Jongerenomnibus Langedijk Gemeente Langedijk Mei 2009
Colofon Uitgave I&O Research BV Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn Tel.: 0229-282555
Rapportnummer 2009-1622
Datum Mei 2009
Opdrachtgever Gemeente Langedijk Postbus 15 1723 ZG Noord-Scharwoude
Auteurs Drs. Ankie Lempens Drs. Bianca de Haan
Bestellingen Exemplaren zijn verkrijgbaar bij de opdrachtgever
Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld.
Inhoud
blz.
Samenvatting
I
1.
Inleiding
1
1.1 1.2 1.3
1 1 2
2.
3.
Vrije tijd, sport en cultuur
3
2.1 2.2 2.3 2.4 2.5
3 4 5 5 6
5.
6.
7.
Vrijetijdsbesteding Vrijwilligerswerk Sportdeelname Lidmaatschap verenigingen Bezoek aan culturele voorzieningen en voorstellingen
Voorzieningen in Langedijk 3.1 3.2 3.3
4.
Doel- en vraagstelling onderzoek Werkwijze Leeswijzer
7
Bezoek en bekendheid voorzieningen en instellingen Langedijk 7 Waardering sport-, ontmoetings- en uitgaansaanbod 9 Jeugd- en jongerenwerk 10
Veiligheid
11
4.1 4.2 4.3
11 12 13
Veiligheidsbeleving Slachtofferschap Overtredingen en delicten
Middelengebruik
15
5.1 5.2 5.3
15 15 16
Roken Alcohol Drugsgebruik
Informatie & ondersteuningsbehoefte
19
6.1 6.2
19 19
Informatiebehoefte Ondersteuningsbehoefte
Wonen in Langedijk
21
7.1 7.2
21 22
Waardering wonen in Langedijk Verhuisplannen
8.
9.
Jongeren en gemeente Langedijk
23
8.1 8.2
23 24
Participatie bereidheid Centrum voor Jeugd en Gezin
Vergelijking met andere gemeenten
25
9.1 9.2
25 26
Vergelijking leeftijdsgroep 12-15 jaar Vergelijking leeftijdsgroep 16-20 jarigen
Onderzoeksverantwoording
27
Jongerenomnibus Langedijk
Samenvatting
Samenvatting “Goed dat jullie geïnteresseerd zijn in de mening van de Langedijkse jeugd!”
Dit is één van de reacties van de jongeren op het onderzoek dat de gemeente Langedijk heeft laten uitvoeren in de periode februari-maart 2009. Omdat de gemeente Langedijk graag wil weten of het gemeentelijk jeugdbeleid aansluit bij de wensen en behoeften van de jongeren, is een vragenlijst onder ruim 1.600 Langedijkse jongeren uitgezet. Dit rapport bevat de uitkomsten daarvan. Met de resultaten kan de gemeente haar beleid beter afstemmen. Tevens bieden de uitkomsten een basis voor de evaluatie van het jeugdbeleid. In deze rapportage staan de jongeren van 12 t/m 20 jaar centraal. Voor de peiling zijn ruim 1.600 Langedijkse jongeren middels steekproeftrekking geselecteerd en schriftelijk uitgenodigd mee te doen aan het onderzoek. Zij ontvingen per post een vragenlijst om in te vullen. De vragenlijst kon ook digitaal worden ingevuld. Maar liefst 842 jongeren deden mee: een respons van 52%.
Vrije tijd, sport & cultuur Op basis van hun vrijetijdsbesteding is de Langedijkse jeugd als actief te beschouwen. Een groot deel van de jongeren beoefent één of meerdere sporten. Minder actief zijn de jongeren in het vrijwilligerswerk. Wel ligt er een potentieel aan jongeren dat vrijwilligerswerk zou willen doen; 16% geeft aan hiervoor belangstelling te hebben. Vooral het sportwerk is populair. Jongeren brengen hun vrije tijd vooral door bij henzelf of bij vrienden thuis. Verder bezoeken velen in hun vrije tijd een filmhuis of bioscoop.
Voorzieningen in Langedijk Plekken waar veel jongeren komen zijn de bibliotheek in CEC De Binding, het zwembad en de sporthal. Deze faciliteiten worden door de jongeren hoog gewaardeerd. De jongeren zijn minder te spreken over de servicepunten van de bibliotheek. Respectievelijk 12% en 14% van de jongeren bezocht het afgelopen jaar Het Jeugdhuis in Sint Pancras en het Behouden huis in Oudkarspel. Het aanbod aan sportvoorzieningen in de gemeente Langedijk wordt goed gewaardeerd, zo blijkt. Minder tevredenheid is er voor het aantal uitgaansgelegenheden en ontmoetingsplekken voor jongeren. Het Jeugd- en jongerenwerk wordt in de gemeente Langedijk uitgevoerd door de organisatie Kern8. In april 2008 is Kern8 van start gegaan met het jongerenwerk in de gemeente. Sindsdien zijn er twee jongerenwerkers actief. De eerste prioriteit van het jongerenwerk is gegeven aan het ambulante jongerenwerk en de openstelling van het Jeugdhuis in Sint Pancras. Vijf procent van de jongeren bezocht het afgelopen jaar een activiteit van het jongerenwerk. De activiteiten van Sport Service Langedijk worden beter bezocht: 18% nam hier recentelijk aan deel.
I
Jongerenomnibus Langedijk
Samenvatting
Veiligheid Veiligheidsbeleving De helft van de jongeren van Langedijk voelt zich in de avonduren wel eens onveilig. Overdag ervaren veel minder jongeren wel eens onveiligheidsgevoelens (15%). De locatie waar de meeste jongeren zich onveilig voelen, is ‘op straat’ en de meest genoemde reden voor de onveiligheidsgevoelens is de aanwezigheid van ‘rare mensen’. Slachtofferschap Ruim een kwart van de jongeren werd in het afgelopen jaar slachtoffer van enig delict. De meest genoemde vorm van slachtofferschap is vernieling van spullen en fietsendiefstal. Plegen van delicten/overtredingen delicten/overtredingen Ruim een kwart van de jongeren in Langedijk zegt de afgelopen 12 maanden één of meerdere overtredingen te hebben begaan. De meest genoemde overtreding is het betrokken zijn bij een gevecht en het meerijden met de bus of trein zonder te betalen. 13% van de jongeren in Langedijk is wel eens betrapt of opgepakt door de politie.
Middelengebruik Roken In Langedijk rookt 18% van de jongeren wel eens een sigaret. De meerderheid doet dit dagelijks. Meer 16-20 jarigen roken wel eens dan 12-15 jarigen. Gemiddeld worden er 53 sigaretten per week opgestoken. Alcohol Van de jongeren in Langedijk drinkt 62% wel eens alcoholische dranken. Het gebruik van alcoholische dranken hangt samen met de leeftijd. Circa een kwart van de 12-15 jarigen drinkt wel eens alcohol tegenover 92% van de 16-20 jarigen. Alcohol wordt met name gedronken gedurende het weekend. Dit gebeurt voornamelijk thuis en bij anderen thuis. De meerderheid is niet van plan het alcoholgebruik te gaan veranderen. Om eventueel alcoholmisbruik vast te stellen is de vraag gesteld hoe vaak de jongeren recent een grote hoeveelheid drank (tenminste vijf glazen) op één avond/feest hebben gedronken (het zogeheten binge-drinken). Bijna tweederde van de 12-20 jarigen die wel eens alcohol gebruiken, heeft dit in de afgelopen vier weken minstens eenmaal gedaan. Drugs Bijna een kwart van de jongeren in Langedijk heeft ooit wel eens drugs gebruikt. Op de vraag welke drugs de jongeren (wel eens) gebruiken, worden hasj/wiet (18%) en slaap- en kalmeringsmiddelen (5%) het meest genoemd. Dertig procent van de jongeren uit Langedijk krijgt wel eens hasj of wiet aangeboden. Meestal gebeurt dit op straat, bij vrienden thuis en in uitgaansgelegenheden. Zes procent van de jongeren in Langedijk gebruikt wel eens alcohol en drugs op één dag of avond.
