Onderzoeksprojecten (1-50 van 149)

www.researchportal.be - 13 Feb 2016 22:17:50

Onderzoeksprojecten (1 - 50 van 149) Zoekfilter: Classificaties: Mensenrechten

- Actuele knelpunten van het mensenrechtenrecht - vervolg. -1999 : vervolg 3 Vrije Universiteit Brussel Abstract: De rechten van de mens staan centraal vanuit politiek, rechtpositief en rechtstheoretisch oogpunt. Zij raken aan de kern zowel van het democratisch rechtsstatelijk project, als van meer prospectieve pogingen tot de schepping van een mondiaal gemeen recht dat en pluraal universalisme zou inluiden waarin de historische, culturele, economische, religieuze en ethische diversiteit van groepen en individuen, alsook hun ecologische inworteling, onderkend en leefbaar zou worden geordend. Voorliggend project beoogt rechtstheoretisch en rechtspositief onderzoek van actuele knelpunten van het mensenrecht. Vanuit dit oogpunt kunnen de daadwerkelijke en prospectieve mogelijkheden én grenzen van het mensenrechtenrecht immers vanuit relevant en accuraat perspectief worden geduid. Tevens kan op deze wijze worden bijgedragen tot de wetenschappelijke ondersteuning van stellingnames in kwesties zoals het negationisme, het dragen van een hoofddoek, de praktijk van clitoridectomie, het pleidooi voor dierenrechten en de fricties die gepaard gaan met maatschappelijke diversiteit. Dit projectvoorstel strekt tot de voortzetting van het project "Actuele knelpunten van het mensenrechtenrecht". (Identificatienummer 1961120400, looptijd : 1/1/96-31/12/1996) waarvan de tekst quasi ongewijzigd kan worden overgenomen daar de thematiek op dezelfde wijze actueel is gebleven. Organisaties: • Metajuridica

Onderzoekers: • SERGE GUTWIRTH

Maatschappelijke diversiteit en het recht Vrije Universiteit Brussel Abstract: De hedendaagse samenlevingen worden steeds meer geconfronteerd met een reeeks spanningen die rechtsreeks verband houden met de aanwezigheid van een grote diversiteit aan waarden, visies, culturen, waarheden, ethische/ religieuze overtuigingen en, natuurlijk ook, belangen. Onderhavig project strekt tot het rechtstheoretisch, rechtsvergelijkend en positiefrechtelijk onderzoek van de rol die het recht van een democratische rechtsstaat behoort te spelen ten aanzien van deze maatschappelijke diversiteit. M.a.w. zullen de spanningen en conflicten rond maatschappelijke diversiteit, zowel descriptief als prospectief, worden bekeken tegen de achtergrond van de met elkaar verweven fundamentele waarden en principes van het Westers politiek-juridisch denken, met name de democratie, de mensenrechten, de rechtsstaat en de individuele vrijheid.Het project wordt opgedeeld in een rechtstheoretisch, een rechtsvergelijkend en een positiefrechtelijk luik, dat meer in het bijzonder op het mensenrecht zal worden toegespitst. Als einddoel strekt het project tot de aanmaak en de uitbouw van een bruikbaar conceptueel raamwerk voor de juridische benadering en het maatschappelijk beheer van problemen die gepaard gaan met maatschappelijke diversiteit. Organisaties: • Metajuridica

Onderzoekers: • SERGE GUTWIRTH

Het internationale recht op herstel voor slachtoffers van inbreuken tegen de mensenrechten. Universiteit Antwerpen Abstract: Het internationale recht op herstel voor slachtoffers van inbreuken tegen de mensenrechten. Organisaties: • BESTUUR EN ONTWIKKELING • Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en -beheer - overige

Onderzoekers: • Filip Reyntjens • Koen De Feyter • Marc Bossuyt

Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens als beschermer van het fundamenteel recht op eigendom: betekenis van het eigendomsbegrip reikwijdte en beperkingen van de bescherming door de Europese rechter, de Belgische, Nederlandse en Duitse rechter. Universiteit Gent Abstract: Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) als beschermer van het fundamenteel recht op eigendom: de betekenis van het eigendomsbegrip in het kader van het EVRM, de reikwijdte en de beperkingen van de bescherming door de Europese rechter, de Belgische, de Nederlandse en de Duitse rechter. Organisaties: • Vakgroep belastingrecht

