RECONSTRUCTIES VAN ONGEVALLEN : GEBRUIKSAANWIJZING

RECONSTRUCTIES VAN ONGEVALLEN : GEBRUIKSAANWIJZING 1. Inleiding 2. Wettelijke bepalingen 2.1 Enkele verplichtingen 2.2 Enkele verbodsbepalingen 2.3 Opmerkingen

3.

Fraude : Theorie

3.1 Definitie 3.2 Samenstellende elementen van de fraude 3.3 Behandeling van de fraude 3.4 De verschillende types fraude 3.4.1 Fraude bij de aangifte van het risico 3.4.2. Fraude bij de aangifte van het ongeval

4 Confrontatie van de voertuigen 4.1. Verschillende voertuigen zijn betrokken 4.1.1 De Expertise en RDR-overeenkomst is toepassing 4.1.1.1 Algemene principes 4.1.1.2 Opdracht van de experts 4.1.1.3 Procedure “verdachte gevallen” 4.1.1.4 Praktische organisatie 4.1.2 De Expertise en RDR-overeenkomst is niet van toepassing 4.2. Slechts één voertuig betrokken 4.2.1 Stoffelijke schade zonder tegenpartij 4.2.2 Samenhangende waarborgen

5

Besluit

RECONSTRUCTIES VAN ONGEVALLEN : GEBRUIKSAANWIJZING 1. Inleiding Volgens het woordenboek is één van de betekenissen van „reconstructie‟ : het opnieuw zich laten voltrekken, in de verbeelding of in een „gespeelde‟ werkelijkheid, van een samenvallende reeks handelingen of voorvallen uit het verleden om daardoor de ware toedracht, de ontbrekende schakels te ontdekken. Bij de automobieldeskundige slaat reconstructie op een analytisch werk, vaak met performante computers, om de snelheden en de trajecten van voertuigen te berekenen vóór ongeval. Dergelijke opdrachten zijn een exclusiviteit van de experts die gespecialiseerd zijn in de leer der verkeersongevallen en worden hier niet behandeld. In alle bescheidenheid willen wij aan de experts een bundel voorleggen, onder de vorm van geheugensteun, met de ideale schikkingen voor het samenbrengen van voertuigen die betrokken zijn in een verkeersongeval. Deze oplossing laat in veel gevallen toe om de tegenstrijdigheid over het ontstaan van de vastgestelde schade aan te tonen. Het is in dit geval meer gepast om te spreken van een „confrontatie‟ dan van een „reconstructie‟. Een confrontatie van de voertuigen is nodig wanneer de aansprakelijke voor het ongeval ontkent dat hij zoveel schade veroorzaakt heeft als de schadelijder opgeeft of wanneer de expert niet zeker is over het oorzakelijke verband tussen de schade en het betreffende ongeval of nog, wanneer hij twijfelt aan de echtheid van de aangegeven feiten. Andere bijzondere gevallen kunnen verklaard worden door een eenvoudige confrontatie en het gebeurt zelfs dat de vermoedens van aansprakelijkheid omgekeerd worden of uitmonden op de onthulling van een poging tot oplichting. Het is hoofdzakelijk voor dit laatste geval dat de commissie „antifraude‟ van UPEX zich toegelegd heeft op dit werk dat bedoeld is om de lezer om, gelet op de recente zowel contractuele als wettelijke regelgevingen, een betere algemene kennis te verwerven over de problematiek rond de confrontatie van voertuigen. Inderdaad, de Expertise en RDRovereenkomst van Assuralia en de wet van 19-07-1991 op de privé detective leggen de beide intervenanten welbepaalde regels op voor de organisatie en de uitvoering van een confrontatie. De toekomst zal, met de erkenning van ons beroep, uitwijzen indien bepaalde regels, in het bijzonder de verplichtingen van de wet van 19-07-1991, nog van toepassing zijn voor de experts. Om zo volledig mogelijk te zijn heeft de commissie het ook nuttig gevonden om de gevallen te behandelen van de verzekerde die volledig aansprakelijk is en die in overeenstemming met onderschreven waarborgen, aanspraak kan maken op een schadeloosstelling. In deze gevallen kan een reconstructie noodzakelijk blijken. De commissie antifraude van UPEX.

2. Wettelijke bepalingen De wet van 19 juli 1991, die het beroep van privé detective regelt, beschouwt als detective elke fysieke persoon die gewoonlijk, al dan niet in een ondergeschikte functie, tegen betaling of voor rekening van derden, een reeks daden stelt die er onder andere op gericht zijn bewijsmateriaal te verzamelen of feiten vast te stellen die aanleiding geven of kunnen geven tot conflicten tussen personen of die kunnen aangewend worden om deze conflicten te laten ophouden. Wij merken dat de confrontatie van voertuigen binnen het toepassingsgebied van deze wet valt, zo dat het verzamelen van waargenomen gegevens slechts kan gebeuren door een detective. Met andere woorden, indien de expert die gevraagd wordt om een confrontatie bij te wonen geen ministerieel vergund detective is, wordt zijn rol beperkt tot deze van raadgevend specialist met betrekking tot het technische aspect van het ongeval en zijn gevolgen zonder andere elementen te verzamelen of aan te brengen dan deze die voortvloeien uit een objectieve technische waarneming. Indien de opdrachtgevers geen beroep wensen te doen op inspecteurs detectives, moeten de aangeduide experts bijgevolg vergund detective zijn en voldoen aan de wettelijke verplichtingen zowel wat betreft : de behandeling van de opdracht; de vorm en de inhoud van hun verslagen; het bijhouden van hun archieven en hun meldingsplicht bij het parket indien fraude of poging tot fraude vastgesteld wordt. Pro memorie, deze opgave is niet beperkend : 2.1 Enkele verplichtingen -

