Onderzoeksrapportage “Marktscan Langedijk” ten behoeve van Algemene Ondernemersvereniging Langedijk Alkmaar, april 2015
Colofon Titel:
Marktscan Langedijk Algemene Ondernemersvereniging Langedijk
Datum: Opdrachtgever: Auteurs: Adres:
April 2015 Algemene Ondernemersvereniging Langedijk Reinoud Bliek Linkin Business Van der Kaaijstraat 64 1815 VM Alkmaar
[email protected] www.linkinbusiness.nl
Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit rapport mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder vooraf schriftelijke toestemming van Linkin Business. Copyright © 2015 Linkin Business
© Linkin Business 2015 – Marktscan Detailhandel Langedijk: AOL
2
Inhoudsopgave
3
1. Inleiding 1.1 Aanleiding tot onderzoek 1.2 Onderzoeksopzet en verantwoording 1.3 Leeswijzer
4 4 4 4
2.
Detailhandel 2.1 Kerngegevens detailhandel 2.2 Trends en ontwikkelingen
5 5 5
3.
Langedijk en omgeving 3.1 Regionaal 3.2 Gemeente Langedijk 3.3 Postcodegebied 3.4 Demografie
9 9 9 10 11
4.
Detailhandel Langedijk 4.1 Huidige situatie
12 12
5.
Benchmark 5.1 Retailformule 5.2 Demografie 5.3 Opkomst 5.4 Online 5.5 Maatschappelijke activiteiten
14 14 14 14 15 15
6.
Conclusies en aanbevelingen
16
© Linkin Business 2015 – Marktscan Detailhandel Langedijk: AOL
3
1.
Inleiding
In dit hoofdstuk wordt de aanleiding en verantwoording van het onderzoek uiteengezet. 1.1
Aanleiding en achtergrond
De voornaamste doelen van de Algemene Ondernemersvereniging Langedijk zijn belangbehartiging en bevorderen van contacten tussen de leden. Die doelstellingen worden gegeven in directe contacten met de gemeente en andere overheden, Kamer van Koophandel, collega-ondernemersverenigingen rond de gemeente Langedijk en allerlei uiteenlopende organisaties. Daarnaast probeert de vereniging de leden bij elkaar te brengen. Contacten leiden immers tot ideeën en inspiratie waar ondernemers wat mee kunnen, bijvoorbeeld op het vlak van acquisitie, strategie, debiteurenbeheer of klantenbinding Om ideeën op te doen om de detailhandel een impuls te geven wil zij een inventarisatie (laten) uitvoeren. Het centrale doel van dit onderzoek is: “Het in kaart brengen van kansen en mogelijkheden om de bedrijvigheid in Langedijk te stimuleren” Het onderzoek dient als input bij de ideevorming om (nieuwe) activiteiten te ontplooien. 1.2
Onderzoeksopzet en verantwoording
Deze rapportage opgesteld door deskresearch of bureau-onderzoek. het verzamelen van beschikbare dat al eens eerder is verzameld, vaak voor andere doeleinden. Voorbeelden: databestanden, (branche)rapporten, literatuur en websites. Aanvullend is er onderzoek gedaan op locatie, het bezichtigen van de locaties van het Langedijker Lint. 1.3
Leeswijzer
Deze rapportage bestaat uit 6 hoofdstukken. Hoofdstuk 1 bevat de achtergrond en verantwoording van het onderzoek. Hoofdstuk 2 staan trends en ontwikkelingen van de detailhandel centraal. Hoofdstuk 3 en 4 geven de huidige situatie van Langedijk weer. In hoofdstuk 5 zijn ter inspiratie voorbeelden uiteengezet. Tot slot zijn er op basis van dit onderzoek en de ervaring van Linkin Business conclusies en aanbevelingen geformuleerd.
© Linkin Business 2015 – Marktscan Detailhandel Langedijk: AOL
4
2.
