Ontwerp Onderwijsbeleidsplan Stad Hasselt

Ontwerp Onderwijsbeleidsplan Stad Hasselt 2008-2012

Inhoud 1. Inleiding

p6

2. Wat is Flankerend Lokaal Onderwijsbeleid ?

p4

3. Een foto van Hasselt, in cijfers en feiten 3.1. Cijfers 3.2. Overzicht stedelijke acties : 10 beleidssporen 3.3. Onderwijsbeleid binnen de organisatiestructuur 3.4. Demografische en socio-economische indicatoren 3.5. Projecten en acties stedelijke diensten voor en samen met onderwijs 3.6. Lokaal onderwijsbeleid binnen de organisatie van het stadsbestuur

p p p p p p p

6 6 7 9 10 11 24

4. Onderwijsbeleid – inhoudelijk p 26 4.1. Een visie over de gewenste beleidsontwikkeling betreffende flankerend onderwijsbeleid p 26 4.2. De algemene strategische en operationele doelstellingen en uitgangspunten van het flankerend onderwijsbeleid p 27 4.3. Een beschrijving van de gewenste effecten en indicatoren van het flankerend onderwijsbeleid p 30 4.4. Acties en projecten die de centrumstad in samenwerking met de lokale actoren opzet om vorm te geven aan het flankerend onderwijsbeleid p 30 4.5. De medewerking aan het bevorderen van het geregeld schoolbezoek (maw. spijbelpreventie) p 30 4.6. De medewerking aan de leerplichtcontrole p 31 4.7. De medewerking aan maatregelen die moeten leiden tot een veralgemeende deelname van kleuters aan het onderwijs p 31 5. Onderwijsbeleid – procedureel p 5.1. De wijze waarop de lokale actoren en het lokaal overlegplatform actief betrokken waren bij de totstandkoming van het onderwijsplan p 5.2. Een engagementsverklaring van de lokale actoren p 5.3. De manier waarop een centrumstad ten behoeve van de lokale actoren de samenwerking en het overleg faciliteert p 5.4. De wijze waarop het lokale bestuur haar neutraliteit tegenover de lokale partners garandeert in het kader van het flankerend onderwijsbeleid p 5.5. De wijze van samenwerking met het lokaal overlegplatform p 5.6. Een algemeen budgettair plan bij het onderwijsplan p

32 32 33 33 34 34 34

2

1. Inleiding Onderwijs en gelijke onderwijskansen zijn voor het Hasseltse stadsbestuur altijd een belangrijk thema geweest. Het profileren van Hasselt als “Onderwijsstad” en de komst van Universiteit Hasselt heeft dit alleen maar versterkt en nog meer onder de aandacht gebracht. Het feit dat in het schooljaar 2002-2003 een Lokaal Overlegplatform Gelijke Onderwijskansen (LOP) in een pilootfase in Hasselt opgestart werd, bevestigt dat ook de hogere overheid dit opgemerkt had. Met de komst van het decreet “Flankerend onderwijsbeleid op lokaal niveau” en het opmaken van dit onderwijsbeleidsplan wordt er nu een duidelijk beleidskader geboden om alle acties gericht naar en in samenwerking met onderwijs te verstevigen, coördineren en regisseren. De beleidsverklaring 2007 – 2012 (Sp.a-Spirit, Groen!, CD&V/N-VA, Open Vld) “HASSELT, EEN STAD MET EEN VERHAAL” biedt alvast een basis om het lokaal onderwijsbeleid vorm te geven : “ Degelijk onderwijs Onderwijs is de basis voor persoonlijke ontwikkeling en welvaart. Hasselt beschikt over zeer goede scholen. De stad moet een klimaat creëren waarin de scholen kwaliteitsvol onderwijs kunnen aanbieden en kunnen uitgroeien tot brede scholen die deel uitmaken van de buurt en de samenleving. Op die manier krijgt ieder kind maximale kansen om zijn talenten te ontplooien. Nieuwe initiatieven zoals de bouw van een school in Spalbeek en de verdere renovatie en aanpassing van de stedelijke schoolinfrastructuur zijn daarom een noodzaak. Samenwerking tussen de stedelijke academie en de PHL zal worden aangemoedigd. Hasselt zal ook een onderwijsbeleid voeren waarbij jongeren maximale kansen krijgen om in contact te treden met leeftijdgenoten van over de grens (Euregio, EU en zustersteden). Hasselt is de thuishaven van de Limburgse universiteit. Dat is vanzelfsprekend een uiterst belangrijke troef. De Universiteit Hasselt is van groot economisch belang voor Limburg en biedt een zeer grote meerwaarde voor de uitstraling van de stad. De inplanting van het rectoraat en de nieuwe faculteit rechten op een strategische locatie is een prioritaire opdracht voor het stadsbestuur. Kinderen en jongeren opvoeden is een opdracht van de ouders, de school en de samenleving. Aan alle ouders die dit wensen moet het bestuur hulp bieden bij deze steeds moeilijker wordende taak. Ouders kunnen met hun vragen over opvoeding terecht bij de nieuwe opvoedingswinkel. Die geeft informatie, verleent hulp, werkt nauw samen met andere opvoedingsondersteunende diensten, en maakt o.a. rond spijbelen goede afspraken met de scholen en politie.” In de volgende hoofdstukken gaan we dieper in op het lokaal onderwijsbeleid. Gezien het korte tijdsbestek kunnen bepaalde aspecten van het beleid nog onvoldoende uitgediept worden. Het verder uitdiepen, vorm geven en plannen van het onderwijsbeleid is een prioriteit voor het schooljaar 2008-2009.

3

2. Wat is Flankerend Lokaal Onderwijsbeleid ? Een nieuw beleidsdomein dient zich aan voor alle Vlaamse steden : het lokaal flankerend onderwijsbeleid. Want op 21 november 2007 stemde het Vlaamse Parlement het decreet “Flankerend Onderwijsbeleid op lokaal niveau”. In het verleden was, in vele gemeenten en ook in Hasselt, het lokale onderwijsbeleid beperkt tot het beleid dat de schepen van onderwijs als inrichtende macht voerde ten aanzien van de stedelijke scholen en deeltijds kunstonderwijs. Het lokaal flankerend onderwijsbeleid voegt echter een nieuwe, sectoroverschrijdende dimensie toe. Vanuit verschillende stedelijke diensten werd reeds samengewerkt met scholen uit verschillende netten en op verschillende niveaus. Op die manier zijn er heel wat raakvlakken tussen het onderwijs en de diverse domeinen van het lokale beleid. Om hierop in te spelen moet de gemeente, volgens het decreet, haar rol als “regisseur” vervullen. Dit impliceert dat de lokale overheid over onderwijsgerelateerde thema’s netoverschrijdend samenwerkt met een veelheid aan actoren en partners. Omdat de lokale overheid, met name Stad Hasselt, hierbij het onderwijsveld vooral aanvult en ondersteunt, noemt men dit lokaal beleid het ‘flankerend onderwijsbeleid’. Het decreet (artikel 3) omschrijft de rol van het lokaal bestuur betreffende het flankerend onderwijsbeleid als : “ Onder flankerend onderwijsbeleid wordt verstaan, het geheel van acties van een lokale overheid om, vertrekkende vanuit de lokale situatie en aanvullend bij het Vlaamse onderwijsbeleid, een onderwijsbeleid te ontwikkelen in samenwerking met lokale actoren.” Reflectie over “wat kan het onderwijs zelf ondernemen?” en “wat is aanvullend aan het onderwijs? Waar kan een stedelijke dienst op inspelen ?” is hierbij een belangrijke denkoefening. De lokale actoren worden in het decreet (artikel 2) omschreven als : “ de onderwijsinstellingen en alle andere rechtspersonen, instellingen, diensten, organisaties en/of groeperingen die op lokaal vlak bijdragen tot de doelstellingen van het flankerend onderwijsbeleid” Een overzicht van de Hasseltse lokale actoren wordt gegeven in hoofdstuk 5 Onderwijsbeleid – procedureel. Het geheel van acties van een lokale overheid en de lokale situatie worden omschreven in hoofdstuk 3 van dit beleidsplan ‘foto van Hasselt, in cijfers en feiten’. Iedere centrumstad, die beroep wil doen op middelen voor de subsidiëring van projecten, dient een onderwijsplan op te maken. Dit beleidsplan dient volgens het decreet (artikel 17) aan volgende voorwaarden te voldoen : 1. Inhoudelijk, de aanwezigheid van : o Een visie over de gewenste beleidsontwikkeling betreffende flankerend onderwijsbeleid o De algemene strategische en operationele doelstellingen en uitgangspunten van het flankerend onderwijsbeleid o Een beschrijving van de gewenste effecten en indicatoren van het flankerend onderwijsbeleid

4

o o o o

Acties en projecten die de centrumstad in samenwerking met de lokale actoren opzet om vorm te geven aan het flankerend onderwijsbeleid De medewerking aan het bevorderen van het geregeld schoolbezoek (maw. spijbelpreventie) De medewerking aan de leerplichtcontrole De medewerking aan maatregelen die moeten leiden tot een veralgemeende deelname van kleuters aan het onderwijs

2. Procedureel : o De wijze waarop de lokale actoren en het lokaal overlegplatform actief betrokken waren bij de totstandkoming van het onderwijsplan o Een engagementsverklaring van de lokale actoren o De manier waarop een centrumstad ten behoeve van de lokale actoren de samenwerking en het overleg faciliteert o De wijze waarop het lokale bestuur haar neutraliteit tegenover de lokale partners garandeert in het kader van het flankerend onderwijsbeleid o De wijze van samenwerking met het lokaal overlegplatform o Een algemeen budgettair plan bij het onderwijsplan Zowel het inhoudelijke als het procedurele luik komt in de volgende hoofdstukken aan bod.

5

3. Een foto van Hasselt, in cijfers en feiten 3.1. HET ONDERWIJSAANBOD IN HASSELT Hasselt heeft als centrumstad een zeer uitgebreid onderwijsaanbod voor een zeer breed en divers publiek. In totaal nemen tijdens het schooljaar 2007-2008 ruim 44.011 kinderen, jongeren en volwassenen deel aan een onderwijsvorm. In verhouding tot de 71.000 inwoners die Hasselt telt, kan je stellen dat Hasselt als centrumstad en onderwijspool, een enorme instroom van uit de hele provincie Limburg heeft. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de deelname aan de verschillende onderwijsvormen (gedetailleerde cijfergegevens in bijlage).