De detective of zijn werkgever moet met zijn cliënt voorafgaand afspreken hoe de opdracht uitgevoerd wordt, waarin de verplichte vermeldingen opgenomen zijn; indien zijn cliënt (of zijn opdrachtgever) zijn werkgever is – het geval van een bezoldigde detective – moet de uitvoerder een opdrachtenregister bijhouden die aan zekere wettelijke vormen moet voldoen.

-

Er moet een verslag opgesteld worden met een beschrijving van de uitgevoerde activiteiten met vermelding van de data, de plaats en het tijdstip van uitvoering. Het verslag mag slechts in twee exemplaren opgemaakt worden met elk een verschillend merkteken. Eén exemplaar moet gedurende 5 jaar bewaard op de vestigingsplaats van de detective. Het bewijsmateriaal maakt integraal deel uit van het verslag samen met de precieze berekening van het loon en de kosten (behalve voor bezoldigde detectives).

-

De naam, de titel en het nummer van de vergunning van de detective moet vermeld worden op ieder document dat opgesteld wordt in het bestek van zijn opdracht (dus zowel op de verschillende brieven – bij voorbeeld de uitnodigingen of het vastleggen van de afspraken – als op zijn verslag of zijn adreskaart).

-

Wanneer de detective door zijn opdrachtgever belast wordt met onderzoek naar feiten die bestaan uit misdaden en misdrijven of bij de uitvoering van zijn opdracht er kennis van krijgt, moet zonder verwijl en schriftelijk de Procureur des Konings van het rechtsgebied waaronder de misdaad of het misdrijf valt inlichten. Het bedrog of de poging tot bedrog van een verzekeringsmaatschappij zijn zeker misdrijven gezien zij gelijkgesteld worden met oplichting of poging tot oplichting (art. 496 van het Strafwetboek).

-

De detective moet steeds zijn identificatiekaart bijhebben tijdens de uitvoering van zijn opdracht.

-

Hij moet zijn opdrachtgever inlichten over een aanhangige bundel.

-

Hij moet een jaarlijkse bijdrage vereffenen.

2.2 Enkele verbodsbepalingen Het is de detective verboden om afbeeldingen te maken of te laten maken plaatsen die niet toegankelijk zijn voor het publiek zonder het akkoord van de beheerder van deze plaatsen. Men dient dus waakzaam te zijn bij doorgaan op terreinen (openbare of private) die niet toegankelijk zijn voor vermijden dat in deze omstandigheden de protagonisten in beeld komen.

van personen op deze personen of confrontaties die het publiek en te

Het is de detective verboden om verzamelde inlichtingen door te geven aan andere personen dan zijn opdrachtgever. Het is de detective verboden om opdrachten uit te voeren voor publiekrechterlijke personen (morele of fysieke). Het is de detective verboden om bij zijn doelen inlichtingen te verzamelen over hun politieke, religieuze, filosofische en syndicale overtuigingen en verder over de uitdrukking van hun overtuigingen, hun mutualiteit, hun gezondheid, hun sociale of etnische achtergrond en hun seksuele neigingen (behalve in de gevallen die bij wet voorzien zijn). Men dus eveneens waakzaam te zijn bij het opstellen van zijn verslag. 2.3 Opmerkingen 1.

Indien de automobieldeskundige kan handelen zonder de onderzoeksdaden te moeten stellen van een detective, is het duidelijk dat de hierboven beschreven verplichtingen en verbodsbepalingen niet van toepassing zijn.

2.

Het verzamelen van inlichtingen bij de belanghebbende is geen daad van detective. Iedere expert zal zich beperken tot het horen van de verzekerde van zijn opdrachtgever.

3.