II
Jongerenomnibus Langedijk
Samenvatting
Informatie & ondersteuningsbehoefte ondersteuningsbehoefte Veel jongeren hebben behoefte aan informatie over sport en bewegen. Ook informatie over het vrijetijdsaanbod in Langedijk scoort hoog: 40% van de jongeren zou daar graag meer over weten. Tien procent van de jongeren maakt gebruik van één of meer vormen van ondersteuning zoals hulp of advies bij psychische, sociale en maatschappelijke problemen. Van hulp bij geestelijke problemen wordt het meest gebruik gemaakt. Daarnaast heeft tien procent van de jongeren behoefte aan één of meerdere vormen van ondersteuning, waarvan zij op dit moment nog geen gebruik maken. Het gaat vooral om hulp bij het vinden van werk.
Wonen in Langedijk De meeste jongeren vinden Langedijk een prettige gemeente om in te wonen. Vooral het rustige en dorpse karakter wordt gewaardeerd. Het is dan ook niet verrassend dat maar een klein deel verwacht de komende 5 jaar te gaan verhuizen. De meesten gaan verhuizen vanwege hun studie.
Jongeren en de gemeente Langedijk Er is participatiebereidheid onder de Langedijkse jongeren: 14% wil graag met de gemeente meedenken over jongerenzaken. Een vergelijkbaar deel is bereid om een actieve bijdrage te leveren aan het organiseren van activiteiten voor jongeren. Hoe kan de gemeente de jongeren het best bereiken? De jongeren van Langedijk geven aan dat dit het best via internet kan. Dit blijkt ook uit de grote bereidheid van jongeren om deel te nemen aan een jeugdpanel dat de gemeente Langedijk wil opzetten. Verder heeft een derde belangstelling voor een jeugdraad.
Slotopmerkingen en aanbevelingen aanbevelingen Op basis van de uitkomsten van het onderzoek is een aantal aanbevelingen voor beleid te formuleren. •
•
Er is een groep jongeren die nu nog geen vrijwilligerswerk verricht, maar dat wel zou willen. Wellicht zou deze groep geactiveerd kunnen worden door vacatures voor vrijwilligerswerk op scholen te verspreiden, vacatures centraal via een website (bijvoorbeeld die van de vrijwilligerscentrale) onder de aandacht van jongeren te brengen of informatie hierover te verstrekken op plekken waar veel jongeren komen zoals de bibliotheek in CEC de Binding, de zwembaden en sporthallen. Op deze locaties kan ook goed informatie over sport, bewegen en het vrijetijdsaanbod in Langedijk worden verstrekt. Hieraan hebben veel jongeren behoefte, zo blijkt uit het onderzoek. Ook het toekomstige centrum voor Jeugd en Gezin kan hierin mogelijk een functie gaan vervullen. Gemeente en jongeren hebben elkaar nodig bij het verbeteren van de leefsituatie van jongeren in Langedijk. Participatie van jongeren in het gemeentelijk beleid is noodzakelijk. Veertien procent van de Langedijkse jongeren wil graag met de gemeente meedenken over jongerenzaken. Er zijn verschillende mogelijkheden voor de gemeente om naar jongeren te luisteren en met ze te communiceren. Veel jongeren vinden een website een geschikt communicatiemiddel. Ook een jongerenraad wordt door ruim een derde van de jongeren genoemd. Verder zijn ruim vierhonderd jongeren bereid te participeren in een digitaal jeugdpanel. Via dit panel kan de gemeente Langedijk jongeren regelmatig een aantal vragen voorleggen. Jongeren worden dan benaderd via email.
III
Jongerenomnibus Langedijk
•
•
•
•
Samenvatting
55% van de jongeren vindt dat er in de gemeente Langedijk onvoldoende mogelijkheden zijn om andere jongeren te ontmoeten en mist voorzieningen zoals een clubhuis, hangplek of jeugdhonk. Het jongerenwerk van Kern8 kan hierin een rol spelen door enerzijds ontmoetingsplekken voor jongeren te creëren en anderzijds door jongeren te informeren over reeds aanwezige voorzieningen en activiteiten. Een bijkomend positief effect hiervan is dat het jeugd en jongerenwerk van Kern8 bekender wordt en wellicht leidt tot een hogere deelname aan de georganiseerde jeugdactiviteiten. 62% van de jongeren in Langedijk drinkt wel eens alcoholhoudende dranken. Gelet op de risico’s van drinken op jonge leeftijd, blijft waakzaamheid hierop noodzakelijk. Voorlichtingsbijeenkomsten en voorlichtingsprogramma’s op scholen (zoals van de Brijderstichting en het Trimbos-instituut) - zowel gericht op jongeren als op ouders -kunnen mogelijk een rol spelen bij het terugdringen van het alcoholgebruik. Niet alleen jongeren die alcohol gebruiken dienen te worden voorgelicht, ook jongeren in het basisonderwijs kunnen worden gewezen op de effecten van alcohol op een speelse wijze. Ditzelfde geldt voor onderwerpen zoals drugsgebruik en roken. Veel jongeren voelen zich – met name ’s avonds – weleens onveilig. Het is van belang hieraan aandacht te besteden – bijvoorbeeld via het jongerenwerk. Ruim een kwart van de jongeren in Langedijk zegt de afgelopen 12 maanden slachtoffer van enig delict te zijn geweest. Verder heeft een vergelijkbaar aandeel minstens één delict gepleegd in het afgelopen jaar. Om ontwikkelingen en trends in de leefstijl van jongeren waar te nemen, is het belangrijk om periodiek een peiling onder de jeugd in de gemeente uit te voeren. Veel jongeren hebben de vragenlijst ingevuld en geven aan het onderzoek een goed initiatief van de gemeente te vinden. Ook is een aantal jongeren benieuwd wat er met de resultaten gedaan gaat worden. Nu de enquête nog vers in het geheugen ligt, is de tijd rijp voor het bestendigen en verder uitbouwen van deze wederzijdse interesse (tussen jongeren en gemeente), bijvoorbeeld door het digitale jeugdpanel in te zetten. Tot slot nog enkele reacties van jongeren op de jongerenomnibus: “Goed idee om zo de stem van de jongeren te laten gelden.” “Een leuke vragenlijst, op deze manier via internet is het gemakkelijk en snel om de vragen te beantwoorden.” “Goede zaak deze enquête!” “Ik vind het goed dat dit onderzoek wordt uitgevoerd. Zo zie je dat de gemeente actief bezig is met de Langedijkse jeugd.” “Ik zou graag de resultaten willen zien van dit onderzoek en ik wil ook weten wat de gemeente precies gaat doen na dit onderzoek.“ “Super dat er nu wel wat meer interesse is voor de jongeren in deze gemeente. Nu hopen dat er wat gebeurd.”
IV
Jongerenomnibus Langedijk
Inleiding
1. Inleiding Het jeugdbeleid van de gemeente Langedijk is gericht op het vergroten en benutten van kansen en het beperken van risico’s. De gemeente kiest in haar kadernotitie ‘Jeugd en Jongerenwerk in Langedijk’ bewust voor het belichten van de positieve kwaliteiten van jeugdigen en niet voor een benadering vanuit de overlast en andere problemen die een deel van de jongeren veroorzaken. Deze benadering vraagt om sterke, algemene voorzieningen voor de jeugd. Het jeugd- en jongerenwerk richt zich primair op de leefbaarheid, vrijetijdsbesteding en participatie van jongeren. Verdere voorzieningen zijn sportieve en culturele activiteiten, maar ook het bieden van gelegenheid voor activiteiten: fysieke ruimte zowel binnen als buiten, waar jongeren hun eigen activiteiten kunnen uitvoeren. Om vast te kunnen stellen of het gemeentelijke jeugdbeleid aansluit bij de wensen en behoeften van de jongeren heeft de gemeente Langedijk een onderzoek laten uitvoeren. Het onderzoek gaat in op de waardering voor het huidige beleid en de aanwezige voorzieningen. Het onderzoek is uitgevoerd door I&O Research.