Onderzoekers: • Johan Vande Lanotte • Ludo Veny

Conflicten tussen fundamentele rechten Universiteit Gent Abstract: Het project onderzoekt situaties waarin fundamentele rechten onderling in conflict komen. Aan de hand van een analyse van rechtspraak wordt nagegaan hoe rechters in grondwettelijke hoven en in Europees Hof voor de Rechten van de Mens met dergelijke conflicten omgaan. Bovendien wordt onderzocht hoe regelgevers in verschillende landen dergelijke conflicten aanpakken. Na het analytische deel volgt een normatief deel, waarin criteria worden voorgesteld voor het oplossen van conflicten tussen fundamentele rechten. Organisaties: • Vakgroep belastingrecht

Onderzoekers: • Eva Brems

Kinderrechtengids, tijdschrift voor jeugdrecht en kinderrechten, vorming over kinderrechten en ondersteuningsoverleg Universiteit Gent Abstract: wetenschappelijke dienstverlening : via deze specifieke activiteiten wil het Centrum bijdragen tot het bevorderen van de deskundigheid van beleidsmedewerkers, maatschappelijke werkers, praktijkjuristen, wetenschappers en al wie professioneel met kinderen te maken heeft. Precies deze doelgroepen worden het meest geconfronteerd met vragen over de concrete betekenis en toepassingsmogelijkheden van het IVRK

(Kinderrechtenverdrag). Dit alles vindt plaats naast het instandhouden van haar eigen capaciteitsopbouw en de blijvende investering in een uitgebreid netwerk van experten. Organisaties: • Vakgroep Sociale agogiek

Onderzoekers: • Maria De Bie

NAP2004-STI: "International Interdisciplinary Course on Children's rights (IIC) Universiteit Gent Abstract: De IIC biedt gedurende 8 dagen voor een professioneel publiek een intensief vormingsprogramma aan over de rechten van het kind. De opzet is het creëren van een academisch forum waarbij het mensen. Kinderrechtenconcept wordt bestudeerd en bediscuteerd. In het bijzonder stelt dit project zich de deskundigheidsbevordering van deelnemers tot doel. Deze experten-ondersteuning heeft zich voornamelijk gefocust op de introductie van het concept mensen-en kinderrechten, de implementatie ervan in het eigen werkveld en de zorg voor kwaliteitsvereisten van een goede implementatie. Organisaties: • Vakgroep Sociale agogiek


De aard van een politieke transitie en de slaagkansen van "traditional justice". Case-studies rond Rwanda en Burundi. Universiteit Antwerpen Abstract: De aard van een politieke transitie en de slaagkansen van "traditional justice". Case-studies rond Rwanda en Burundi. Organisaties: • Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en -beheer - overige • Politieke economie van de Grote Meren Regio

Onderzoekers: • Filip Reyntjens • Koen De Feyter • Luc Reychler

De aard van een politieke transitie en "transitional justice". Gevalstudies rond Rwanda en Burundi. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit projectvoorstel beoogt een zowel fundamenteel-wetenschappelijk als beleidsgericht onderzoek na8r de samenhang tussen de aard van een politieke transitie en "transitional justice", onder meer aan de hand van exhaustieve case-studies rond Rwanda en Burundi. Het projectvoorstel ambieert uitdrukkelijk om, vanuit een gecombineerd juridisch en politiek- wetenschappelijk oogpunt, een toegevoegde waarde te bieden aan de groeiende internationale belangstelling voor deze problematiek (zowel op het vlak van academisch onderzoek als van het beleid) door het onderzoek naar een missing link, met name de impact van de politieke determinanten en karakteristieken van een politieke transitie op de vorm en de haalbaarheid van "transitional justice". Organisaties: • Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en -beheer - overige • Politieke economie van de Grote Meren Regio

Onderzoekers: • Filip Reyntjens

De bestuurlijke sanctionering van het milieuhygiënerecht. Juridische aspecten Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek gaat uit van een brede afbakening van het sanctiebegrip (punitieve en repatoire sancties). Het omvat drie delen: een beschrijving, systematisering, analyse en evaluatie van de wetgevingspraktijk een onderzoek van de bestuurspraktijk, inzonderheid het gebruik van de beleidsvrijheid die in regel door de wetgever is toegekend aanbevelingen voor wetgevend werk, op federaal en gewestelijk niveau. Organisaties: • Vakgroep belastingrecht