Fraude : Theorie

Zoals wij pas zagen is de detective gehouden aan de meldingsplicht bij het parket van elk delict en misdrijf waarvan hij kennis krijgt tijdens zijn werk. Wij zullen in dit hoofdstuk een theoretische uiteenzetting geven om te kunnen uitmaken indien hij al dan niet met een geval van fraude geconfronteerd wordt. Uit hoofde van zijn functie, is de detective ertoe gehouden om onderzoeken in te stellen. Logisch gesteld, kan de enquête gedefinieerd worden als een bijeenkomst van getuigen om een twijfelachtig geval te verhelderen, of breder gezien, om doorslaggevende argumenten te verzamelen waarop hij zijn opinie kan bouwen. Toegepast in de verzekeringswereld is de vraag te weten of, vóór het schadegeval het risico mag gedekt worden of, na schadegeval het contract al dan niet moet nageleefd worden. Indien het schadegeval niet overeenstemt met de polisvoorwaarden, indien het contract voorziet in uitsluitingclausules die betrekking hebben met bepaalde omstandigheden of indien het schadegeval bedrieglijk is, dan kan de verzekeringsmaatschappij verzaken aan haar verplichtingen en/of verhaal uitoefenen tegen de schuldige. Het komt erop aan dat de detective blijk geeft van een intellectuele eerlijkheid, van grote technische precisie en zowel tot iemands beschuldiging als tot iemands verontschuldiging de inlichtingen verschaft die de beheerder toelaten om de juiste beslissingen te nemen. 3.1 Definitie Onder verzekeringsfraude verstaat men het onwettige gebruik van een verzekeringspolis met het voornemen om zich een onrechtmatig voordeel toe te eigenen. Men spreekt dus van fraude wanneer een verzekeraar opzettelijk op een dwaalspoor gezet wordt met de bedoeling om in overeenstemming met het contract een uitkering te verkrijgen zonder er recht op te hebben. 3.2 Samenstellende elementen van de fraude Alvorens men kan gewagen van fraude moet er een daad gesteld zijn (in de ruimste zin : manoeuvre, enscenering, verzwijging, bedrog , …) vrijwillig en vastberaden, begaan te kwader trouw door de verzekeringnemer of door de begunstigde van het contract tot nadeel van de verzekeraar met de bedoeling profijt te halen (vergoeding, premievermindering, ...) waarop men geen aanspraak kan maken bij toepassing van de contractuele of wettelijke schikkingen. Enkele voorbeelden : -

Een verzekerde laat na om te melden dat bepaalde schade al bestond en de deskundige stelt hierover geen vragen. Indien men niet kan aantonen dat hij met opzet de feiten verzwegen heeft, kan de fraude niet bewezen worden.

-

Een verzekerde doet aangifte van een ongeval tegen een vast object. Uit het onderzoek blijkt dat het contact niet kon plaatsvinden op de aangegeven plaats. De fraude is niet bewezen omdat het contract Eigen Schade nageleefd moet worden, ongeacht de plaats van het gebeuren. Indien er bedrog is, is het niet om te genieten van een schadeloosstelling waarop de schadelijder hoe dan ook recht heeft. Men spreekt in dergelijk geval van een valse aangifte of een onjuiste aangifte die aanleiding kan zijn tot het niet vergoeden. Het gaat dus niet om een frauduleus manoeuvre in de strafrechtelijke zin.

Om fraude te kunnen weerhouden moeten de volgende elementen aanwezig zijn : -

Een vrijwillige daad (en dus een dader) begaan te kwader trouw Een nadeel en een benadeelde (de verzekeraar) Een ongewettigd of illegaal voordeel voor de begunstigde

Bij confrontaties zijn de vrijwillige daad en de kwade trouw het moeilijkst aan te tonen.

3.3 Behandeling van de fraude De fraudebehandeling maakt deel uit van een algemene politiek die voorziet in vijf stappen : 1. Ze definiëren en voorkomen, zowel bij de productie (zoals veel te aanlokkelijke waarborgen) als bij de aanvaarding (segmentatie, risicogroepen, …) 2. Ze detecteren : aandacht besteden aan “knipperlichten” 3. Ze aantonen, bewijzen dat ze bestaat 4. Ze behandelen (in kaart brengen, ontwikkeling van de producten, …) 5. Ze beteugelen (afstand doen, vervolgen, …) Voor de stappen 2 en 3 wordt beroep gedaan op een privé detective De verschillende mogelijkheden om fraude aan te tonen : o De ondertekende bekentenis (uitdrukkelijke of onuitgesproken erkenning van de feiten) o Het materiële bewijs dat tegenstrijdig is met de schriftelijke verklaringen van de begunstigde (valse factuur, technisch niet te verklaren schade, …) o Ondertekende getuigenis(sen) die de voorgelegde bewijsstukken van de verzekerde ontkrachten o Bundel met sterke vermoedens, precies en overeenstemmend of een groot aantal aanwijzingen die samen eventueel de rechter kunnen overtuigen. 3.4 De verschillende types fraude 3.4.1 Fraude bij de aangifte van het risico 1)

Bij de onderschrijving : onjuiste opgave van al de omstandigheden gekend door de verzekerde

2)

Tijdens het contract : het niet aangeven van nieuwe omstandigheden die het risico verzwaren of die bijkomende risico‟s inhouden.

Gevolgen : de verzekeraar kan niet precies het risico inschatten waarvoor hij dekking zal verlenen.

Motiveringen van de verzekerde : 1. Voorkomen dat de verzekeraar weigert om een slecht risico te dekken door het verzwijgen van bijzondere omstandigheden die het risico verzwaren zoals : -

onvoldoende beschermingsmiddelen gezondheid voorgeschiedenis verzekeringen correctionele veroordeling, …

2. Een premievermindering te verkrijgen door het referentie element voor de berekening van de premie te minimaliseren zoals : -

de identiteit van de gewone bestuurder geen antecedenten opgeven werkelijk gebruik van het voertuig (beroeps ><privé) verblijfplaats werkelijke beroepsactiviteit (taxi, …) verhoging van het vermogen, tuning,…

3. Een later profijt voorzien door contracten te onderschrijven met het oog om een latere vergoeding op te strijken die de waarde van de schade overtreft zoals : -

cumulatieve verzekeringen oververzekering (met toevallige of opgezette ongevallen) verzekeren van een niet bestaand voertuig of met niet bestaande toebehoren

4. Een bestaand risico laten dekken door het onderschrijven of aanpassen van een contract met het oog op de vergoeding voor een gekend risico dat nog niet verzekerd is zoals : -

