Opdracht wijkmanager Heerhugowaard / Langedijk 2015 – 2017 Inleiding Deze opdracht beschrijft de rol van de wijkmanager Heerhugowaard / Langedijk in de implementatie van de strategie van Magentazorg. Deze opdracht loopt tot en met 2017. Magentazorg wil, samen met Actiezorg en Behandelzorg, met excellente zorg- en dienstverlening een blijvend stevige positie in de regionale zorgmarkt innemen. Om dit te bereiken wordt de komende drie jaar het strategieplan ‘Magentazorg klaar voor de toekomst’ geïmplementeerd. De wijkmanager Heerhugowaard / Langedijk heeft de opdracht om de implementatie van de strategie uit te voeren in de wijk Heerhugowaard / Langedijk Hij/zij wordt hierbij begeleidt door de transitiemanager voor de wijken. Na deze periode vertrekt de transitiemanager uit de organisatie en wordt de wijkmanager integraal verantwoordelijk voor de wijk onder directe aansturing van de raad van bestuur. Hij/zij wordt dan ook lid van het Management Team (MT). Er is gekozen voor begeleiding van een transitiemanager voor de eerder genoemde periode van drie jaar, omdat de veranderingen die gepaard gaan met de wijkvorming zich bevinden in een context van meerdere veranderingen die binnen en buiten de organisatie gaan plaatsvinden. Er wordt op meerdere borden tegelijk geschaakt. Met andere woorden: de organisatie is er nog niet klaar voor om nu al direct over te gaan tot integrale aansturing van wijken onder directe aansturing van de raad van bestuur. Er moet te veel tegelijk gebeuren, in nauwe samenhang en in korte tijd. De context Zo lang mogelijk thuis Met het oog op de toenemende vergrijzing in ons land en de daarbij horende oplopende kosten heeft de overheid in de afgelopen jaren het roer drastisch omgegooid. De overheid zegt aan te willen sluiten bij de maatschappelijke trend dat burgers steeds vaker de wens uiten zo lang mogelijk thuis te willen blijven wonen, ook als er beperkingen optreden. Zorg, begeleiding en ondersteuning dienen dan dichtbij de burger georganiseerd te worden. Wetgeving is hierop aangepast. Zo is de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) hervormd tot de Wet Langdurige Zorg (WLZ). Deze wet is alleen nog toegankelijk voor burgers met een intensieve zorgvraag die slechts in een beschutte en beschermde omgeving kan worden beantwoord. Hulp bij het huishouden en begeleiding zijn nu gepositioneerd binnen de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo), onder verantwoordelijkheid van de gemeenten. Verpleging en verzorging zijn ondergebracht bij de zorgverzekeraar onder de aanspraak wijkverpleging.
