Opleiding Duurzaam Gebouw : BOUWAFVAL

Opleiding Duurzaam Gebouw : BOUWAFVAL Leefmilieu Brussel

LENTE 2013

Selectief slopen en ontmantelen van gebouwen Philippe Van de Velde

OVAM -Gestion des déchets et des matériaux service Ketenbeer – équipe Eindverwerking en Bouw

Inhoudstafel

Van afvalstoffen naar materialenbeheer in de bouw –

Het uitvoeringsplan 'bouw' in materialenbeheer

Selectief slopen als opstap naar optimaal beheer –

Wetgeving

–

Inhoud en opstellen van sloopinventaris

Gevaarlijke afvalstoffen in de bouw (overzicht) –

Eigenschappen

–

Herkennen

3

Opleiding “DUURZAAM GEBOUW : BOUWAFVAL” – BIM – Voorjaar 2013

Van afvalstoffen- naar materialenbeheer Om de materiaalkringloop optimaal te laten draaien, is het noodzakelijk:

„de dingen juist te doen‟  Optimalisatie die leidt tot een efficiënter materiaalgebruik en een vermindering van de milieu-impact  De kringloop sluiten  Lekstromen vermijden  Productie- en consumptieproces bijsturen

„de juiste dingen te doen‟  Innovatie die leidt tot minimale milieu-impact  De kringloop hertekenen 4


Ketenwerking en ecodesign

5


Beleidvisie materialenbeheer in de bouw

Sectoraal Uitvoeringsplan “Milieuverantwoord materialengebruik en afvalbeheer in de bouw”  Doel:  milieuverantwoord gebruik  materialenkringlopen sluiten (cradle to cradle)  verspilling vermijden  delfstoffengebruik verminderen

6


Uitvoeringsplan 'bouw' Sectoraal Uitvoeringsplan “Milieuverantwoord materialengebruik en afvalbeheer in de bouw” (2007) 5 projecten Project 1: Milieuverantwoord materiaalgebruik in de bouw Project 2: Selectief slopen Project 3: Ketenbeheerssysteem puingranulaten Project 4: Steenachtige fracties Project 5: Recyclage specifieke bouwmaterialen

7


Bouw- en sloopafval in Vlaanderen

 Herkomst  Bouwen, renoveren en slopen van gebouwen en constructies (80%)  Aanleg en opbraak van wegen en verhardingen (20%)

 Hoeveelheid  Ongeveer 11 miljoen ton per jaar  2 ton per Vlaming per jaar

 Aandeel  Bedrijfsafvalstoffen (28,5%)  Huishoudelijke afvalstoffen (20,5%)

8


Bouw- en sloopafval in Vlaanderen  Verwerking van bouwen sloopafval  Sorteerbedrijven  Uitsortering van gemengd bouwen sloopafval  Steenfractie naar breekinstallatie

 Vaste breekinstallatie  Mobiele breekinstallatie op sloopwerf

 Meer dan 90 % van het bouw en sloopafval wordt gerecycleerd Recyclage biedt dubbel milieuvoordeel:  Betere en milieuveilige oplossing voor afvalstoffen  Minder gebruik van grond- en delfstoffen

9


Knelpunten granulaten 10% te lage milieutechnische kwaliteit Puin mogelijk vervuild met gevaarlijke afvalstoffen: asbest, pcb‟s, KWS Vertrouwen in de markt is laag  Mogelijke vervuiling?  Bouwtechnische eigenschappen?  Laagwaardige toepassing

10


Verbeteren kwaliteit gerecycleerde granulaten  DOEL beheersysteem milieukwaliteit gerecycleerde granulaten: kwaliteit en traceerbaarheid garanderen zodat meer afzetgebieden kunnen worden aangesproken (afzet hoogwaardigere toepassingen)

11


Selectief slopen in het “Beheersysteem”  Hoogwaardig gesloten cyclus met hergebruik van bouwmaterialen start bij selectief slopen/ontmantelen!

 Het scheiden van alle gevaarlijke en niet-gevaarlijke afvalstoffen aan de bron is van cruciaal belang  De wetgeving i.v.m. selectief slopen/ontmantelen moet nageleefd worden zodat de verantwoordelijkheden niet verschoven worden naar een volgende schakel in de keten  handhaving!

