Doelstelling van de les:
Ongevallen thuis Dirk Devroey
7 mei 2004
Preventie van ongevalllen thuis - belang - verschillende vormen - oorzaken - voorbeschikkende factoren - behandeling - preventie
Literatuur •
Wertelaers A, Govaerts F. Aanbevelingen voor goede medische praktijkvoering: Preventie van letsels ten gevolge van vallen bi j 65-plussers. Huisarts Nu 2001;30:434-52.
•
Devroey D, Van Casteren V, Walckiers D. Ongevallen in de privé-sfeer waarbij de huisarts geraadpleegd wordt. Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid 2001.
•
DevroeyD, Van Casteren V, Walckiers D. The added value of the registration of home accidents in general practice. Scand J Prim Health Care. 2002;20:113-7.
Absolute veiligheid bestaat niet!
Maar het publiek vraagt erom…
Paradox: Aantal kleinere ongevallen daalt. Definitie van een ongeval Maar het kleine aantal grote, onwaarschijnlijk geachte, ongevallen lijkt toe te nemen.
1
Definitie van een ongeval Een ongeval is een plotselinge, ongewenste en onopzettelijke gebeurtenis veroorzaakt door een samenloop van omstandigheden en die aanleiding geeft tot het ontstaan van schade of letsel.
Definitie van veiligheid
Definitie van veiligheid Veiligheid is een dynamische waarde die mede bepalend is voor het menselijk welzijn. Zich veilig weten geeft een gevoel van welbevinden door de afwezigheid (in meerdere of mindere mate) van bedreiging (ongeval) van de gezondheid.
Definitie van priv é-sfeer
Definitie van priv é-sfeer De privé-sfeer omschrijven wij als het gebied in en om de woning van de burgers en de plaats waar zij sport uitoefenen of hun vrije tijd doorbrengen.
Wat behoort NIET tot het domein van 'ongevallen in de priv é-sfeer‘?
2
Wat behoort NIET tot het domein van 'ongevallen in de priv é-sfeer': Een ongeval kost geld -
werkongevallen verkeesongevallen zelfmoord aanslagen agressie sportongevallen in clubverband
Veiligheid kost geld Het bouwen van een NIEUW veilig huis hoeft op zich niet duurder te zijn.
- financiële schade slachtoffer - lichamelijke letsels
Veiligheid kost geld Het bouwen van een NIEUW veilig huis hoeft op zich niet duurder te zijn. Maar OUDE huizen veiliger maken kost wel extra geld.
Veiligheid kost geld
Veiligheid kost geld
- veilige elektrische installatie - differentieelschakelaar
Niet iedereen wil financiële inspanning leveren voor veiligheid
- veilige verwarmingsinstallaties - gasgeisers
Liever geld uitgeven aan luxe
3
Veiligheid kost geld Kansarmoede is een sociale belemmering voor meer veiligheid. Aandacht voor kansarme bevolkingsgroepen.
Veiligheid is ook een politiek probleem: - arbeidsverlet - verzekeringspremies - invaliditeit
Een mensenleven is onbetaalbaar Verantwoordelijkheid veiligheid - niet in cijfers uit te drukken - bij het individu - ongeval met blijvend letsel - brandwonden - overlijden
- bij de overheid - regelgeving productveiligheid - informatie aan de bevolking.
- leed voor het gezin!
De vierde gezondheidsdoelstelling van de Vlaamse overheid (1997):
Epidemiologie Tegen het jaar 2002 moet het aantal dodelijke ongevallen in de privé-sfeer en in het verkeer dalen met 20%
4
In Europa 40 miljoen ongevallen thuis 30.000 met dodelijke afloop
Ongevalllenpyramide Doden
Hospitalisaties
In België 220.000 ongevallen thuis
Verzorging in ziekenhuis
Verzorging door de huisarts
In Vlaanderen 1000 met dodelijke afloop
Verzorging door de omgeving van de patiënt (Familieleden, vrienden, paramedici, eerste-hulp verleners)
Incidentie van ongevallen thuis
Ongevallen thuis in Vlaamse gewest bij vrouwen 16000
14000 12000
Incidentie per 100 000 inw.
