www.researchportal.be - 27 Jan 2016 01:31:18
Onderzoeksprojecten (1 - 50 van 50) Zoekfilter: Classificaties: Burgerlijk recht: personen, familie, huwelijksstelsels, erfenissen, schenkingen, goederen, verbintenissen, zekerheden
De Vrije Dag: 60-jarig jubileum van de Studiekring Vrij Onderzoek. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De Vrije Dag: 60-jarig jubileum van de Studiekring Vrij Onderzoek. Organisaties: • Privaatrecht
Onderzoekers: • HELENE CASMAN
RETHINKIN - Juridische verwant- en familiestudies herdenken in de Lage Landen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Persoon en vermogen
Onderzoekers: • Frederik Swennen
Een Europees privaatrecht voor beleggingsdiensten? onrechtstreekse harmonisatie van het privaatrecht door het toezichtrecht versus de Draft common frame of reference. Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek identificeert en beoordeeld de Coördinerende en conflicterende wisselwerking tussen enderzijds de Europese harmonisatie van het toezichtrechttelijke statuut van financiële dienstverleners en anderzijds de diverse facetten en elementen van de op zich niet geharmoniseerde rechtsverhouding tussen deze instelling en hun cliënten, met bijzondere aandacht voor de invloed die de draft common frame of reference heeft op het financieel privaatrecht. Organisaties: • Vakgroep Burgerlijk Recht
Onderzoekers: • Marc Kruithof
Extra-compensatoire schadevergoeding in het inernationaal privaatrecht-Het Europese antwoord op de Amerikaanse 'punitive damages'. Universiteit Gent Abstract: Het voorgestelde onderzoek beantwoordt de vraag of Europa zich kant tegen (1) de toepassing door Europese rechtbanken van het Amerikaanse recht inzake 'punitive damages' en (2) de erkenning en tenuitvoerlegging van Amerikaanse uitspraken die 'punitive damages' toekennen. Het voorwerp van onderzoek is het EU recht, alsook het recht van Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk en Engeland. Organisaties: • Vakgroep Burgerlijk Recht
Onderzoekers: • Maud Piers
Verkrijgende verjaring. Universiteit Antwerpen Abstract: Verkrijgende verjaring is een oorspronkelijke wijze van eigendomsverkrijging: iemand die gedurende een bepaalde termijn het bezit heeft van een zakelijk recht (eigendom of een beperkt zakelijk recht zoals bv. vruchtgebruik), verkrijgt dat recht. Het huidige Belgische wetgevend kader voor verkrijgende verjaring is vrij complex en onlogisch. Bovendien plaatst recente rechtspraak van het Europees Hof voor de rechten van de mens deze problematiek internationaal in een nieuw daglicht en in de belangstelling. Het onderwerp heeft een groot praktisch belang (bv. aankoop van een goed (bv. gestolen wagen) waarbij naderhand de verkoper niet de eigenaar blijkt te zijn; samenwoners of erfgenamen die in het bezit komen van waardevolle goederen (bv. waardepapieren) alsook discussies m.b.t. de revindicatievordering in beslagprocedures). Dit onderzoeksvoorstel beoogt een coherente, duidelijke en rechtsvergelijkend onderbouwde theorie aan te reiken met de nodige (beleids)aanbevelingen door middel van een fundamentele studie van de verkrijgende verjaring, met een grondige en kritische analyse van de twee constitutieve voorwaarden bij verkrijgende verjaring: bezit en termijn. Het onderzoek analyseert enerzijds op kritische wijze het bestaande systeem van de verkrijgende verjaring, met bijzondere aandacht voor de verantwoording van het huidige systeem en toetst anderzijds de conformiteit ervan met nationale en internationale bronnen alsook zijn actualiteitswaarde. De centrale onderzoeksvraag luidt: In welke mate is het huidige wettelijke kader inzake de verkrijgende verjaring, gelet op nationale en internationale evoluties, houdbaar en welke aanpassingen kunnen worden voorgesteld? Organisaties: • Persoon en vermogen
Onderzoekers: • Renate Barbaix • Nicolas Carette • Johan Van de Voorde
De leidende bank in gesyndiceerde kredieten. KU Leuven Abstract: Wanneer een onderneming of een overheid heel veel geld nodig heeft, kanhet dat een krediet van één bank onvoldoende is. Daarom wordt vaak een beroep gedaan op gesyndiceerde kredieten. Daarbij verschaffen twee of meerdere banken samen een krediet aan een kredietnemer op de basis van dezelfde overeenkomst, waarbij elke bank instaat voor een gedeelte van het gesyndiceerde krediet. Eén bank wordt aangeduid als leidende bank om, onder meer, de uitvoering van de kredietovereenkomst te coördineren en de zekerheden te beheren. De banken
willen een flexibele organisatie waarbij ze eenvoudig hun aandeel in het krediet kunnen overdragen. Dat leidt met name tot ingewikkelde vragen naar een adequate structuur van de zekerheden. Aangezien de trust figuur niet algemeen erkend wordt op het Europese Continent, wordt in de praktijk een beroep gedaan op gecompliceerde constructies waarvan de effecten en de geldigheid onzeker zijn. Wij zullen een meer rechtszekere oplossing bestuderen, gebaseerd op een mo Organisaties: • Onderzoekseenheid Privaatrecht
Onderzoekers: • Ilse Samoy • Matthias Edward Storme • Sander Van Loock