Reisomnium Aanvraag tot uitbreiding van de waarborg

3.4.2. Fraude bij de aangifte van het ongeval 1) door een ongeval te scheppen -

denkbeeldig ongeval : -

-

geveinsd ongeval : -

-

diefstal van een niet bestaand of verkocht voertuig valse glasbraak

achterlaten van een voertuig als gestolen aangeven enscenering van een ongeval

werkelijk ongeval maar opgezet door de begunstigde : actief :

-

vrijwillige brandstichting voertuig vrijwillig onderdompelen of projecteren vandalisme inroepen om een volledige schildering te verkrijgen

passief :

-

opzettelijke verwaarlozing niet naleven van de elementaire regels van veiligheid en voorzichtigheid

Motivatie : zich een vergoeding laten uitkeren die in principe niet gewettigd is.

2) op grond van een waar gebeurd ongeval -

opgeblazen ongeval 

door de vermenigvuldiging van de schade eis zoals : -



gebruik van cumulatieve verzekeringen vordering voor al geregelde schade superpositie van de schade misbruik door oververzekering

door het bedrag van de schade te overdrijven : - de schade eis overtreft de werkelijke waarde - valse rechtvaardiging

Motivatie : om een vergoeding te verkrijgen die niet in het toepassingsgebied valt -

aangepast ongeval 

door de omstandigheden van het gebeuren te vervalsen zoals : -



verkeerde datum en tijdstip verwisseling van bestuurder medeplichtigheid van een burgerlijk aansprakelijke die verzekerd is vroegere schade die buiten de waarborg valt valse inbraak verkeersongeval voorgesteld als ongeval met loslopend wild

door het wijzigen van de onderschreven waarborgen : - onregelmatig gebruik van BA garage - poging tot diefstal aangegeven als vandalisme - verzekering glasbraak aanwenden om onderhoudskosten te laten betalen

Motivatie : om een uitsluiting van de waarborg, een verval, een vrijstelling, de toepassing van een malus, …, te voorkomen.

4 Confrontatie van de voertuigen

4.1. Verschillende voertuigen zijn betrokken 4.1.1 De Expertise en RDR-overeenkomst is van toepassing De handleiding voor de goede toepassing van de Expertise en RDR-overeenkomst is zeer precies met betrekking tot de behandeling van verdachte gevallen en de verplichtingen van de experts in dergelijke omstandigheden. De versie “januari 2004” maakte onderscheid tussen de twijfelgevallen zoals „aangegeven omstandigheden van het ongeval‟ en de „overeenstemming van de schade met het ongeval (pagina 410-E-3). Deze tekst vormde de aanleiding voor een toenemend aantal confrontaties die konden vermeden worden.

In de nieuwe versie die van kracht is sinds 01-07-2007 zijn de verplichtingen van de experts en de verzekeraars voor de verdachte gevallen herzien. Wij verwijzen naar deze artikels : 4.1.1.1 Algemene principes Punt 11 (p. 410-C-2) : geen akkoord tussen de verzekerde en de directe expert. Bij betwisting tussen de verzekerde en de expert aangesteld door de directe verzekeraar en zo mocht blijken dat de schade niet volgens de overeenkomst kan worden vergoed, moet de directe verzekeraar de verzekeraartegenpartij van deze betwisting verwittigen. Aangezien zijn belangen op het spel staan, mag deze laatste een expert aanstellen die dan verder het initiatief neemt. Commentaar : alvorens de schadelijder aan te raden zich tot een expert RB te wenden dient men na te gaan indien de RDR van toepassing is. Indien niet, dan vraagt men zijn opdrachtgeefster of de verzekeraartegenpartij een expert aanstelt. Het volstaat vervolgens om rekening te houden met de handelingen van de confrater. 4.1.1.2 Opdracht van de experts Punt 1 (p. 410-C-3) : Inlichtingen van de directe verzekeraar aan de expert. De directe verzekeraar moet alles in het werk stellen om de expert toe te laten zijn opdracht uit te voeren, door hem de ongevalaangifte of alle nuttige elementen mee te delen. Commentaar : de expert moet zich ervan vergewissen dat hij wel degelijk over alle gegevens beschikt aangaande de aan gegeven juiste omstandigheden alvorens een procedure “verdachte zaak” in te leiden. Punt 2 (p. 410-C-3) : Verplichtingen van de experts De directe expert heeft de verplichting de schade te begroten die in het kader van de overeenkomst kan vergoed worden. Tevens is hij verplicht de schade te fotograferen en ze gedetailleerd te beschrijven. Hij is ook verplicht om met technische argumenten te antwoorden op alle vragen gesteld door zijn mandataris. Commentaar : alvorens de procedure „verdacht geval‟ in te leiden, moet de expert in staat zijn om zijn opdrachtgeefster in te lichten over het financiële belang van de zaak, over de juiste oorzaak van de vastgestelde schade (omvang, richting, oorsprong, ouderdom, …, van de schade) en over de technische motieven die zijn twijfels doen rijzen. 4.1.1.3 Procedure “verdachte gevallen” Punt 2.3 (p. 410-C-3) : Verdachte gevallen Wanneer de schadelijder niet akkoord gaat met de vaststelling van de directe expert, die van oordeel is dat een gedeelte of de volledige schade niet overeenstemt met de aangegeven omstandigheden, dan deelt de expert dit mede aan zijn opdrachtgever.