Onderzoekers: • Luc Lavrysen

Immuniteit van internationale organisaties en mensenrechten: naar een concept ter verzoening van beide belangen. Universiteit Antwerpen Abstract: Eén van de klassieke takken van het internationaal recht is de immuniteitsleer. Net zoals staten immuniteiten en privileges genieten, worden deze immuniteiten en privileges toegekend aan internationale organisaties. Echter, waar de theorie van absolute staatsimmuniteit vanaf de jaren '50 geleidelijk aan geamendeerd werd (Dralle t. Tsjechoslawakije), kan hetzelfde niet gezegd worden van de immuniteitsleer inzake internationale organisaties. Integendeel, een tegenovergestelde beweging voltrok zich, waarin internationale organisaties zich meer en meer op een volledige immuniteit beriepen en deze ook toegekend kregen door hoven en rechtbanken. Terwijl internationale organisaties groeiden in grootte en aantal, en een steeds breder spectrum aan activiteiten ontwikkelden, werd ook het spectrum van hun immuniteit steeds breder. Deze expansie in activiteiten die reeds vroeger voor staten een absolute opvatting van immuniteit onmogelijk had gemaakt, dient nu tot eenzelfde conclusie te leiden ten opzichte van internationale organisaties. Het onderzoek spitst zich toe op schendingen van mensenrechten door internationale organisaties. De ontwikkeling van onder meer internationale financiële instellingen als de Wereldbank en het IMF tot de voornaamste actoren Organisaties: • Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en -beheer - overige

Onderzoekers: • Koen De Feyter • Marc Bossuyt • Didier Pacquée

Afdwingbaarheid van grondrechten in horizontale relaties, in het bijzonder in het bedrijfsleven en de dienstverlening. Onderzoek naar de methode en de toepassingsvoorwaarden aan de hand van sociale grondrechtenbescherming. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit onderzoek heeft tot doel duidelijkheid te verkrijgen rond de mogelijkheden en grenzen van de rechten van de mens in geval van inbreuken door private actoren (burgers, werkgevers en werknemers, verenigingen, instituten en bedrijven), om zo te zien of de traditionele invulling van grondrechten als verticale afweerrechten geen verdere bijstelling verdient, en moet worden verruimd tot algemene waarborging van de menswaardigheid, afgezien van de specifieke juridische relatie en de titularis.

Organisaties: • Overheid en Recht

Onderzoekers: • Gunter Maes • Karel Rimanque

AGORA - Databank "GenderClaim" Universiteit Gent Abstract: Het project Databank "GenderClaim" beoogt de ontwikkeling van een databank voor de behandeling van klachten in verband met geslachtsdiscriminatie voor het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen. De databank moet leiden tot een rationelere en doeltreffendere klachtenbehandeling enerzijds en een vlottere en completere rapportering van genderindicatoren anderzijds. Organisaties: • Vakgroep Engels

Onderzoekers: • Maryse Demoor

Vervolgingsbeleid van internationale strafhoven. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit internationaal onderzoek gaat na hoe de vervolgende instanties van uiteenlopende internationale strafrechtbanken hun vervolgingsbeleid formuleren en uitvoeren. Organisaties: • Politieke economie van de Grote Meren Regio

Onderzoekers: • Filip Reyntjens

De scheiding tussen Kerk en Staat Universiteit Gent Abstract: Er bestaat grote eensgezindheid over de waarde van het principe van de scheiding tussen Kerk en Staat voor onze democratische samenleving. Een precieze omschrijving van dit principe is echter niet voorhanden. Het onderzoek vertrekt van de veronderstelling dat het ondanks de zeer diverse wijzen waarop dit principe in verschillende landen werd ingevuld minstens mogelijk moet zijn om vanuit rechtshistorische, rechtsfilosofische en rechtsvergelijkende hoek aanzetten te geven om tot een preciezere omschrijving te komen. Organisaties: • Vakgroep belastingrecht

Onderzoekers: • Johan Vande Lanotte • Georges Martyn

Culturele context en 'transitional justice': de rol van niet-westerse rechtstradities bij de aanpak van ernstige mensenrechtenschendingen in post-conflictlanden Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek wil nagaan welke de rol is en kan zijn van de culturele context in het omgaan met ernstige schendingen van mensenrechten in het kader van een verzoenings- en herstelproces in een samenleving. Enerzijds kunnen culturele factoren barrières opwerpen, anderzijds kan cultuur juist een vruchtbare voedingsbodem en een katalysator zijn voor sommige initiatieven. Organisaties: • Vakgroep belastingrecht