Incidentie vrouwen
10000
1996
14000
Incidentie mannen
8000 6000 4000
2002 12000 10000 8000 6000 4000 2000
2000
0 <5
0
5-14
15-29
30-44
45-59
60-74
75-89
> 89
Leeftijdsgroepen
<5 j
5-10 j 15-29 j 30-44 j 45-59 j 60-74 j 75-89 j
>89j
Leeftijd
Hospitalisaties nav ongevallen thuis bij kinderen van 0-4 jaar
Hospitalisaties nav ongevallen thuis bij 5 tot19 jarigen
5
Polsfracturen
Hospitalisaties nav ongevallen thuis bij 55+
Percent
40 35
Mannen
30 25
Vrouwen
20 15 10 5 0 0-4j
5-14j
15-29j 30-44j 45-59j 60-74j 75-89j
>89j
Leeftijd
Heupfracturen
Plaats van ongevallen thuis
45 40
Mannen
35
Vrouwen 0-14 jaar (n=619)
Percent
30 25 In de woning Om de woning Openbare plaats
20 15
15-59 jaar (n=1199) B.I.
%
B.I.
%
42% 26% 31%
37-47 22-30 26-35
46% 26% 28%
42-50 23-29 25-31
%
>59 jaar (n=1420) B.I.
74% 9% 16%
70-79 7-11 14-18
P
<0,001 <0,001 <0,001
De P-waarde geeft de significantie weer van de verschillen tussen de drie leeftijdsgroepen
10 5 0 0-4j
5-14j
15-29j
30-44j
45-59j
60-74j
75-89j
>89j
Leeftijd
Oorzaken van ongevallen thuis Totaal (n=3074) % B.I. Struikelen en uitglijden Val Slag, stoot of botsing Penetratie vreemd voorwerp Brandwonde Andere
27% 40% 14% 12% 2% 5%
25-29 37-43 12-16 11-14 1-3 4-6
Mannen (n=1302) % B.I. 22% 38% 16% 16% 2% 6%
19-24 34-41 13-18 13-18 1-3 5-7
Antigifcentrum
Vrouwen (n=1772) % B.I. 31% 43% 12% 9% 3% 3%
28-33 40-46 10-14 8-11 2-4 2-4
P
<0,001 <0,01 <0,01 <0,001 N.S. <0,001
Andere : CO-intoxicaties(12), andere intoxicaties(8), verstikking(2), verdrinking(2), elektrocutie(1) en nog andere niet gespecificeerd(111). De P -waarde geeft de significantie weer van de verschillen tussen de beide geslachten
070 245 245 (vanuit het buitenland +32 70 245 245)
Een arts beantwoordt uw oproep, 24 op 24 uur, elke dag. www.poisoncentre.be
6
Wie belt het Antigifcentrum?
Met wat gaat het mis?
Schadelijk of irriterend
Gevaarlijk product dat dodelijk kan zijn
Tast de huid of materialen aan
Vergemakkelijkt de ontbranding
7
Ontvlambaar product
Reuzenbereklauw (Heracleum mantegazzianum)
Ontploffingsgevaar
Kent u de reuzenbereklauw? -
Is de reuzenbereklauw giftig ? - sap van de plant - na 24 uur of later huidletsels indien UV stralen - furocoumarinen geactiveerd onder invloed van licht
grote plant 3m hoog bloemscherm van 50 cm in grote tuinen en parken langs autowegen (middenberm) langs spoorwegen op braakliggende terreinen bloeit in juni-juli.
Symptomen - roodheid met plaatselijke zwelling en kleine blaasjes - grote blaren na één à twee dagen - uitzi cht van echte brandwonden - later restpigmentatie
8
Hoe kan u problemen voorkomen ? - druppeltjes vocht op de huid vermijden - sap soms dwars door de kledij tot op de huid - wandelen of spelen in buurt vermijden
Wat bij huidcontact ? - huid direct grondig wassen - minstens een week blootstelling zonlicht vermijden - bedekkende kledij, zonnecrème hoge beschermingsfactor
- nooit aanplanten in de omgeving van kinderspeelplaatsen
Wanneer kan deze reactie zich nog voordoen ? - brandpastinaak (Pastinaca sativa subsp. urens) - selderij (Apium graveolens) - akkerscherm (Ammi ), - lavas (Levisticumofficinale) - peterselie (Petroselinum crispum) - bergamotcitroen (Citrus aurantium subspecies bergamia) - wijnruit (Ruta graveolens) - Sint-Janskruid (Hypericum perforatum).
