Ontheffingenbeleid gemeente Langedijk

Ontheffingenbeleid gemeente Langedijk

Beleidsregels voor het verlenen van omgevingsvergunningen in afwijking van het bestemmingsplan op grond van artikel 2.12, lid 1, onderdeel a., onder 1° en 2° van de Wabo

Vastgesteld door burgemeester en wethouders van de gemeente Langedijk op 11 maart 2014 Bekendgemaakt op 25 maart 2014

Versie 2.1: Versie 2.2:

augustus 2011 maart 2014

Inhoudsopgave 1. Inleiding ......................................................................................................................................... 3 1.1 Aanleiding ..................................................................................................................................... 3 1.2 Doelstelling en functie ontheffingenbeleid .................................................................................... 4 1.3 Opbouw ......................................................................................................................................... 4 2. Juridisch kader ............................................................................................................................. 5 2.1 Flexibiliteitsbepalingen ex artikel 3.6 Wro..................................................................................... 5 2.2 Reikwijdte tijdelijke omgevingsvergunning ................................................................................... 5 2.3 Reikwijdte afwijkingsmogelijkheid artikel 2.12, lid 2 Wabo en Bijlage II, artikel 4 van het Bor (buitenplanse afwijking) ...................................................................................................................... 6 2.4 Reikwijdte ontheffingsmogelijkheden bouwverordening ............................................................... 6 2.4.1 Functie stedenbouwkundige voorschriften bouwverordening ............................................ 6 2.4.1.1 Vangnetfunctie ................................................................................................................. 7 2.4.1.2 Aanvullende functie ......................................................................................................... 7 2.4.2 Situatie in Langedijk ............................................................................................................ 7 2.5 Relatie ontheffingenbeleid met welstandsbeleid .......................................................................... 8 2.6 Relatie ontheffingenbeleid met omgevingsvergunningsvrije bouwwerken ................................... 8 2.6.1 Omgevingsvergunningvrij bouwen en planologisch strijdig gebruik ................................... 9 2.6.2 Omgevingsvergunningvrij bouwen ................................................................................... 10 2.7 Relatie ontheffingenbeleid met bestemmingsplannen ................................................................ 11 3. Definities ...................................................................................................................................... 12 3.1 Begripsbepalingen ...................................................................................................................... 12 3.2 Wijze van meten ......................................................................................................................... 14 4. Afwijkingsmogelijkheden ........................................................................................................... 15 4.1 Bijbehorende bouwwerken bij woningen .................................................................................... 15 4.1.1 Bouwen aan de voorkant .................................................................................................. 15 4.1.2 Bouwen aan de zij- en achterkant .................................................................................... 16 4.1.2.1 Positionering .................................................................................................................. 16 4.1.2.2 Oppervlakte ................................................................................................................... 17 4.1.2.3 Hoogte ........................................................................................................................... 17 4.1.2.4 Uitzonderingen: overkappingen en boothuizen ............................................................. 18 4.2 Bijbehorende bouwwerken bij overige gebouwen ...................................................................... 20 4.2.1 Beoordelen per geval ........................................................................................................ 20 4.2.2 Kassen .............................................................................................................................. 21 4.3 Balkons of terrassen op aanen bijgebouwen ........................................................................... 22 4.4 Overgangsregeling bijbehorende bouwwerken .......................................................................... 22 4.5 Nutsvoorzieningen ...................................................................................................................... 24 4.6 Dakkapellen en dakopbouwen .................................................................................................... 25 4.6.1 Dakkapellen ...................................................................................................................... 25 4.6.2 Dakopbouwen ................................................................................................................... 27 4.7 Antenne-installaties ..................................................................................................................... 28 4.7.1 GSM en UMTS antennes.................................................................................................. 28 4.7.2 Particuliere zend-/ontvangstinstallaties ............................................................................ 28 4.8 Andere bouwwerken, geen gebouwen zijnde ............................................................................. 29 4.8.1 Andere bouwwerken, geen bijbehorende bouwwerken zijnde bij woningen en overige gebouwen .................................................................................................................................. 29 4.8.1.1 Erfafscheidingen ............................................................................................................ 29 4.8.1.2 Zwembaden ................................................................................................................... 30 4.8.1.3 Steigers .......................................................................................................................... 30 4.8.1.3 Reclame-uitingen ........................................................................................................... 30 4.8.1.4 Overige andere bouwwerken, geen bijbehorende bouwwerken zijnde ......................... 31 4.8.2 Bouwwerken, geen gebouwen zijnde in het agrarische of natuurgebieden ..................... 33 4.8.3 Bouwwerken, geen gebouwen zijnde in het publieke domein .......................................... 33 4.9 Het gebruik van gronden en bouwwerken ten behoeve van evenementen ............................... 34

1

4.10 Gebruikswijzigingen binnen de bebouwde kom ....................................................................... 34 4.10.1 Functiewijzigingen bij woningen ..................................................................................... 34 4.10.1.1 Aan huis gebonden beroep ......................................................................................... 34 4.10.1.2 Mantelzorg ................................................................................................................... 35 4.10.1.3 Bed and breakfast ........................................................................................................ 36 4.10.2 Gebruikswijzigingen bij overige gebouwen of bouwwerken ........................................... 37 4.10.2.1 Horeca ......................................................................................................................... 37 4.10.2.2 Bedrijvigheid en maatschappelijke dienstverlening ..................................................... 37 4.10.2.3 Detailhandel ................................................................................................................. 37 4.10.2.4 Nevenactiviteiten bij agrarische bedrijven ................................................................... 38 4.11 Wijziging gebruik recreatiewoning voor permanente bewoning ............................................... 38 4.12 Tijdelijke bouwwerken ............................................................................................................... 39 5. Wijze van toepassing .................................................................................................................. 40 5.1 Ruimtelijke beoordeling aanvraag omgevingsvergunning in stappen ........................................ 40 5.1.1. Stappenplan ruimtelijke beoordeling aanvraag omgevingsvergunning ........................... 40 5.1.2 Ruimtelijke beoordeling – besluiten op aanvraag ............................................................. 41 5.2 Procedures .................................................................................................................................. 41 5.2.1 Reguliere omgevingsvergunningen in afwijking van het bestemmingsplan ..................... 42 5.2.2 Tijdelijke omgevingsvergunningen ................................................................................... 43 5.2.3 Ontheffingen op grond van de bouwverordening ............................................................. 43 5.2.4 Aanvragen om een meervoudige omgevingsvergunning ................................................. 43 5.3 Belangenafweging ...................................................................................................................... 44 5.3.1 Bezonning van tuinen en daglichttoetreding tot de woning .............................................. 44 5.3.2 Overige privaatrechtelijke aspecten ................................................................................. 45 5.3.2.1 Beperkte rechten ........................................................................................................... 45 5.3.2.2 Burenrecht ..................................................................................................................... 46 5.3.2.3 Eigendom ....................................................................................................................... 46 6. Procesaspecten .......................................................................................................................... 47 6.1 Verslagleggingsplicht uitvoering Wro.......................................................................................... 47 6.2 Evaluatie beleid en verslaglegging ............................................................................................. 47 7. Hardheidsclausule ...................................................................................................................... 49

2

1. Inleiding Hoewel het bestemmingsplan de basis is voor het lokale ruimtelijke beleid, voorziet de ruimtelijke regelgeving in mogelijkheden om van het bestemmingsplan af te wijken. Burgemeester en wethouders kunnen bij het verlenen van een omgevingsvergunning volgens deze regelgeving in bepaalde gevallen afwijken van het bestemmingsplan.

1.1 Aanleiding Zowel de Wet op Ruimtelijke Ordening (WRO) als de daarop volgende de Wet ruimtelijke ordening (Wro) voorzagen reeds in de opname van regels in het bestemmingsplan inzake de mogelijkheid van afwijking (de binnenplanse vrijstelling of ontheffing op basis van artikel 15 WRO respectievelijk 3.6, lid 1c Wro). Daarnaast boden vanaf 2000 artikel 19, lid 3 van de WRO en vervolgens artikel 3.23 van de Wro ook aanzienlijk ruime mogelijkheden om met een lichte procedure ontheffing te verlenen van de geldende bestemmingsplanregels. Voorts boden artikel 17 WRO en artikel 3.22 Wro ook nog de mogelijkheid om planologische medewerking te verlenen aan tijdelijke afwijkingen van het bestemmingsplan. Deze ontheffingsmogelijkheden zijn nu opgenomen in de regelgeving voor de omgevingsvergunning. Volgens de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) kan voor een activiteit die in strijd is met het bestemmingsplan in de volgende situaties toch een omgevingsvergunning worden verleend: a) in het bestemmingsplan is bepaald dat (met inachtneming van bepaalde voorwaarden) voor de omgevingsvergunning kan worden afgeweken van de planregels (artikel 2.12, lid 1, onder a., onder 1° Wabo, juncto artikel 3.6 lid 1c Wro ). Deze figuur wordt in deze nota verder aangeduid als een omgevingsvergunning met een binnenplanse ontheffing; b) de activiteit behoort tot bij Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB)aangewezen gevallen (artikel 2.12, lid 1, onder a., onder 2° Wabo). Deze figuur wordt in deze nota verder aangeduid als een omgevingsvergunning met een buitenplanse ontheffing. De onder b) bedoelde AMvB is het Besluit omgevingsrecht (Bor), in artikel 4 van Bijlage II van dit besluit zijn de gevallen opgenomen waarvoor afwijking van het bestemmingsplan mogelijk is. Het zijn grotendeels dezelfde (bouw)activiteiten als waarvoor voorheen de ontheffing van artikel 3.23 Wro kon verleend. Ook de tijdelijke afwijking van het bestemmingsplan is in de systematiek van de omgevingsvergunning teruggekeerd. Voor een activiteit die voorziet in een tijdelijke behoefte kan in afwijking van het bestemmingsplan een tijdelijke omgevingsvergunning worden verleend (artikel 5.17 Bor). Op grond van artikel 2.10 van de Wabo hebben burgemeester en wethouders de plicht om bij iedere aanvraag om een omgevingsvergunning die afwijkt van het bestemmingsplan om medewerking via deze ontheffingmogelijkheden te overwegen. Hetzelfde geldt voor de ontheffingsmogelijkheden van de in de bouwverordening opgenomen stedenbouwkundige bepalingen. Een ongereguleerde toepassing van deze afwijkingsmogelijkheden kan op den duur echter leiden tot stedenbouwkundig ongewenste en juridisch gecompliceerde situaties. Burgemeester en wethouders zijn dan ook van opvatting dat deze bevoegdheid nader moet worden afgebakend met beleidsregels. Tot dusver zijn een aantal ontheffingsregels opgenomen in de Notitie verruiming woonbebouwingsmogelijkheden die op 17 juli 2008 door burgemeester en wethouders is vastgesteld. De komst van nieuwe regelgeving (Wabo) en de met deze notitie in de afgelopen periode opgedane ervaringen maken dat een actualisatie van dit ruimtelijke ontheffingenbeleid wenselijk is.

3

1.2 Doelstelling en functie ontheffingenbeleid De beleidsregels hebben tot doel om bij concrete verzoeken om omgevingsvergunning die niet in overeenstemming zijn met het bestemmingsplan een afwegingskader te bieden waarmee snel een oordeel over de wenselijkheid en aanvaardbaarheid van medewerking kan worden gegeven. Verder geldt in het algemeen voor besluiten dat ze moeten berusten op een deugdelijke motivering en dat die motivering moet worden vermeld bij de bekendmaking van het besluit. Is een besluit echter genomen op basis van een beleidsregel, dan is er sprake van een lichtere motiveringsplicht: volstaan kan worden met een verwijzing naar de beleidsregel. Tenslotte geven beleidsregels de burgers inzicht in de wijze waarop het bestuursorgaan een verzoek om vrijstelling beoordeeld. Transparantie van besluitvorming geeft het overheidshandelen meer legitimiteit en draagt bij aan de rechtszekerheid.

1.3 Opbouw In hoofdstuk 2 wordt ingegaan op het juridisch kader van dit ontheffingenbeleid; de tijdelijke omgevingsvergunning, een aantal in de bouwverordening opgenomen ontheffingsmogelijkheden en de mogelijkheid van het verlenen van een omgevingsvergunning met binnenof buitenplanse ontheffing van de bestemmingsplanregels (ex artikel 2.12, lid 1, onder a., onder 1° of 2° Wabo). Vervolgens wordt de relatie van het ontheffingenbeleid met bestemmingsplannen, het welstandsbeleid en de relatie met omgevingsvergunningsvrije bouwwerken behandeld. In hoofdstuk 3 wordt een aantal in deze nota gehanteerde begrippen omschreven en worden enkele regels geformuleerd ten aanzien van het bepalen van afmetingen. Deze begrippen komen terug bij de ontheffingsregels van het volgende hoofdstuk. In hoofdstuk 4 wordt aandacht besteed aan een aantal inhoudelijke thema’s. Per onderwerp wordt omschreven onder welke voorwaarden voor een bouwen/of gebruiksactiviteit van het bestemmingsplan kan worden afgeweken. Bij de onderverdeling van deze thema’s is er voor gekozen om zoveel mogelijk de indeling van artikel 4 van Bijlage II van het Bor aan te houden. Achtereenvolgens worden de bijbehorende bouwwerken bij woningen en overige gebouwen, de bouw van nutsvoorzieningen, dakkapellen en dakopbouwen, antenne-installaties, bouwwerken, geen gebouw zijnde (inclusief reclame-uitingen), het gebruik van gronden en bouwwerken ten behoeve van evenementen, functiewijzigingen van gronden of bouwwerken in de bebouwde kom en de plaatsing van tijdelijke bouwwerken behandeld. In hoofdstuk 5 wordt beschreven op welke wijze de ontheffingsregels toegepast zullen worden. Daarbij wordt ook ingegaan op de te volgen procedures bij omgevingsvergunningen met een binnenof buitenplanse ontheffing. Tevens worden enkele randvoorwaarden vastgelegd waarmee bij het afwegen van belangen met betrekking tot het toestaan van een (eventuele) afwijking van het bestemmingsplan rekening dient te worden gehouden. Het betreft hier met name privaatrechtelijke aspecten. In hoofdstuk 6 wordt ingegaan op een aantal procesaspecten met betrekking tot de toepassing van het ontheffingenbeleid. In hoofdstuk 7 is tenslotte een hardheidsclausule opgenomen.

4

2. Juridisch kader In dit hoofdstuk wordt het juridisch kader van het ontheffingenbeleid weergegeven.

2.1 Flexibiliteitsbepalingen ex artikel 3.6 Wro In de gemeentelijke praktijk bestaat al sinds jaar en dag de behoefte om op ondergeschikte punten van de bestemmingsplannen af te kunnen wijken. In veel bestemmingsplannen is dan ook de mogelijkheid opgenomen om voor de realisering van bepaalde bebouwing of een bepaald gebruik van het bestemmingsplan af te kunnen wijken. Daarnaast kennen veel bestemmingsplannen als sluitstuk nog een algemene ontheffingsregeling op grond waarvan het mogelijk is om met ten hoogste 10% af te wijken van de in het bestemmingsplan voorgeschreven maten. Deze flexibiliteitsbepalingen zijn gebaseerd op artikel 3.6, lid 1c van de Wro. Hierin wordt aangegeven dat bij een bestemmingsplan kan worden bepaald dat met inachtneming van de bij het plan te gevels regels bij een omgevingsvergunning kan worden afgeweken van bij het plan aan te geven regels. Een zogenaamde binnenplanse afwijkingsmogelijkheid is bedoeld als één van de middelen om in een bestemmingsplan de nodige flexibiliteit aan te brengen. In feite wordt met het huidige artikel 3.6, lid 1c van de Wro de mogelijkheid van de binnenplanse vrijstelling zoals die bestond krachtens het oude artikel 15 WRO, met toepassing van systematiek van de omgevingsvergunning, ongewijzigd voortgezet. Een binnenplanse afwijkingsmogelijkheid mag slechts voor ondergeschikte afwijkingen van het bestemmingsplan worden opgenomen. Toepassing ervan mag er niet toe leiden dat de bedoeling en de opzet van de geldende bestemming wezenlijk worden aangetast. Daarvoor is een zwaardere procedure, bijvoorbeeld een wijziging van het bestemmingsplan, nodig. Verder moeten in het bestemmingsplan regels worden opgenomen die de afwijkingsbevoegdheid objectief begrenzen. Deze regels kunnen zowel kwantitatief (bijvoorbeeld bepaalde maatvoeringen) als kwalitatief (beleidsmatig) van aard zijn. In de gemeentelijke praktijk komt het voor dat flexibiliteitsbepalingen min of meer als een recht worden toegepast. Indien een geconstateerde strijdigheid met het bestemmingsplan (bijvoorbeeld) valt binnen de 10% marge van de flexibiliteitsbepaling wordt de ontheffing “automatisch” verleend. Dit kan ertoe leiden dat burgers gaan anticiperen op de in een bestemmingsplan opgenomen flexibiliteitsbepalingen door de maatvoeringen van het aangevraagde bouwwerk direct met 10% te vergroten. Nadeel van de hiervoor genoemde praktijk is dat de flexibiliteit uit het plan wordt gehaald en er juridisch onvoldragen besluiten kunnen ontstaan. Het laatste omdat aan de toepassing van een ontheffing altijd een belangenafweging vooraf dient te gaan. Vindt een dergelijke belangenafweging niet plaats, dan kan dit in beroepsprocedures leiden tot vernietiging van het besluit.

2.2 Reikwijdte tijdelijke omgevingsvergunning Artikel 2.23 van de Wabo voorziet in de mogelijkheid om een omgevingsvergunning geheel of gedeeltelijk tijdelijk te verlenen. Deze mogelijkheid is nader ingevuld in het Bor. In artikel 5.17 van het Bor is aan burgemeester en wethouders de bevoegdheid gegeven om voor een gebruik dat voorziet in een tijdelijke behoefte in afwijking van het bestemmingsplan een tijdelijke omgevingsvergunning te verlenen. De termijn kan ten hoogste 5 jaar belopen. Na het verstrijken van deze termijn dient de voor de verlening van de omgevingsvergunning bestaande toestand te worden hersteld of dient de situatie met het bestemmingsplan in overeenstemming te worden gebracht. Hierbij geldt dat indien aan een tijdelijke omgevingsvergunning een kortere

5

termijn is verbonden dan een termijn van vijf jaar, deze kortere termijn na afloop niet meer kan worden verlengd tot een maximale periode van vijf jaar. De randvoorwaarde van een tijdelijke behoefte is overgenomen van de tijdelijke ontheffingsregeling van de Wro. Dat betekent dat het niet (meer) relevant is of aannemelijk is dat het (bouw)werk een tijdelijk karakter heeft. In plaats daarvan dient op grond van concrete, objectieve gegevens de tijdelijkheid van de activiteit waarvoor het (bouw)werk wordt gerealiseerd aannemelijk te zijn. De enkele intentie dat een activiteit na vijf jaar wordt gestaakt is bijvoorbeeld niet voldoende. Afgewacht zal moeten worden hoe de jurisprudentie zich op dit punt verder zal ontwikkelen.

2.3 Reikwijdte afwijkingsmogelijkheid artikel 2.12, lid 1, onder a, onder 2° Wabo en Bijlage II, artikel 4 van het Bor (buitenplanse afwijking) In artikel 2.12, lid 1, onder a., onder 2° van de Wabo worden burgemeester en wethouders bevoegd verklaard om in afwijking van het bestemmingsplan een omgevingsvergunning te verlenen in bij algemene maatregel van bestuur aan gegeven gevallen (buitenplanse afwijking). Het gaat hierbij om de zogenaamde planologische kruimelgevallen. In artikel 4 van de Bijlage II van het Bor is een uitputtende lijst opgenomen met situaties waarin deze afwijkingsbevoegdheid toegepast kan worden. Deze lijst is inhoudelijk grotendeels gelijk aan de gevallen genoemd in artikel 4.1.1 van het oude Besluit ruimtelijke ordening waarvoor krachtens artikel 3.23 Wro ontheffing van het bestemmingsplan kon worden verleend (de “kruimellijst”). De inwerkingtreding van de Wabo brengt op dit onderdeel dus geen inhoudelijke wijzigingen met zich mee. Samengevat worden in artikel 4 van Bijlage II van het Bor de volgende gevallen opgesomd:  plaatsen van een bij een hoofdgebouw bijbehorend bouwwerk. Hieronder wordt verstaan een functioneel met een zich op hetzelfde perceel bevindend hoofdgebouw verbonden, daar al dan niet tegen aangebouwd op de grond staand gebouw of ander bouwwerk met een dak;  gebouwen voor openbare nutsvoorziening, het openbaar vervoer of het wegverkeer;  bouwwerken, geen gebouwen zijnde;  plaatsen van dakkapellen, dakopbouwen of soortgelijke uitbreidingen van een gebouw;  antenne-installaties met een hoogte van maximaal 40 meter;  installaties voor warmtekrachtkoppeling bij glastuinbouwbedrijven en installaties voor duurzame energieopwekking door vergisting van mest bij agrarische bedrijven;  gebruik van gronden of gebouwen voor evenementen;  een gebruikswijziging voor bestaande opstallen in de bebouwde kom;  gebruik van recreatiewoningen voor permanente bewoning.

2.4 Reikwijdte ontheffingsmogelijkheden bouwverordening In artikel 8, lid 1 van de Woningwet is bepaald dat de gemeenteraad een bouwverordening vaststelt. In artikel 8, lid 5 van de Woningwet wordt opgemerkt dat de bouwverordening voorschriften van stedenbouwkundige aard kan bevatten. Tot die voorschriften kunnen behoren voorschriften met betrekking tot de wegen waaraan mag worden gebouwd, de rooilijnen en de plaatsing van bouwwerken ten opzichte van elkaar, mede uit het oogpunt van bereikbaarheid van die bouwwerken. 2.4.1 Functie stedenbouwkundige voorschriften bouwverordening De stedenbouwkundige voorschriften in de bouwverordening hebben twee functies: een vangnetfunctie en een aanvullende functie.