Aantal

Aantal

TOTAAL PER Voltijdse Deeltijdse RUBRIEK Leerlingen Leerlingen

Aantal lln. wonende te Hasselt

KLEUTERONDERWIJS

2.172

2.172

1.749

LAGER ONDERWIJS

4.807

4.807

3.350

ALGEMEEN SECUNDAIR ONDERWIJS

4.785

4.785

3.794

TECHNISCH SECUNDAIR ONDERWIJS

2.484

2.484

BEROEPSSECUNDAIR ONDERWIJS

2.069

4DE GRAAD BSO

1.133

1.133

ONTHAALJAAR (OKAN)

44

44

KUNSTSECUNDAIR ONDERWIJS

710

710

BUITENGEWOON SECUNDAIR ONDERWIJS

233

233

NIET-UNIVERSITAIR HOGER ONDERWIJS

7.853

BEPERKT LEERPLAN

117

2.186

210

8.063

628

17.394

17.394

4.115 13.636

ALGEMEEN TOTAAL :

44.011

6

In deze tabel werd geen rekening gehouden met de 2381 studenten van Universiteit Hasselt, campus Diepenbeek. Het onderwijsaanbod wordt verzorgd door (detaillijst in bijlage) : • 26 basisscholen van 3 verschillende netten (stedelijke basisscholen, gemeenschapsonderwijs, KT-scholengroep en De Zevensprong van het vrije net) • 15 secundaire scholen van 3 verschillende netten (Gemeenschapsonderwijs, het vrije net en provinciale school) • 3 centra deeltijdse vorming • 3 Hogescholen, niet-universitair • Instellingen met beperkt leerplan : Basiseducatie, CVO’s, Syntra, VSPW, … • Stedelijk Conservatorium • Stedelijke Academie Daarnaast zijn er nog heel wat organisaties die een uitgebreid vormingsaanbod hebben : • VormingPlus • Doppahuis • De Cirk – Ccha • …

3.2. OMGEVINGSANALYSE BASISONDERWIJS : SCHOOL EN BUURT Tijdens het schooljaar 2006-2007 voerde het onderzoeksinstituut SEIN (UHasselt), in opdracht van Stad Hasselt en het Lokaal Overlegplatform Basisonderwijs Hasselt, de omgevingsanalyse “School en Buurt” uit. Het survey-onderzoek omvatte alle gezinnen met een kind in het basisonderwijs op het Hasselts grondgebied. Aan de hand van een gestandaardiseerde vragenlijst werd er gepeild naar : • De school van het kind o Schoolkeuzemotief o Informatieverstrekking o Schoolbetrokkenheid o Gebruik buitenschoolse opvang en naschoolse activiteiten • De buurt waar het kind / gezin woont o Buurtbeleving o Sociale cohesie o Buurtbetrokkenheid • Vrijetijdsbesteding en sociale leefwereld o Lidmaatschapvereniging, eventueel in de eigen buurt • Achtergrond en samenstelling van het gezin o GOK-indicatoren o Huisvesting o Koppeling aan de buurt waar men woont Op het moment van de bevraging telden de Hasseltse basisscholen 7280 leerlingen of 5235 gezinsoudsten in het basisonderwijs. Er werd een zeer hoge respons van 79,22 % bereikt. Op 15 februari 2007 werd het globale rapport gepresenteerd aan alle leerkrachten uit de Hasseltse basisscholen. Dit was het algemeen besluit van deze omgevingsanalyse :

7

“ Zowel het percentage indicatorleerlingen als het percentage achterstandsleerlingen liggen in Hasselt lager dan zowel het Limburgse als het Vlaamse gemiddelde. Achter de algemene cijfers schuilen echter verschillen tussen de wijken. Vooral de wijk TH steekt er vaak, in ongunstige zin boven uit. Andere wijken waar voornamelijk gezinnen uit de lagere sociale klasse wonen zijn B, SH, C en SK. In oa. R/W, SJHK, K, GH en SM wonen eerder autochtone gezinnen en gezinnen uit de hogere sociale klassen. Dit zijn gezinnen met een hoog opleidingsniveau, hoog beroepsniveau en die over een beroepsinkomen beschikken. De andere wijken situeren zich in een middencategorie en leunen voor de meeste indicatoren dicht aan bij het Hasseltse gemiddelde. De socio-economische verschillen tussen de wijken manifesteren zich ook in de analyses van de huisvestingssituatie, de leefbaarheidsindicatoren en de vrijetijdsbesteding. Terwijl het globale beeld voor Hasselt vrij positief is, is dit niet het geval voor de wijken met een lagere socio-economische profilering. Ze tellen minder koopwoningen, kennen een groter verloop van bewoners, tekenen een negatievere buurtbeleving op en scoren negatiever op sociale cohesie en buurtbetrokkenheid. Verder heerst er in die wijken een groter onveiligheidsgevoel en is het lidmaatschap van verenigingen, het contact met vrienden en/of buren en het bibliotheekbezoek minder uitgesproken. Hoopvol is wel dat relatief meer gezinnen in deze wijken, vaak van allochtone origine, zich actief inzetten ter verbetering van de leefbaarheid in de buurt. Ook voor de buurtwerking is wat dat betreft een belangrijke taak weggelegd. Uit de resultaten blijkt echter dat veel gezinnen niet weten of er al dan niet buurtwerking (vb; huiswerkbegeleiding, Babbeldoos, …) bestaat. De geschetste verschillen tussen de wijken moeten we in het achterhoofd houden als we de relatie van de school met de buurt in ogenschouw nemen. Samen met leerlingen en ouders komen zaken, aanwezig in de wijk, immers de school mee binnen. Maar hoe zit het met de relatie van de school met de buurt ? In hoeverre vormen de scholen een spiegel van de buurt? Enerzijds woont in de meeste gevallen een meerderheid van de gezinnen in de ‘ruime omgeving’ van de school (de wijk van de school of een aangrenzende wijk). Anderzijds blijft de effectieve uitstroom van gezinnen uit dezelfde wijk naar een school in een andere wijk eerder beperkt. De mate waarin buurtkinderen samen in hun buurt naar school gaan, hangt bovendien samen met zowel de sociale samenhang in de buurt als de gehechtheid aan de buurt. Toch vormt de schoolpopulatie niet altijd het spiegelbeeld van de wijkpopulatie, zeker als we rekening houden met de achtergrond van de leerlingen. Vier vestigingsplaatsen vertonen een aanzienlijke ongelijkere verdeling inzake de etnische achtergrond (namelijk drie ‘zwarte scholen’ en één ‘witte school’). In drie vestigingsplaatsen is er een aanzienlijk ongelijkere verdeling wat het aandeel indicatorleerlingen betreft. Het aandeel indicatorleerlingen ligt in deze scholen beduidend hoger dan in de ‘ruime omgeving’ van de school. Samengevat, uit het onderzoek blijkt dat de buurt veel betekent voor de school. Dit wordt weerspiegeld in het belang van het element ‘nabijheid’ bij het schoolkeuzeproces, in de schoolsamenstelling en in de associatie met zowel de sociale cohesie als de gehechtheid aan de buurt. Omdat scholen geen geïsoleerde entiteiten zijn en, in het kader van een bredere taakstelling van het onderwijs, tal van andere, vaak buurtgerelateerde taken kunnen vervullen, peilden we naar de behoefte aan naschoolse activiteiten gericht op de gehele persoonontwikkeling. Uit de resultaten bleek vooral een grote behoefte aan ‘sport’ voor de kinderen en ‘opvoedingsondersteuning’ voor de ouders. De voorkeur voor naschoolse activiteiten verschilt naargelang de achtergrondkenmerken van de gezinnen. Zo bleek dat lager-opgeleide en allochtone gezinnen activiteiten gericht op ‘het gebruik van computers en internet’ en ‘spelenderwijs de taal verbeteren’ vooropstellen. Naast de differentiatie op gezinsniveau stelden we ook aanzienlijke verschillen tussen de verschillende wijken vast. Kortom, dat er een behoefte bestaat aan de organisatie van naschoolse activiteiten staat buiten kijf. De

8

school kan hierop inspelen en buurtorganisaties aanspreken. Evenwel dienen we ermee rekening te houden dat niet iedere buurt evenveel kansen hiertoe biedt. Onder impuls van het stadsbestuur kunnen voor deze wijken aangepaste initiatieven genomen worden. “ Naast het algemeen besluit willen we nog enkele cijfers schetsen. Het gaat hier om gemiddelde cijfers op Hasselts niveau. De verschillen tussen de wijken zijn soms heel frappant : • Gemiddeld 14,5 % van de Hasseltse gezinsoudsten is van niet-Belgische origine • Nauw verbonden met de etnische achtergrond is de thuistaal, in gemiddeld 4,8 % van de gezinnen spreken geen van beide ouders het Nederlands • Gemiddeld 10,6 % van de ouders is laaggeschoold • Ongeveer 10 % van de gezinnen leeft enkel van een vervangingsinkomen • Bij de schoolkeuzemotieven blijkt dat 70,3 % van de ondervraagde gezinnen één of meerdere redenen aanhaalt die met de afstand of bereikbaarheid van de school te maken hebben. • In het kader van Brede School duiden gemiddeld 60,6 % van de gezinnen ‘sport’ aan als één van de belangrijkste naschoolse activiteiten voor de kinderen. Daarnaast vinden ouders het aanbod voor kunst en creativiteit ook belangrijk. • Daarnaast duiden 57,9 % van de ouders “tips of raad bij het opvoeden van mijn kind” als belangrijkste naschoolse activiteit voor ouders aan. • Ongeveer 84 % van de lagere schoolkinderen is lid van één of meer sport- of jeugdverenigingen • Gemiddeld 72,3 % van de gezinnen stelt dat ze minstens één keer per maand een bibliotheek bezoeken.

3.3. ONDERWIJSINDICATOREN Naast de absolute cijfers zijn volgende onderwijsindicatoren relevant om een lokaal onderwijsbeleid te voeren en verder uit te bouwen. In de Hasseltse basisscholen zitten 19 % GOK-kinderen dit is lager dan het Limburgs en Vlaamse gemiddelde. Op basis van de registratie Anderstalige nieuwkomers (ANK) weten we dat momenteel in de Hasseltse basisscholen 28 ANK’s in een onthaalklas zitten of vervolguren krijgen, in 3 verschillende scholen. Daarnaast zijn er nog 12 ANK’s in 8 verschillende scholen die momenteel geen onthaal- of vervolguren krijgen. Uit de profielschets van Hasselt (www.lokalestatistieken.be) haalden we de cijfergegevens van 2006 • • •

•

Aandeel leerlingen in het kleuteronderwijs tov kleuterpopulatie bedroeg voor Hasselt 114,9. Voor de centrumsteden bedroeg dit 109,3 Aandeel leerlingen lager onderwijs tov 6-11 jarigen bedroeg voor Hasselt 124,8. Voor de centrumsteden bedroeg dit 116,6. Met andere woorden 85 % van de kinderen in de Hasseltse basisscholen wonen ook in Hasselt. De kinderen die in Hasseltse scholen instromen zijn voornamelijk afkomstig uit de aangrenzende gemeenten zoals Zonhoven, Diepenbeek, Alken, Herkde-Stad, Heusden-Zolder en Genk. Aandeel leerlingen secundair onderwijs tov 12-17 jarigen bedroeg voor Hasselt 211,0. Hieruit mogen we besluiten dat in de Hasseltse secundaire scholen meer jongeren van buiten Hasselt zitten, dan Hasselaren. Voor de centrumsteden bedroeg dit 196,4.