Prijsvermindering: remedie tot bijsturing van contracten KU Leuven Abstract: Prijsvermindering wordt in het Belgische recht op het eerste gezicht niet beschouwd als een remedie bij een gedeeltelijke (niet-) toerekenbare tekortkoming van contracten. Toch is prijsvermindering bekend in andere systemen als een remedie: bv. in artikel 50 van het Weens Koopverdrag, het Nederlandse recht, de Europese initiatieven tot harmonisatie van het Europese privaatrecht, ... Ook in het Belgische recht vindt men specifieke toepassingen van de prijsvermindering terug in het bijzondere overeenkomstenrecht bij zowel toerekenbare als bij niet-toerekenbare tekortkomingen: bv. als réfaction in het geval van een tekortkoming in de leveringsverplichting bij handelskoopovereenkomsten, als actio quanti minoris bij verborgen gebreken in koopcontracten, als secundaire remedie bij niet-conformiteit in consumentenkoopovereenkomsten, als remedie bij een gedeeltelijk tenietgaan van het gehuurde goed in geval van overmacht bij huurovereenkomsten Aan de hand van deze specifieke toepassingen zal Organisaties: • Instituut voor Verbintenissenrecht
Onderzoekers: • Sophie Styns • Sanne Jansen
Afwijkingen van de bewijslast in het aansprakelijkheidsrecht KU Leuven Abstract: This project focuses on deviations from the principles of the burden ofproof in tort law. It can be alleged that a party injured by a tortiousact finds himself confronted with a severe burden of proof (he must prove fault, damage and causation), which can provoke serious difficulties and even situations of evidence need. How do you demonstrate that a doctor failed in his duty of care during a medical surgery? Or that the government committed a wrongful act in the dismantlement of a financial institution? Even so, the administration of evidence of a defending party can be problematic, for example in case he has to prove force majeure, a fault of the victim or an act of a third party. The existing deviations from the principles of the burden of proof, which are intended to meetthose evidential problems, take place in a very diverse and fragmented way. They are applied by different actors (legislator, courts and parties) and in different stages of the administration of evidence, that ther Organisaties: • Instituut voor Verbintenissenrecht
Onderzoekers: • Ilse Samoy • Benoit Allemeersch • Wannes Vandenbussche
Multilaterale wederkerigheid. KU Leuven Abstract: Tâm Dang Vu bereidt een doctoraat voor dat tot doel heeft vormte geven aan het concept multilaterale wederkerigheid. Daarbij wordt onderzocht of de principes en rechtsfiguren (bv. de ontbinding, de risicoleer, de enac en het verval) die destijds zijn ontwikkeld voor een situatie van pluraliteit van verbintenissen binnen één enkelcontract met twee partijen (bilaterale wederkerigheid) bij analogiekunnen worden toegepast op een situatie van pluraliteit van verbintenissen binnen meerdere samenhangende contracten met meer dan twee partijen (multilaterale wederkerigheid). Er wordt nagegaan of dit begrip een rol kan spelen in het creëren van lotsverbondenheid tussen samenhangende contracten. Organisaties: • Instituut voor Verbintenissenrecht
Onderzoekers: • Ilse Samoy • Tam Dang Vu
Contractsoverdracht. KU Leuven Abstract: De contractsoverdracht houdt in dat een contractspartij het geheel van rechten en verplichtingen verbonden aan haar positie als contractspartij, overdraagt aan een derde. Het praktische belang van deze wijziging vancontractspartij met behoud van de contractuele band, is evident in het moderne handelsverkeer, dat gericht is op flexibiliteit en efficiëntie. Nochtans geeft de constructie vanuit een juridisch oogpunt aanleiding tot heel wat bezwaren. De algemene opvatting dat verbintenissen in het Romeinse recht een strikt persoonlijk karakter hadden, lijkt vandaag de dag nog steeds tot uiting te komen in het traditionele standpunt dat schulden niet overdraagbaar zijn. Daarom blijft ook het concept van de overdracht van overeenkomst, als een geïntegreerd geheel van schuldenen schuldvorderingen, zeer controversieel. Niettemin rijst de vraag in welke mate de onoverdraagbaarheid van schulden, en bij uitbreiding van overeenkomsten, nog houdbaar is, gelet op de vele wettelijke voorbeelden van c Organisaties: • Faculteit Rechtsgeleerdheid Kulak
Onderzoekers: • Bernard Tilleman • Alain Laurent Verbeke • Valerie Withofs
Interpretatie van overeenkomsten. KU Leuven Abstract: Contracten worden genegotieerd op basis van de feiten die gekend zijnop het moment waarop de overeenkomst gesloten wordt. Tussen de sluiting en deuitvoering van het contract kunnen de omstandigheden echter een significanteevolutie ondergaan. Soms kan er in dergelijke gevallen een beroep worden gedaanop rechtsfiguren zoals overmacht, imprevisie of rechtsmisbruik. Geen van dezefiguren vormt echter een adequateoplossing. Een uitkomst kan gevonden wordenin imprevisie- of MAC-clausules, maar wat gebeurt er wanneer de partijen geendergelijke clausules hebben ingevoegd, en er niet aan de toepassingsvoorwaardenvoorovermacht of rechtsmisbruik voldaan is? Een andere benadering
