriek en traagheid zijn er enkele van. “Wat als het schrijven niet lukt?” is ook een belangrijke vraag en dan hebben we het over dysgrafie, dyspraxie en dysorthografie. We kijken wat de functie is van de verschillende participanten (ouders, leerkracht, zorgleerkracht, leerkracht bewegingsopvoeding, CLB, therapeut, kind zelf) en wanneer we ons zorgen moeten maken of wanneer externe hulp nodig is. We zullen zelf ook schrijven en bezig zijn met voorbereidende en goede oefeningen. Tijdens deze vorming wordt er een antwoord gegeven op volgende vragen: Wat is schrijven en welk zijn de voorwaarden om te kunnen schrijven? Wanneer begint het schrijfonderricht en mogen kleuters schrijven? Hoe gaan we het schrijven evalueren? Welk is de juiste potloodgreep en wanneer moet deze aangeleerd worden? Wanneer is een schrijfmethode goed? Welke schrijfmoeilijkheden zijn er? Welke hulpmiddelen zijn er om het schrijven te vergemakkelijken en welke adviezen en tips zijn er om de schrijfmoeilijkheden en -problemen te verhelpen? Wanneer moeten leerkrachten kinderen verwijzen voor schrijfmotorische diagnostiek? 23

Mijn kind leert schrijven en hoe kan ik helpen ? – Avondvoordracht Schrijfmotoriek: mogelijkheden en beperkingen. Vanuit theorie, praktijkvoorbeelden en 30 jaar ervaring in het diagnosticeren en begeleiden van kinderen zal er tijdens deze voordracht een antwoord gegeven worden op volgende vragen:

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep ouders, grootouders, leerkrachten, therapeuten en alle personen die met kinderen werken en spelen Wanneer 11 februari 2014 van 20u00 tot 22u30 Waar Remysite Remylaan 4b, 3018 Wijgmaal Begeleiding Marc Litière, psychomotorisch systeemtherapeut, coördinator Groepspraktijk Psychomotoriek voor Kinderen te Leuven Deelnameprijs € 35

Wat is schrijven? Welk zijn de voorwaarden om te kunnen schrijven? Wanneer begint het schrijfonderricht? Mogen kleuters schrijven? Hoe is de opbouw van tekenen? Welk is de functie van de schrijfmotorische krullen of lussen? Hoe gaan we het schrijven evalueren? Welk is de juiste potloodgreep en waarom? Wanneer moet de correcte potloodgreep aangeleerd worden? Wanneer is een schrijfmethode goed? Welke schrijfmoeilijkheden zijn er? Wat doen we met begrippen als lateralisatie en richtingsmoeilijkheden? Welke hulpmiddelen zijn er om het schrijven te vergemakkelijken? Welke adviezen en tips zijn er om de schrijfmoeilijkheden en -problemen te verhelpen? Wanneer moeten we kinderen verwijzen voor schrijfmotorische diagnostiek ? Wat met leerproblemen, dyslexie, ADHD, NLD, dyspraxie, ruimtelijke problemen...? De deelnemers krijgen nuttige tips en adviezen en er zal ruimschoots gelegenheid zijn voor vraagstelling en discussie.

24

Juf, mag ik overvaren ? – Dagvorming Schoolrijpheid, van een grote sprong naar een kleine stap. “Juf, mag ik overvaren? Ja of nee? Moet ik voor mijn schoolrijpheidsproef slagen? Ja of nee?

- Hoe wordt schoolrijpheid bepaald en gemeten en hoe zou het veel beter kunnen of moeten? - Wat is een goede schoolrijpheidsproef en hoe moeten wij hiermee omgaan? - Welke mogelijke adviezen zijn er en wanneer is welk advies het beste? - Wat kunnen school en leerkrachten doen om hun kleuters beter te begeleiden naar schoolrijpheid? Wat doen ze beter niet? - Welke oefeningen en activiteiten kunnen we doen en welke oefenblaadjes zijn goed? - Welke alarmsignalen zijn er ivm schoolrijpheid en hoe pakken we specifieke problemen aan?

Doel: inzicht verwerven in de eigenheid van kleuterklas en lagere school, schoolrijpheid zien als een proces en een interactief gebeuren, leren omgaan met schoolrijpheidsproeven, aandacht voor de ontwikkeling en eigenheid van elk kind, kijken naar wat een kind wel kan, inzicht in de verschillende factoren die schoolrijpheid bepalen en hoe we daar thuis speels aan kunnen werken Inhoud: alle kinderen staan op een bepaald moment voor de drempel tussen het kleuteren en het leren lezen, schrijven en rekenen. Een belangrijke stap, maar is je kind er wel klaar voor? We gaan tijdens deze vorming dieper in op de schoolrijpheid: wat is het? Welke vaardigheden moet een kind onder de knie hebben om vlot mee te kunnen? Hiernaast geven we veel praktische tips en oefeningen mee om kinderen goed te begeleiden. We staan ook stil bij schrijfmotorische krullen, raamfiguren en moeilijke begrippen als taakhouding, concentratie, welbevinden en betrokkenheid. Hoe moeten we schoolrijpheid bepalen en kunnen we het eigenlijk wel meten? Wat doen we als het allemaal niet zo vlot gaat. Kortom: wanneer is je kind schoolrijp en hoe kan ik hier als ouder, grootouder, leerkracht en begeleider aan bijdragen?


Tijdens deze vorming wordt er een antwoord gegeven op volgende vragen: - Wat is het grote verschil tussen de laatste kleuterklas en het eerste leerjaar en hoe komt het dat deze overgang nog steeds zo groot is? - Welke zijn de voorwaarden voor schoolrijpheid en wat moet een kind dan allemaal kennen en kunnen? - Hoe denken kinderen zelf over schoolrijpheid en welke thema’s zijn voor hen belangrijk?

25

Juf, mag ik overvaren ? – Avondvoordracht Schoolrijpheid, als het kleuteren voorbij is. Vanuit theorie, praktijkvoorbeelden en 30 jaar ervaring in het diagnosticeren en begeleiden van kinderen zal er tijdens deze voordracht een antwoord gegeven worden op volgende vragen:


Wat is het verschil tussen de laatste kleuterklas en het eerste leerjaar en hoe komt het dat we de overgang nog steeds als een grote sprong zien? Wat is schoolrijpheid en welke factoren spelen hierbij een rol? Welke zijn de voorwaarden voor schoolrijpheid en wat moet een kind dan kennen en kunnen? Wat is het verschil tussen ‘Juf, mag ik overvaren?’ en ‘Juf, wil ik overvaren?’. Hoe denken kinderen zelf over schoolrijpheid en welke thema’s zijn voor hen belangrijk? Welke metaforen omschrijven schoolrijpheid het best? Hoe gaan we schoolrijpheid bepalen en meten? Hoe is de opbouw van tekenen en hoe kunnen we hier rekening mee houden? Wie bepaalt er of een kind schoolrijp is en hoe gebeurt dit dan? Welke kanalen zijn er belangrijk bij het bepalen van schoolrijpheid? Wat is een goede schoolrijpheidsproef en hoe moeten we hiermee omgaan? Welke mogelijke adviezen zijn er en wat kunnen we doen als je kind niet naar het eerste leerjaar kan? Wat kunnen ouders, school en leerkracht doen om een kleuter te begeleiden naar schoolrijpheid? Wat kunnen we best niet doen? Welke alarmsignalen zijn er ivm schoolrijpheid en hoe pakken we specifieke problemen aan? Welke misvattingen zijn er ivm schoolrijpheid? De deelnemers krijgen nuttige tips en adviezen en er zal ruimschoots gelegenheid zijn voor vraagstelling en discussie.

26

Ik zie het anders. – Dagvorming Omgaan met spiegelingen en richtingsmoeilijkheden bij kinderen. “Je moet van twee kanten komen om elkaar te ontmoeten.”

Tijdens deze vorming wordt er een antwoord gegeven op volgende vragen: Stef Bos Wat zijn richtingsmoeilijkheden en welke signalen zijn er? Hoe komt het dat kinderen spiegelen en letters en cijfers omkeren? Wat is nog normaal en wanneer is het een probleem? Wat is het verschil tussen richtingsmoeilijkheden en -problemen? Welke aanverwante problemen zijn er? Is dit dan dyslexie en dyscalculie? Wat kunnen we doen bij richtingsmoeilijkheden? Dit is niet fout: voorbeelden van anders redeneren. Welke feedback wordt er gegeven en kan dit anders? Welke oefeningen kunnen we geven aan kinderen met richtingsmoeilijkheden? Wat is de link met faalangst, schrijven, lezen, schoolrijpheid?