9

•

• •

Met andere woorden slechts 35 % van de jongeren in de Hasseltse secundaire scholen is woonachtig in Hasselt. De jongeren niet-woonachtig in Hasselt zijn afkomstig uit heel Limburg. Als we even kijken naar de gemeenten vanwaar meer dan 100 jongeren naar de Hasseltse scholen afzakken, dan komen deze jongeren uit: Alken, Heusden-Zolder, Zonhoven, Houthalen-Helchteren, Genk, Diepenbeek, Kortessem, Beringen, Bilzen, Wellen, Sint-Truiden, Tongeren, Lanaken, Lummen, Maasmechelen en Herk-de-Stad. Ook van de provincies Antwerpen en VlaamsBrabant komen jongeren naar Hasselt. Schoolse vertraging in het lager onderwijs (5de leerjaar) is voor Hasselt met 10,9 vrij laag in tegenstelling tot het gemiddelde voor de centrumsteden met 16,9 Schoolse vertraging in het secundair onderwijs daarentegen bedraagt voor Hasselt 36,2 ten opzichte van 30,0 gemiddeld voor de centrumsteden. Uit dit grote verschil tussen basis en secundair onderwijs mogen we veronderstellen dat veel jongeren van buiten Hasselt reeds met schoolse vertraging instromen in de Hasseltse secundaire scholen. Ook de verschillen in schoolse vertraging tussen de onderwijsvormen is frappant; ASO 3de jaar 12,3 % - TSO 3de jaar 44 % - BSO 3de jaar 62,6 %

Uit de Stadsmonitor onthouden we nog volgende cijfers : • 1,2 % van de leerlingen in het voltijds secundair onderwijs spijbelt regelmatig. Dit zijn leerlingen die ongeveer 14 à 15 jaar zijn en minstens 30 halve dagen ongewettigd afwezig zijn. Hiermee scoort Hasselt samen met Antwerpen, Genk en Oostende het hoogst van de centrumsteden. • Het aandeel niet-Belgen in het voltijds beroepssecundair onderwijs bedraagt voor Hasselt 7,3 %

3.4. DEMOGRAFISCHE EN SOCIO-ECONOMISCHE INDICATOREN Naast de onderwijsgebonden indicatoren willen we hier ook nog enkele andere indicatoren uit de Stadsmonitor “Thuis in de Stad” (centrumsteden) aanhalen.
Meer dan 57% van de inwoners vindt dat er in de buurt voldoende speelvoorzieningen zijn voor kinderen en 50,3 % vindt dat er voldoende geschikte plekken zijn voor de jeugd. Hasselt scoort hier behoorlijk tov andere centrumsteden.
Meer dan 77,5 % van de inwoners is tevreden over de sportvoorzieningen en 86,4 % is tevreden over de recreatievoorzieningen in de stad. Ook hier scoort Hasselt zeer goed tov andere centrumsteden.
In Hasselt onderneemt 53,3 % van de niet-studerende bevolking leeractiviteiten. Dit kan gelinkt worden aan het uitgebreid aanbod van mogelijkheden met beperkt leerplan en deeltijds kunstonderwijs.
25,5 % van de laaggeschoolde werkzoekenden in Hasselt volgen een beroepsopleiding bij de VDAB
In Hasselt is 44 % van de niet-werkende werkzoekende langdurig werkloos.
Voor de algemene score over diverse kwaliteits- en appreciatieaspecten van de samenwerking rond ‘gelijke kansen in het basisonderwijs’ scoort Hasselt met 3,30 % het hoogst van de centrumsteden. Deze score werd bevraagd bij alle Lop-partners, integratiesector, schoolopbouwwerk en onthaalbureaus.
Voor de kwaliteit van samenwerking rond ‘gelijke kansen in het secundair onderwijs’ 3,19 % wat eveneens de beste score van de centrumsteden is.

10

3.5. PROJECTEN EN ACTIES VAN STEDELIJKE DIENSTEN VOOR EN SAMEN MET ONDERWIJS Als we een foto van de lokale situatie maken dan willen we ook even stilstaan bij de projecten en acties die verschillende stedelijke diensten vanuit hun eigen domein en met eigen doelstellingen realiseren voor en in samenwerking met onderwijs. Daarom hebben we een eerste inventaris opgemaakt op basis van een bevraging bij alle stedelijke diensten, de lokale politie Hazodi en het OCMW. Deze inventaris is een eerste aanzet en is zeker niet volledig. Toch is het verbazingwekkend hoeveel projecten en acties er nu reeds vanuit verschillende hoeken aangeboden worden aan scholen. Om de inventaris in de mate van het mogelijke overzichtelijk te houden, hebben we de 10 beleidssporen geformuleerd in de pocket “Lokaal Flankerend Onderwijsbeleid” van Marleen Devry, als leidraad gebruikt : 1. 2. 3. 4.

Ondersteuning leerlingen (kleuterparticipatie, taalstimulering, …) Begeleiding van risicojongeren (spijbelaars, niet-schoolbare jongeren, …) Ondersteuning van schoolteams (spijbelpreventie, taalbeleid, …) Creëren van een leerkrachtige, stimulerende schoolomgeving via brede schoolprojecten 5. Veilige schoolomgevingen via mobiliteitsplan 6. Beleid van sociale voordelen voeren (voor- en naschoolse opvang, leerlingenvervoer,…) 7. Sociaal onderwijsbeleid voeren met oog voor armoede en sociale uitsluiting 8. Ouders en leerlingen wegwijs maken in leer- en studietrajecten (loketfunctie) 9. Stimuleren van het levenslang en levensbreed leren 10. Werken aan een betere aansluiting onderwijs - arbeidsmarkt

INVENTARIS AAN DE HAND VAN 10 BELEIDSSPOREN 1. Ondersteunen van leerlingen en ouders, (b.v. voor- en vroegschoolse taalstimulering)
Wonderwel Is gebaseerd op een samenwerking tussen de afdeling welzijn en het onderwijs in functie van kleuterparticipatie, een goede start van de schoolloopbaan, taalstimulering, een succesvolle overgang naar het secundair onderwijs en een gekwalificeerde uitstroom.
Voorschoolse stimulering (0 – 3 jaar) krijgt voornamelijk vorm via samenwerkingsverbanden met Kind & Gezin. Verpleegkundigen wijzen ouders op het belang van voorlezen, samen boekjes inkijken, tonen van voorbeelden, … (Peuterbadje)
Vroegschoolse stimulering : o Boek en Spel op bezoek waarbij studenten in het kader van een alternatieve stage bij maatschappelijk kwetsbare gezinnen aan huis gaan om samen met kinderen (focusgroep = 3 tot 7 jaar, andere kinderen in het gezin worden er uiteraard ook bij betrokken) en ouders spelletjes te spelen en boekjes te lezen. Hoofddoelen : taal- en ontwikkelingsstimulering en ouderbetrokkenheid
Taalstimulering : o Babbeldoos : Op zaterdagnamiddag, op een speelse manier, met een thematische insteek, het taalgebruik van anderstalige kinderen stimuleren en verbeteren. Dit schooljaar waren er gemiddeld 25 tot 35 kinderen aanwezig.

11

Poppentheaters : laagdrempelige activiteit op woensdagnamiddag, in een lagere school in de buurt worden alle ouders en kinderen uitgenodigd om naar het poppentheater te komen, de selectie van de theatergezelschappen wordt bepaald op basis van hun aandacht voor de Nederlandse taal en het gebruik ervan. Dit schooljaar werden er in 7 scholen (met veel gok-kinderen) poppentheaters georganiseerd. o Vlinderjuf (zie punt 3) o Verteltassen : in opstartfase, de verteltas is afkomstig van de storysacks en is een initiatief door ouders. Doelstellingen: Plezier beleven aan het lezen, het leren/uitlokken van de taal, praten, talige omgeving, spelen, uitbeelden en inleven, zelfstandig werken thuis of op school, voorlezen, ouder-kind relatie, integratie bevorderen, ouderbetrokkenheid Inhoud: Het centraal thema van de zak is zichtbaar aan de buitenkant (slechts 1 thema per zak): moet herkenbaar zijn. Minstens twee boeken in de tas, maximum drie.Een cd waarop het verhaal is ingesproken (als je het blad moet omslaan, hoor je een belletje).

o


OUDERS o School en taal voor mama’s : in samenwerking met Basiseducatie – Open school wordt in de VB De Boomgaerd taalonderricht gegeven aan anderstalige moeders. De taal wordt sterk gelinkt aan het klasgebeuren en schoolse taal. o Zeer nauwe samenwerking met LOP BO en LOP SO : o Er is een zeer goede samenwerking, goede verstandhouding met de (vroegere) LOP-deskundige o Participatie van medewerkers SOO in werkgroepen en stuurgroepen : goede netwerking, maar tijdsintensief  Werkgroep LOP-Bieb  Werkgroep omgevingsanalyse  Werkgroep LOP-dag  Werkgroep onderwijs Ter Hilst  … o Logistieke en administratieve ondersteuning van LOP door stedelijke dienst onderwijs o Ontbijtkransjes in Runkst en Kuringen o moedergroep Ter Hilst : komen samen in het kader van onderwijs, hebben samen met het LOP de “ Code – 10 tips voor gelijke onderwijskansen “ ontwikkeld o Opvoedingswinkel Hasselt : sinds september 2007 heeft Hasselt een opvoedingswinkel waar alle opvoedingsverantwoordelijken terecht kunnen in hun zoektocht naar info, hun vragen, vorming … ivm met de opvoeding van kleuters, kinderen, jongeren, … (0-18 jaar). o Ouders informeren over het aanbod en meerwaarde van het jeugdwerk (verwerven van diverse competenties). In het verleden bracht de babbeldoos al eens een bezoek aan de speelpleinwerking.