Detailhandel
Dit hoofdstuk toont de kerngegevens en trends en ontwikkelingen voor de sector detailhandel. 2.1
Kerngegevens detailhandel
De detailhandel vervult een cruciale functie bij de distributie van consumptiegoederen in de keten van fabrikant tot consument. Bijna 10 procent van de ondernemingen in Nederland is actief in de detailhandel, 7 procent van de werkgelegenheid komt uit de sector en het aandeel van in de toegevoegde waarde en investeringen in Nederland is 2 procent. Aandeel detailhandel in totale bedrijfsleven: Ondernemingen, 98.527 (8%); 13.310 miljard bruto toegevoegde waarde (2%); 1.729 miljard in investeringen (2%); 459.320 fte’s aan werkgelegenheid (7%). 2.2
Trends en ontwikkelingen
Er is een aantal landelijke ontwikkelingen die grote invloed hebben op het winkelen en het winkellandschap. In dit hoofdstuk beschrijven worden trends uiteengezet waarvan verwacht wordt dat ze op dit moment of in de nabije toekomst een grote impact op winkelgebieden hebben. De tabel hieronder geeft een completer beeld van veranderingen in onze samenleving in de afgelopen jaren. In dit hoofdstuk wordt er op een aantal relevante trends verder ingegaan. Afbeelding 2.2.1 Trends 20e vs. 21e eeuw
Economische stagnatie en omzetdalingen De slecht lopende economie heeft op dit moment waarschijnlijk de grootste invloed op de detailhandelssector en, daarmee, op het functioneren van winkelgebieden. Consumenten gaven de afgelopen vijf jaar telkens minder uit in winkels. Een combinatie van ‘ontschulden’, dalende koopkracht en minder vermogen leidt tot een situatie waarbij consumenten genoodzaakt zijn kritischer naar hun uitgaven te kijken. De economische stagnatie vormde de laatste jaren de belangrijkste reden voor de teruglopende omzet van de detailhandel. De totale detailhandelomzet in Nederland is sinds 2008 gedaald met 9% tot € 81 miljard in 2013. Sinds 2008 hebben sommige branches grote omzetdalingen van bijna 30% gekend, met name de branches bouwen en wonen, consumentenelektronica en huishoudelijke
© Linkin Business 2015 – Marktscan Detailhandel Langedijk: AOL
5
artikelen. Ook het aantal videotheken en kantoorartikelenwinkels is sterk afgenomen. Opvallend is echter dat in diezelfde periode een stevige groei plaatsvond van het aantal parfumeries, opticiens en kookwinkels. De omzet van de foodsector bleef de laatste jaren, ondanks de recessie, gestaag doorgroeien en kende een totale stijging van 4%. Supermarkten pakten daarbij een stevig marktaandeel van de overige foodwinkels. In de foodsector nemen bakkers en slagers in aantal af, maar er zijn veel koffie-, delicatessen- en chocoladewinkels bij gekomen. Voor zowel de food- als non-foodsector geldt dat verschillende winkels en winkelketens, ook binnen branches, qua omzetontwikkeling sterk van elkaar verschillen. Tegenover faillissementen van winkelketens als Block, Free Record Shop, en Piet Kerkhof, staan de opening van nieuwe filialen voor Action, Lidl, Zara, Rituals en Primark. Toenemende leegstand door groei winkeloppervlak De afgelopen 10 jaar is het winkelvloeroppervlak in Nederland met 16% toegenomen ten opzichte van begin 2004. Een groot deel van deze recente groei kwam voor rekening van de branchegroep ‘In/Om Huis’ (meubels, bouwmarkten, tuincentra en dergelijke) en vond vooral plaats op perifere en/of grootschalige detailhandelslocaties, die inmiddels zo’n 50% van de totale Nederlandse winkeloppervlakte beslaan. De winkelvoorraad is tussen 2004 en 2014 gestaag toegenomen, in totaal met ruim 4 miljoen vierkante meter winkelvloeroppervlak. Er zijn lange tijd veel vierkante meters toegevoegd en aanzienlijk minder onttrokken. De laatste jaren liggen de toevoegingen en onttrekkingen dichter bij elkaar. Bij de toevoegingen gaat het zowel om nieuwbouw, en dus nieuwe vestigingen, als om uitbreidingen van bestaande vestigingen. Opvallend genoeg nam het aantal winkels tussen 2004 en 2013 per saldo juist af. De gemiddelde oppervlakte per winkel nam dus stevig toe. Omdat de omzetten niet navenant meegroeiden met deze