1.1 Doel- en vraagstelling onderzoek Het doel van het onderzoek is het verkrijgen van inzicht in de situatie van de jongeren in Langedijk op het gebied van: - vrijtijdsbesteding, sport en deelname aan cultuur; - waardering en bezoek lokale voorzieningen en lacunes in het voorzieningenaanbod; - middelengebruik: waaronder alcohol- en drugsgebruik; - veiligheidsbeleving; - wonen in Langedijk; - participatiebereidheid van de jongeren. Met dit beeld kan de gemeente het huidige jongerenbeleid nader inkleuren en op maat maken. De peiling dient verder als vertrekpunt om de ontwikkelingen in de gemeente te volgen: welke verschuivingen in de situatie, wensen en behoeften van de jongeren doen zich voor?
1.2 Werkwijze Om een dwarsdoorsnede van de jongeren te bereiken is een schriftelijke enquête uitgezet onder ruim 1.600 jongeren in Langedijk, verdeeld over de kernen Oudkarspel, Noord-Scharwoude, ZuidScharwoude, Broek op Langedijk, Sint Pancras en Koedijk. Naast de schriftelijke vragenlijst is de jongeren ook de mogelijkheid geboden om de vragenlijst digitaal in te vullen middels een inlogcode en wachtwoord. De adresgegevens van de jongeren zijn verkregen door middel van steekproeftrekking uit het GBA onder 12-20 jarigen. 842 jongeren hebben de vragenlijst ingevuld geretourneerd; een respons van 52%. Zie de onderzoeksverantwoording voor meer informatie over de gevolgde werkwijze.
1
Jongerenomnibus Langedijk
Inleiding
1.3 Leeswijzer In de volgende hoofdstukken wordt de staat van de Langedijkse jongeren op verschillende onderwerpen beschreven. In hoofdstuk 2 staat de vrijtijdsbesteding van jongeren centraal, waarbij cultuur- en sportdeelname en de participatie aan het verenigingsleven worden besproken. Hoofdstuk 3 gaat in op de waardering voor lokale voorzieningen en eventuele lacunes in het aanbod. Hoofdstuk 4 behandelt het onderwerp veiligheid met deelitems over criminaliteit, politiecontacten en veiligheidsbeleving. Hoofdstuk 5 gaat over het middelengebruik van de Langedijkse jeugd. In hoofdstuk 6 staat de informatie en ondersteuningsbehoefte van de jongeren centraal, gevolgd door de woonbeleving van jongeren in hoofdstuk 7. In hoofdstuk 8 komt de participatiebereidheid en de bekendheid van het centrum voor Jeugd en Gezin aan bod. Tot slot wordt in hoofdstuk 9 op een aantal onderwerpen een vergelijking gemaakt met andere gemeenten.
2
Jongerenomnibus Langedijk
Vrije tijd, sport en cultuur
2. Vrije tijd, sport en cultuur In dit hoofdstuk staat de vrijetijdsbesteding van de jongeren in Langedijk centraal. Waar brengen ze hun vrije tijd door en wat doen ze na werk of school? Zijn ze lid van verenigingen en sporten ze? Verder wordt gekeken in hoeverre de jongeren actief zijn als vrijwilliger en welke culturele voorzieningen en voorstellingen zij recentelijk hebben bezocht.
2.1 Vrijetijdsbesteding De meeste jongeren brengen veel van hun vrije tijd thuis door. Ook bij vrienden thuis wordt doorgaans veel vrije tijd gespendeerd. Relatief weinig jongeren zijn na school of werk in een keet/schuur, jongerencentrum of buurt/dorpshuis te vinden. Meer 12-15 jarigen gaan naar een sporthal, sportveld of zwembad dan 16-20 jarigen, terwijl deze laatste groep vaker een café/discotheek en vrienden thuis bezoekt. Andere plekken waar jongeren doorgaans veel van hun vrije tijd besteden zijn: de manege, de stad/winkelcentrum, bij familie en de muziek- en dansschool. De meeste jongeren brengen hun vrije tijd samen met vriend(in)en en familie door. Tabel 2.1 Locatie doorbrengen vrije tijd (meerdere antwoorden mogelijk) totaal thuis
92%
bij vriend(inn)en thuis
70%
sporthal, sportveld, zwembad
29%
café/discotheek
22%
club of vereniging
20%
op straat in de buurt
15%
keet/schuur
3%
jongerencentrum
1%
buurthuis/dorpshuis
1%
anders
9%
Vervelen Ruim de helft van de Langedijkse jongeren verveelt zich wel eens. Bij een klein aandeel is dit heel vaak het geval. Circa twee op de vijf jongeren geeft aan zich zelden of nooit te vervelen. Figuur 2.1 Verveel je je wel eens? 4%
0%
53%
25%
33%
50% Heel vaak
75%
Af en toe
Zelden
3
Nooit
10%
100%
Jongerenomnibus Langedijk
Vrije tijd, sport en cultuur
2.2 Vrijwilligerswerk Negen procent van de jongeren doet vrijwilligerswerk. Daarnaast geeft 16% van de jongeren aan (nog) geen vrijwilligerswerk te doen, maar hierin wel geïnteresseerd te zijn. Vooral de 12-15 jarigen hebben hier belangstelling voor. De meerderheid is niet als vrijwilliger actief en zou dat ook niet willen. Figuur 2.2 Doe je vrijwilligerswerk? 12-15 jarigen
73%
20%
7%
16-20 jarigen
76%
13% 11%
Totaal
75%
16%
0%
25% Nee
50%
9%
75%
100%
Nee, maar ik zou dat wel willen
Ja
Er is een groot aantal sectoren waarin jongeren als vrijwilliger aan de gang kunnen. Zowel bij de huidige vrijwilligers als de jongeren die hiervoor interesse hebben, is sportwerk populair. Andere sectoren waarvoor belangstelling bestaat, zijn de kinderopvang en jeugd- en jongerenwerk. Ook genoemd worden: de dierenopvang, de kinderboerderij en het werken met verstandelijk gehandicapten. Tabel 2.2 Sectoren waarin jongeren vrijwilligerswerk verrichten, dan wel vrijwilligerswerk willen verrichten (meerdere antwoorden mogelijk) is vrijwilliger
wil vrijwilliger worden
sport
33%
kerk
23%
4%
jeugd- en jongerenwerk
15%
28%
kinderopvang
9%
32%
zorg
8%
21%
cultuur
7%
18%
ouderenwerk
6%
16%
sociaal cultureel werk
6%
16%
onderwijs
5%
22%
kunst
2%
15%
peuterspeelzaalwerk
1%
31%
24%
17%
anders
41%
4
Jongerenomnibus Langedijk
Vrije tijd, sport en cultuur
2.3 Sportdeelname Ruim driekwart van de jongeren in Langedijk beoefent een sport. Meer 12-15 jarigen sporten dan 16-20 jarigen. Veel beoefende sporten zijn: voetbal, fitness, tennis en dansen. Figuur 2.3 Aandeel sporters
12-15 jarigen
86%
16-20 jarigen
69%
Totaal
77% 0%
25%
50%
75%
100%
2.4 Lidmaatschap verenigingen Een ruime meerderheid (84%) van de jongeren in Langedijk is lid van een vereniging. Dit geldt met name voor de 12-15 jarigen. Figuur 2.4 Aandeel jongeren dat lid is van een vereniging
12-15 jarigen
93%
16-20 jarigen
76%
Totaal
84% 0%
25%
50%
5
75%
100%
Jongerenomnibus Langedijk
Vrije tijd, sport en cultuur
Lidmaatschap van een sportvereniging of sportclub wordt het meest genoemd. Veel 12-15 jarigen zijn hier lid van terwijl meer 16-20 jarigen een abonnement hebben bij een sportschool. Ook scoort de bibliotheek hoog; gemiddeld 45% is hier lid van. Verder wordt genoemd: de dansschool, de manege, de muziekschool en studentenvereniging. Van scouting of een politieke partij zijn weinig jongeren lid. Tabel 2.3 Typen lidmaatschap (meerdere antwoorden mogelijk) totaal 54%
sportvereniging of sportclub bibliotheek
45%
sportschool
20%
kerkelijke jeugd- of jongerenclub
10%
culturele vereniging
6%
organisatie natuurbescherming/milieu
2%
hobbyclub
2%
politieke vereniging of partij
1%
scouting/padvinderij
1%
anders
7%
2.5 Bezoek aan culturele voorzieningen en voorstellingen Bijna alle jongeren gaan wel eens naar de bioscoop. Ook een bezoek aan musea en bezienswaardige gebouwen scoort hoog; respectievelijk 57% en 55% bezocht dit het afgelopen jaar. Concerten voor klassieke muziek en uitvoeringen van een koor worden door een minderheid van de jongeren van Langedijk bezocht. Figuur 2.5 Bezoek culturele voorzieningen en voorstellingen afgelopen 12 maanden 92%
Film in bioscoop of filmhuis 57%
Museum Bezienswaardige gebouwen
55%
Theater/toneelvoorstelling
52%
Musical
43%
Dance-/houseparty
42%
Popconcert
34%
Ballet-/dansvoorstelling
21%
Uitvoering van een koor
17%
Concert klassieke muziek/opera
6% 0%
25%
50%
6
75%
100%
Jongerenomnibus Langedijk
Voorzieningen in Langedijk
3. Voorzieningen in Langedijk Wat vinden de jongeren van Langedijk van het aanbod aan voorzieningen in de eigen gemeente op het gebied van uitgaan, ontmoeting en sport? In dit hoofdstuk wordt de waardering voor het lokale voorzieningenaanbod behandeld. Ook ervaren lacunes in het aanbod worden weergegeven.