Internationale Interdisciplinaire Conferencie over de Rechten van het Kind. Een inschatting van de conventie omtrent de Rechten van het Kind. Universiteit Gent Abstract: De conferentie beoogt een evaluatie van de ontwikkelingen wereldwijd naar aanleiding van het VN Kinderrechtenverdrag, en een verkenning van toekomstige uitdagingen voor de realisatie van de rechten van kinderen. Meer bepaald wil de conferentie een open forum creëren waar academici hun visies en ervaringen kunnen uitwisselen met andere professionelen, die op een meer praktische manier met kinderrechten in aanraking komen. Organisaties: • Vakgroep belastingrecht

Onderzoekers: • Johan Vande Lanotte

What do you think? Universiteit Gent Abstract: What do you think? Is een onderzoeksproject naar de postitie van jongeren in België. UNICEF België coördineert het onderzoek. De vakgroep orthopedagogiek gaat op zoek naar het verhaal van jongeren die zich moeilijk kunnen uitdrukken via een gesprek of via vragenlijsten. Doorheen het verhaal van de jongeren en hun dagelijkse situatie wordt er nagedacht over de rechten van deze jongeren. Organisaties: • Vakgroep Orthopedagogiek

Onderzoekers: • Geert Van Hove

Internationale interdisciplinaire cursus over de Rechten van het Kind (IIC) Universiteit Gent Abstract: De IIC biedt gedurende 8 dagen voor een professioneel publiek een intensief vormingsprogramma aan over de rechten van het kind. De opzet is het creëren van een academisch forum waarbij het mensen kinderrechtenconcept wordt bestudeerd en bediscuteerd. In het bijzonder stelt dit project zich de deskundigheidsbevordering van deelnemers tot doel. Deze experten-ondersteuning heeft zich voornamelijk gefocust op de introductie van het concept mensen- en kinderrechten, de implementatie ervan in het eigen werkveld en de zorg voor kwaliteitsvereisten van een goede implementatie. Het thema focust deze keer op 'education'. Organisaties:

• Vakgroep Sociale agogiek


Grondrechtenconflicten in horizontale relaties, in het bijzonder in arbeidsrelaties. Universiteit Antwerpen Abstract: Grondrechtenconflicten in horizontale relaties, in het bijzonder in arbeidsrelaties. Organisaties: • Overheid en Recht

Onderzoekers: • Gunter Maes • Karel Rimanque

De immuniteit van internationale organisaties en de rechten van de mens: naar een concept ter verzoening van beide belangen. Universiteit Antwerpen Abstract: De immuniteit van internationale organisaties en de rechten van de mens: naar een concept ter verzoening van beide belangen. Organisaties: • Recht en Ontwikkeling

Onderzoekers: • Koen De Feyter • Didier Pacquée

Internationale interdisciplinaire cursus over de Rechten van het Kind Universiteit Gent Abstract: De IIC biedt gedurende 8 dagen voor een professioneel publiek een intensief vormingsprogramma aan over de rechten van het kind. De opzet is het creëren van een academisch forum waarbij het mensen kinderrechtenconcept wordt bestudeerd en bediscuteerd. In eht bijzonder stelt dit project zicht de deskundigheidsbevordering van deelnemers tot doel. Deze experten-ondersteuning heeft zich voornamelijk gefocust op de introductie van het concept mensen- en kinderrechten, de implementatie ervanin het eigen werkveld en de zorg voor kwaliteitsvereisten van een goede implementatie. Speciale aandacht gaat naar noord-zuid verhouding, universaliteit van mensenrechten, conflictregio's. Organisaties: • Vakgroep Sociale agogiek