Doel: leren herkennen en erkennen van richtingsmoeilijkheden, inzicht in het waarom en hoe, leren op de juiste manier feedback geven, zicht op het verband van richtingsmoeilijkheden met leerproblemen, aanleren van aanpassingen voor in de klas en thuis, leren van oefeningen voor kinderen met richtingsmoeilijkheden van alle leeftijden. Inhoud: wat als je kind consequent van een ‘tak’ een ‘kat’ maakt en de sommige letters of cijfers blijft spiegelen? Wat als je kind sommen altijd van rechts naar links oplost of zich vergist tussen + en – of tussen meer en minder? Ieder kind maakt al eens een fout, maar als je kind voortdurend moeilijkheden heeft met richtingen en cijfers en letters blijft spiegelen, is er misschien meer aan de hand.


Richtingsmoeilijkheden komen zeer vaak voor, maar krijgen niet de aandacht die ze verdienen en ouders en leerkrachten zitten regelmatig met hun handen in hun haar omdat ze niet begrijpen waarom hun kind zo ‘raar’ of ‘anders’ redeneert. Indien deze richtingsmoeilijkheden niet tijdig worden opgemerkt en aangepakt, kunnen ze tot hardnekkige lees-, schrijf-, rekenen leerproblemen leiden. Tijdens deze vorming leren we richtingsmoeilijkheden tijdig op het spoor te komen en krijgen we inzicht in het ontstaan er van. We gaan stap voor stap op zoek naar een oplossing en hierbij staat steeds een positieve aanpak centraal. We gaan er van uit dat het kind geen fouten maakt, maar de dingen gewoon anders ziet. We gaan ook zelf aan de slag om te ervaren hoe moeilijk het is als je richtingsmoeilijkheden hebt en we doen ook allerlei oefeningen met ons lichaam, met materiaal en op papier. Oefeningen die je daarna thuis, op school en in de zorg of begeleiding kan toepassen.

27

Ik zie het anders. – Avondvoordracht Omgaan met spiegelingen en richtingsmoeilijkheden bij kinderen. Vanuit theorie, praktijkvoorbeelden en 30 jaar ervaring in het diagnosticeren en begeleiden van kinderen zal er tijdens deze voordracht een antwoord gegeven worden op volgende vragen:

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep ouders, grootouders, leerkrachten, therapeuten en alle personen die met kinderen werken en spelen Wanneer 18 maart 2014 van 20u00 tot 22u30 Waar Remysite Remylaan 4b, 3018 Wijgmaal Begeleiding Marc Litière, psychomotorisch systeemtherapeut, coördinator Groepspraktijk Psychomotoriek voor Kinderen te Leuven Deelnameprijs € 35

- Wat zijn richtingsmoeilijkheden en welke signalen zijn er? - Hoe komt het dat kinderen spiegelen en letters en cijfers omkeren? - Wat is nog normaal en wanneer is het een probleem? - Wat is het verschil tussen richtingsmoeilijkheden en -problemen? - Welke aanverwante problemen zijn er? - Is dit dan dyslexie en dyscalculie? - Wat kunnen we doen bij richtingsmoeilijkheden? - Dit is niet fout: voorbeelden van anders redeneren. - Welke feedback wordt er gegeven en kan dit anders? - Welke oefeningen kunnen we geven aan kinderen met richtingsmoeilijkheden? - Wat is de link met faalangst, schrijven, lezen, schoolrijpheid? - Wanneer moeten we als ouder of leerkracht externe hulp inschakelen? De deelnemers krijgen nuttige tips en adviezen en er zal ruimschoots gelegenheid zijn voor vraagstelling en discussie.

28

Andere manieren van zorg Aromatherapie : initiatie Deze vorming geeft een initiatie aromatherapie in de zorg. Dit wil zeggen dat deze initiatie aromatherapie is afgestemd op deelnemers die dit wensen toe te passen in concrete zorgsituaties. De meest gebruikte etherische oliën en hun toepassingen op psychisch en fysiek vlak, komen aan bod. We leren ook de verschillende oliën te combineren in synergieën.

Aromatherapie : praktische initiatie

Daarnaast worden enkele draagoliën besproken, zodat we kunnen leren hoe we bijvoorbeeld bad- of massageolie kunnen maken. Ook geïnteresseerden kunnen tijdens deze workshop heel wat opsteken om met aromatherapie thuis aan de slag te gaan.

Tijdens deze workshop aromatherapie gaan we de theorie omzetten naar de praktijk. Hoe maak je aromatische bad en massage producten. Waar moet je op letten? Wat kan je gebruiken? Welke draagoliën heb je nodig? Welke zaken kan je allemaal zelf maken? We proberen het uit en maken 5 verschillende toepassingen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep verpleegkundigen, verzorgenden, geïnteresseerden Wanneer 18 februari 2013 van 09u30 tot 16u30 Waar CC Dilbeek – Club 1 Kamerijklaan 46, 1700 Dilbeek Begeleiding Marleen Vanden Broecke, aromatherapeute Deelnameprijs € 70

De nadruk ligt op het leren doseren van etherische oliën, de juiste toepassingen en het maken van lekker geurende (en/of werkzame) eindproducten. We maken een badzout, een douchegel, een hand- of voetencrème, een mondspoelmiddel en een gearomatiseerde thee.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep verpleegkundigen, verzorgenden, geïnteresseerden die al geproefd hebben van aromatherapie, of al een basis gevolgd hebben Wanneer 18 maart 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar CC Dilbeek – Club 1 Kamerijklaan 46, 1700 Dilbeek Begeleiding Marleen Vanden Broecke, aromatherapeute Deelnameprijs € 77 (€ 70 cursusgeld + € 7 materiaalkost)

29

Aromatherapie en dementie Het gebruik van aromatherapie bij dementerende personen is een ideaal medium. Daar waar communicatie steeds moeilijker wordt kan je proberen om opnieuw kontakt te maken door middel van geuren. Het bieden van een gevoel van veiligheid en verbondenheid is van groot belang binnen de zorg voor dementerenden. Een sfeer van geborgenheid wordt goed ondersteund door het gebruik van aroma's. Het is een goede aanvulling op de belevingsgerichte zorg, waarbij voornamelijk de zintuigen geprikkeld worden.

Creatieve werkvormen in de zorg

Etherische oliën en hun specifieke werking worden besproken. Er wordt aandacht besteed aan het gebruik van aroma’s zowel binnen de dagelijkse verzorging als binnen de specifieke zorg (snoezelen, relaxatiebaden, massage’s, enz.). Wetenschappelijk onderzoek komt aan bod evenals de implementatie van de aromatherapie binnen de zorg.

Werken met beelden Prentkaarten, foto’s, natuurelementen, voorwerpen of symbolen zijn beelden van buiten jezelf. Al dan niet geleide fantasie, droombeelden, tekeningen zijn eigen innerlijke beelden. Gebruik maken van die beelden in de dagelijkse contacten met ouderen, jongeren, kinderen, psychiatrische patiënten … en hun familieleden is heel zinvol. Gevoelens en herinneringen,

Het gebruik van aromatherapie moet gezien worden als een aanvullende en ondersteunende zorg naast de reguliere zorg. Het doel is zorgvragers te helpen ontspannen en hun welbevinden te vergroten.

die vaak moeilijk communiceerbaar zijn kunnen met behulp van beelden communiceerbaar worden. Het werken met een beeld is laagdrempelig en speels. Het contact met het beeld en de impact die dat heeft vaak verrassend en diepgaand. Tijdens deze dag proeven we verschillende methodieken; je zal ervaren wat je ligt en waar je je verder wil in verdiepen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep hulpverleners Wanneer 20 januari 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Bie Schoeters, (loopbaan)coach Deelnameprijs € 70

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep rusthuismedewerkers, mantelzorgers en palliatieve hulpverleners. Wanneer 29 april en 13 mei 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar CC Dilbeek – Club 1 Kamerijklaan 46, 1700 Dilbeek Begeleiding Marleen Vanden Broecke, aromatherapeute Deelnameprijs € 150

30

De taal van aanraking De tastzin is het eerste zintuig dat zich ontwikkelt in de moederschoot en is ook het laatste zintuig dat waargenomen wordt bij het einde van het leven. In het leven – tussen geboorte en sterven – komt de tastzin meer en meer op de achtergrond. Zorgverleners raken dagelijks mensen aan die aan hun zorg zijn toevertrouwd. Deze workshop wil je uitnodigen contact te maken met jouw manier van aanraken en deze verfijnen en verdiepen. We staan stil bij de diepere betekenis van aanraking en de tastzin als zintuig en de kwaliteiten van aanraking. In de oefeningen nemen we zowel de rol van gever als van ontvanger in. Zo ervaar je wat

Eenvoudige massages voor dagelijks gebruik

aanraking kan betekenen voor jou en zal deze ervaring zich uitdrukken in je dagelijks handelen als zorgverlener; bij het wassen, de rug inwrijven, haar kammen, een schouderklopje geven. Maar ook bij onrust, angst, boosheid of andere emoties kunnen bepaalde zones van het lichaam aangeraakt of gemasseerd worden. Met de aanraking ontmoet je elkaar, zonder woorden. Iemand aanraken vanuit een innige nabijheid en verfijnde aandacht creëert verbondenheid, erkenning en ondersteunt het innerlijk proces. Veiligheid, vertrouwen en verbondenheid vormen de basis van deze workshop.

