Ontwikkeling van misdrijven in Amersfoort 2003-2014 Gemeente Amersfoort Ben van de Burgwal januari 2015
In 2014 registreerde de politie voor Amersfoort 9.134 misdrijven. Ten opzichte van een jaar eerder is dat een afname van 11%. Een sterke afname deed zich voor bij woninginbraak (-29%), nadat het aantal in de jaren daarvoor flink was gestegen. Ook bij autokraak (-27%) en bij zakkenrollerij (-45%) was de daling fors. Het aantal bedrijfsinbraken steeg daarentegen met 4%. Inleiding Het lokale veiligheidsbeleid, vastgelegd in het Integraal Veiligheidsprogramma 2012-2015, richt zich vooral op het voorkómen en bestrijden van criminaliteit en overlast in de stad. Dit rapport laat de belangrijkste trends zien in de afgelopen twaalf jaar voor Amersfoort als geheel en voor het afgelopen jaar voor de wijken afzonderlijk. De misdaadcijfers worden verstrekt door bureau Regionale Veiligheidsstrategie (RVS). Afdeling Onderzoek & Statistiek bewerkt deze gegevens per wijk.
Woninginbraak fors gedaald in 2014 In 2012 en 2013 werd Amersfoort nog geconfronteerd met een hausse aan woninginbraken. In 2014 volgde een even forse daling (29%) tot onder het niveau van 2011. Van de in totaal 823 inbraken vorig jaar waren er 500 geslaagd, dat wil zeggen dat er spullen zijn gestolen. Ten opzichte van 2013 is vooral het aantal geslaagde inbraken gedaald: 31% ten opzichte van 25%, waarbij alleen sprake is van een poging tot inbraak met braakschade. Zie figuur 2 en tabel 1.
Figuur 1. Ontwikkeling geregistreerde misdrijven in Amersfoort (indexcijfer: 2003=100) 160 140 120 100 80 60 40 20 0 2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
misdrijven totaal
gewelddelicten
veel voorkomende criminaliteit *)
(poging tot) woninginbraak
bedrijfsinbraak
*) betreft auto-inbraak, fietsdiefstal en vernielingen bron: politie (BVH), bewerking O&S
2012
2013
2014
Figuur 2. Ontwikkeling woninginbraak in Amersfoort 2012-2014 per maand 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 2012
2013
2014
totaal
pogingen
geslaagd
bron: politie (BVH), bewerking O&S
Woninginbraak: winterpiek blijft achterwege In figuur 2 is te zien hoe de woninginbraak zich per maand ontwikkelde vanaf 2012. In de afgelopen jaren waren vooral de ‘donkere maanden’ favoriet bij inbrekers. Opvallend genoegd bleef die piek in de laatste maanden van 2014 vrijwel achterwege. Dit verklaart ook de sterke daling van het aantal inbraken in de laatste maanden van 2014 ten opzichte van dezelfde periode van 2013. Ook is te zien dat het aantal geslaagde inbraken in 2014 iets sterker is afgenomen dan het aantal pogingen.
Meer bedrijfsinbraak Het aantal geregistreerde bedrijfsinbraken (inclusief scholen en sportcomplexen) is tussen 2003 en 2007 fors gedaald en daarna min of meer gelijk gebleven. In het afgelopen jaar is het aantal licht gestegen (4%) tot een totaal van 398 in 2014 (zie tabel 1). Minder winkeldiefstal Het aantal winkeldiefstallen waarvan aangifte is gedaan, schommelt al een aantal jaren tussen de 400 en 600. 2014 laat een daling zien van 7% tot een totaal van 417 (tabel 1).
Tabel 1. Aantal en ontwikkeling van enkele misdrijven in Amersfoort 2010-2014
a angi ften totaa l gewelddelicten veel voorkomende cri mi na li tei t (pogi ng tot) woninginbraa k bedri jfs inbraa k wi nkeldiefs ta l zakkenrol leri j a angi ften per 1000 i nwoners
2010
2011
2012
2013
2014
trend t.o.v. 2010
10.760 1.162
10.010 1.055
10.312 1.036
10.320 965
9.134 904
-15% -22%
3.478 976
3.162 857
3.269 1.207
3.353 1.153
2.820 823
-19% -16%
398 473 267
532 475 270
507 423 301
381 448 390
398 417 217
0% -12% -19%
74
68
70
69
61
-19%
a fname van mi ns tens 15% 2010-2014 Bron: politie (BVH), bewerking O&S
Minder geweldsincidenten Het aantal geregistreerde geweldsdelicten vertoont in het algemeen een dalende lijn: sinds 2010 met gemiddeld 6% per jaar. In 2014 werden in totaal 904 geweldsincidenten vastgelegd (zie tabel 2). Een belangrijk deel van de geweldsincidenten betreft een mishandeling of bedreiging. De grootste daling deed zich in de afgelopen jaren voor bij straatroof, openlijk geweld en zedenmisdrijven.
