IPMA NL Interestgroep Programma Management 12 maart 2008
Op Programma Management Safari Bert van der Hooft MCM (
[email protected]) Maart 2008
© Logica 2008. All rights reserved
Wie ben ik?
• Bert van der Hooft
• Competence lead LogicaCMG Financial Services
Bert van der Hooft
• En ooit op safari geweest…
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 2
Wat wil ik samen met u doen?
• Kijken hoe Programma Management in het wild er uit ziet. • Op zoek naar de diversiteit • Doet mee met deze “ game drive”
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 3
Wat gaan we doen? 1
De stelling De varieteit van programma management in het wild Een guided tour
2
De dialoog Een dialoog over de stelling in het Safari Café Micro voorbeeld van een large scale intervention (world café) IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 4
De startstelling
Programma management vraagt om een meervoudige kijk en een situationele aanpak
Managen van de variëteit
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 5
Programma Management: op safari Wat kunnen we zien…
De variëteit in het wild
Introductie Programma Management In het wild
Programma
Slotstelling
strategieën IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 6
Programma Management: introductie Tien blinde mannen en een olifant
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 7
Programma Management: introductie De tien strategiescholen van Mintzberg
Ontwerpen (schepping) Planning (formalistisch) Positionering (analytisch) Ondernemen (visionair) Kennis (geestelijk
Leren en verbeteren) Politiek (onderhandeling)
Cultureel (collectief) Omgeving (reactief) Configuratie (verandering)
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 8
Programma Management: introductie Programma Management: een toren van Babel?
Beheersing & Blauwdruk
Netwerken & Risicomanagement
Programme Management is the
Programma Management is een
coordinated management of a
verzameling tijdelijke inspanningen
portfolio of projects that change
die mensen in samenwerkende
organizations to achieve benefits that
organisaties ondernemen om
are of strategic importance (MSP:
bepaalde doelen na te streven (Rudi
Managing Successful Programmes).
Kor, Gert Wijnen).
Variëteit
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 9
Programma Management: introductie Programma Managers voor de leeuwen
Programma Management
Het is niet altijd wat het lijkt
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 10
Programma Management: de strategiescholen Wat kunnen we zien…
De variëteit in het wild
Introductie Programma Management In het wild
Programma
Slotstelling
strategieën IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 11
Programma Management: de variëteit in het wild De variëteit van Programma Management 10 scholen
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 12
Programma Management: de variëteit in het wild Stelling: variëteit vraagt om situationeel Programma Management 10 scholen, vijf hoofdvormen
Leiden Plannen Onderhandelen Ontwikkelen Verkennen
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 13
Programma Management: de variëteit in het wild Stelling: variëteit vraagt om situationeel Programma Management 10 scholen, vijf hoofdvormen
Leiden Plannen Onderhandelen Ontwikkelen Verkennen
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 14
Programma Management: De variëteit in het wild Leiden: de premisse
Leiden
Een visionair proces:
Ondernemers
• Deze benadering beschouwt Programma Management als een visionair proces van de charismatische initiator dan wel de leider van het programma.
school Waar is de leider?
Een onderhandelingsproces:
Politieke (power) School Wie is (vandaag) nummer één?
• Hier wordt de Programma Management beschouwd als een proces van onderhandeling tussen stakeholders binnen het programma en/of tussen het programma en de externe stakeholders.