6

2.4.1.1 Vangnetfunctie De gemeenteraad is sinds de inwerkingtreding van de Wro verplicht om voor het gehele grondgebied één of meerdere bestemmingsplannen vast te stellen. Dit is een aanscherping ten opzichte van de oude WRO op grond waarvan de gemeente slechts verplicht was om voor een niet tot de bebouwde kom van de gemeente behorend gebied in de gemeente een bestemmingsplan vast te stellen. Voor het wel tot de bebouwde kom behorende gedeelte van de gemeente bestond de mogelijkheid tot het vaststellen van een bestemmingsplan, maar gaf WRO geen verplichting. Omdat de verplichting om voor het hele grondgebied van een gemeente een bestemmingsplan vast te stellen nog betrekkelijk recent is, is daar in de praktijk nog niet altijd aan voldaan. Geldt voor een tot de bebouwde kom van de gemeente behorend gebied (nog) geen bestemmingsplan dan zijn de in de bouwverordening opgenomen stedenbouwkundige voorschriften van toepassing. 2.4.1.2 Aanvullende functie Als er voor een bepaald gebied een bestemmingsplan geldt dat ‘onvolledig’ te noemen is, dan hebben de stedenbouwkundige bepalingen uit de bouwverordening een aanvullende werking, 1 behalve indien het bestemmingsplan een en ander uitputtend heeft geregeld . Volledigheidshalve wordt erop gewezen dat een essentiële groep planologische voorschriften niet in de bouwverordening kan worden opgenomen. De bouwverordening kan geen voorschriften bevatten aangaande de functies of doeleinden van bepaalde bebouwing of voorgenomen gebruikswijzigingen. Dit soort voorschriften kan slechts in een bestemmingsplan worden opgenomen. Het ligt overigens in de verwachting dat de gemeentelijke bouwverordening in de toekomst komt te vervallen als gevolg van verruiming van het Bouwbesluit. De regels van de (model)bouwverordening zullen in dat verruimde Bouwbesluit of Bouwwerkbesluit worden opgenomen. De stedenbouwkundige bepalingen van de bouwverordening keren daarin echter niet terug. 2.4.2 Situatie in Langedijk De gemeente Langedijk kent een beperkt aantal gebieden waarvoor (nog) geen bestemmingsplan geldt. Voor het gebied rondom de Oranjestraat te Noord-Scharwoude en het gebied (na)bij de Smiths fabriek te Broek op Langedijk is momenteel nog geen bestemmingsplan van kracht. Bouwplannen moeten daar worden getoetst aan de planologische/stedenbouwkundige voorschriften uit de bouwverordening. Voor het overige is het gehele grondgebied belegd met bestemmingsplannen. Voor die gebieden hebben de stedenbouwkundige bepalingen slechts betekenis in die gevallen, waarin het bestemmingsplan niets heeft geregeld. De voorschriften van stedenbouwkundige aard zijn opgenomen in hoofdstuk 2 van de bouwverordening. De belangrijkste zijn: de ligging van de voorgevel- en de achtergevelrooilijn, het verbod tot bouwen met overschrijding van de voorgevel- en de achtergevelrooilijn, de toegelaten hoogte in/tussen de voorgevel- en achtergevelrooilijn en de eis om voldoende parkeervoorzieningen op het eigen terrein te realiseren.

1

Artikel 9 van de Woningwet bepaalt het volgende: 1. Voor zover de voorschriften van de bouwverordening niet overeenstemmen met de voorschriften van het desbetreffende bestemmingsplan blijven eerstbedoelde voorschriften buiten toepassing. 2. De voorschriften van de bouwverordening blijven van toepassing indien het desbetreffende bestemmingsplan geen voorschriften bevat, die hetzelfde onderwerp regelen, tenzij het desbetreffende bestemmingsplan anders bepaalt.

7

In deze stedenbouwkundige regels is op een aantal onderdelen voorzien in de mogelijkheid van een door burgemeester en wethouders te verlenen ontheffing. Ontheffing kan onder meer worden verleend van:  de bereikbaarheidseisen voor het wegverkeer (art. 2.5.3); denk aan brandweerauto, ambulance en vuilniswagen;  het voor bepaalde bouwwerken en onder bepaalde voorwaarden overschrijden van de vooren achtergevelrooilijn (art. 2.5.8, 2.5.9, 2.5.13, 2.5.14, 2.5.29);  de aanwezigheid van een erf (art. 2.5.15, 2.5.16);  de minimale ruimte tussen bouwwerken op de erfgrens (art. 2.5.17);  de toegelaten hoogte van een bouwwerk voor de voorgevelrooilijn, een bouwwerk achter de achtergevelroolijn en bouwwerk tussen beide rooilijnen (art. 2.5.28, 2.5.29);  de aanwezigheid van voldoende parkeerplaatsen op het eigen terrein (art. 2.5.30). In de praktijk heeft vooral dit laatste voorschrift (aanwezigheid parkeervoorzieningen) van de bouwverordening nog een aanvullende werking ten opzichte van het geldende bestemmingsplan omdat de meeste bestemmingsplannen geen regels bevatten over parkeerplaatsen. Een eventuele ontheffing van de bouwverordening zal dan ook dikwijls betrekking hebben op de 2 parkeervoorzieningen die bij een gebouw (kunnen) worden gerealiseerd.

2.5 Relatie ontheffingenbeleid met welstandsbeleid In artikel 12a van de Woningwet wordt aan de gemeenteraad de verplichting opgelegd om een welstandsnota vast te stellen waarin in ieder geval criteria moeten worden opgenomen voor de beoordeling van welstandelijke aspecten. Voor licht-bouwvergunningplichtige bouwwerken dienen zelfs loketcriteria ontwikkeld te worden, die het mogelijk maken dat de potentiële bouwer op voorhand al weet onder welke voorwaarden zijn bouwplannen kunnen worden gerealiseerd. Het bestemmingsplan is hèt instrument waarmee aan gronden een bestemming wordt gegeven, alsmede de daarbij behorende bebouwings- en gebruiksmogelijkheden. Ten aanzien van de verhouding tussen welstand en het bestemmingsplan is de jurisprudentie duidelijk. De welstandstoets zal zich in beginsel moeten richten naar de bouwmogelijkheden die het geldende bestemmingsplan biedt. Met andere woorden: des te explicieter de bebouwingsmogelijkheden in een bestemmingsplan zijn geregeld, des te terughoudender dient welstand te zijn. In aansluiting op de verhouding tussen welstand en het bestemmingsplan wordt met betrekking tot de verhouding tussen welstand en het onderhavige ontheffingenbeleid het volgende uitgangspunt gehanteerd: de Welstandscommissie dient zich in beginsel te richten naar de in het ontheffingenbeleid genoemde randvoorwaarden. Bij conflictsituaties tussen het welstandsadvies en het ontheffingenbeleid prevaleert het ontheffingenbeleid. Wordt in het onderhavige ontheffingenbeleid aangegeven dat het welstandsoordeel richtinggevend is, dan wil dit zeggen dat het welstandsoordeel zwaarwegend is bij de afweging of een ontheffing al dan niet wordt verleend.

2.6 Relatie ontheffingenbeleid met omgevingsvergunningsvrije bouwwerken Uitgangspunt van de Wabo is, net als dat bij de Woningwet het geval was, dat het verboden is om te bouwen zonder of in afwijking van een (vooraf verleende) omgevingsvergunning. De onder de Woningwet reeds bestaande regeling voor bouwvergunningsvrije bouwwerken, neergelegd in het 2

Voor de vraag of van de eis van het realiseren van voldoende parkeergelegenheid op het eigen terrein ontheffing kan worden verleend, is vooral van belang of de parkeerbehoefte op een andere wijze kan worden opgevangen. Deze vraag dient primair te worden beantwoord op basis van het gemeentelijke parkeer- en verkeersbeleid en valt buiten het kader van de in deze nota opgenomen ruimtelijke ontheffingsregels.

8

oude Besluit bouwvergunningsvrije en licht-bouwvergunningsplichtige bouwwerken (Bblb), is in de Wabo in de vorm van omgevingsvergunningsvrije bouwwerken echter overgenomen en zelfs uitgebreid. Omgevingsvergunningsvrij betekent dat de betreffende bouwwerken niet worden onderworpen aan een preventieve gemeentelijke toets. Omdat er geen preventieve gemeentelijke toets (meer) is, kunnen de bouwwerken worden gerealiseerd zonder dat het bouwvoornemen vooraf aan de gemeente ter goedkeuring wordt voorgelegd. (Dat laat overigens onverlet dat deze bouwwerken wel dienen te voldoen aan de krachtens het Bouwbesluit 2003 geldende bouwtechnische eisen voor nieuw te bouwen bouwwerken. Hetzelfde geldt voor de regels van de gemeentelijke bouwverordening (uitgezonderd de voorschriften van stedenbouwkundige aard).) De omgevingsvergunningsvrije bouwwerken zijn aangewezen in bijlage II van het Bor. In het Bor is de eerdere “vooren achterkantbenadering” voor vergunningsvrije bouwwerken op grond van de (oude) Woningwet gehandhaafd. Deze benadering houdt in dat verschil wordt gemaakt tussen bouwen aan de voorkant en aan de achterkant van een erf. Dit omdat het bouwen aan de voorkant van een bouwwerk vanuit het oogpunt van ruimtelijke kwaliteit in het algemeen kwetsbaarder is dan het bouwen aan de achterkant ofwel het achtererfgebied. Onder het achtererfgebied wordt verstaan het erf aan de achterkant en de niet naar openbaar toegankelijke gebied gekeerde zijkant, op meer dan 1 m afstand van de voorkant, van het hoofdgebouw. Een en ander komt erop neer dat het bouwvergunningsvrije bouwen voor een aantal typen bouwwerken alleen betrekking heeft op het achtererfgebied en dat het bouwen aan de voorkant bouwvergunningplichtig is. Een verandering ten opzichte van de vorige regeling voor het vergunningsvrij bouwen is dat het Bor hierbij een onderscheid maakt tussen vergunningvrij bouwen waarop het planologisch regime wel en vergunningvrij bouwen waarop het planologisch regime niet van toepassing is. 2.6.1 Omgevingsvergunningvrij bouwen en planologisch strijdig gebruik Het Bor kent in de eerste plaats bouwwerken die zowel voor de bouw als de planologie omgevingsvergunningvrij zijn. Zij kunnen dus zonder omgevingsvergunning en zonder dat voldaan hoeft te worden aan de betreffende planologische regelgeving (bestemmingsplan) worden gerealiseerd. Met andere woorden, het bouwwerk mag zonder meer vergunningsvrij worden gerealiseerd, ook al staat het bestemmingsplan realisering van een dergelijk bouwwerk niet toe. Deze vergunningsvrije bouwwerken zijn opgenomen in artikel 2 van Bijlage II van het Bor. Volgens dit artikel is voor het bouwen van zogenaamde bijbehorende bouwwerken in het achtererfgebied geen omgevingsvergunning nodig. Een bijbehorend bouwwerk is een op de grond staand gebouw of een ander bouwwerk met een dak dat functioneel met een zich op hetzelfde perceel bevindend hoofdgebouw is verbonden en daar al dan niet tegen is aangebouwd. Het gaat hier dus om uitbreidingen van het hoofdgebouw, aanen uitbouwen, bijgebouwen en overkappingen. Een (belangrijke) verruiming ten opzichte van het oude Bblb is dat deze vergunningsvrije mogelijkheden niet alleen gelden voor erfbebouwing bij woningen maar voortaan ook voor andere hoofdgebouwen van toepassing zijn. Aan het zonder omgevingsvergunning oprichten van deze bijbehorende bouwwerken zijn wel een aantal voorwaarden verbonden. Hierbij geldt de volgende tweedeling: a) binnen een afstand van 2,5 m tot het hoofdgebouw mag een bijbehorend bouwwerk niet hoger zijn dan 4 m en niet meer dan 0,3 m hoger zijn dan de tweede bouwlaag van het hoofdgebouw. b) voor bijbehorende bouwwerken op een afstand van meer dan 2,5 m van het hoofdgebouw gelden de volgende regels: 1) de hoogte mag niet meer bedragen dan 3 m; 2) de oppervlakte van het bouwwerk mag binnen een afstand van 1 m van een naburig erf niet meer zijn dan 10 m²;

9

3) de totale oppervlakte van vergunningvrije bijbehorende bouwwerken op een afstand van meer dan 2,5 m van het hoofdgebouw mag niet meer bedragen dan 30 m²; 4) het gebouw dient functioneel ondergeschikt te zijn aan het hoofdgebouw. Het mag in deze gevallen slechts gaan om een gebruik dat ondersteunend is aan de primaire functie overeenkomstig de planologische bestemming van het hoofdgebouw. Bij woningen betekent dat bijvoorbeeld dat deze bijbehorende bouwwerken buiten de zone van 2,5 m niet mogen worden gebruikt voor primaire woonfuncties zoals woonkamer, slaapkamer en keuken. Uitsluitend ondergeschikte functies ten dienste van het hoofdgebouw zijn toegestaan. Bij woningen zal het dan meestal gaan om een garage/berging, bijkeuken, tuinhuisje, hobbyruimte of atelier. In artikel 7 van Bijlage II van het Bor is in dit verband nog een bepaling opgenomen voor ruimten die gedeeltelijk binnen en gedeeltelijk buiten de 2,5 m- zone liggen. Indien een dergelijke ruimte geen inwendige scheidingsconstructie bevat dient deze in zijn geheel functioneel ondergeschikt gebruikt te worden. Beide soorten omgevingsvergunningvrije, bijbehorende bouwwerken (binnen en buiten de 2,5 mzone) moeten verder minimaal op 1 m afstand van openbaar toegankelijk gebied (wegen of openbaar water) worden gesitueerd en mogen niet van een dakterras, balkon of andere niet op de grond gelegen buitenruimte zijn voorzien. Met het oog op het voorkomen van het dichtslibben van het achtererfgebied en opeenstapeling bebouwing is in artikel 2, bijlage II van het Bor voor de bijbehorende bouwwerken tenslotte een anticumulatieregeling opgenomen. Het bouwen van bijbehorende bouwwerken mag niet tot gevolg hebben dat het bij het oorspronkelijke hoofdgebouw horende achtererfgebied voor meer dan 50% wordt bebouwd. Behalve de bijbehorende bouwwerken zijn in artikel 2 bijlage II van het Bor nog diverse andere bouwwerken aangewezen die zonder omgevingsvergunning en in afwijking van het geldende bestemmingsplan mogen worden gebouwd, mits wordt voldaan aan de in dit artikel per bouwwerk voorgeschreven maatvoeringen en overige randvoorwaarden. Het betreft onder meer dakkapellen op het zij- en achterdakvlak, kleine antennes, bouwwerken voor nutsvoorzieningen, erfafscheidingen etc. 2.6.2 Omgevingsvergunningvrij bouwen In artikel 3 van Bijlage II van het Bor is, zoals eerder aangegeven, ook nog een nieuwe categorie vergunningvrije bouwwerken opgenomen. Deze categorie mag vergunningvrij worden gebouwd, mits de planologie is geregeld. Dat wil zeggen dat anders dan bij artikel 2 van Bijlage II van het Bor voor dit bouwen de omgevingsvergunningsplicht voor “planologisch strijdig gebruik” ingevolge artikel 2.1, lid 1, onder c van de Wabo blijft bestaan. Als het betreffende bouwwerk past binnen de bouwen gebruiksvoorschriften van het bestemmingsplan, mag het zonder verdere bemoeienis van de gemeente worden neergezet. Indien het bouwwerk of het gebruik daarvan echter niet in overeenstemming is met het geldende bestemmingsplan, geldt dat er, gelet op artikel 2.1, lid 1 onder c van de Wabo, toch een omgevingsvergunning is vereist. Tot deze categorie van vergunningsvrije bouwwerken behoren, mits de in artikel 3 van Bijlage II van het Bor opgenomen randvoorwaarden in acht worden genomen, de volgende bouwwerken:  bijbehorende bouwwerken met iets ruimere afmetingen dan de geheel vergunningsvrije categorie (niet hoger dan 5 m);  bouwwerken ten behoeve van recreatief nachtverblijf;  dakkapellen in het voordakvlak;  speeltoestellen en zwembaden;  agrarische bouwwerken, geen gebouwen zijnde;  ondergeschikte veranderingen van een bestaand bouwwerk. De omgevingsvergunningsvrije mogelijkheden voor de bouw en het gebruik van bouwwerken gelden niet altijd. In artikel 5 van Bijlage II van het Bor worden een aantal uitzonderingen gemaakt. De belangrijkste hiervan zijn de volgende. De vergunningsvrije mogelijkheden van artikel 2 en 3 van Bijlage II van het Bor zijn niet aanwezig als de activiteit plaatsvindt in, aan, op of bij een

10

bouwwerk dat in strijd met artikel 2.1 van de Wabo is gebouwd of wordt gebruikt (met andere woorden, het begaan van een bouwof gebruiksovertreding kan nooit leiden tot het ontstaan van vergunningsvrije bouwmogelijkheden). Hetzelfde geldt voor een activiteit die plaatsvindt aan of bij een beschermd monument. De omgevingsvergunningsvrije bouw van een bijbehorend bouwwerk niet hoger dan 5 m in het achtererfgebied of een recreatief nachtverblijf conform artikel 3 is verder niet mogelijk als er in het betreffende bestemmingsplan op basis van de Monumentwet regels zijn gesteld ter bescherming van de in de grond aanwezige archeologische waarden tenzij de oppervlakte van het bouwwerk minder dan 50 m² bedraagt. Het ontheffingenbeleid dient op de verruimde mogelijkheden om vergunningsvrij te bouwen aan te sluiten. Voorkomen moet worden dat een bouwwerk dat om ondergeschikte redenen niet vergunningvrij is, niet gerealiseerd kan worden omdat het in strijd is met het bestemmingsplan en het ontheffingenbeleid er niet in voorziet. Aan de andere kant moet bij de afweging van het wel of niet verlenen van een ontheffing ook de vergunningsvrije ruimte in ogenschouw te worden genomen.

2.7 Relatie ontheffingenbeleid met bestemmingsplannen De noodzaak om met een omgevingsvergunning van het bestemmingsplan af te wijken, is in het algemeen groter naarmate een bestemmingsplan ouder is. Een wat ouder bestemmingsplan sluit niet altijd meer aan op bestaande ruimtelijke inzichten en/of maatschappelijke ontwikkelingen, met name als het een ontwikkelingsgericht bestemmingsplan betreft. Van een actueel bestemmingsplan mag worden verwacht dat het de actuele planologische inzichten bevat. Verder bevatten veel bestemmingsplannen binnenplanse vrijstellings- of ontheffingsmogelijkheden. Deze vrijstellingsmogelijkheden en de hieraan verbonden voorwaarden maken onderdeel uit van het bestemmingsplan zelf. Indien wordt voldaan aan de aan de vrijstellingsmogelijkheid verbonden voorwaarden mag er in beginsel vanuit worden gegaan dat tegen de realisering van het bouwwerk planologisch geen bezwaar bestaat. Ook hier geldt echter dat naarmate een bestemmingsplan ouder is deze binnenplanse ontheffingsmogelijkheden niet altijd meer aansluiten bij de huidige ruimtelijke inzichten of ontwikkelingen. Soms zijn deze binnenplanse ontheffingsregels onvoldoende duidelijk of ongeclausuleerd. Aan de andere kant voorzien deze oude binnenplanse ontheffingsregels niet altijd (meer voldoende) in de ruimtelijke mogelijkheden die tegenwoordig juist wel wenselijk worden geacht. In de gemeente Langedijk zijn veel bestemmingsplannen ouder dan 10 jaar en bieden niet altijd meer voldoende handvaten voor de vraag welke ruimtelijke ontwikkelingen wel en welke niet wenselijk zijn. Dat betekent dat de vraag of van het bestemmingsplan kan/moet worden afgeweken snel naar voren komt. De in deze notitie opgenomen beleidsregels vormen in dit opzicht dan ook een overkoepelend beleidskader voor niet alleen de buitenplanse ontheffingsmogelijkheid van artikel 2.12, lid 1, onder a., onder 2° Wabo maar ook voor alle binnenplanse ontheffings-/afwijkingsmogelijkheden. Verder dienen de in deze nota opgenomen ruimtelijke beleidsregels ook als bouwstenen of richtlijnen voor de toekomstige herzieningen van de bestemmingsplannen. Dat wil zeggen dat de bouwen gebruiksmogelijkheden waarvoor volgens deze nota voor van de geldende bestemmingsplannen kan worden afgeweken, (zoveel mogelijk bij recht) in de planregels van de nieuwe bestemmingsplannen zullen worden opgenomen.

11

3. Definities In die verschillende bestemmingsplannen die in de gemeente Langedijk gelden zijn, tot op zekere hoogte, verschillende begrippenkaders opgenomen waardoor omschrijvingen uiteen kunnen lopen. Soms zijn onderwerpen ook niet of onduidelijk omschreven waardoor de planregels moeten worden geïnterpreteerd. Voor het op een consistente wijze beoordelen en toelaten van afwijkingen van het geldende bestemmingsplan is het noodzakelijk dat dit gebeurt op basis van een uniforme set definities. Daarom worden in dit hoofdstuk een aantal veel voorkomende ruimtelijke begrippen omschreven die verder bij de in deze nota opgenomen ontheffingsregels worden gehanteerd. Tevens worden enkele regels gegeven voor het bepalen van oppervlakten en afstanden. Hierbij is zoveel mogelijk aangesloten bij in landelijke regelgeving en richtlijnen opgenomen definities. Bij de besluitvorming over het verlenen van een omgevingsvergunning met een binnenplanse of buitenplanse ontheffing zijn onderstaande begrips- en meet bepalingen (zoveel mogelijk) richtinggevend.

3.1 Begripsbepalingen In deze beleidsregels wordt verstaan onder: Aanbouw: een gebouw dat als afzonderlijke ruimte is gebouwd aan een hoofdgebouw waarmee het in directe verbinding staat, welk gebouw onderscheiden kan worden van het hoofdgebouw en dat in architectonisch opzicht ondergeschikt is aan het hoofdgebouw. 3

Aansluitend terrein : het terrein dat op grond van het bestemmingsplan voor bebouwing in aanmerking komt. Dat kan een op de kaart van het bestemmingsplan aangegeven begrensd bouwvlak zijn, waarmee gronden zijn aangeduid waarop gebouwen zijn toegelaten of een begrensd bouwperceel, waarop een zelfstandige, bij elkaar behorende bebouwing is toegelaten. Aan huis gebonden beroep: een beroep of het beroepsmatig verlenen van diensten op administratief, juridisch, medisch, therapeutisch, kunstzinnig, ontwerptechnisch of hiermee gelijk te stellen gebied, dat door zijn beperkte omvang in een woning en daarbij behorende gebouwen, met behoud van woonfunctie, kan worden uitgeoefend. Aan huis gebonden bedrijf: een bedrijf of het bedrijfsmatig uitoefenen van dienstverlenende of ambachtelijke bedrijvigheid gericht op consumentenverzorging, geheel of overwegend door middel van handwerk, dat door zijn beperkte omvang in een woning en daarbij behorende gebouwen, met behoud van woonfunctie, kan worden uitgeoefend. Achtererf: gedeelte van het erf dat aan de achterzijde van het gebouw is gelegen. Bebouwde kom: de bebouwde kom zoals aangewezen in het besluit van de gemeenteraad van Langedijk d.d. 2 februari 2010 of latere aanwijzingsbesluiten. Botenhuis: een gebouw geheel of gedeeltelijk gebouwd over het water en bereikbaar van het te bevaren water, dat dient voor overdekt onderbrengen van één of meer schepen.