12


Voordelen selectief slopen Scheiden van bouwafvalstoffen (gevaarlijke en nietgevaarlijke afvalstoffen) aan de bron

Betere opvolging van de afvalstromen Betere en meer milieuvriendelijke recyclage Illegaal verwijderen bemoeilijken Eerlijkere concurrentie in onder meer de bouwen afvalsector

13


Sloopinventaris afvalstoffen in VLAREMA  Hoofdstuk 4. Algemene bepalingen over het beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen, Afdeling 4.3. Afzonderlijke inzameling van afvalstoffen  Art. 4.3.3. §1. Om gebouwen te slopen of te ontmantelen die geheel of gedeeltelijk een andere functie dan wonen hadden waarvan het bouwvolume groter is dan 1000 m3, is een sloopinventaris afvalstoffen vereist. Die sloopinventaris afvalstoffen wordt opgesteld in opdracht van de houder van de stedenbouwkundige vergunning. Deze is verantwoordelijk voor de keuze van een architect of een deskundige die over voldoende kennis beschikt van de afvalstoffen die bij het selectief slopen of ontmantelen zullen vrijkomen, en die de hoeveelheden van die afvalstoffen kan inschatten. 14


Wanneer is een sloopinventaris verplicht?  Als stedenbouwkundige vergunning is vereist voor de geheel of gedeeltelijk sloop of ontmanteling bij afbraak of renovatie  Het gebouw geheel of gedeeltelijk geen woning is/was  Het af te breken of te ontmantelen volume groter is dan 1000 m³  Dus niet verplicht voor: - appartementsgebouw - wegeniswerken - bedrijfsgebouwen kleiner dan 1000 m³

15


Wie doet wat?  De houder van de stedenbouwkundige vergunning moet:  een architect of een deskundige inschakelen om de sloopinventaris afvalstoffen op te maken (de architect/deskundige moet voor het uitvoeren van deze opdracht niet over een erkenning beschikken)  aan de ontmantelaar/sloper vóór de toewijzing van de sloop- of ontmantelingswerken een ingevulde sloopinventaris kunnen voorleggen. De inventaris bevat alle gevaarlijke en niet-gevaarlijke afvalstoffen die zullen vrijkomen bij de sloop- en/of ontmantelingswerken  de transportdocumenten en de aanvaardingsbonnen van de afgevoerde afvalstoffen gedurende een periode van vijf jaar bijhouden

16


Wie is deskundige en doet wat?  Geen erkenning voor deskundige, eigen inschatting van mogelijkheid opgelegde taken te vervullen  Verantwoordelijkheid contractueel met opdrachtgever te bepalen  Verzekering beroepsfouten  De architect of de deskundige  onderzoekt of laat onderzoeken op basis van plannen, terreinbezoek, indien nodig bemonstering en analyse welke afvalstoffen zullen ontstaan bij de afbraak of ontmanteling van een gebouw of een gedeelte ervan  brengt alle gegevens samen in een sloopinventaris, met indien nodig bijlagen (onderzoeken, detailplannen, …)  gaat na of het slopen op selectieve wijze is gebeurd en of de afvalstoffen op de werf maximaal werden gescheiden aan de bron  volgt de afvalstoffentransporten op en stuurt deze zo nodig bij

17


Rol van architect/deskundige: aandachtspunten  Afspraken rond taken, verantwoordelijkheid en vergoeding  Tijdsspanne tussen opstellen inventaris en start van de werken ... en afvoer van de bouwafvalstoffen  Ingrijpen op verloop sloopwerken  Tussenkomst bij transporten van afvalstoffen

18


Opstellen van de sloopinventaris  Onderzoek van de plannen  Historiek van het gebouw – welke bestemmingen – ingedeelde activiteiten VLAREM/ VLAREBO • plaatsing van bepaalde machines • ligging van opslagtanks – welke wijzigingen en aanpassingen in het verleden • gebruik van materialen zoals asbest – calamiteiten zoals brand  Controle van asbestinventaris  Terreinbezoek – Bemonstering van mogelijke verontreiniging – Laboratoriumonderzoeken 19


Sloopinventaris afvalstoffen  Het formulier „sloopinventaris afvalstoffen‟ bevat  de identificatie van de bouwplaats

 de lijst van alle gevaarlijke en niet-gevaarlijke afvalstoffen die zullen vrijkomen

 Per afvalstof  de benaming  de bijhorende EURAL-code  de vermoedelijke hoeveelheid uitgedrukt in m³ en in ton  de plaats binnen het gebouw waar de afvalstof voorkomt  de verschijningsvorm