Bovendien zal hij zijn opdrachtgever, het slachtoffer en de hersteller inlichten over een mogelijke wedersamenstelling. Dit voorstel tot wedersamenstelling, waarover zijn opdrachtgever zal beslissen, zal worden beschouwd als een knipperlicht en heeft dus tot gevolg dat de verzekeraars verplicht worden nauw samen te werken. De procedure beschreven in 410-D-6 “Verdachte gevallen” is tevens van toepassing (zie hieronder). Indien meerdere experten tussenkomen, dan zijn ze allen gehouden om nauw met elkaar samen te werken, zo nodig hun opdrachtgevende onderneming te verwittigen en de aangewezen maatregelen te treffen voor de verdere afhandeling van de zaak. Punt 3 (p. 410-D-6) : Verdachte gevallen Vermoedt een verzekeraar bij één of meerdere betrokken partijen fraude over de omstandigheden van het ongeval (zie bladzijde 410-C-3, punt 2.3, rubriek “Verdachte gevallen”), dan zal hij hierover de andere verzekeraar(s) inlichten. De verzekeraars zijn dan ook verplicht nauw samen te werken om de nodige onderzoeken vlot te laten uitvoeren door experts/inspecteurs die wettelijk bevoegd zijn om dit te doen. Daartoe zullen de verzoeners die belast zijn met de verdachte gevallen waarvan sprake in 410G-2, gebruik moeten maken van het document voor de aanvraag van een inspectie/onderzoek/wedersamenstelling. Dit document zal via de elektronische post moeten uitgewisseld worden. De verweerster moet binnen een termijn van zeven werkdagen, te rekenen vanaf het versturen van dit document, op deze aanvraag antwoorden. Verweerster kan op twee verschillende manieren antwoorden : o Ofwel mandateert ze een expert en/of een inspecteur om deel te nemen aan gemeenschappelijk onderzoek met eiseres. Deze laatste, via haar expert en/of inspecteur, coördineert het onderzoek en beide verzekeraars waken over de afgifte van de vaststellingen van beide experten of inspecteurs binnen een termijn van 60 dagen vanaf de aanvraag tot onderzoek. Indien de vaststellingen niet gelijkluidend zijn wordt de fraude in RDR niet bewezen geacht. o Ofwel beslist ze om geen expert of inspecteur te mandateren en laat ze het initiatief over aan eiseres om het onderzoek in te stellen. Verweerster verbindt zich hierdoor om zonder voorbehoud de vaststellingen te aanvaarden van het unilaterale onderzoek van eiseres. In alle gevallen is verweerster, die het initiatief met betrekking tot het onderzoek aan eiseres heeft gelaten, gehouden om aan eiseres een forfaitair bedrag te betalen van € 500 (buiten compensatie) als aandeel in de onderzoekskosten. In beide gevallen zijn de volgende modaliteiten van toepassing : De RDR regeling wordt geschorst tot op het moment van afgifte van de vaststellingen van de gemandateerde expert(en) of inspecteur(s). De afgifte van de vaststellingen na expertise of inspectie waaruit fraude blijkt, leidt tot de niet toepassing van de RDR enkel in het geval dat beide verzoeners tot die conclusie gekomen zijn. Indien de fraude bewezen is, zal de RDR-regeling vernietigd worden, zelfs na verloop van de termijn voorzien op bladzijde 410-G-3. De betrokken ondernemingen dragen elk de helft van de ten onrechte betaalde vergoedingen en komen met elkaar overeen over de wijze om ze terug te vorderen.

Commentaar : deze artikels kunnen als volgt samengevat worden : 

De expert wijst de schadelijder op de schade welke hij niet in overeenstemming acht met de aangifte. De expert tracht in eerste instantie om hem tot rede te brengen. Indien de verzekerde zijn standpunten handhaaft, is het aangeraden om zijn schriftelijke schade-eis te verkrijgen zo niet bestaat het risico dat de kwade wil en/of de poging tot oplichting niet kan of kunnen bewezen worden.



Indien de conventie niet van toepassing is, moet men de expert van de tegenpartij laten optreden. Indien de conventie van toepassing is en indien geen enkel akkoord mogelijk is, zal de expert zijn opdrachtgeefster verwittigen en de schadelijder en zijn hersteller inlichten over een eventuele wedersamenstelling. De opdrachtgeefster onderzoekt het geval op grond van de gegevens van de expert en oordeelt indien er al dan niet moet voorzien worden in een wedersamenstelling.



De verzoener van eiseres stuurt een “aanvraag tot inspectie” per e-mail naar de verzoener van de tegenpartij die binnen de 7 dagen :





moet beslissen of hij al dan niet een inspecteur aanstelt



of desgevallend de naam (namen) meedeelt van de expert/inspecteur die hij aanstelt.

De experts/inspecteurs zijn aangesteld en de expert/inspecteur van eiseres neemt het initiatief voor het organiseren van de wedersamenstelling. Zij leggen hun besluiten neer binnen de 60 dagen. Voorafgaand aan de wedersamenstelling wisselen de experts hun gegevens, beschouwingen, standpunten en elk ander element dat de taak moet vereenvoudigen.