dringt zichop, namelijk een dynamische contractsinterpretatie. Een dynamische contractsinterpretatie houdt rekening met de heleevolutie die de overeenkomst ondergaat door alle externe omstandigheden inrekening te brengen, zowel die voor als die na het sluiten van het contract. Dit onderzoek richt zich erop na te gaan of ee Organisaties: • Faculteit Rechtsgeleerdheid Kulak
Onderzoekers: • Bernard Tilleman • Alain Laurent Verbeke • Johanna Waelkens
Aansprakelijkheid voor schending van het recht op informatie en op toestemming van de patiënt. KU Leuven Abstract: De patiënt heeft het recht om zijn geïnformeerde toestemming te verlenen in een medische tussenkomst en heeft recht op informatie over zijn gezondheidstoestand. De aansprakelijkheid voor de schending van deze patiëntenrechten vormt één van de belangrijkste topics in het medisch aansprakelijkheidsrecht. Hoewel het belang van deze rechten door iedereen erkend wordt, is de handhaving ervan zeer problematisch. Bij gebrek aan een specifieke wettelijke sanctie is de patiënt aangewezen op het gemeen aansprakelijkheidsrecht. Dit biedt op dit moment echter geen goede bescherming, aangezien de bewijslast doorgaans zodanig zwaar is dat de meerderheid van de rechtsvorderingen stranden op het vereiste van fout, van schade of van een oorzakelijk verband tussen beide. Dit onderzoek beoogt de handhaving van deze fundamentele patiëntenrechten te bewerkstelligen, door het uitwerken van een evenwichtig en rechtszeker aansprakelijkheidsregime. Organisaties: • Onderzoekseenheid Privaatrecht
Onderzoekers: • Ilse Samoy • Sophie Styns • Herman Nys • Elisabeth Verjans
Averechtse selectie en moral hazard in de kredietmarkt : het gebruik van zekerheden voor het tegengaan van kredietrantsoenering. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Inst. voor Handels- en Insolventierecht
Onderzoekers: • Matthias Edward Storme • Frederic Helsen
Gedeeltelijke nietigheid en ontbinding van overeenkomsten Universiteit Gent Abstract: De sancties van nietigheid of ontbinding in het verbintenissenrecht hoeven niet noodzakelijk op de volledige overeenkomst betrekking te hebben. Hun uitwerking kan beperkt blijven tot één of enkele clausules of zelfs maar een gedeelte van een clausule, terwijl de rest van de overeenkomst gehandhaafd blijft. Deze gedeeltelijke of partiële nietigheid of ontbinding vormt het voorwerp van het onderzoek. Organisaties: • Vakgroep Burgerlijk Recht
Onderzoekers: • Ignace Claeys
Rechtsvergelijkend onderzoek meerouderschap en meeroudergezag. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de opdrachtgever. UA levert aan de opdrachtgever de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Persoon en vermogen
Onderzoekers: • Frederik Swennen • Thalia Kruger
Evaluatie van de woninghuurwetgeving. Universiteit Antwerpen Abstract: Het onderzoek wil de niet-geëvalueerde delen van het woninghuurrecht aan een analyse onderwerpen, duiden welke knelpunten er zijn in het geheel van de huidige federale wegeving vanuit het perspectief van de problemen van de private huurmarkt en aangeven welke opportuniteiten de regionalisering van de bevoegdheid inzake private huurwetgeving biedt. De bedoeling is daarbij om een beleidsmatige en juridisch-technische insteek te geven ter voorbereiding van een toekomstig Vlaams woninghuurrecht, rekening houdend met huidige en voorziene problemen op de private huurmarkt, een inschatting van effecten en aandachtspunten aangereikt door de actoren die in het Beleidsveld wonen. Organisaties: • Overheid en Recht
Onderzoekers: • Bernard Hubeau
Contractuele vermijding van de concursus creditorum. KU Leuven Abstract: De doelstelling van het doctoraat is een schets te maken van de verschillende opties die een schuldeiser heeft wanneer hij geconfronteerd wordtmet een samenloop van schuldeisers. Natuurlijk staat steeds de (minder aantrekkelijke) optie open om de samenloop ondergaan, maar de werkelijkeintentie van het doctoraat is een leidraad te vormen voor schuldeisers die op een wettelijk conforme wijze beogen de samenloop te vermijden: ontbindende clausules, clausules die de overdracht van een zakelijk recht onder opschortende voorwaarde van een faillissement bedingen, close-out netting, clausules die een verval van tijdsbepaling tot gevolg hebben, clausules waarbij het mechanisme van het retentierecht wordt getriggered.Door onderzoek naar de werking en tegenstelbaarheid van schuldeiserdienende en schuldeiservriendelijke mechanismen tracht dit doctoraat een meerwaarde te betekenen voor de naar oplossingen zoekende schuldeiser. Het oude beginsel van het faillissementsrecht dat men ook in andere coll
Organisaties: • Inst. voor Handels- en Insolventierecht
Onderzoekers: • Matthias Edward Storme • Tom Delwiche