 Modelformulier „sloopinventaris afvalstoffen‟ - www.ovam.be 20


Sloopinventaris afvalstoffen: inhoud  Gevaarlijke afvalstoffen  de precieze identificatie van afvalstof met EURAL code

 de exacte plaatsen waar de afvalstoffen zich bevinden, met plan  de juiste totale hoeveelheid van de afvalstoffen  een ruime beschrijving van de verschijningsvorm

 Niet-gevaarlijke afvalstoffen  de vermoedelijke hoeveelheid uitgedrukt in m³ en in ton  de plaats binnen het gebouw waar de afvalstof voorkomt

21


EURAL codes  Afval indelen naar herkomst en aard  Gebruik determinatietabel aanbevolen  EURAL-wizard op OVAM-website: http://www.ovam.be/jahia/Jahia/pid/1021  Code met 6 cijfers, * voor gevaarlijke bijgevoegd  Meeste bouwafvalstoffen in hoofdstuk 17: sloopafval en afgegraven bodem – 17 06 isolatiemateriaal en asbesthoudend bouwmateriaal – 17 06 01*asbesthoudend isolatiemateriaal – 17 06 03*overig isolatiemateriaal dat uit gevaarlijke stoffen bestaat of dergelijke stoffen bevat 22


Modelformulier sloopinventaris afvalstoffen

23


Wie ontvangt de sloopinventaris?  De opdrachtgever, de houder van de stedenbouwkundige vergunning  De ontmantelaar/sloper  De veiligheidscoördinator tijdens de sloopwerken  Indien gevraagd de gemeentelijke diensten voor stedenbouw

 De sloopinventaris afvalstoffen maakt deel uit van de aanbestedingsdocumenten, de prijsvraag of de contractuele documenten.  Naar de OVAM is het niet verplicht 24


Selectieve slopen - puinverwerking  Afvoer puin naar vergunde breekinrichting: exploitant van breekinrichting wordt door bouwheer in bezit gesteld van verklaring van selectieve sloop en herkomst opgemaakt door architect of deskundige en de sloper dat aan artikel 5.2.2.1, § 4 van VLAREA wordt voldaan  Puin dat hieraan voldoet wordt door de uitbater van een breekinstallatie ingedeeld als laag miliuerisico. – minder opvolging – goedkoper verwerking  Indien aan wetgeving selectief slopen niet is voldaan  exploitant breekinrichting merkt het puin aan als verdacht met hoog milieurisico 25


Verklaring selectieve sloop  De verklaring geeft aan of het puin dat verkregen is door selectieve sloop en niet mogelijk verontreinigd is met gevaarlijke afvalstoffen  Sloper en deskundige/architect stellen de verklaring op. Ondertekenen samen met de opdrachtgever

 Enkel voor de steenachtige puinfracties van het bouwafval dat ontstaan is bij de sloop  Een exemplaar waarvan kopies de transporten samen met het identificatieformulier begeleiden

26


Handhaving selectief slopen  De toezichthoudende overheid controleert of de wetgeving inzake selectief slopen en ontmantelen uitgevoerd wordt conform de modaliteiten van het VLAREA en neemt indien nodig passende maatregelen (sancties voor milieu-overtreding)  De OVAM geeft alle inkomende klachten en illegale praktijken over bouwen sloopafval door aan de toezichthoudende overheid voor verder onderzoek  De Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 die de gemeenten afsluiten met de Vlaamse overheid op het vlak van milieu, moedigt gemeenten aan om te controleren en op te volgen of de vergunde sloopwerken op een selectieve manier gebeuren

27


Sancties selectief slopen  De toezichthoudende overheid kan proces verbaal opstellen indien blijkt dat bij een sloop of ontmanteling geen inventaris vooraf werd opgesteld indien dat was vereist voor VLARE(M)A.