12

2. Begeleiden van risicojongeren, vooral spijbelaars en (tijdelijk) niet schoolbare jongeren
PITSTOP (nieuwe naam voor Time Out time In) Helpen van jongeren met een problematische schoolloopbaan. Bieden van nieuwe kansen en preventieve acties. Zie ook FLOB-project.
Peer Mediation vorm van conflicthantering en conflictbemiddeling o Leerkrachten worden getraind om leerlingen in de school zelf op te leiden tot conflictbemiddelaars o Stad Hasselt heeft deze vorming gefinancierd voor geïnteresseerde scholen (schooljaar 2005-2006) o Deelnemende scholen : VTI, THHI, KTAII, Schakelschool, Toverfluit, … o Project loopt nog steeds in deze scholen o Nazorgfase wordt opgevolgd door het steunpunt in samenwerking met CMGJ
Schoolspotter (vanuit preventiedienst) - Startbaner die ingezet wordt op de hotspots (bushaltes, schoolomgeving, station, etc.) om overlast en spijbelen bij jongeren te voorkomen. 3. Ondersteunen van schoolteams en schoolbeleid (schoolklimaat, aanpak van geweld, taalbeleid)
Vlinderjuf : ondersteuning van scholen en leerkrachten in de vorm van workshops, materialen, methodieken, organisatie van werkbezoeken, ervaringsuitwisseling, … (zie folder)
Aanpak van geweld : zie ook Peer Mediation (punt 2)
aanwerving schoolspotters : startbaners die voornamelijk ingezet zullen worden in het kader van spijbelpreventie (dienst preventie)
Viasano : in 2007, Tentoonstelling “Beweeg” voor studenten middelbaar onderwijs en opvanginitiatieven. In 2008, cursus beweeg je fit voor kinderen met neiging tot overgewicht van 2 tot 12 jaar gedurende een twaalftal weken startend in april 08.
In het kader van Viasano en preventieve gezondheidszorg : aanbod naar de scholen toe een diëtiste te voorzien tijdens een half lesuur per klas van het vierde leerjaar en een ontbijt.
Appelactie Actie naar alle Hasseltse basisscholen in het kader van Viasano en Hasselt Gezonde stad : 7000 appels werden aan 25 scholen verdeeld op maandag 21 mei 2007.
Veiligheidsprotocol Hasselt-Zonhoven-Diepenbeek : Dit protocol dient om de veiligheid en de bescherming van personeelsleden en leerlingen uit bovengenoemde scholen te bevorderen. In de eerste plaats willen de ondertekenaars voorkomen dat op school of in schoolverband strafbare feiten worden gepleegd. In de tweede plaats willen ze de slachtoffers van strafbare feiten opvangen en hen tegen represailles beschermen. En ten slotte willen ze voor de daders voorzien in vormen van opvang en begeleiding, liever dan in bestraffende maatregelen (ontwikkelen van preventieve maatregelen).

13

Contactpersoon: vaste politionele aanspreekpunten jeugdcriminaliteit voor de schoolgemeenschappen per provincie: Rob Vanderhoydonk, tel: 011 28 72 47
't Is klasse met de politie - Project voor de leerlingen van het 6de leerjaar (lager onderwijs) rond 2 thema's. 1) Om hen bekend te maken met de werking van de politie. 2) Om hen op de hoogte te brengen van de gevaren en nadelen van druggebruik. Ze komen bij de politie op bezoek, krijgen daar een rondleiding en uitgebreide uitleg.
Organisatie van Hasselt kinderrechtenstad waar de rechten van het kind vorm krijgen. Wordt nu gepland binnen het Golemproject.
Taalacademie Hasselt korting 25 euro per taalopleiding/jaar (12 tot 30 jaar) Verlengd naar 2008. Contactpersoon: T. Eerdekens, kabinet van de burgemeester, tel 011 23 90 42.
Opvoedingswinkel Hasselt : waar ook leerkrachten als opvoedingsverantwoordelijken terecht kunnen met al hun vragen ivm opvoeding van kinderen en jongeren. Bovendien zijn het LOP en de CLB’s partner in het Lokaal Samenwerkingsverband Opvoedingsondersteuning.
Hasselt Kinderrechtenstad : Golem-project (cultuur, jeugd, onderwijs) 4. Creëren van een leerkrachtige, stimulerende schoolomgeving: brede school
Schoolcomposteren Onder begeleiding van een compostmeester leren kinderen en leerkrachten van een klas het GFT-afval van de school composteren. Hiervoor sluiten ze een overenkomst af met de dienst leefmilieu en ontvangen ze aan het einde van het schooljaar een attest per leerling. Periode: 2006/2007 en 2007/2008 Contactpersoon: Mireille Theelen, dienst Leefmilieu, tel: 011 23 93. 33
Tutt Frutti Hasselt Jaarlijkse fruitabonnementen met 2/3 lokaal fruit. Doelstelling: Schoolbevolking leren gezond fruit te eten en lokaal en milieuvriendelijk geteeld fruit leren kennen Periode: 2006/2007 en 2007/2008 Contactpersoon: Mireille Theelen, dienst Leefmilieu, tel: 011 23 93. 33
Bezoek fruitbedrijf in voorjaar Voor leerkrachten en ouders van deelnemende scholen aan Tutti Frutti Hasselt. Periode: 2006/2007: uitgesteld, wel in 2007/2008 Contactpersoon: Mireille Theelen, dienst Leefmilieu, tel: 011 23 93. 33
Pendejos! Idioten’ Eenakter rond drie milieuthema’s: composteren, bestrijdingsmiddelen en chemische oorlogvoering met nabespreking. Dienst Leefmilieu zorgt voor informatie en promotie. Enkel voor secundair onderwijs. Dienst Leefmilieu subsidieert het toneelstuk.

14

Periode: 2006/2007 niet aangevraagd, 2007/2008 ? Contactpersoon: Mireille Theelen, dienst Leefmilieu, tel: 011 23 93. 33
Drinkwaterfonteinen Begeleiding en informatie voor scholen over de installatie en het gebruik. Infofolder voor de leerlingen en affiches. De dienst leefmilieu voorziet per geplaatst toestel een subsidie, samen met de Watermaatschappij.
Afvalpreventie in school Ter beschikking stellen van gele en blauwe rolcontainers (120 L) en zwarte papierboxen om afval te sorteren. Begeleiding van de school met opmaak van een afvalplan door dienst leefmilieu. Periode: 2006/2007 en 2007/2008 Contactpersoon: Mireille Theelen, dienst Leefmilieu, tel: 011 23 93. 33
Educatieve koffers (3) Compostkoffer Verkeerskoffer Afvalkoffer worden gratis uitgeleend aan alle scholen in Hasselt. Periode: 2006/2007 en 2007/2008 Contactpersoon: Mireille Theelen, dienst Leefmilieu, tel: 011 23 93. 33
Educatieve spelen ‘Pak je afval’ spel ‘Het afvalmonster’ ‘Water’ worden uitgeleend. Periode: 2006/2007 en 2007/2008 Contactpersoon: Mireille Theelen, dienst Leefmilieu, tel: 011 23 93. 33
Gus & Toos”-project Project aanvang schooljaar. Brooddozen en drinkbussen worden tegen democratische (gesubsidieerde) prijzen aan de schoolgaande jeugd aangeboden. Dit is een project ontwikkeld door de werkgroep duurzaamheidsambtenaren van de AML en wordt in verschillende Zuid-Limburgse gemeenten uitgevoerd. Periode: 2006/2007 en 2007/2008 Contactpersoon: Mireille Theelen, dienst Leefmilieu, tel: 011 23 93. 33
“MOS-Schakels” In het kader van MOS (Milieuzorg Op School) van de provincie Limburg, biedt de dienst leefmilieu een hele reeks MOS-schakels aan de scholen aan. Een MOS-schakel is een bedrijf, organisatie of vereniging die zijn/haar deuren wil openzetten voor een Hasseltse klas. Dit kunnen de watermaatschappijen en de brandweer zijn, maar ook fruit- en zuivelboerderijen, wereldwinkel, waterzuiveringsstation, het recyclagepark enz. Het zijn allemaal organisaties die op een positieve wijze aan milieu werken. Bezoek van MOSschakels door scholen. Periode: 2006/2007 en 2007/2008 Contactpersoon: Mireille Theelen, dienst Leefmilieu, tel: 011 23 93. 33

15


“Hasselt Proper” Een zwerfvuilactie in samenwerking met de scholen, dienst reiniging en een aantal externe diensten. Een klas/school engageert zich om het zwerfvuil in de omgeving van de school of elders op te ruimen. Het materiaal hiervoor wordt ter beschikking gesteld door de dienst reiniging en de school ontvangt hiervoor een subsidie.
Afdeling sport STAD HASSELT : projecten voor schoolgaande jeugd Tijdens de schooluren. o Sportklassen: Aanbod voor het basisonderwijs, met de klas één week naar de sporthal. Jaarlijks ongeveer 30 sportklassen. o Zwembegeleiding: Voor het schoolzwemmen kunnen de LO leerkrachten een lesgever van de Afdeling sport inhuren. Ongeveer 30 lesopdrachten per week. o Begeleiding schoolsportdagen: LO leerkrachten kunnen lesgever(s) inhuren om te helpen bij de organisatie van een sportdag. o Sportschool gemeentelijke basisschool Rapertingen: Samenwerking leerkrachten en Afdeling sport om dagelijks een extra uur sport aan te bieden. Voor en na de schooluren maar ook tijdens de speeltijd. o Action park en sportbos: Avonturenparcours voor jongeren van -12 jaar (sportbos) en jongeren van +12 jaar (Action Park). o Verkeerspark: Drie mogelijkheden om te reserveren. 1.Vrij gebruik met eigen materiaal. 2. Huur van materiaal. 3. Huur materiaal en lesgever. Na de school. o Naschoolse sport Spalbeek: 1 x per week omnisport aanbod voor kinderen van het basisonderwijs meteen na de schooluren. In Spalbeek door beperkt sport aanbod in deze wijk. o Zwemcursussen: Op maandag, vrijdag en zondag watergewenning, zwemles en zwemvervolmaking. Wekelijks 280 deelnemers. o Omnisport woensdagnamiddag voor kinderen met obesitas: Wekelijks sportuurtje met sportmonitor van Afdeling sport en begeleiding van diëtiste. o Action park en sportbos. o Schoolsport, tornooien i.s.w. met SVS (schoolsport): Op woensdagnamiddag; trefbal, voetbal, handbal, zwemmen, netbal, volleybal, basketbal, gevechtssporten, ………… Tijdens schoolvakanties. o Sportkampen: Jaarlijks meer dan 200 sportweken voor jongeren. Een zeer gevarieerd aanbod met ongeveer 6000 deelnemers per jaar. Evenementen. o Dwars door Hasselt o Hasseltse wijksportdag o Jeugdrit GP Hasselt o ……………. Vrij gebruik Hasseltse openlucht sportterreinen. o Voetbalpleintjes o Voetbalkooien o Basketpleintjes o Skateparken o Mountain Bike parcours o BMX piste

16

o Tennispleinen o Looppisten o Outdoor fitness…………… Contactpersoon: Joris Lambrechts, sportdienst, tel: 011 23 94 62
“Samen” DVD tegen onverdaagzaamheid. Verlengd naar 2008. (16 jaar) Kabinet van de Burgemeester Contactpersoon: T. Eerdekens 011 23 90 42
Projecten voor het onderwijs in de musea: Modemuseum. Permanent educatief aanbod - 2007: - Het kapje van Roodkapje - T-shirt schilderen - Aankleden doorheen de tijd - Puzzeltocht - Hippies, house en hoepelrok Tijdelijk educatief aanbod - 2007: - Creatieve workshops i.s.m. de Provinciale Hogeschool Limburg - Vriendschapsbandjes - Mozaëikspel Permanent educatief aanbod – 2008: - Zie 2007, opvolgen, bijsturen en herwerken. Tijdelijk educatief aanbod 2008: - Creatieve workshops i.s.m. de PHL - Educatieve programma’s bij de thematentoonstellingen
Nationaal Jenevermuseum Permanent educatief aanbod - 2007: - Kwestie van Smaak - Een borrel vol wetenschap en technologie - Alcohol, bron van hernieuwbare engergie (nieuw) - Week van de smaak Permanent educatief aanbod – 2008: - Opvolgen en bijsturen aanbod 2007 Tijdelijk educatief aanbod - 2008: - Workshop en/of lesbrief in het kader van de najaarstentoonstelling ‘Jean le buveur, Pierre l'abstinent. Antialcoholpropaganda vroeger en nu’ (21/09/2008 – 04/01/2009) - Workshop ‘Kleurstoffen: puur natuur?’ (werktitel) (tijdens Vlaamse Wetenschapsweek 21 tot 24 oktober 2008) Het Stadsmus Permanent educatief aanbod - 2007: - Op zoek naar de Langeman - Het geheim van de troubadour - Klas bouwt Hasselt - Beiaardtoren Tijdelijk educatief aanbod - 2007: - Lesbrieven Viva Veldeke