Vertegenwoordiging in het burgerlijk geding. KU Leuven Abstract: De regels inzake vertegenwoordiging in rechte de vertegenwoordiging van een materiële procespartij door een formele procespartij zijn onder het huidige Belgische recht niet eenduidig. De bestaande rechtspraak en rechtsleer is disparaat en casuïstisch, nietzelden vaag of onvolledig en soms zelfs inconsistent. Hoewel de vertegenwoordigingsfiguur in het procesrecht vele vragen oproept Wat zijn de voorwaarden tot vertegenwoordiging in rechte?Wat zijn de gevolgen, bijvoorbeeld voor het gezag van gewijsdeof de aanwending van rechtsmiddelen? Kan men zich anoniem laten vertegenwoordigen? zijn de antwoorden moeilijk te vinden envaak onbevredigend. Dit gebrek aan systematiek en coherentie leidt op zijn beurt tot rechtsonzekerheid en tegenstrijdige resultaten in de praktijk. Deze status quaestionis inzake procesrechtelijke vertegenwoordiging staat in schril contrast met de leer van de privaatrechtelijke vertegenwoordiging in het gemeen verbintenissenrecht. De studie der vertegenwoordiging Organisaties: • Instituut voor Gerechtelijk Recht
Onderzoekers: • Benoit Allemeersch • Sven Sobrie
Echtscheiding en scheiding in Vlaanderen. Risicofactoren en gevolgen voor het beleid. Universiteit Antwerpen Abstract: Het Scheiding-In-Vlaanderen-project (SIV) heeft als doel: het verhogen van de levenskwaliteit van diegenen die direct of indirect betroken zijn bij een echtscheiding het verbeteren van de kwaliteit van dienstverlening voor diegenen die direct of indirect betroken zijn bij een echtscheiding het ondersteunen van het beleid ten aanzien van echtscheiding en de personen die direct of indirect betroken zijn bij een echtscheiding Om onze doelstellingen te realiseren zal het SiV-project: 1. Een longitudinaal gegevensbestand opbouwen met betrekking tot relatievorming en relatieontbinding gebaseerd op een Vlaamse steekproef (vanaf 1971) die representatief is voor de populatie van getrouwde en ooit-gescheiden personen dat vertrekt vanuit een multi-actorperspectief waarbij niet alleen de (ex-)partners worden bevraagd, maar ook hun kinderen en ouders waarbij informatie wordt verzameld over de oorzaken, het verloop en de gevolgen van relatieontbinding waarin gebruik wordt gemaakt van een multidisciplinair denkkader van sociologische, demografische, sociaal-psychologische, sociaalepidemiologische, economische en juridische paradigma's 2. Kennis van de echtscheidingsproblematiek verhogen onder de verschillende maatschappelijke actoren in functie van beleidsvoorbereidend en ¿toetsend onderzoek door het gratis ter beschikking te stellen van de data aan universitaire onderzoekscentra en andere wetenschappelijke instituten door middel van een doorgedreven pro-actieve verspreiding van de informatie 3. Bijdragen tot een effectgericht preventief en curatief welzijnsbeleid ter mediëring van de diverse problemen waarmee betrokken partijen geconfronteerd worden door middel van aandacht voor maatschappelijk relevante thema's gebruik makend van een doorgedreven proactieve data-utilisatie strategie Organisaties: • Centrum voor Longitudinaal en Levensloop Onderzoek (CELLO)
Onderzoekers: • Dimitry Mortelmans
De pluraliteit van schuldenaars bij verbintenissen. KU Leuven Abstract: 1. Bij een pluraliteit van schuldenaren rijst de cruciale vraag of de schuldeiser elke schuldenaar kan aanspreken voor een deel van de schuld (deelbare gehoudenheid), dan wel voor de gehele som (algehele gehoudenheid). Algehele gehoudenheid is voor de schuldeiser veel voordeliger omdat hij mag kiezen wie hij tot betaling aanspreekt (inningsgemak) en het solvabiliteitsrisico voor rekening van de medeschuldenaren komt. 2. Het Belgisch recht vertrekt van een vermoeden van deelbaarheid (artikel 1202 BW), maar kent vele afwijkingen. Zo zijn handelaars in de regel algeheel tot nakoming van hun verbintenissen gehouden. In de rechtspraak wordt ook bij buitencontractuele aansprakelijkheid vaak een algehele veroordeling uitgesproken. Wanneer en waarom in het ene geval deelbare en in het andere geval algehele gehoudenheid bestaat, is niet steeds duidelijk. Wanneer zijn medeveroorzakers van dezelfde schade deelbaar of algeheel gehouden? Waarom bestaat tussen verschillende aannemers een algehele aa Organisaties: • Faculteit Rechtsgeleerdheid Kulak
Onderzoekers: • Bernard Tilleman • Alain Laurent Verbeke • Matthias Vandenbogaerde
Grondwettelijke bescherming van private eigendom in China: ontwikkelingen in een tijdperk van globalisering en de implicaties daarvan KU Leuven Abstract: Het onderzoek beoogt in kaart te brengren welke instituties en hervormingen nodig zijn om de grondwettelijke beschelmring van de private eigendom, die recent in de Chinese grondwet werd ingeschreven (grondwetswijziging van 2004) te implementeren en realiseren. Op de eerste plaats wordt door middel van een historisch onderzoek nagegaan wat de drijvende krachten in de Chinese geschiedenis zijn die de positie van de private eigendom mee bepalen, dit in het licht van de ontwikkeling naar globalsiering zowel als lokalisering. Vervolgens worden de problemen en gebreken van de actuele toepassing van de grondwettelijke beginselen in het gerecht onderzocht en vergeleken met die in westerse landen; bijzondere aandacht wordt besteed aan de "nagelhuis"-gevallen . Tenslotte worden institutionele hervormingen voorgesteld om aan die probleme te verhelpen en worden voorbeelden uitgewerkt. Vanuit dit institutioneel perspectief wordt in het bijzonder een analyse gemaakt van het rechtsstatuut,
de samenst Organisaties: • Inst. voor Handels- en Insolventierecht
Onderzoekers: • Matthias Edward Storme • N. N.