3

Voor wat betreft de begrippen erf, aansluitend terrein, achtererf, zijerf en voorerf geldt dat met deze begrippen zijn overgenomen van het voormalige Besluit bouwvergunningsvrije en lichtbouwvergunningsplichtige bouwwerken (Bblb). De uitleg van deze begrippen in de Nota van toelichting van dit besluit en de daarover ontstane jurisprudentie zijn dan ook op dit ontheffingenbeleid van overeenkomstige toepassing.

12

Bouwperceel: een aaneengesloten stuk grond, waarop ingevolge de regels van het bestemmingsplan een zelfstandige, bij elkaar behorende bebouwing is toegelaten. Bouwwerk: elke constructie van hout, steen, metaal of andere materiaal, die hetzij direct hetzij indirect met de grond is verbonden, hetzij direct of indirect steun vindt in of op de grond. Bijbehorend bouwwerk: functioneel met een zich op hetzelfde perceel bevindend hoofdgebouw verbonden, daar al dan niet tegen aangebouwd op de grond staand gebouw of ander bouwwerk met een dak. Bijgebouw: een op zichzelf staand gebouw dat door de vorm onderscheiden kan worden van het hoofdgebouw en door ligging, constructie en/of afmetingen daaraan ondergeschikt is. Bijzondere dakconstructie: een groot dak dat (gedeeltelijk) doorloopt tot en met de eerste bouwlaag van een gebouw of een dak met een dakoverstek. Detailhandel: het bedrijfsmatig te koop aanbieden (waaronder de uitstalling ten verkoop), verkopen, verhuren en leveren van goederen aan personen die die goederen kopen of huren voor gebruik, verbruik of aanwending anders dan in de uitoefening van een beroeps- of bedrijfsactiviteit. Eenduidige kapvorm: een verlenging van het dak van het oorspronkelijk hoofdgebouw of een nieuw dak met dezelfde vorm als het dak van het oorspronkelijke hoofdgebouw. Erf: al dan niet bebouwd perceel of een gedeelte daarvan, dat direct is gelegen bij een hoofdgebouw en dat in feitelijk opzicht is ingericht ten dienste van het gebruik van dat gebouw en, voor zover een bestemmingsplan of een beheersverordening van toepassing is, deze die inrichting niet verbieden. Gebouw: elk bouwwerk dat een voor mensen toegankelijke, overdekte, geheel of gedeeltelijk met wanden omsloten ruimte vormt. Hoofdgebouw: een gebouw, of een gedeelte daarvan, dat op een bouwperceel door zijn constructie of afmetingen als belangrijkste bouwwerk valt aan te merken. Horeca: het bedrijfsmatig verstrekken van ter plaatse te nuttigen voedsel en dranken, het bedrijfsmatig exploiteren van zaalaccommodatie en/of het bedrijfsmatig verstrekken van nachtverblijf. Karakteristiek gebouw: een gebouw dat is aangeduid op de inventarisatielijst van de welstandsnota Langedijk (vastgesteld door de Raad van de gemeente Langedijk in zijn openbare vergadering van 2 december 2003). Mantelzorg: langdurige zorg die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt geboden aan een hulpbehoevende door personen uit diens directe omgeving, waarbij zorgverlening rechtstreeks voorvloeit uit de sociale relatie en de gebruikelijke zorg van huisgenoten voor elkaar overstijgt, gebaseerd op een indicatiebesluit genomen door het bevoegd gezag. Overkapping: een bouwwerk van één bouwlaag dat dient ter overdekking en niet of slechts gedeeltelijk met wanden is omgeven. Uitbouw: een gebouw dat als vergroting van een bestaande ruimte is gebouwd aan een hoofdgebouw, welk gebouw door de vorm onderscheiden kan worden van het hoofdgebouw en dat in architectonisch opzicht ondergeschikt is aan het hoofdgebouw. Voorerf: gedeelte van het erf dat aan de voorkant van het gebouw is gelegen.

13

Voorgevel: de naar de weg gekeerde gevel van een gebouw of, indien het een gebouw betreft met meer dan één naar de weg gekeerde gevel, de gevel daarvan die door de ligging, de situatie ter plaatse en de indeling van het gebouw het sterkst op de weg gericht is. Voorgevelrooilijn: voorgevelrooilijn als bedoeld in het bestemmingsplan, de beheersverordening dan wel de gemeentelijke bouwverordening. Woning: een complex van ruimten, uitsluitend bedoeld voor de huisvesting van één afzonderlijk huishouden. Zijerf: gedeelte van het erf dat aan de zijkant van het gebouw is gelegen.

3.2 Wijze van meten Bij de toepassing van de beleidsregels wordt als volgt gemeten: De lengte, breedte en diepte van een bouwwerk: tussen de lijnen getrokken door de buitenzijde en/of het hart van de scheidsmuren. Peil: a) b)

voor gebouwen waarvan de hoofdingang onmiddellijk aan de openbare weg grenst: de hoogte van die weg op de plaats van de hoofdingang. in andere gevallen: de gemiddelde hoogte van het aansluitende maaiveld.

De goothoogte van een bouwwerk: vanaf het peil tot aan de bovenkant van de goot, c.q. de druiplijn, het boeibord, of een daarmee gelijk te stellen constructiedeel. De (bouw)hoogte van een bouwwerk: vanaf het peil tot aan het hoogste punt van een gebouw of van een bouwwerk, geen gebouw zijnde, met uitzondering van ondergeschikte bouwonderdelen, zoals schoorstenen, antennes, en naar de aard daarmee gelijk te stellen bouwonderdelen. Bij een aangekapte dakkapel met een terugvallend dak wordt bij de bepaling van de hoogte van de dakkapel dit dak buiten beschouwing gelaten. De oppervlakte van een bouwwerk: tussen de buitenwerkse gevelvlakken en/of het hart van de scheidingsmuren, neerwaarts geprojecteerd op het gemiddelde niveau van het afgewerkte bouwterrein ter plaatse van het bouwwerk. Ondergeschikte bouwonderdelen zoals gooten dakoverstekken, plinten, pilasters, kozijnen, ventilatiekanalen, schoorstenen, gevel- en kroonlijsten worden bij het berekenen van de oppervlakte buiten beschouwing gelaten voor zover de diepte van deze onderdelen niet meer dan 1,0 m bedraagt. De afstand tot de (zijdelinge) perceelsgrens van een bouwperceel: vanaf enig punt van een bouwwerk tot de (zijdelingse) grens van een bouwperceel.

14

4. Afwijkingsmogelijkheden In dit hoofdstuk wordt per onderwerp aangegeven in hoeverre en onder welke voorwaarden voor bouwen of gebruiksactiviteiten van het geldende bestemmingsplan kan worden afgeweken. Per onderwerp of thema wordt een algemene toelichting gegeven. Op basis van die toelichting worden vervolgens, voor zover nodig, in een apart kader de concrete beleidsregels geformuleerd aan de hand waarvan een aanvraag om een omgevingsvergunning die afwijkt van het bestemmingsplan op ruimtelijke aanvaardbaarheid kan worden getoetst.

4.1 Bijbehorende bouwwerken bij woningen Op grond van artikel 4, lid 1 van Bijlage II van het Bor kan voor het verlenen van een omgevingsvergunning voor de uitbreiding van een woning of het plaatsen van een aan- of uitbouw, bijgebouw of overkapping bij een woning van het bestemmingsplan worden afgeweken. Deze typen bouwwerken vallen onder de (verzamel)categorie “bijbehorend bouwwerk”. Het Bor geeft voor deze afwijkingsregeling buiten de bebouwde kom de volgende restricties:  bouwwerk is niet hoger dan 5 m;  het aansluitende terrein blijft voor 50 % onbebouwd en de oppervlakte die volgens het bestemmingsplan voor bebouwing in aanmerking komt wordt met maximaal 50 % overschreden;  oppervlakte van het bouwwerk is niet meer dan 150 m². Voor het realiseren van bijbehorende bouwwerken bij woningen binnen de bebouwde kom bevat deze regeling zelf geen beperkingen. Om ongewenste situaties te voorkomen is het dus wenselijk om een aantal randvoorwaarden te stellen. Hiervoor kan een onderscheid worden gemaakt tussen bouwen aan de voorkant en de rest van het erf (zij- en achtererf). 4.1.1 Bouwen aan de voorkant Geen medewerking wordt verleend aan het overschrijden van de voorgevelrooilijn of het bouwen van een bijbehorend bouwwerk voor de voorgevel van een woning. Juist de situering van deze voorgevelrooilijn is bepalend voor het stedenbouwkundige beeld en de begrenzing van de openbare ruimte. Een uitzondering kan worden gemaakt voor een ondergeschikte uitbouw onder de navolgende voorwaarden. De diepte van de uitbouw mag niet meer zijn dan 1,5 m en de erker mag maximaal 2/3 deel van de gevelbreedte van het hoofdgebouw beslaan met een absoluut maximum van 4 m. Artikel 1 Aan de realisering van een bijbehorend bouwwerk bij een woning op het voorerf kan met in acht name van de volgende regels van het bestemmingsplan worden afgeweken: 1) In het voorerf van een woning mag één uitbouw worden gebouwd met in acht name van de volgende regels: a) de diepte van een uitbouw mag niet meer dan 1,5 m bedragen; b) de breedte van een uitbouw mag maximaal 2/3 deel van de bestaande gevelbreedte van het hoofdgebouw bedragen, tot een maximum van 4 m; c) de bouwhoogte van een uitbouw mag maximaal gelijk zijn aan die van de eerste bouwlaag van het hoofdgebouw + 0,25 m; d) de afstand van een uitbouw tot de grens van het openbaar gebied tenminste 1,5 m bedraagt. 2) In afwijking van het gestelde onder 1), onderdeel a) geldt dat indien binnen hetzelfde

15

bouwblok voor dubbele- en rijenwoningen reeds een bouwof omgevingsvergunning is verleend, voor het bouwen van een uitbouw met een diepte van meer dan 1,5 m, in aansluiting op het ontstane straatbeeld de maatvoering van de eerder vergunde diepte dient te worden gehanteerd.

4.1.2 Bouwen aan de zij- en achterkant De woonwensen zijn de afgelopen jaren sterk veranderd, men heeft behoefte aan ruimere woningen. Met name de woningen in de historische linten voldoen qua omvang niet altijd meer aan de woonwensen van deze tijd. De oudere bestemmingsplannen in Langedijk zijn bovendien niet meer voldoende toegesneden op deze ontwikkeling. Vergroten of aanpassingen van de woonbebouwing door middel van het realiseren van bijbehorende bouwwerken in achtererfgebied in afwijking van het bestemmingsplan kan dan een uitkomst bieden. Algemeen uitgangspunt hierbij is wel dat er een herkenbaar onderscheid blijft bestaan tussen het hoofdgebouw en de overige erfbebouwing. Daarnaast dient de bebouwing een functionele eenheid te vormen met het hoofdgebouw. De uitbreiding van de woning of het realiseren van bijgebouwen en/of aanen uitbouwen mag niet leiden tot een toename van het aantal woningen. Omwille van het behoud van het woonklimaat en de ruimtelijke beeldkwaliteit dienen de uitbreidingsmogelijkheden begrensd te zijn. Nadere voorwaarden ten aanzien van positionering, oppervlakte en hoogte worden hieronder uitgewerkt. Aan deze voorwaarden moet worden voldaan, wil voor de realisering van een bijbehorend bouwwerk bij een woning met toepassing van artikel 4, lid 1 van Bijlage II van het Bor een omgevingsvergunning kunnen worden verleend. 4.1.2.1 Positionering Plaatsing van bijbehorende bouwwerken bij een woning op het achtererf heeft in het algemeen de voorkeur. Ook de realisering van bijbehorende bouwwerken op een zijerf kan kritiek zijn. Voorkomen moet worden dat er allerlei bouwwerken worden gerealiseerd die het straatbeeld vertroebelen en verstenen. De behoefte aan overschrijding van de in het bestemmingsplan aangegeven begrenzingen voor wat betreft het zijerf ontstaat veelal in gevallen waarbij sprake is van (kleine) woningen met een geringe breedte. In die context kan verbreding worden overwogen. Omdat een te intensieve verstening/verdichting niet wenselijk is, wordt het uitgangspunt gehanteerd dat een zijwaartse verbreding van een woning ten hoogste 3 m mag bedragen. Voor monumentale of karakteristieke woningen is een dergelijke verbreding geen optie. Bij uitbreiding van een woongebouw op het zij- of achtererf dient verder voorkomen te worden dat smalle, ontsierende en moeilijk te onderhouden stroken grond ontstaan. Om deze reden wordt bij een uitbreiding van het hoofdgebouw als eis gesteld dat op minimaal 1 m afstand van de zijdelingse perceelsgrens dan wel in de zijdelingse perceelsgrens wordt gebouwd. De afstand van de (vergrote) woning tot openbare bestemmingen (groen, verkeer en water) dient ten minste 1,5 m te bedragen. Om het onderscheid tussen het hoofdgebouw en de overige erfbebouwing te waarborgen dienen aanen uitbouwen en bijgebouwen tenminste 3 m achter de voorgevel te worden gesitueerd tenzij de reeds bestaande afstand tussen hoofdgebouw en erfbebouwing kleiner is. Deze regeling past bij de regels voor het vergunningsvrij bouwen. Ook vergunningsvrije bouwwerken dienen op enige afstand, minimaal 1 m, van de voorgevel te worden neergezet. Door voor vergunningsplichtige bijgebouwen, aanen uitbouwen ook een minimale afstand tot de voorgevel voor te schrijven, wordt uniformiteit in het bebouwingsbeeld bereikt.

16

Het woongebied Oosterdel vormt in dit kader een uitzondering. Woongebied Oosterdel is in vergelijking met de overige woonwijken een bijzonder woongebied vanwege de aanwezigheid van ruime kavels met vrijstaande woningen. In het voor dit gebied geldende bestemmingsplan zijn voor de woonpercelen relatief ruime bouwvlakken opgenomen met als voorwaarde dat er buiten deze bouwvlakken geen gebouwen mogen worden gebouwd. Ter behoud van het open karakter van dit woongebied dient alle erfbebouwing in het bouwvlak te worden geconcentreerd. Daarom zal er voor woonpercelen in Oosterdel geen ontheffing worden verleend aan de positionering van erfbebouwing buiten het bouwvlak. 4.1.2.2 Oppervlakte In de nieuwe bestemmingsplannen zal voor vrijstaande woningen standaard een groter bouwvlak van 15 m diep worden opgenomen. Voor twee-onder-een-kap en rijtjeswoningen geldt een bouwvlak van 12 m diep. Binnen deze bebouwingsvlakken mag uitbreiding van het hoofdgebouw plaatsvinden of mag overige erfbebouwing worden gerealiseerd. Op deze verruiming van het bouwvlak kan voor het uitbreiden van een woning via ontheffing krachtens artikel 4, lid 1 van Bijlage II van het Bor worden geanticipeerd, voor zover de diepte van het bouwvlak in het ter plaatse geldende bestemmingsplan kleiner is. Voorkomen moet worden dat woonerven volledig dichtslibben met bebouwing. Daarom geldt in de eerste plaats als hoofdregel dat de gezamenlijke oppervlakte van het hoofdgebouw, bijbehorende bouwwerken en overige bouwwerken geen bijbehorende bouwwerken zijnde niet meer mag bedragen dan 50 % van de oppervlakte van het deel van het erf dat zich op meer dan 1 m afstand van de voorkant van het hoofdgebouw bevindt. Deze regel sluit aan bij de in het Bor opgenomen randvoorwaarde dat vergunningsvrij plaatsen van bijbehorende bouwwerken alleen mogelijk is als het achtererfgebied voor niet meer dan 50 % is bebouwd. Door te kiezen voor een vergelijkbaar criterium wordt verzekerd dat vergunningsplichtige bouwwerken niet worden “gestapeld” op de vergunningsvrije mogelijkheden waardoor een de dichte bebouwing op woonpercelen zou ontstaan. Daarnaast geldt dat voor de gezamenlijke oppervlakte van bijbehorende bouwwerken in de vorm van aanen uitbouwen en bijgebouwen in ieder geval niet meer mag bedragen dan 50 m². Voor grotere bouwpercelen, meer dan 500 m², geldt hiervoor een ruimer maximum van 75 m². Vanwege de kleinschaligere ruimtelijke structuur is dit ruimere maximum van 75 m² niet van toepassing voor de oudere lintbebouwing. Voor de oude linten blijft in alle gevallen een absoluut maximum van 50 m² aan bijgebouwen, aanen uitbouwen gelden. 4.1.2.3 Hoogte De bebouwing in de historische linten van Langedijk wordt gekenmerkt door een grote variatie van de aard van bebouwing, waarbij de meeste gebouwen één bouwlaag met een steile zadel-, schildof mansardekap, maar ook afwijkende bebouwing voorkomt. Verder is de bebouwing overwegend kleinschalig met een beperkte gevelbreedte. De overige wijken onderscheiden zich veelal door wat moderner architectuur en materiaal- en kleurgebruik. In deze gebieden komt zowel projectmatige als individuele bebouwing voor. De nadruk ligt evenwel op de projectmatige bouw. In de meeste gevallen zijn de woningen in een duidelijke voorgevelrooilijn gebouwd. De bouwmassa varieert overwegend van één tot twee bouwlagen met een kap. De bebouwing heeft over het algemeen een bredere gevel dan de woningen in het historische lint. Verzoeken tot vergroting van de woning waarbij sprake is van aanpassing van gooten bouwhoogtes richten zich in het algemeen op de woningen in de linten. Het verhogen van de gooten bouwhoogte mag er niet toe leiden dat het kleinschalige karakter van het historische lint in gevaar wordt gebracht. Door het hanteren van een goothoogte van maximaal 3,5 m en een bouwhoogte van maximaal 8,5 m kan verruiming gegeven worden aan de woning die aansluit bij de huidige bouwtechnische voorschriften van het Bouwbesluit én blijft het kleinschalige karakter behouden. Indien in individuele gevallen de bestaande gooten nokhoogten hoger zijn, worden deze gehanteerd.

17

Het onderscheid tussen hoofdgebouw en overige bijbehorende bouwwerken op woonpercelen dient ook in de maatvoering tot uitdrukking te komen. Voor het realiseren van bijgebouwen en aanen uitbouwen binnen het bouwvlak gelden qua maatvoering dezelfde bouwregels als voor hoofdgebouwen. Voor vrijstaande bijgebouwen buiten het bouwvlak geldt dat de gooten nokhoogte niet meer mag bedragen dan 3 respectievelijk 5 m. Voor aan- of uitbouwen of aan een woning gebouwde bijgebouwen geldt een iets ruimere maatvoering. In Langedijk doet zich namelijk de behoefte voor om op deze bouwwerken een tweede verdieping te realiseren ter verhoging van het woongenot (bijvoorbeeld voor een extra slaapkamer of een nieuwe badkamer). Ruimtelijk bestaat tegen zo’n tweede verdieping weinig bezwaar mits het onderscheid tussen het hoofdgebouw en overige bebouwing maar gehandhaafd blijft. Een nokhoogte van 5 m is echter te krap om zo’n tweede verdieping te realiseren. Daarom geldt voor aanen uitbouwen en aangebouwde bijgebouwen buiten het bouwlak een maximale nokhoogte van 6,5 m. Om te bewerkstelligen dat de tweede verdieping niet ongelijkvloers hoeft te worden uitgevoerd voor deze bouwwerken ook een iets ruimere regeling ten aanzien van de goothoogte. Deze mag gelijk zijn aan de bovenzijde van de afgewerkte vloer van de eerste verdieping van het hoofdgebouw met een maximum van 3,5 m. Bij de situering van aanen uitbouwen en aangebouwde bijgebouwen buiten het bouwvlak moet tenslotte wel rekening worden gehouden met de ruimtelijke gevolgen voor naburige percelen. Een te massieve bebouwing dicht op de zijdelingse perceelsgrens is ruimtelijk niet gewenst. Binnen een afstand van 3 m tot de perceelsgrens blijft, in afwijking van het voorgaande, voor deze bouwwerken een nokhoogte van maximaal 5 m gehandhaafd. 4.1.2.4 Uitzonderingen: overkappingen en boothuizen Voor twee typen bijbehorende bouwwerken worden uitzonderingen gemaakt op het hiervoor geschetste beleid ten aanzien van bijbehorende bouwwerken bij woningen. Het betreft overkappingen (carports) en boothuizen. Overkappingen en boothuizen, waarvan de laatste met name in het woongebied Oosterdel voorkomen, kunnen net als alle andere bouwwerken die vallen onder de categorie bijbehorende bouwwerken onder bepaalde voorwaarden omgevingsvergunningvrij worden geplaatst. Voor zover ze toch nog omgevingsvergunningsplichtig zijn (omdat de vergunningsvrije mogelijkheden op het erf al door andere bouwwerken zijn benut), ligt het gelet op de aard van deze bouwwerken in de rede om de oppervlakte en hoogte van deze bouwwerken (buiten het bouwvlak) strikter te regelen dan voor andere bijbehorende bouwwerken. Te massale overkappingen en boothuizen zijn ruimtelijke ongewenst. Daarom geldt voor boothuizen en overkappingen een maximale hoogte van 2 3 m. Daarnaast mag de op een erf aanwezige oppervlakte aan overkappingen maximaal 20 m en aan botenhuizen maximaal 30 m² bedragen. Bovendien zal er voor een boothuis alleen maar een ontheffing worden verleend indien het boothuis is gesitueerd in water dat in eigendom is bij degene die ook de eigenaar is van het aangrenzende gronden met een woonbestemming. Dit ter bescherming van de gebruiksmogelijkheden van het openbaar (vaar)water. Tenslotte mogen overkappingen (carports), in afwijking van de 3 m-regel wèl tot in de voorgevel worden geplaatst. Het motief van deze uitzondering is dat onder de oude regels van de Woningwet carports zonder bouwvergunning tot aan de voorgevelrooilijn mochten worden gebouwd. Er zijn in Langedijk zeer veel carports geplaatst onder het ‘oude’ regime. Het ligt in de rede om hierbij aan te sluiten.