Ligt er druk op je schouder? Voel je spanning in je nek? Loop je op zware benen? Zijn je handen gespannen? Veel van de dagelijkse stress zet zich vast in spieren.

spieren en heft vermoeidheid op. De massage gebeurt op de kleren en bestaat uit strijk- en kneedbewegingen. Je kan ze dagelijks toepassen bij jezelf, bij collega’s en hulpbehoevenden.

Deze eenvoudige massagetechnieken brengen verlichting bij stress, hoofdpijn en stramme

Meebrengen Matje, dekentje, gemakkelijk zittende kledij

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden, verzorgenden, verpleegkundigen Wanneer 14 januari 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar Oude Abdij Drongen Drongenplein 27, 9031 Drongen Begeleiding Martine Bal, creatief agoge, contactclown Deelnameprijs € 70

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep hulpverleners Wanneer 3 en 17 februari 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar Oude Abdij Drongen Drongenplein 27, 9031 Drongen Begeleiding Mieke Ballinckx, lichaamsgerichte begeleiding, zwangerschaps- en stervensbegeleiding, verpleegkundige Meebrengen pen en papier, (zit)kussen, matje en deken Deelnameprijs € 150

31

Handen, voeten en gezichtsmassage Ongeacht leeftijd en lichamelijke conditie, iedereen heeft baat bij massage. Aanraken en aangeraakt worden is één van onze basisbehoeften. Respectvolle aanraking geeft erkenning en bevestiging. Zonder aanraking gaan we ons geïsoleerd voelen. Daarom kan massage heel goed zijn voor mensen die alleen zijn of mensen die een rouwproces doormaken. Veel mensen merken na afloop van een massage meer gevoel in het lichaam, een betere doorstroming, een meer aanwezig zijn en ontspanning.

Een dag met muziek Een leven zonder muziek is voor velen van ons ondenkbaar. Muziek kan ons activeren, inspireren en eveneens een bron van rust zijn. De Grieken en Romeinen kenden muziek een belangrijke plaats toe in het bereiken of behouden van lichamelijk en psychisch evenwicht,zij maakten hier al bewust gebruik van om bv. “gevoelens te kalmeren”. Wij gaan vandaag vooral genieten van samen klanken en

Massage is ook een manier om contact te leggen. Een andere manier van ontmoeten en aanwezig zijn bij de ander. Masseren kan iedereen en brengt ook ontspanning voor de gever. Een rustpunt zowel voor de gever als voor de ontvanger. En in die rust is er ruimte voor een verhaal, het delen van een ervaring. Meebrengen Matje, dekentje, gemakkelijk zittende kledij, warme sokken, 1 groot badlaken, 1 kleinere handdoek, olie of bodymilk

instrumenten ontdekken, samen stil zijn, samen luisteren naar muziek, samen stilstaan bij de rijkdom en kracht van onze adem en stem. “Samen” omdat muziek een groepsgebeuren en communicatie is. Heel belangrijk: voorkennis van muziek is helemaal niet nodig ! Alle instrumenten zijn makkelijk te bespelen en als dat je niet gerust zou stellen: je bent ook welkom als actieve luisteraar.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer: 30 januari 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar CC Beringen Ontmoetingscentrum De Buiting Tessenderlosesteenweg 18 3583 Paal - Beringen Begeleiding Mieke Wouters, muziektherapeute Deelnameprijs € 70

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden, verzorgenden Wanneer 28 januari 2014 van 9u30 tot 16u30 Waar Oude Abdij Drongen Drongenplein 27, 9031 Drongen Begeleiding Martine Bal, creatief agoge, contactclown Deelnameprijs € 70

32

Zingen in de zorg Ben je gefascineerd door het feit dat personen met dementie de liedjes uit hun jeugd nog van buiten kunnen zingen? Ben je benieuwd of het waar is dat zingen tijdens de zorg een positief effect heeft op het gedrag van personen met dementie? Ben je ervan overtuigd dat personen met een handicap al zingend hun gevoelens kunnen

uiten? Ben je bewust dat patiënten/cliënten weten dat je hen hoort, in harmonie met hen bent en verbonden met hen bent als je samen met hen zingt? Maar heb je koudwatervrees of weet je niet hoe hieraan beginnen? Kom dan met ons meezingen!

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 23 januari 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar CC De Werft Werft 32, 2440 Geel Begeleiding Mieke Wouters, muziektherapeute Deelnameprijs € 70

33

Stilstaan bij zorgverlening Dynamisch leertraject voor hulpverleners Tijdens deze dynamische 3 daagse bekijken we met een frisse blik onszelf, de hulpvrager, teamwerking en het kader waarbinnen we werken. De bedoeling is om daarna met meer zelfkennis en enthousiasme aan de slag te kunnen gaan. De eerste dag wordt gewerkt rond persoonlijke ontwikkeling zowel van de hulpverlener als de hulpvrager. Via creatieve oefeningen en aangepaste theoretische kaders komen volgende thema’s aan bod: • dynamiek in de vorming van zelfbeeld en persoonlijkheid • zelfinzicht en bewustzijn • respect en authenticiteit • introversie-extraversie • Schaduwspel • omgaan met emoties • persoonlijke gebruiksaanwijzing …

Vanuit deze gemeenschappelijke taal en beeldvorming wordt de volgende dagen de verbinding gemaakt naar ons werk als hulpverlener. Het programma wordt bepaald door leervragen uit concrete werksituaties. Een greep uit mogelijke thema’s hier kunnen zijn: • groepsdynamica • omgaan met spanning, frustraties en conflicten • valkuilen in communicatie • omgaan met agressie en onmacht • autoriteit • specifieke doelgroepen • zelfzorg • plezier en voldoening in je werk,… De opleiding is een samenspel van ervaringen delen, inzichten verwerven en (leren) spiegelen met diepgang. Dit alles met een gezonde dosis humor. Er wordt interactief en creatief gewerkt afhankelijk van de aangebrachte thema’s en met respect voor de eigenheid van de groep en de deelnemers.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep hulpverleners Wanneer 14, 21 en 28 febrauri 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Patty Leppens, psychotherapeute, coach en opleider Deelnameprijs € 225

34

Een systemische kijk op gepast geven als hulpverlener

Een systemische kijk op nieuw samengestelde gezinnen

In de hulpverlening worden zelfzorg en cliëntenzorg veelvuldig als een polariteit tegenover elkaar gezet. Overspanning, burn-out en secundaire traumatisering zijn dan ook reële beroepsrisico’s voor elke hulpverlener. Op deze themadag laten we ons leiden door de vijf principes van helpen zoals geformuleerd door Bert Hellinger in “de kunst van het helpen”. Aan de hand van

Op de vraag bij wie het kind het best kan blijven na scheiding van de ouders antwoord Bert Hellinger: “bij die ouder die de andere ouder het meest kan achten.” Hellinger is één van de grondleggers van de familieopstellingen methodiek. Hij gaat er van uit dat wanneer de ouder waarbij het kind verblijft voldoende vrij is naar de andere ouder, het kind dat dus ook kan zijn.

vragen en thema’s van de deelnemers zullen we werken met supervisieopstellingen om te kijken naar de wisselwerking tussen het eigen familiesysteem en het cliëntsysteem. Zo zal je zien dat de zorg voor jezelf als hulpverlener en de zorg voor je cliënten hand in hand kunnen gaan. Dit vraagt om jezelf open te stellen voor het grotere geheel waarbinnen je beweegt.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden, hulpverleners Wanneer 29 april 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Jürgen Peeters, leraar, psychotherapeut en Aware Parenting Instructor Deelnameprijs € 70

Op deze themadag gaan we aan de hand van concrete vragen van deelnemers met familieopstellingen aan de slag om een dieper inzicht te krijgen in de systeemdynamiek van nieuw samengestelde gezinnen. Vragen rond verwerking van de scheiding, verhouding met vorige en nieuwe partners en omgang met broertjes en zusjes kunnen hierbij aan bod komen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep mensen die werken in pleegzorg, leerlingenbegeleiding, gezins- en thuisbegeleiding, residentiële jeugdzorg en andere geïnteresseerden Wanneer 6 januari 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Jürgen Peeters, leraar, psychotherapeut en Aware Parenting Instructor Deelnameprijs € 70

35

In de ziel en het hart van de clown kijken

Lichaamstaal in de hulpverlening

Dit is géén clownscursus. Wat dan wel? Een vorming waarin we een kijkje nemen in de ziel en het hart van de contactclown. Deze clown beschikt over kwaliteiten om de relatie met de bewoner/ cliënt te verrijken en te verdiepen, zoals onbevangenheid, openheid, humor, authenticiteit, in contact gaan en ontmoeten vanuit het hart. De wereld van deze clown herbergt een schat aan wijsheden en praktische 'tools' die je kunt inzetten in je dagelijkse werk.