Het juridisch-ethisch statuut van menselijk lichaamsmateriaal, in het bijzonder organen en weefsels. Universiteit Antwerpen Abstract: Zowel voor therapeutische als onderzoeksdoeleinden is afgestaan menselijk lichaamsmateriaal zeer waardevol, bv. bloed, sperma, eicellen, organen en weefsels. Doel van het project is na te gaan wat het juridisch - ethisch statuut is van afgestaan lichaamsmateriaal, wat de argumenten pro en contra zijn tegen commercialisering van afgestaan lichaamsmateriaal en wat de rol is van de overheid. Organisaties: • Persoon en vermogen
Onderzoekers: • Dimitry Mortelmans • Patrick Cras • Thierry Vansweevelt
Alimentatierekenen en -normeren door de jeugdrechter. Naar de ontwikkeling van een eenvormige methode van kinderalimentatierekenen Hogeschool Gent Abstract: Dit onderzoeksproject zal nagaan hoe jeugdrechters actueel tewerk gaan bij het bepalen van kinderalimentatie en welke normen ze daarbij hanteren. Bij het bepalen van de alimentatie dient de rechter snel, objectief en rechtsgelijk te werken. Bij gebrek aan rechtsgelijkheid ontstaat immers bij de rechtsonderhorige een gevoel van ongelijke behandeling. Het project zal in de eerste plaats bestaan uit een onderzoek van de Nederlandstalige rechtspraak binnen de ressorten van de hoven van Beroep van Gent, Antwerpen en Brussel zoals die geveld wordt op het niveau van de jeugdrechtbank. Voor het onderzoek van de rechtspraak kiezen we daarvoor voor een gemengd on-derzoeksproject: dit deel van het onderzoek zal zowel een kwantitatief als een kwalitatief luik omvatten. De werkwijze en normering door de rechterlijke macht in verband met kinderalimentatie zal worden vergeleken met deze in andere Europese landen. Dit zal gebeuren aan de hand van literatuurstudie (analyse van wetgeving en doctrine) en indien nodig en mogelijk, verkennende interviews. Daarbij zal de vraag aan de orde komen of het normeren van de alimentatie dient te gebeuren door de wetge-ver dan wel door de rechter. Dient de voorkeur te worden gegeven aan normering door de rechterlijke macht (door de individuele rechter of door rechterlijke samenwerking) of dient de wetgever aan de rechter een wette-lijk vastgelegde methode van alimentatieberekening op te leggen, waarvan de rechter in principe niet mag afwijken? Hiervoor zullen interviews en literatuurstudie (wetgeving, rechtsleer en rechtspraak) als onder-zoeksmethode worden gebruikt. Op 14 juni 2009 werd door de Kamer een wetsvoorstel aanvaard (nu geëvoceerd door de Senaat) die de mo-tiveringsplicht van de rechter bij het vaststellen van de kinderalimentatie verscherpt. Die wet voorziet ook in de oprichting van een parlementaire werkgroep, die de evolutie in de rechtspraak moet onderzoeken en aan-bevelingen moet verstrekken aan de Koning, die dan een berekeningswijze kan opleggen. Huidig onderzoeksproject zal de evolutie in de rechtspraak nagaan en wil ook een eerste aanzet doen door de nieuwe werkgroep en de Koning een gefundeerde berekeningswijze voor te stellen. Het geheel zal uitmonden in aanbevelen van een model, eventueel het aanreiken van een bruikbare “tool” voor de rechtspraak. Organisaties: • Departement Bedrijfsmanagement Mercator • Departement Handelswetenschappen en Bestuurskunde • Vakgroep Recht • Vakgroep Fiscaliteit en Accountancy • Vakgroep Bestuur en beleid
Onderzoekers: • Anne Remerie • Catharina Dehullu • Bertel De Groote
Sociale betekenis en juridische bescherming van private relaties. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project staat de vraag centraal of en in welke mate een aanvullend of dwingend juridisch kader voor informele relaties tussen volwassenen kan worden gerechtvaardigd. Om deze vraag adequaat te beantwoorden, is voorafgaandelijk inzicht nodig in de subjectieve betekenis en sociale functie van verschillende relatievormen tussen volwassenen. De onderzoeksvragen worden bestudeerd vanuit zowel sociologische als juridische paradigma's, in een multidisciplinair theoretisch kader en aan de hand van kwalitatieve onderzoeksmethoden. Organisaties: • Centrum voor Longitudinaal en Levensloop Onderzoek (CELLO)
Onderzoekers: • Dimitry Mortelmans • Frederik Swennen • Ann Van Den Troost
Groepsverzekeringen en huwelijksvermogensrecht: een mislukt huwelijk? Universiteit Antwerpen Abstract: Deze KP BOF-aanvraag beoogt fundamenteel, intradisciplinair onderzoek over de gevolgen van groepsverzekeringen op het huwelijksvermogensrecht. Niettegenstaande de veelvuldige toepassing ervan in de praktijk, leidt de huidige regeling tot grote rechtsonzekerheid, onder meer doordat zij reeds meermaals onverenigbaar werd bevonden met het Grondwettelijk gelijkheidsbeginsel. Het KP BOF project beoogt deze praktijk eerst in kaart te brengen en vervolgens de regeling grondig en kritisch te analyseren en te evalueren. Organisaties: • Persoon en vermogen
Onderzoekers: • Renate Barbaix
Groepsverzekeringen: nieuwe uitdagingen voor de wetger? Universiteit Antwerpen Abstract: Groepsverzekeringen spelen een essentiële rol in de tweede pensioenpijler, nu zij er meestal toe leiden dat een werknemer een bijkomend kapitaal of rente verwerft na zijn pensionering. De wetgever heeft een specifieke reglementering uitgewerkt in de Wet
Landverzekeringsovereenkomst, die steeds meer onder druk komt te staan door uitspraken, wetgeving en evoluties in andere rechtsdomeinen. Bedoeling van dit Klein Project BOF is om de problemen in kaart te brengen en via wetenschappelijk onderzoek voorstellen de lege ferenda, te formuleren. Organisaties: • Persoon en vermogen
Onderzoekers: • Britt Weyts