4.1.1.4 Praktische organisatie 4.1.1.4.1 De uitnodiging De eiseres neemt het initiatief voor de handelingen (meestal de directe expert). Hij zal contact nemen met de eigenaars van de voertuigen en hen inlichten over een wedersamenstelling. Hierbij zal hij vragen om data en uur mee te delen die hen het beste past om deel te nemen. Hij zal verder, bij voorkeur telefonisch, nota nemen van de agenda van zijn confrater en van de inspecteurs. Echter, indien er veel personen in de zaak betrokken zijn, kan het nuttig zijn om via fax of e-mail een voorstel met enkele data en tijdstippen over te maken volgens het voorbeeld : Mijnheer en waarde Confrater, Onze opdrachtgeefster verzoekt ons om te voorzien in een wedersamenstelling van het ongeval waarbij partijen XXX en YYY betrokken zijn. De wedersamenstelling vindt plaats op het volgende adres : …. Wil in de hiernavolgende tabel aanduiden welke data en tijdstippen u het beste passen om deze samenkomst bij te wonen en deze tabel zo spoedig mogelijk terugsturen naar ons kantoor via fax (+ nummer) of e-mail (+ adres). Wij benadrukken het dringende karakter van dit bericht. Wij wensen zo spoedig mogelijk een afspraak te beleggen. Zodra wij over uw antwoord beschikken, zullen wij de datum en het tijdstip dat voor iedereen past bevestigen aan alle betrokkenen.

Dinsdag xx-xx-xx om xx:xx uur Donderdag yy-yy-yy om yy:yy uur Maandag zz-zz-zz om zz:zz uur Uw naam : Mobiel nummer : Hij zal vervolgens de betrokkenen per aangetekende en per gewone brief uitnodigen om op de gestelde datum en tijdstip op de voorziene plaats aanwezig te zijn met hun al dan niet hersteld voertuig, voorzien van alle voertuigdocumenten. In de beide brieven wordt vermeld dat zij per aangetekende en per gewone post verzonden zijn. Voorbeeld : De hierboven vermelde verzekeringsmaatschappij verzoekt ons om een wedersamenstelling te organiseren van het ongeval van xx-xx-xx waarin uw voertuig betrokken was. Wij nodigen u en de bestuurder op het ogenblik van het ongeval, om u met uw voertuig, al dan niet hersteld, en alle voertuig documenten aan te bieden op dag yy-yy-yy om zz:zz uur op het volgende adres : Indien u belet bent, verzoeken wij u om bij ontvangst van deze brief meteen ons kantoor in te lichten. U kan zich laten bijstaan door een technisch raadgever van uw keuze. Met voorname hoogachting, 4.1.1.4.2

Keuze van de plaats

De inrichter zal in alle veiligheid de samenkomst voorzien op de plaats van het ongeval, voor zover er parkeerplaats voor voertuigen beschikbaar is om deze hun posities te laten innemen zoals op het ogenblik van de impact. Indien de plaatsgesteldheid, de signalisatie, de eventuele helling van het wegdek, … van geen betekenis zijn voor het verloop van het ongeval noch met betrekking tot de aard en de hoogte van de schade , kan hij een andere plaats kiezen. Hij zal er over waken dat de voertuigen in alle rust kunnen verplaatst worden. 4.1.1.4.3 Verloop De inrichter zal eerst de inspecteurs de gelegenheid laten om schriftelijke verklaringen over de feiten af te nemen van hun verzekerden. Eens de verklaringen afgenomen zijn, kunnen al bepaalde onwaarschijnlijkheden of tegenstrijdigheden blijken in geval van fraude of “opgezet” ongeval. Eenmaal de voertuigen opgesteld zijn kan het hiervoor te laat zijn. Indien er geen inspecteurs van de maatschappijen deelnemen, dient de expert de betrokkenen te ondervragen. Deze expert zal zich beperken tot zijn eigen verzekerde indien hij geen vergunde detective is. Na identificatie van de voertuigen zal hij het slachtoffer vragen om zijn voertuig op die plaats te zetten waar het zich bevond op het ogenblik van de impact. Hij zal hem verzoeken om te zwijgen en niet tussen te komen wanneer de aansprakelijke op zijn beurt zijn voertuig in positie brengt. De expert zal vervolgens aan het slachtoffer vragen indien hij de positie van de voertuigen kan bevestigen. Zo niet zal hij vragen om de voertuigen opnieuw te plaatsen volgens zijn aanwijzingen. Hij zal duidelijke foto‟s nemen van het geheel en van de contactzones. Indien nodig zal hij een meter gebruiken. Hij zal zijn meetresultaten laten vaststellen door de betrokkenen.