Als je weet dat onze communicatie slechts voor 7% bestaat uit inhoud en de rest non-verbaal gericht is, hoe groot is dan het belang van lichaamstaal? Inderdaad, ontzettend belangrijk! Iedereen gebruikt het en wordt er zelf door beïnvloed. We zijn er ons alleen niet altijd bewust van. Onze houding en gebaren – de taal van ons lichaam – spreken boekdelen. Wat mensen tegen elkaar zeggen wijkt nogal eens af van wat hun pose of de beweging van hun handen duidelijk maken over wat ze écht denken en voelen. Signalen die we zonder het te weten uitzen-

Hij/zij ziet iets, wat jij misschien vervelend vindt, niet als een probleem maar als een uitdaging, om naar te kijken, om te onderzoeken. Hét credo van de clown luidt: Interessant! Een klein gebaar, een lichte aanraking, een liedje, een grapje kan voor één moment een straaltje licht brengen. Tijdens deze vorming maken we spelenderwijze kennis met deze kwaliteiten en leggen we de verbinding met het werkveld.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep mensen die vrijwillig of beroepsmatig te maken hebben met zorgbehoevende Wanneer: 11 en 18 maart 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar Gelijkekansenhuis Koningsstraat 136, 1000 Brussel Begeleiding Martine Bal, creatief agoge, contactclown Deelnameprijs € 150

den, kunnen wat we meedelen geheel ontkrachten. Als hulpverlener is het belangrijk om een goed contact op te bouwen met de cliënten/patiënten. Inzicht in de lichaamstaal is daarbij een krachtig hulpmiddel. Of het nu aan de gesprekstafel is, of vanuit een bedlegerige situatie. In deze vorming worden we ons bewust van de signalen die worden gezonden en niet luidop worden verteld. We leren lichaamstaal analyseren en interpreteren, patronen herkennen en doorbreken. Zowel van de cliënt/patiënt als van onszelf.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep hulpverleners Wanneer 17 en 24 maart 2014 van 09u15 tot 16u15 Waar W.I.V. Lijnmolenstaat 151, 9040 Sint-Amandsberg Begeleiding Vanessa Claeys, orthopedagoge, creatief agoge en lichaamstaalexpert Deelnameprijs € 150

36

Omgaan met kritiek van de familie

Stilstaan bij eigen waarden en normen in de zorg

Professionals in de zorg vinden het niet altijd gemakkelijk om te gaan met opmerkingen, kritiek, klachten van familieleden. Als ze geconfronteerd worden met kritiek die volgens hen terecht is, dan kunnen hulpverleners deze meestal goed hanteren. Anders is het als er kritiek wordt geuit die in de ogen van de professional onterecht is of als de kritiek voortkomt uit een visie op zorg of begeleiding die haaks staat op die van de instelling. Ook de wijze waarop de kritiek geuit wordt speelt een grote rol.

In de zorgverlening neem je steeds jezelf mee, met jouw eigen waarden en normen, jouw mening over wat goed en fout is, wat waardevol is en onbelangrijker,…

Soms komt het tot confrontaties die de hulpverlener erg aangrijpen en die veel energie kosten. De vraag die hulpverleners dan ook vaak stellen is: hoe kunnen we anders met deze kritiek omgaan? Tijdens deze dag staan we stil bij eenvoudige strategieën die hulpverleners in staat stellen de contacten met de familieleden soepeler te laten verlopen.

Niet alle mensen hebben dezelfde normen en waarden als jij. Die confrontatie is niet altijd even gemakkelijk. Het is belangrijk om als zorgverlener stil te staan bij volgende vragen: - Welke waarden en normen zijn belangrijk voor mij?

- Welk effect heeft het op mij als een cliënt of collega er andere normen en waarden op na houdt? - Hoe ga ik daar mee om? - Leg ik mijn waarden en normen op? Of pas ik me onmiddellijk aan aan die van anderen? Tijdens deze dag gaan we op interactieve en speelse wijze dit thema onderzoeken.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep verzorgenden, verpleegkundigen, hulpverleners, leidinggevenden Wanneer 17 juni 2014 van 09u00 tot 16u00 Waar Oude Abdij Drongen Drongenplein 27, 9031 Drongen Begeleiding Conny Thomas, sociaal agoge, psychotherapeute, educatief medewerkster Zorg-Saam Deelnameprijs € 70

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep hulpverleners die regelmatig te maken krijgen met familieleden van zorgvragers Wanneer 27 januari 2014 van 09u00 tot 16u00 Waar De Zandloper Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel Begeleiding Conny Thomas, sociaal agoge, psychotherapeute, educatief medewerkster Zorg-Saam Deelnameprijs € 70 PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep hulpverleners die regelmatig te maken krijgen met familieleden van zorgvragers Wanneer 11 februari 2014 van 09u00 tot 16u00 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Conny Thomas, sociaal agoge, psychotherapeute, educatief medewerkster Zorg-Saam Deelnameprijs € 70

37

Zelfreflectie als sleutel voor hulpverleners Wanneer we met mensen werken gebruiken we “onszelf” als werkinstrument. Op het moment dat we met de cliënt in gesprek gaan, zijn we aan het denken, voelen, waarnemen, … Vanuit deze waarneming reageren we op de cliënt (en/of cliënten). Onze innerlijke waarneming en reactie wordt beïnvloed door onder andere onze ervaring als professioneel, vanuit de visie van onze dienst/organisatie, onze verschillende betekenisgroepen en vanuit onze leefwereld en geschiedenis. Maar hoe krijg je al deze verschillende invloeden uit elkaar? En kom je te weten wat in een bepaalde situatie werkelijk is? Bijvoorbeeld wat

de weigering is van de cliënt en/of onze eigen weerstand, mening of overtuiging over de cliënt of dit type cliënt. Of hoe kan je omgaan met de frustratie en onaangename gevoelens die we soms ervaren (maar waar we niet altijd over durven spreken)? Hoe kunnen we deze gevoelens gebruiken om ons te versterken? In deze vorming gaan we aan de slag met onze gevoelens, gedachten aan de hand van reële situaties. Er wordt ervaringsgericht en creatief gewerkt. Het spreekt voor zich dat een bereidheid tot je kwetsbaar op te stellen een must is. Er wordt gewerkt vanuit de privacy.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep hulpverleners Wanneer: 20 maart 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar Kwadraet M. Hendrikaplein 64a, 9000 Gent Begeleiding Sofie Stiers, creatief en transpersoonlijk psychotherapeute, coach, counselor Deelnameprijs € 70

38

Persoonlijke zorg Als ik mijn grenzen kan aangeven, hoef ik geen muren te bouwen Cursus assertiviteit voor gevoelige personen Vind je het moeilijk om voor je mening uit te komen? Ben je bang anderen te kwetsen als je voor jezelf opkomt? Kom je soms te agressief uit de hoek en maak je dan brokken? Zwijg je liever omdat anderen het beter kunnen zeggen dan jij? Of wacht je zo lang tot alles al gezegd is door anderen? Zeg je net iets te dikwijls “ja” terwijl je eigenlijk “nee” bedoelt? Twijfel je vaak aan jezelf en laat je daardoor kansen liggen? Ben je een “doe-het-zelver” en is hulp vragen niet je sterkste kant? Ben je als de dood voor kritiek en ga je conflicten zoveel mogelijk uit de weg? Dan is deze cursus iets voor jou. Assertief zijn betekent immers: op een zelfbewuste manier in communicatie treden met de ander, mét respect voor jezelf en jouw behoeften, én respect voor de ander en diens behoef-

ten. Dat wil zeggen dat je jezelf kenbaar maakt, voor jezelf opkomt. Hiervoor dien je natuurlijk eerst weten wie je bent en wat je wilt; welke kwaliteiten je hebt; welke noden en verlangens je hebt. Kortom, echte assertiviteit heeft eerst en vooral te maken met zelfkennis en zelfbewustzijn. Het is handig te weten hoe je kunt vragen wat je wilt en hoe je dingen kunt weigeren. Assertiviteit heeft dus ook te maken met communicatie tussen mensen. Wat speelt er in de relatie tussen jezelf en de ander? In welke mate laat je jezelf bepalen door oordelen en vooroordelen? Hoe respecteer je jezelf, je eigen standpunten en gevoeligheden én blijf je toch in verbinding met de anderen? Dit is vooral een zeer praktische cursus, direct toe te passen thuis en op het werk.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep gevoelige personen, geïnteresseerden Wanneer 1, 8 en 22 februari 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar ’t Groeihuis Sint-Jozefsdreef 7, 3020 Herent Begeleiding An Michiels, therapeute gespecialiseerd in het omgaan met hooggevoeligheid en auteur van het kinderboek ‘De Hoogsensitieve Survivalgids’ Deelnameprijs € 225

39

De kunst van het piekeren Ieder van ons zit wel eens ergens mee en kan wel eens ergens over lopen piekeren “stel dat…”, “had ik maar…”, “hoe komt het toch dat, …”, …Soms zit je echter met een probleem en blijf je er maar over malen zonder dat je tot een oplossing komt. Je blijft maar ronddraaien in cirkeltjes. Soms lig je uren te woelen in bed en blijven er negatieve gedachten en allerlei doemscenario’s in je hoofd rondspoken over belangrijke en onbelangrijke dingen, dingen die gebeurd zijn of die nog staan te gebeuren. Op de lange duur kan piekeren je leven gaan beheersen, het vreet veel energie en het kan leiden tot stress, concen-

De positieve kracht van negatieve emoties

tratieproblemen, slaapproblemen, of lichamelijke spanningen. Als je overmatig piekert, doe je er dus goed aan er wat aan te doen.