2
Het aantal registraties van huiselijk geweld (bij de politie meestal geoormerkt als mishandeling of zedenmisdrijf) nam tot 2012 toe, met name door campagnes om dit misdrijf te melden. Daarna is het aantal meldingen flink gedaald. Bij uitgaansgeweld gaat het om misdrijven die zijn gepleegd in de Stadskern gedurende uitgaansuren. Na een daling in 2013 is het uitgaansgeweld in 2014 weer gestegen met 16%.
Ontwikkeling misdrijven 2003-2014
Tabel 2. Aantal en ontwikkeling geweldsmisdrijven in Amersfoort 2010-2014 2010
2011
2012
2013
2014
trend t.o.v. 2010
347 534 94
317 485 94
289 499 76
310 444 72
308 431 45
-11% -19% -52%
74 77
58 56
54 87
55 48
32 48
-57% -38%
overva l geweld totaa l wa arvan hui s eli jk gewel d *)
14 1.162 325
16 1.055 274
7 1.036 331
12 965 285
14 904 256
0% -22% -21%
wa arvan uitgaa ns gewel d **) geweld per 1000 i nwoners
. 8,0
340 7,2
326 7,0
277 6,4
322 6,0
-25%
bedreiging mis ha ndeling openl i jk gewel d s tra atroof zedenmis dri jf
a fname van mi ns tens 20% tus s en 2010-2014 *) huiselijk geweld is ook meegeteld als ‘mishandeling’ of ‘zedenmisdrijf’. Om dubbeltelling te vermijden is het niet meegeteld bij het totaal van geweldsmisdrijven. ** geweldsmisdrijven gepleegd in de binnenstad op donderdag-, vrijdag- en zaterdagnacht. Door een andere definitie zijn de aantallen niet vergelijkbaar met 2010. Ook vernielingen zijn als uitgaansgeweld geregistreerd. Bron: politie (BVH), bewerking O&S
Daling veel voorkomende criminaliteit Fietsdiefstal, autokraak en vernielingen worden gerekend tot de ‘veel voorkomende criminaliteit’. Sinds 2003 is het aantal aangiften voor deze misdrijven meer dan gehalveerd. Na een kleine stijging in 2012 en 2013 volgde opnieuw een daling in 2014. Zie figuur 1 en tabel 3.
1000 keer autokraak Het aantal inbraken uit auto’s en diefstal van auto-onderdelen (kortweg ‘autokraak’) was in 2003 nog zo’n 3000. In 2014 is dat voor het eerst gedaald tot onder de 1000 (tabel 3). Vernielingen licht gedaald Ook het aantal geregistreerde vernielingen aan straatmeubilair en andere openbare objecten vertoont sinds 2003 een bijna continu dalende trend. Vorig jaar werden er nog 1.052 gevallen geregistreerd: een daling van 38% sinds 2003.
Minder fietsendiefstal Het aantal gestolen fietsen is na een forse stijging in 2013 weer sterk gedaald in het afgelopen jaar (zie tabel 3).
Tabel 3. Aantal en ontwikkeling veel voorkomende criminaliteit in Amersfoort 2010-2014 2010
2011
2012
2013
2014
trend t.o.v. 2010
fi ets di efs tal a utokra ak verni el i ng
946 1.343 1.189
817 1.136 1.209
716 1.325 1.167
917 1.339 1.084
781 987 1.052
-17% -27% -12%
tota a l veel voorkomende cri mi nal i tei t per 1000 i nwoners
3.478 24,0
3.162 21,6
3.208 21,6
3.340 22,3
2.820 18,7
-19% -22%
a fname van mi ns tens 20% tus s en 2010-2014 Bron: politie (BVH), bewerking O&S
Zakkenrollen fors afgenomen Het aantal aangiften van zakkenrollerij is tussen 2009 en 2013 toegenomen van 230 naar 390. In 2014 vond een forse afname plaats met 45% naar 217 (zie tabel 1).