Reglementering inzake consumentenkrediet en hypothecair krediet als middel ter bestrijding van overmatige schuldenlast Universiteit Gent Abstract: De doelstelling van het onderzoek bestaat erin om na te gaan of de huidige wetgeving betreffende het kredietrecht in staat is om overmatige schuldenlast te vermijden. Zo wordt onderzocht of het toepassingsgebied van de huidige reglementering voldoende ruim is en of de informatieplichten en de sancties voldoende streng zijn. Organisaties: • Vakgroep Economisch Recht
Onderzoekers: • Reinhard Steennot
Naar een algemene theorievorming inzake advisering in het bestuursrecht Universiteit Antwerpen Abstract: Volgens het zorgvuldigheidsbeginsel moet het bestuur zijn beslissingen op een zorgvuldige wijze voorbereiden. Daarom wint het vaak het advies in van externe adviseurs, zowel publieke als private. Het doel van dit onderzoek is te komen tot een algemene theorievorming inzake de advisering aan de overheid aan de hand van een analyse van de binnen- en buitenlandse regelgeving, rechtspraak en rechtsleer. Organisaties: • Overheid en Recht
Onderzoekers: • Ingrid Opdebeek • Steven Denys
Een familierechtelijk statuut voor draagmoederschap in België Universiteit Gent Abstract: Dit project beoogt de wetenschappelijke onderbouw te creëren voor een juridisch statuut voor draagmoederschap in België. De vele problemen die rijzen wannneer een vrouw een kind baart voor een ander, worden benaderd vanuit een dubbel perspectief: intern en internationaal privaatrecht. De mate waarin draagmoederschapscontracten rechtsgeldig en afdwingbaar zijn, wordt uitgeklaard, naast de wijze van vaststelling van de afstamming van de wensouders. Organisaties: • Vakgroep Burgerlijk Recht
Onderzoekers: • Gerd Verschelden
Vrouwen met een uitzonderlijke overlevingsstrategie? De levenslopen van prostituees in Brugge (1750-1790) Universiteit Gent Abstract: In dit project worden de levenslopen van prostituees die werkzaam waren in Brugge tussen 1750 en 1790 bestudeerd. Dit gebeurt aan de hand van gerechtelijke bronnen, parochieregisters, staten van goed, etc. Hierdoor wordt empirisch bewijs toegevoegd aan de hypotheses van verschillende historici en wordt bijgedragen aan de discussies omtrent de agency van prostituees en hun plaats binnen de samenleving. Organisaties: • Vakgroep Nieuwe geschiedenis
Onderzoekers: • Isabelle Devos
Het medisch-ethisch-juridisch statuut van stamcellen en stamcelonderzoek. Universiteit Antwerpen Abstract: Doel van het project is op zoek te gaan naar de toegangs-,kwaliteits-en veiligheidsvoorwaarden van stamcelonderzoek, in het licht van ethisch ¿ juridische beginselen als de autonomie van de persoon en de beschermwaardigheid van embryo's, in interactie met de voortdurende evolutie van de geneeskunde op dit vlak. Organisaties: • Persoon en vermogen
Onderzoekers: • Zwi Berneman • Thierry Vansweevelt
Verlenen van wetenschappelijk advies. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' Advocaten - en notarisassociatie Greenille' hebben voor het project ' Verlenen van wetenschappelijk advies. ' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Privaatrecht
Onderzoekers: • HELENE CASMAN
Het juridische statuut van het ongeboren menselijke leven. Universiteit Antwerpen Abstract: Het juridische statuut van het ongeboren menselijke leven is naar huidig recht onzeker en betwist. Het doel van dit proefschrift is na te gaan welk (algemeen) juridisch statuut aan dit leven behoort toe te komen. Hiertoe wordt eerst een analyse gemaakt van de huidige juridische bescherming van het menselijke leven vanaf het ogenblik van de bevruchting tot aan de geboorte. Daarnaast zal ook het juridische persoonsbegrip grondig worden onderzocht.
Organisaties: • Persoon en vermogen
Onderzoekers: • Frederik Swennen • Annelore Huygens
Gevolgen van nietigheid en ontbinding van overeenkomsten Universiteit Gent Abstract: Traditioneel wordt aangenomen dat de nietigheid of de ontbinding van een overeenkomst tot gevolg heeft dat de overeenkomst met terugwerkende kracht tenietgaat. Er wordt onderzocht wat de grondslag is van deze regel, of uitzonderingen op deze regel mogelijk zijn, in welke gevallen een bijkomende schadevergoeding kan gevorderd worden en welke gevolgen de terugwerkende kracht voor derden heeft. Organisaties: • Vakgroep Burgerlijk Recht
Onderzoekers: • Hubert Bocken • Annelies Wylleman
Dwarsverbindingen tussen publieke en private verzamelingen van hedendaagse beeldende kunst. Universiteit Antwerpen Abstract: Private verzamelaars van hedendaagse beeldende kunst ontwikkelen veeleer eigen juridische structuren voor opbouw, beheer en overdracht van hun verzameling, dan synergie te zoeken met publieke verzamelingen. Het ontbreekt de overheid aan een efficiënt instrumentarium om wederzijdse dwarsverbindingen tot stand te brengen. Een onderzoek naar het private resp. publieke instrumentarium moet toelaten betere dwarsverbindingen mogelijk te maken. Organisaties: • Persoon en vermogen
Onderzoekers: • Frederik Swennen
Een grondslagenonderzoek naar het verval van een recht in het Belgisch privaatrecht: zijn bestaan als een autonome rechtsfiguur en de afbakening ten opzichte van andere rechtsfiguren Universiteit Gent Abstract: De typische kenmerken - gevolg, toepassingsvoorwaarden en functie - van het verval van een recht worden onderzocht. Deze algemene theorie laat toe de bestaande rechtsleer en rechtsspraak te bekritiseren, die zich vaak dubbelzinnig opstelt, wanneer zij geconfronteerd worden met de toepassingen van het verval. Door een vergelijking met de bestaande sancties wordt bovendien onderzocht of het verval een noodzakelijk dan wel overbodig concept is. Organisaties: • Vakgroep Burgerlijk Recht
Onderzoekers: • Annelies Wylleman
