www.researchportal.be - 5 Jan 2016 00:42:21
Onderzoeksprojecten (50 - 100 van 853) Zoekfilter: Classificaties: Neurologie, neuropsychologie, neurofysiologie
Vergelijkingsprocessen in het menselijk brein Universiteit Gent Abstract: Iedere dag neemt de mens een groot aantal beslissingen. Bijvoorbeeld, de keuze van kledij of wat te eten bij het ontbijt. Met dit project willen we door middel van computersimulaties en beeldvormingsstudies inzichten krijgen in de neurale netwerken die betrokken zijn bij het nemen van dergelijke beslissingen. Meer bepaald zullen we dit onderzoeken door eenvoudige vergelijkingen te bestuderen. Organisaties: • Vakgroep Experimentele psychologie
Onderzoekers: • Tom Verguts
Verbetering van het geheugen functie na profylactische craniale bestraling ( PCI ) door het vermijden van de hippocampus Universiteit Gent Abstract: Het consortium wil een fase III gerandomiseerde klinische studie uitvoeren ter klinische validatie van HA-PCI bij patiënten met kleincellig longcarcinoom. Daarenboven zal de klinische validatie van HA-PCI een aanzet geven tot de profylactische bestraling van hersenmetastasen bij andere kankerpatiënten met een hoog risico op hersenmetastasen, zoals patiënten met lokaal gevorderde niet-kleincellige longkanker. hoog-risico borstkankerpatiënten en patiënten met primaire hersentumoren. Organisaties: • Vakgroep Radiotherapie en Experimenteel Kankeronderzoek
Onderzoekers: • Yolande Lievens
Verbetering van de algemene levenskwaliteit van ALS-patienten en hun omgeving. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Laboratorium voor Neurobiologie (VRC)
Onderzoekers: • Philip Van Damme
Vasculaire competentie in de kritisch zieke: endotheliale progenitor cellen en endotheliale micropartikels in sepsis, en als biomarkers voor het optreden van symptomatisch cerebraal vasospasme na subarachnoidale bloeding. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)
Onderzoekers: • Philippe Jorens • Viviane Conraads • Vigor F I Van Tendeloo • Sabrina Van Ierssel
Van muis naar mens en terug: Humane iPS cellen afgeleide neuronen om farmaceutisch onderzoek naar de ziekte van Alzheimer te stimuleren Universiteit Hasselt Abstract: Momenteel is er nog geen doeltreffende therapie beschikbaar voor de behandeling van de ziekte van Alzheimer (AD). Hoewel genetisch gemodificeerde diermodellen en in vitro celculturen nuttig kunnen zijn bij de verduidelijking van de ziektemechanismen, is het moeilijk om nieuwe bevindingen vertalen in menselijke therapeutica. Het huidige project beoogt de validatie van het gebruik van menselijke geïnduceerde pluripotente stamcel (iPSC)-afgeleide modellen voor AD onderzoek. De interactie tussen Abeta, Tau pathologie en neuroinflammation zullen worden bestudeerd. Organisaties: • Fysiologie • Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers: • Bert BRONE
Van activatieplek tot meta-analyse map: informatie integratie van beeldvormingsstudies Universiteit Gent Abstract: Het belangrijkste doel van het project is om de bestaande coördinaat-gebaseerde meta-analyse methoden voor fMRI data aan te passen aan een informatieve set van meta-analyse maps, gebruik makend van schattingen voor effectgroottes. Bovendien zullen we procedures ontwikkelen voor het diagnosticeren en corrigeren van publicatie bias omdat deze momenteel niet beschikbaar zijn voor coördinaat-gebaseerde meta-analyse. Organisaties: • Vakgroep Data-analyse
Onderzoekers: • Beatrijs Moerkerke • Ruth Seurinck
Validatie van de rol van de cystine/ glutamaat antiporter of systeem Xc- in aandoeningen van het visueel systeem Vrije Universiteit Brussel Abstract: Met dit project gaan we de betrokkenheid van systeem xc- na in aandoeningen van het visueel systeem zoals bv. glaucoom. Bovendien wordt onderzocht of systeem xc- betrokken is in de plasticiteit van de hersenen na monoculaire enucleatie (het verwijderen van één oog).