4.1.1.4.4 Advies Hij zal de betrokkenen horen en de mening van zijn confrater vragen : inderdaad, tegenstrijdige adviezen kunnen een eventuele fraude niet aantonen. Het is stellig aangeraden dat, in een geest van collegialiteit, de expert tegenpartij nauw samenwerkt met zijn confrater en dat hij bij het slachtoffer niet de indruk wekt dat het zijn eigen expert is die aanleiding is tot de ongemakken van een wedersamenstelling. Het gaat trouwens vlotter wanneer, uit commerciële overwegingen, de expert van de tegenpartij luidop de vastgestelde tegenstrijdigheden opsomt. Het is nutteloos om een detail te betwisten of er de aandacht op te vestigen indien het geen betekenis heeft voor het onderzoek naar de waarheid. Het is de bedoeling dat de experts het met elkaar eens zijn. Indien één van hen twijfelt zonder enig materieel bewijs te kunnen leveren is het duidelijk dat de twijfel in het voordeel van het slachtoffer zal vallen. Het is dus aanbevolen om zich uitsluitend te houden aan wat vanzelfsprekend en zeker is. Indien de onderzoekers het eens zijn over de vaststellingen en de daaruit vloeiende besluiten, is het aangeraden om een origineel verslag met de onbetwistbare punten voor akkoord te laten ondertekenen. Dit zal voor tijdwinst zorgen bij de redactie van een ondubbelzinnig rapport en desgevallend kan de auteur (vrager) zijn verslag kunnen overmaken aan zijn confrater en hem aldus de moeite besparen om op zijn beurt zijn verslag te moeten opstellen. Hij zal zich beperken tot het overmaken van uitsluitend technische waarnemingen die relevant zijn voor het werk van de expert. Als privé detective mag hij zijn verslag aan niemand anders overmaken dan aan zijn cliënte. Wij herinneren er nogmaals aan dat dit verslag binnen de 60 dagen de opdrachtgevers moet bereiken. 4.1.1.4.5

Hoe bepaalde problemen oplossen

Onvermogen – weigering tot deelname Indien één van de betrokkenen zich niet aanbiedt op de wedersamenstelling, zal de inrichter hem ter plaatse trachten te bereiken om zijn voornemens te vernemen. Hij zal van de gelegenheid gebruik te maken om hem, in het bijzijn van de andere partijen, te overtuigen aanwezig te zijn op een nieuwe afspraak. Indien de afwezige weigert om deel te nemen of indien zijn voertuig niet meer kan verplaatst worden zal zijn expert alles in het werk stellen om toch het voertuig te kunnen onderzoeken. De aanwezigen zullen intussen, in gemeen overleg, nota genomen hebben van de aard, de omvang, de richting en de hoogte van de vastgestelde schade aan het beschikbare voertuig en tevens voldoende foto‟s genomen hebben. Bij gebrek aan beter zullen de experts hun bevindingen uitwisselen zodra het afwezig voertuig onderzocht is. Eén van de voertuigen is niet meer beschikbaar Het betreft gewoonlijk het voertuig van de aansprakelijke, die is geen vragende partij. Men kan dan een wedersamenstelling organiseren met een gelijkaardig voertuig. Indien dit onmogelijk is zal men de afmetingen van de schade op het voertuig van het slachtoffer vergelijken met de afmetingen van een gelijkaardig voertuig als dat van de aansprakelijke. Uit de vergelijking van deze afmetingen kan men afleiden indien een bepaald deel van het ene voertuig al dan niet schade kon veroorzaken aan het ander voertuig.

Onenigheid Indien de experts het niet eens zijn over bepaalde punten (het verloop van het ongeval, de oorsprong van bepaalde beschadigingen, …) zullen zij elk hun verslag neerleggen bij hun opdrachtgeefsters die dan een beslissing zullen nemen. Het is echter van belang dat de experts precies de onbetwiste punten opgeven : afmetingen, richting van de impact, enz … Indien de experts identieke adviezen verstrekken, maar een automobilist protesteert, dan kan deze zich laten bijstaan door een expert in rechtsbijstand. Met het goedvinden van de opdrachtgeefsters kan zelfs een arbitrage voorzien worden. De experts zullen er over waken dat zij de schade integraal begroten en ze duidelijk splitsen om te vermijden dat de opdracht van de scheidsrechter de begroting van de beschadigingen overneemt die eigenlijk geen aanleiding zijn tot het geschil, terwijl enkel de gehele of gedeeltelijke toerekenbaarheid betwist wordt. 4.1.2 De Expertise en RDR-overeenkomst is niet van toepassing Er bestaan vele gevallen waarbij verschillende voertuigen betrokken zijn zonder dat de Expertise en RDR overeenkomst van toepassing is zoals geen contact tussen de voertuigen, tussenkomst van een BA familie en gezin, voertuig niet ingeschreven of niet onderworpen aan de verplichte verzekering enz… Volgens de algemene regel is het aan de verzekeraar BA om het initiatief te nemen voor een wedersamenstelling. In dergelijk geval zal een goed voorafgaand onderzoek door een vergunde persoon al enkele ideeën kunnen geven. Het tegensprekelijke karakter van de reconstructie kan hier ook verzekerd zijn door de eventuele tussenkomst van een expert in “rechtsbijstand”. De organisatie van de wedersamenstelling kan gebeuren zoals hiervoor beschreven. 4.2. Slechts één voertuig betrokken 4.2.1 Stoffelijke schade zonder tegenpartij Eén van de pogingen tot oplichting bij deze waarborg betreft de onjuiste verklaring over de omstandigheden van het ongeval om een uitsluiting zoals voorzien in het contract te vermijden (alcoholintoxicatie, niet toegelaten bestuurder of gewoonlijke bestuurder niet meegedeeld, enz…). Deze pogingen kunnen enkel aan het licht gebracht worden door een detective omdat het in de meeste gevallen past om inlichtingen te verzamelen bij andere personen dan de belanghebbende. Er zijn nochtans gevallen waar de expert van belang is : de overlapping van beschadigingen, de vraag om verschillende schadegevallen ten laste te nemen om de vrijstelling te ontlopen, opzettelijk ongeval, verergerd ongeval, enz… Elk geval is apart en het is mogelijk dat de expert het voertuig in zijn situatie van het ongeval wil plaatsen. Hij hoeft zich geen zorgen te maken dat de verzekerde zijn toestemming niet zal verlenen, gezien het aan de verzekerde is om zijn schade aan te tonen. Het onderzoek van de plaats van het ongeval zal hem soms toelaten om een precies inzicht te verwerven in de zaak : de aanwezigheid van brokstukken op de juiste plaats, de onvermijdbaarheid van het ongeval volgens de aangegeven omstandigheden (snelheid, zichtbaarheid, staat van het wegdek, obstakels, …) vastgestelde aanwijzingen, de tussenkomst van de takeldienst, getuigen … Toch nog eens herinneren dat het verzamelen van gegevens bij personen die niet betrokken zijn enkel kan gebeuren door een detective die behoorlijk aangesteld is.