Het juridische statuut van het ongeboren menselijke leven. Universiteit Antwerpen Abstract: Het juridische statuut van het ongeboren menselijke leven is naar huidig recht onzeker en betwist. Het doel van dit proefschrift is na te gaan welk (algemeen) juridisch statuut aan dit leven behoort toe te komen. Hiertoe wordt eerst een analyse gemaakt van de huidige juridische bescherming van het menselijke leven vanaf het ogenblik van de bevruchting tot aan de geboorte. Daarnaast zal ook het juridische persoonsbegrip grondig worden onderzocht. Organisaties: • Persoon en vermogen
Onderzoekers: • Frederik Swennen • Annelore Huygens
Privaatrechtelijke handhaving van kapitaalmarktrecht Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoek wil de civielrechtelijke effecten van miskenning van kapitaalmarktregulering nagaan. Meer in het bijzonder zullen de privaatrechtelijke effecten van overtreding van regelen inzake markttoegang en prudentieel toezicht, transactionele regelen en marktintegriteit worden onderzocht. Het onderzoek gaat tevens na of deze civiele handhavingstechnieken efficiënt en effectief zijn en of er eventueel alternatieve technieken voorhanden zijn. Organisaties: • Vakgroep Economisch Recht
Onderzoekers: • Michel Tison
Afspraken met de fiscale overheid: de grenzen, juridische kwalificatie en rechtsgevolgen. Universiteit Antwerpen Abstract: Het te bestuderen voorwerp, nl. de 'afspraken' met de fiscale overheden (dus niet tussen de belastingplichtigen onderling), worden nader toegelicht en afgelijnd. Ter systematisering van de verschillende soorten afspraken, wordt er eerst een beeld geschetst van de 'afsspraken' die frequent in de nationele en internationale praktijk worden gemaakt. Verder worden bestudeerd : -het grondwettelijk kader; -de grenzen van fiscale 'afspraken'; -de juridische kwalificatie en haar rechtsgevolgen. Organisaties: • Onderneming en recht
Onderzoekers: • Bruno Peeters • Elly Van de Velde
Naar een vlottere aanpasbaarheid van arbeid in loondienst: premisse van een duurzaam beleid van vastheid van betrekking? Universiteit Antwerpen Abstract: Het project beoogt het arbeidsconcept juridisch in te vullen en te positioneren, rekening houdend met de moderne noden en realiteiten. Uitgangspunt is de vraag in hoeverre de arbeid verricht in het kader van een arbeidsovereenkomst, momenteel aanpasbaar is. Het doel is vervolgens aan te geven welke pistes de regelgever kan volgen om te komen tot een grotere flexibiliteit, zonder aan de vastheid van betrekking van de werknemer te raken. Organisaties: • Sociale Concurrentie en Recht
Onderzoekers: • Alois Van Oevelen • Marc Rigaux • Anne Van Regenmortel
Werken aan een betere levenskwaliteit van personen met dementie en hun omgeving. Universiteit Antwerpen Abstract: Met het project wil de Koning Boudewijnstichting bijdragen tot een verbetering van de levenskwaliteit van mensen die lijden aan dementie en hun omgeving door het beeld van de ziekte te veranderen, met als achtergrond de manier waarop de ziekte wordt beleefd, de autonomie, de verbondenheid en de afhankelijkheid van de persoon in de verschillende stadia van de ziekte. Daarbij zullen vooral de zorgverlening en het juridische apparaat diepgaand worden onderzocht. Dit deelproject omvat de reactie van een rapport over het juridische apparaat, waarin knelpunten worden aangekaart m.b.t. het beheer van goederen en m.b.t. de toepassing van de wet betreffende de bescherming van de persoon van de geesteszieke (zowel problemen waarmee patiënten of hun familie geconfronteerd worden als die ontmoet door andere actoren: vrederechters, notarissen, artsen, voorlopige bewindvoerders...) en waarin aanbevelingen worden geformuleerd. Organisaties: • Persoon en vermogen
Onderzoekers: • Frederik Swennen
Kinderen op de vlucht in detentie Universiteit Gent Abstract: In het voorgestelde onderzoek wordt een juridische analyse gemaakt van het kinder- en mensenrechtelijk normatief kader, zoals dat interantionaalrechtelijk is ontwikkeld. De huidige Belgische regelgeving en praktijk wordt getoetst en pijnpunten zullen worden geïdentificeerd. Organisaties: • Vakgroep Sociale agogiek
Onderzoekers: • Maria De Bie
Interdisciplinaire studie van de verplichting tot het verschaffen van arbeid en bestaanszekerheid. Naar een juridisch denkkader voor de verdeling van verantwoordelijkheid tussen samenleving, opdrachtgever en kostwinner. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Een werkelijke harmonisatie van de sociale verzekeringen voor werknemers, ambtenaren en zelfstandigen stuit op de verschillen in de sociale verplichtingen van opdrachtgevers, werkgevers en tewerkstellende overheden en van kostwinners voor hun gezinsleden. Met dit project onderzoeken wij de juridische grondslagen van de sociale verplichtingen van opdrachtgevers, werkgevers, tewerkstellende overheden en kostwinners en de juridische grondslagen van de verdeling van verantwoordelijkheden tussen de samenleving in de vorm van het socialezekerheidssysteem, enerzijds, en opdrachtgevers en kostwinners, anderzijds. Vanuit dat grondslagenonderzoek ontwikkelen wij een juridisch denkkader voor de uitbouw van een socialezekerheidssysteem waarbij de onderscheiden actoren op consistente wijze bijdragen tot de verwezenlijking van het recht op arbeid en bestaanszekerheid van de burger. Om een systematisch en diepgaand onderzoek mogelijk te maken wordt het project opgedeeld in twee luiken. Luik 1. Verdeling van sociale verantwoordelijkheden tussen samenleving en opdrachtgevers Luik 2.Verdeling van sociale verantwoordelijkheden tussen samenleving en kostwinners Organisaties: • Privaatrecht • Sociaal Recht • Staats- en Bestuursrecht
Onderzoekers: • Kaat LEUS • Wilfried RAUWS • Elisabeth ALOFS • HELENE CASMAN • GUIDO VAN LIMBERGHEN
private enforcement of capital market law Universiteit Gent Abstract: test 4 Organisaties: • Vakgroep Economisch Recht
Onderzoekers: • Michel Tison