Organisaties: • Farmaceutische Biotechnologie en Moleculaire Biologie
Onderzoekers: • Ann MASSIE
User-centered design van een Brain-Computer Interface headset gebruikmakend van moderne antropometrische methoden KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Onderzoeksgroep Neurofysiologie
Onderzoekers: • Marc Van Hulle • Daniël Lacko
Unsupervised learning in visual cortex KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Lab voor Neuro- en Psychofysiologie
Onderzoekers: • Rufin Vogels • Susheel Kumar
UHPLC met elektrochemische detectie voor in vivo neurochemisch onderzoek Vrije Universiteit Brussel Abstract: In het onderzoek naar nieuwe therapieën voor neurologische aandoeningen is het opvolgen van veranderingen in neurotransmitterconcentraties een belangrijk hulpmiddel. Dit project richt zich specifiek op de analyse van de monoamines (DA, NAD, 5-HT) en hun voornaamste metabolieten (DOPAC, HVA en 5-HIAA). We beogen hierbij het ontwikkelen van verbeterde, snellere LCmethoden met ECD, zonder verlies aan scheidingsefficiëntie. Een tweede belangrijk criterium is de noodzaak om de gevoeligheid ten opzichte van de bestaande systemen te verbeteren. Naast jarenlange expertise in neurochemisch en neurofarmacologisch onderzoek, heeft het onthaallaboratorium ook een sterke analytische achtergrond en ontwikkelde het al gevalideerde microbore LC-ECD methoden voor de monoamines en hun metabolieten. In samenwerking met de firma Antec (Leiden, Nederland), de producent van ECD met de beste marktwaarde, zal getracht worden een snel, selectief en gevoelig multidimensioneel UHPLC-ECD systeem te ontwikkelen voor in vivo neurochemisch onderzoek. Organisaties: • Farmaceutische Chemie, Analyse van Geneesmiddelen en Geneesmiddelenkennis
Onderzoekers: • Ann VAN EECKHAUT
Transplantatie van embryonale stamcel-afgeleide neurale stamcellen na ruggenmerg- en hersentrauma. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project stellen we als hypothese dat transplantatie van zeer specifiek gedefinieerde embryonale stamcel-afgeleide neurale stamcellen (ES-NSC), genetische gemodificeerd ter secretie van neurotrofe factoren, zal bijdragen tot versneld en/of verbeterd herstel na TBI en SCI. Dit versnelde en/of verbeterde herstel kan het gevolg zijn van: A) een verminderd secundair neuraal verlies door secretie van neurotrofe factoren, en/of B) een verhoogd neuraal herstel door functionele integratie van getransplanteerde ES-NSC en /of gerekruteerde endogene NSC. Organisaties: • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers: • Philippe Jorens • Dirk Ysebaert • Dirk R Van Bockstaele • Peter De Deyn • Eric Van Marck • Zwi Berneman
Transplantatie van embryonale stamcel-afgeleide neurale stamcellen na ruggenmerg- en hersentrauma. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project stellen we als hypothese dat transplantatie van zeer specifiek gedefinieerde embryonale stamcel-afgeleide neurale stamcellen (ES-NSC), genetische gemodificeerd ter secretie van neurotrofe factoren, zal bijdragen tot versneld en/of verbeterd herstel na TBI en SCI. Dit versnelde en/of verbeterde herstel kan het gevolg zijn van: A) een verminderd secundair neuraal verlies door secretie van neurotrofe factoren, en/of B) een verhoogd neuraal herstel door functionele integratie van getransplanteerde ES-NSC en /of gerekruteerde endogene NSC. Organisaties: • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers: • Peter Ponsaerts • Zwi Berneman
Transplantatie van adulte en embryonale stamcellen genetisch gemodificeerd met neurale groeifactoren na traumatisch hersenletsel bij de muis. Universiteit Antwerpen Abstract: Neurologische traumata komen voor bij sport-, werk- en verkeersongevallen en leiden vaak tot morbiditeit en mortaliteit bij volwassenen en kinderen. Een veelbelovende therapie voor neurologische beschadiging is stamceltransplantatie. Dit project onderzoekt of transplantatie van adulte en embryonale stamcellen, genetisch gemodificeerd met neurale groeifactoren, kan bijdragen tot herstel na traumatisch hersenletsel bij muizen. Organisaties:
• Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers: • Peter Ponsaerts
Translationeel onderzoek in neurodegeneratieve dementies en verwante ziektebeelden. Universiteit Antwerpen Abstract: Neurodegeneratieve dementie zoals de ziekte van Alzheimer en frontotemporale kwab degeneratie zullen waarschijnlijk toenemende sociale en economische gevolgen hebben voor de Europese en mondiale bevolking als gevolg van de steeds toenemende gemiddelde leeftijd van onze bevolking. Vandaag zijn doeltreffende profylactische behandelingen schaars en als zodanig vertegenwoordigen neurodegeneratieve dementies een van de belangrijkste klassen van wijdverbreide ziekten met in de ontwikkelde wereld met toenemende mortaliteit. Ons belangrijkste doel is om bij te dragen aan een beter begrip van de moleculaire basis van neurodegeneratieve hersenziekten en om deze kennis te vertalen naar de klinische praktijk. Wij plannen genoom en exoom projecten om nieuwe zeldzame, hoog penetrante mutaties, op te sporen in multiplex en nucleaire families evenals in genealogisch niet-verwante patiënten met extreme fenotypen. Het hele spectrum van variaties zal worden onderzocht d.w.z. eenvoudige DNA sequentie variaties alsmede complexe structurele en kopie-variaties (CNV), in coderende en niet-coderende en in regulatorische sequenties, enz. Onze toekomstige strategische onderzoekstrajecten zijn gericht op het continue investeren in biobanking en databanking, het investeren in parallele sequentieanalyses en omics-technologieën waardoor meerdere lagen van biologische informatie kunnen geïntegreerd wat de ontdekking van ziekte gerelateerde genen en eiwitten kan verbeteren, het uitwerken van functionele genomica en celbiologie en het opstarten van translationeel onderzoek. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten
Onderzoekers: • Christine Van Broeckhoven
TransEStim. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Lab voor Neuro- en Psychofysiologie
Onderzoekers: • Peter Janssen