 Dit is een milieu-overtreding. Parket beslist over de vervolging op grond van Afvalstoffendecreet.  Bij seponering kan Vlaamse Raad voor handhaving een administratieve sanctie opleggen

 Het ontbreken van een sloopinventaris is enkel relevant voor de uitvoering van de sloopwerken.  De bouwheer, houder van de stedenbouwkundige vergunning, begaat dan een de overtreding, niet de deskundige/architect

28


Selectief slopen - handleiding  In voorbereiding: handleiding of code van goede praktijk voor slopen en ontmantelen van gebouwen  Belangrijkste onderwerpen  opstellen van een sloopplan op basis van het verzamelde historisch onderzoek van het gebouw, van de stedenbouwkundige plannen en van de VLAREBO-activiteiten die in het gebouw werden uitgevoerd  overzicht van onderzoeken, bemonstering en analyse  mogelijkheden voor verwerking van de belangrijkste afvalstromen bij een afbraak of ontmanteling  vaak gestelde vragen

29


Sloopinventaris afvalstoffen: verdere stappen  Selectief slopen en/of ontmantelen van bedrijfsgebouwen die een bouwvolume omvatten van minder dan 1000 m³ en van wegeniswerken  Ook in de gevallen waarvoor nog geen sloopinventaris afvalstoffen verplicht is, wordt de opstelling ervan toch aangeraden  De overheid kan in overleg met de sector in de toekomst de sloopinventaris afvalstoffen uitbreiden voor alle sloop- en/of ontmantelingswerken waarvoor een stedenbouwkundige vergunning nodig is  Koppeling aan de aanvraag van een stedenbouwkundige vergunning waarbij de sloopinventaris een deel van het dossier wordt onderzocht door OVAM en administratie RWO (sloopinventaris als vormelijk deel van de aanvraag voor de sloopvergunning)

30


Gevaarlijke afvalstoffen in de bouw  waarschijnlijk niet meer dan 1% van afvalstoffen bij afbraak  geen bouwen sloopafval  vragen om detailbeschrijving in sloopinventaris  belangrijkste soorten aangetroffen bij afbraak – asbest (los en hechtgebonden) – teerhoudende dakbedekkingen en asfaltpuin – PCB-houdende olie (in transformatoren) – olie- en slibresten uit onder meer brandstoftanks, – elektrisch en elektronisch schroot, TL-buizen – roet – behandeld hout 31


Gevaarlijke afvalstoffen op de werf Aannemer (sloper) is 'producent' (eigenaar) van de afvalstoffen, tenzij contractueel anders bepaald

Aannemer is verantwoordelijk naleven sorteerregels en correcte afvoer Mogelijkheden recyclage of verwerking divers Uitwerken van sloopplan of werkplan gevaarlijke afvalstoffen met werfoverleg

Bij kleinere werven kan architect coördineren 32


Vervuild puin Aanwezigheid, ook in kleine concentratie, gevaarlijke afvalstoffen

Meer dan 0,5% organisch afval Meer dan 0,5 % niet-steenachtige afvalstoffen

Weigering of acceptatie door brekers als puin met hoog-risicoprofiel, of verwijzing naar sorteercentrum Afvoer naar stortplaats met heffing 33


Brochure selectief slopen  Opmaak brochure door OVAM i.s.m. VCB en CASO  Inhoud brochure  toelichting wetgevend kader  verantwoordelijkheden architect/deskundige, houder stedenbouwkundige vergunning, sloper  inhoud sloopinventaris  betekenis verklaring 'selectieve sloop/ontmanteling'  link naar beheersysteem milieukwaliteit gerecycleerde granulaten: overdracht puin aan breker, verklaringen, hooglaag milieurisicoprofiel  handhaving

34


Selectief slopen op OVAM-website  Modelformulier van de sloopinventaris afvalstoffen  Standaardbestek voor sloop- en ontmantelingswerken  Modelformulier van een „verklaring van selectieve sloop/ontmanteling‟  Lijst met veel gestelde vragen (FAQ) over selectief slopen en ontmantelen  Downloaden brochure

35


Gevaarlijke afvalstoffen bouw OVAM website  downloadbaar document "leidraad asbest": http://www.ovam.be/jahia/Jahia/pid/621?lang=null

 recycleren dakbitumenafval: http://www.ovam.be/jahia/Jahia/pid/2456  lijst van merknamen van PCB vloeistoffen: http://www.ovam.be/jahia/Jahia/pid/921:  van erkende overbrengers PCB-houdende toestellen: http://217.21.184.150/LijstenWebService/jsp/lijst.jsp  de lijsten van o.m. erkende overbrengers voor diverse soorten gevaarlijk afval: http://217.21.184.150/LijstenWebService/?removeLabo=true 36


Opleiding Duurzaam Gebouw : BOUWAFVAL

Recommend Documents