17

Erfgoedproject KA1 Hasselt Permanent educatief aanbod – 2008: - Zie 2007 Tijdelijk educatief aanbod - 2008: - Educatief programma voor het lager onderwijs bij de tentoonstelling Expo ’58 (april – oktober 2008) - Educatief programma voor het lager onderwijs bij de tentoonstelling in het Tuincafé over de opgravingen van het Bonnefantenklooster (Belgacomsite) - september 2008 Tentoonstelling ‘Kleurboel’, kinderboekillustraties, prijs van het kind, 1 oktober – 19 november 2008 Project ‘Een web tussen oud en nieuw’ – kleuters Contactpersoon musea: Joke Smets, tel. 011 23 98 64
Atheneumproject: een traject met leerlingen van ASO van het vierde en vijfde jaar, over de Groene Boulevard, waarin verschillende richtingen verschillende projectjes uitvoeren, en dat zal resulteren in een tentoonstelling (HET Stadsmus) en publicatie over de Groene Boulevard. Een presentatie hierrond zal opgenomen worden in het congres van HEREDUC in april 2008.
Lesbrieven Veldeke: in samenwerking met de departementen lerarenopleiding van de XIOS Hogeschool, de PHL en de KHLIM, waarbij rond de figuur Van Veldeke en de middeleeuwen 5 lesbrieven werden samengesteld (afgestemd op de eindtermen), voor lager onderwijs, 1ste, 2de en 3de graad. De lesbrieven zijn gratis downloadbaar op www.erfgoedcelhasselt.be
Denktraject erfgoededucatie: erfgoedcel participeert in het denktraject rond erfgoed en educatie (organisatie van CANON Cultuurcel, FARO en VIOE), dat moet resulteren in aanbevelingen voor de minister rond erfgoed in het onderwijs.
Traject met XIOS Hogeschool: studenten krijgen een "opleiding" waarin methodieken worden aangereikt om erfgoed te onderzoeken en te vertalen tot bruikbaar lesmateriaal. In samenwerking met de docenten van het departement kleuteronderwijs, lager onderwijs en secundair onderwijs, moet resulteren in concrete lesvoorstellen, al dan niet uitgegeven door de erfgoedcel.
Dag van de Regionale Geschiedenis: de erfgoedcel denkt samen met de stedelijke musea na over een verdere samenwerking rond de dag van de regionale geschiedenis, waarin geschiedenisleerkrachten tijdens de eerste editie materiaal en methodieken aangereikt kregen om het Limburgse erfgoed in de klas te brengen.
Project mondelinge geschiedenis i.s.m. KTA II: leerlingen nemen interviews af in verband met het kazerneleven.
Vormgeving studenten afdeling Media en Design (KHLim): studenten ontwerpen tentoonstelling over Expo '58, die in april in Het Stadsmus loopt.
Plannen voor een kleuterproject rond erfgoed in Hasselt: in samenwerking met XIOS Hogeschool
Project: Arktos Hasselt in de breedte leren

18


Bloembollen De dienst groen plant in de herfstperiode 60.000 bloembollen met de kinderen van de lagere scholen.
Domein Kiewit Organiseert educatieve natuuractiviteiten voor de basisschool en het middelbaar onderwijs. Contact: Marleen Ritzen, tel: 011 21 08 49


Poppentheaters : zie taalstimulering


Aankoop van oude turnzaal van VB De Boomgaerd Runkst, voor de ontwikkeling van een wijkcentrum (momenteel wachten op schattingsdossier)
Huiswerkclubs Ondersteunen van huiswerkclubs in de VB Mozaïek en VB Catharina ism Steunpunt O&O en stedelijke Bieb, terugkoppeling op werkgroep LOP-Bieb
Omgevingsanalyse “School en Buurt” : o Uigevoerd voor onderzoeksinstituut SEIN (UHasselt) o Financiering door Stad Hasselt o Uitvoering in samenwerking met alle Hasseltse Basisscholen en Lokaal Platform Gelijke Onderwijskansen – Hasselt Basis (LOP) o Analyse op 3 niveaus : per school een eigen fiche, per wijk met gezinnen uit verschillende scholen, globaal stadsrapport o Organisatie van thema-avond voor 700 leerkrachten uit alle Hasseltse basisscholen : rapportering resultaten, “hoe koppelen aan praktijk” door Magda Deckers
Deelname aan een zinvolle vrijetijdsbesteding jeugdwerk/jeugdhuis. Het is eigen aan het jeugdwerk dat men er vele competenties leert.
Deelname aan kindergemeenteraad, kindparticipatie (alle scholen vaardigen een leerling af).
Samenwerking met de scholen omtrent de doecheque (vanaf dit jaar ingegaan, zal in toekomst eerder wijkwerking zijn).
Verdeling zomerfolder over aanbod jeugddienst gebeurt via de scholen.
Kinderstadsroute wordt vaak gedaan in schoolverband.
Hasselt organiseert de “Week van het Huisdier” in oktober met speciale aandacht voor de scholen.
Educatief materiaal voor scholen tussen. De Stad Hasselt en de VZW ETHOLOGIA heeft voor elke klas in Hasselt een gratis DVD ter beschikking met leermateriaal rond katten. Deze DVD en bijhorende leerfiches zijn gratis en kunnen aangevraagd worden via een mail naar [email protected] . Periode: 2006/2007. Contactpersoon: Hilde Pootemans, Diensthoofd Milieu, tel: 011 23 93 31
Educatief materiaal in leskoffer “op ‘hond’dekkingstocht.

19

Voor heel wat kinderen is een hond een trouwe vriend en speelkameraad. In België bezit minstens één op drie gezinnen een hond. Bovendien leeft meer dan de helft van de honden in een familie met kinderen. Kinderen komen ook vaak met honden in aanraking, bij vriendjes, buren, familie of gewoon op straat en op openbare plaatsen. Daarom is het goed dat kinderen het gedrag, de taal en de behoeftes van een hond leren kennen, herkennen en begrijpen. Dat is precies wat Op honddekkingstocht! de kinderen bijbrengt. Op ‘hond’dekkingstocht ! is een spannend spel met kennisvragen, gedragsvragen en kanskaarten. Vier teams spelen tegen elkaar op een gigantisch spelbord met leuke hondenpionnen. De teamleden werken samen om de vragen op te lossen en een strategie uit te stippelen. Daarbij komt iedereen aan bod, kinderen die een hond hebben en kinderen die geen hond hebben. De spelregels en -methode zijn helemaal niet moeilijk waardoor de leerlingen al snel in het spel opgaan. Spelenderwijs krijgen zij inzicht in de hond, zijn lichaamstaal, verzorging, opvoeding... Zij leren te reageren op om het even welke hond in om het even welke situatie. Tijdens de “Week van het huisdier” worden er 15 scholen bezocht met dit spel. Periode: 2006/2007. Contactpersoon: Hilde Pootemans, Diensthoofd Milieu, tel: 011 23 93 31
Speelpleintjes verbonden aan een school o Joris van Oostenrijkstraat Gedeeltelijk toegankelijk voor buitenstaanders o Schoolspeelplaats Spalbeek Toegankelijk voor buitenstaanders als de poort niet gesloten is o School Molenstraat Gedeeltelijk toegankelijk speelpleintje o Kleuterschool Stokrooie Toegankelijk voor buitenstaanders als de poort niet gesloten is o Veldstraat Altijd toegankelijk o Schimpen Altijd toegankelijk o Contactpersoon: Mieke Pauwels, Groendienst, 011 23 93 89 5. Creëren van vlot bereikbare en veilige schoolomgevingen : mobiliteitsplan, zone 30
Herinrichting van schoolomgeving in de buurt van een gewestweg (module 10 van het mobiliteitsconvenant). Bv: Zegestraat.
Herinrichting van de Elfde Liniestraat : straat, gelegen aan het stedelijk zwembad en Kapermolenpark, met verschillende secundaire scholen en de Provinciale Hogeschool Limburg, studentenhome, internaat, …
Zone 30 Alle scholen in Hasselt zijn uitgerust met zone 30.
September verkeersmaand Week 1: SENSIBILISERINGSWEEK De eerste dagen van het schooljaar is de politie aanwezig aan de scholen voor het goede verloop van het verkeer. Daarnaast worden er spandoeken voorzien die de aandacht vestigen op een verkeersveilige schoolomgeving.Aangepaste snelheid en zichtbaarheid, dat zijn de twee

20

voornaamste factoren bij ongevallen bij jonge en zwakke weggebruikers. Hasselt heeft al heel wat aanpassingen gedaan die de snelheid in de buurt van scholen terugdringen. Na de recente wettelijke verplichting om de snelheid in de buurt van scholen te beperken tot 30 km/u, komt het er nu op aan om ervoor te zorgen dat onze leerlingen goed zichtbaar zijn wanneer ze zich op de openbare weg begeven. In de maand juli werden er 850 zichtbaarheidspakketten te koop aangeboden, ideaal voor jeugdbewegingen, kinderen, scholen… Daarnaast worden er in de verkeersmaand september spandoeken voorzien bij de scholen die aansporen om trager te rijden. Er worden tevens jaarlijks 5 scholen aangepakt in het Octopusprogramma om zo de infrastructuur in de schoolomgeving veilig te maken voor de kinderen.