Transcraniële magnetische stimulatie voor kleine dieren: methodes en apparatuurm. Universiteit Antwerpen Abstract: Transcraniële Magnetische Stimulatie (TMS) is een behandeling voor verscheidene neurologische aandoeningen. Wij ontwikkelden een apparaat en methodes voor de toediening van TMS bij wakkere, vrijbewegende proefdieren. Het project bestaat uit noodzakelijke evaluatietesten en het ontwikkelen van een demonstrator, ter ondersteuning van de octrooi-indiening. Organisaties: • Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)
Onderzoekers: • Sigrid Stroobants • Steven Staelens • Tine Wyckhuys
Training van de controle van houdings- en gangbalans bij kinderen met een hersenverlamming: associaties tussen hersenstructuur en motorisch gedrag KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Bewegingscontrole & Neuroplasticiteit
Onderzoekers: • Katleen Desloovere • Stephan Swinnen • Pieter Meyns • Els Ortibus
Trainingsgerelateerde veranderingen in cognitieve vaardigheden en neurale plasticiteit bij kinderen met traumatisch hersenletsel Universiteit Gent Abstract: Geheugenproblemen bij kinderen met traumatisch hersenletsel (TBI) hebben een grote impact op het dagelijks leven van het kind. We zullen onderzoeken of een trainingsprogramma cognitie kan verbeteren. Met behulp van medische beeldvormingstechnieken zullen we onderzoeken of veranderingen in cognitie worden ondersteund door modulaties in structurele connectiviteit. Onze bevindingen kunnen leiden tot de ontwikkeling van betere behandelingsstrategieën. Organisaties: • Vakgroep Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie
Onderzoekers: • Karen Caeyenberghs
TRACER. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht toegekend door de Universiteit Antwerpen. De promotor levert de Universiteit Antwerpen de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd door de universiteit. Organisaties: • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers: • Peter Ponsaerts
Timing en plasticiteit in het olivo-cerebrale systeem (CEREBNET). Universiteit Antwerpen
Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU. UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Theoretische neurobiologie en neuroengineering
Onderzoekers: • Erik De Schutter
Tijdelijk contract - 3 aamden Universiteit Gent Abstract: De invloed van een reeks nieuwe 5-HT4 reseptor organisten wordt nagegaan in verschillende elektrofysiologische protocols in hippocampale hersenschijfjes in de rat. Effecten op perifere 5-HT4 receptoren worden nagegaan in 4 modellen: de spierlaag van het slijmvlies in de slokdarm van de rat, de procimale dikdarm bij de cavia en de proximale maag en het linker atrium bij het warkebn. Organisaties: • Vakgroep Farmacologie
Onderzoekers: • Romain Lefebvre
Through a kid's eyes project - part 2 Universiteit Hasselt Abstract: Autisme is een van de meest voorkomende ontwikkelingsstoornissen en is gekenmerkt door beperkingen in sociale wederkerigheid, communicatievaardigheden en repetitief gedrag. Ofschoon autisme manifest is voor de leeftijd van 3 jaar, wordt de diagnose vaak pas gesteld in de schoolleeftijd. Onze onderzoeksgroep droeg reeds bij tot een vervroegde diagnose van autisme door middel van imitatieproblemen. Dit project beoogt mogelijke voorwaarden voor imitatie te onderzoeken om de diagnose van autisme te vervroegen. Organisaties: • Revalidatiewetenschappen • Biomedisch Onderzoeks Instituut
Onderzoekers: • Marleen VANVUCHELEN
Therapie in cervixcarcinomen KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Experimentele Oto-rino-laryngologie
Onderzoekers: • Astrid Van Wieringen • Anouk Francisca Maria Sangen
Therapeutic hypothermia to improve neurological outcome in ischemic stroke. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Our project consists of two parts: a clinical and an experimental part. In the clinical part, we want to perform a randomized, prospective, controlled, safety and feasibility trial comparing two treatments: "Standard 'best medical therapy'" vs. "Standard 'best medical therapy' plus induced minimal hypothermia (IMH) in patients presenting with an AIS within 8 hours after onset of symptoms. Minimal hypothermia (35°C) will be induced for 72 hours in patients randomized to the hypothermia-arm. Mepederine and buspirone will be, if needed, associated to suppress shivering. Minimal hypothermia will be induced by using our helmet device and as soon as the target temperature (TT) is achieved, the endovascular cooling device will be used to maintain the TT. In the experimental part, in support of the clinical study, we aim to further investigate the neuroprotective effects of hypothermia in the endothelin-1 (Et-1) rat model focusing on the important parameters necessary for a better transfer to the clinical situation. Using the same protocol as in our previous studies, we will determine the degree of apoptosis, inflammation and glycemia 24hrs, 72hrs and 1 week after the insult. At each time point, we will also determine the neurological outcome of the rats using the 'neurological deficit score' and the 'sensory neglect' method. Then we will investigate the effect of hypothermia on these parameters. We will compare hypothermia duration of 20 minutes with that of 3 hours. There will be a constant reciprocal feedback of fundamental research data to the clinicians so that changes in protocol are possible (both fundamental and clinical). Our project intends to reveal not only the feasibility and the safety of IMH in the treatment of patients presenting with an AIS. We aim also to improve the neurological and functional outcome in those patients. After concluding our project, we plan to establish a protocol for a larger randomized controlled multicentric prospective trial to reveal to which extent induced hypothermia (IH) improves neurological and functional outcome after moderate and severe AIS. Organisaties: • Farmaceutische Chemie, Analyse van Geneesmiddelen en Geneesmiddelenkennis
Onderzoekers: • Tine ZGAVC • YVETTE MICHOTTE • SOPHIE SARRE
The neuroanatomy of semantic cognition studies by means of MRI activitiypattern analysis KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Onderzoeksgr_Exp_Neurologie
Onderzoekers: • Rik Vandenberghe • Antonietta Gabriella Liuzzi
Thematisch netwerk computationle neurowetenschappen en neuroinformatica. Universiteit Antwerpen Abstract: Een Europees thematisch netwerk computationle neurowetenschappen en neuroinformatica wordt opgericht. Dit zijn nieuwe onderzoeksdomeinen die essentieel zullen zijn om tot een beter begrip van de werking van de hersenen te komen.