9
Model voor verkeersongevallen van Haddon
Fasen
TIPS
Factoren Slachtoffer
Voertuig
Fysieke en sociale omgeving
Vermoeidheid Alcohol Training
Snelheid Remmen Zwaartepunt voertuig
Verlichting Signialisatie Snelheidsbeperking Alcoholwetgeving
Veiligheidsgordel Helm Osteoporose
Airbags Inhoud Crashveiligheid
Vangrails Middenberm
Leeftijd Conditie
Brandstoftank Telefoon
Alarmering Medische hulp Revalidatie
Voor het ongeval
Ervaring Tijdens het ongeval
Na het ongeval
Kennis eerste hulp
Model voor vliegtuigongevallen (Haddon)
Pilot
Pre-crash
Crash
Post-crash
Training, flying skills, decisions about where and when to fly
Landing technique
1st-aid knowledge
Model voor ongevallen thuis Fasen
Aircraft
Wing safety, reserve , bridle Helmet, harness, boots, back Radio, phone, 1stknife, etc. protector, etc. aid kit
Environment
Weather, site, other pilots
landing surface
Factoren Slachtoffer
Voor het ongeval
- Vermoeidheid - Alcohol - Training - Evaring - Medicatie - Osteoporose - Evenwichtsprobleem - Visueel probleem
Tijdens het ongeval Na het ongeval
Local rescue facilities, proximity of road, site safety equipment
Voorwerp
Omgeving
- Stabiliteit - Medicatie wegbergen - Gevaarlijke producten
- Verlichting - Gladde vloer - Tapijten - Treden
- Valbeschermers - Osteoporose
- Breekbaarheid - Snijdende randen
- Zachte vloer - Scherpe randen
- Leeftijd - Conditie - Kennis eerste hulp
- Gevaarlijke stoffen in de buurt van slac htoffer - Gewicht voorwerp betrok ken bij het ongeval
- Personenalarm - Medische hulp - Revalidatie na ongeval
CO - intoxicatie: Tips om vergiftiging te voorkomen: - geneesmiddelen bewaren buiten bereik van kinderen - huishoudproducten bewaren buiten bereik kinderen - producten in originele verpakking laten - lees altijd het etiket
CO-vergiftiging is oorzaak nummer 1 van dodelijke ongevallen met gif. - kachels en gasgeisers regelmatig onderhouden - schoorsteen jaarlijks laten vegen
- ken de naam van de planten die u thuis hebt - koop onschadelijke soorten
- permanente verluchting in de lokalen
10
Woningaanpassingen Wat te doen bij vergiftiging: - Geen melk toedienen, melk is geen tegengif. - Niet laten braken ! - Spoel de huid overvloedig met water - Verlucht de ruimte
- handgreep in badkamer, toilet en voordeur - verhoogd toilet - teruggebogen deurklinken (niet achter haken) - Anti-slip materiaal in de badkamer - Anti-slip op trap - Anti-slip materiaal in de woonkamer - Vermijden van losse tapijten - Goed schoeisel (geen aangestoken pantoffels) - Een tweede telefoon (op 1e verdieping) - Goede verlichting op trap en in huis - Een buitenlamp bij de voordeur
Vast tapijt
Sociale controle
• Gevaar: losliggend of opgekruld – blijven achter haperen – vallen
• Tips geven om aanpassingen aan te brengen • Sneller hulp bieden als slachtoffer gevallen is – Betere prognose – Vb heupfractuur: minder lang bloeden
• Voordeel – ‘breekt’ de val
• Eventueel zelf aanpassingen aanbrengen
Gezonde leefstijl Gebruiksartikelen - wandelstok - loopkrukken - rolator (wandelrek) - seniorenbed - ziekenhuisbed - boodschappenwagentje - personenalarm
-
regelmatig bewegen en sporten gezonde en aanvullende levensmiddelen beperking medicijngebruik (max 4) beperking alcoholgebruik oefeningen bij kinesist preventie van botontkalking preventie van spieratrofie adaptatieoefeningen evenwicht adaptatieoefeningen orthostatische hypotensie
11
Volwassenen -
veilig gereedschap oppassen met gehuurd gereedschap beschermingskledij gevaarlijk gereedschap beschermingskledij gevaarlijke producten veilige huishoudelijke producten veiligheidssystemen niet uitschakelen differentieelschakelaar elektrische installatie
Elektrische installaties -
veiligheidssystemen niet uitschakelen differentieelschakelaar elektrische installatie losse stopcontacten onafgeschermde stopcontacten aarding controleren isolatie elekticiteitskabels
Kinderen -
veilige fiets verkeersopvoeding fietshelm omheining zwembad gevaren leren kennen onder begeleiding veilig speelgoed kopen veiligheidsslotjes keukenkasten hekje boven en onderaan de trap hekje kookfornuis
12