Waarom hebben we het vaak zo moeilijk met (onze eigen, en met andermans) emoties? Waar komen onze emoties vandaan? Wat zijn emoties eigenlijk? Wie wil er zonder emoties zijn?

Tijdens deze opleidingsdag krijg je meer uitleg over het verschil tussen constructief nadenken en niet- constructief piekeren, over het ontstaan van piekeren en wat piekeren doet verergeren. Verder worden er tips en technieken aangereikt om je piekergedachten te onderbreken, om te leren hoe je je eigen piekergedachten kan veranderen en hoe je het gepieker op een effectieve manier kan terugdringen.

In deze workshop leren we op een heel nieuwe manier kijken naar emoties. Samen ontdekken we hoe juist de zogenaamde negatieve emoties ons kunnen stimuleren om die eigenschappen te ontwikkelen die we op dat moment het meest nodig hebben. Zo leren we dat die "negatieve emoties" in feite positieve stimulansen zijn. Het zijn (pijnlijke) prikkels die ons waarschuwen wanneer belangrijke basisbehoeften niet vervuld worden en die ons

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 9 mei 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar Remysite Remylaan 4b, 3018 Wijgmaal Begeleiding Erna Claes, dr. in de psychologie, gespecialiseerd in de gezondheidspsychologie en gedragstherapie Deelnameprijs € 70

stimuleren om onvermoede krachten aan te boren. Ook leren we de samenhang kennen tussen de verschillende emoties en kunnen zo beter begrijpen op welke manier zij een rol spelen bij het nemen van beslissingen. Op die manier kunnen we van een eeuwenlange beheersing van onze emoties evolueren naar een gezond beheer en hoeven we ons niet langer de vraag te stellen of we, om gelukkig te zijn, ons hoofd of ons hart moeten volgen. In plaats van onze negatieve emoties te onderdrukken leren we ze juist gebruiken als een navigatie systeem dat ons feilloos bij ons doel brengt.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 21 maart 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar Gelijkekansenhuis Koningsstraat 136, 1000 Brussel Begeleiding An Michiels, therapeute gespecialiseerd in het omgaan met hooggevoeligheid auteur van het kinderboek ‘De Hoogsensitiviteit Survivalgids’ Deelnameprijs € 70

40

Geboeid door Perfectionisme Met de dingen goed willen doen, te streven naar verbetering e.d. is uiteraard op zich niets mis. Wanneer men echter liefst altijd zonder één enkele fout te maken topkwaliteit nastreeft, men steeds een knagend stemmetje van binnen voelt dat het nooit goed genoeg is, men moeite heeft met delegeren omdat men van mening is dat men het zelf beter kan dan de ander, men zich overal verantwoordelijk voor voelt, wanneer de inspanning die men hiervoor moet leveren niet meer opweegt tegen het resultaat, dan kan de betrokkene zelf en de omgeving eronder gaan lijden.

Inspiratiecursus: 50 + Tel ik mee en/of tel ik af

Drie vragen duiken op wanneer perfectionisme een last geworden is namelijk 1) wat is het probleem nu eigenlijk, 2) hoe ben ik eraan gekomen en 3) geraak ik er van af en hoe? In deze workshop leert men op een interactieve manier denken gedragspatronen die eigen zijn aan perfectionisme herkennen. Technieken worden aangereikt om op een andere manier met perfectionisme om te gaan alsook om bepaalde gewoontepatronen te doorbreken. Individuele cases worden uitgewerkt met als resultaat een persoonlijk actieplan.

Dit is een dag waarop je als 50plus wordt uitgenodigd om stil te staan, achteruit en vooral vooruit te kijken. Uitgangspunt zijn de persoonlijke ervaringen van de deelnemers. Het kader dat aangeboden wordt omschrijf ik als volgt: hoe wil ik meetellen/aftellen in wijsheid, waardigheid en weerbaarheid. Waar het over gaat: Uitwisselen hoe het is om als 50plus aan het werk te zijn Benoemen van wensen en grenzen die je hierbij ervaart Aandacht voor je eigen loopbaan - levensweg Aandacht voor elkaars ervaring en talenten Waar zit je energie? Wat zijn je dromen en verlangens?

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep iedereen die zelf met perfectionisme te kampen heeft en daarrond aan de slag wil gaan Wanneer 28 maart 2014 van 9u30 tot 16u30 Waar W.I.V. – Huize Lijnmolen Lijnmolenstaat 151, 9040 Sint-Amandsberg Begeleiding Erna Claes, dr in de psychologie, gespecialiseerd in de gezondheidspsychologie en gedragstherapie Deelnameprijs € 70

Wat is voor jou een juiste keuze en hoe kan je ze realiseren? Hoe wil je daar in de komende tijd mee verder en wat heb je daarvoor nodig? Van jezelf, van anderen, van de organisatie? In deze tijd waarin langer werken vanzelfsprekend wordt en brugpensioen is afgeschaft, is deze cursus een moment om (h)erkenning te ervaren bij leeftijdgenoten en inspiratie over hoe je de naar de toekomst kijkt. We werken heel concreet, vanuit ieders vraag, op een interactieve manier in een rustig kader.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 27 januari 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar ‘t Groeihuis Sint-Jozefsdreef 7, 3020 Herent Begeleiding Bie Schoeters, (loopbaan)coach Deelnameprijs € 70

41

Jaartraining Hooggevoeligheid Je bent hoogsensitief, dat weet je nu. Je hebt het zelf ontdekt of je bent er achter gekomen door wat anderen je aangaven. Nu je dit weet geeft het je rust, maar ook weer nieuwe uitdagingen. Je vraagt je af: 'Hoe ga ik hiermee om? Hoe vertel ik het aan mijn omgeving? Hoe krijg ik de nodige rust? Dien ik me 'af te schermen' of juist niet, en vooral hoe doe ik dit? Welk werk past het best bij mij? … Je doet heel erg je best maar voor je het weet sta je (weer) voor (te) hoge drempels en maken frustraties je vleugellam. Je weet dat je enorme talenten hebt maar je hebt het idee dat het leven aan jou voorbijgaat zonder dat je er ten volle van geniet. Soms heb je zelfs het idee dat dit niet 'jouw leven' is. Je weet wel dat jij het waard bent om een vervullend en actief leven te leiden, maar je komt vaak in situaties terecht waarin je het gevoel hebt dat je niet in 'het systeem' past. Je lijkt 'nog gevoeliger' te worden met de jaren.

Herken je jezelf hierin? Wil je 'verder groeien', meer jezelf worden? Ben je op het punt gekomen dat je een manier wil vinden om anders met de dingen om te gaan? Wil jij een intens groeitraject doorlopen en een eind op weg gaan met gelijkgestemden? Dan is deze jaartraining beslist iets voor jou.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep hooggevoelige personen Data opleidingsdagen 31/01, 28/02, 25/04, 09/05, 06/06, 26/09, 24/10, 21/11, 12/12/2014 telkens van 09u30 tot 16u30 Waar ’t Groeihuis Sint-Jozefsdreef 7, 3020 Herent Data WE 28 & 29/03 van vrijdag 09u00 tot zaterdag 16u30, vol pension Waar Kasteel Mariagaarde Kasteelstraat 10, 3840 Hoepertingen Begeleiding An Michiels, therapeute gespecialiseerd in het omgaan met hooggevoeligheid, auteur van het kinderboek ‘De hoogsensitiviteit Survivalgids’ Deelnameprijs € 1.000

We overlopen hoogsensitiviteit in al z'n facetten en verdiepen ons in het leven van een hoogsensitief persoon in de verschillende levensdomeinen. Verscheidene situaties komen aan bod: van te veel verantwoordelijkheid nemen tot moeilijk keuzes kunnen maken. Je krijgt de kans om samen te oefenen. Je krijgt praktische tips om zowel thuis als op het werk toe te passen. Na deze jaartraining sta je ten volle in je eigen sensitieve kracht.