Eigen kracht en regie Alvorens de burger gebruik kan maken van een van bovengenoemde mogelijkheden, wordt er meer dan voorheen een beroep gedaan op de eigen kracht van de burger en de mogelijkheden die nog wel kunnen worden aangewend om tot oplossingen te komen voor bestaande problematiek. Tegelijkertijd worden mogelijkheden verkend binnen het sociale netwerk van de burger (partner, kinderen, familie, buren, vrienden etc.) en de informele inzet van vrijwilligers. Mochten al deze mogelijkheden niet toereikend zijn, wordt gekeken naar algemene en voorliggende voorzieningen. Pas in de laatste plaats is er inzet van professionals vanuit de formele zorg mogelijk. Dichtbij de burger Burgers moeten zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen op een prettige, veilige en gezonde manier. Daarvoor is het van belang dat de hiervoor noodzakelijke voorzieningen op een toegankelijke manier voorhanden zijn waar burgers wonen. In gemeenten en, zeker als het grotere gemeenten betreft, in wijken en buurten – hierna te noemen: de wijk. Integraal We willen versnippering van het aanbod aan voorzieningen in de wijk voorkomen en de burger niet opzadelen met een veelheid aan ‘gezichten’. Daarom is het goed om het aanbod zoveel mogelijk te integreren, dan wel de diverse mogelijkheden in de wijk te verbinden. . De betekenis voor Magentazorg Creatief inspelen op bovenstaande ontwikkelingen, daar gaat het om. Een antwoord vinden op vragen van veelal kwetsbare burgers, veranderende zorgbehoefte en zorgvraag. Dit vanuit het belangrijke gegeven dat in wijken mensen elkaar vinden en elkaar waar nodig elkaar steunen. Dat draagt bij aan een prettige samenleving en is goed voor de sfeer in de wijk. Het helpt tevens om de zorgbehoefte terug te dringen. Het mes snijdt zo aan twee kanten: een betere kwaliteit van leven voor de burgers en minder kosten voor de gemeenschap. De opdracht In het plan ‘Magentazorg klaar voor de toekomst’ wordt een antwoord geformuleerd op bovenstaande ontwikkelingen. De grote verpleeghuislocaties blijven beschikbaar als beschutte en beschermde woonomgeving evenals de kleinschalige woonvoorzieningen. De verzorgingshuislocaties worden hiertoe in gereedheid gebracht. Wijkgericht werken Het werkgebied is verder opgesplitst in een aantal wijken. Dit zijn gedefinieerde gebieden waarin de diensten van Actiezorg worden geleverd en waar dagbestedingslocaties, verzorgingshuizen en kleinschalige woonvoorzieningen deel van uit maken. In de wijk Heerhugowaard / Langedijk zijn twee thuisteams actief, te weten het thuisteam Heerhugowaard en het thuisteam Langedijk. De teams bestaan uit huishoudelijke hulpen, medewerkers wijkverpleging en ambulante begeleiders en worden aangestuurd door een teamcoach.
Thuisteams dienen een rijk geschakeerd palet voor alle doelgroepen in de wijk te realiseren. Doelstelling daarbij is de kwaliteit van leven van de burgers te verhogen door hun vragen op het gebied van wonen, welzijn en zorg efficiënt en in samenhang te beantwoorden. Samenwerking is hiervoor essentieel. Niet alleen tussen Actiezorg, Behandelzorg en Magentazorg, maar ook met externe voorzieningen en organisaties. Denk aan wijk- en buurtcentra, welzijnsorganisaties, gemeenten en corporaties. Het werken met integrale thuisteams bevindt zich in de opstartfase. Er is ervaring opgedaan in de gemeente Langedijk met de locatie Buiten Zorg als uitvalsbasis. Met deze pilot als achtergrond kan de werkwijze ook over ander wijken worden uitgerold. Speciale aandacht verdient de aanwezigheid van het thuisteam in de wijk voor de, in de wijk gelegen, locaties. De wijkmanager zal diens creativiteit moeten aanboren om de twee werelden (intramuraal en extramuraal) met elkaar te verbinden zodat partijen onderling hand- en spandiensten kunnen uitwisselen. De wijkmanager heeft een coachende rol naar de teamcoaches en de thuisteams om de integrale en wijkgerichte werkwijze verder te brengen. Tegelijkertijd zet de wijkmanager zich in om zowel de thuisteams als de locaties in het wijknetwerk te positioneren en is de wijkmanager het Magentazorg-brede gezicht naar externe stakeholders in de wijk. Excellente zorg- en dienstverlening Zoals al genoemd zijn in de wijk een aantal locaties gesitueerd: de verzorgingshuizen De Molenhoeve en Buiten Zorg en de kleinschalige locaties Meander en De Volle Aandacht. Ook binnen deze locaties moet de uitwerking van de strategische visie verder vorm gegeven worden. In de kern komt het er op neer dat het dagritme van de cliënt of bewoner de organisatie van de zorg- en dienstverlening bepaalt en alle medewerkers zich ‘te gast’ weten in de woonomgeving van de cliënt. De wijkmanager geeft samen met alle betrokkenen handen en voeten aan deze beweging waarbij al bestaande initiatieven hierin een plek krijgen. Belangrijke elementen, die de wijkmanager mee dient te nemen, zijn:
Implementatie van beleid informele zorg. Mantelzorgers en vrijwilligers leveren een onmisbare bijdrage aan het welzijn van de bewoners, maar we maken er nog onvoldoende gebruik van. Inbreng van mantelzorgers en vrijwilligers hoort een integraal onderdeel van het wonen op de locaties te zijn.