Het thematisch netwerk verbindt verscheidene belangrijke Europese onderzoekscenra in de vakgebieden computationle neurowetenschappen en neuroinformatica. De groei van een Europese neuroinformatica gemeenschap zal bevorderd worden door een programma van beurzen en de organisatie van gespecialiseerde workshops. Eveneens zal een gespecialiseerde website opgezet worden. Organisaties: • Theoretische neurobiologie • Theoretische neurobiologie en neuroengineering
Onderzoekers: • Erik De Schutter
The integrative neuroscience of behavioral control (Neuroscience) Universiteit Gent Abstract: The Institute for Neurosciences studies behavioural control in the field of cognition and emotion, from a perspective of health and pathology and in terms of behaviour-based, neuro-atomic and neurochemical aspects. Organisaties: • Vakgroep Experimentele psychologie
Onderzoekers: • Wim Fias
Theiler's murine encephalomyelitis virusinfectie als dierenmodel voor de studie van multiple sclerose. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Alhoewel oorzaak en pathogenese van multiple sclerose (MS) nog niet volledig opgehelderd zijn,bestaan er afdoende epidemiologische en immunologische gegevens die aantone dat MS geïnduceerd wordt door een virale infectie die gevolgd wordt door een myeline-gerichte immuunrespons. Muizen geïnfecteerd met sommige stammen van het Theiler's murine encephalomyelitis (TME) virus infectie worden beschouwd als een uitstekend dierenmodel voor de studie van MS. De TME virussen veroorzaken na orale opname een asymptomatische, enterogene infectie in muizen. In uitzonderlijke gevallen of na directe intracereberale inoculatie tast TME virus daarentegen het CZS aan. Op basis van symptomen die ze veroorzaken in het CZS worden TME virussen ingedeeld in 2 groepen : 1) een 1ste groep veroorzaakt een acute, fatale poliomemyelitis. Deze TME virussen vernielen de neuronen zoals bijeen humane poliovirus infectie en worden daardoor de murine poliovirussen genoemd. 2) een 2de groep virussen induceerd na intracerebale inoculatie een bifasisch ziektebeeld. De eerste fase is een acute myelitis met replicatie van het virus in de neuronen. Deze fase begint 3 à 7 dagen na infectie en is slechts uitzonderlijk fataal voor de muis. De 2de fase begint ten vroegste na 3 weken en leidt tot een chronische, inflammatoire infectie met afbraak van van de myeline lagen. De geïnfecteerde muizen vertonen klinische symptomen en histologische afwijkingen vergelijkbaar met wat men bij MS patiënten waarneemt. Een vergelijkende studie van de replicatiecyclussen van beide groepen TME virussen zou kunnen bijdragen tot het ophelderen van factoren verantwoordelijk voor de demyelinatie. In parallel daarmee kan een dergelijke studie ook implicaties hebben voor een poliomyelitis. De vergelijking van de RNA sequenties van beide groepen virussen heeft een aantal verschillen aangetoond. Het is echter niet duidelijk welke impact deze RNA sequenties verschillen hebben op de replicatie van het virus. Dit vormt het eerste luik van het onderzoeksproject. Naast virologische factoren kan de celreceptor waaraan het virus zich bindt een determinerende rol spelen. De identificatie en distributie van de celreceptor(en) vormen het 2de luik van dit project. Organisaties: • Farmaceutische Biotechnologie en Moleculaire Biologie
Onderzoekers: • RAPHAEL VRIJSEN
The Extracellular Matrix in Epileptogenesis (ECMED). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU. UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Translationele Neurowetenschappen (TNW)
Onderzoekers: • Stefanie Dedeurwaerdere
Temporele analyse van het auditieve systeem van makaak en zangvogel gebruik makend van fMRI. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Bio-imaging
Onderzoekers: • Colline Poirier
Talige muzikaliteit: experimenteel onderzoek naar het verband tussen muzikaliteit en uitspraakvaardigheid (intonatie en beklemtoning) in de vreemdetaalverwerving. Universiteit Antwerpen Abstract: Recent onderzoek in de vreemdetaalverwerving doet een verband vermoeden tussen muzikaliteit en uitspraakvaardigheid. Experimenteel onderzoek moet uitwijzen of 'gevoel voor ritme en intonatie' - de essentie van muzikaliteit -, samenvalt met de processen die verantwoordelijk zijn voor de uitspraakvaardigheid in een vreemde taal. Indien deze hypothese bevestigd wordt, biedt dit evidente perspectieven voor een wetenschappelijk onderbouwde uitspraaktraining in de vreemdetalendidactiek op basis van inzichten en instructiemethodes uit de muziekpedagogie. Organisaties: • Internationale bedrijfscommunicatie
Onderzoekers: • Veronique Verhoeven • Lieve Vangehuchten
Taal en verbeelding: Neurale correlaten van tijd- en plaatsrepresentaties bij zins- en tekstbegrip Universiteit Gent Abstract: De functionele neuroanatomie van taalverwerking op tekst- en gespreksniveau is onvoldoende gekend. Taalbegrip van spatiële semantische informatie op zinsniveau zou niet-linguïstische spatiële hersengebieden recruteren. Afgeleide relationele concepten worden (perceptueel of verbaal-propositioneel) opgebouwd in modaliteitsspecifieke hersengebieden. Vraag is of een situatie-model op tekstniveau zich ook van een spatieel (of temporeel) referentiekader bedient en of zins- en tekstniveau hetzelfde neurale correlaat hebben.
Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten
Onderzoekers: • Guy Vingerhoets
Systeem xc- als innovatief aangrijpingspunt voor de behandeling van temporaalkwab epilepsie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In dit project beogen we de identificatie van de cystine-glutamaat antiporter of systeem xc- als innovatief target, dat op termijn kan leiden tot nieuwe, meer effectieve antiepileptica met minder nevenwerkingen. Systeem xc- voorziet de cel van cystine, dat intracellulair wordt gereduceerd tot cysteïne, substraat in de synthese van glutathion, een belangrijk antioxidans in de hersenen. De import van cystine is obligatoir gekoppeld aan de vrijstelling van glutamaat. Aangezien zowel oxidatieve stress als glutamaatexcitotoxiciteit belangrijke mediatoren zijn in de pathogenese van epilepsie, kan de betrokkenheid van systeem xc- tweevoudig zijn. xCT knockout muizen - xCT is de specifieke subunit van systeem xc- - vertonen geen glutathione tekort, maar wel significant gedaalde extracellulaire glutamaat concentraties, wat gepaard gaat met een verlaagde gevoeligheid in acute limbische epilepsie modellen. Het beter begrijpen van de processen die leiden tot epileptogenese wordt wereldwijd beschouwd als een topprioriteit in het huidige epilepsieonderzoek. Vandaar dat we in het huidige project ook zullen investeren in het onderzoek van systeem xc- als mogelijk antiepileptogeen aangrijpingspunt. Hiervoor zullen we onder andere gebruik maken van xCT knockout en overexpressie muizen en een specifiek xCT antilichaam, die reeds in ons bezit zijn. Er wordt specifiek gekozen om het chronisch pilocarpine muismodel te hanteren, waarvan de fysio- en histopathologische kenmerken nauw aansluiten bij de humane situatie, hetgeen van belang is voor de latere translatie van preklinische gegevens naar de humane situatie. Organisaties: • Farmaceutische Chemie, Analyse van Geneesmiddelen en Geneesmiddelenkennis
Onderzoekers: • Ann MASSIE • Ilse Julia SMOLDERS
Systeem xc- als aangrijpingspunt voor de ontwikkeling van nieuwe neuroprotectieve behandelingen: focus op de ziekte van Parkinson en zijn psychiatrische co-morbiditeiten Vrije Universiteit Brussel Abstract: Systeem xc- of de cystine/glutamaat antiporter is een gliale transporter die één molecule cystine opneemt in ruil voor een intracellulair glutamaat molecule. Cystine wordt intracellulair gereduceerd tot cysteine, een bouwblok van het belangrijke antioxidans glutathion. Activatie van systeem xc- kan dus resulteren in bescherming tegen oxidatieve stress maar zal tegelijkertijd resulteren in verhoogde extracellulaire glutamaat concentraties die mogelijks toxisch zijn. Zowel oxidatieve stress als glutamaat toxiciteit zijn belangrijke factoren in de pathogenese van neurologische aandoeningen. Recent hebben we systeem xc- gekarakteriseerd als een mogelijks interessant en innovatief aangrijpingspunt voor de behandeling van de ziekte van Parkinson. In deze studie hebben we aangetoond dat muizen die deficiënt zijn voor systeem xc- beschermd zijn tegen neurodegeneratie geïnduceerd door 6-hydroxydopamine. Binnen dit project zullen we andere muismodellen voor de ziekte van Parkinson, gebaseerd op een verschillend werkingsmechanisme, aanwenden om na te gaan of voorgaande resultaten bevestigd kunnen worden en niet toxine-afhankelijk zijn. Bovendien zullen we onderzoeken wat het mechanisme is dat zorgt voor bescherming van deze systeem xc--deficiënte muizen in modellen voor de ziekte van Parkinson. Tenslotte zal onderzocht worden of een verlies van systeem xc- ook beschermt tegen twee belangrijke psychiatrische comorbiditeiten van de ziekte van Parkinson, namelijk depressie en angst. Organisaties: • Farmaceutische Chemie, Analyse van Geneesmiddelen en Geneesmiddelenkennis • Farmaceutische Biotechnologie en Moleculaire Biologie
Onderzoekers: • Ann MASSIE • Ilse Julia SMOLDERS
Study of the formation and retention of drug-induced stimulus-reward associations through out the brain in combination with functional MRI KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Onderzoeksgroep Neurofysiologie
Onderzoekers: • Wim Vanduffel • Koen Nelissen • Sherihane Bensemmane
Study naar de rol van het NF-?B regulerend eiwit A20 in autoimmune inflammatie van het centrale znuwstelsel Universiteit Gent Abstract: Het onderzoeksproject betreft de studie naar mechanismen van ontsteking waarin NF-?B betrokken is, meer specifiek in de context van de ziekte multiple sclerose. Hiertoe maken we gebruik van muizen die genetisch defect zijn in belangrijke NF-?B-regulatorische genen, en gebruiken we deze muizen in muis modellen voor multiple sclerose. Aldus hopen we de specifieke functies van sommige van deze genen in multiple sclerose beter te begrijpen. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers: • Geert van Loo
Studie van subklinische cardiomyopathe in het postviraal chronic fatigue immune dysfunction syndrome. Vrije Universiteit Brussel Abstract: We kunnen de patiënten die lijden aan CVS indelen in twee groepen: - een eerste fase groep, zijnde die patiënten waarbij het CVS in de beginfase van de aandoening gediagnosticeerd wordt. Deze fase gaat vaak gepaard met een externe vermagering, ondanks een toegenomen eetlust. - Een tweede fase groep zijnde die patiënten in een latere fase van de aandoening, waarbij het lichaamsgewicht toeneemt zonder dat hun eetpatroon gewijzigd is. In een eerste onderdeel van de studie willen we het basaalmetabolisme in rust meten bij voornoemde twee groepen en de resultaten vergelijken met deze van een naar leeftijd en geslacht overeenkomstige groep controlepersonen met respectievelijk een normaal lichaamsgewicht, en grope anorectische en een groep obese controlepersonen. Deze proef gaat door in samenwerking met de Universiteit van Maastricht die haar meetapparatuur ter beschikking stelt. Verschillende energiedata worden bekomen 1) de slaap-metabole-snelheid (SMR) wordt bepaald in een respiratiekamer 2) de rust-metabole-snelheid (RMR wordt bepaald onder een ventilated hood 3) de gemiddelde dagelijkse metabole snelheid (ADMR) wordt bepaals met de enkelvoudige-gelabeled-water methode.