Afspraken met de fiscale overheid: de grenzen, juridische kwalificatie en rechtsgevolgen. Universiteit Antwerpen Abstract: Het te bestuderen voorwerp, nl. de 'afspraken' met de fiscale overheden (dus niet tussen de belastingplichtigen onderling), worden nader toegelicht en afgelijnd. Ter systematisering van de verschillende soorten afspraken, wordt er eerst een beeld geschetst van de 'afsspraken' die frequent in de nationele en internationale praktijk worden gemaakt. Verder worden bestudeerd : -het grondwettelijk kader; -de grenzen van fiscale 'afspraken';
-de juridische kwalificatie en haar rechtsgevolgen. Organisaties: • Onderneming en recht
Onderzoekers: • Bruno Peeters • Elly Van de Velde
Paritaire huurcommissies. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project betreft een onderzoek inzake de implementatie van pilootprojecten betreffende paritaire huurcommissies in opdracht van de Belgische Federale Programmatorische Overheidsdienst Maatschappelijke Integratie, Strijd tegen de Armoede en Sociale Economie. Organisaties: • Onderzoekscentrum Ongelijkheid, Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad (OASES)
Onderzoekers: • Luc Goossens
Modern Europees familierecht: het Zuid-Afrikaanse voorbeeld. Universiteit Antwerpen Abstract: De Europese instellingen zijn niet rechtstreeks bevoegd op het gebied van het materiële familierecht. Toch kan het bestaan van een Europees familierecht niet worden ontkend. De inhoud ervan is op het eerste gezicht vrij conservatief, zodat hij de moderne evoluties in de gezinsvorming niet opvangt. Aan de hand van vergelijkbare ontwikkelingen in Zuid-Afrika, wordt in dit onderzoek nagegaan hoe het Europese familierecht met gebruik van de beschikbare instrumenten kan moderniseren. Organisaties: • Persoon en vermogen
Onderzoekers: • Frederik Swennen
De juridische aard van de betaling en de daaraan verbonden rechtsgevolgen. Universiteit Antwerpen Abstract: Is de betaling een overeenkomst, een eenzijdige rechtshandeling, een rechtsfeit of verschilt het antwoord op deze vraag naargelang de aard van de verbintenis die wordt nagekomen? Wat zijn de rechtsgevolgen van de verschillende opvattingen dienaangaande? Uiteindelijk doel is een persoonlijk standpunt in te nemen m.b.t. tot deze vraag. Organisaties: • Burgerlijk recht : Familiaal vermogensrecht • Rechtshandhaving
Onderzoekers: • Alois Van Oevelen • Stefan Rutten
Welk internationaal familierecht is nodig voor de goede werking van de interne markt. Universiteit Antwerpen Abstract: Steunend op de vaststelling dat de communautaire wetgever, in het raam van de justitiële samenwerking in burgerlijke zaken (art. 61c en 65 EG-Verdrag), steeds meer aandacht toont voor het uitvaardigen van communautaire maatregelen inzake internationaal familierecht, beoogt het project in te gaan op de meest prangende vragen betreffende de verhouding tussen het internationaal familierecht en het communautair integratieproces. Het project zal bestaan uit 2 grote delen. In het eerste deel zal worden ingegaan op fundamentele vragen over toelaatbaarheid, wenselijkheid, intensiteit en effecten van communautaire iprmaatregelen op het domein van familierecht. Zowel het institutioneelrechtelijk kader (m.i.v. de omvang van de communautaire bevoegdheden en de eventuele grenzen aan het optreden van de EG) als de impact van de verdragsbepalingen inzake vrij verkeer en non-discriminatie zullen worden onderzocht. In het tweede deel zal, mede in het licht van de onderzoeksresultaten uit het eerste deel, de aandacht gaan naar specifieke deeldomeinen van het internationaal familierecht. Beoogd wordt een kritische analyse te maken van bestaande en voorgenomen instrumenten, en in het bijzonder de Brussel II bis-verordening en maatregelen inzake het op scheiding toepasselijke recht (Rome III) en de wederzijdse erkenning op het gebied van de patrimoniale gevolgen van de scheiding van gehuwde en ongehuwde paren. Erfrecht zal niet als zodanig een apart onderzoeksthema zijn, maar zal op functionele wijze worden betrokken wanneer dit nodig blijkt voor de studie van andere genoemde aspecten. Beide delen van het project zullen worden onderzocht in studies van Europese experten inzake EG-recht, internationaal privaatrecht en (Europees) familierecht, die in boekvorm zullen worden gepubliceerd na debat en confrontatie met de ideeën van andere academici, practici (advocaten, magistraten) en Europese en nationale beleidsverantwoordelijken op een besloten seminarie. Organisaties: • Overheid en Recht
Onderzoekers: • Frederik Swennen • Johan Meeusen • Gerhard Straetmans • Marta Pertegas
Juridische aspecten van geassocieerde procreatie Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het gebruik van vreemd genetisch materiaal in het kader van de reproductieve geneeskunde geeft aanleiding tot heel wat fundamentele rechtsvragen. Een groot aantal van deze vragen blijft tot op heden onbeantwoordt of krijgt in het huidige Belgische recht geen bevredigende oplossing. Het juridisch onderzoek zal aan de hand van fundamenteel en rechtsvergelijkend onderzoek op de diverse rechtsvragen die rijzen naar aanleiding van het gebruik van vreemd genetisch materiaal een passend antwoord formuleren. Het juridisch onderzoek opteert hierbij voor een indeling van de rechtsvragen op basis van de verschillende partijen betrokken in het voortplantingsproces. Het zal achtereenvolgens de rechtsvragen die verband houden met de donoren, acceptoren, kinderen, fertilisatieartsen en de gemeenschap bestuderen en behandelen. Voor het formuleren van oplossingen zal het juridisch onderzoek ondermeer steunen op de resultaten van het psychologisch en ethisch onderzoek. Tevens zal het ook rekening houden met de medische informatie die vanuit het fertilisatiecentrum van het Academisch Ziekenhuis te Jette wordt aangereikt. Organisaties: • Privaatrecht
Onderzoekers: • ERNA GULDIX