3.1 Bezoek en bekendheid voorzieningen en instellingen Langedijk Langedijk wil graag weten hoe vaak haar jongeren bepaalde instellingen en voorzieningen in de gemeente bezoekt en hoe zij de kwaliteit ervan beoordelen. Er is gekeken naar: zwembaden, bibliotheken, dorpshuizen, sporthallen, musea, culturele en jongerencentra.
1) Zwembaden Het meest bekend zijn de jongeren met de zwembaden in de gemeente. Circa de helft heeft deze voorziening het afgelopen jaar bezocht. Jongeren uit Sint Pancras en Koedijk gingen met name naar zwembad de Bever en in mindere mate naar zwembad Duikerdel. Gemiddeld scoren de zwemfaciliteiten een ruime voldoende. Zwembad de Bever wordt het hoogst gewaardeerd met een 7,5. Tabel 3.1 Bekendheid, bezoek en waardering zwembaden bekend
bezocht afgelopen 12 maanden
rapportcijfer
Zwembad Duikerdel
97%
49%
6,8
Zwembad De Bever
95%
51%
7,5
2) Bibliotheken Ruim de helft van de jongeren is het afgelopen jaar minstens één keer in de bibliotheek in Cultureel en Educatief Centrum (CEC) ‘De Binding’ in Zuid Scharwoude geweest. De twee servicepunten in Sint Pancras en Oudkarspel worden een stuk minder bezocht. Zoals verwacht bezoeken vooral jongeren uit Sint Pancras en Oudkarspel deze voorzieningen. Tabel 3.2 Bezoek en waardering bibliotheken Bibliotheek in CEC ‘De Binding’
bezocht afgelopen 12 maanden
rapportcijfer
51%
7,4
Bibliotheek servicepunt Sint Pancras
8%
5,3
Bibliotheek servicepunt Oudkarspel
4%
5,2
7
Jongerenomnibus Langedijk
Voorzieningen in Langedijk
3) Bezoek dorpshuizen, sporthallen en musea Wanneer in zijn algemeenheid wordt gekeken naar bezoek aan dorpshuizen, sporthallen en musea in de gemeente Langedijk, valt op dat 9% van de jongeren het afgelopen jaar een dorpshuis in de eigen omgeving heeft bezocht. Gemiddeld geven de jongeren het rapportcijfer 6,2 aan deze faciliteit. In een sporthal kwam tweederde van de jongeren. De waardering hiervoor is relatief hoog; een 7,4. Tot slot is 12% van de jongeren recentelijk nog in één van de musea in de gemeente geweest. Tabel 3.3 Bezoek en waardering dorpshuizen, sporthallen en musea bezocht afgelopen 12 maanden
rapportcijfer
Dorpshuis in jouw buurt Sporthallen in jouw buurt Musea in de gemeente
9%
6,2
66%
7,4
12%
6,1
4) Cultureel en Educatief Centrum (CEC) Cultureel en Educatief Centrum (CEC) de Binding in Zuid-Scharwoude is bij ruim de helft van de jongeren bekend. Elf procent bezocht afgelopen jaar de muziekschool en 6% het jongereninformatiepunt in deze voorziening. De muziekschool wordt gewaardeerd met het rapportcijfer 6,7. Dit is iets hoger dan de waardering voor het jongereninformatiepunt. Tabel 3.4 Bezoek en waardering JIP en muziekschool in CEC de Binding bezocht afgelopen 12 maanden
rapportcijfer
1%
6,4
11%
6,7
Jongereninformatiepunt (JIP) gevestigd in CEC ‘De Binding’ Muziekschool in CEC de Binding
4) Het Jeugdhuis en Het Behouden Huis Het Jeugdhuis in Sint Pancras en Het Behouden Huis in Oudkarspel is bij respectievelijk 48% en 34% van de jongeren bekend. Het bezoek ligt lager. Het Jeugdhuis in Sint Pancras werd door ongeveer één op de tien jongeren bezocht. In Het Behouden Huis in Oudkarspel kwam 14% van de 12-20 jarigen het afgelopen jaar wel eens. Met name de jongeren uit Sint Pancras kennen en bezochten Het Jeugdhuis. Hetzelfde geldt voor jongeren uit Oudkarspel en Noord-Scharwoude met betrekking tot Het Behouden Huis. Beide voorzieningen scoren gemiddeld een 6,3 en 6,5. Tabel 3.5 Bekendheid, bezoek en waardering Het Jeugdhuis en Het Behouden Huis bekend
bezocht afgelopen 12 maanden
rapportcijfer
Het Jeugdhuis in Sint Pancras
48%
12%
6,3
Het Behouden Huis in Oudkarspel
34%
14%
6,5
8
Jongerenomnibus Langedijk
Voorzieningen in Langedijk
3.2 Waardering sport-, ontmoetings- en uitgaansaanbod Wat missen de jongeren op het gebied van sport, vrije tijd en uitgaan? Het blijkt dat 44% vindt dat er voldoende voorzieningen op dit terrein aanwezig zijn. Ruim de helft (56%) mist iets op het gebied van uitgaan, sport en vrije tijd. Vooral 16-20 jarigen ervaren lacunes. Tussen de kernen zijn er geen significante verschillen. Figuur 3.1 Aandeel jongeren dat iets mist op het gebied van sport, vrije tijd en/of uitgaan, naar kern
Broek op Langedijk
53%
Noord-Scharwoude
62%
Sint Pancras/Koedijk
53%
Zuid-Scharwoude
58%
Oudkarspel
52%
Totaal
56% 0%
25%
50%
75%
100%
Het aanbod aan sportvoorzieningen in de gemeente wordt door de jongeren goed gewaardeerd zo blijkt; 88% vindt dit voldoende. Minder tevredenheid is er over het aantal uitgaansgelegenheden en mogelijkheden om andere jongeren te ontmoeten. Figuur 3.2 Vind je dat er in Langedijk voldoende mogelijkheden voor jongeren zijn: om te sporten
88%
om andere jongeren te ontmoeten
12%
45%
om uit te gaan
55%
26% 0%
74% 25%
50% ja
75%
100%
nee
Wat het meest wordt gemist: • uitgaansgelegenheden zoals een discotheek, cafés en kroegen; • ontmoetingsplekken voor jongeren zoals een clubhuis, ‘hangplek’, jongerencafé en jeugdhonk; • speel- en trapveldjes; • sportvoorzieningen zoals: sporthal/school, fitness centrum, skatebaan, voetbal- en basketbalveldjes; • sportactiviteiten en sportclubs.