schaalvergroting, daalde de gemiddelde vloerproductiviteit (omzet per vierkante meter winkelruimte) met zo’n 25% sinds 2000, vooral in de non-foodsector. Niet alleen de recessie, maar vooral ook de sterke groei van de totale winkeloppervlakte in de laatste decennia heeft invloed op de groei van de winkelleegstand. In Nederland is een overaanbod van winkels in de detailhandel. Gemiddeld bijna 9% van het winkelvloeroppervlakte leeg in 2014. Dit percentage stijgt sinds 2008. De landelijke gemiddelde leegstand van winkelpanden was in 2014 ongeveer 9%. Op gebiedsniveau zijn er uitschieters van meer dan 20%, of juist minder dan 3% leegstand te vinden. Van fysiek winkelen naar Internetwinkelen De omzet van online detailhandel groeide de laatste jaren snel, met meer dan 10% per jaar tot en met 2010, en iets trager de laatste jaren. De detailhandelomzet via internet beslaat in 2013 6% van de totale detailhandelomzet. Wanneer alleen gekeken wordt naar non-food dan ligt het aandeel hoger, op ongeveer 10%. Hoewel dit nog relatief gering is kunnen de percentages fors variëren per productgroep. Zo zijn de aandelen in bijvoorbeeld boeken, muziek, games, elektronica en kleding en schoenen hoger.
© Linkin Business 2015 – Marktscan Detailhandel Langedijk: AOL
6
Er zijn enkele branches waarin online al meer wordt omgezet dan offline: vakanties en reizen, erotica en computerhard- en software. Telecom, media (waaronder boeken), financiële producten en foto/film schurken dicht tegen deze grens aan. Branches waarvan het aandeel internetverkoop vooralsnog onder de 15% ligt, zijn levensmiddelen, optiek, persoonlijke verzorging, plant en dier, doe-het-zelf en hobby, sportartikelen en wonen. Binnen de online detailhandel zijn de branches speelgoed, muziek/downloads en computer hardware in 2013 de grootste relatieve stijgers. Internet is in veel productgroepen het dominante oriëntatiekanaal geworden. De rol van vergelijkingssites speelt een steeds belangrijkere rol voor de keuze van de consument. Daarmee heeft internet niet alleen effect op de omzet voor de winkelier, maar ook op de marges. Doordat er een grotere (prijs)transparantie is ontstaan, is er een forse druk op marges van (online en offline) winkels. Het fysieke winkelen verdwijnt niet, maar verandert, waarbij de online en offline werelden steeds meer naar elkaar toe groeien. Voor winkels- en winkelgebieden bieden deze ontwikkelingen mogelijkheden om veel persoonsgerichter te functioneren. Ruim 67% van de Nederlandse bevolking heeft een smartphone en 53% een tablet. Deze percentages groeien ieder jaar. Het overgrote merendeel surft met deze apparaten op internet en gaat niet zonder van huis. Voor de consument bieden deze apparaten allerlei diensten die behulpzaam zijn in het aankoopproces: je kunt aanbiedingen ontvangen, openingstijden opzoeken, bestellingen plaatsen en prijzen in verschillende winkels vergelijken. Hiermee biedt het internet ook voordelen voor de winkelier. De winkelier kan via verschillende datastromen meer gegevens over zijn klanten ontvangen en heeft meer middelen om te klant aan te trekken. Demografische ontwikkelingen en het winkellandschap Er zijn verschillende demografische ontwikkelingen die van invloed zijn op het winkellandschap, waaronder vergrijzing, bevolkingsgroei of –krimp en kleinere huishoudens. De landelijke cijfers zijn voor het functioneren van de detailhandel in specifieke regio’s en specifieke winkelgebieden eigenlijk niet zo relevant. Op lokaal niveau des te meer, zie hoofdstuk 3. Wel vindt ook hier vergrijzing plaats. Een belangrijke factor daarbij is het winkelen bestedingsgedrag van de toekomstige ouderen. De verwachting is dat de toekomstige generatie ouderen een van de rijkste generaties senioren zijn die Nederland ooit gekend heeft. De vraag lijkt dus niet zozeer of toekomstige ouderen wel geld te besteden hebben, maar veeleer of zij hun inkomen en vermogen uitgeven in de detailhandel (en zo ja in welke winkels en winkelgebieden). Winkelgebieden die goed bereikbaar zijn en service