3
Jeugdoverlast licht gedaald Sinds 2012 worden meldingen van jeugdoverlast per gemeente bijgehouden via de centrale Meldkamer in Utrecht. Het betreft meldingen van burgers die daar via 0900-8844 binnenkomen en die voor de politie een zogenaamde prio-2-status krijgen. In 2014
Ontwikkeling misdrijven 2003-2014
werden op deze wijze 1.053 meldingen van jeugdoverlast in Amersfoort geregistreerd. Dit is een daling van 3% ten opzichte van 2013. De cijfers geven niet alleen de omvang van jeugdoverlast weer. Het is ook een indicatie van de bereidheid van burgers om over dit soort zaken melding te maken. Verschillen met de regio De trends die over 2014 zichtbaar zijn in Amersfoort zijn tot op zekere hoogte ook terug te zien in de regio Midden-Nederland (provincie Utrecht en Flevoland). De totale criminaliteit is in de regio iets minder gedaald dan in Amersfoort (7% ten opzichte van 11%). Vooral woninginbraak, autokraak, fietsdiefstal en zakkenrollen zijn in Amersfoort sterker gedaald dan in de regio. Ook het aandeel meldingen jeugdoverlast is in Amersfoort afgenomen tegenover een stijging met 9% voor de regio. De trend voor bedrijfsinbraak is in Amersfoort iets ongunstiger: tegenover een daling van 16% in de regio stond een stijging van 4% in Amersfoort. Ook het aantal geweldsmisdrijven daalde in Amersfoort iets minder dan in de regio. Criminaliteit: grote verschillen per wijk Per wijk zijn de verschillen in geregistreerde misdrijven groot (zie tabel 4 en 5). Veruit de meeste delicten per 1000 inwoners komen voor in de Stadskern. Per hoofd van de bevolking worden hier bijna vijfmaal zoveel misdrijven geregistreerd dan gemiddeld. Daarnaast is Berg-Noord (het gebied grenzend aan het centraal station) relatief onveilig.
Geweld met name in Stadskern Het uitgaansgebied trekt vooral geweldsmisdrijven aan. Eén op de vijf geweldsmisdrijven (in totaal 180) vindt plaats in de binnenstad. Daarnaast vinden in De Koppel, Schuilenburg en Berg-Noord relatief veel geweldsdelicten plaats. Het geweld nam in 2014 in bijna wijken af. Alleen in Schuilenburg en in Zielhorst nam het aantal toe. Zielhorst kreeg ook nog te maken met een moord in het najaar (zie tabellen 4 en 5). Meeste wijken minder woninginbraak De wijken met in verhouding de meeste woninginbraak zijn vooral de wijken rond het centrum: Kruiskamp, Randenbroek, Liendert en Berg-Noord. De nieuwere woningen en met name Nieuwland en Vathorst hebben met hun, in de regel betere hang- en sluitwerk, minder vaak te maken met inbraak. Opvallend is ook dat Stadskern minder vaak doelwit is van inbrekers. Het aantal woninginbraken daalde in het afgelopen jaar met 29% (zie figuur 3). In bijna alle wijken nam het aantal inbraken af. Kruiskamp blijft, ondanks een daling met 44%, nog steeds koploper in 2014. Figuur 3. Woninginbraak per 1000 woningen Kruiskamp De Berg Noord Randenbroek Liendert Leusderkwartier Schothorst Zuid Schuilenburg De Berg Zuid Vermeerkwartier
Amersfoort-Noord meest veilig De veiligste wijken in Amersfoort liggen aan de noordzijde van de stad. Vooral Nieuwland en Hooglanderveen doen het in dat opzicht goed. Maar ook Rustenburg is relatief veilig.
Zielhorst Rustenburg De Koppel Hoogland Kattenbroek Hooglanderveen Schothorst Noord Soesterkwartier
Trends per wijk In 2014 daalde het aantal geregistreerde misdrijven in Amersfoort als geheel met 11% (tabel 5). Vooral in Rustenburg en het Bergkwartier is het aantal misdrijven gedaald. Alleen in Hoogland, Kattenbroek en Schuilenburg was sprake van een toename van rond de 12%. 4
Stadskern Vathorst Nieuwland Amersfoort 0
10 2014
20 2013
Bron: politie (BVH), bewerking O&S
Ontwikkeling misdrijven 2003-2014
30
40
50