9
Jongerenomnibus Langedijk
Voorzieningen in Langedijk
Enkele jongeren aan het woord:
“Ik mis een leuk café voor jongeren” “Er zijn weinig sportscholen en verenigingen, bijna geen speeltuintjes en niet echt disco’s of iets waar je kunt dansen/uitgaan” “Ik mis een plek (gebouw) waar jongeren samen leuke dingen kunnen doen” “Ik zou het erg leuk vinden als er nog een leuke discotheek komt, of een kroeg waar veel jongeren komen” “Ik mis een soort huiskamer, waar we kunnen chillen, darten enz.” “Er zijn weinig voetbalveldjes” Een aantal jongeren vindt de mogelijkheden om op straat andere jongeren te ontmoeten, onvoldoende. Een derde ervaart een tekort op dit gebied. Een vergelijkbaar aandeel bezoekt de jongerenontmoetingsplekken op straat wel eens. Het gaat vooral om 12-15 jarigen. De meeste jongeren gaan naar deze plekken om andere jongeren te ontmoeten of als zij zich vervelen. Opvallend is dat een aanzienlijk aandeel jongeren (40%) aangeeft geen belangstelling te hebben voor dergelijke plekken.
3.3 Jeugd- en jongerenwerk In de gemeente Langedijk wordt het jeugd- en jongerenwerk sinds 2008 uitgevoerd door Kern8. Er zijn twee personen als jongerenwerker werkzaam. Elf procent van de jongeren in Langedijk is bekend met de jongerenwerker die actief is in zijn of haar woonplaats. Vijf procent heeft er bovendien wel eens contact mee gehad. De meerderheid van de jongeren kent de jongerenwerker niet. Tabel 3.6 Ken jij de jongerenwerker die in jouw woonplaats actief is? totaal ja, contact mee gehad
5%
ja, geen contact mee gehad
6%
nee
89%
Vijf procent van de jongeren bezocht recentelijk een activiteit van Kern8. Activiteiten waaraan zij deelnamen, waren: Bouwdorp, disco, spelmiddagen, optredens in het Jeugdhuis en sportactiviteiten zoals voetbal, handbal en skateday. Naast Kern 8 organiseert ook Sport Service Langedijk (SSL) activiteiten voor jongeren. Circa één op de vijf jongeren ging het afgelopen jaar naar minstens één activiteit van SSL. Veel genoemd worden: de avond 4-daagse, de beddenrace, de sportweek en de sportieve school. Ook zijn bezocht: zeskamp, (disco) zwemmen, voetbal, handbal, luilak en kickboxlessen. Opvallend is het relatief grote aandeel jongeren dat niet weet of zij hebben deelgenomen aan een activiteit van Kern8 of SSL. Wellicht speelt de onbekendheid met de organisaties hierbij een rol. Tabel 3.7 Bezoek activiteiten Kern8 en SSL activiteit van Kern8
activiteit van SSL
ja
5%
18%
nee
62%
58%
weet niet
33%
25%
10
Jongerenomnibus Langedijk
Veiligheid
4. Veiligheid In dit hoofdstuk staat het thema veiligheid centraal. Daarbij wordt gekeken of de Langedijkse jongeren het afgelopen jaar een delict of overtreding hebben gepleegd en hoe zij hun eigen veiligheid ervaren. Tevens wordt ingegaan op het slachtofferschap – ofwel de jongeren die recent slachtoffer zijn geworden van een delict of overtreding.
4.1 Veiligheidsbeleving Overdag voelt 15% van de jongeren zich wel eens onveilig. Het gevoel van onveiligheid overdag is bij de 12-15 jarigen iets groter dan bij de 16-20 jarigen. ’s Avonds zijn de onveiligheidsgevoelens duidelijk het grootst; bijna de helft van de Langedijkse jongeren geeft aan zich ’s avonds wel eens onveilig te voelen. Figuur 4.1 Onveiligheidsgevoelens overdag en ‘s avonds overdag
14%
1%
s avonds
84% 45%
0%
4%
25%
51%
50% Ja, soms
75%
Ja, vaak
100%
Nee, nooit
De jongeren die zich overdag onveilig voelen, ervaren dat vooral op straat en als zij alleen thuis zijn. Opvallend is dat 11% van de jongeren overdag op school met onveiligheidgevoelens kampt. Andere locaties waar de jongeren zich onveilig voelen zijn steegjes, het winkelcentrum en locaties waar hangjongeren zich bevinden. Tabel 4.1 Locatie onveiligheidsgevoelens (meerdere antwoorden mogelijk) overdag
‘s avonds
op straat
73%
78%
als ik alleen thuis ben
18%
23%
als ik uitga
14%
22%
in mijn eigen woonbuurt
12%
14%
op school
11%
0%
anders
12%
10%
11
Jongerenomnibus Langedijk
Veiligheid
Naast de vraag of en wanneer jongeren zich wel eens onveilig voelen, is gevraagd naar de reden van deze onveiligheidsgevoelens. Door de jongeren die zich overdag of ’s avonds wel eens onveilig voelen, wordt de angst ‘voor rare mensen’ het meest genoemd. Ook de angst voor geweld en andere jongeren (met name hangjongeren) is een belangrijke oorzaak van de onveiligheidsgevoelens. Tabel 4.2 Reden onveiligheidsgevoelens (meerdere antwoorden mogelijk) overdag
‘s avonds
ik ben bang voor ‘rare’ mensen
43%
ik ben bang voor andere jongeren
40%
32%
ik ben bang voor geweld
33%
27%
weet ik niet precies
18%
17%
ik ben bang in het verkeer
15%
5%
6%
8%
anders
57%
4.2 Slachtofferschap Ruim een kwart (29%) van de Langedijkse jongeren is het afgelopen jaar slachtoffer geworden van één van de voorgelegde delicten. Het meest kregen ze te maken met vernieling van spullen en met fietsendiefstal. Verder zijn bij 8% van de jongeren het afgelopen jaar andere spullen gestolen. Figuur 4.2 Slachtofferschap afgelopen 12 maanden (meerdere antwoorden mogelijk) Er zijn spullen van mij vernield
10%
Mijn fiets is gestolen
10% 8%
Er zijn andere spullen van mij gestolen Ik ben bedreigd
6%
Er is geld van mij gestolen
3%
Ik ben in elkaar geslagen/ er is lichamelijk geweld tegen mij gebruikt
3% 0%
12
25%
50%
75%
100%
Jongerenomnibus Langedijk
Veiligheid
4.3 Overtredingen en delicten Jongeren konden voor 12 verschillende delicten en overtredingen aangeven hoe vaak ze deze het afgelopen jaar hebben begaan. Bijna driekwart van alle Langedijkse jongeren is nergens schuldig aan. De rest heeft wel een overtreding begaan. Meer 16-20 jarigen maakten zich schuldig aan een delict of overtreding dan 12-15 jarigen. Ruim een kwart pleegde 1 tot 4 overtredingen, een klein aandeel is schuldig aan 5 tot 8 overtredingen en vrijwel niemand pleegde er meer dan 8. Figuur 4.3 Percentage dat de afgelopen 12 maanden een delict/overtreding heeft gepleegd
71%
0%
25%
28%
50%
geen delicten gepleegd
1-4 delicten
75% 5-8 delicten
1%
100%
meer dan 8 delicten
Van de verschillende soorten delicten en overtredingen komt het betrokken zijn bij een gevecht of onenigheid tussen mensen het meest voor. Op de tweede plaats staat het meerijden met bus of trein. De overige overtredingen zijn door minder dan 5% van de jongeren begaan. Figuur 4.4 Gepleegde delicten en overtredingen afgelopen 12 maanden 19%
Betrokken geweest bij een gevecht of onenigheid tussen mensen Meegereden met de bus of trein zonder te betalen
7%
Een brandje gesticht
4%
Een wapen bij je gedragen
4%
Spullen expres vernield
4%
Dingen beklad met stiften of spuitbus
4%
Weggelopen van huis
2%
Andere spullen gestolen
2%
Iemand bedreigd/lastig gevallen
1%
Fiets gestolen
1%
Iemand in elkaar geslagen
1%
Geld gestolen
1% 0%
25%
50%
75%
100%
Dertien procent van de Langedijkse jongeren is wel eens betrapt of opgepakt door de politie en 5% is doorverwezen naar het bureau Halt. Een enkeling kwam ooit in aanraking met de kinderrechter.