42

Omgaan met hooggevoeligheid bij volwassenen

Passie als antwoord op burn-out

Beleef je alles heel intens? Ben je snel overprikkeld? Heb je meer tijd nodig om alle indrukken te verwerken? Heb je veel behoefte aan bezinning, schoonheid en diepgang? Kan je niet tegen geweld, onrecht en onzuiverheid? Ben je “te zacht, te gevoelig of te dromerig” voor deze wereld? Voel je de stemmingen van anderen goed aan en weet je snel wat zij nodig hebben? Heb je het gevoel "anders te zijn" dan de anderen en zit dit je geregeld in de weg? Misschien ben je wel hooggevoelig of hoogsensitief.

Er zijn veel vragen en zorgen rond burn-out. Vaak overkomt het “de besten” die gedreven bezig zijn met hun werk. Bewust genieten van je passie is ook bewust omgaan met jouw energie, behoeften en grenzen.

In deze workshop ontdekken we in welke mate je hooggevoelig bent en wat hooggevoelig-zijn in ruimere zin betekent. Je krijgt tips aangereikt om beter met je gevoeligheden om te gaan. Naarmate je deze eigenschap gaat (h)erkennen, accepteren en liefhebben, zal je ze gaan ervaren als een meerwaarde en een kracht in plaats van een hindernis. In een veilige en rustige sfeer krijgt ieder de kans om er met zijn/haar gevoeligheden thuis te komen en andere gelijkgestemden te ontmoeten.

In deze interactieve opleiding komen volgende vragen aan bod: wat is burn-out? hoe herken je tijdig de signalen? Wat is stress en hoe ga je hier gezond mee om? welke persoonlijke eigenschappen maken ons vatbaarder voor burn-out?

Communiceren van verlangens en grenzen. Passie als antwoord,... Naast theoretische kaders is er ruimte voor eigen vragen en een gezonde dosis humor. We bekijken de dynamiek van onze passie, leren onze eigen “meetinstrumenten” kennen en gebruiken.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 21 maart 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar De Zandloper Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel Begeleiding Patty Leppens, psychotherapeute, coach en opleider Deelnameprijs € 70

Maximum: 16 deelnemers

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep mensen die hooggevoelig zijn of dat denken te zijn Wanneer 10 januari 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar Oude Abdij Drongen Drongenplein 27, 9031 Drongen Begeleiding An Michiels, therapeute gespecialiseerd in het omgaan met hooggevoeligheid, auteur van het kinderboek ‘De Hoogsensitiviteit Survivalgids’ Deelnameprijs € 70

43

Proeven van je levenskracht

Veerkracht opbouwen

Elke mens wordt geboren met een innerlijke bron van leven: een prachtige en unieke schat aan mogelijkheden en kwaliteiten die niets liever willen dan groeien en bloeien. Helaas zijn we ons daar vaak niet (meer) van bewust.

Doorheen de omstandigheden en drukte van het leven, komt onze veerkracht onder spanning te staan. In deze workshop leer je door betere zelfkennis je eigen veerkracht op bouwen. Je krijgt inzicht in je eigen sterktes, in wat jou motiveert en wat jou energie geeft om door te gaan. We gaan aan de slag met het DISC-persoonlijkheidsprofiel en

Wat is dat eigenlijk: bewustzijn? En kunnen we die bron van vitaliteit ergens gewaar worden? Aan de hand van eenvoudige oefeningen verkennen we ons bewustzijn en staan we stil bij ons lijfelijk weten. We leren luisteren naar ons lichaam om zo op het spoor te komen van ons ‘echte’ zelf. Aan den lijve kunnen we ervaren hoe het voelt om in contact te zijn met onze innerlijke levenskracht en hoe dit ons doet volstromen met energie.

Een dag om (weer) in contact te komen met wie je in wezen bent. Een dag waar je leert om (steeds weer) te putten uit de bron van bruisende vitaliteit in jezelf. De manier van werken is gebaseerd op de Pesso therapie, een ervarings- en lichaamsgerichte therapie die werd ontwikkeld door Al Pesso en Diane Boyden, USA. (zie: www.pesso.be)

de Resilience-scan, twee fantastische hulpmiddelen. Met het DISC-profiel krijg je inzicht in je unieke persoonlijkheid, de Resilience-scan biedt de mogelijkheid om je persoonlijk trainingsprogramma te ontwerpen om meer veerkracht op te bouwen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 25 april 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Veerle Gouwy, pediatrisch verpleegkundige, vormingswerker Deelnameprijs € 70

Meebrengen: makkelijk zittende kledij

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 28 maart 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar ’t Groeihuis Sint-Jozefsdreef 7, 3020 Herent Begeleiding Gerke Verthriest, lichaamsgericht - experiëntieel psychotherapeute, vormingwerkster Deelnameprijs € 70

44

Verinnerlijking ‘In de loop van je leven ontdek je hoe kwetsbaar kracht en hoe krachtig kwetsbaarheid kan zijn’ Cornelie van Lierop In oktober vorig jaar nam Mieke deel aan het colloquium ‘Stilte werkt’ georganiseerd door de HogeschoolUniversiteit Brussel en Waerbeke vzw en gaf ze een workshop ‘Sterven en geboren worden Bewegen naar wie je in essentie bent’. Achteraf ontving ze spontaan de feedback om haar diepgaande, voedende en oprechte boodschap op nog veel plaatsen te mogen verspreiden. Deze vormingsdag is hiervan een invulling.

soonlijke getuigenis als verpleegkundige ontdekken we hoe begrippen als gezondheid en ziekte gaandeweg een ruimere betekenis hebben gekregen. Ze zijn een weg om meer bewustzijn te ontwikkelen. Ook het begin en het einde van het leven – geboren worden en sterven – hebben Mieke altijd verwonderd. Het zijn intense momenten van verinnerlijking en loslaten. Via lichaamsgerichte begeleiding of 'aanraking' vind zij een taal voor de integratie van lichaam, geest en ziel. Via ‘inkeer’ tot ‘omkeer’ komen. Een dag over groeien in ‘Hoop, geloof en vertrouwen’. Ondanks alles … en toch …

‘Zorgen voor’ vormt een rode draad in het leven van Mieke, maar de invulling ervan is grondig gewijzigd. Vanuit haar per-

Aansluitend op haar persoonlijke getuigenis worden reflectiemomenten en oefeningen in aandacht aangereikt.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep zorgverleners, verpleegkundigen, verzorgenden, maatschappelijk werkers, psychologen, pastoraal medewerkers, moreel consulenten, vrijwilligers, ergotherapeuten, kinesitherapeuten … – of niet zorgverleners Wanneer 18 maart 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar De Zandloper Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel Begeleiding Mieke Ballinckx, verpleegkundige en LiC verpleegwetenschappen Lichaamswerk en Coaching Deelnameprijs € 70

45

Communicatie in de zorg Liever communicatiever ? Of het nu over de relatie gaat met je familie, collega’s, partner of kinderen, steeds speelt communicatie een belangrijke rol. Toch is een goede communicatie niet vanzelfsprekend. Misverstanden zijn legio. Mensen voelen zich verkeerd begrepen, of niet gehoord. Communicatie is immers veel meer dan het uitwisselen van informatie via woorden en gebaren. Als mensen met elkaar spreken, spelen ook (onbewuste) emoties en patronen mee. Iedereen heeft bovendien zo zijn eigen stijl om iets (niet) duidelijk te maken. Om efficiënt te communiceren is het belangrijk inzicht te krijgen in de eigen communicatiestijl en die van de gesprekspartner. Ook echt kunnen luisteren en effectief omgaan met

(ongewenste) kritiek en feedback zijn belangrijk. Zowel het starten van een goed gesprek als het respectvol beëindigen zijn een ware kunst. Hoe vermijd je een discussie zonder een meningsverschil uit de weg te gaan?

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 17 en 24 januari 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding An Michiels, therapeute gespecialiseerd in het omgaan met hooggevoeligheid, auteur van het kinderboek ‘De Hoogsensitiviteit Survivalgids’ Deelnameprijs € 150

Dit is een heel praktische cursus met concrete voorbeelden en oefeningen om de communicatie in relaties te verbeteren. Tijdens deze tweedaagse cursus verkennen we verschillende communicatiestijlen en zoeken naar hulpbronnen om gesprekken te vergemakkelijken. We oefenen met effectieve, verbindende communicatie en besteden ook aandacht aan de weerstanden die een vlotte interactie in de weg kunnen staan.