4.2.2 Samenhangende waarborgen Glasbraak en brand : over het algemeen, wat ook de oorzaak mag zijn van het ongeval, behalve indien opzettelijk veroorzaakt door de begunstigde, is de schade gedekt door een waarborg. Een wedersamenstelling is bijgevolg overbodig. Vandalisme : het komt erop aan onderscheid te maken tussen schade die te wijten is aan een irrationele handeling en de schade die veroorzaakt werd bij een poging tot diefstal. Vooral indien de polis al dan niet een vrijstelling voorziet in het ene of in het andere geval (Werd de messteek in de stoffen kap aangebracht om de diefstal mogelijk te maken ? Was een stamp tegen een deur bedoeld om ze te openen ?) Loslopend wild : de expert zal erop letten dat hij elementen vindt die het contact met een dier bevestigt (bloedsporen, haren, pluimen, contact met een week lichaam, …). Hij zal aandachtig de richting van de haren observeren (richting wortel punt) : het is mogelijk dat deze na het ongeval aangebracht zijn. Hij zal ook nagaan indien het dier zijn haren wel kan achtergelaten hebben op die plaatsen waar de haren gevonden worden : heeft men geen schroef los gezet of een spleet breder gemaakt om er haren of haarplukken in te stoppen. Indien de schade ontstaan is door het van de baan gaan na een aanrijding met een dier, zal de expert op de directe en de indirecte schade letten. Bij twijfel is het aangewezen om stalen te nemen (bloed, haren, speeksel, spier, huid, neusvocht, …). Inderdaad aan de hand van DNA onderzoek kan bepaald worden welk dier aangereden werd. Anders laat een optische microscoop toe om na te gaan indien de haren afkomstig zijn van een levend dier, terwijl onderzoek met een elektronen microscoop toelaat om het soort dier te achterhalen. Chemische analyse kan aangewezen zijn wanneer er twijfel bestaat over de oorsprong van het haar (opgezet dier) om dat de opzetters van dieren bewaarmiddelen gebruiken voor vellen en huiden. De expert zal zorgvuldig te werk gaan bij het nemen van stalen : handschoenen, pincetten of speciale zelfklevende stokjes, steriele kolven, … Hij zal niet alles wegnemen om een latere staal afname te vrijwaren in het geval van een tegenexpertise of een gerechtelijke expertise. Het tegensprekelijke karakter van het nemen van stalen moet absoluut gerespecteerd worden door de verzekerde erbij te betrekken en hem te laten tekenen op de verzegelde omslagen voor het labo. De expert kan, op de plaats van het ongeval, ook de inspecteur bijstaan om het van de baan gaan van het voertuig toe te lichten. Indien de wedersamenstelling niet meer mogelijk is, kan het nemen verzamelen van aanwijzingen op de plaats zelf lonend zijn (zie hoger ES zonder tegenpartij). Diefstal : de wedersamenstelling van de technische waarschijnlijkheid van een diefstal gaat vaak samen met een destructieve proef : de mogelijkheid om de stuurkolom te breken, het stuurslot af te rukken, een diefstalbeveiliging vernielen of deactiveren binnen een bepaalde tijd, … Dergelijke reconstructies worden enkel toegepast bij ernstige twijfel over de uitvoerbaarheid van de diefstal in de aangegeven omstandigheden. Het tegensprekelijke karakter moet bij deze handelingen altijd gerespecteerd worden (de verzekerde uitnodigingen en desgevallend zijn technisch raadgever) en indien mogelijk, met het akkoord van zijn opdrachtgeefster, een gerechtsdeurwaarder de vaststellingen laten doen.

5.

Besluit

Het is de bedoeling om aan de hand van een reconstructie de waarheid aan het licht te brengen, niet meer en niet minder. De experts zullen hierbij dus hun totale intellectuele onafhankelijkheid en technische objectiviteit aantonen. De organisatie van wedersamenstellingen vereist de medewerking van verschillende personen en kosten dus tijd en geld. De opdrachtgeefsters verwachten vakmanschap van hun experts en dit zowel in de duidelijkheid van hun verslag als in de juistheid van hun besluiten. Zij zullen elke dubbelzinnigheid in de uiteenzetting van hun vaststellingen vermijden en zullen alles in het werk stellen om onderling tot een akkoord te komen.