13
Jongerenomnibus Langedijk
Middelengebruik
5. Middelengebruik Hoeveel jongeren roken er en welk aandeel drinkt wel eens alcohol? In dit hoofdstuk wordt het roken, alcohol- en drugsgebruik van de jongeren in Langedijk onder de loep genomen.
5.1 Roken Circa één op de vijf jongeren in Langedijk geeft aan wel eens te roken. Van de 12-15 jarigen rookt 8% wel eens. Het gaat dan vooral om de jongeren van 14 jaar en ouder. Van de 16-20 jarigen steekt gemiddeld een kwart wel eens een sigaret op. Het grootste deel van de jongeren dat wel eens rookt, doet dat dagelijks (65%). Gemiddeld worden er door de rokende Langedijkse jongeren 53 sigaretten per week opgestoken. Figuur 5.1 Aandeel jongeren dat wel eens rookt 12-15 jarigen
8%
93%
26%
16-20 jarigen
Totaal
74%
18%
0%
83%
25%
50%
75%
ja
100%
nee
5.2 Alcohol Bijna tweederde van de Langedijkse jongeren van 12 t/m 20 jaar drinkt wel eens alcohol. De meesten deden dat recent nog. Ook hier geldt: hoe ouder de jongeren, hoe groter het aandeel alcohol drinkers. Er zijn nauwelijks 12-jarigen die drinken, terwijl van de 15-jarigen ruim de helft alcohol consumeert. Veel jongeren zijn niet van plan hun alcoholgebruik aan te passen. Vijf procent is van plan in de toekomst minder te gaan drinken, terwijl 4% zegt meer te zullen gaan drinken. Figuur 5.2 Aandeel jongeren dat wel eens alcoholhoudende dranken drinkt 12-15 jarigen
16%
10%
16-20 jarigen
74%
82%
Totaal
10%
52%
0%
25%
ja, de afgelopen 4 weken nog alcohol gedronken
10%
50%
8%
38%
75%
100%
ja, ik heb langer dan 4 weken geleden alcohol gedronken
15
nee
Jongerenomnibus Langedijk
Middelengebruik
Op doordeweekse dagen drinken de meeste jongeren geen alcohol. Degenen die dat wel doen beperken zich tot een paar glazen. In het weekend wordt het meest gedronken. Circa één op de vijf jongeren drinkt in het weekend 7 glazen of meer. Om inzicht te krijgen in de frequentie waarmee men grote hoeveelheden alcohol per keer drinkt, is aan de jongeren die wel eens alcohol drinken, gevraagd hoe vaak zij de afgelopen vier weken bij één gelegenheid vijf of meer alcoholhoudende drankjes hebben gedronken. Ruim een derde van de jongeren (35%) deed dat niet. Bijna een kwart (21%) heeft de afgelopen vier weken één keer tijdens een gelegenheid 5 of meer glazen alcohol geconsumeerd. Slechts 2% dronk recentelijk vele malen (meer dan 9 keer) vijf of meer glazen met alcohol bij één gelegenheid. Alcohol wordt het meest gedronken bij anderen thuis. Ook wordt alcohol vaak ‘thuis met anderen’ of in een discotheek gedronken. Op school wordt vrijwel geen alcohol genuttigd. Andere genoemde locaties zijn: de kermis, carnaval, op vakantie en op feesten. Tabel 5.1 Plek waar jongeren drinken (meerdere antwoorden mogelijk) locatie
totaal
bij anderen thuis
68%
thuis met anderen
63%
discotheek
61%
op schoolfeest
45%
café, terras of restaurant
29%
op het werk
13%
in de sportkantine/vereniging
11%
thuis alleen
8%
buiten op straat (geen terras)
7%
op school
1%
anders
8%
5.3 Drugsgebruik Van alle jongeren heeft bijna een kwart wel eens drugs gebruikt. Hoe ouder de jongeren zijn, hoe groter het aandeel gebruikers. Gemiddeld een derde van de 16-20 jarigen en 7% van de 12-15 jarigen geeft aan ooit drugs te hebben gebruikt. Van de voorgelegde soorten drugs wordt hasj/wiet door de Langedijkse jongeren het meest gebruikt; 18% gebruikte dit ooit. Volgend op hasj/wiet worden ook slaap- en/of kalmeringsmiddelen en harddrugs door een klein gedeelte van de jongeren genoemd. Afslankmiddelen gebruiken de jongeren nauwelijks. Naast ooit-gebruik is ook gekeken naar actueel gebruik. Vooral hasj/wiet en slaapmiddelen zijn het meest recent nog gebruikt.
16
Jongerenomnibus Langedijk
Middelengebruik
Zes procent van de Langedijkse jongeren heeft wel eens op één dag of avond (soft)drugs én alcohol gebruikt. De combinatie van alcohol met hasj/wiet wordt veruit het meest genoemd. Tabel 5.2 Drugsgebruik totaal gebruikt wel eens drugs of andere middelen
22%
gebruikte middelen - hasj / wiet
18%
- slaap en/of kalmeringsmiddelen
5%
- harddrugs
3%
- afslankmiddelen
1%
Dertig procent van de jongeren is wel eens hasj/wiet aangeboden. Hetzelfde geldt voor 10% van de jongeren als het gaat om harddrugs. Dit gebeurde vooral op straat, bij vrienden thuis en in uitgaansgelegenheden. Tabel 5.3 Aanbod van drugs % wel eens aangeboden hasj/wiet
30%
harddrugs
10%
slaap- en/of kalmeringsmiddelen
4%
17
Jongerenomnibus Langedijk
Informatie & ondersteuningsbehoefte
6. Informatie & ondersteuningsbehoefte Waarover zouden de jongeren meer informatie willen? Welk deel van de jongeren in Langedijk heeft behoefte aan ondersteuning en weet waar men terecht kan voor hulp? Deze vragen staan in dit hoofdstuk centraal.
6.1 Informatiebehoefte Er is gekeken naar onderwerpen waarover jongeren (beter) geïnformeerd willen worden, zodat de gemeente daarop kan inspelen. Veel jongeren hebben behoefte aan informatie over sport en bewegen. Ook gegevens over het vrijetijdsaanbod in Langedijk scoort hoog: 40% van de jongeren wil daar graag meer over weten. Aan informatie over medicijngebruik, roken en gokken is bij minder jongeren behoefte. De wijze waarop de jongeren bij voorkeur hierover geïnformeerd willen worden, is via internet, school en de (wijk)krant. Tabel 6.1 Informatiebehoefte (maximaal 3 antwoorden mogelijk) totaal sport/bewegen
47%
vrijetijdsaanbod Langedijk
40%
voeding
24%
vandalisme en criminaliteit
22%
drugs
17%
relaties of seksualiteit
16%
pesten
15%
alcohol
13%
depressie
12%
gokken
8%
roken
6%
medicijngebruik
6%
anders
5%
6.2 Ondersteuningsbehoefte Gemiddeld maakt zo’n 10% van de jongeren gebruik van verschillende soorten ondersteuningsaanbod. Van hulp bij geestelijke problemen wordt het meest gebruik gemaakt; 7% van de jeugd heeft deze vorm van ondersteuning (gehad). Naast het werkelijk gebruik is het van belang de potentiële hulpbehoefte te kennen. Eén tot zeven procent van de jongeren in Langedijk heeft behoefte aan een bepaalde vorm van ondersteuning, maar maakt hiervan (nog) geen gebruik. Vertaald naar de totale populatie jongeren van Langedijk gaat dit per hulpvorm om tussen de 30 (1%) en 230 (7%) personen.