18

Artikel 2 Aan de realisering van een bijbehorend bouwwerk bij een woning op het zij- of achtererf kan met in acht name van de volgende regels van het bestemmingsplan worden afgeweken: 1) De gezamenlijke oppervlakte van bijbehorende bouwwerken, andere bouwwerken geen gebouwen zijnde en het hoofdgebouw bedraagt niet meer dan 50 % van het deel van het erf dat zich op meer dan 1 m afstand van de voorkant van het hoofdgebouw bevindt. 2) Voor een uitbreiding van het hoofdgebouw (woning) gelden verder de volgende regels: a) de uitbreiding dient te worden gerealiseerd binnen: i) het op de plankaart aangegeven bouwvlak, of; ii) het denkbeeldig vlak tussen de op de plankaart aangegeven voorgevelrooilijn dan wel de voorgevel van de oorspronkelijke woning en de denkbeeldige verlenging van de zijgevels van de oorspronkelijke woning tot een afstand van 15 m bij vrijstaande woningen en 12 m bij overige woningen gerekend vanaf de voorgevelrooilijn dan wel de voorgevel, indien er op plankaart geen bouwvlak is aangegeven of het op de plankaart aangegeven bouwvlak minder diep is; b) de afstand tot de zijdelinge perceelsgrens mag niet minder dan 3 m bedragen dan wel de bestaande afstand indien deze minder is; c) in afwijking van het bepaalde onder a) en b) kan een uitbreiding van het hoofdgebouw ook plaatsvinden op het zijerf buiten het op de plankaart aangeduide bouwvlak dan wel naast de zijgevel van de oorspronkelijke woning mits: i) de zijwaartse verbreding van de uitbreiding ten hoogste 3 m bedraagt; ii) de breedte van het hoofdgebouw, na uitbreiding, niet meer bedraagt dan 10 m; iii) de uitbreiding tenminste 1 m uit de zijdelinge perceelgrens blijft of de afstand tussen de uitbreiding en de grens van openbaar toegankelijk gebied tenminste 1,5 m bedraagt; iv) er sprake blijft van een eenduidige kapvorm; v) de uitbreiding niet leidt tot een onevenredige aantasting van: - de gebruiksmogelijkheden van aangrenzende gronden en, - het straat- en/of bebouwingsbeeld; d) de gooten bouwhoogte mogen niet meer dan respectievelijk 3,5 m en 8,5 m bedragen, dan wel de bestaande hoogten indien deze meer zijn. 3) Voor het bouwen van een aanen uitbouw of een bijgebouw bij een woning gelden verder de volgende regels: a) een bijgebouw, aan- of uitbouw mag zowel binnen als buiten een onder 2), onderdeel a) bedoeld vlak worden gebouwd; b) voor het bouwen van een bijgebouw, aan- of uitbouw binnen een onder 2), onderdeel a) bedoeld vlak is het bepaalde onder 2, sub d) van overeenkomstige toepassing; c) voor het bouwen van een bijgebouw, aan- of uitbouw buiten een onder 2), onderdeel a) bedoeld vlak gelden de volgende regels: i) een bijgebouw aan- of uitbouw dient ten minste 3 m achter de voorgevel van het hoofdgebouw te worden gebouwd, dan wel de bestaande afstand indien deze afwijkt; ii) de gezamenlijke oppervlakte van aanen uitbouwen en bijgebouwen mag op een erf buiten het onder 2, sub a) bedoelde vlak niet meer dan 50 m² bedragen, met dien verstande dat indien het bouwperceel groter is dan 500 m² de oppervlakte van aanen uitbouwen en bijgebouwen niet meer mag bedragen dan 75 m²; iii) de goothoogte van aanen uitbouwen en aan het hoofdgebouw gebouwde bijgebouwen mag niet meer dan de hoogte van de bovenzijde van de afgewerkte vloer van de eerste verdieping van het hoofdgebouw bedragen tot een maximum van 3,5 m; iv) de bouwhoogte van een aanen uitbouw en een aan het hoofdgebouw gebouwd bijgebouw mag niet meer dan 6,5 m bedragen, met dien verstande dat: - de bouwhoogte van een aanen uitbouw en aan het hoofdgebouw gebouwde bijgebouw minimaal 1 m lager is dan de bouwhoogte van het hoofdgebouw;

19

-

de bouwhoogte van een aanen uitbouw en een aan het hoofdgebouw gebouwde bijgebouw dat binnen een afstand van 3 m tot de bouwperceelgrens wordt gebouwd, niet meer dan 5 m mag bedragen; v) de goothoogte van een vrijstaand bijgebouw mag niet meer dan 3 m bedragen, dan wel de bestaande goothoogte indien deze meer is; vi) de bouwhoogte van een vrijstaand bijgebouw mag niet meer dan 5 m bedragen, dan wel de bestaande bouwhoogte indien deze meer is; vii) voor de bouw van een bijgebouw in de vorm van een botenhuis geldt dat: - de bouwhoogte in afwijking van iv) en vi) niet meer mag bedragen dan 3 m; - de gezamenlijke oppervlakte aan botenhuizen mag niet meer bedragen dan 30 m². 4) Voor het bouwen van overkappingen gelden verder de volgende regels: a) een overkapping dient achter de voorgevel van het hoofdgebouw te worden gebouwd; b) de gezamenlijke oppervlakte van overkappingen op een erf mag niet meer dan 20 m² bedragen; c) de bouwhoogte van een overkapping mag niet meer dan 3 m bedragen. 5) Voor de bebouwingsregels onder 2) en 3) geldt dat de in deze regels opgenomen bebouwingsregels ook mogen worden toegepast ten behoeve van een functiewijziging bij een woning, mits deze functiewijziging in overeenstemming is met de daarvoor in paragraaf 4.10.1 opgenomen regels. 6) Op de hiervoor onder 1) tot en met 5) genoemde regels gelden de volgende uitzonderingen: a) de onder 2) en 3) genoemde bebouwingsregels zijn niet van toepassing voor een woning die is aangewezen als een monument of een karakteristiek bouwwerk; b) de mogelijkheid van het bouwen van een bijgebouw, aan- of uitbouw buiten het bouwvlak als bedoeld in 3), onderdeel a) en c) is niet van toepassing voor het gebied dat valt onder het bestemmingsplan Oosterdel; c) de onder 3), onderdeel c), sub ii) genoemde bebouwingsregels (grote kavelbeleid) zijn niet van toepassing voor de oude lintbebouwing zoals aangegeven op de bij deze notitie horende kaart.

4.2 Bijbehorende bouwwerken bij overige gebouwen Behalve bij woningen kan via artikel 2.12, lid 1, sub a Wabo ook van het bestemmingsplan worden afgeweken voor de bouw van bijbehorende bouwwerken bij overige gebouwen. Hier kan onder andere onder worden verstaan: scholen, winkels, hotels, kantoren en andere bedrijfsgebouwen. De voorwaarden die daarvoor krachtens het Bor gelden zijn vrijwel dezelfde als bij woningen. Voor bijbehorende bouwwerken bij overige bouwwerken binnen de bouwde kom bevat het Bor geen beperkingen. Buiten de bebouwde kom gelden de volgende restricties:  bouwwerk niet hoger dan 5 m, tenzij het gaat om een kas of een bedrijfsgebouw van lichte constructie ten behoeve van een agrarisch bedrijf;  het aansluitende terrein blijft voor 50 % onbebouwd en de oppervlakte die volgens het bestemmingsplan voor bebouwing in aanmerking komt wordt met maximaal 50 % overschreden;  oppervlakte van het bouwwerk is niet meer dan 150 m². 4.2.1 Beoordelen per geval Vanwege de diversiteit aan functies die voor een ontheffing in aanmerking komen en vanwege de verspreide ligging van deze “overige gebouwen” binnen de gemeente, is het niet mogelijk voor dergelijke uitbreidingen een algemeen toetsingskader op te stellen.

20

Per concreet geval zal bepaald worden of een uitbreiding wel of niet past binnen het stedenbouwkundige beeld ter plaatse. In ieder geval zal de uitbreiding buiten de bebouwde kom er niet toe mogen leiden dat het aansluitende terrein voor meer dan 50% bebouwd is en de oppervlakte die op grond van het geldende bestemmingsplan voor bebouwing in aanmerking komt met meer dan 50% wordt overschreden. Een bijbehorend bouwwerk bij een ander gebouw buiten de bebouwde kom moet dus gerealiseerd worden binnen dergelijke ten behoeve van bebouwing begrensde gronden. Onder de vorige regeling van artikel 3.23 Wro gold deze dubbele 50 %-eis ook voor uitbreidingen bij andere gebouwen binnen de bebouwde kom. De ontheffingsregeling onder de Wabo is op dit punt verruimd. Om ongewenste verdichting en verstening binnen de bebouwde kom te voorkomen, blijft in Langedijk echter als beleidslijn gelden dat de uitbreiding bij een overig gebouw binnen de bebouwde kom ook niet mag leiden tot meer dan 50 % bebouwing van het aansluitende terrein. Alleen voor de bedrijfsterreinen kan, vanwege de wenselijkheid van compact gebruik van deze gronden, het realiseren van een bijbehorend bouwwerk leiden een hoger bebouwingspercentage mits dit bouwwerk binnen het bouwvlak wordt gebouwd. Binnen het bouwperceel geldt voor bedrijfsterrein een maximaal bebouwingspercentage van 100 %. Bij het realiseren van een bijbehorend bouwwerk bij een overig gebouw moet ook gekeken worden naar de (beschikbare) parkeercapaciteit. Het komt nogal eens voor dat “overige gebouwen” zijn gelegen in een woongebied (denk bijvoorbeeld aan school- en verenigingsgebouwen). Deze functies kunnen het woon- en leefmilieu ter plaatse beïnvloeden. Dit vooral wanneer de functie veel bezoekers trekt en/of er een grote behoefte bestaat aan parkeergelegenheid. Uitgangspunt is dat er voldoende parkeergelegenheid op eigen terrein of in de nabije omgeving beschikbaar dient te zijn en dat er geen onevenredige gevolgen voor de verkeersdoorstroming en verkeersveiligheid ter plaatse mogen ontstaan. Verder dient de uitbreiding te passen binnen de overige gemeentelijke sectorale nota’s en te voldoen aan de geldende milieuregelgeving. Vindt op het moment van de aanvraag reeds een onevenredige aantasting van het woon- en leefmilieu plaats of is er zelfs sprake van een saneringssituatie, dan wordt er uiteraard geen ontheffing verleend. 4.2.2 Kassen Kassen worden in ieder geval van de bovengenoemde ontheffingsmogelijkheid uitgezonderd. Het agrarisch gebied van de gemeente Langedijk behoort niet tot het concentratiegebied voor de glastuinbouw. Nieuwvestiging van volwaardige glastuinbouwbedrijven behoort daarmee niet tot de mogelijkheden. Bestaande glastuinbouwbedrijven zijn in de geldende bestemmingsplanregeling als zodanig aangeduid. Binnen de met “glastuinbouwbedrijven” aangeduide bouwvlakken is het mogelijk het gehele bouwvlak met kassen te bebouwen. Binnen de overige agrarische bouwpercelen is krachtens het geldende bestemmingsplan uitsluitend ondersteunend glas toegestaan met de een maximum oppervlakte van 2000 m². De huidige planregeling biedt dus al voldoende mogelijkheden voor het plaatsen van kassen bij agrarische bedrijven. Voorop het bovenop deze mogelijkheden met toepassen van de afwijkingsmogelijkheid van het Bor toelaten van 150 m² aan (extra) kassen bestaat daarom geen aanleiding. Artikel 3 Voor de bouw van een bijbehorend bouwwerk bij een overig gebouw kan met in acht name van de volgende regels van het bestemmingsplan worden afgeweken: 1) Het bijbehorend bouwwerk wordt op het zijerf of op het achtererf van het hoofdgebouw gesitueerd en voldoet aan de volgende regels: a) de oppervlakte van het aansluitend terrein of bouwperceel mag, na realisering van het bijbehorende bouwwerk, niet meer dan voor 50 % zijn bebouwd met het hoofdgebouw, bijbehorende bouwwerken en overige bouwwerken, geen gebouwen zijnde; b) de uitbreiding past binnen de overige gemeentelijke sectorale nota’s, voldoet aan de geldende milieuregelgeving en leidt niet tot een onevenredige aantasting van het woon-

21

een leefklimaat; c) de afstand tussen het bijbehorend bouwwerk en het openbaar toegankelijk gebied bedraagt minimaal 1,5 m; d) na realisering van het bijbehorend bouwwerk blijft er op bouwperceel of in de directe omgeving daarvan voldoende parkeergelegenheid aanwezig voor de functie die op/vanaf dit perceel wordt uitgeoefend. Voorts mag de bouw van het bijbehorend bouwwerk niet leiden tot onevenredige gevolgen voor de verkeersdoorstroming en de verkeersveiligheid ter plaatse. 2) Het onder 1), onderdeel a) bedoelde maximum bebouwingspercentage is niet van toepassing op de bouw van een bijbehorend bouwwerk bij een bedrijfsgebouw op een bedrijventerrein. 3) De bouw van het bijbehorende bouwwerk betreft niet: a) de bouw van een kas bij een agrarisch bedrijf; b) de bouw van een bijbehorend bouwwerk bij een overig gebouw dat is aangewezen als een monument of een karakteristiek bouwwerk.

4.3 Balkons of terrassen op aanen bijgebouwen De realisering van een hekwerk op een bijbehorend bouwwerk is omgevingsvergunningplichtig. In de jurisprudentie is bepaald dat de hoogte van hekwerken of balkons wordt gemeten vanaf het maaiveld. Vanuit het oogpunt van beeldkwaliteit en privacy worden geen hekwerken op (vrijstaande) bijgebouwen toegestaan. Op een uitbreiding van een woning wordt medewerking aan de realisering van een hekwerk (en daarmee de realisering van een terras) slechts overwogen indien het hekwerk geen aantasting betekent van de beeldkwaliteit ter plaatse. Verder mag de hoogte van het hekwerk maximaal 1,2 m zijn, gemeten vanaf de voet van het hekwerk. Daarnaast dient het hekwerk op een afstand van minstens 2 m van de zijdelingse perceelsgrens te worden gesitueerd, tenzij betrokken buren schriftelijk verklaren dat zij tegen de realisering van het terras geen bezwaar hebben (deze voorwaarde is direct te herleiden tot het in het Burgerlijk Wetboek opgenomen burenrecht). Tenslotte mag het hekwerk, gemeten vanaf het aansluitende terrein, niet hoger zijn dan 5 m. Artikel 4 Voor de bouw van balkon of terras op een bijbehorend bouwwerk kan met in acht name van de volgende regels van het bestemmingsplan worden afgeweken: a) een terras of balkon wordt gerealiseerd op een bij het hoofdgebouw aangebouwd bijbehorend bouwwerk; b) de hoogte van het voor het balkon of terras te realiseren hekwerk bedraagt maximaal 1,2 m, gerekend vanaf de voet van het hekwerk en de totale hoogte van het bijbehorend bouwwerk inclusief hekwerk bedraagt niet meer dan 5 m; c) de realisering van terras of balkon is in overeenstemming met het privaatrechtelijke burenrecht.

4.4 Overgangsregeling bijbehorende bouwwerken In Langedijk doet zich op diverse plekken de situatie voor dat de oppervlakte aan bij woningen aanwezige bijgebouwen (buiten het bouwvlak) in werkelijkheid groter is dan 50 m². Veelal betreft het oude agrarische schuren en/of kassen die de oorspronkelijke functie hebben verloren. Aangezien in de vigerende bestemmingsplannen meestal in bijgebouwenregeling is opgenomen op

22

grond waarvan maximaal 50 m² aan bijgebouwen/erfbebouwing is toegestaan, vallen deze bijgebouwen onder het (in het bestemmingsplan opgenomen) overgangsrecht. Het overgangsrecht laat in het algemeen gedeeltelijke vernieuwing/verandering toe. Oudere bestemmingsplannen staan overigens ook nog gedeeltelijke uitbreiding toe (veelal 10/15%). Het overgangsrecht is -hoewel ter bescherming van bestaande rechten- uiteindelijk erop gericht dat hetgeen in strijd met de bestemming aanwezig is, langzamerhand verdwijnt. Regelmatig wordt een aanvraag ingediend voor het geheel vernieuwen van een op basis van het geldende bestemmingsplan te groot, bestaand bijbehorend bouwwerk, dan wel het vervangen van een aantal bouwsels door één nieuw bouwwerk. Het nadeel is dat de bebouwing in verouderde staat aanwezig blijft en zo nu en dan (in het kader van onderhoud) wordt opgelapt. Om verkrotting te voorkomen, is het wenselijk om in voorkomende gevallen toch vernieuwing in de vorm van sloop en nieuwbouw toe te staan. In dat geval dient wel ruimtelijke winst te worden bereikt, in die zin dat het totale oppervlak van de te vernieuwen bebouwing afneemt. Daarnaast geldt dat bij de sanering van oude kassen de vervangende nieuwbouw niet uit nieuwe kassen kan bestaan. Grootschalige kassenbouw is namelijk niet in overeenstemming met een woonfunctie. Om de verwijdering van vervallen, niet binnen het bestemmingsplan passende erfbebouwing in de vorm van bijgebouwen en/of aan- of uitbouwen te stimuleren, kan ten behoeve van saneringssituaties van de reguliere regels zoals aangegeven in 4.1 en 4.2 voor wat betreft de maximaal toegestane oppervlakte aan bebouwing worden afgeweken. Dat houdt in dat onder de voorwaarde dat de bestaande bebouwing wordt verwijderd, maximaal 50% van het surplus aan bijgebouwen en aanen uitbouwen mag worden teruggebouwd bovenop de bebouwingsmogelijkheden van het bestemmingsplan. Onder het surplus wordt verstaan: a) voor bijbehorende bouwwerken bij woningen: het verschil tussen oppervlakte aan bijgebouwen, aanen uitbouwen en overige bijbehorende bouwwerken (waaronder kassen) die feitelijk aanwezig is buiten het in artikel 2, lid 2, sub a, onder ii) bedoelde vlak en de oppervlakte die voor deze bouwwerken volgens de regels van paragraaf 4.1 maximaal is toegestaan (maximaal 50 m² of 75 m² in geval van een grote kavel). b) voor bijbehorende bouwwerken bij overige gebouwen: het verschil tussen oppervlakte aan bijgebouwen, aanen uitbouwen en overige bijbehorende bouwwerken (waaronder kassen) die feitelijk aanwezig is buiten het in artikel 2, lid 2, sub a, onder ii) bedoelde vlak en de oppervlakte die voor deze bouwwerken volgens de bebouwingsvoorschriften van het bestemmingsplan maximaal is toegestaan. Ter verduidelijking het volgende voorbeeld. Op een woonperceel X is nu 90 m² aan bijgebouwen buiten het bouwvlak aanwezig. Er kan maar ontheffing worden verleend tot 50 m² aan bijgebouwen. Het surplus is dus 90 m² – 50 m² = 40 m². Als deze 90 m² aan bijgebouwen wordt gesaneerd, mag er in totaal 70 m² worden teruggebouwd. Deze 70 m² is opgebouwd uit de 50 m² die volgens paragraaf 4.1 mogelijk is en de 50 % van het surplus van 40 m² = 20 m². 2 Stel dat er ook nog 20 m aan bijgebouwen binnen het bouwvlak wordt gesaneerd. Dan telt dit oppervlakte niet mee voor de berekening van het surplus. Ter handhaving van karakteristieke bijbehorende bouwwerken is het wenselijk om de voorgestelde saneringsregeling te verruimen. Zo is enkele jaren geleden medewerking verleend aan de herbouw van een karakteristieke koolschuur, waarbij de bestaande maatvoering (oppervlakte en gooten bouwhoogte) is gehanteerd. Om deze reden wordt voorgesteld in voorkomende gevallen medewerking te verlenen aan de herbouw van ten hoogste 100% van het surplus aan bijgebouwen op een bouwperceel, volgens de bestaande maatvoeringen, voor zover het een karakteristiek gebouw betreft dat op een historisch verantwoorde wijze wordt gereconstrueerd. Het vorenstaande zal dienovereenkomstig worden toegepast indien het bebouwing betreft waarop het overgangsrecht nog niet van toepassing is. Het gaat dan om bebouwing (in gebruik) in strijd

23

met het geldende bestemmingsplan welke bij een herziening van het bestemmingsplan onder het overgangsrecht zal worden gebracht. Artikel 5 Aan de vervanging van een bijbehorend bouwwerk dat onder het overgangsrecht van het bestemmingsplan valt, kan met in acht name van de volgende regels van het bestemmingsplan en de in paragraaf 4.1 en 4.2 opgenomen regels (artikel 2 en 3) ten aanzien van de maximale toegestane oppervlakte aan bebouwing worden afgeweken: a) na verwijdering van het bijbehorende bouwwerk of de bijbehorende bouwwerken die vallen onder het overgangsrecht mag maximaal 50 % van het surplus aan bijbehorende bouwwerken als één of meerdere nieuwe bijbehorende bouwwerken worden teruggebouwd. Onder het surplus wordt verstaan: i) voor bijbehorende bouwwerken bij woningen: het verschil tussen oppervlakte aan bijgebouwen, aanen uitbouwen en overige bijbehorende bouwwerken (waaronder kassen) die feitelijk aanwezig is buiten het in artikel 2, lid 2, sub a, onder ii) bedoelde vlak en de oppervlakte die voor deze bouwwerken volgens artikel 2 maximaal is toegestaan (maximaal 50 m² of 75 m² in geval van een grote kavel); ii) voor bijbehorende bouwwerken bij overige gebouwen: het verschil tussen oppervlakte aan bijgebouwen, aanen uitbouwen en overige bijbehorende bouwwerken (waaronder kassen) die feitelijk aanwezig is buiten het in artikel 2, lid 2, sub a, onder ii) bedoelde vlak en de oppervlakte die voor deze bouwwerken volgens de bebouwingsvoorschriften van het bestemmingsplan maximaal is toegestaan; b) de nieuw op te richten bijbehorende bouwwerken mogen geen kassen zijn; c) indien er slechts tot een gedeeltelijk verwijdering van de onder het overgangsrecht vallende bijbehorende bouwwerken wordt overgegaan, mag de oppervlakte aan bijbehorende bouwwerken die mag worden teruggebouwd niet meer bedragen dan een evenredige verlaging van het surplus; d) afgezien van het bepaalde in het eerste lid, blijven de bebouwingsregels voor bijbehorende bouwwerken bij woningen en overige gebouwen uit de artikelen 2 en 3 van overeenkomstige toepassing; e) in afwijking van het voorgaande mag tot 100 % van het surplus worden teruggebouwd indien er sprake is van de vervanging van een karakteristiek bijbehorend bouwwerk en het nieuwe bijbehorende bouwwerk op dezelfde locatie, volgens de bestaande maatvoeringen en op een historisch verantwoorde wijze wordt gebouwd; f) het voorgaande is van overeenkomstige toepassing op bijbehorende bouwwerken waarvan redelijkerwijze kan worden aangenomen dat zij bij de eerstvolgende herziening van het ter plaatse geldende bestemmingsplan onder het overgangsrecht zullen worden gebracht.