Volgende scholen worden aangepakt: Vrije Basisschool Catharina Vrije Basisschool Tuinwijk Basisschool De Startlijn Basisschool De Puzzel Vrije Basisschool Stedelijke Basisschool Week 2: Fietsen is een feest In de verschillende scholen worden er vlagjes uitgedeeld die aan de fiets moeten worden gehangen. Deze vlagjes leggen het accent op de fiets en tonen aan dat fietsen in Hasselt gezond is en een feest is. Koppeling Verkeer -> Gezonde Stad. Er worden 5000 vlagjes besteld met het logo van Gezonde Stad. Samen met de stadswachten worden deze verdeeld in de verschillende scholen aan elke leerling die een fiets bij heeft en de stadswachten zullen deze eveneens verdelen bij de verschillende fietsenparkings. Week 3: Fiets in orde! Zichtbaar zijn met de fiets begint met een goed uitgeruste fiets. Politie houdt gerichte controles en adviseert de fietsers. De politie HAZODI voert een controle actie uit op 27 september tussen 7u30 en 9u00 op het Vrijwilligersplein in de Heilig Hartwijk met specifieke aandacht voor de schoolgaande jeugd.
‘MORE’ Mobile REporters: educatief mobiliteitsspel, mei –juni. Initiatief voor scholen in het kader van het project ‘Autoluwe Schooldagen’: educatief mobiliteitsspel voor de 3de graad LO en de 1ste graad SO. Leerlingen informeren en sensibiliseren voor duurzame mobiliteit, verkeersveiligheid en kostenplaatje milieugevolgen. Periode: 2006/2007 en 2007/2008 Contactpersoon: Mireille Theelen, dienst Leefmilieu, tel: 011 23 93. 33
‘Autoluwe Schooldagen’ (mei) Schoolbevolking neemt deel aan reeks mobiliteitsacties aangeboden door provincie i.s.m. gemeenten. Dienst leefmilieu biedt samen met dienst preventie enkele activiteiten extra aan in bepaalde periode (zie ook MORE): fietsgraveren, fietsen controleren, …

21

Periode: 2006/2007 en 2007/2008 Contactpersoon: Mireille Theelen, dienst Leefmilieu, tel: 011 23 93. 33
Acties in het kader van veilige schoolomgeving (vanuit preventiedienst) : - SIEN gezien : project rond het thema zichtbaarheid in het verkeer voor de leerlingen van de lagere school - De wijze raad van Koenraad - project voor de leerlingen van de lagere scholen rond fietsdiefstalpreventie. Zij krijgen preventietips over hoe ze hun fiets kunnen beveiligen.
Fietspooling 6. Beleid voeren t.a.v. de “sociale voordelen” (voor- en naschoolse opvang, leerlingenvervoer)
Stad Hasselt organiseert buitenschoolse kinderopvang op verschillende locaties in Hasselt : o Runkst o St-Lambrechts-Herk o Stevoort o Rapertingen o Kuringen o Kiewit o Spalbeek o Stokrooie


Gratis busvervoer op Hasselts grondgebied
Samenwerking met De Lijn : scholen kunnen tijdens de daluren in overleg met De Lijnwinkel regulier busvervoer benutten.

7. Uitbouwen van een sociaal onderwijsbeleid met oog voor armoede en sociale uitsluiting
In het kader van het lokaal sociaal beleid en het uitschrijven van het lokaal sociaalbeleidsplan werden 3 prioritaire thema’s verder uitgediept. Eén van deze thema’s was Werken / inkomen / onderwijs.
Doecheques Alle kinderen en jongeren tussen 4 en 16 jaar en gedomicilieerd in Hasselt, hebben recht op 2 doecheques. Een doecheque heeft een waarde van 1,25 euro en is te verkrijgen bij de stedelijke jeugddienst. Met deze cheques kan je activiteiten betalen bij Hasseltse jeugdinitiatieven die een overeenkomst hebben met de stad Hasselt.
Speelpleinwerking (4-16jaar) : Verdeling vakantiefolder via de scholen. Tijdens de zomervakantie organiseert de jeugddienst speelpleinwerking
Bouwspeelplaats (8 -13 jaar) : Verdeling gebeurt samen in/met de folder voor speelpleinwerking. Op 2 plaatsen organiseert de jeugddienst tijdens de zomervakantie deze bouwspeelplaats.

22

Doel: kinderen, spelenderwijze en zonder belemmering, creatief laten streven naar de verwezenlijking van “hun” doel. Namelijk het realiseren van hun “thuis – speelhut”, samenwerken met leeftijdsgenoten en met respect voor de natuur.
Onderzoek naar vrije tijdsbesteding bij maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren : De bedoeling was om de stem te horen van deze groep kinderen en jongeren. “Wat leeft er bij hen, wat vinden ze van het jeugdwerk,… “. Met deze resultaten en aanbevelingen gaat de jeugddienst aan het werk. Deze resultaten werden ook opgenomen in het jeugdbeleidsplan 2008-2010
OCMW Hasselt : in het kader van individuele dossiers wordt onderwijs als een van de levendomeinen meegenomen in de begeleiding. Bij jongeren betekent dit dat wanneer er leefloon toegekend wordt aan een jongere die studeert, een Geïndividuealiseerd Project voor Maatschappelijke Integratie (GPMI) afgesloten wordt, waarin enkele concrete afspraken staan.
Lokaal Cliëntoverleg (OCMW) : rondetafelgesprek met alle betrokken partijen, ouders, jongeren, … kan georganiseerd worden in het kader van een crisissituatie en risicoschoolloopbaan.
Kleuterwerking in de sociale wijk Ter Hilst in samenwerking met CKG ’t Hummelhuis. Tijdens de werking werken moeders mee om de ontwikkeling en sociale vaardigheden van kleuters te stimuleren. Tijdens het schooljaar kunnen de ouders hun kleuters (die reeds naar school gaan) op woensdagmiddag naar het buurthuis ‘de magneet’ brengen tussen 14 en 16 uur. Bedoeling is dat de mensen die hun kinderen naar de kleuterwerking brengen en zich ook engageren. Vb: als er 10 kinderen zijn dan moeten de moeders zich 1 keer in de 10 weken engageren op woensdagmiddag.
Huiswerkbegeleiding Ter Hilst : aan kinderen van het lager onderwijs wordt een rustige en stimulerende omgeving geboden om onder begeleiding van vrijwilligers hun huiswerk te maken.

8. Wegwijs maken in leer- en studietrajecten
Baso-infoavond voor anderstalige ouders met kinderen van het 5de en 6de leerjaar. De overgang van het basis naar het secundair onderwijs en de structuur van het secundair onderwijs werden uiteengezet door een medewerker van het CLB. SOOwelzijn zorgde voor de aanwezigheid van vertalers-tolken (die simultaan vertaalde voor de aanwezige ouders) en de toeleiding van de ouders in samenwerking met alle Hasseltse basisscholen
Leren Thuis Leren : project waarbij hogeschoolstudenten lerarenopleiding aan huis gaan bij leerlingen met een risicoschoolloopbaan in het kader van studiebegeleiding.

9. Stimuleren van levenslang en levensbreed leren
Educatieve wegwijzer = een informatiepunt dat een volledig overzicht biedt van het uitgebreide opleidingsaanbod voor volwassenen in Hasselt en omstreken (Alken, Diepenbeek,

23

Zonhoven). Educatieve Wegwijzer is een dienst van het Cultuurcentrum Hasselt. Er zijn in Vlaanderen en in onze regio veel organisaties en verenigingen die de meest uiteenlopende activiteiten organiseren. Velen van hen zijn goed gekend bij het publiek. Maar de sector staat niet stil. Lifestyle, computer en internet, onthaasting en zelfontplooiing: in deze en andere sectoren zijn tal van nieuwe ontwikkelingen gebeurd en het aanbod aan cursussen, lezingen en andere initiatieven is duidelijk veranderd.
Kunsteducatie CCha
Schoolbrochure CCha
Educatieve brochure : Deze brochure, met een aanbod naar leerkrachten en klasgroepen, wordt in 3 edities opgemaakt gericht naar het kleuter-, lager- en secundair onderwijs.
CJP paspoort : Het gaat hier om een actie waarbij de stad middelen investeert zodat alle Hasseltse jongeren én alle Hasseltse studenten tussen 18 en 26 jaar het paspoort krijgen en dit in samenwerking met Hasseltse hogescholen en universiteiten.
Student Take Off
Studenten Regatta : met deelnemende teams van UHasselt, Xios Hogeschool, PHL en Khlim

10. Werken aan een betere aansluiting van onderwijs en arbeidsmarkt
Bio-stagiars : BIO staat voor beroepsinlevingsovereenkomst en houdt in dat jongeren die schoolmoe zijn gedurende 3 dagen per week stage lopen op een werkplek en hiervoor ook loon ontvangen. Leerlingen Deeltijds Onderwijs krijgen de mogelijkheid om praktijkervaring op te doen op de centrale uitvoeringsdiensten van Stad Hasselt (cfr Brigitte Minsen)
Droomjob fabriek
Cityteam Jongeren krijgen een eerste werkervaring maar leren tegelijkertijd de opdrachten/taken/structuur van de stad kennen.
Stageplaatsen in de eigen organisatie 3.6. LOKAAL ONDERWIJSBELEID BINNEN DE ORGANISATIE VAN HET STADSBESTUUR Op basis van de hierboven geschetste inventaris kan je stellen dat alle schepenen mee bevoegd zijn voor het flankerend lokaal onderwijsbeleid. Het is dus een gedragen en gedeelde verantwoordelijkheid van het hele politieke stadsbestuur. Anderzijds zijn er specifieke bevoegdheden die expliciet gelinkt zijn en relevant om hier te schetsen :
Schepen van Onderwijs, mevr. Lieve Pollet, oa. bevoegd voor onderwijsbeleid, de stedelijke basisscholen, deeltijds kunstonderwijs en conservatorium

24


Schepen van studentenzaken, mevr. Valerie Delre
Schepen van Welzijn, dhr. Toon Hermans, oa. bevoegd voor gelijke onderwijskansen en opvoeding, Vanuit de stedelijke administratie zijn volgende diensten hieraan verbonden :
Stedelijke dienst onderwijs, administratie stedelijke basisscholen
Steunpunt Onderwijs en Opvoeding, afdeling welzijn Vanuit het Steunpunt O&O worden momenteel de FLOB-projecten geïnitieerd, gecoördineerd en opgevolgd.
Studentenzaken, jeugddienst, afdeling welzijn

25

4. Het lokaal onderwijsbeleid – inhoudelijk Met de komst van het decreet Flankerend Lokaal Onderwijsbeleid is de opmaak van dit onderwijsbeleidsplan in een stroomversnelling gekomen. Het doorlopen van een normaal planningsproces, informatie-uitwisseling, gedragen keuzes formuleren, een plan als resultaat van een groepswerk … is gezien het korte tijdsbestek niet haalbaar geweest. Het verder uitdiepen en verfijnen van het beleidsplan en het opmaken van een actieplan is een prioriteit voor het schooljaar 2008-2009. Het maken van een inventaris van onderwijsgerichte acties vanuit verschillende stedelijke diensten heeft ons wel doen stilstaan en nadenken bij ons aanbod en onze positie ten aanzien van het onderwijs. Al snel kwamen we tot volgende conclusies : 1. het beleidsplan moet volgende krachtlijnen omvatten : a. Stedelijke onderwijsregie ontwikkelen b. Klimaat voor kwaliteitsvol onderwijs creëren c. Elk kind maximale kansen bieden om talenten te ontplooien d. Empowerment, responsabilisering van ouders e. Werken aan Bredere Schoolomgeving f. Streven naar een zo groot mogelijke gekwalificeerde uitstroom 2. met volgende prioriteiten : a. Dialoog, communicatie b. Afstemming & samenwerking c. Inventarisatie acties/projecten (intern – extern) d. Vraaggestuurd werken e. Optimale inzet van middelen Deze krachtlijnen en prioriteiten vormen de basis om het Hasselts onderwijsbeleid verder vorm te geven. Toch is dit beleidsplan slechts een aanzet om, in samenwerking met en na afstemming met alle lokale partners meer vorm te geven en verder uit te diepen. Het formuleren van concrete projecten, indicatoren en effecten is in deze fase moeilijk en niet echt opportuun.

