Ontwikkelingen
Interdisciplinaire samenwerking: de T-shaped professional
• Participatiewet (WWNV)
in relatie tot de participatie van burgers met ernstige en langdurige beperkingen
• Decentralisatie jeugdzorg • Passend onderwijs
Welzijn nieuwe stijl vraagt om onderwijs nieuwe stijl
• Transitie en Transformatie AWBZ naar Wmo
Lies Korevaar Utrecht, 4 oktober 2013
Cliënten van de AWBZ naar de Wmo
Mensen met beperkingen participeren in de wijk (en daar buiten)
Totaal ongeveer 180.000 mensen Naar grondslag: • somatische aandoening • psychogeriatrische problematiek • psychiatrische stoornis • verstandelijke handicap • lichamelijke handicap • zintuiglijke handicap
38.000 14.000 56.000 50.000 14.000 5.000
Participeren doe je zelf, anderen kunnen dit ondersteunen
Participeren doe je in rollen 3
1
Participatiedoelen
Werkwijze Rehabilitatie Rol + omgeving (van eigen voorkeur/keuze)
• Ik wil in het najaar van 2013 verkoper worden in ‘t Brughoes in Tynaarlo
Vaardigheden + Hulpbronnen • Ik wil de komende tijd met plezier blijven wonen in mijn 2-kamer flat in Paddepoel te Groningen
Eigen kracht
Mantelz./soc. netwerk
• Ik wil de komende tijd 1x per maand op zondag met een lid van de keyring naar de kerk
Vrijwilligers Professionele ondersteuning
Succes + Tevredenheid 5
Lectoraat Rehabilitatie
Voorbeelden van praktijken • Activerend huisbezoek door vrijwilligers aan wijkbewoners in Groningen met een psychische of verstandelijke beperking
Samenwerken in de Wijk
• ‘t Brughoes in Tynaarlo
Competenties van de professional
• Samenredzaam door keyring Opsterland • Onderwijsmodule voor vrijwilligers in de omgang met brugers met een psychische of verstandelijke beperking
7
2
Oefening 1: Wat vinden jullie zelf belangrijk bij het samenwerken met andere disciplines (afkomstig uit andere organisaties)?
Lectoraat Rehabilitatie
Participatiewet
Wmo
Situatie in de wijk Individu
Gezin
Jongen 17 jaar • Antilliaanse afkomst • Licht verstandelijke beperking • Schizofrenie • Geen startkwalificatie • Werkeloos • Schulden • Dreigende uithuisplaatsing
Ouders, oma, twee kinderen, kleinkind • Vader werkeloos • Moeder diabetes en slecht ter been • Oma dementerend • Zoon LVG + schizofrenie • Dochter tienermoeder • Burenruzie • Huurachterstand
7 verschillende hulpverleners betrokken
12 verschillende disciplines over de vloer
Wijk Samenstelling wijk • Multicultureel • Weinig sociale samenhang • Vergrijzing • Ontgroening • Hoge werkeloosheid • Relatief veel ‘kwetsbare’ burgers/gezinnen • Overlast: 4-5 ‘probleemgezinnen’ 28 organisaties actief
Generalist of Specialist?
Sociaal Domein: Lokale wijkteams
Awbz
Duizendpoot of Genie?
Jeugdzorg
3
T-shaped competenties 1
T-shaped professional • Monodisciplinair
I
• Multidisciplinair
III
• Interdisciplinair
TTT
I
=
Eigen vakinhoudelijke competenties
--
=
Interdisciplinaire samenwerking: betekent dat je niet alleen vanuit je eigen referentiekader naar de situatie kijkt, maar je ook verplaatst in het referentiekader van de ander en wat jij kan bijdragen aan het oplossen van een probleem dat de ander ervaart
I - competenties Inzetten eigen specialisme voor burger/cliënt: • Uitgaan en ondersteuning van eigen kracht, eigen regie van burgers (met beperkingen) • Ondersteuning sociaal netwerk / mantelzorgers
Samenwerken veronderstelt een positieve attitude, kennis en een aantal vaardigheden
• Ondersteuning vrijwilligers • Inzetten professionele ondersteuning Lectoraat Rehabilitatie
4
-- competenties Inzetten eigen specialisme voor collega’s, o.a.: • Communicatieve vaardigheden • Dialoog - multiloog • Samenwerking: integratief denken & overbruggen van leemtes • Creatief denken (out of the box-denken) • Basiskennis van andere referentiekaders • Integreren van eigen vakkennis in andermans werkgebied • Interdisciplinaire consultatie Richten op creëren van meerwaarde voor iedere discipline
Oefening 3: Wat zou jij kunnen bijdragen aan het oplossen van een probleem die je collega (andere discipline) in het wijkteam ervaart?