4.5 Nutsvoorzieningen Gebouwen ten behoeve van openbare nutsvoorzieningen zijn vergunningsvrij indien ze niet hoger zijn dan 3 m en de bruto-vloeroppervlakte minder dan 15 m² bedraagt. Onder dit type bouwwerken wordt tevens verstaan: gebouwen voor de waterhuishouding, het meten van de luchtkwaliteit, het telecommunicatieverkeer, het openbaar vervoer of het weg-, spoorweg-, water of luchtverkeer. Aan de afwijking van het bestemmingsplan ten behoeve van de realisering van een nutsvoorziening kan medewerking verleend indien wordt onderbouwd waarom een openbare nutsvoorziening met een grotere omvang noodzakelijk is dan vergunningsvrije mogelijkheden dan wel de mogelijkheden die het bestemmingsplan biedt. In een aantal bestemmingsplannen een binnenplanse ontheffingsbevoegdheid ten behoeve van gebouwen voor openbare nutsvoorzieningen opgenomen.

24

Er kan medewerking worden verleend voor een openbare nutsvoorziening van één bouwlaag met een oppervlakte van maximaal 50 m² en een hoogte van maximaal 5 m. Artikel 6 Voor de bouw van een openbare nutsvoorziening kan met in acht name van de volgende regels van het bestemmingsplan worden afgeweken: a) de oppervlakte van de openbare nutsvoorziening bedraagt maximaal 50 m²; b) de nutsvoorziening bestaat uit één bouwlaag met een hoogte van maximaal 5 m; c) de noodzakelijkheid van de nutsvoorziening is in voldoende mate aangetoond.

4.6 Dakkapellen en dakopbouwen Er worden bij de gemeente Langedijk zeer regelmatig bouwplannen ingediend voor het aanbrengen van veranderingen in de dakconstructie ter vergroting van de leefruimte in of het gebruiksoppervlak van een gebouw. Dit kan de vorm aannemen van een dakkapel of een dakopbouw. 4.6.1 Dakkapellen Een dakkapel is een bescheiden uitbouw in de kap, bedoeld om de lichttoevoer te verbeteren en het bruikbaar (woon)oppervlak te vergroten. Anders gezegd, een constructie ter vergroting van een gebouw, welke zich tussen de dakgoot en de nok van een dakvlak bevindt, waarbij deze constructie onder de noklijn is gelegen en de onderzijde van de constructie in het dakvlak is geplaatst. Dakkapellen zijn, als ze zichtbaar zijn vanuit de openbare ruimte, voor het straatbeeld zeer bepalend. Het Bor biedt de ruimte om een dakkapel op het achterdakvlak of een niet aan het openbaar gebied grenzend zijdakvlak vergunningsvrij te plaatsen. Vergunningsvrije realisering van een dakkapel is ook mogelijk in het voordakvlak of in een aan het openbaar gebied grenzend zijdakvlak voor zover het geldende bestemmingsplan in die mogelijkheid voorziet (zie artikel 3, lid 3 van Bijlage II Bor). Naast deze vergunningsvrije mogelijkheden en wat krachtens het bestemmingsplan is toegestaan kan voor de plaatsing van een dakkapel onder bepaalde voorwaarden van het bestemmingsplan worden afgeweken. Het plaatsen van een dakkapel mag echter nooit ten koste gaan van de karakteristiek van het schuine dak, de dakkapel dient met pannen omsloten te zijn. Een dakkapel mag nooit domineren in het silhouet van het dak, de noklijn van het dak moet vanaf de weg zichtbaar blijven en schoorstenen moeten worden gerespecteerd. Bovendien moet de ruimte tussen dakkapel en goot voldoende zijn. Bij meerdere dakkapellen op één doorgaand dak streeft de gemeente naar een herhaling van uniforme exemplaren en een regelmatige rangschikking op een horizontale lijn. De straten Het Mat en De Wup kunnen gezien worden als een apart gebied met 8 woonblokken met hetzelfde type woningen. Er zijn twee typen. Woningen met een langer dakvlak voor en een kort dakvlak achter en woningen met een kort dakvlak voor en een langer dakvlak achter. Veel woningen zijn al voorzien van een (of meer) vergunde dakkapellen. Deze dakkapellen zijn overwegend hetzelfde qua maatvoering en plaatsing in het dakvak. Het verdient aanbeveling om uit stedenbouwkundig en welstandelijk oogpunt deze eenheid in dakkapellen te behouden. Daarom is er voor deze straten een aparte regeling vastgesteld.

25

Artikel 7 Voor de bouw van een dakkapel kan met in acht name van de volgende regels van het bestemmingsplan worden afgeweken: 1) De plaatsing van een dakkapel betreft de plaatsing van een dakkapel op het achterdakvlak van een gebouw en voldoet aan de volgende regels: a) de hoogte van de dakkapel, gemeten vanaf de voet van de dakkapel, mag niet meer dan 2 m bedragen; b) de afstand tussen de onderzijde van een dakkapel en de dakvoet mag niet minder dan 0,5 m en niet meer dan 1 m bedragen; c) de afstand tussen de bovenzijde van een dakkapel en de daknok mag niet minder dan 0,5 m bedragen; d) de afstand van zijkanten van de dakkapel tot de zijkanten van het dakvlak mag niet minder dan 0,5 m bedragen, dan wel de bestaande afstand indien deze minder is, met dien verstande dat een dakkapel op de tussenmuur mag worden geplaatst indien een verzoek tot plaatsing op aangrenzende woningen gelijktijdig wordt ingediend en uitgevoerd. 2) De plaatsing van een dakkapel betreft de plaatsing van een dakkapel op het zijdakdakvlak van een gebouw en voldoet aan de volgende regels: a) de hoogte van de dakkapel, gemeten vanaf de voet van de dakkapel, mag niet meer dan 2 m bedragen; b) de afstand tussen de onderzijde van de dakkapel en de dakvoet mag niet minder dan 0,5 m en niet meer dan 1 m bedragen; c) de afstand tussen de bovenzijde van de dakkapel en de daknok mag niet minder dan 0,5 m bedragen; d) de afstand van de dakkapel tot de voorgevel en de achtergevel van het gebouw mag niet minder dan 1 m bedragen. 3) De plaatsing van een dakkapel betreft de plaatsing van een dakkapel op het voordakdakvlak van een gebouw en voldoet aan de volgende regels: a) de hoogte van de dakkapel, gemeten vanaf de voet van de dakkapel, mag niet meer dan 1,5 m bedragen; b) de afstand tussen de onderzijde van de dakkapel en de dakvoet mag niet minder dan 0,5 m en niet meer dan 1 m bedragen; c) de afstand tussen de bovenzijde van de dakkapel en de daknok mag niet minder dan 0,5 m bedragen; d) de afstand van zijkanten van de dakkapel tot de zijkanten van het dakvlak mag niet minder dan 1 m bedragen, dan wel de bestaande afstand indien deze minder is, met dien verstande dat een dakkapel op de tussenmuur mag worden geplaatst indien een verzoek tot plaatsing op aangrenzende woningen (twee-onder-een-kap of rijtjeswoningen) gelijktijdig wordt ingediend en uitgevoerd. 4) Verder is voor de plaatsing van een dakkapel als bedoeld onder 1) tot en met 3) het advies van de welstandscommissie richtinggevend. 5) Bij bijzondere dakconstructies kan van de voorwaarde dat de afstand tussen de dakkapel en de dakvoet niet meer mag bedragen dan 1 m worden afgeweken mits er in het dakvlak fysiek geen tweede, omgevingsvergunningsvrije dakkapel kan worden gerealiseerd.

26

Artikel 7 A Voor de bouw van een dakkapel in de straten Het Mat en De Wup in Broek op Langedijk kan met in acht name van de volgende regels van het bestemmingsplan worden afgeweken: 1. De plaatsing van een dakkapel betreft de plaatsing van een dakkapel op het achterdakvlak van een gebouw en voldoet aan de volgende regels: a. de hoogte van de dakkapel, gemeten vanaf de voet van de dakkapel, mag niet meer dan 2 m bedragen; b. de dakkapel wordt geplaatst ter hoogte van de zolderverdieping. Voor de positionering in het dakvlak wordt aangesloten bij de voor De Wup en Het Mat al vergunde dakkapellen. c. de afstand van zijkanten van de dakkapel tot de zijkanten van het dakvlak mag niet minder dan 0,5 m bedragen, dan wel de bestaande afstand indien deze minder is, met dien verstande dat een dakkapel op de tussenmuur mag worden geplaatst indien een verzoek tot plaatsing op aangrenzende woningen gelijktijdig wordt ingediend en uitgevoerd. 2. De plaatsing van een dakkapel betreft de plaatsing van een dakkapel op het voordakdakvlak van een gebouw en voldoet aan de volgende regels: a. de hoogte van de dakkapel, gemeten vanaf de voet van de dakkapel, mag niet meer dan 1,5 m bedragen; b. de dakkapel wordt geplaatst ter hoogte van de zolderverdieping. Voor de positionering in het dakvlak wordt aangesloten bij de voor De Wup en Het Mat al vergunde dakkapellen. c. de afstand van zijkanten van de dakkapel tot de zijkanten van het dakvlak mag niet minder dan 1 m bedragen, dan wel de bestaande afstand indien deze minder is, met dien verstande dat een dakkapel op de tussenmuur mag worden geplaatst indien een verzoek tot plaatsing op aangrenzende woningen (twee-onder-een-kap of rijtjeswoningen) gelijktijdig wordt ingediend en uitgevoerd. 3. Verder is voor de plaatsing van een dakkapel als bedoeld onder 1) en 2) het advies van de welstandscommissie richtinggevend. 4. Bij bijzondere dakconstructies kan van de voorwaarde dat de afstand tussen de dakkapel en de dakvoet niet meer mag bedragen dan 1 m worden afgeweken mits er in het dakvlak fysiek geen tweede, omgevingsvergunningsvrije dakkapel kan worden gerealiseerd.

4.6.2 Dakopbouwen De vigerende bestemmingsplannen maken het binnen de gemeente Langedijk (meestal) niet mogelijk om een dakopbouw te realiseren. Een dakopbouw is een toevoeging aan het dak van de bouwmassa die, in tegenstelling tot een dakkapel, niet ondergeschikt is aan het dakvlak. Een dakopbouw verandert het silhouet van het oorspronkelijk dak en kan daardoor een aanzienlijke invloed op het straatbeeld hebben. Daarom dient terughoudend met de plaatsing van dergelijke bouwwerken te worden omgegaan. Een dakopbouw over de nok en een dakopbouw aan de voorzijde van de woning tasten het ruimtelijk beeld vanaf de openbare weg gezien te veel aan. Dergelijke dakopbouwen zijn ruimtelijk niet gewenst. Dakopbouwen dienen in het achtererf worden geplaatst. Daarnaast geldt dat de plaatsing van dit type bouwwerken, om een verlies aan onderscheid tussen hoofd- en bijgebouwen te voorkomen, beperkt dient te blijven tot hoofdgebouwen.

27

Artikel 8 Voor de bouw van een dakopbouw op een gebouw kan met in acht name van de volgende regels van het bestemmingsplan worden afgeweken: a) het gebouw waarop de dakopbouw wordt geplaatst is een hoofdgebouw; b) de dakopbouw wordt aan de achterzijde van het hoofdgebouw geplaatst; c) de bouwhoogte van het hoofdgebouw, voorzien van de dakopbouw, mag niet meer dan 8,5 m bedragen; d) de afstand tussen de onderzijde van een dakopbouw en de dakvoet mag niet minder dan 0,5 m en niet meer dan 1 m bedragen; e) de afstand tussen de zijkanten van de dakopbouw en de zijkanten van de buiten- en/of tussenmuur dient mag niet minder dan 0,5 m bedragen; f) de dakhelling van de dakopbouw en het hoofdgebouw dienen hetzelfde aantal graden te bedragen; g) bij dubbele woningen (twee-onder-kap en rijtjeswoningen) mag de dakopbouw op de tussenmuur worden geplaatst, indien een verzoek tot plaatsing op aangrenzende woningen gelijktijdig wordt ingediend en uitgevoerd; h) voor de plaatsing van een dakopbouw is het advies van de welstandscommissie richtinggevend.

4.7 Antenne-installaties Met betrekking tot de bouw van antennes kan een onderscheid worden gemaakt tussen antenneinstallaties voor (mobiele) communicatie netwerken en antenne-installaties voor particulier gebruik. 4.7.1 GSM en UMTS antennes Antenne-installaties voor mobiele telecommunicatie zijn onder bepaalde voorwaarden vergunningsvrij. De in het Bor opgenomen voorwaarden ten aanzien van plaatsing van antennes opgenomen vloeien voort uit de kabinetsnota Nationaal Antennebeleid. De in het Bor opgenomen regeling om met een omgevingsvergunning voor een antenne-installatie van het bestemmingsplan af te wijken geldt voor een antenne-installatie tot een hoogte van 40 m. Het afwegingskader om al dan niet medewerking te verlenen aan de plaatsing van een antenneinstallatie is in een aparte nota, de Nota Antennebeleid gemeente Langedijk, vastgelegd. Artikel 9 Voor de bouw van een antenne-installatie ten behoeve van een communicatienetwerk kan met in acht name van de volgende regels van het bestemmingsplan worden afgeweken: a) de hoogte van de antenne-installatie bedraagt niet meer dan 40 m; b) de plaatsing van de antenne-installatie is in overeenstemming met de Nota Antennebeleid gemeente Langedijk.

4.7.2 Particuliere zend-/ontvangstinstallaties Antenne-installaties voor particulier gebruik komen in dit digitale tijdperk nog steeds voor, zij het sporadisch. Deze installaties vallen niet binnen de kaders van de voornoemde kabinetsnota Nationaal Antennebeleid of de gemeentelijke nota voor het antennebeleid. Onder bepaalde

28

voorwaarden zijn ook deze installaties omgevingsvergunningsvrij (niet hoger dan 5 m, voor een (omgevingsvergunningsvrije schotelantenne geldt een maximale doorsnede van 2 m). In beginsel zal voor de plaatsing van de particuliere zend-/ontvangstinstallaties met deze vergunningsvrije mogelijkheden moeten worden volstaan. Uitgangspunt is dat grotere installaties in het algemeen niet wenselijk zijn vanwege de (te) grote aantasting van het stedenbouwkundige beeld. In een concreet geval kan worden beoordeeld of plaatsing van het betreffende bouwwerk vanuit stedenbouwkundig oogpunt aanvaardbaar is en worden voorgelegd aan het college. In ieder geval geldt hierbij dat een particuliere antenne niet hoger mag zijn dan 15 m (de maximale hoogtenorm van de bouwverordening).

4.8 Andere bouwwerken, geen gebouwen zijnde Artikel 4, lid 3 Bijlage 2 van het Bor biedt de mogelijkheid om voor de realisering van bouwwerken, geen gebouwen zijnde met een oppervlakte van maximaal 50 m2 en een hoogte van maximaal 10 m met een omgevingsvergunning van het bestemmingsplan af te wijken. Het betreft hier een brede (rest)categorie aan bouwwerken, waaronder erfafscheidingen, zwembaden in de tuin, steigers, tuinmeubilair etc. bij woningen of overige gebouwen. Het kan echter ook gaan om bouwwerken in het publieke domein. Ook voor deze categorie bouwwerken is het stellen van enkele ruimtelijke spelregels noodzakelijk om wildgroei tegen te gaan. 4.8.1 Andere bouwwerken, geen bijbehorende bouwwerken zijnde bij woningen en overige gebouwen Op het erf van een woning of een overig gebouw kunnen ook bouwwerken worden gebouwd die geen gebouw of overkapping zijn. De ruimtelijke gevolgen daarvan zijn over het algemeen beperkt. Uitgangspunt voor deze andere bouwwerken, geen bijbehorende bouwwerken zijnde is dan ook dat ten aanzien van de situering geen beperking geldt, ze mogen op het bouwperceel zowel voor als achter de voorgevelrooilijn wordt geplaatst. Randvoorwaarde is wel dat, de gezamenlijke oppervlakte van bijbehorende bouwwerken, andere bouwwerken, geen bijbehorende bouwwerken zijnde en hoofdgebouw niet meer dan 50 % van de oppervlakte van het bouwperceel bedraagt, tenzij het gaat om een ander bouwwerk, geen bijbehorend bouwwerk zijnde bij een bedrijf op een bedrijventerrein (zie paragraaf 4.1 en 4.2). Het volledig of grotendeels “vol zetten” van percelen of erven is, ook als het gaat om deze bouwwerken, ruimtelijk niet wenselijk. Daarnaast dienen andere bouwwerken die geen bijbehorende bouwwerken zijn qua maatvoering ook te passen bij de overige erfbebouwing. Daarom gelden er, zoals hieronder wordt toegelicht, afhankelijk van het type a bouwwerk, nog enkele nadere eisen ten aanzien van de hoogte en oppervlakte. 4.8.1.1 Erfafscheidingen Erfafscheidingen kunnen ingevolge artikel 2, lid 12 van Bijlage II van het Bor grotendeels omgevingsvergunningvrij worden opgericht. Op het gehele perceel of erf mag een erfafscheiding met een hoogte van maximaal 1 m vergunningsvrij worden opgericht. Erfafscheidingen met een hoogte tussen de 1 en 2 m mogen vergunningsvrij worden als voldaan wordt aan de volgende voorwaarden:  meer dan 1 m achter de voorgevelrooilijn;  meer dan 1 m vanaf het openbaar toegankelijk gebied;  gesitueerd op een perceel waarop al een gebouw staat waarmee de erfafscheiding in functionele relatie staat. In de situaties dat het vergunningsvrij plaatsen van een erfafscheiding niet mogelijk is, dienen deze regels als referentiekader. Dat wil zeggen, dat bij woningen of overige gebouwen grenzend aan het openbaar gebied in afwijking van het bestemmingsplan kan worden overwogen voor de plaatsing

29

van erfafscheidingen achter (het verlengde van) de voorgevelrooilijn tot een hoogte van maximaal 2 m. Het is maatschappelijk een normaal en aanvaard gegeven dat een bebouwd perceel wordt voorzien van een dergelijke erfafscheiding ook omwille van de veiligheid. Het ruimtelijke verschil tussen een perceel dat grenst aan het openbaar gebied en een perceel dat dat niet doet is in dit opzicht van ondergeschikte betekenis. Voor het woongebied “Oosterdel” geldt hier een afwijkende regeling. Vanwege het bijzondere karakter van dit woongebied (zie paragraaf 4.1.2.1) is het aanvaardbaar om in dit gebied ten aanzien van erfafscheidingen wat ruimere mogelijkheden te creëren. Dit houdt in dat binnen dit woongebied erfafscheidingen op het voorerf een hoogte van maximaal 1,5 m, mits zij in een geheel open constructie worden uitgevoerd. Voor erfafscheidingen met een geheel of gedeeltelijk dichte constructie blijft een maximale hoogte van 1 m gelden. 4.8.1.2 Zwembaden De laatste jaren doet zich steeds vaker het verschijnsel voor dat er in de tuin bij woningen zwembaden worden geplaatst. Ruimtelijk bestaat tegen deze ontwikkeling op zich geen bezwaar. Wel dient de omvang van deze bouwwerken in het belang van het behoud van de openheid van erven te worden begrensd. Ter voorkoming van de aantasting van privacy en overlast is de plaatsing van zwembaden op het voorerf niet acceptabel. Ook uit stedenbouwkundig oogpunt is de aanwezigheid van een dergelijk groot bouwwerk op een voorerf niet wenselijk. Dit tast de (zichtbare) openheid van het voorerf en daarmee de beeldkwaliteit teveel aan. Daarom is, in afwijking van de hoofdlijn, plaatsing van zwembaden alleen mogelijk op het zij- of achtererf van een woning. De oppervlakte van het zwembad mag niet groter mag zijn dan 40 m2. De hoogte van een zwembad mag maximaal 1 m bedragen. 4.8.1.3 Steigers Bij woningen aan het water worden in Langedijk langs de oever regelmatig steigertjes gebouwd. Voor de nieuwe woonwijk Twuyverhoek is hiervoor een apart beleidskader vastgesteld, de Notitie privé-oevers Twuyverhoek. Strekking van dit beleidskader is dat er per woning binnen het bouwperceel maximaal 1 steiger is toegestaan die vrijdragend maximaal 1 m uit de oever mag worden gebouwd met een breedte van maximaal 3 m. Bij grotere percelen met een oeverlengte tussen de 15 en 20 m mag de breedte van de steiger maximaal 4 m bedragen. Voor percelen met een grotere oeverlengte dan 20 m geldt een maximale steigerbreedte van 5 m. Deze beleidslijn kan dienovereenkomstig worden gehanteerd bij de realisering van steigers bij woningen op locaties buiten Twuyverhoek. Uiteraard dient de plaatsing van een steiger te passen binnen het beleid en de regelgeving van de betreffende waterbeheerder. 4.8.1.4 Reclame-uitingen Met reclame-uitingen aan of bij gebouwen dient vanwege het potentieel ontsierende karakter van dergelijke bouwwerken terughoudend te worden omgegaan. Alleen in gebieden met commerciële functies zijn reclames op zijn plaats en passend in de omgeving. Voor die gebieden (bedrijventerreinen) kan met de bouw van reclame-uitingen iets minder voorzichtig worden omgesprongen, hoewel ook daar het stellen van grenzen noodzakelijk blijft. Belangrijkste regel is dat er alleen reclame mag worden gemaakt voor diensten of producten die daadwerkelijk in of vanuit het betreffende gebouw worden geleverd of verkocht. Reclame-uitingen dienen in de regel beperkt te blijven tot één reclame-uiting per gevel dan wel één reclame-uiting per erf en mogen niet verlicht of aangelicht worden uitgevoerd. Maar ook op deze hoofdlijn kunnen enkele nuanceringen worden aangebracht. Vanwege de hiervoor genoemde commerciële functie en uitstraling van een bedrijventerrein geldt voor de bedrijventerreinen in Langedijk een iets soepeler regime. Verlichte reclame is daar wel toegestaan en er kunnen daar ook meerdere reclame-uitingen per gevel worden toegelaten. Dit is een voortzetting van de inmiddels al bestaande praktijk.