Samenwerking met Behandelzorg, met name de 1e lijn. Behandelaren hebben, net als alle andere medewerkers, een belangrijke rol in het maken van de beweging naar excellente zorg- en dienstverlening. Aangezien de behandelaren niet worden aangestuurd door de wijkmanager, is goede samenwerking met Behandelzorg van belang om de beweging gezamenlijk te kunnen maken.
Samenwerking met het servicecentrum onder andere in het kader van Warm Welkom. Het servicecentrum speelt een belangrijke rol in het begeleiden van cliënten en hun familie wanneer blijkt dat iemand niet langer thuis kan blijven wonen en een verhuizing naar een van de locaties noodzakelijk is. Dit is een ingrijpende periode in het leven van de direct betrokkenen. Het servicecentrum probeert de overgang zo
soepel mogelijk te laten verlopen. De samenwerking met de medewerkers van de locatie waar de betreffende cliënt komt te wonen, is hierbij cruciaal.
Implementatie van beleid op het gebied van zingeving. Op dit moment wordt nieuw beleid ontwikkeld dat in de komende tijd zal worden ingevoerd.
Implementatie van het elektronisch cliëntdossier. Dit staat gepland vanaf begin 2016. Het is van invloed op de werkwijze van medewerkers en kan ondersteunen in de beweging naar excellente zorg- en dienstverlening.
Integratie van de locaties in de wijk In de wijkindeling van het implementatieplan zijn de verzorgingshuislocaties en de kleinschalige woonvoorzieningen nadrukkelijk in de wijk gepositioneerd. Dit is een bewuste keuze. Beoogd wordt om de locaties nadrukkelijk te integreren in de wijk en te verbinden aan het wijkgericht werken. Afgeleid hiervan wordt verwacht dat het werken binnen de verzorgingshuizen en de kleinschalige woonvoorzieningen, dat nu nog vaak institutioneel wordt benaderd, meer kenmerken gaat vertonen van de services vanuit Actiezorg in de thuissituatie. De cliënt in eigen kracht zetten, inschakeling sociaal netwerk rondom de cliënt, samenwerking met informele zorg en de inzet van professionele werkers alleen daar waar nodig. Verbinding aan het wijkgericht werken houdt een tweerichtingsverkeer in met waarde van de locatie voor de wijk en waarde van de wijk voor de locatie. De verzorgingshuislocaties De Molenhoeve en Buiten Zorg zijn van oudsher bakens in de dorpskernen waarin ze gesitueerd zijn. Er is duidelijk sprake van een wisselwerking tussen locatie en wijk (o.a. prikpunt Starlet, maaltijdvoorziening, activiteiten). Er zijn mogelijkheden voor een uitvalsbasis voor de thuisteams van Actiezorg naast de mogelijkheden om vanuit Actiezorg ondersteunende werkzaamheden te verrichten voor de locaties. Samenwerking met wijkcentra en buurthuizen op het gebied van welzijn is kansrijk (Buiten Zorg / De Overbrugging – De Molenhoeve / De Geist). Met betrekking tot de kleinschalige woonvoorzieningen liggen er in relatie tot het wijkgericht werken kansen voor de locaties Meander. Voor Meander zijn al eerder afspraken gemaakt met WonenPlusWelzijn Langedijk voor gezamenlijk gebruik van de activiteitenruimte waarbij bewoners van de locatie welkom zijn bij activiteiten, georganiseerd door WPW Langedijk en buurtbewoners welkom zijn bij activiteiten, georganiseerd door de activiteitendienst van Meander. Ook hier zijn mogelijkheden voor een uitvalsbasis voor het thuisteam van Actiezorg (al kan dit ook vanuit Buiten Zorg) naast de mogelijkheden om vanuit Actiezorg ondersteunende werkzaamheden te verrichten voor de locatie. Al met al liggen er voor de wijkmanager voldoende uitdagingen om de locaties nog meer dan voorheen te verbinden aan de wijk.