en kwaliteit bieden, zullen populair zijn onder ouderen. Veranderend koopgedrag van de consument en de beleveniseconomie De ‘beleveniseconomie’ wordt steeds zichtbaarder in winkelgebieden. De kerngedachte van de beleveniseconomie is dat bedrijven zich niet in eerste instantie focussen op het zo efficiënt mogelijk organiseren van het verkoopproces, maar dat zij unieke ervaringen (en herinneringen van die ervaringen) creëren bij hun klanten om hen over te halen tot aankopen. Er wordt daarom gezocht naar creatieve winkelformules. Voorbeelden in den lande zijn winkels die verschillende functies (horeca, detailhandel en leisure) onder één dak huisvesten: een koffiezaak waar je ook fietsen kunt bestellen of laten repareren of een lunchroom met gratis © Linkin Business 2015 – Marktscan Detailhandel Langedijk: AOL
7
lichttherapie. Andere voorbeelden zijn de terugkeer van ambachtelijkheid en vakmanschap, zeer goede service of zeer zorgvuldig management van productpresentatie en sfeer in een winkel Winkeliers en consumenten, geholpen door gemeenten, maken veel gebruik van de ruimere winkelmogelijkheden. Uit diverse onderzoeken komt naar voren dat steeds meer Nederlanders op zondag of tussen 18.00 en 22.00 winkelen. Funshoppen is vooral op zondag populair, bezoek aan de supermarkt doordeweeks na 18:00 uur. Steeds meer Nederlanders doen inkopen op terugweg van hun werk. Overigens is zaterdag nog steeds de populairste winkeldag, gevolgd door vrijdag en donderdag, of in sommige plaatsen, woensdag. De zondag is als winkeldag in veel grote steden de maandag echter al voorbij gestreefd. De recente groei van de daghoreca en de verschuiving van drinken naar eten zijn sterk verbonden met de opkomst van het funshoppen in grotere winkelgebieden. Horecabedrijven dragen bij aan de aantrekkelijkheid en verblijfskwaliteit van het winkelgebied. Met name in centrumgebieden, maar ook in andere winkelgebieden waar recreatieve en vergelijkende consumentenmotieven dominant zijn, spelen de beschikbare horecagelegenheden een belangrijke rol in de keuze voor een specifiek winkelgebied. Opvallend is een afname van het aantal avondbedrijven (cafés, discotheken, cafetaria’s) en toename van het aantal dagbedrijven (koffieconcepten, lunchrooms, ijssalons). Dit versterkt de indruk dat de opkomst van het funshoppen van belangrijke betekenis is geweest voor ontwikkelingen in de horecasector. De kwaliteit, beschikbaarheid en betaalbaarheid van de aanwezige horeca draagt direct bij aan de aantrekkelijkheid van winkelgebieden. Het bewaken van een goede balans en doelgroepenmatch tussen winkels en horeca in winkelgebieden is daarom een belangrijke opgave. Branchevervaging Er is in de detailhandelswereld steeds meer sprake van branchevervaging. Dat wil zeggen dat winkels steeds meer branchevreemde producten gaan verkopen: bijvoorbeeld bouwmarkten die ook fietsen verkopen of supermarkten die computers verkopen. Zo proberen ze een grotere doelgroep naar hun winkels te trekken en hun omzet niet meer volledig van hun eigen branche te laten afhangen. De oorzaak hiervan kan mede gezocht worden in het feit dat marges en omzetten in veel branches onder druk staan. Deze branchevervaging komt met name bij winkels in de perifere branches voor. Daarnaast gaan steeds meer bedrijven ondergeschikte detailhandel voeren. Dat houdt in dat ze naast hun hoofdactiviteit, bijvoorbeeld groothandel of fabrikant, ook een detailhandelscomponent hebben. Ze gaan zich dan ook op de consumentenmarkt richten. Dit gebeurt mede vanwege het doorontwikkelen van de technologische mogelijkheden, waarbij de consumenten steeds vaker rechtstreeks bij de groothandel of fabrikant besteld Er vindt ook branchevervaging tussen horeca en detailhandel plaats. Enerzijds productverwant, zoals Bakker Bart, Kaldi & Koffie en de DE-winkels. Anderzijds ook niet product verwant: Bakerstreet bij de Praxis, de tuincafés bij Intratuin, La Place, Ikearestaurants, brocante met tearoom. Deze verbreding sluit aan bij de ontwikkeling van de beleveniseconomie.