46

Respectvol en verbindend communiceren Volgens het werk van Marshall Rosenberg (Geweldloze Communicatie) Respectvol en verbindend communiceren is een wijze van spreken én luisteren waarbij we op een heldere en duidelijke manier uitdrukken wat onze gevoelens en behoeften zijn en we met een open, niet oordelende houding luisteren naar wat er leeft bij de ander. Op deze manier komen een authentiek en waarachtig contact en samenwerking tot stand en kunnen conflicten voorkomen worden. We doen onszelf noch de ander geweld aan. We gaan niet in de strijd maar zoeken naar verbinding. We leren anders luisteren naar onszelf en de ander, we zijn in staat om te voelen wat we nodig hebben en empathisch aanwezig te zijn bij de ander. Op die manier ontstaan authentieke ontmoetingen op basis van gelijkwaardigheid.

Roddelen In elke organisatie wordt er geroddeld. Dit kan gaan van onschuldig plezier tot schadelijk gedrag. Waar ligt de grens en hoe ga je hier op verantwoorde wijze mee om? Via creatieve oefeningen en enkele theoretische schema’s staan we stil bij oorzaken, gevolgen en aanpak van roddelen in een teamwerking. Er is ruimte voor de concrete ervaringen van de deelnemers. Er worden praktische tips gegeven hoe teamleden hun eigen verantwoordelijkheid kunnen opnemen zowel voor zichzelf als voor de teamwerking.

Deze vorming heeft tot doel een inzicht te geven in respectvol en verbindend communiceren en de deelnemers d.m.v. oefeningen handvatten aan te reiken om tot een effectievere communicatie en samenwerking te komen. We oefenen in het waarnemen en uitspreken van - onze waarneming - onze gevoelens - onze behoeften - ons verzoek Tijdens deze training wordt op een zeer praktische en levendige manier het model van Geweldloze Communicatie van Marshall Rosenberg voorgesteld. We onderzoeken de valkuilen die respectvolle communicatie belemmeren en we oefenen aan de hand van concrete voorbeelden en ingebrachte situaties van de deelnemers.

Programma • oefening spraakverwarring: wat is roddelen – definitie • roddelen als maatschappelijk verschijnsel

• ontstaan van roddelen (als overlevingsstrategie) • kosten-baten-analyse van roddelen: de voordelen (winst) en nadelen (kost) van roddelen in een team/organisatie • “spelregels” voor roddelen • omgaan met “daderschap” en “slachtofferschap” • roddelen en groepsdynamica • roddelen in de praktijk: praktische tips voor slachtoffers, daders en verantwoordelijken: opnemen van zowel individuele als organisatorische verantwoordelijkheid Oefening: geven en ontvangen van complimenten – basisregels voor goede communicatie

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 6 maart 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar Kwadraet M. Hendrikaplein 16a, 9000 Gnet Begeleiding Patty Leppens, psychotherapeute, coach en opleider Deelnameprijs € 70

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 13, 20 en 27 maart 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar W.I.V. Lijnmolenstaat 151, 9040 Sint-Amandsberg Begeleiding Martine Bal, creatief agoge, contactclown Deelnameprijs € 225

47

Werkomgeving in de zorg Plezier in je werk Heb jij plezier in je werk? Is je antwoord ja, dan is de kunst om dit zo te houden. Is je antwoord ‘neen’, dan is het zinvol na te gaan waar dat aan ligt. Plezier in je werk is voor iedereen weer anders. Het is boeiend te onderzoeken wat het

voor jou betekent en wat jij kan doen om je eigen werkplezier en dat van anderen te vergroten? Dat is wat we tijdens deze dag samen gaan doen. Op een plezierige manier natuurlijk !!

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep geïnteresseerden Wanneer 19 mei 2014 van 09u00 tot 16u00 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Conny Thomas, sociaal agoge, psychotherapeute, educatief medewerkster Zorg-Saam Deelnameprijs € 70

48

De leidinggevende in de zorg Leiding geven in zorg en welzijn Situering Leidinggevenden spelen een cruciale rol in een organisatie. Zij bewegen op het kruispunt van vakmanschap en beleid. Door deze sleutelrol is er niet alleen technische kennis nodig maar bovendien is de dagelijkse omgang met medewerkers een kritische succesfactor. Daarom is het in dit kader zo belangrijk om met alle aspecten van communicatieve vaardigheden correct om te gaan. De vorming is verdeeld over 5 dagen en is opgedeeld in 4 modules waarin volgende inhouden aan bod komen: Module 1: De authentieke leider (Dag 1) - Inzicht in eigen leiderschapsgedrag, communicatie en motiverende omstandigheden met behulp van het DISC persoonlijkheidsprofiel ter waarde van € 30, in de prijs inbegrepen. - Stress managen.

Methodiek Interactieve sessies met inzichtelijke oefeningen, casusbesprekingen en mogelijkheid tot het oefenen van communicatieve vaardigheden. Elke deelnemer maakt een zelfcoachingsplan met eigen leerdoelen en acties dat tijdens de terugkomdag wordt gedeeld.

Module 2: De coachende leider (Dag 2 en 3) - Coachen van medewerkers. - Motiveren van medewerkers. - Managen van conflicten. - Geven van feedback. - Voeren van een slecht nieuwsgesprek. - Effectieve teams vormen. - Vergadertechnieken. - Het begeleiden van veranderingen en transities.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep iedereen die essentiële vaardigheden wil ontwikkelen voor de succesvolle uitoefening van een leidinggevende functie Wanneer 11, 12, 13, 14 februari en 21 maart 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar De Lindepoort Begijnenstraat 18/1, 2800 Mechelen Begeleiding Koen Deconinck, zelfstandig trainer Deelnameprijs € 375

Module 3: De strategische leider (Dag 4) - Opmaken van een afdelingsbeleidsplan. - Opmaken van een zelfcoachingsplan met leerdoelen en actieplan. Module 4: Terugkomdag (Dag 5) - Tijdens de terugkomdag worden de ervaringen van de deelnemers mbt de transfer van de opgedane kennis en vaardigheden geëvalueerd.

49

Veranderen : sturen op gedrag van mensen Veranderingen in de werksituatie zijn vandaag de dag eerder regel dan uitzondering. Naast organisatieveranderingen op collectief niveau maken de medewerkers ook individueel een veranderproces door. Steeds meer komt men tot het besef dat er meer aandacht moet zijn voor de individuele medewerker en diens veranderingsproces. Daarom is het belangrijk dat leidinggevenden voldoende handvaten krijgen aangereikt om op een constructieve manier dit veranderingsproces mee vorm te geven.

Weten is nog geen doen. Om tot effectieve gedragsverandering te komen, moet men in de praktijk vaak werken met gecombineerde oplossingen en zal communicatie ter bewustwording en attitudeverandering aangevuld moeten worden met interventies die het gedrag van medewerkers kunnen beïnvloeden. Deze workshop biedt leidinggevenden inzichten in menselijk gedrag, in de factoren die menselijk gedrag meebepalen en in technieken die de kloof tussen weten en doen kunnen verkleinen.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leidinggevenden Wanneer 13 maart 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Erna Claes, dr. in de psychologie, gespecialiseerd in de gezondheidspsychologie en gedragstherapie Deelnameprijs € 70

Werken aan werkvermogen Werken aan de gezondheid, het welzijn en de vitaliteit van medewerkers zal de kwaliteit van het werk en de duurzame inzetbaarheid van medewerkers bevorderen. Uiteraard is het werken aan werkvermogen een gedeelde verantwoordelijkheid van zowel de individuele medewerker als van de organisatie. Tijdens deze trainingsdag willen we vooral leidinggevenden meer inzicht bieden in de verschillende maatregelen die men kan nemen om het werkvermogen van medewerkers op een proactieve manier te optimaliseren.

Er wordt gewerkt vanuit een tweesporenaanpak: bevlogenheidsmanagement en gezondheidsmanagent met als uitgangspunt: “niet alleen gezond maar ook gemotiveerd aan het werk”. Factoren die de vitaliteit en de bevlogenheid bij medewerkers bevorderen komen aan bod alsook rechtstreekse aanknopingspunten voor de aanpak ervan. Daarnaast staat de gezondheid van de medewerker centraal en de rol die de leidinggevende kan spelen mbt de gezondheid en het welzijn van de medewerkers: hoe kan je als leidinggevende mee

waken over het welzijn van je medewerkers, hoe kan je als leidinggevende zelf een voorbeeldfunctie vervullen in het omgaan met werkstress, hoe

stressklachten bij medewerkers herkennen, bespreekbaar maken en oplossingsgericht aanpakken.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leidinggevenden Wanneer 21 februari 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar CC Hasselt Kunstlaan 5, 3500 Hasselt Begeleiding Erna Claes, dr. in de psychologie, gespecialiseerd in de gezondheidspsychologie en gedragstherapie Deelnameprijs € 70

50

Zelfreflectie als sleutel voor leidinggevenden Als leidinggevende staan we er vaak alleen voor. We voelen en denken veel, we doen ons werk maar werkelijk open praten met een teamlid kan niet. Sommigen dingen kunnen niet gezegd worden, andere liggen te moeilijk. Daarnaast dragen we de verantwoordelijkheid voor de keuzes en beslissingen die we nemen. Soms weten we het zelf niet goed of twijfelen we. Toch dringen beslissingen of standpunten zich op. We willen ook niet altijd de ‘boeman’ zijn en doen graag goed voor onze collega’s. Hierbij komt dat we als leidinggevende kijken we naar ons team of onze onderneming via onze eigen bril van belevingen en ervaringen. Deze ervaringen zijn ontstaan vanuit de onderneming maar worden mee aangevuld door de ervaringen die we hebben in ons persoonlijk leven, ...