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 15
Programma Management: de variëteit in het wild Leiden: de kenmerken
Leiden
• Politieke spellen Politieke (power) School
• Stap voor stap • Coalitievorming • Doelconflicten
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 16
Programma Management: de variëteit in het wild Leiden: de kenmerken Stap voor stap
Besluit (precedent) Besluit (precedent) Besluit
IPMA NL Op Programma Management Safari
Leiden
Strategie d.m.v. geleidelijk ontwikkelend perspectief
Onvermogen om tot strategie te komen; wel vermogen om te besluiten
No. 18
subgroepen Programma Management: de variëteit in het wild
Leiden
Leiden: de kenmerken
Coalitievorming Belang/doel
Belang/doel
Belang/doel
1
2
3
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 19
Programma Management: de variëteit in het wild Leiden: de kenmerken
Leiden
Doelconflicten
De praktijk: gescoord? Kosten
• Scoring van portfolio leidde tot “eindelijk overzicht en inzicht” • (Binnen twee minuten) “maar we weten toch wel wat goed is?” • De scoring maakte het politieke keuzeproces zichtbaar Opbrengsten IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 21
Programma Management: de variëteit in het wild Stelling: variëteit vraagt om situationeel Programma Management 10 scholen, vijf hoofdvormen
Leiden Plannen Onderhandelen Ontwikkelen Verkennen
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 22
Programma Management: De variëteit in het wild
Plannen
Plannen: de premisse
Ontwerpschool Eerst kijken dan bouwen…
Planningsschool Volg de planning…
Positionerings-
Schrijft voor hoe Programma Management uitgevoerd zou moeten worden. Kernmerken: • Gestructureerd, formeel, analytisch en ontwerpmatig formuleren van het programma • Partijen worden tevreden gesteld door een gemeenschappelijk doel en de implementatie van de strategie door het systematisch managen van de schaarse middelen. • De projecten realiseren resultaten die bijdragen aan de doelstelling
school Niets dan de feiten… IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 23
Programma Management: De variëteit in het wild
Plannen
Plannen: de premisse
Ontwerpschool Eerst kijken dan bouwen…
Planningsschool Volg de planning…
• Sequentiële benadering waarbij het doel en vervolgens het middel (programma, projecten, plateaus) worden benoemd. • Eenduidigheid in doelstelling: de projecten dragen bij tot één gemeenschappelijk doel. • Optimalisatie van de investeringen (bestede tijd en doorlooptijd) en monitoring daarvan.
Positioneringsschool Niets dan de feiten… IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 24
Programma Management: de variëteit in het wild
Plannen
Plannen: de kenmerken
Een scheppingsproces: Ontwerpschool Eerst kijken dan bouwen…
Proces van conceptie waarbij de interne situatie van het programma aangepast aan de omgeving. Dit om de best mogelijke pasvorm (match) te verkrijgen.
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 25
Programma Management: de variëteit in het wild
Plannen
Plannen: de details • Strategie is vooraf geëxpliceerd
• De verandering is groot. Beperkte tijd voor realisatie • Routinematige aanpak
Ontwerpschool Eerst kijken dan bouwen…
• Weloverwogen vorming van een programma • Het programma start pas als het duidelijk is wat het eindresultaat (blueprint) is en in welke stappen (plateaus) dit bereikt wordt en welke benefits bereikt worden om de targets te realiseren. • Programma is expliciet, eenduidig en strategisch • Eenvoudig en aansluitend besturingsmodel • Machtscentrum • Resourcemanagement: krachten van de organisatie • Het programma is af wanneer de strategie volledig is gerealiseerd en de benefits verzilverd zijn.
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 26
Programma Management: De variëteit in het wild
Plannen
Plannen: de kenmerken
Een formeel proces:
Planningsschool Volg de planning…
Een strenge reeks stappen van situatieanalyse tot aan de ontwikkeling en de verkenning van diverse alternatieve scenario's. Gericht op de implementatie van de werkend product, systeem, concept of werkwijze.
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 27
Programma Management: De variëteit in het wild
Plannen
Plannen: de praktijk
Planningsschool Volg de planning…
Issue, risk Management
Planning
Configuration Management
Quality Management
Benefits Management
Stakeholders Management
Organisation
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 28
Programma Management: De variëteit in het wild
Plannen
Plannen: de praktijk
Planningsschool Volg de planning…
Issue, risk Management
Planning
Configuration Management
Quality Management
Benefits Management
Stakeholders Management
Organisation
In de praktijk meer en meer toegepast als letterlijk ingeraamd werk met instructies, templates en tools en in het functiegebouw opgenomen functies (zoals programma manager). IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 29
Programma Management: de variëteit in het wild
Plannen
Plannen: de kenmerken
Als een analytisch proces: Positioneringsschool Niets dan de feiten…
• Portfolio analyse • Bijdrage programma aan portfolio
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 30
Programma Management: de variëteit in het wild Stelling: variëteit vraagt om situationeel Programma Management 10 scholen, vijf hoofdvormen
Leiden Plannen Onderhandelen Ontwikkelen Verkennen
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 31
Programma Management: De variëteit in het wild
Onderhandelen
Onderhandelen: de kenmerken
Een reactief proces: Omgevingsschool Het hangt er vanaf…
Culturele school De appel valt niet ver van de boom…
Reactie op de uitdagingen die door de omgeving worden opgelegd. Minder structuur door stakeholders het uitgangspunt te laten zijn. Een collectief proces: • Deze benadering bekijkt Programma Management als collectief proces dat diverse groepen en afdelingen betrekt binnen het bedrijf; het programma is zo een weerspiegeling van de collectieve cultuur van de organisatie.