© Linkin Business 2015 – Marktscan Detailhandel Langedijk: AOL
8
3.
Langedijk en omgeving
Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de gemeente Langedijk en haar omgeving. 3.1
Regionaal
COROP gebieden Nederland is ingedeeld in 40 COROP-gebieden (Coördinatiecommissie Regionaal Onderzoeksprogramma). Twee provincies (Flevoland en Utrecht) zijn elk in hun geheel één COROP-gebied, de overige zijn een gedeelte van één provincie en bestaan uit een aantal gemeenten. Elk COROP-gebied een centrale kern (bijvoorbeeld een stad) heeft met een omliggend verzorgingsgebied. Langedijk ligt in het gebied “Alkmaar en omgeving”. Hieronder is de kerninformatie over de bevolking, de detailhandel en de ontwikkeling van beide uiteengezet voor wat betreft de afgelopen 5 jaar. 3.1.1: Kerninformatie Alkmaar en omgeving
3.2
Gemeente Langedijk
Langedijk is een gemeente in de regio West-Friesland, gelegen in de provincie Noord-Holland. De gemeente maakt deel uit van de samenwerkingsregio Kennemerland. De gemeente telt 27.144 inwoners (1 mei 2014, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 26,99 km² (waarvan 0,83 km² water). De gemeente ligt tien kilometer ten noordoosten van Alkmaar. Deze afstand is berekend van centrum tot centrum. Pal ten oosten van Langedijk ligt Heerhugowaard. In feite ligt de bebouwing van Alkmaar, Heerhugowaard en Langedijk tegen elkaar aan, zie afbeelding 4.2.1 op de volgende bladzijde. Daardoor liggen de winkel-, sport-, en uitgaansmogelijkheden op korte afstand. Langedijk zelf kan gekenmerkt worden als een verstedelijkte plattelandsgemeente. Naast Alkmaar, Heerhugowaard en Schagen grenst Langedijk aan gemeente Bergen.
© Linkin Business 2015 – Marktscan Detailhandel Langedijk: AOL
9
3.2.1: Plattegrond regio Alkmaar
3.3
Postcodegebieden
Langedijk heeft zes plaatsen binnen haar gemeente: Broek op Langedijk – postcodegebied 1721 Koedijk (gedeeltelijk) - postcodegebied 1832 Noord-Scharwoude - postcodegebied 1723 Oudkarspel - postcodegebied 1724 Sint Pancras - postcodegebied 1834 Zuid-Scharwoude - postcodegebied 1722 3.3.1: Postcodegebied Langedijk
© Linkin Business 2015 – Marktscan Detailhandel Langedijk: AOL
10
3.4
Demografie
In de onderstaande tabel 3.4.1. wordt de prognose uiteengezet van de bevolking van Langedijk. Tabel 3.4.1: Bevolkingsprognose Bevolkingsprognose gemeente Langedijk Bron: ABF Research, Primos 2014 2015
2020
2025
2030
2035
#
%
#
%
#
%
#
%
#
%
0- 14 jaar
4.884
17,9%
4.491
16,3%
4.396
15,7%
4.453
15,9%
4.344
15,7%
15 - 29 jaar
4.490
16,5%
4.495
16,3%
4.255
15,2%
3.931
14,1%
3.648
13,2%
30 - 44 jaar
4.861
17,9%
4.576
16,6%
4.541
16,3%
4.528
16,2%
4.539
16,4%
45 - 64 jaar
8.203
30,1%
8.119
29,4%
7.831
28,0%
7.391
26,5%
6.865
24,9%
65 - 74 jaar
3.008
11,1%
3.628
13,1%
3.658
13,1%
3.678
13,2%
3.848
13,9%
75+ jaar
1.765
6,5%
2.326
8,4%
3.240
11,6%
3.939
14,1%
4.380
15,9%
Totaal
27.211
100%
27.635
100%
27.921
100%
27.920
100%
27.624
100%
Het totaal aantal inwoners is de komende 20 jaar stabiel te noemen. Wel zijn we een verandering in de samenstelling van de bevolking, een toename van de personen in leeftijdscategorieën 65- 74 jaar en 75+. Dit beeld bevestigt een vergrijzende markt.