30

Verder doet zich in de gemeente Langedijk ook buiten de bedrijventerreinen de maatschappelijke behoefte tot het aanbrengen van verlichte reclame voor, met name bij winkelpanden en of kantoorfuncties. Op grond van het gemeentelijke beleid tot dusver zijn dergelijke reclame-uitingen eigenlijk niet toegestaan. Desalniettemin zijn deze lichtreclames in de praktijk toch wel toegepast (al dan niet na gemeentelijke toestemming). Maatschappelijk gezien is enige vorm van verlichte reclame bij een winkel- of bedrijfspand inmiddels een vrij normaal en geaccepteerd verschijnsel. Bovendien hoeft verlichte reclame per definitie niet ontsierender te zijn dan andere, niet verlichte reclamemiddelen. Een absoluut verbod op lichtreclame is naar de huidige maatstaven te strikt en onvoldoende handhaafbaar gebleken. Met dit ontheffingenbeleid wordt de nul-lijn ten aanzien van verlichte reclame daarom losgelaten. Voortaan is, buiten de Langedijker bedrijventerreinen, een beperkte vorm van lichtreclame op een kantoor- winkel- of ander bedrijfspand toegestaan. Dat betekent dat de ene reclame-uiting per gevel ook verlicht mag worden uitgevoerd indien aan enkele nadere voorwaarden ter voorkoming van ontsiering en hinder wordt voldaan 4.8.1.5 Overige andere bouwwerken, geen bijbehorende bouwwerken zijnde De ontheffingsmogelijkheid voor overige andere bouwwerken, geen gebouwen zijnde tot 10 m hoog is voor woningen of overige privéterreinen ruim te noemen. Plaatsing van dergelijke hoge bouwwerken, bij woningen of overige gebouwen is vanwege de ruimtelijke beeldkwaliteit in het algemeen niet wenselijk. Bouwwerken, geen bijbehorende bouwwerken zijnde bij woningen of overige gebouwen dienen ten opzichte van de overige erfbebouwing een ondergeschikt karakter te hebben. Op het voorerf hebben overige bouwwerken een te grote invloed op de ruimtelijke beeldkwaliteit en daarom worden overige bouwwerken geen gebouw zijnde op het voorerf niet toegestaan. Hiervoor wordt volstaan met de vergunningvrije bouwmogelijkheden. Op het achtererf is wel denkbaar dat overige bouwwerken, geen gebouw zijnde met een ondergeschikt karakter worden gebouwd. Dit betekent dat zij niet hoger mogen zijn dan 3 m. Een uitzondering kan worden gemaakt voor het plaatsen van een vlaggenmast tot een hoogte van 6 m. Artikel 10 Voor het bouwen van andere bouwwerken, geen bijbehorende bouwwerken zijnde bij woningen en bij overige gebouwen kan met in acht name van de volgende regels van het bestemmingsplan worden afgeweken: 1) De gezamenlijke oppervlakte van bijbehorende bouwwerken, andere bouwwerken, geen gebouwen zijnde en hoofdgebouw bedraagt niet meer dan 50 % van de oppervlakte van het bouwperceel. 2) Het bepaalde onder 2) geldt niet voor de bouw van een ander bouwwerk, geen bijbehorend bouwwerk zijnde bij een bedrijf op een bedrijventerrein. 3) Voor de bouw van een erf- en perceelsafscheiding gelden verder de volgende regels: a) de bouwhoogte van een erf- en perceelsafscheiding achter (het verlengde van) de voorgevel van een gebouw bedraagt niet meer dan 2 m. Voor de voorgevel bedraagt de hoogte van erf- en perceelafscheidingen niet meer dan 1 m; b) in afwijking van a) mag de hoogte van een erfafscheiding op een voorerf binnen het woongebied Oosterdel maximaal 1,5 m bedragen mits deze erfafscheiding in een geheel open constructie is uitgevoerd. 4) Voor de bouw van een zwembad gelden verder de volgende regels: a) het zwembad wordt geplaatst op een zij- of achtererf van een woning en voldoet aan de volgende regels: i) de oppervlakte van het zwembad is niet groter dan 40 m²; ii) de bouwhoogte van het zwembad bedraagt niet meer dan 1 m. b) per woning mag er maximaal één zwembad worden gerealiseerd.

31

5) Voor de bouw van een steiger gelden verder de volgende regels: a) de steiger wordt gebouwd bij een woning gelegen aan het water en voldoet aan de volgende regels: i) de steiger wordt gebouwd in het water dat binnen de begrenzing van het bouwperceel valt; ii) de steiger wordt tot maximaal 1 m uit de oever/walkant gebouwd , tenzij de betreffende waterbeheerder vanwege de doorvaarbaarheid of toegankelijkheid een kleinere overhang voorschrijft; iii) indien de steiger boven openbaar water hangt, moet deze steiger vrijdragend zijn. iv) de maximale breedte van een steiger bedraagt niet meer dan in onderstaande tabel is weergegeven: oeverlengte perceel

maximale steigerbreedte N.B.: de steigerbreedte wordt gemeten ter plaatse van de oever

< 15 m 15 – 20 m > 20 m

3m 4m 5m

b) per woning mag maximaal één steiger worden gebouwd. 6) Voor het plaatsen van een reclame-uiting gelden verder de volgende regels: a) het plaatsen van de reclame-uiting betreft het aanbrengen van een reclame-uiting op of aan een gebouw en voldoet aan de volgende regels: i) de reclame-uiting heeft betrekking op de diensten of producten die in of vanuit het betreffende gebouw worden geleverd of verkocht; ii) per gevel is maximaal één reclame-uiting toegestaan; iii) de reclame-uiting bevat geen mechanisch bewegende delen, iv) de reclame-uiting is niet daglichtreflecterend en is niet verlicht of aangelicht uitgevoerd; b) het plaatsen van de reclame-uiting betreft het aanbrengen van een reclame-uiting op het erf van een gebouw en voldoet aan de volgende regels: i) de reclame-uiting heeft betrekking op de diensten of producten die in of vanuit het betreffende gebouw worden geleverd of verkocht; ii) per erf is maximaal één reclame-uiting toegestaan; iii) de reclame-uiting wordt geplaatst nabij de entree van het erf of nabij een op het erf aanwezige parkeergelegenheid; iv) de reclame-uiting bevat geen mechanisch bewegende delen, v) de reclame-uiting is niet daglichtreflecterend en is niet verlicht of aangelicht uitgevoerd; vi) de hoogte van de reclame-uiting bedraagt niet meer dan 1,5 m; c) op de onder a) genoemde regels gelden de volgende uitzonderingen: i) de onder onderdeel a), sub ii) en iv) genoemde bebouwingsregels zijn niet van toepassing op het plaatsen van een reclame-uiting bij een gebouw op een bedrijventerrein; ii) de onder onderdeel a), sub iv) genoemde bebouwingsregel is ook niet van toepassing op het plaatsen van een reclame-uiting aan een gebouw gelegen buiten een bedrijventerrein in hoofdzaak bestemd en/of gebruikt voor detailhandel, horeca- of bedrijfsdoeleinden, mits de reclame-uiting de plaatsing van een lichtbak betreft in overeenstemming met de volgende voorwaarden: - bij plaatsing aan de voorgevel voldoen de afmetingen en vorm, inclusief de constructie, aan de volgende eisen: o hoogte maximaal 75 cm; o lengte niet meer dan 50 % van de gevelbreedte met een maximum

32

van 2 m; bij plaatsing haaks op de voorgevel voldoen de afmetingen en vorm, inclusief de constructie, aan de volgende eisen: o hoogte maximaal 90 cm; o uitsteek maximaal 80 cm; o dikte maximaal 25 cm; - materiaal en kleuren vormen geen schril contrast met de materialen en kleuren van de gevel; - de lichtbak wordt aangebracht op de eerste bouwlaag, dat wil zeggen niet hoger dan de scheiding van de begane grond en de eerste verdieping c.q. de onderkant van de raamdorpels van de eerste verdieping; - de lichtuittreding bij een lichtbak aan de gevel alleen aan de voorzijde plaatsvindt; - de hoeveelheid lux afkomstig van de lichtbak geen onevenredige hinder oplevert voor bewoners of gebruikers van belendende panden. d) de onder onderdeel a) sub ii) en iv) genoemde bebouwingsregels zijn niet van toepassing op het plaatsen van een reclame-uiting bij een gebouw op een bedrijventerrein. -

7) Voor de bouw van vlaggenmasten geldt verder de volgende regel: a) de bouwhoogte van vlaggenmasten mag niet meer dan 6 m bedragen. 8) Voor de bouw van andere overige bouwwerken, geen bijbehorende bouwwerken zijnde gelden verder de volgende regels: a) de bouwhoogte van andere overige bouwwerken, geen bijbehorende bouwwerken zijnde, mag niet meer dan 3 m bedragen. b) andere overige bouwwerken, geen gebouw zijnde mogen uitsluitend achter de voorgevel worden gebouwd.

4.8.2 Bouwwerken, geen gebouwen zijnde in het agrarische of natuurgebieden Met de bouw van bouwwerken, geen gebouwen zijnde in het landelijk gebied buiten de (agrarische) bouwvlakken dient ter bescherming van de ruimtelijke kwaliteit zeer terughoudend te worden omgegaan. Hetzelfde geldt voor de bouw van deze bouwwerken in de natuurgebieden. De ter plaatse gelden de bestemmingsplan bieden hiervoor een afdoende regeling al dan niet met een binnenplanse afwijkingmogelijkheid. Buiten de mogelijkheden die het bestemmingsplan zelf biedt zal daarom in beginsel niet worden meegewerkt aan de plaatsing van bouwwerken, geen gebouwen zijnde in deze gebieden. 4.8.3 Bouwwerken, geen gebouwen zijnde in het publieke domein Het komt zo nu en dan voor dat er in de gemeente Langedijk in het publieke domein bouwwerken, geen gebouwen zijnde worden geplaatst die niet in het bestemmingsplan passen (bruggen, kunstwerken etc.). Over het algemeen gebeurt dit in opdracht van de gemeente zelf. Voor deze bouwwerken, geen gebouwen zijnde is het wenselijk om gebruik te kunnen maken van de maximale mogelijkheden van het Bor. Per geval zal hier een stedenbouwkundige afweging moeten plaatsvinden. Artikel 11 Voor het bouwen van bouwwerken, geen gebouwen zijnde in het publieke domein kan met in acht name van de volgende regels van het bestemmingsplan worden afgeweken: a) het bouwwerk is uit verkeerskundig, civieltechnisch of maatschappelijk oogpunt noodzakelijk of zeer wenselijk en stedenbouwkundig aanvaardbaar; b) de oppervlakte van het bouwwerk bedraagt niet meer dan 50 m² en is niet hoger dan 10 m.

33

4.9 Het gebruik van gronden en bouwwerken ten behoeve van evenementen Volgens artikel 4, lid 6 van bijlage II van het Bor kan voor jaarlijks terugkerende evenementen worden afgeweken van de (gebruiks-)bepalingen van het bestemmingsplan. Hieraan is de restrictie verbonden dat het voor een bouwwerk of terrein maximaal om drie evenementen per jaar met een duur van ten hoogte 15 dagen per evenement (inclusief het opbouwen en het afbreken van de voorzieningen ten behoeve van het evenement). Van deze mogelijkheid zal in Langedijk alleen gebruik worden gemaakt als voor het evenement op grond van de APV een evenementenvergunning wordt verleend.

4.10 Gebruikswijzigingen binnen de bebouwde kom Met toepassing van de afwijkingsregels van het Bor kan ook medewerking worden verleend aan een gebruikswijziging van bouwwerken binnen de bebouwde kom al dan niet in samenhang met inpandige bouwactiviteiten, mits dit niet leidt tot een wijziging van het aantal woningen en het gebruik niet meer omvat dan 1500 m². Voor de bepalingen van het aantal woningen moet worden uitgegaan van het aantal woningen dat het bestemmingsplan toestaat en niet het aantal woningen dat feitelijk aanwezig is. 4.10.1 Functiewijzigingen bij woningen Een functiewijziging kan een risico inhouden voor het woon- en leefklimaat ter plaatse. Dit geldt met name wanneer de functie veel bezoekers trekt en/of er een grote behoefte bestaat aan parkeergelegenheid. Met functiewijzigingen bij woningen moet daarom ook voorzichtig worden omgegaan, de woonfunctie dient voorop te blijven staan. Wel liggen er mogelijkheden ten aanzien van nevenactiviteiten, beroep aan huis, mantelzorg en bed and breakfast. 4.10.1.1 Aan huis gebonden beroep In de jurisprudentie wordt een tweedeling gemaakt tussen de zogenaamde vrije beroepen enerzijds en andere beroeps- en bedrijfsmatige activiteiten anderzijds. Onder de vrije beroepen worden in ieder geval verstaan: de arts, advocaat en notaris. Van oudsher worden deze beroepen gerekend tot de woonfunctie, wanneer de woonfunctie in overwegende mate behouden blijft en het bestemmingsplan deze beroepen niet specifiek uitsluit. Voor andere beroeps- en bedrijfsmatige activiteiten bij een woning geldt de omgekeerde benadering. Deze activiteiten zijn in de regel niet binnen een woonbestemming toegestaan. Dergelijke activiteiten kunnen dus slechts in een woning worden uitgeoefend als ze volgens het bestemmingsplan in het bestemmingsplan als niet strijdig met de woonbestemming zijn of hiervoor ontheffing van het bestemmingsplan is verleend. In de vigerende bestemmingsplannen in Langedijk is momenteel een wisselende dan wel helemaal géén regeling ten aanzien van beroepen of bedrijvigheid aan huis van kracht. Uitgangspunt van beleid is dat de uitoefening van een aan huis gebonden beroep of bedrijf bij een woning kan worden toegestaan. Maatschappelijk wordt in toenemende mate een combinatie van wonen en werken als wenselijk ervaren. De moderne digitale communicatiemiddelen maken thuiswerken ook steeds eenvoudiger. Wel gelden er enkele spelregels. Essentieel is dat het om functies gaat die door de aard goed inpasbaar zijn in een woonbuurt en die door de aard en omvang in ruimtelijk opzicht ondergeschikt blijven aan de woonfunctie. In het te voeren beleid is zowel een afbakening van de aard van de functies als een afbakening van de omvang aan de orde. Een aan huisgebonden beroep of bedrijf is mogelijk wanneer het niet leidt tot een verhoging van de parkeerdruk of extra autoverkeer in een mate waarin het

34

woonklimaat onevenredig wordt aangetast. Detailhandel of horeca-activiteiten zijn daarom op voorhand uitgesloten. Bovendien mag de oppervlakte die door het aan huis gebonden beroep of bedrijf in beslag wordt genomen niet meer dan 50m² bedragen.

4.10.1.2 Mantelzorg De maatschappelijke wens om ouderen of andere zorgbehoevenden (zoals bijvoorbeeld lichamelijk of verstandelijk gehandicapte kinderen of inwonende hulpbehoevende ouders) in de thuissituatie te verplegen of verzorgen neemt toe (mantelzorg). Deze ontwikkeling is mede een gevolg van de vergrijzing en past ook binnen landelijke beleidskaders zoals vastgelegd in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Doelstelling van de Wmo is dat mensen zo veel mogelijk voor zichzelf en elkaar zorgen. Mantelzorg wordt aldus door de overheid gestimuleerd. Dat impliceert dat het ruimtelijke beleid ook moet voorzien in de mogelijkheid van (huisvesting voor) mantelzorg in een woonomgeving. Het gemeentelijke beleid met betrekking tot mantelzorg is vastgelegd in de notitie Beleid Kangoeroewoningen d.d. juli 2007. Mantelzorg kan op twee manieren plaatsvinden; in de woning of bij de woning. Van inwoning is sprake als zorgbehoevenden en zorgverleners (tijdelijk) samen één woning bewonen en gezamenlijk gebruik maken van de voorzieningen van de woning zoals de keuken, badkamer en de toegang. In feite wordt de zorgbehoevende dus geheel opgenomen in de huishouding van de zorgverlener waardoor er één huishouden blijft bestaan. Over het algemeen is inwoning in 4 overeenstemming met een reguliere woonbestemming . Bij bijwoning wordt ten behoeve van het verlenen van de mantelzorg voor de zorgbehoevende(n) een aparte of aanvullende woonruimte gerealiseerd die, tot op zekere hoogte, ook beschikt over eigen voorzieningen (sanitair, kookfaciliteiten) maar waarvan een deel van de voorzieningen ook in de hoofdwoning gelegen kunnen zijn. Een dergelijke woonruimte geeft de zorgbehoevenden meer zelfstandigheid en privacy. Er blijft, net als bij inwoning, sprake van één huishouden maar een deel van het huishouden is in een aparte ruimte gehuisvest. Het realiseren van (extra of aparte) woonruimte ten behoeve van mantelzorg kan plaatsvinden in de woning zelf of in de bij deze woning horende erfbebouwing. Het gaat bij bijwoning dan ook meestal om een functiewijziging van bestaande bebouwing die, anders dan bij inwoning, niet altijd past binnen de geldende bestemmingsplanregeling, vooral als woonruimte voor mantelzorg in een aanbouw of bijgebouw is voorzien. De gemeente Langedijk acht het wenselijk om aan de hiervoor genoemde, legitieme verzoeken voor het toestaan van mantelzorg in de vorm van inwoning of bijwoning medewerking te verlenen door van de regels van het geldende bestemmingsplan af te wijken. Wel dient een aantal randvoorwaarden te worden gesteld om te voorkomen dat de verzochte gebruikswijziging leidt tot een toekomstige woningsplitsing en/of de ter plaatse aanwezige bebouwingskarakteristiek wordt aangetast. De vloeroppervlakte die voor de zorgfunctie wordt gebruikt mag niet meer bedragen dan 60 m2. Tevens dient het mantelzorgwonen plaats te vinden in het hoofdgebouw en/of de bij dit gebouw horende aan-, uit en/of aangebouwde bijgebouwen. Vrijstaande bijgebouwen komen niet voor bewoning ten behoeve van het verlenen van mantelzorg in aanmerking omdat dit te gemakkelijk kan leiden tot het realiseren van een volwaardige tweede woning. Een bijkomend argument hiervoor is dat het toevoegen van verblijfsfuncties in vrijstaande bijgebouwen een verhoogde kans op hinder met zich mee brengt. Er wordt dan immers een intensieve gebruiksfunctie op een achtererf of zijerf toegevoegd, met name in situaties waar tuinen en erven direct aan elkaar grenzen is dat een ongewenste ontwikkeling. De gebruiksintensivering van het vrijstaande bijgebouw kan daardoor teveel ten koste gaan van het woongenot van omwonenden. Bovendien is 4

Zie RvS nr. 200709171

35

er ook nog het veiligheidsaspect. Mantelzorgbewoning brengt een verhoogd risico met zich mee bij de noodzaak tot hulpverlening. Achtertuinen zijn, zeker in de bebouwde kom, voor de hulpverleningsdiensten vaak moeilijker bereikbaar dan het hoofdgebouw zelf. Aan het gebruik van andere gebouwen dan woningen voor mantelzorg zal geen medewerking worden verleend. Dat betekent ook dat voor recreatiewoningen, die niet permanent bewoond worden, geen ontheffing mogelijk is ten behoeve van mantelzorg. 4.10.1.3 Bed and breakfast Als meer algemene beleidsdoelstelling geldt dat de recreatieve-toeristische functie van de gemeente Langedijk wordt verstrekt. Kleinschalige logiesaccommodaties als bed and breakfast gelegenheden bij woningen passen daarin. Uitgangspunt daarbij is dat de woonfunctie voorop blijft staan. Voor de vestiging van bed and breakfast voorzieningen zal een aparte beleidsnotitie worden opgesteld. Indien een verzoek om vestiging om een bed and breakfast gelegenheid voldoet aan de voorwaarden van deze notitie zal aan dat verzoek medewerking worden verleend via de afwijkingsregeling van het Bor. Artikel 12 Voor een functiewijziging bij een woning kan met in acht name van de volgende regels van het bestemmingsplan worden afgeweken: 1) De functiewijziging betreft de uitoefening van een aan huis gebonden beroep of bedrijf en voldoet aan de volgende regels: a) het aan huis gebonden beroep of bedrijf wordt uitgeoefend in de woning en/of in een bij de betreffende woning horend bijbehorend bouwwerk, geen overkapping zijnde; b) de gezamenlijke vloeroppervlakte bedraagt niet meer dan 50 m²; c) het aan huis verbonden beroep of bedrijf is geen Type B of C bedrijvigheid als bedoeld in het Activiteitenbesluit; d) degene door of onder wiens verantwoordelijkheid het beroep of bedrijf wordt uitgeoefend is ook de (hoofd)bewoner of gebruiker van de woning; e) het aan huis gebonden beroep of bedrijf betreft geen detailhandel of horeca, met uitzondering van een beperkte verkoop van vakgerelateerde producten als ondergeschikte activiteit en direct in verband met het beroep/bedrijf; f) op de bij de betreffende woning behorende gronden vindt geen buitenopslag plaats van goederen ten behoeve van het aan huis verbonden beroepen of bedrijf; g) in de omgeving van de betreffende woning treedt geen onevenredige vergroting van de verkeers- en parkeerdruk op; h) de activiteit doet geen afbreuk aan het woonkarakter van de omgeving. 2) De functiewijziging betreft het verlenen van mantelzorg en voldoet aan de volgende regels: a) de aanvullende of aparte woonruimte ten behoeve van de mantelzorg wordt gerealiseerd in het hoofdgebouw (woning) en/of in een in een uit- of aanbouw van het hoofdgebouw dan wel in een aan het hoofdgebouw gebouwd bijgebouw; b) de realisering van de aanvullende/aparte woonruimte leidt niet tot een splitsing van de woning in twee zelfstandige woningen en er wordt geen extra ontsluitingsweg op de openbare weg gemaakt; c) die oppervlakte die voor de mantelzorg wordt gebruikt bedraagt niet meer dan 60 m²; d) het aantal personen dat van de onder a. bedoelde woonruimte gebruik zal maken bedraagt niet meer dan twee; e) de noodzaak tot het verlenen van mantelzorg is aangetoond door middel van het overleggen een indicatiebesluit van een bevoegde instantie; f) in de omgeving van de betreffende woning treedt geen onevenredige vergroting van de verkeers- en parkeerdruk op; g) de realisering van de aanvullende/aparte woonruimte leidt niet tot een onevenredige aantasting van de belangen van omwonenden en bedrijven;

36

h) de betreffende woning is niet in gebruik als recreatiewoning.