Oefening 2: Basiskennis van andere referentiekaders: wat zouden jullie willen weten van je collega’s met wie je samenwerkt? Lectoraat Rehabilitatie
Wijkteam Sociaal netwerk
Vrijwilligers Teamleider
Lectoraat Rehabilitatie
5
Coördinatie & regie
AMW / SJD
Wijkagent
Visie
Opbouw werk
Wijkteam
Woningbouw
Sociaal netwerk
Vrijwilligers
Jeugdzorg / CJG
Teamleider
Huisarts / Wijkverpl.
Sociale Dienst
• • • • •
Eén hulpverlener in één gezin met één plan. Eigen kracht en samenkracht Midden in de wijk Ontkokering Versterking maatschappelijke basisvoorzieningen • Generalist in het gezin, specialist in het team • Nieuw coöperatief organisatorisch verband
GGz / VGz
Gemeente
Kenmerken goed functionerende teams • Het hebben van duidelijke doelen en het onderling eens zijn over deze doelen • Het hebben van goede kennis van (en het respect voor) de bijdrage en de rol van andere disciplines, zonder vooroordelen
Dilemma’s
• Het beschikken over vaardigheden in communicatie, samenwerking, overleg en conflicthantering • Een complementaire samenstelling van het team naar disciplines en rollen • Effectief leiderschap en vergadermanagement, waarbij openheid en zelfreflectie wordt gestimuleerd • Het werken met gezamenlijke bronnen en dossiers, die het delen van kennis bevorderen
Lectoraat Rehabilitatie
(McPherson, Headrick & Moss, 2001)
6
Dilemma’s bij het samenwerken in een wijkteam
Ethisch • Geheimhoudingsplicht • Meldingsplicht Professioneel • Hoe houd je je eigen specialisme op peil? • Verhouding generalisme-specialisme Organisatorisch • Onder wie valt het wijkteam; wie is de leidinggevende? Financieel • Detachering; wie betaalt de overhead?
Interdisciplinair werken in de wijk vraagt interdisciplinair onderwijs!?
25
26
Relevante websites:
Ontwikkelde modules
• www.invoeringwmo.nl (heel veel over de Wmo) • www.vng.nl/dekanteling • www.movisie.nl (kennisinstituut voor welzijn en zorg) • www.wmowerkplaatsen.nl (website Wmo Werkplaatsen) • www.cg-raad.nl/wij_werken_aan/wmo/ kanteling/index.php • www.zorgwelzijn.nl (platform en nieuwsbrief voor professionals in zorg en welzijn)
• Interdisciplinaire samenwerking in de Wmo • Zelfredzaam & Samenredzaam • Omgaan met burgers met psychische beperkingen (voor vrijwilligers)
• Google nieuwsbrief Wmo je krijgt een wereld aan nieuwsbrieven van allerlei gemeenten en instellingen over de Wmo.
• Governance: sturing door gemeentes 27
7
Publicaties • Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (2011), Welzijn Nieuwe Stijl; Link naar brochure in pdf-formaat:
Vragen & discussie
http://www.invoeringwmo.nl/sites/default/documenten/Brochure_WNS.pdf
• • Dam C. van & Vlaar P. (2010). Handreiking professioneel ondersteunen. Utrecht, Movisie. • Downloaden van http://www.movisie.nl/smartsite.dws?ch=def&id=134457
Lectoraat Rehabilitatie
30
Hartelijk dank voor uw aandacht en participatie
Lies Korevaar
[email protected]
8