© Linkin Business 2015 – Marktscan Detailhandel Langedijk: AOL
11
4.
Detailhandel Langedijk
Dit hoofdstuk toont het aanbod van de lokale winkelvoorzieningen. 4.1
Huidige situatie
In Langedijk zijn er 198 winkels, zie onderstaande tabel. Op de volgende bladzijde is het aanbod visueel weergegeven (afbeelding 4.2.1.). Supermarkten: supermarkten en minisupers DHZ zaken: Doe-het-zelf zaken Winkels overig: alle overige winkels in de detailhandel Banken e.d.: Postkantoren, postagenschappen (zoals in Brunawinkels), TNTservicepunten en banken Cafés e.d.: Betreft café en koffiehuis. Coffeeshops zijn hier NIET meegenomen Restaurants e.d.: Betreft fastfood, grillroom, ijssalon, lunchroom, pannenkoeken, café-restaurant en restaurant Tabel 4.1: Aanbod winkelvoorzieningen
Aanbod winkelvoorzieningen Bron: Locatus Broek op Langedijk
ZuidNoordOudkarspel Scharwoude Scharwoude
St. Pancras
Koedijk
Totaal
Supermarkten
2
2
1
1
1
1
8
Bakkers
2
0
2
1
2
1
8
Drogisterijen
2
0
2
0
0
1
5
DHZ Zaken
1
0
1
0
0
0
2
55
15
37
3
2
11
121
Kappers
4
3
6
3
0
5
21
Banken e.d.
1
0
3
0
0
0
4
Cafés e.d.
2
2
3
2
1
2
12
Winkels overig
Restaurants Totaal
6
2
5
3
0
1
17
75
24
60
13
6
22
198
Bovenstaand een overzicht van de voorzieningen in Langedijk. Tijdens onderzoek op locatie is gebleken dat: er nogal wat leegstand is; er winkels part time geopend zijn; er ‘wildgroei’ is aan ‘vage’ winkels (buiten het lint). Op basis van de inventarisatie zouden de volgende activiteiten kansrijk kunnen zijn: Slijterij / wijnspeciaalzaak / delicatessen (evt. in combinatie) Modezaak (heren / dames) Sneakers zaak (kwalitatieve sportzaak) Organisaties die zouden passen en willen uitbreiden: Opslag (bijvoorbeeld CityBox) Doe-het-zelf zaken (bijvoorbeeld Hubo / Multimate) Telefoniewinkel (bijvoorbeeld Optie 1) Ook valt er te denken aan ruimtes die een bundeling van activiteiten van faciliteren, zonder de kernactiviteiten uit het oog te verliezen.
© Linkin Business 2015 – Marktscan Detailhandel Langedijk: AOL
12
Afbeelding 4.1.1: winkelaanbod Langedijk
© Linkin Business 2015 – Marktscan Detailhandel Langedijk: AOL
13
5.