Zonder dwarsliggers rijden er geen treinen Omgaan met weerstanden

In dit vormingsaanbod ligt de focus op het naar binnen richten met als resultaat dat het buiten ons zal veranderen door de manier waarop we ons voelen op het werk, in onze keuzes, … Wat komt o.a. aan bod: opzoeken van eigen ijkpunten, reflectie over eigen handelen, invloed van onbewuste op handelen, invloed van lichaamstaal op medewerkers, je eigen blinde vlek leren kennen en herkennen, invloed van de omgeving en het systeem, ... Er wordt ervaringsgericht en creatief gewerkt. Het spreekt voor zich dat een bereidheid tot je kwetsbaar op te stellen een must is. Privacy wordt gegarandeerd.

Deze vorming is voor leidinggevenden in het omgaan met weerstanden. Weerstanden bij verandering in de organisatie of bij individuele werknemers. Veel leidinggevenden schrikken terug als ze weerstand ondervinden en stellen zich dan soms autoritair op of trekken zich terug. In deze vorming wordt een helder en realistisch perspectief op dit thema gegeven met veel

tips om met weerstanden om te gaan. De verschillende oorzaken en uitingen van weerstand worden onderzocht en we staan stil bij de rijkdom die weerstanden kunnen betekenen voor de organisatie, het team en de samenwerking. Er worden oefeningen aangereikt en er wordt gewerkt met concrete situaties aangebracht door de cursisten.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leidinggevenden Wanneer 6 en 20 februari 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Martine Bal, creatief agoge, contactclown Deelnameprijs € 150

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep leidinggevenden Wanneer 3 april 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar Kwadraet M. Hendrikaplein 16a, 9000 Gent Begeleiding Sofie Stiers, creatief en transpersoonlijk psychotherapeute, coach, counselor Deelnameprijs € 70

51

Zorg voor de rouwende Aanvaarden, loslaten en verbinden Doorheen ons leven stuiten we op verlies en verandering. Het zet processen op gang, soms onopgemerkt, soms erg voelbaar. De noodzakelijke verliezen in ons leven hebben we nodig om verder te kunnen: “geboorte, verlies van onze kindertijd, jeugd, het verlaten van moeder, vader, …”. Maar er zijn verliezen waar we niet op gerekend hebben. Ze vallen binnen in ons leven en schudden en trekken aan ons. Op deze momenten vallen vaak woorden als “aanvaarden” en “loslaten”; moeilijke woorden waar we dikwijls geen blijf mee weten. Woorden die gemakkelijk en losjes uitgesproken worden maar vaak met een enorme impact ontvangen worden, met onmacht, boosheid en twijfel als gevolg.

“Aanvaarden en loslaten” hoe doe ik dat? Wat willen die woorden nu eigenlijk zeggen? Wat bedoel ik er mee als ik ze gebruik? In deze vorming gaan we op zoek naar de vele vormen van betekenis van deze woorden. Met een licht filosofische toets en een sterk ervaringsgerichte inslag kijken we naar ons zelf; “Wat betekenen ze voor mij? Waar ben ik dit reeds tegengekomen? Wat heb ik ermee gedaan?” en naar de ander: “Wat doet dit met iemand? Hoe kunnen ze in de weg staan? Waar vinden deze woorden een ingang?” Er worden geen “oplossingen” aangereikt maar wel handvatten die we zelf ontdekken en exploreren.

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep hulpverlener, zowel professioneel als vrijwilliger Wanneer 15 mei 2014 van 09u30 tot 16u30 Waar CC De Werft Werft 32, 2440 Geel Begeleiding Geert Hulselmans, counselor, rouwbegeleider en vormingswerker Deelnameprijs € 70

52

Rouwgroepen als bron van steun Opleiding voor begeleiders Nabestaanden bevinden zich in een kwetsbare periode in hun leven. Ze voelen zich soms eenzaam en hebben nood aan steun, erkenning en herkenning. Een gespreksgroep kan dan een belangrijke hulpbron zijn voor hen die behoefte hebben om hun ervaringen te delen met lotgenoten. Een gespreksgroep leiden is echter niet zo simpel. Een kwaliteitsvolle en zorgzame begeleiding is noodzakelijk wil de nabestaande de groep ook echt als ondersteunend ervaren.

Als u zich wilt bekwamen in het begeleiden van rouwgroepen, dan is dit programma iets voor u!

PRAKTISCHE GEGEVENS Doelgroep professionelen en geschoolde vrijwilligers die rouwgroepen willen begeleiden Wanneer 6, 13 en 20 juni 2014 Waar PRH Otto Veniusstraat 15, 2000 Antwerpen Begeleiding Gerke Verthriest, lichaamsgerichtexperiëntieel psychotherapeute, rouwtherapeute en vormingswerkster Deelnameprijs € 225

U krijgt een mix aangeboden van (beknopte) theoretische inzichten in rouw en groepsdynamica, gekoppeld aan ervaringsgerichte oefeningen en training van vaardigheden. U staat stil bij de praktische kant van de organisatie en het verloop van een rouwgroep. U maakt kennis met de verschillende thema’s die aan bod kunnen komen en oefent de methodieken die aangewend kunnen worden.

53

54

PRAKTISCHE INFO Inschrijvingen Inschrijven vooraf is noodzakelijk en kan via onze website : www.zorgsaam.be Ga in het menu Onze vormingen naar Onze vormingen voor jou – hier kan je kiezen voor opzoeken via de mozaiek, deze komt overeen met de onderverdelingen in de brochure of via trefwoord. Let op : je moet je eerst registreren voordat je je kan inschrijven voor een vorming. Eenmaal geregistreerd kan je makkelijk met je gebruikersnaam en passwoord voor andere vormingen inschrijven. Indien je over de inschrijving vragen hebt, kan je ons telefonisch bereiken op 016/24 39 73 of via mail : [email protected] Dadelijk na de online inschrijving ontvang je een bevestigingsmail, gevolgd door een factuur op het door jou opgegeven facturatieadres. De inschrijving is definitief na betaling van deze factuur. Betalingen : De datum van betaling geldt als inschrijvingsdatum. We vragen na ontvangst van de factuur om het cursusgeld over te schrijven op het rekeningnummer van Zorg-Saam met vermelding van de cursuscode en naam van de deelnemer. Deelnemersprijs : Zorg-Saam vzw probeert de deelnemersprijs zo democratisch mogelijk te houden. We moeten echter rekening houden met een aantal vaste kosten zoals de huur van de lokalen en de honoraria van de vormingsmedewerkers… Voor personen met een vervangingsinkomen of zonder inkomen (hiervoor vragen wij uiteraard bewijs) zijn de prijzen steeds bespreekbaar. Bij jaartrainingen kan de betaling van de deelnemersprijs, mits overleg, gespreid worden. Bevestiging : Na de online inschrijving ontvang je geen bevestiging meer. Enkel indien de cursus niet kan doorgaan of bij onverwachte wijzigingen word je hiervan per mail op de hoogte gebracht. Wanneer gaat een vorming niet door ? Wanneer een cursus onvoldoende inschrijvingen heeft of bij ziekte van een docent kunnen wij de cursus annuleren. Wij verwittigen de ingeschreven deelnemers enkele dagen voor de geplande startdatum en betalen uiteraard het reeds betaalde cursusgeld integraal terug. Annulatievoorwaarden : Wanneer je onverwacht niet kan deelnemen aan een vorming, betaal je tot 1 maand voor de vorming € 15 administratiekost. Indien je later dan 1 maand voor de vorming annuleert, kan je een andere persoon in jouw plaats laten deelnemen. Deze brochure is met de meeste zorg opgesteld. Vergissingen en fouten zijn echter menselijk, en wijzigingen zijn soms noodzakelijk of buiten onze wil. Bent je tevreden, zeg het voort ! ben je niet tevreden, zeg het ons ! 55

Remylaan 4b - 3018 Wijgmaal-Leuven tel 016/24 39 75 - fax 016/24 39 71 www.zorgsaam.be [email protected]

vorming - opleiding - ondersteuning - vorming - opleidin

OPLEIDINGEN voorjaar 2014

Recommend Documents