Specifieke aspecten met betrekking tot de locaties Naast de hiervoor genoemde aspecten spelen er met betrekking tot de locaties nog een aantal aspecten die mede de aandacht behoeven van de wijkmanager.
Nieuwbouw van de Molenhoeve De locatie zal in verband met de ongeschiktheid voor de toekomstige zware zorgvraag worden nieuwgebouwd. Plannen hiervoor zijn al in een verder gevorderd stadium. De wijkmanager zal in dit proces aansluiten.
Ontwikkelingen Buiten Zorg De locatie Buiten Zorg is eigendom van corporatie Habion. De corporatie heeft ideeën over de toekomst van de locatie neergelegd in een plan ‘Tweede Jeugd’. In het najaar van 2015 zal Magentazorg aansluiten bij de idee-ontwikkeling. De wijkmanager zal in dit proces aansluiten. In dit kader is het tevens van belang de bouwontwikkelingen op het naastgelegen voormalige MAVO-terrein (o.a. ouderenhuisvesting) te volgen.
Bedrijfsvoering en krimp Vanzelfsprekend is de wijkmanager verantwoordelijk voor een gezonde exploitatie van alle onderdelen binnen de wijk Heerhugowaard / Langedijk: de twee thuisteams en de locaties. De komende jaren zal dit extra aandacht vragen om meerdere redenen. Met ingang van 2015 is naast de huishoudelijke hulp ook de begeleiding – zowel individueel /ambulant als in groepsverband - overgeheveld van de (toen nog) AWBZ naar de Wmo onder regie van de gemeenten. Deze overheveling ging gepaard met een krimpend budget. Tegelijkertijd is de verpleging en verzorging overgeheveld naar de zorgverzekeringswet onder de aanspraak wijkverpleging. Ook hier is sprake van krimpend budget. Ook voor de locatie vraagt het realiseren van een gezonde exploitatie om voortdurende aandacht. Immers, Magentazorg zal als geheel in de komende jaren krimpen in lijn met de hele sector. Leidinggevende structuur Het aanstellen van wijkmanagers is een onderdeel van het nader vormgeven van de leidinggevende structuur met als doel de slagvaardigheid van de organisatie te vergroten teneinde de nodige veranderingen te kunnen doorvoeren. Het werken met wijkmanagers is hier een onderdeel van. De volgende stap in het aanpassen van de leidinggevende structuur is het vormgeven van de laag leidinggevenden onder de wijkmanager. Het betreft de functie die nu op het niveau van wijkcoach en locatie leidinggevende zitten. De wijkmanager Heerhugowaard / Langedijk zal samen met de transitiemanager voor de wijken een plan maken en implementeren voor het vormgeven van dit gedeelte van de leidinggevende structuur. Vragen die hierbij aan de orde komen, zijn onder andere:
Hoe willen we de werkzaamheden binnen de thuisteams en binnen de locaties organiseren en welk type leidinggevende past hierbij?
Welke taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden liggen bij de medewerkers en hoe verhouden deze zich tot de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de leidinggevende? Dit moet dan weer kloppen met de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de wijkmanager.
Hoe organiseren we de planning van personele inzet en hoe past dit binnen de leidinggevende structuur?