Benchmark
In deze benchmark toont een aantal (succesvolle) voorbeelden op basis van de retailformule en op basis van inspirerende voorbeelden elders in Nederland. 5.1
Retailformule
De onderstaande formule ligt aan de basis van een aantal voorbeelden. O = VG x OI x C x BB O = Omzet VG = Verzorgingsgebied OI = Opkomst Index (bestaat uit frequentie en penetratiegraad) C = Conversie BB = Gemiddeld bestedingsbedrag (aantal artikelen en prijs) Het verzorgingsgebied van een winkel is dat gebied waar de potentiële klanten van de winkel zich bevinden. Een supermarkt zal bijvoorbeeld een veel kleiner verzorgingsgebied hebben als een interieurzaak. Dit omdat enerzijds de mensen veel sneller bereid zijn om een eind te rijden voor hun nieuwe bankstel, dan voor de dagelijkse boodschappen. Anderzijds zit dit verschil in het aantal supermarkten en interieurzaken dat zich binnen een bepaald gebied bevinden. Binnen een straal van twintig kilometer is er misschien maar één interieurzaak, terwijl er in dat zelfde gebied tien supermarkten gevestigd zijn. De opkomstindex is het percentage bezoekers uit het verzorgingsgebied dat ook daadwerkelijk naar de winkel komt. Hoe vaker men de winkel bezoekt, hoe hoger deze index zal zijn. De conversie is het aantal klanten van de winkel, weggezet tegen het aantal bezoekers. Dit is dus het percentage bezoekers dat ook daadwerkelijk tot aankoop overgaat. Het besteed bedrag is het gemiddelde bedrag dat per klant uitgegeven wordt. 5.2
Demografie
Een onderdeel van de formule is het verzorgingsgebied en haar demografische kenmerken, zie 3.4. Hieruit blijkt dat Langedijk in aantal inwoners een stabiele gemeente is en in leeftijdscategorie vergrijst. Activiteiten waar kansen liggen, zijn concepten die inspelen op deze vergrijzende bevolking. Denk hierbij aan mobiele dienstverlening, waaronder: mobiele mondzorg, mobiele fietsenmaker of een budgetcoach. Voorbeelden zijn: Seniorenassistent of Nanny4Granny. 5.3
Opkomst
Een ander criteria van de formule is de opkomstindex. Hierbij gaat het om het (blijven) aantrekken van bezoekers. Supermarkten zijn hier het beste voorbeeld van maar deze worden verder buiten beschouwing gelaten. Bij voorzieningen die een hoge opkomst index hebben kan gedacht worden aan: kringloopwinkels, kinderkledingbeurs (in samenwerking met kinderopvang), discounters en/of drogisterij zoals Kruidvat. Een ander voorbeeld is een kluizenmuur met bezorgkluizen om pakketten tijdelijk te plaatsen wanneer men niet thuis is (naar aanleiding van het voorbeeld dat in de © Linkin Business 2015 – Marktscan Detailhandel Langedijk: AOL
14
presentatie is gegeven: “Amazon plaatst bezorgkluizen in Londense metrostations” en “Studenten en medewerkers van de Universiteit Twente krijgen de mogelijkheid om online aankopen te laten bezorgen in onbemande kluizen. Ook is het mogelijk om pakketjes te versturen via de kluizen”). Dit zou prima passen in combinatie met andere activiteiten, zoals een telefoniewinkel. 5.4
Online
Ook zijn voorzieningen kansrijk van bedrijven die hun basisinkomsten verkrijgen uit online business. Deze bedrijven gebruiken de voorkant van het gebouw als showroom en de achterkant als magazijn. Voorbeelden zijn: Cameraland is een fotozaak gevestigd in Alkmaar, winkelcentrum De Hoef. Naast camera’s en aanverwante artikelen geven zij 8 cursussen en handelen zij in tweedehands camera's, objectieven en accessoires. 4udesigned.nl biedt designmeubels en verlichting aan en bezorgd gratis bij bedrijven en particulieren in de Benelux. De showroom staat in Wormerveer. Outletland in Odijk is in vijf jaar tijd uitgegroeid tot een landelijke "hotspot" op het gebied van nieuwe kinderkleding, kinderschoenen en kinderjassen. Met een continu wisselende collectie door aanvoer van inmiddels ruim 120 kindermerken onder één dak, dagelijks vernieuwing door een hoge omloopsnelheid en met bezoekers uit het gehele land. 5.5