4.10.2 Gebruikswijzigingen bij overige gebouwen of bouwwerken Met betrekking tot eventuele functiewijzigingen van overige gebouwen of bouwwerken geldt dat hier altijd meer een gevalsafweging moet worden gemaakt. In ieder geval zal de gebruikswijziging moeten voldoen aan de geldende milieuregelgeving. Ten tweede kan een functiewijziging slechts worden overwogen als er op het eigen terrein of in de nabije omgeving voldoende parkeergelegenheid aanwezig is en er geen onevenredige gevolgen voor de verkeersdoorstroming en verkeersveiligheid ontstaan. In Langedijk doet zich in de praktijk de vraag over de mogelijkheid van dergelijke functiewijzigingen vooral voor bij horeca, detailhandel, bedrijvigheid en maatschappelijke dienstverlening en nevenactiviteiten bij agrarisch bedrijven. Hieronder wordt daar per onderwerp nader ingegaan. 4.10.2.1 Horeca De bestaande horecabedrijven in de gemeente Langedijk zijn allen ingepast in de huidige bestemmingsplannen. Deze bestemmingen zijn over het algemeen ruim in die zin dat het bestemmingsplan zelf geen regels stelt ten aanzien van de aard van het horecabedrijf. Functiewijzigingen zijn binnen die ruime horecabestemming meestal dan ook gewoon mogelijk. De vraag naar functiewijziging voor de uitoefening van een horecabedrijf is ruimtelijk meestal dan ook pas relevant als het gaat om een uitbreiding van het aantal horecabedrijven binnen de gemeente Langedijk. Dat wil zeggen, de wens tot nieuwvestiging van een horecabedrijf waar volgens het bestemmingsplan (tot dusver) geen horecabedrijf mogelijk is. Naast die hiervoor genoemde algemene randvoorwaarden (milieu, parkeren) geldt dat een dergelijke nieuwvestiging in overeenstemming met het ruimtelijke beleid van de gemeente Langedijk dat is vastgelegd in de gemeentelijke structuurvisie. In deze structuurvisie is aangegeven dat verdere uitbreiding van horecavoorzieningen in de gemeente Langedijk niet wenselijk is. Derhalve komen verzoeken voor nieuwvestiging van horecabedrijven in afwijking van het geldende bestemmingsplan niet voor ontheffing in aanmerking. 4.10.2.2 Bedrijvigheid en maatschappelijke dienstverlening Uitgangspunt is dat (niet-agrarische) bedrijven zoveel mogelijk op de in de gemeente Langedijk aanwezige bedrijventerreinen worden geconcentreerd. Buiten de zogenaamde aan huis gebonden beroepen of bedrijvigheid wordt in de bebouwde kom ter bescherming van het woon- en leefklimaat niet meegewerkt aan functiewijzigingen voor de vestiging van nieuwe bedrijvigheid. Een uitzondering kan worden gemaakt voor maatschappelijke of kantoorfuncties in gebouwen geen woningen of winkels zijnde. Omgekeerd is een functiewijziging bij bestaande bedrijfspanden binnen de bebouwde kom gesitueerd buiten de bedrijventerreinen wel mogelijk mits die functiewijziging leidt tot een lichtere invulling en voldaan wordt aan de algemene voorwaarden genoemd in paragraaf 4.10.2. Voor de vestiging van zelfstandige kantoorfuncties op bedrijventerreinen zal geen ontheffing van het bestemmingsplan worden verleend. De bedrijventerreinen in Langedijk zijn bedoeld om ook aan zwaardere bedrijvigheid geschikte bedrijfslocaties te kunnen toewijzen. Vestiging van zelfstandige kantoorfuncties, bovenop wat in het bestemmingsplan al rechtstreeks is toegestaan, gaat teveel ten koste van de (beperkte) ruimte voor andere, zwaardere bedrijfscategorieën 4.10.2.3 Detailhandel Het beleid ten aanzien van (de vestiging van) detailhandel is vastgelegd in de gemeentelijke Structuurvisie en het bestemmingsplan “Facetregeling detailhandel op bedrijventerreinen” (een wijziging van de diverse voor de bedrijventerreinen geldende bestemmingsplannen). In het

37

bestemmingsplan Breekland voor bedrijventerrein Breekland is voor detailhandelsactiviteiten een aparte regeling opgenomen. Buiten de aanbodconcentraties wordt in de gemeente Langedijk geen nieuw detailhandelsaanbod toegestaan. Een uitzondering vormt de vestiging van perifere detailhandel: grootschalige winkels met volumineuze detailhandel (voertuigen, boten, meubels, woninginrichting, bouwmarkt, keukens en sanitair). Vestiging van dergelijke winkels in reguliere winkelstraten of nabij woonbebouwing is vaak niet goed mogelijk of wenselijk. Daarom kan aan de vestiging van dergelijke volumineuze detailhandel op de bedrijventerreinen medewerking worden verleend, mits wordt voldaan aan de daarvoor in de facetregeling en de ontheffingsregeling van het bestemmingsplan Breekland opgenomen voorwaarden. De uitoefening van ondergeschikte detailhandel die in het verlengde ligt van de bedrijfsoefening kan op een bedrijventerrein eveneens via (binnenplanse) ontheffing mogelijk worden gemaakt. Voor de duidelijkheid, aan de detailhandelsactiviteiten die niet in overeenstemming zijn met de in de facetregeling en het bestemmingsplan Breekland opgenomen ontheffingsregels zal geen ruimtelijke medewerking worden verleend. 4.10.2.4 Nevenactiviteiten bij agrarische bedrijven Omdat door allerlei ontwikkelingen de inkomsten uit de landbouw onder druk staan, bestaat vaker de wens bij agrariërs om naast de toegestane bedrijfsactiviteiten andere werkzaamheden te mogen uitvoeren. Ter verbetering van de bedrijfseconomische basis voor agrarische bedrijven is het gewenst om de bedrijven meer mogelijkheden te bieden om aanvullende inkomsten te verwerven. Dit kan tevens bijdragen aan verbetering van de leefbaarheid en de ontwikkeling van het recreatief medegebruik van het platteland. Omdat agrarische bedrijvigheid over het algemeen buiten de bebouwde kom is gesitueerd, kan aan de vestiging van nevenactiviteiten bij agrarische bedrijven geen medewerking worden verleend via de buitenplanse afwijkingsmogelijkheid van artikel 2.12, eerste lid, onder a., onder 2° van de Wabo. De huidige bestemmingsplanregeling voor het agrarisch buitengebied in de gemeente Langedijk bevat echter nog geen binnenplanse afwijkingsmogelijkheid. Gevolg hiervan is dat de vestiging van nevenactiviteiten bij agrarische bedrijvigheid met behulp van een ontheffing niet mogelijk is en vooralsnog buiten het kader van dit ontheffingenbeleid valt. Per geval zal moeten worden afgewogen of aan de vestiging van een dergelijke nevenactiviteit via een bestemmingsplanherziening of een omgevingsvergunning met een deugdelijke ruimtelijke onderbouwing medewerking kan worden verleend.

4.11 Wijziging gebruik recreatiewoning voor permanente bewoning Een aantal jaren geleden heeft er landelijk een uitgebreide discussie plaatsgevonden aangaande de permanente bewoning van recreatiewoningen. Uiteindelijk is vanuit de Rijksoverheid aangegeven dat recreatiewoningen die voor/op de peildatum van 31 oktober 2003 reeds werden gebruikt als permanente woning in principe voor legalisatie in aanmerking (kunnen) komen. Legalisatie dient ofwel via wijziging van het desbetreffende bestemmingsplan plaats te vinden ofwel via het verlenen van een ontheffing. Een van de instrumenten om relatief eenvoudig tot legalisering van de bedoelde recreatiewoningen over te kunnen gaan was de opname van een ontheffingsregeling in het BRO en Bro per 1 juni 2007 op grond waarvan burgemeester en wethouders ontheffing konden verlenen voor een wijziging van het gebruik van een recreatiewoning ten behoeve van bewoning, mits de recreatiewoning voldoet aan de eisen van een bestaande woning, de bewoning niet in strijd is met het bepaalde bij of krachtens de Wet milieubeheer, de Wet geluidhinder, de Wet ammoniak en veehouderij of de Reconstructiewet concentratiegebieden en de aanvrager de woning in elk geval op 31 oktober 2003 de recreatiewoning in gebruik had als woning en deze sedertdien onafgebroken bewoont. Deze bepaling is integraal overgenomen in het Bor (artikel 4, lid 10, Bijlage II van het Bor).

38

Binnen de gemeentegrenzen van Langedijk zijn twee campings / recreatieterreinen gelegen: camping Molengroet en De Oude Boomgaard. Bekend is dat ook bij deze terreinen het probleem van permanente bewoning van recreatiewoningen zich voordoet. Momenteel wordt hier in het kader van het gebiedstoezicht de vinger aan de pols gehouden. In de omgevingsvisie is in dit verband aangegeven dat de handhavingsinspanningen kunnen worden opgevoerd indien blijkt dat dit probleem een structureel karakter krijgt. De gemeente Langedijk is aldus van oordeel dat de permanente bewoning van recreatiewoningen dient te worden tegengegaan. Daarom zal geen medewerking worden verleend aan voornoemde ontheffingsmogelijkheid.

4.12 Tijdelijke bouwwerken Bij het plaatsen van tijdelijke bouwwerken gaat het in Langedijk meestal om bouwwerken die geplaatst worden als tijdelijke oplossing in afwachting van de realisering van een definitief bouwplan. Ook voor de vraag of aan de plaatsing van tijdelijke bouwwerken (voor maximaal vijf jaar) in afwijking van het bestemmingsplan kan worden meegewerkt, kunnen moeilijk algemene richtlijnen worden gegeven, dit hangt in grote mate af van de precieze omstandigheden van het geval. In ieder geval gelden er drie globale criteria: a) voor het toestaan van de tijdelijke bouwwerken moet een maatschappelijke noodzaak aanwezig zijn. Dat wil zeggen dat voorzieningen die maatschappelijk gezien wenselijk zijn niet meer beschikbaar zijn of onevenredig worden belemmerd als de plaatsing van de tijdelijke bouwwerken niet wordt toegestaan. Gedacht kan bijvoorbeeld worden aan een school waarvoor als gevolg van de verbouwing van het schoolgebouw tijdelijk noodlokalen moeten worden gerealiseerd die na het gereedkomen van de verbouwing weer worden 5 verwijderd ; b) binnen de geldende bestemmingsplanregels is geen reëel alternatief voor handen; c) de plaatsing van de tijdelijke bouwwerken levert geen onevenredige nadelen op voor de woon- of leefomgeving of andere in het geding zijnde ruimtelijke belangen. Een figuur die regelmatig voorkomt, is het verzoek om het toestaan van een tijdelijke woonruimte in afwachting van het gereedkomen van de eigenlijke woning. Achtergrond hiervan is dat indien de bewoners hun woning als gevolg van (ver)bouw of herbouw tijdelijk moeten verlaten het niet altijd meevalt om elders huisvesting te vinden. Voor die gevallen kan onder bepaalde voorwaarden een tijdelijke woonruimte op het bouwperceel worden toegestaan. Artikel 13 Voor het plaatsen van een tijdelijke woonruimte op een perceel kan met in acht name van de volgende regels van het bestemmingsplan worden afgeweken: a) de tijdelijke woonruimte wordt geplaatst op een erf: i) van een bestaande woning welke ingrijpend wordt verbouwd of wordt gesloopt en wordt vervangen door een nieuwe woning; ii) dat bebouwd is met andere bebouwing of onbebouwd is maar waar een nieuwe woning mag en zal worden gebouwd; b) de bewoners van de tijdelijke woonruimte zijn de bewoners van de bestaande of toekomstige woning; c) de aanwezigheid van de tijdelijke woonruimte wordt toegestaan voor de duur van de 5

Zie in dit verband ook de uitspraken van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State d.d. 17 maart 2010, nrs. 200907936/1/H1 en 200906942/1/H1 waaruit blijkt dat met de tijdelijke ontheffing ex artikel 3.22 Wro geen strikter regime wordt beoogd dan met de oude tijdelijke ontheffing van artikel 17 WRO. Het criterium is dat duidelijk is dat de ontheffing wordt verleend voor een tijdelijke voorziening om te voorzien in een bepaalde behoefte. Niet vereist is dat de behoefte zelf een tijdelijk karakter draagt. Deze lijn kan onder de Wabo worden voortgezet omdat de tijdelijke ontheffing op grond van de Wabo inhoudelijk dezelfde is als 3.22 Wro.

39

(ver)bouwwerkzaamheden met een maximum van twee jaar; d) de tijdelijke woonruimte mag niet eerder worden geplaatst dan nadat de omgevingsvergunning voor de (ver)bouw van de woning is afgegeven; e) de oppervlakte en de hoogte van de tijdelijke woonruimte bedragen niet meer dan respectievelijk 50 m² en 3,5 m.

5. Wijze van toepassing In het vorige hoofdstuk zijn ruimtelijke beleidsregels geformuleerd die aangeven in welke gevallen voor het bouwen en het gebruik van bouwwerken van het geldende bestemmingsplan kan worden afgeweken. In dit hoofdstuk wordt beschreven op welke manier deze beleidsregels toegepast zullen worden. Daarbij komen ook de te volgen procedures aan de orde en worden een aantal algemene uitgangspunten voor de te verrichten belangenafweging geformuleerd.

5.1 Ruimtelijke beoordeling aanvraag omgevingsvergunning in stappen De ruimtelijke beoordeling van een aanvraag om een omgevingsvergunning is niet altijd even eenvoudig. Zo moet bekeken worden wat de aanvrager precies wil, welke mogelijkheden het bestemmingsplan biedt en (soms) in hoeverre het er eigenlijk wel sprake is van een vergunningsplicht. Om deze beoordeling wat te structureren, is in de volgende paragraaf een klein stappenplan opgenomen dat bij iedere aanvraag zal worden doorlopen. Voor de goede orde, een ruimtelijke beoordeling van een aanvraag is natuurlijk niet hetzelfde als het nemen van een besluit over de die aanvraag. 5.1.1 Stappenplan ruimtelijke beoordeling aanvraag omgevingsvergunning De beoordeling van de vraag of er ruimtelijk kan worden meegewerkt aan een project of activiteit waarvoor een omgevingsvergunning wordt aangevraagd vindt plaats aan de hand van de volgende stappen: 1) Beoordeling vergunningsplicht. Als eerste wordt altijd vastgesteld of het project of activiteit wel omgevingsvergunningplichtig is of behoort tot de bouwen/of gebruiksactiviteiten waarvoor krachtens artikel 2 of 3 van het Bijlage II van het Bor geen omgevingsvergunning voor is vereist. Als het laatste het geval is, is verdere gemeentelijke toetsing niet meer nodig want de bouwof gebruiksactiviteit is dan zonder meer toegestaan; 2) Als er wel sprake is van een project of activiteit dat/die omgevingsvergunningsplichtig is, wordt vervolgens onderzocht of dit project of deze activiteit strijdig is met het bestemmingsplan. Bij de toetsing aan het bestemmingsplan wordt niet alleen bekeken of een bouwwerk voldoet aan de bouwregels van het bestemmingsplan maar ook of het gebruik van het te bouwen bouwwerk past binnen de gebruiksbepalingen van het bestemmingsplan. Daarbij is niet alleen het feitelijke gebruik van belang maar moeten ook de gebruiksmogelijkheden worden beoordeeld. In de jurisprudentie is het in dit verband een vaste lijn dat niet alleen moet worden onderzocht of het beoogde bouwwerk kan worden gebruikt overeenkomstig de geldende bestemming maar ook of het bouwwerk met het oog op een zodanig gebruik wordt opgericht. Dit impliceert dat een bouwplan in strijd is met het bestemmingsplan als redelijkerwijs valt aan te nemen dat het bouwwerk uitsluitend of mede zal worden gebruikt voor andere doeleinden dan die waarin de bestemming voorziet. Voor de toets aan het bestemmingsplan zal zoveel mogelijk gebruik worden gemaakt van de gegevens die door een aanvrager van een omgevingsvergunning op grond van artikel 2.3 van de Regeling omgevingsrecht (Mor) bij zijn aanvraag moet aanleveren; 3) Als uit de bestemmingsplantoets blijkt dat de aanvraag om een omgevingsvergunning voor een bepaald project of activiteit in overeenstemming is met het geldende bestemmingsplan kan verdere toepassing van de in deze beleidsnota vastgelegde (ruimtelijke) beleidsregels

40

4)

5)

6)

7) 8)

9)

achterwege blijven. De verdere afwikkeling van een dergelijke vergunningsaanvraag valt buiten het bestek van deze nota; Voor aanvragen om een omgevingsvergunning voor een bouwwerk dat of een activiteit die niet in overeenstemming is met het geldende bestemmingsplan (voor aanvragen die op grond van artikel 3 van Bijlage II van het Bor omgevingsvergunningsplichtig zijn is dit uiteraard per definitie het geval) wordt vervolgens onderzocht of deze vallen onder de reikwijdte van een binnenplanse afwijkingsbevoegdheid of behoren tot de planologische kruimelgevallen van artikel 4 van Bijlage II van het Bor; Indien dat niet het geval is, wordt de gevraagde omgevingsvergunning in beginsel geweigerd (tenzij er sprake is van een project of activiteit welke voorzien is van een goede ruimtelijke onderbouwing waardoor er naar het oordeel van het gemeentebestuur toch aanleiding bestaat om via een bestemmingsplanherziening of een omgevingsvergunning krachtens artikel 2.12, lid 1, onder a., onder 3° Wabo (projectbesluit) mee te werken); Aanvragen om een omgevingsvergunning waarvan is vastgesteld dat zij behoren tot de in artikel 4 van Bijlage II van het Bor genoemde gevallen of vallen onder de reikwijdte van een in het betreffende bestemmingsplan opgenomen afwijkingsregeling ex artikel 3.6 Wro worden getoetst aan de in hoofdstuk 4 van de deze nota opgenomen ruimtelijke beleidsregels; Aanvragen om omgevingsvergunningen die niet in overeenstemming zijn met de onder 6) bedoelde ruimtelijke beleidsregels worden geweigerd; Aanvragen om omgevingsvergunningen die wel in overeenstemming zijn met de onder 6) bedoelde ruimtelijke regels komen in aanmerking voor planologische medewerking. Dat houdt in dat de afwijking van het geldende bestemmingsplan als gevolg van het project of activiteit waarvoor de omgevingsvergunning is aangevraagd kan worden toegestaan; Voor aanvragen om omgevingsvergunningen waarvoor geen bestemmingsplan geldt, geldt uiteraard dat in afwijking van het voorgaande geen bestemmingsplantoets mogelijk is. Toetsing vindt alsdan (uitsluitend) plaats aan de stedenbouwkundige bepalingen van de bouwverordening. Voor zover de bouwverordening voorziet in de mogelijkheid van ontheffing, zoals toegelicht in paragraaf 2.4 van hoofdstuk 2, zijn de onder 6) bedoelde ruimtelijke beleidsregels zoveel mogelijk van overeenkomstige toepassing. Ontheffing van de bouwverordening kan enkel worden verleend als het ontheffingsverzoek in overeenstemming is met deze regels.

5.1.2 Ruimtelijke beoordeling – besluiten op aanvraag Bovenstaand stappenplan gaat uit van een enkelvoudige aanvraag om een omgevingsvergunning voor een gebruiksactiviteit in afwijking van het bestemmingsplan al dan niet in samenhang met een bouwactiviteit en is bedoeld als een hulpmiddel voor het trekken van een conclusie over de ruimtelijke aanvaarbaarheid van die activiteit(en). Daarmee is niet nog gezegd dat de aangevraagde omgevingsvergunning uiteindelijk ook zal worden verleend. Dat hangt af van de vraag of ook aan de overige wettelijke vereisten wordt voldaan. Dat geldt des te sterker als de aanvraag naast het oprichten van een bouwwerk en/of het gebruik van gronden of bouwwerken in afwijking van het bestemmingsplan ook nog betrekking heeft op andere omgevingsvergunningsplichtige activiteiten (meervoudige omgevingsvergunning). Ook die activiteiten zullen moeten worden beoordeeld en moeten getoetst aan regelgeving en beleidsregels of -lijnen. Dit ontheffingenbeleid is dan ook niet meer dan één onderdeel van het totale, voor omgevingsvergunningen van toepassing zijnde beoordelingskader zoals in artikel 2.10 tot en met artikel 2.20a van de Wabo is vastgelegd. Met andere woorden, het feit dat een aanvraag om een omgevingsvergunning voldoet aan de in deze nota opgenomen ruimtelijke beleidsregels impliceert nog niet automatisch de afgifte van de gevraagde omgevingsvergunning. Dat laatste vereist dat de aanvraag voldoet aan alle relevante vereisten en voorwaarden.

5.2 Procedures

41

De Wabo kent voor de afgifte van omgevingsvergunningen twee vormen van voorbereidingsprocedures; de reguliere en de uitgebreide voorbereidingsprocedure. Beide procedures (regulier en uitgebreid) zijn een uitwerking van de procedureregels in de Algemene wet bestuursrecht (Awb). De bepalingen in de Wabo moeten daarom in samenhang worden bezien met de bepalingen in de Awb.

5.2.1 Reguliere omgevingsvergunningen in afwijking van het bestemmingsplan Op het verlenen van omgevingsvergunningen in afwijking van het bestemmingsplan met een binnenplanse afwijkingsregeling of de buitenplanse afwijkingsmogelijkheid voor de in artikel 4 van Bijlage II van het Bor aangewezen gevallen is de reguliere voorbereidingsprocedure van toepassing. Dat betekent dat op aanvragen om deze omgevingsvergunningen binnen acht weken een besluit moet zijn genomen. In deze procedure geldt een fatale termijn. Er ontstaat een 6 omgevingsvergunning van rechtswege als niet tijdig is beslist (Lex Silencio Positivo) . Het is mogelijk om de beslissingstermijn van acht weken eenmaal met zes weken te verlengen. Bijkomend probleem is dat in veel van de voor Langedijk geldende bestemmingsplannen procedurevoorschriften zijn opgenomen voor de binnenplanse ontheffingen. Op grond van artikel 3.6 Wro moeten belanghebbenden in de gelegenheid worden gesteld hun zienswijze te geven voordat de ontheffing wordt verleend. Als in de planvoorschriften verwezen is naar afdeling 3.4 Awb dan kunnen bij het volgen van de voorgeschreven procedure problemen ontstaan met de afhandelingstermijn van acht weken. Immers, de voorbereidingsprocedure van afdeling 3.4 kent al een terinzagelegging van zes weken. De enige zorgvuldige en klantgerichte oplossing van dit probleem is een bestemmingsplanherziening, waarbij de terinzageleggingstermijn wordt ingekort tot twee weken. Dit is de termijn zoals die ook in nieuwe plannen wordt gehanteerd. Daarnaast moet bij aanvragen om omgevingsvergunningen met een buitenplanse ontheffing rekening worden gehouden met artikel 4:8 Awb. Volgens dit artikel moet het bevoegd gezag bij een vergunningaanvraag waartegen een belanghebbende die de vergunning niet heeft aangevraagd, naar verwachting bedenkingen zal hebben deze belanghebbende in de gelegenheid stellen zijn zienswijze naar voren te brengen voordat het bevoegd gezag een besluit neemt over de aanvraag. Op deze hoorplicht gelden enkele uitzonderingen, waarvan de belangrijkste is dat er niet hoeft te worden gehoord als de belanghebbende reeds in de gelegenheid is gesteld zijn zienswijze bij een eerder besluit of bij een ander bestuursorgaan naar voren te brengen, en zich sindsdien geen nieuwe feiten of omstandigheden hebben voorgedaan (artikel 4:11 Awb). Deze omstandigheid doet zich bij aanvragen om een omgevingsvergunning met een buitenplanse ontheffing in de regel niet voor. Deze figuur vloeit namelijk direct voort uit landelijke regelgeving en niet uit een bestemmingsplan waartegen in een eerder stadium bedenkingen konden worden ingediend. Daarom zal in de meeste gevallen deze hoorplicht van artikel 4:8 Awb op aanvragen om een omgevingsvergunning met een buitenplanse ontheffing van toepassing zijn. De wet geeft overigens geen nadere procedurele regels (termijn) voor deze hoorplicht. In aanvulling op het wettelijk kader zijn er voor de behandeling van aanvragen om omgevingsvergunningen met een binnenof buitenplanse ontheffing dus enkele nadere procedureregels noodzakelijk. Deze regels worden hieronder vastgelegd: 1) alle aanvragen om een omgevingsvergunning met een binnenof buitenplanse ontheffing worden direct na ontvangst na voorafgaande bekendmaking in de gemeentelijke voorlichtingsrubriek voor een periode van twee weken ter inzage gelegd. Gedurende deze termijn kunnen belanghebbenden mondeling of schriftelijk hun zienswijze naar voren brengen. Door deze werkwijze voor iedere aanvraag te volgen wordt zo veel als mogelijk gegarandeerd dat het gemeentebestuur van alle betrokken belangen op de hoogte is,

6

Dit uiteraard als er geen andere weigeringsgrond is voor de vergunning.