19
Jongerenomnibus Langedijk
Informatie & ondersteuningsbehoefte
Advies of hulp bij geestelijke problemen en hulp bij het vinden van werk zijn de meest genoemde ondersteuningsvormen waaraan behoefte bestaat. Vooral bij jongeren ouder dan 15 jaar bestaat behoefte aan hulp bij het vinden van een baan. Tabel 6.2 Behoefte aan ondersteuning Maakt gebruik van deze ondersteuning
Maakt geen gebruik van deze ondersteuning, maar heeft er wel behoefte aan
advies of hulp bij eenzaamheid
2%
1%
advies of hulp bij schulden
0%
0%
advies of hulp bij drankgebruik
0%
0%
advies of hulp bij drugsgebruik
0%
0%
advies of hulp bij geestelijke problemen
7%
3%
advies of hulp bij vinden van werk
2%
7%
advies of hulp bij huiselijk geweld
0%
0%
Onbekendheid met het ondersteuningsaanbod of met de weg er naartoe is één van de oorzaken van een onvervulde hulpbehoefte. Hoe bekend zijn de jongeren met voorzieningen en instellingen waar zij terecht kunnen voor hulp? 37% van de jongeren geeft aan één of meerdere hulpverleningsinstanties te kennen. Genoemd worden organisaties zoals: Bureau Jeugdzorg, GGD, GGZ, Kindertelefoon, Brijderstichting, Riagg en Triversum. De meerderheid kent geen voorzieningen of instellingen waar jongeren terecht kunnen voor hulp.
20
Jongerenomnibus Langedijk
Wonen in Langedijk
7. Wonen in Langedijk Hoe ervaren jongeren het wonen in Langedijk? De waardering voor het wonen en de verhuisplannen van jongeren staan in dit hoofdstuk centraal.
7.1 Waardering wonen in Langedijk Een ruime meerderheid (88%) van de jongeren vindt het prettig wonen in de gemeente Langedijk. Dit hangt vooral samen met het rustige en dorpse karakter van de gemeente. Verder vinden veel jongeren het er gezellig en leuk. Ook wordt het aanbod aan voorzieningen gewaardeerd.
“Alles wat ik nodig heb is dichtbij” “Er hangt een leuke sfeer en het is lekker rustig” “Er is altijd wel wat te doen en er zijn veel voorzieningen” “Het is hier gezellig” “Iedereen kent iedereen” “Ik heb hier veel vrienden” Een klein aandeel (12%) is minder positief over het wonen in de gemeente Langedijk. De meesten vinden het er niet prettig omdat er in hun ervaring te weinig te doen is voor jongeren. Ook vinden sommigen het er saai en te rustig. Verder wordt door een aantal jongeren opgemerkt dat ze zich niet veilig voelen in de gemeente en dat er veel hangjongeren zijn. Een enkeling heeft geen aansluiting met andere jongeren in Langedijk of heeft vrienden elders wonen.
“Er is heel weinig te doen voor jongeren” “Er valt niet veel te beleven” “Het is voor mij te rustig” “Iedereen kent iedereen en dat is niks voor mij” “Ik voel me er niet heel veilig” “Er zijn veel hangjongeren”
21
Jongerenomnibus Langedijk
Wonen in Langedijk
7.2 Verhuisplannen Circa een kwart van de jongeren verwacht binnen de komende vijf jaar te gaan verhuizen naar een andere gemeente. Dit is het hoogst onder de 16-20 jarigen. Figuur 7.1 Denk je dat je in de komende vijf jaar in een andere gemeente zult gaan wonen?
24%
0%
51%
25%
25%
50% Ja
Nee
75%
100%
Weet niet
De meeste jongeren gaan verhuizen vanwege een studie. Een andere reden voor de verhuisplannen is dat sommige jongeren liever in de stad gaan wonen, vooral vanwege de nabijheid en veelheid van voorzieningen. De aanleiding ligt soms ook in de relationele sfeer; een ouder gaat bijvoorbeeld verhuizen of men gaat bij een vriend of vriendin wonen. Eén op de tien jongeren met verhuisplannen wijst op het tekort aan jongerenwoningen in Langedijk. Tabel 7.1 Voornaamste reden om te verhuizen totaal vanwege een studie
58%
vanwege een baan/werk
9%
vanwege een tekort aan geschikte (jongeren) woningen in de gemeente
10%
anders
23%
22
Jongerenomnibus Langedijk
Jongeren en gemeente Langedijk
8. Jongeren en gemeente Langedijk Zijn de jongeren bereid om met de gemeente Langedijk mee te denken over het jongerenbeleid en zich actief in te zetten? Dit zijn de vragen waarop dit hoofdstuk ingaat. Verder wordt gekeken naar de bekendheid en waardering voor het toekomstige Centrum voor Jeugd en gezin.
8.1 Participatie bereidheid Er is participatiebereidheid onder jongeren in Langedijk aanwezig: 14% wil graag met de gemeente meedenken over jongerenzaken. Ook is er een potentieel aan jongeren dat bereid is zich actief in te zetten voor de jongeren in Langedijk; 12% van de 12-20 jarigen heeft belangstelling om een actieve bijdrage te leveren aan het organiseren van activiteiten. Een iets groter aandeel wil graag meedenken over de activiteiten die voor jongeren worden georganiseerd. Op dit moment is de bekendheid van datgene wat de gemeente voor jongeren doet, (nog) niet groot; 8% weet wat de gemeente voor jongeren doet. Een iets groter aandeel (12%) vindt dat de gemeente goed naar de jongeren luistert. Figuur 8.1 Participatiebereidheid jongeren Ik wil graag meedenken over de activiteiten die voor jongeren worden georganiseerd
18%
Ik wil graag met de gemeente Langedijk meedenken over jongerenzaken
14%
Ik wil graag meehelpen om activiteiten voor jongeren te organiseren
12%
Ik vind dat de gemeente Langedijk goed naar de jongeren luistert
12%
Ik weet wat de gemeente Langedijk doet voor jongeren
8%
0%
36%
29%
32%
41%
28%
13%
42%
33%
17%
21%
29%
33%
46%
25%
mee eens
16%
50%
neutraal
mee oneens
17%
75%
100%
weet niet
Er zijn verschillende mogelijkheden voor gemeenten om naar jongeren te luisteren en met jongeren te communiceren. Dit kan bijvoorbeeld door middel van bijeenkomsten, een jongerenraad, het jongerenwerk of via internet. Tweederde van de jongeren noemt een website als geschikt communicatiemiddel. Verder wordt een jongerenraad relatief vaak genoemd. Tot slot noemt tien procent iets anders dan de voorgelegde antwoordmogelijkheden. Het meest worden ‘enquêtes, zoals deze’, en brieven genoemd. Tabel 8.1 Hoe zou de stem van de jongeren beter gehoord kunnen worden door de gemeente (meerdere antwoorden mogelijk) totaal internet
62%
jongerenraad
34%
jongerenwerk
10%
eenmalige bijeenkomst
9%
anders
8%
23
Jongerenomnibus Langedijk
Jongeren en gemeente Langedijk
Jeugdpanel De gemeente Langedijk overweegt het opzetten van een jeugdpanel om jongeren regelmatig een aantal vragen te kunnen voorleggen. Jongeren worden dan benaderd via email. Aan de jongeren is gevraagd of zij hieraan willen meedoen. De helft van de jongeren is bereid hieraan mee te doen en heeft zijn of haar emailadres gegeven.
8.2 Centrum voor Jeugd en Gezin Vanaf 2011 moet in iedere gemeente een Centrum voor Jeugd en Gezin operationeel zijn. Het Centrum voor Jeugd en Gezin wordt een toegangspoort voor kinderen, jongeren en ouders met vragen over opgroeien en opvoeden. De meerderheid van de jongeren heeft nog nooit van het Centrum voor Jeugd en Gezin gehoord. Eén op de tien kent het concept wel. Figuur 8.2 Heb je wel eens van het Centrum voor Jeugd en Gezin gehoord?
10%
0%
85%
25%
5%
50% Ja
Nee
75%
100%
Weet niet
Ruim de helft van de jongeren vindt het een goed idee om een loket of balie op te richten waar jongeren terecht kunnen voor informatie en advies. Toch denkt slechts 7% het nieuwe centrum zelf te bezoeken. Figuur 8.3 Stellingen over Centrum voor Jeugd en Gezin Als er een loket of balie komt met informatie en advies voor 7% jongeren, zal ik daar (wel eens) naar toe gaan.