Maatschappelijke activiteiten
Een voorziening realiseren vanuit een maatschappelijke functie is ook een optie. Als voorbeeld wordt hieronder De Bombardon beschreven. De Bombardon In het centrum van Veenendaal is De Bombardon van Reinaerde gevestigd: een divers verzamelgebouw. De Bombardon is onderdeel van Reinaerde, zorgorganisatie in de regio Utrecht die zich richt op kinderen, jeugd en volwassenen. Reinaerde geeft, in overleg met de cliënt en zijn vertegenwoordigers, ondersteuning en zorg op maat bij werk, dagbesteding en wonen. Daarbij biedt Reinaerde specialistische ondersteuning en scholing. De Bombardon bestaat uit: Feestwinkel: De feestwinkel biedt verkleedkleding, carnavalskostuums, pruiken, hoeden, maskers en andere verkleedaccessoires aan; Bakkerij: Bakkerij De Bombardon maakt producten op ambachtelijke wijze. Alle producten worden met zorg gemaakt door mensen met een beperking; Kunst: De cliënten van het Kunstatelier in De Bombardon maken schilderijen en tekeningen met behulp van diverse materialen en technieken; Exposeren: De schilderijen hangen verspreid door het gebouw; Kunstuitleen en verkoop: Via de Kunstuitleen kan men tijdelijk kunstwerken lenen; Koffiecorner met Wifi: Voor een kopje koffie of gebak uit de bakkerij kan men terecht in de koffiecorner terecht; Kinderspeelhoek De Bombardon is een kleurrijk verzamelgebouw die vele functie bekleedt. Te denken valt ook aan een voorziening om (flex)werkplekken aan te bieden, al dan niet in combinatie met aanvullende dienstverlening, zoals bijvoorbeeld catering.
© Linkin Business 2015 – Marktscan Detailhandel Langedijk: AOL
15
6.
Conclusies en aanbevelingen
Op basis van bevindingen in dit rapport zijn er conclusies en aanbevelingen geformuleerd. Hierin wordt de doelstelling van het onderzoek beantwoord welke luidt: “Het inventariseren van relevante kenmerken van Langedijk teneinde kansen te signaleren om de detailhandel te stimuleren” Uit dit onderzoek blijkt dat Langedijk qua aantal inwoners stabiel te noemen is. Echter, qua samenstelling vergrijst Langedijk de komende jaren. Het dient aanbeveling om te volgen wat de behoeften van deze veranderende groep is. Conclusie van het onderzoek is dat er genoeg kansen en mogelijkheden voor Langedijk zijn om de bedrijvigheid te stimuleren. Enerzijds omdat er leegstand is in de Lint van Langedijk, anderzijds vanuit de eerder genoemde voorbeelden elders in Nederland. Bij het realiseren van nieuwe activiteiten is het van belang dat het concept verder gaat dan sec de traditionele vierkante meters, maar dat men zich meer richt op dienstverlening. In het rapport zijn voorbeelden van kansen en mogelijkheden aangereikt. Een ander advies dat wij willen meegeven is om de marketing van het ‘Langedijker Lint’ vanuit een collectief uit te voeren. Langedijk heeft een aantal voordelen ten opzichte van de concurrenten Alkmaar en Heerhugowaard. Nut deze uit, zorg dat het aanbod in orde is en vervolgens dient het nieuwe aanbod vermarkt te worden. Door het bundelen van middelen en krachten is de kans op succes veel groter. De mate waarin het succes van de genoemde voorbeelden en activiteiten in Langedijk kan worden gerealiseerd is in sterke mate afhankelijk van de inzet en kwaliteit van de retailformule en de (uitvoerende) ondernemer(s). Hiernaast wijzen wij erop dat dit onderzoek een momentopname is. De ideeën zijn gebaseerd op de situatie en de marktscan zoals deze is weergegeven in deze rapportage. Wijzigingen in het verzorgingsgebied zijn mogelijk van invloed op deze ideeën.
© Linkin Business 2015 – Marktscan Detailhandel Langedijk: AOL
16