Organisaties: • Menselijke Fysiologie en Algemene Biologische Scheikunde
Onderzoekers: • KENNY DE MEIRLEIR
Studie van ruimtevlucht geïnduceerde neuroplasticiteit met behulp van geavanceerde NMR beeldvormingstechnieken. Universiteit Antwerpen Abstract: Neuroplasticiteit is de eigenschap van de hersenen om zichzelf te reorganiseren. Dit onderzoek zal zich focussen rond deze neuroplasticiteit na ruimtevlucht. Micrograviteit heeft immers een immense impact op verscheidene fysiologische systemen, in bijzonder het evenwichtssysteem. Met behulp van geavanceerde beeldvormingstechnieken zoals Diffusie Tensor Imaging (DTI) en High Angular Resolution Diffusion Imaging (HARDI), zal getracht worden biomarkers bloot te leggen voor deze ruimtevlucht geïnduceerde neuroplasticiteit. Analoog zullen deze biomarkers ook geverifieerd worden bij vestibulaire patiënten met specifieke klachten. Organisaties: • Biofysica en Biomedische Fysica
Onderzoekers: • Floris Wuyts • Paul Van de Heyning • Angelique Van Ombergen
Studie van intercellulaire alfa-synucleine transmissie en neurotoxiciteit in diermodellen via optogenetische neuromodulatie. KU Leuven Abstract: De ziekte van Parkinson (PD) is de tweede meest voorkomende neurodegeneratieve aandoening en wordt gekenmerkt door een progressieve degeneratievan de dopaminerge neuronen in de substantia nigra pars compacta (SNc).Het gebrek aan inzicht in pathofysiologische mechanismen vormt een hindernis in de zoektocht naar nieuwe therapieën. De globale doelstelling van dit project beoogt een beter inzicht in de pathofysiologischerol van#945;-SYN in PD. De concrete vragen die we in dit projectzullen proberen te beantwoorden zijn: Is er bewijs van intercellulaire transmissie van#945;-SYN in het AAV-#945;-SYN ratmodel en wat zijn de factoren die dit proces beïnvloeden?Wat is het effect van synaptische activiteit op transmissie en neurotoxiciteit van α-SYN in PD. De concrete vragen die we in dit projectzullen proberen te beantwoorden zijn: Is er bewijs van intercellulaire transmissie van#945;-SYN in het AAV-#945;-SYN ratmodel en wat zijn de factoren die dit proces beïnvloeden?Wat is het effect Organisaties: • Onderzoeksgr_Neurobio_en Gentherapie
Onderzoekers: • Veerle Baekelandt • Wouter Peelaerts
Studie van het verband tussen#945;-synucleïne transmissie, neuroinflamn neurotoxiciteit in de hersenen van knaagdieren. KU Leuven Abstract: Inzicht in het moleculair mechanisme van neurodegeneratie in de ziekte van Parkinson (PD) kan leiden tot nieuwe mogelijkheden voor therapie. indit project zullen we ons toeleggen op het eiwit#945;-synucleïne(α-synucleïne(α-synuclein (αSYN)), dat een sleutelrol speelt in de ziekte,maar de juiste rol in normale omstandigheden en ziekte is nog niet volledig begrepen. In PD heeft men vooropgesteld dat cel tot cel transmissievan misgevouwen#945;SYN bijdraagt tot het verspreiden van synucleïnopathie in het zenuwstelsel. in dit project zullen we de transmissie en neurotoxiciteit van#945;SYN onderzoeken in ons#945;SYN ratmodel dat gebaseerd is op virale vectoren. We willen ook het verband tussen#945;SYN aggregatie, neuroinflammatie en neurotoxiciteit bestuderen in dit ratmodel. Een beter inzicht in de rol van aggregatie, transmissie en neuroinflammatie in#945;SYN-gemedieerde dopaminerge neurodegeneratie zla bijdragen tot de ontwikkeling vannbsp;nieuwetherapeutische s Organisaties: • Onderzoeksgr_Neurobio_en Gentherapie
Onderzoekers: • Veerle Baekelandt
Studie van het therapeutisch werkingsmechanisme van parkine in cellulaire en diermodellen voor de ziekte van Parkinson. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Onderzoeksgr_Neurobio_en Gentherapie
Onderzoekers: • Veerle Baekelandt
Studie van functionele connectiviteit in de hersenen met behulp van grafentheorie KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Laboratorium voor Cognitieve Neurologie
Onderzoekers: • Patrick Dupont • Yu Wang
Studie van de rol van nucleair export factor 5 (NXF5) in neuronaal mRNAtransport en metabolisme en de link met mentale retardatie. KU Leuven Abstract: Onze vroegere rapporten over verlies of toename van NXF5 in patiënten met een verstandelijke beperking wijzen in de richting van een belangrijke rol van dit eiwit in de ontwikkeling van het geheugen. In dit project willen we deze associatie functioneel onderzoeken. Eerder onderzoek naarNxf7, het muis ortholoog van NXF5, toonde aan dat Nxf7 vooral lokaliseert in mRNA-geassocieerde polyribosomen, P-lichaampjes en stress granulenin neuriten. Aangezien deze structuren een rol spelen in mRNA translatie, stabiliteit en stockage veronderstellen we dat de functie van NXF5 overeenkomt met deze die reeds uitvoerig beschreven werd voor het FMRP eiwit. Verlies van dit eiwit resulteert eveneens in verstandelijke beperking, het zgn. Fragiele-X syndroom. Wij speculeren daarom dat het verlies of de toename van de functie van NXF5 in neuronen leidt tot een verminderd cognitief vermogen. Deze hypothese wordt gesteund door onze recente bevinding dat Nxf7 knock-out muizen een defect vertonen in het ruimt