26%
Ik vind het een goed idee om een loket of balie op te richten waar jongeren terecht kunnen voor informatie en advies.
39%
64%
0%
25% mee eens
24
28%
23%
50% neutraal
mee oneens
8% 6%
75% weet niet
100%
Jongerenomnibus Langedijk
Vergelijking met andere gemeenten
9. Vergelijking met andere gemeenten Op verzoek van de gemeente Langedijk is op een aantal onderwerpen een vergelijking gemaakt met andere Noord-Hollandse gemeenten. Het gaat om een zestal gemeenten in Westfriesland, namelijk: Stede Broec, Enkhuizen, Hoorn, Opmeer, Wervershoof en Andijk. De gegevens van deze gemeenten zijn afkomstig uit de Westfriese Jeugdmonitor. De Jeugdmonitor Westfriesland is een driejaarlijks terugkerend onderzoek onder de Westfriese jongeren dat wordt uitgevoerd in opdracht van de Westfriese gemeenten. In 2007 is de laatste peiling uitgevoerd die zich richtte op de leeftijdsgroep 10-15 jaar. In 2006 is een meting gehouden onder de jongeren van 16 tot en met 23 jaar. Hoewel deze leeftijdscategorieën niet overeenkomen met die van Langedijk, kunnen de cijfers wel naast elkaar worden neergelegd. Bij de vergelijking dient de lezer in gedachten te houden dat de Westfriese peilingen reeds enige tijd geleden – respectievelijk in 2006 en 2007 - plaatsvonden.
9.1 Vergelijking leeftijdsgroep 12-15 jaar In de Jeugdmonitor van Westfriesland wordt naast de leeftijdsgroep 10-15 jarigen op sommige onderwerpen ook een onderscheid gemaakt naar de groep van 12 tot en met 15 jaar. Deze laatste groep komt overeen met die van Langedijk. Een vergelijking is dus mogelijk. Ook voor de gehele regio Westfriesland zijn een aantal data bekend. Wat opvalt, is dat het aandeel 12-15 jarige rokers in Langedijk vergelijkbaar is met dat van de Westfriese gemeenten. Gemiddeld rookt in Westfriesland 7% van de 12-15 jarigen wel eens tegenover 8% in Langedijk. De groep Langedijkse jongeren die wel eens alcohol drinkt, is kleiner dan in de Westfriese gemeenten. Hetzelfde geldt voor het aandeel dat wel eens drugs heeft gebruikt. Langedijk heeft een groot aantal 12-15 jarige sporters, zo blijkt. Maar liefst 86% beoefent een sport. Dit ligt boven het Westfriese gemiddelde van 80%. Ook het aandeel jongeren dat lid is van een vereniging scoort hoog in Langedijk. In de meeste Westfriese gemeenten komt dit percentage niet boven de 82% uit. Het aandeel vrijwilligers is vergelijkbaar met het Westfriese gemiddelde. Tabel 9.1 Vergelijking 12-15 jarigen % rookt wel eens
% drinkt wel eens alcohol
% wel eens drugs gebruik
% sporters
% lid vereniging
% vrijwilligers
Andijk
8%
38%
10%
82%
81%
10%
Stede Broec
9%
36%
12%
80%
82%
6%
Hoorn
7%
31%
11%
77%
76%
7%
Wervershoof
5%
45%
11%
88%
74%
6%
Opmeer
9%
46%
11%
86%
78%
11%
Enkhuizen
9%
28%
7%
75%
80%
7%
Regio Westfriesland
7%
-
10%
80%
79%
8%
Langedijk
8%
26%
7%
86%
93%
7%
25
Jongerenomnibus Langedijk
Vergelijking met andere gemeenten
9.2 Vergelijking leeftijdsgroep 16-20 jarigen In mindere mate is een vergelijking mogelijk met de Westfriese Jeugdmonitor voor de groep 16-20 jarigen in Langedijk. In de Jeugdmonitor van Westfriesland is namelijk gekeken naar de groep 16-23 jarigen. In Langedijk rookt 26% van de 16-20 jarige jongeren wel eens. Het regiogemiddelde voor Westfriesland bedraagt een derde voor de 16-23 jarigen. Het aandeel 16-20 jarigen dat wel eens alcoholhoudende dranken in Langedijk drinkt is 92% tegenover 88% van de 16-23 jarigen in de regio Westfriesland. Ruim een derde van de jongeren in de leeftijd van 16-20 jaar heeft in Langedijk wel eens drugs gebruikt. Binnen Westfriesland gebruikte 45% van de 16-23 jarigen ooit drugs. Het aandeel 16-20 jarige sporters in Langedijk bedraagt 69% tegenover 66% 16-23 jarigen in Westfriesland. Elf procent van de Langedijkse jongeren is actief als vrijwilliger. Binnen Westfriesland doet gemiddeld 17% van de 16-23 jarigen vrijwilligerswerk. Tabel 9.2 Vergelijking 16-20 jarigen Langedijk en 16-23 jarigen in Westfriese gemeenten % rookt wel eens
% drinkt wel eens alcohol
% wel eens drugs gebruik
% sporters
% lid vereniging
% vrijwilligers
Andijk
29%
86%
42%
72%
86%
23%
Stede Broec
33%
90%
44%
66%
72%
17%
Hoorn
34%
85%
47%
62%
71%
12%
Wervershoof
26%
93%
36%
74%
85%
16%
Opmeer
33%
94%
38%
69%
77%
26%
Enkhuizen
39%
85%
50%
62%
72%
17%
Regio Westfriesland
33%
88%
45%
66%
-
17%
Langedijk (16-20)
26%
92%
34%
69%
76%
11%
26
Jongerenomnibus Langedijk
Onderzoeksverantwoording
Onderzoeksverantwoording Doel De doelstelling van de Jongerenomnibus is inzicht te geven in de situatie, wensen en behoeften van de jongeren in Langedijk. Vragenlijst De Jongerenomnibus is uitgevoerd door middel van een enquête onder ruim 1.600 jongeren van Langedijk. De vragenlijsten zijn op naam per post verstuurd. Daarnaast is de mogelijkheid geboden om de vragenlijst digitaal in te vullen. De vragenlijst ging vergezeld van een brief waarin de gemeente de jongeren verzoekt om medewerking aan het onderzoek. Jongeren die niet reageerden, ontvingen een schriftelijk rappel. Steekproef en respons Het onderzoek richt zich op jongeren van 12 tot en met 20 jaar. Er is een steekproef getrokken uit het GBA van de gemeente. In totaal zijn 1.621 jongeren middels steekproeftrekking geselecteerd en schriftelijk benaderd. Uiteindelijk hebben 842 van hen de vragenlijst volledig ingevuld. De totale respons komt daarmee op 52%. Respons Oudkarspel Aangeschreven respondenten Ontvangen vragenlijsten Respons
Noord-
Zuid-
Broek op
Sint
Scharwoude
Scharwoude
Langedijk
Pancras
Koedijk
Totaal
278
330
340
312
344
17
1.621
141
169
176
177
171
8
842
51%
51%
52%
57%
50%
47%
52%
Analyse en toetsing Om representatieve uitspraken te kunnen doen, is een weging toegepast naar kern en leeftijd. De oververtegenwoordiging van jongeren in de leeftijd van 12 tot en met 15 jaar is daarmee gecorrigeerd. Verschillen in uitkomsten tussen verschillende deelgroepen jongeren (naar woonkern en leeftijdsgroep) worden alleen in het rapport vermeld wanneer deze statistisch significant zijn. Statistisch significant wil zeggen dat de geconstateerde verschillen niet te wijten zijn aan toevallige afwijkingen die samenhangen met de steekproeftrekking. Voor het vaststellen van significatie is de chi-kwadraat toets toegepast, waarbij de grens van 0,05 is aangehouden. Indien in de tabellen en grafieken de percentages niet optellen tot 100%, is dit (tenzij anders aangegeven) het gevolg van afrondingsverschillen.
27