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 32
Programma Management: de variëteit in het wild Stelling: variëteit vraagt om situationeel Programma Management 10 scholen, vijf hoofdvormen
Leiden Plannen Onderhandelen Ontwikkelen Verkennen
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 33
Programma Management: De variëteit in het wild
Ontwikkelen
Ontwikkelen: de kenmerken Een geestelijk proces:
Cognitieschool
Zien is geloven…
Programma Management als mentaal proces, waarbij gebouwd wordt hoe mensen patronen en procesinformatie waarnemen en kennis verwerken. Een ontstaansproces:
Leerschool
Het Programma Management besteedt intensieve aandacht aan de leerpunten (wat werkte wel en wat niet) om deze "learned lessons" vervolgens op te nemen in haar actieplan.
Blijven proberen…
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 34
Programma Management: de variëteit in het wild Stelling: variëteit vraagt om situationeel Programma Management 10 scholen, vijf hoofdvormen
Leiden Plannen Onderhandelen Ontwikkelen Verkennen
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 35
Programma Management: de variëteit in het wild
Verkennen
Verkennen: de premisse
Een veranderingsproces Configuratieschool
Proces om de organisatie van de ene besluitvormingsstructuur naar een andere om te zetten.
Van kleur verschieten…
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 36
Programma Management: op safari Wat kunnen we zien…
De variëteit in het wild
Introductie Programma Management In het wild
Programma
Slotstelling
strategieën IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 37
Programma Management: programma-strategieën Leiden
Plannen
Onderhandelen
Ontwikkelen
Verkennen
Transformatie
Transitie:
Start, weg en eindpunt zijn bekend
Startpunt is bekend
Welke veranderstrategie?
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 38
Programma Management: programma-strategieën Leiden
Plannen
Onderhandelen
• Sturing door de top • Doelgericht • Legitieme macht • Geen participatie • Macht-Dwang proces
• Initiatief bij de top • Doelgericht • Expertmacht • Inbreng experts • Weinig participatie • Rationeel proces
Haalbare oplossing
Best maakbare oplossing
Motiverende oplossing
Samen gemaakte oplossing
Oplossing die energie losmaakt
Onbekend en in beweging
Maakbaar: omschreven en gegarandeerd
Bedacht en niet gegarandeerd
Geschetst en niet voorspelbaar
Onvoorspelbaar
Machtscentrum is vereist
Zachte aspecten vragen aandacht
Vermogen om tot coalitie te komen is nodig
Daadkracht is vereist
(Zelf)organisatie is nodig
• Meer partijen • Resultaatgericht • Positiemacht • Inbreng partijen • Onderhandeling • Politiek proces
Ontwikkelen • Participatief • Probleemgericht • Indirecte macht • Inbreng medewerkers • Veel participatie • Leerproces
Verkennen • Interactief • Toekomstgericht • Verbeeldingskracht • Samen optrekken • Dialoog en conflict • Veel interactie • Dynamiserend
Naar: Minztberg, Boonstra en De Caluwé
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 39
Programma Management: op safari Wat kunnen we zien…
De strategie
De variëteit in het wild
scholen Programma Management In het wild
Veranderstrategieën
Slotstelling
IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 40
Programma Management: slotstelling Sluit aan…..
Ontwerpen (schepping)
Leren en verbeteren)
Overdenk bij Programma Management de aansluiting bij de (gehanteerde) strategieschool IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 41
Programma Management: slotstelling Sluit aan…..
Leren en verbeteren)
Ontwerpen (schepping)
Leiden
Plannen
Onderhandelen
Ontwikkelen
Verkennen
Overdenk de Programma Management vorm IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 42
Programma Management: slotstelling Sluit aan…..
Leren en verbeteren)
Ontwerpen (schepping)
Leiden
Plannen
Onderhandelen
Ontwikkelen
Verkennen
Overdenk de Programma Management school…in elke fase IPMA NL Op Programma Management Safari
No. 43
Programma Management In het wild
Bedankt voor uw aandacht Bert van der Hooft MCM, maart 2008
© Logica 2008. All rights reserved