Tabel 4. Misdrijven per wijk in 2014 per 1000 inwoners (woninginbraak per 1000 woningen) mi s dri jven tota a l
gewel d
woni ng i nbraa k
verni el i ng fi ets di efs tal
autokra a k
Amers foort
61
6,0
12,9
7,0
5,2
6,5
Sta ds kern
274
33,7
7,2
15,7
23,8
Soes terkwarti er
51
5,8
8,9
7,3
5,3
21,0 2,9
De Koppel
62
9,9
11,8
7,4
6,6
4,8
Krui s ka mp
70
8,4
23,7
8,4
4,2
2,2
Schothors t Zui d
45
3,3
19,7
7,0
4,1
5,7
Schothors t Noord
39
3,2
9.0
4,4
4,3
5,1
Li endert
58 30
6,1 2,3
20,9
Rus tenburg
12,0
6,8 3,2
3,0 0,6
3,9
Schui l enburg
54
9,9
17,5
6,5
2,9
3,6
Randenbroek
58
5,3
22,6
7,8
3,8
4,6
Vermeerkwa rti er
53
13,2
6,7
5,3
19,8
5,4
5,1 2,5
8,8
15,8
3,9
3,2
7,1
33,9 2,1
19,2
Leus derkwa rti er
46
3,7 2,8
De Berg Zui d
47
3,6
De Berg Noord
4,6
138
9,5
23,1
6,1
Hoogl and
35
11,7
7,6
Zi el hors t
34
3,0 2,4
12,7
8,7
1,6
5,4
Ka ttenbroek
2,2
10,3 5,1
8,5
1,0
8,5
Ni euwl a nd
43 19
Hoogl anderveen
1,2
9,9
3,9 1,9
0,9
17
0,7
4,0 3,0
Vathors t
31
3,6
5,9
3,6
3,8
5,5
2,1
4,3
meer dan 50% onder het Amers foorts e gemi ddel de 25% tot 50% onder het Amers foorts e gemi ddel de 25% - 100% boven het Amers foorts e gemi ddel de meer dan 2x zoveel al s het Amers foorts e gemi ddel de Bron: politie (BVH), bewerking O&S
Fietsdiefstal: omgeving station vaak doelwit Fietsdiefstal is een misdrijf dat – net als zakkenrollerij - vooral voorkomt in het centrum en in de omgeving van het centraal station. Ook andere stationsgebieden, Schothorst-Noord, Vathorst en StoutenburgNoord (station Hoevelaken) waren in 2013 nog vaak doelwit. Het plaatsen van waarschuwingsborden lijkt hier zijn effect te hebben. Vernielingen meer gespreid De circa 1050 vernielingen deden zich meer verspreid voor in de stad. Vooral de binnenstad scoort hoog. Maar ook Zielhorst en Kattenbroek, wijken met veel tieners, hadden in 2014 relatief vaak te kampen met vernielingen. In de andere nieuwbouwwijken lag het aandeel vernielingen ruim onder het
5
stedelijk gemiddelde. Een toename van vernielingen zien we vooral in Hoogland en Zielhorst. Meeste autokraak: centrum en station Inbraak in auto’s en diefstal van autoonderdelen vond in het afgelopen jaar vooral plaats in de binnenstad en Berg-Noord, nabij het station. In deze wijken was het aantal autokraken ook het meest toegenomen, terwijl in Soesterkwartier, De Koppel, Kruiskamp en Vermeerkwartier te maken hadden met een flinke daling. Een verband met de nabijheid van snelwegen lijkt niet aanwezig. De buit is ook enigszins verschoven: minder losliggende eigendommen en tomtoms, vaker ingebouwde navigatie en auto-onderdelen.
Ontwikkeling misdrijven 2003-2014
Tabel 5. Enkele misdrijven per wijk in 2013 en toe- of afname ten opzichte van 2012 in % toe- of mi s dri jven a fna me 2014 tota a l 2014 t.o.v. 2013
toe- of a fname 2014 gewel d t.o.v. 2013
toe- of woni ng a fname 2014 i nbra a k t.o.v. 2013
Amers foort
9134
-11%
904
-6%
823
-29%
Sta ds kern
1466
-12%
180
6%
23
Soes terkwarti er
590
-21%
67
-21%
48
-15% -48%
De Koppel
168
-13%
27
-13%
15
-48%
Krui s ka mp
435
-21%
52
21%
65
-44%
Schothors t Zui d
205
-21%
15
0%
43
Schothors t Noord
291
-17%
24
0%
29
-36% -61%
Li endert
404
43
69
91
-18% -45%
7
-34% -50%
16
-34% -67%
Schui l enburg
223
12%
41
41%
34
-33%
Randenbroek
390
-20%
36
-31%
76
-22%
Rus tenburg
Vermeerkwa rti er
332
-13%
23
-32%
36
-14%
Leus derkwa rti er
263
-24%
16
-33%
50
6%
De Berg Zui d
276
-34%
21
-54%
44
10%
De Berg Noord
454
24%
31
0%
31
29%
Hoogl and
351
11%
30
-3%
48
7%
Zi el hors t
284
2%
20
18%
42
-33%
Ka ttenbroek
488
13%
25
-19%
47
Ni euwla nd
292
-21%
32
28
71
-32%
5
-9% -44%
0% -50%
16
-45%
545
-9%
64
2%
38
27%
Hoogl anderveen Vathors t
a fna me meer da n 40% a fna me 20%-40% toena me 15%-40% toena me meer da n 40% Bron: politie (BVH), bewerking O&S
6
Ontwikkeling misdrijven 2003-2014