42

alvorens een besluit wordt genomen. Bovendien kan besluitvorming op deze manier nog plaatsvinden binnen de gestelde termijn van acht weken. 2) hiervan wordt alleen afgeweken bij aanvragen om een omgevingsvergunning met een binnenplanse ontheffing voor zover het betreffende bestemmingsplan zelf al een terinzageleggingstraject volgens Afdeling 3.4 van de Awb voorschrijft. Voor die gevallen geldt dat de procedureregels van het bestemmingsplan worden gevolgd. Daarbij zal de afhandeling met zes weken worden verdaagd om de procedure volgens afdeling 3.4 te kunnen toepassen (terinzagelegging voor een periode van zes weken). 3) in een aantal gevallen is het mogelijk dat voor een aanvraag om een omgevingsvergunning die afwijkt van het bestemmingsplan zowel een binnenplanse als een buitenplanse ontheffing kan worden verleend omdat aan beide ontheffingsvoorwaarden wordt voldaan. In deze gevallen wordt vanuit de gedachte dat de mogelijkheden van het geldende bestemmingsplan het uitgangspunt dienen te zijn, in beginsel gekozen voor toepassing van de lichtere, binnenplanse procedure tenzij de zwaardere procedure (buitenplanse ontheffing) een kortere afhandelingstermijn impliceert. Met deze toepassingsregel wordt bewerkstelligd dat een aanvraag om een omgevingsvergunning zo vlug mogelijk wordt afgewikkeld. Voor de motivatie van de beslissing op de aanvraag maakt dit verder niet veel verschil omdat de in deze nota opgenomen beleidsregels het toetsingskader vormen voor zowel binnen- als 7 buitenplanse ontheffingen. 5.2.2 Tijdelijke omgevingsvergunningen Voor het verlenen van een tijdelijke omgevingsvergunning is de uitgebreide voorbereidingsprocedure van toepassing (artikel 3.10, lid 1a Wabo). Dat houdt onder meer in dat voor de afdoening van een aanvraag om een tijdelijke gebruiksvergunning een afdoeningstermijn van zesentwintig weken geldt en dat een voornemen om een tijdelijke omgevingsvergunning te verlenen conform de Awb-regeling gedurende zes weken ter inzage moet liggen. Aandachtspunt bij deze procedure is tenslotte nog dat een (verleende) tijdelijke 8 omgevingsvergunning digitaal beschikbaar moet worden gesteld. 5.2.3 Ontheffingen op grond van de bouwverordening Voor aanvragen om omgevingsvergunningen waarvoor een ontheffing van de stedenbouwkundige regels van de bouwverordening kan worden verleend geldt dat onderdeel 1) van de onder in 5.2.1 beschreven procedure van overeenkomstige toepassing is (beslissen binnen acht weken, aanvraag twee weken ter inzage). 5.2.4 Aanvragen om een meervoudige omgevingsvergunning Het kan voorkomen dat een aanvraag om een omgevingsvergunning behalve op een bouwen/of gebruiksactiviteit in afwijking van het bestemmingsplan ook nog betrekking heeft op andere activiteiten als bedoeld in artikel 2.1 en 2.2 van de Wabo. In de gemeentelijke praktijk zal voor deze meervoudige omgevingsvergunningen meestal ook volstaan kunnen worden met het voeren van de reguliere voorbereidingsprocedure. In die gevallen zijn de aanvullende procedureregels van paragraaf 5.2.1 of 5.2.3 van overeenkomstige toepassing. Indien één van de aangevraagde activiteiten van de meervoudige omgevingsvergunning echter een activiteit is die in artikel 3.10 van de Wabo is aangewezen, geldt dat voor de hele aanvraag de uitgebreide voorbereidingsprocedure moet worden gevoerd. Een aanvraag om een meervoudige omgevingsvergunning die onder meer betrekking heeft op een bouw -of gebruiksactiviteit die in aanmerking komt voor binnenof buitenplanse ontheffing of een ontheffing op grond van de 7

Zie in dit verband ook de uitspraken van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State d.d. 17 april 2002 en 22 augustus 2007, nrs. 200104647/1 en 200701171/1 waaruit kan worden afgeleid dat er tussen de diverse ruimtelijke vrijstellings- of ontheffingsmogelijkheden geen rangorde bestaat. 8 De electronische kennisgeving dient de te worden getoond op www.ruimtelijkeplannen.nl.

43

bouwverordening zal in dat geval, in afwijking van de hoofdregel, dus niet met de reguliere maar met de uitgebreide voorbereidingsprocedure moeten worden behandeld. De aanvullende procedureregels van paragraaf 5.2.1 en 5.2.3 hebben dan geen betekenis (want de voorgeschreven procedure is al volledig geregeld) en worden dan dus ook niet toegepast,. Tenslotte is het ook nog mogelijk om een omgevingsvergunning voor meerdere activiteiten in twee fasen te verlenen (artikel 2.5 Wabo). De eerste fase heeft daarbij slechts betrekking op de door de aanvrager aan te geven activiteiten. De tweede fase op de resterende onderdelen van de aanvraag. Voor zowel de verlening van de omgevingsvergunning eerste fase als de verlening van de omgevingsvergunning tweede fase is de reguliere voorbereidingsprocedure of de uitgebreide voorbereidingsprocedures van toepassing, afhankelijk van de aangevraagde activiteiten per fase. Qua procedure is hier in feite geen verschil met de twee hiervoor beschreven situaties. Voor een aanvraag omgevingsvergunning eerste of tweede fase die met de reguliere voorbereidingsprocedure kan worden afgehandeld, blijven de aanvullende procedureregels van paragraaf 5.2.1 en 5.2.3 eveneens van toepassing als die fase (mede) betrekking heeft op bouwof gebruiksactiviteiten die in aanmerking komen voor een binnenplanse of buitenplanse ontheffing of een ontheffing op grond van de bouwverordening. Maar als deze activiteiten onderdeel uitmaken van een eerste of tweede fase waarvoor de uitgebreide voorbereidingsprocedure geldt, blijft toepassing van paragraaf 5.2.1 of 5.2.3 uiteraard achterwege. schema procedure aanvraag omgevingsvergunning met een binnenplanse of buitenplanse ontheffing of een ontheffing bouwverordening Type aanvraag Enkelvoudig Meervoudig, maar geen in artikel 3.10 Wabo aangewezen activiteit Meervoudig, met een in artikel 3.10 Wabo aangewezen activiteit Meervoudig, gefaseerd. Fase waarin de binnenof buitenplanse ontheffing of bouwverordening is opgenomen bevat geen in artikel 3.10 Wabo aangewezen activiteit Meervoudig, gefaseerd. Fase waarin de binnenof buitenplanse ontheffing of bouwverordening is opgenomen bevat een in artikel 3.10 Wabo aangewezen activiteit

Te volgen procedure Reguliere procedure + aanvullende regels par. 5.1.2/5.1.3 Reguliere procedure + aanvullende regels par. 5.1.2/5.1.3 Uitgebreide voorbereidingsprocedure Reguliere procedure + aanvullende regels par. 5.1.2/5.1.3

Uitgebreide voorbereidingsprocedure

5.3 Belangenafweging In het kader van de belangenafweging dienen bij een binnenof buitenplanse ontheffing de belangen van de aanvrager en de belangen van derdebelanghebbenden tegen elkaar te worden afgewogen. Hieronder is een aantal algemene uitgangspunten weergegeven. 5.3.1 Bezonning van tuinen en daglichttoetreding tot de woning Bij de bepaling van de mate waarin een vermindering van de bezonning op het ene terrein als gevolg van de realisering van een bouwwerk op het andere terrein toelaatbaar blijft, geldt als uitgangspunt dat enige beperking van de bezonning acceptabel is. De beperking mag echter niet zodanig zijn dat daarmee een reële bezonning op het perceel niet meer goed mogelijk is. De afweging betreft overigens het verschil tussen enerzijds de schaduwwerking die vergunningsvrije bouwwerken en bebouwing die op grond van het geldende bestemmingsplan is toegestaan zouden teweegbrengen en anderzijds het “meerdere” aan bebouwing waarvoor vrijstelling van het bestemmingsplan wordt verzocht.

44

Bij de toetsing van een aanvraag om een omgevingsvergunning voor een bouwactiviteit aan het Bouwbesluit staat het te realiseren bouwplan centraal. De invloed die realisering van het betreffende bouwplan op de lichttoetreding tot naburige percelen zal hebben, blijft in de toets aan het Bouwbesluit buiten beschouwing. Een beperking op de lichttoetreding tot het naburige perceel moet aanvaardbaar worden geacht zolang de lichttoetreding op het naburige perceel blijft voldoen aan de in het Bouwbesluit genoemde eisen, dat wil zeggen dat de bouwaanvraag wordt beoordeeld als ware het bouwplan van de buren een bouwplan op hetzelfde (eigen) perceel. Als uitgangspunt wordt gehanteerd dat er bij bouwwerken tot een hoogte van 3 meter van uit wordt gegaan dat wordt voldaan aan de hiervoor genoemde voorwaarden en dat dus geen nader onderzoek nodig is. Is het te realiseren bouwwerk hoger dan 3 meter dan wordt aanvrager, indien nodig, verzocht één en ander nader te onderbouwen. 5.3.2 Overige privaatrechtelijke aspecten Het bouwen heeft naast publiekrechtelijke- ook privaatrechtelijke aspecten. De relatie tussen de stedenbouwkundige bepalingen uit het bestemmingsplan en de bouwverordening enerzijds en het burenrecht anderzijds komen tot uiting in het feit dat de realisering van bijgebouwen, erfafscheidingen e.d. niet zelden tot burenruzies leiden. Ook zijn bezwaren die tegen de hiervoor genoemde bouwwerken worden ingediend vaak privaatrechtelijk van aard. Is op een bouwplan geen van de in artikel 44 van de Woningwet genoemde weigeringsgronden van toepassing, dan kunnen privaatrechtelijke aspecten niet leiden tot een weigering van de bouwvergunning. In het kader van een ontheffingsprocedure dienen privaatrechtelijke belangen echter wel degelijk te 9 worden meegewogen . Uit de jurisprudentie blijkt echter ook dat privaatrechtelijke belangen slechts aan het verlenen van een ontheffing in de weg staan indien er sprake is van een evidente 10 privaatrechtelijke belemmering . Blijkt in het kader van de behandeling van het verzoek om ontheffing dat er een privaatrechtelijke belemmering voor de realisering van een bouwwerk aanwezig is, dan wordt dit probleem actief benaderd. Zo kan uit een bouwtekening naar voren komen dat een te realiseren bouwwerk constructief gekoppeld wordt aan het pand van de buren (terwijl het geen gemeenschappelijke wand betreft). Aanvrager wordt in een dergelijk geval gevraagd een verklaring van de buren te overleggen, waarin deze akkoord gaan met de voorgenomen realisering van het bouwwerk (dit in aansluiting op het in het Burgerlijk Wetboek opgenomen burenrecht). Indien een dergelijke verklaring niet wordt overlegd, wordt geen ontheffing verleend. De voor de ontheffingsprocedure van belang zijnde privaatrechtelijke aspecten kunnen worden onderverdeeld in beperkte rechten, burenrecht en het eigendomsrecht. 5.3.2.1 Beperkte rechten Beperkte rechten zijn zakelijke rechten waarmee een eigendomsrecht is bezwaard. Een voorbeeld van beperkt recht is het recht van erfdienstbaarheid. Beperkte rechten volgen de zaak. Bij eigendomsoverdracht blijft het betreffende perceel met het beperkte recht bezwaard. Wordt in het kader van de vrijstellingsprocedure een beroep gedaan op een beperkt recht, dan wordt nagegaan of een dergelijk recht is ontstaan. Vestiging van een beperkt recht ontstaat in de regel via inschrijving van de notariële akte in de openbare registers of door verjaring (zie artikel 3:314 van het Burgerlijk Wetboek). Is er sprake van een dergelijk recht dan wordt vervolgens nagegaan of het

9

Zie bijvoorbeeld ABR 9 februari 1996, Gst. 7061 nr. 8 blz. 560-562. Zie onder meer ABR d.d. 3 oktober 2007, 200701608/1

10

45

verzoek om vrijstelling zal leiden tot een continue inbreuk c.q. een ontoelaatbare hinder voor de uitoefening van dit beperkte recht. 5.3.2.2 Burenrecht In artikel 5:50 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek is bepaald dat, tenzij de eigenaar van het naburige erf daartoe toestemming heeft gegeven, het niet geoorloofd is binnen twee meter van de grenslijn van dit erf vensters of andere muuropeningen, dan wel balkons of soortgelijke werken te hebben, voor zover deze op dit erf uitzicht geven. Uit de jurisprudentie blijkt dat gevelopeningen die zijn voorzien van ondoorzichtig glas geen schending van dit artikel opleveren. Verder is van belang of het wel of niet gaat om een ruimte waarin iemand de gehele dag verblijft. In het burenrecht is verder geregeld dat de eigenaar van het naburige erf moet dulden dat verankerd wordt tot het hart van de gemeenschappelijke muur. Ook is de eigenaar van het naburig erf verplicht na kennisgeving en schadeloosstelling te dulden dat op diens perceel werkzaamheden worden verricht. Hierbij kan gedacht worden aan onderhoud, of het gebruik van het betreffende perceel om bouwwerkzaamheden uit te kunnen voeren. Kortheidshalve wordt verwezen naar hoofdstuk 5 van het Burgerlijk Wetboek. 5.3.2.3 Eigendom Het eigendomsrecht is het meest omvattende recht dat ons burgerlijk recht kent. Leidt de toekenning van een vrijstelling tot een inbreuk op het eigendomsrecht (zonder dat hiervoor toestemming is gegeven), dan wordt geen ontheffing verleend. Een voorbeeld hiervan is het verankeren van een constructie in muren die eigendom zijn van een ander. Is een muur gemeenschappelijk eigendom dan is hierop het burenrecht van toepassing (zie hierboven). Het gemeenschappelijk eigendom moet zo nodig ondubbelzinnig kunnen worden aangetoond.

46

6. Procesaspecten In dit hoofdstuk worden enkele procesmatige aspecten van het ontheffingenbeleid vastgelegd.

6.1 Verslagleggingsplicht uitvoering Wro In artikel 10.1, tweede lid van de Wro is bepaald dat burgemeester en wethouders jaarlijks aan de gemeenteraad verslag doen over: a) de wijze waarop zij uitvoering hebben gegeven aan de bestuursrechtelijke handhaving van de Wro; b) het door hen gevoerde beleid ten aanzien van het opstellen van bestemmingsplannen en de daarmee samenhangende regelingen; c) de verlening van omgevingsvergunningen in afwijking van het bestemmingsplan. Dit verslag dient in afschrift te worden verzonden aan de VROM-inspecteur. In dit jaarlijkse verslag over de uitvoering van de Wro zal derhalve ook een verantwoording moeten worden opgenomen over de uitvoering van dit ontheffingenbeleid en de daarmee bereikte resultaten.

6.2 Evaluatie beleid en verslaglegging In de vorige hoofdstukken is een groot aantal beleidsregels geformuleerd welke tot doel hebben bij concrete verzoeken om ontheffing een afwegingskader te bieden. Toch is het een illusie te veronderstellen dat in complexe voorbereidingsprocedures in één slag een nota kan worden geproduceerd die op alle vragen een antwoord heeft. Het ontheffingenbeleid zal dan ook steeds moeten worden aangepast en aangevuld, al naar gelang de ervaring in de praktijk, belangwekkende uitspraken in de jurisprudentie, ontwikkelingen in de regelgeving enzovoorts daartoe noodzaken. In onderstaand schema zijn in grote lijnen de elementen geschetst die hun invloed hebben op de beleidscyclus van het ontheffingenbeleid.

47

Schema Beleidscyclus ontheffingenbeleid Aanpassing Andere sectorale nota’s

Ontheffingenbeleid

Uitvoering

Evaluatie

Verslag

Regelgeving

Aanpassing

Na vaststelling van het ontheffingenbeleid worden verzoeken om ontheffing van het bestemmingsplan/bouwverordening getoetst aan de in het ontheffingenbeleid opgenomen uitgangspunten. Jaarlijks wordt aan de raad verslag gedaan van de wijze waarop aan het ontheffingenbeleid uitvoering is gegeven. Zo´n jaarverslag dient twee doelen. Ten eerste is het een verantwoording aan de raad van de wijze waarop het college uitvoering heeft gegeven aan het vrijstellingenbeleid. Ten tweede is het een periodieke evaluatie van het beleid, die kan leiden tot aanvullingen en aanpassingen van dat beleid. Belangrijk onderdeel van het jaarverslag is een beredeneerd verslag van de bevindingen van het afgelopen jaar. Zo kan een jaarverslag onder andere de volgende elementen bevatten:  hoeveel keer is een omgevingsvergunning met binnenplanse ontheffing verleend en waarvoor?  hoeveel keer is een in de bouwverordening opgenomen ontheffing verleend en waarvoor?  hoeveel keer is in afwijking van het bestemmingsplan een tijdelijke omgevingsvergunning verleend en waarvoor?  hoeveel keer is een omgevingsvergunning met een buitenplanse ontheffing verleend en waarvoor?  in hoeveel gevallen is de hardheidsclausule toegepast? Waarvoor?  heeft er een wijziging in de relevante regelgeving plaatsgevonden?  zijn er in het afgelopen jaar belangwekkende rechterlijke uitspraken gedaan, die moeten leiden tot een aanpassing/aanscherping van de beleidsregels? Vervolgens dient een analyse plaats te vinden van de hier beschreven feiten, waarbij met name wordt bezien of het ontheffingenbeleid en overige gemeentelijke sectorale nota’s in het licht van deze ervaringen aanpassing en/of aanvulling behoeven. Is dit het geval dan kan gelijktijdig met het jaarverslag een voorstel tot beleidsaanpassing worden gedaan.

48

7. Hardheidsclausule In dit stuk is een aantal beleidsregels geformuleerd die tot doel hebben om bij concrete verzoeken om een omgevingsvergunning die afwijken van het geldende bestemmingsplan een afwegingskader te bieden waarmee snel een oordeel over de wenselijkheid en aanvaardbaarheid van medewerking kan worden gegeven. Het zijn uiteraard algemene uitgangspunten voor het handelen. Dit impliceert dat er altijd bijzondere omstandigheden kunnen zijn die in een concreet geval tot een andere dan hier beschreven aanpak leiden. Of, om het in de termen van artikel 4:84 van de Algemene wet bestuursrecht te formuleren: Het bestuursorgaan handelt overeenkomstig de beleidsregel, tenzij dat voor een of meer belanghebbenden gevolgen zou hebben die wegens bijzondere omstandigheden onevenredig zijn in verhouding tot de met de beleidsregels te dienen doelen. Een aantal elementen in deze formulering behoeft explicitering. Uitgangspunt 1 Het bestuur handelt overeenkomstig deze nota Het vastleggen van beleidsregels in dit ontheffingenbeleid heeft tot gevolg dat het bestuur, dat wil zeggen het college van burgemeester en wethouders, handelt overeenkomstig de uitgangspunten die in dit ontheffingenbeleid zijn geformuleerd en dat ook derden daarop moeten kunnen vertrouwen. Uitgangspunt 2 Behoudens bijzondere omstandigheden Er kunnen altijd bijzondere omstandigheden zijn die bij toepassing van de beleidsregels in een concreet geval tot onevenredige hardheid kunnen leiden. In het algemeen zal er een beroep op de hardheidsclausule kunnen worden gedaan indien:  er bijzondere omstandigheden kunnen worden aangevoerd die tot medewerking in afwijking van het beleid noodzaken en er geen redelijke alternatieven bestaan om hierin te voorzien, mits de ruimtelijke consequenties beperkt blijven en geen (ongewenste) precedentwerking hoeft te worden gevreesd;  als het verzoek weliswaar niet binnen het geldende beleid past, maar een beleidswijziging als gevolg van het verzoek in de rede ligt;  ook kan het voorkomen dat een verzoek weliswaar past binnen de in dit beleid neergelegde uitgangspunten maar dat, gelet op de bijzondere omstandigheden van het geval, geen medewerking dient te worden verleend. Voorkomen dient te worden dat de in het beleid neergelegde uitgangspunten als een recht worden toegepast. Aan iedere ontheffing gaat een belangenafweging vooraf die in een concreet geval, zelfs als het verzoek past binnen de in dit beleid opgenomen randvoorwaarden, tot weigering van de omgevingsvergunning kan leiden. Onderkend moet worden dat elk beleid onvoorziene neveneffecten kan hebben. Toepassing van de hardheidsclausule kan onaanvaardbare gevolgen van beleidsregels voorkomen. Indien de hardheidsclausule wordt toegepast of in afwijking van de in het ontheffingenbeleid opgenomen randvoorwaarden geen medewerking aan een verzoek wordt verleend, wordt zowel het verzoek als de voorgenomen beleidswijziging aan het college voorgelegd. Eens per jaar worden de zaken verzameld en wordt een integraal aanpassingsvoorstel aan het college voorgelegd (zie ook hoofdstuk 6). Verder wordt in de omgevingsvergunning gemotiveerd aangegeven waarom in een specifiek geval wordt afgeweken van het ontheffingenbeleid. Met een verwijzing naar de motivering inde omgevingsvergunning kan eventuele (ongewenste) precedentwerking worden voorkomen.

49

Ontheffingenbeleid gemeente Langedijk

Recommend Documents