4.1. EEN VISIE OVER DE GEWENSTE BELEIDSONTWIKKELING BETREFFENDE FLANKEREND ONDERWIJSBELEID

De visie van het Hasseltse Stadsbestuur betreffende onderwijs wordt in de beleidsverklaring 2007-2012 omschreven als : “ Onderwijs is de basis voor persoonlijke ontwikkeling en welvaart. Hasselt beschikt over zeer goede scholen. De stad moet een klimaat creëren waarin de scholen kwaliteitsvol onderwijs kunnen aanbieden en kunnen uitgroeien tot brede scholen die deel uitmaken van de buurt en de samenleving. Kinderen en jongeren opvoeden is een opdracht van de ouders, de school en de samenleving. “ Naast deze visie vanuit het stadsbestuur moeten we ook rekening houden met en respect hebben voor het tempo, de eigenheid en het engagement van de diverse partners. Enkel op die manier kan een visie en beleid gedragen worden.

26

Wij zijn ervan overtuigd dat een onderwijsbeleid slechts inhoud en vorm krijgt wanneer concrete acties en projecten tot leven komen. De focus ligt daarom op handelen en samen doelstellingen realiseren. Het onderwijsbeleidsplan is voor ons een communicatiemiddel om te komen tot doordachte afspraken, afstemming en concrete acties.

4.2. DE ALGEMENE STRATEGISCHE EN OPERATIONELE DOELSTELLINGEN EN UITGANGSPUNTEN VAN HET FLANKEREND ONDERWIJSBELEID

De geformuleerde doelstellingen en acties hieronder zijn niet limitatief maar vooral richtingaangevend en dienen verder verfijnd, gerealiseerd en geëvalueerd te worden in een permanente dialoog met het werkveld, onderwijs en andere lokale partners. Doelstellingen naar het hoger- en volwassenen onderwijs, Levenslang leren en koppeling met de arbeidsmarkt werden hier nog niet geformuleerd. Hiervoor is voorafgaand kennismaken, overleg en inventaris van de noden noodzakelijk.

Strategische doelstelling 1 : Stedelijke onderwijsregie ontwikkelen Operationele doelstelling 1.1. : Het stadsbestuur zoekt afstemming en koppeling tussen alle stedelijke diensten om tot vraaggericht flankerend onderwijsbeleid te komen. Acties :
Aanstellen van een onderwijsregisseur binnen de stadsadministratie
Inventaris van stedelijke acties up-to-date houden
Noden en behoeften van scholen inventariseren om tot een vraaggestuurd aanbod te komen
Zoeken naar een geschikt communicatiekanaal- en middel om deze acties op maat van de scholen te communiceren (productcatalogus, website, nieuwsbrief ??)
Reflectie over optimale inzet van stedelijke middelen voor onderwijsgerichte acties Operationele doelstelling 1.2. : Het stadsbestuur zoekt afstemming tussen alle lokale actoren om tot een gezamenlijk vraaggericht onderwijsbeleid te komen. Acties :
Alle partners stimuleren om deel te nemen aan overlegstructuren zoals de onderwijsraad, verschillende werkgroepen, LOP-werking, …
Communicatie tussen de partners bevorderen
Ondersteuning van verschillende overlegfora, een ontmoetingskader bieden
Aansturen op netoverschrijdend overleg en beleidsvoorbereiding
Aansturen op een gezamenlijke beleidsontwikkeling, samen met andere actoren
Overleg en afstemming zoeken met relevante niet-onderwijsactoren

Strategische doelstelling 2 : Klimaat voor kwaliteitsvol onderwijs creëren Operationele doelstelling 2.1. : Kleuterleidsters, leerkrachten, docenten, … ondersteuning bieden naar kennis en vaardigheden in hun omgang met diversiteit. Acties :
Workshops georganiseerd door de Vlinderjuf rond anderstalige nieuwkomers, Verteltassen, anderstaligheid

27


Ondersteuning in de vorm van NT2 materialen
Workshop rond diversiteit georganiseerd in samenwerking met de integratiedienst Operationele doelstelling 2.2. : Scholen en schoolteams in het secundair onderwijs op een actieve manier ondersteunen in hun omgang met moeilijk hanteerbare jongeren en spijbelaars Acties :
Opzetten van een spijbelactieplan
Afsprakennota opstellen samen met preventiedienst, lokale politie en scholen
Meewerken aan de realisatie van de ‘intentieverklaring Jongeren op de dool’
Ondersteunen van projecten zoals Pitstop, Peer Mediation, …

Strategische doelstelling 3 : Elk kind maximale kansen bieden om talenten te ontplooien Operationele doelstelling 3.1. : Stad Hasselt wil een actieve partner zijn in de veralgemeende deelname aan het kleuteronderwijs Acties :
Algemene sensibilisering naar de Hasseltse bevolking
Afstemming met betrokken partners; Kind en gezin, scholen, opvoedingswinkel, buurtwerking, sociaal netwerk
Projecten in het kader van lees- en ontwikkelingsstimulering zoals Boek en spel op bezoek, Verteltassen, … Operationele doelstelling 3.2. : Kinderen stimuleren in hun taalvaardigheid om doorstromingskansen te realiseren in hun schoolloopbaan Acties :
Registratie anderstalige nieuwkomers in basis en secundair onderwijs om zo een maximale invulling te geven aan onthaal- en vervolguren voor ANK
Bieden van taalstimulering aan ANK en ex-OKAN (vb. Babbeldoos, concept Toverman, poppentheaters, …)
Streven naar een optimale samenwerking tussen scholen en bibliotheek (Voorleesmomenten in de Bieb, boekenkoffers, acties in het kader van leesstimulering, materialenbank voor leerkrachten, …) Operationele doelstelling 3.3. : Kinderen een zinvolle vrijetijdsbesteding bieden die een positieve invloed heeft op de schoolloopbaan Acties :
Aanbod van vrije tijdsbesteding via verschillende (en nieuwe) communicatiekanalen kenbaar maken bij de bevolking (sportkampen, aanbod jeugddienst, speelpleinwerking, …)
Maatschappelijk kwetsbare gezinnen mogelijkheden tot zinvolle vrije tijdsbesteding bieden (doecheques, Sport-Welles!, sport-assortiment in kringloopwinkel, afstemming met OCMW, …)
Info-uitwisseling tussen jeugdverenigingen en scholen Operarionele doelstelling 3.4. : Stad Hasselt ondersteunt de hogeschool bij hun inspanningen om leerkrachten in opleiding te vormen met aandacht voor kansengroepen Acties :
Bieden van stageplaatsen binnen de stedelijke diensten
Bieden van stageplaatsen in verschillende projecten (Boek & Spel op Bezoek, Babbeldoos, …) 28


Bieden van vorming rond maatschappelijke kwetsbaarheid (vb. Leren Thuis Leren)

Strategische doelstelling 4 : Empowerment, responsabilisering van ouders Operationele doelstelling 4.1. : Verhoging van ouderbetrokkenheid en onderwijsondersteunend gedrag bij ouders Mogelijke acties :
Anderstalige ouders wegwijs maken in het onderwijslandschap en meer specifiek naar de overgang van basis naar secundair onderwijs
Organiseren van oudergroepen in het kader van projectwerking vb. georganiseerd bibliotheekbezoek
Projecten in het thuismilieu zoals “Leren Thuis Leren” en “begeleiding 1ste leerjaar” Operationeel doelstelling 4.2. : Investeren in pedagogische vaardigheden en het zelfwaarde gevoel van ouders is essentieel om de startpositie en participatie van kinderen in het onderwijs te verbeteren/optimaliseren. Acties :
Verdere uitbouw van de opvoedingswinkel als laagdrempelig en zeer toegankelijk loket en ontmoetingsplaats voor ouders met opvoedingsvragen
Organiseren van oudergroepen in het kader van onderwijs en opvoeding
Opstarten van buurtgerichte preventieprogramma’s in risicowijken (vb. kleuterwerking)

Strategische doelstelling 5 : Werken aan Bredere Schoolomgeving Operationele doelstelling 5.1. : Scholen ondersteunen in hun “brede school”-doelstellingen Acties :
Afstemming met scholen, ondersteunen in het uitwerken van brede school-projecten
Poppentheaters school en buurt
Activiteiten in de wijken linken aan de school
Kennis van de buurt overdragen aan de scholen (vb. deelnemen aan overleg school en buurt)
…. Operationele doelstelling 5.2. : Scholen flankeren om raakvlakken met andere domeinen te bevorderen, te faciliteren. Acties :
Stadsbestuur faciliteert het overleg met cultuur, jeugd, sport, politie, …

Strategische doelstelling 6 : Streven naar een zo groot mogelijke gekwalificeerde uitstroom Het operationaliseren van deze doelstelling kan enkel na veelvuldig en diepgaand overleg met alle secundaire scholen over het af te leggen traject. Zelfs een intergemeentelijk overleg op provinciaal niveau, omwille van grote instroom van niet-Hasselaren, kan hier aan de orde zijn.

29

4.3. EEN BESCHRIJVING VAN DE GEWENSTE EFFECTEN EN INDICATOREN VAN HET FLANKEREND ONDERWIJSBELEID

De gewenste effecten en indicatoren van het flankerend onderwijsbeleid kunnen, net zoals de verdere verfijning van het beleidsplan, enkel geformuleerd worden in overleg met betrokken lokale actoren. De omgevingsanalyse omschreven in hoofdstuk 2 beschouwen we als nulmeting voor de verdere evaluatie en effectmeting van het stedelijke beleid.

4.4. ACTIES EN PROJECTEN DIE DE CENTRUMSTAD IN SAMENWERKING MET DE LOKALE ACTOREN OPZET OM VORM TE GEVEN AAN HET FLANKEREND ONDERWIJSBELEID

Naast de stedelijke acties die vanuit de verschillende domeinen en stedelijke diensten aangeboden worden, willen we via de FLOB-projecten Wonderwel en Pitstop specifieke aandacht vestigen op :
taalstimulering, kleuterparticipatie en ouderbetrokkenheid in het basisonderwijs
risico-schoolloopbanen en moeilijk hanteerbare jongeren in het secundair onderwijs In deze projecten is het belangrijk om samen met de betrokken partners (scholen, CLB, …) te evalueren naar :
randvoorwaarden die noodzakelijk zijn
ervaringen van scholen, leerlingen, partners, …
openheid en communicatie rond de werking en resultaten van het project
SWOT-analyse van het project
Inventarisatie van leermomenten, prioritaire leeftijdsgroepen, mogelijke integratie van project in het onderwijs, toekomstperspectieven, … De slotsom van deze evaluatie zal dan voorgelegd worden aan de onderwijsraad om eventueel het project te continueren of andere prioriteiten te bepalen. Signalen die nu reeds uit het werkveld komen en waar in de toekomst eventueel projecten voor kunnen opgestart worden :
nood aan meer huiswerkbegeleiding
als maar meer vragen rond opvoeding van kinderen/jongeren (opvoedingsondersteuning)
hoe ouders meer betrekken en vaardiger maken in het volgen van de schoolloopbaan van hun kind(eren) -> empowerment van ouders
moet taal- en ontwikkelingsstimulering reeds gestart worden in de voorschoolse periode ?