Organisaties: • Departement Menselijke Erfelijkheid
Onderzoekers: • Guido Froyen • Rudi D'Hooge • Claudia Bagni
Studie van de rol van chromogranine A en B in de biogenese en het functioneren van secretorische vesikels en als prohormonen. Universiteit Antwerpen Abstract: Studie van de rol van chromogranine A en B in de biogenese en het functioneren van secretorische vesikels en als prohormonen. Organisaties: • Nefrologie • Neurofarmacologie
Onderzoekers: • Etienne Nouwen
Studie van de rol van adulte neurogenese in de bulbus olfactorius met behulp van optogenetische neuromodulatie. KU Leuven Abstract: Voor een lange tijd werd gedacht dat de hersenen van volwassenen niet in staat waren zich te herstellen na geleden schade. Het is echter wel aangetoond dat er neuronale stamcellen aanwezig blijven in de hersenen vanvolwassenen en dit in twee regios: de hippocampus en het olfactorisch systeem. De capaciteit van deze cellen om ongedifferentieerd te delen enverschillende celtypes te vormen, opent perspectieven voor de ontwikkeling van nieuwe therapieën voor diverse hersenaandoeningen. Jammer genoegis de exacte functie van deze adulte neuronale stamcellen in de hersenen nog niet volledig begrepen hoewel er evidentie is dat ze een mogelijkerol zouden spelen in de ontwikkeling van het geheugen. In dit project, willen we de rol van nieuw geboren neuronen in de olfactorische bulbusonderzoeken met behulp van een nieuwe en vooruitstrevende techniek in het onderzoeksveld van de neurologie, namelijk optogenetica. Neuronen in de hersenen maken deel uit van een complex neuronaal netwerk en commun Organisaties: • Onderzoeksgr_Neurobio_en Gentherapie
Onderzoekers: • Zeger Debyser • Veerle Baekelandt • Sarah Libbrecht
Studie van de relatie tussen amyloid en tau pathologie in AD muismodellen. Universiteit Antwerpen Abstract: Recent beschreven wij een agressieve vorm van AD, veroorzaakt door een nieuwe APP mutatie (APP T714I) die direct betrokken is bij de g-secretase processing van APP. Deze mutatie heeft het meest drastische effect ooit beschreven op de Ab42/Ab40 ratio in vitro (~11x) en gaat gepaard met een overvloedige afzetting van voornamelijk niet-fibrillaire pre-amyloid plaques hoofdzakelijk bestaande uit Ab42 en een neuronale pathologie. Vermits Ab42 cruciaal is bij de ontwikkeling van AD pathologie en bestaande muismodellen meer Ab40 dan Ab42 afzetten, zijn we van plan om transgene APPT714I muizen te genereren die eventueel zowel amyloid als tau pathologie ontwikkelen om de relatie tussen de eventueel verschillende amyloid afzettingen en neuronale pathologie te bestuderen. We hebben APP695 T714I cDNA constructen gegenereerd in pBluescript SKII onder de controle van een PDGF promotor en aangetoond dat deze constructen geëxpresseerd worden in transient getransfecteerde HEK293 cellen. Microinjecties in pre-nucleaire embryo's (1,5 dag) van superovulated Bl6XCBA en Bl6XD2 muizen werden uitgevoerd en founders gegenereerd. Op dit ogenblik worden transgene lijnen gegenereerd en geselecteerd o.b.v. PCR en Southern blotting en finaal o.b.v. Ab42/Ab40 ratio's gemeten in het plasma m.b.v. ELISA. Ab42/Ab40 ratio's in het plasma zal bestudeerd worden op de leeftijd van 3, 6 en 12 maanden. Het APP metabolisme zal bestudeerd worden via Western blot analyse van hersenlysaten en in neuronale celculturen van 14 dagen oude embryo's, zoals beschreven in onze vorige studies. Ook massaspectrometrie zal worden toegepast op selecte in vitro en in vivo experimenten m.b.v. eerder beschreven methodologie. Gedrag- en cognitiestudies zullen uitgevoerd worden op de leeftijd van 3, 6 en 12 maanden m.b.v. de Morris water-maze test, spatial reference memory task en de Y-maze test, zoals voorheen beschreven. Gebruik makend van methoden beschreven in onze vorige studies op APP692 muizen zullen heterozygote, homozygote en littermate controle APP T714I muizen worden opgeofferd op de leeftijd van 3, 6 en 12 maanden, en zullen hersenen en andere organen gefixeerd en geanalyseerd worden m.b.v. klassieke histochemie. Histologische bevestiging van Ab deposities in de hersenen zal bekomen worden via IHC. Hoge resolutie licht- en elektronenmicroscopische studies zullen toegepast worden om vroege symptomen van neurodegeneratie te bestuderen. Organisaties: • Moleculaire genetica • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten
Onderzoekers: • Jessie Theuns
Studie van de pathofysiologische rol van alfa-synucleïne aggregatie en propagatie in knaagdierhersenen met behulp van virale vectortechnologie. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Onderzoeksgr_Neurobio_en Gentherapie
Onderzoekers: • Veerle Baekelandt
Studie van de intracellulaire signalizatiewegen en genregulatiemechanismen in zoogdiercellen Universiteit Gent Abstract: Extracellulaire signalen worden herkend door specifieke receptoren, waarna het signaal doorgegeven wordt naar de kern. Dit resulteert in een gewijzigd genexpressiepatroon, en recent is duidelijk geworden dat veranderingen in chromatinestructuur hierbij een belangrijke rol spelen. Wij willen nu de chromatineveranderingen bestuderen ter hoogte van specifieke promotor-enhanceosomen en dit in relatie tot signalen afkomstig van de TNF-receptor of neurotransmitterreceptoren. Ook het repressieve effect van glucocorticoïden en plantaardige producetn zal bestudeerd worden. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie
Onderzoekers:
• Guy Haegeman
Studie van de interactie tussen synaptisch verlies, neuro-inflammatie en amyloid pathologie in muismodellen voor de ziekte van Alzheimer. Universiteit Antwerpen Abstract: De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie met een hoge prevalentie bij bejaarden. Amyloid pathologie en inflammatie, die toxische effecten veroorzaken t.h.v. de synapsen, zijn potentiële drijfkrachten achter deze ziekte. Het is van cruciaal belang meer inzicht te verwerven in deze vroege gebeurtenissen om de mechanismen achter de ziekte van Azheimer beter te begrijpen. In dit project focussen we ons op de interactie tussen synaptisch verlies, amyloidosis en inflammatie door gebruik te maken van rust-status functionele MRI in een muismodel voor amyloidosis. Organisaties: • Bio-imaging
Onderzoekers: • Anne Marie Van Der Linden • Marleen Verhoye • Disha Shah
Studie van de interactie tussen neuroinflammatie, synaptisch verlies en amyloid pathologie in muismodellen voor de ziekte van Alzheimer. Universiteit Antwerpen Abstract: De ziekte van Alzheimer (AD) is de meest voorkomende oorzaak van dementie en wordt gekenmerkt door geheugenverlies en veranderingen in cognitie en gedrag. AD pathologie bestaat uit een verhoogde vorming van amyloid plaques, tau-fibrillen, inflammatie en neurodegeneratie in de hersenen. Omdat zowel amyloïdose als inflammatie vroeg in het ziekteproces optreden, ligt de focus van vele studies in de zoektocht naar de bijdrage van beide fasen als mogelijke oorzaak van AD. Oplosbaar abeta (sA) en inflammatie leiden in een vroeg stadium tot synaptische defecten, waarbij op langere termijn ook synaptische transmissie mechanismen noodzakelijk voor leren en geheugen verstoord worden. Dit resulteert uiteindelijk in de cognitieve defecten die zich voordoen in latere stadia van AD. Studies van behandelingen die specifiek gericht zijn op amyloïdose en inflammatie geven echter inconsistente resultaten. Dit kan verklaard worden door het feit dat deze behandelingen voornamelijk gericht zijn op het tegengaan van amyloïde plaques, terwijl sA reeds vroeger aanwezig is in de hersenen en mogelijk de initiële oorzaak van AD is. Bovendien is er een nauw verband tussen amyloïdose en inflammatie. De behandeling van inflammatie in het pre- en post-plaque stadium resulteert in een verschillend effect op de pathologie i.e. respectievelijk verbetering en ergernis. De synaptische defecten veroorzaakt door sA en inflammatie kunnen mogelijk een verandering in functionele connectiviteit (FC) veroorzaken. FC kan in vivo worden gemeten met behulp van rusttoestand functionele MRI (rsfMRI) en wordt gedefinieerd als de correlatie van de lage frequentie fluctuaties (LFF) in het rsfMRI signaal tussen verschillende hersengebieden. Onze hypothese is dat amyloïdose, inflammatie en synaptische defecten nauw verwant zijn met elkaar en elkaar beïnvloeden vanaf een vroeg stadium in AD. Zij vertegenwoordigen hierbij interessante en specifieke doelen voor de ontwikkeling van geneesmiddelen. Dit project is erop gericht het complexe samenspel in muismodellen verder te ontrafelen, wat nuttig zal zijn voor studies in dieren en AD patiënten. Bovendien zijn wij van mening dat de synaptische defecten in AD tot uitdrukking komen als veranderingen in FC. Hierdoor zou rsfMRI een in vivo methode zijn die toelaat om de synaptische integriteit in verschillende stadia van de ziekte te volgen en het effect van manipulaties te controleren. Organisaties: • Bio-imaging
Onderzoekers: • Marleen Verhoye • Disha Shah