4.5. DE MEDEWERKING AAN HET BEVORDEREN VAN HET GEREGELD SCHOOLBEZOEK (MAW. SPIJBELPREVENTIE) Acties in het kader van spijbelpreventie worden momenteel voornamelijk opgezet door de stedelijke preventiedienst en de lokale politie Hazodi. Vanuit de preventiedienst werd een Schoolspotter (startbaner) aangeworven. Deze worden ingezet in de omgeving van de hotspots (bushaltes, schoolomgeving, station, etc.) om overlast en spijbelen bij jongeren te voorkomen. Ook de Jeugdpolitie doet steekproefgewijs controles tijdens de schooluren bij jongeren die in het stadscentrum of in de omgeving van bushaltes, scholen, cafés, … rondhangen.

30

Een structureel overleg met preventiedienst, politie en scholen moet leiden tot een degelijk spijbelpreventie-beleid.

4.6. DE MEDEWERKING AAN DE LEERPLICHTCONTROLE Momenteel wordt de leerplichtcontrole opgevolgd door de lokale politie Hazodi, meer specifiek de wijkagent.

4.7. DE MEDEWERKING AAN MAATREGELEN DIE MOETEN LEIDEN TOT EEN VERALGEMEENDE DEELNAME VAN KLEUTERS AAN HET ONDERWIJS

In het kader van “het jaar van de kleuter” en thema kleuterparticipatie werd er in samenwerking met het LOP een werkgroep kleuterparticipatie opgestart. In deze werkgroep zetelen scholen (zorg+ leerkrachten), CLB, LOP-deskundige, schoolopbouwwerk (Steunpunt onderwijs en opvoeding) en Kind & Gezin. Tijdens dit overleg wordt er afstemming gezocht tussen de opdrachten en acties vanuit de verschillende domeinen onderwijs en welzijn om te komen tot de veralgemeende deelname van alle Hasseltse kleuters aan het kleuteronderwijs. Dit vertaalt zich niet enkel naar inschrijving van kleuters, maar ook de actieve deelname en betrokkenheid aan het kleuteronderwijs. Gezamenlijke acties zullen verder ontwikkeld worden.

31

5. Het lokaal onderwijsbeleid – procedureel Gezien het korte tijdsbestek waarin dit onderwijsbeleidsplan opgemaakt werd, konden de logische stappen in het planningsproces zoals conceptueel afstemmen, inspraak en participatie van betrokken verhogen, betrokkenheid opbouwen, … niet doorlopen worden. Toch werden in overleg met de bevoegde schepen van onderwijs, Lieve Pollet, de LOPvoorzitters, Theo Mathijs en Willy Goetstouwers en de huidige LOP-deskundige Cris Hens verschillende stappen gezet. Naar de locale actoren werden engagementen geformuleerd.

5.1. DE WIJZE WAAROP DE LOKALE ACTOREN EN HET LOKAAL OVERLEGPLATFORM ACTIEF BETROKKEN WAREN BIJ DE TOTSTANDKOMING VAN HET ONDERWIJSPLAN

In de aanloopfase naar de opmaak van dit beleidsplan werd er voornamelijk aan informatieuitwisseling gedaan. Hiervoor werden volgende stappen chronologisch gezet : • 27 november 2007, eerste afstemming tussen schepen van onderwijs, Lopvoorzitters en Lop-deskundige, naar aanleiding van het nieuwe decreet • 12 december 2007 - stuurgroep van het LOP Hasselt secundair : presentatie van het FLOB-decreet. Deze presentatie gaf een kort inhoudelijk overzicht van het decreet, wat dit voor Hasselt betekent en hoe de middelen momenteel besteed worden aan de projecten Wonderwel en Pitstop. De Lop-deskundige wordt bij de voorbereiding van het beleidsplan betrokken. • 19 december 2007 - kerngroep van het LOP Hasselt basisonderwijs : presentatie van het FLOB-decreet. Deze presentatie gaf een kort inhoudelijk overzicht van het decreet, wat dit voor Hasselt betekent en hoe de middelen momenteel besteed worden aan de projecten Wonderwel en Pitstop. De Lop-deskundige wordt bij de voorbereiding van het beleidsplan betrokken. • 22 januari 2008 - Algemene vergadering LOP Hasselt basisonderwijs : Tijdens de algemene vergadering werd aan de directies zeer summier het decreet geschetst, de sociale voordelen opgesomd, een inventaris getoond van alle stedelijke acties ingedeeld naar de 10 beleidssporen en een verlenging van het project Wonderwel met focus op kleuterparticipatie, ouderbetrokkenheid en taalstimulering gevraagd. • 29 januari 2008 - stuurgroep LOP Hasselt secundair : waarbij de stuurgroep het project Pitstop tussentijds evalueert en gunstig advies verleent voor de nieuwe projectaanvraag voor het schooljaar 2008-2009. • 31 januari 2008 – officiële oprichting onderwijsraad : Met deze bijeenkomst werd de Hasseltse onderwijsraad formeel opgestart. Hiervoor werden uitgenodigd : alle Hasseltse basisscholen, secundaire scholen, hogescholen, UHasselt, alle instellingen met beperkt leerplan, andere vormingsorganisaties, alle stedelijke diensten, lokale politie Hazodi, OCMW Hasselt, K&G, welzijnsorganisaties, vereniging waar armen het woord nemen, … (lijst in bijlage). Tijdens deze bijeenkomst werd informatie gegeven betreffende het decreet, Hasselt in cijfers, een inventaris getoond van alle stedelijke onderwijs-gerichte-acties ingedeeld naar de 10 beleidssporen, de projecten Wonderwel en Pitstop kort toegelicht, de krachtlijnen en prioriteiten van het beleidsplan gegeven en de werking van de onderwijsraad (in samenwerking met het LOP) voorgesteld.

32

5.2. EEN ENGAGEMENTSVERKLARING VAN DE LOKALE ACTOREN Een formele engagementsverklaring van de lokale actoren is er momenteel nog niet. De engagementsverklaring van de lokale actoren zal mee opgenomen worden in het verdere planningsproces en de uitdieping van dit beleidsplan. Tijdens de formele oprichting van de onderwijsraad, op 31 januari 2008, werd echter wel een aanwezigheidsregister aangelegd. De aanwezigen konden na de uiteenzetting, zoals hierboven omschreven, vragen en bedenkingen formuleren. De aanwezigen hebben zich tijdens de bijeenkomst mondeling akkoord verklaard met de voorgestelde werkwijze.

5.3. DE MANIER WAAROP EEN CENTRUMSTAD TEN BEHOEVE VAN DE LOKALE ACTOREN DE SAMENWERKING EN HET OVERLEG FACILITEERT

Overleg, afstemming en advies met lokale actoren zijn wezenlijk voor het realiseren van een stedelijk beleid. Overlegstructuren zijn een klankbord voor de verwachtingen en verzuchtigingen van lokale partners en geven op manier sturing aan het beleid, in de vorm van : o Advies aan het lokale bestuur met betrekking tot beleidsvoorbereiding o Advies met betrekking tot beleidsuitvoering o Reflectie en evaluatie Toch willen we scholen, onderwijspartners en andere betrokken organisaties niet belasten met nog maar eens een bijkomende overlegstructuur. Daarom kozen we voor een pragmatische oplossing. Tijdens de oprichting van de onderwijsraad, op 31 januari 2008, werd volgende werkwijze voorgesteld en goedgekeurd : “ Onderwijsraad en LOP, samen sterk, complementair, naar samenwerking en afstemming “ o De onderwijsraad is het officiële adviesorgaan en komt minimaal 1 keer per jaar samen o Voor de inhoudelijke werking en het conceptueel uitwerken van het onderwijsbeleid hebben we 3 reflectiegroepen :  LOP basisonderwijs  LOP secundair onderwijs  Andere onderwijspartners en lokale actoren die niet in het LOP zetelen. Deze werkwijze werd voorgesteld na overleg met de Lop-voorzitters en de Lop-deskundige. Bovendien is dit een logisch gevolg op basis van de goede samenwerking met het LOP Hasselt basis en secundair onderwijs. De afspraken over de samenstelling en de werking van de onderwijsraad en reflectiegroepen, de omgang met het bestuur en de wisselwerking met het LOP zullen omschreven worden in statuten, een huishoudelijk reglement en een afsprakennota.

33

5.4. DE WIJZE WAAROP HET LOKALE BESTUUR HAAR NEUTRALITEIT TEGENOVER DE LOKALE PARTNERS GARANDEERT IN HET KADER VAN HET FLANKEREND ONDERWIJSBELEID

Momenteel worden de projecten Wonderwel en Pitstop, in het kader van FLOB-middelen, aangestuurd en gecoördineerd vanuit het Steunpunt Onderwijs en Opvoeding, afdeling Welzijn. Vanuit het Steunpunt trachten we in te spelen op de gelijke onderwijskansen en noden in de Hasseltse scholen. Hierbij zijn risicoschoolloopbanen en schoolkenmerken doorslaggevend en niet de netgebondenheid van de school. Om ook in de toekomst neutraliteit te garanderen is openheid in de besteding van stedelijke middelen naar het onderwijs een voorwaarde.

5.5. DE WIJZE VAN SAMENWERKING MET HET LOKAAL OVERLEGPLATFORM De samenwerking met het lokaal overlegplatform werd reeds aangehaald in 5.3. Daarnaast zal samen en in overleg met het LOP een afsprakennota opgesteld worden. In deze afsprakennota zal : • een duidelijk onderscheid gemaakt worden tussen LOP-materie en thema’s in het kader van het FLOB • het wisselend voorzitterschap geregeld worden • praktische organisatie van overlegmomenten (logistiek, secretariaat, …) voorzien worden • een overzicht van werkgroepen opgenomen worden • … Het LOP kan tevens signalen geven en verduidelijking vragen bij de verdere uitdieping van het beleidsplan en de beleidsvisie van het stadsbestuur naar de toekomst.

5.6. EEN ALGEMEEN BUDGETTAIR PLAN BIJ HET ONDERWIJSPLAN Naast het inhoudelijke overzicht van de stedelijke onderwijs-gerichte-acties zou een budgettair overzicht van de input van reguliere stedelijke middelen interessant zijn, maar niet haalbaar binnen het huidige tijdsbestek. Een transparant budgettair plan zal in 2008-2009 voorgelegd worden aan de onderwijsraad. Voor de projecten Wonderwel en Pitstop in het kader van FLOB hanteren we volgende begroting : nog toe te voegen

34