De bescherming van grondrechten tegen schendingen door de regelgever in convergerende nationale en Europese rechtsordes. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project beoogt een rechtsvergelijkende analyse te maken van de verhoudingen van rechtscolleges op nationaal en Europees niveau inzake de bescherming van grondrechten tegen optreden of nalaten van de materiële wetgever. Zowel nationale verhoudingen als de interactie van het Hof van Justitie met de nationale rechter komen daarbij aan bod. De Europese dimensie speelt hierbij een bijzondere rol. Om te verzekeren dat het gemeenschaprecht volledig effect kan sorteren, moeten lidstaten hun rechtssysteem organiseren op dergelijke wijze dat elke bepaling van nationaal recht die strijdt met gemeenschapsrecht opzij kan worden gezet. In het domein van de mensenrechten moeten nationale rechters dus de rechtsbescherming waarin is voorzien in de nationale rechtsorde combineren met de verplichtingen die voortvloeien uit het Europees Gemeenschapsrecht, waarbij ze tevens moeten rekening houden met het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, dat minimum vereisten stelt inzake het niveau van rechtsbescherming. Nagegaan wordt op welke wijze knelpunten kunnen worden opgelost binnen het kader van het huidige systeem van rechtsbescherming. Vervolgens wordt onderzocht op welke wijze het huidige systeem van rechtsbescherming eventueel kan worden hervormd om te komen tot een efficiënte en coherente vorm van rechtsbescherming binnen een redelijke termijn. Organisaties: • Overheid en Recht

Onderzoekers: • Patricia Popelier • Jan Velaers

Introduire le Genre dans les formations universitaires Universiteit Gent Abstract: Dit kleinschalige project is gericht op het identificeren van de noden en het evalueren van de mogelijkheden en beperkingen ter voorbereiding van een groot project tussen de universiteiten van Gent en Lubumbashi. Het grote project beoogt de aandacht voor de gender problematiek in de Congolese maatschappij te versterken door het creëren van een specifieke academische opleiding ?gender? en door het integreren van het genderperspectief in alle vormingen aan de Universiteit van Lubumbashi. Organisaties: • Vakgroep Publiek recht


Veldonderzoek naar de United Nations Mission in Kosovo (UNMIK) en Kosovo Force (KFOR): het belang van internationale mensenrechtenverdragen en in het bijzonder het EVRM in Kosovo onder interim-administratie door de VN Universiteit Antwerpen Abstract: De status van de mensenrechten in Kosovo sinds het begin van de VN-administratie, evenals de naleving en de afdwingbaarheid ervan ten opzichte van zowel het internationale bestuur als de lokale autoriteiten, is een moeilijk thema dat nog steeds niet is uitgeklaard. Het project heeft als doel na te gaan of, en in hoeverre, de mensenrechten effectief beschermd worden, en wat hun relevantie op het terrein is. Organisaties: • Overheid en Recht

Onderzoekers: • Stefan Sottiaux

Grondwettelijke bescherming van private eigendom in China: ontwikkelingen in een tijdperk van globalisering en de implicaties daarvan KU Leuven

Abstract: Het onderzoek beoogt in kaart te brengren welke instituties en hervormingen nodig zijn om de grondwettelijke beschelmring van de private eigendom, die recent in de Chinese grondwet werd ingeschreven (grondwetswijziging van 2004) te implementeren en realiseren. Op de eerste plaats wordt door middel van een historisch onderzoek nagegaan wat de drijvende krachten in de Chinese geschiedenis zijn die de positie van de private eigendom mee bepalen, dit in het licht van de ontwikkeling naar globalsiering zowel als lokalisering. Vervolgens worden de problemen en gebreken van de actuele toepassing van de grondwettelijke beginselen in het gerecht onderzocht en vergeleken met die in westerse landen; bijzondere aandacht wordt besteed aan de "nagelhuis"-gevallen . Tenslotte worden institutionele hervormingen voorgesteld om aan die probleme te verhelpen en worden voorbeelden uitgewerkt. Vanuit dit institutioneel perspectief wordt in het bijzonder een analyse gemaakt van het rechtsstatuut, de samenst Organisaties: • Inst. voor Handels- en Insolventierecht

Onderzoekers: • Matthias Edward Storme • N. N.

Het medisch-ethisch-juridisch statuut van stamcellen en stamcelonderzoek. Universiteit Antwerpen Abstract: Doel van het project is op zoek te gaan naar de toegangs-,kwaliteits-en veiligheidsvoorwaarden van stamcelonderzoek, in het licht van ethisch ¿ juridische beginselen als de autonomie van de persoon en de beschermwaardigheid van embryo's, in interactie met de voortdurende evolutie van de geneeskunde op dit vlak. Organisaties: • Persoon en vermogen

Onderzoekers: • Zwi Berneman • Thierry Vansweevelt

De illegaliteit en criminaliteit van foltering: op zoek naar een absoluut verbod in de schaduw van de oorlog tegen de terreur. Universiteit Antwerpen Abstract: Het folterverbod vormt een van de hoekstenen van de mondiale samenleving, maar komt steeds meer onder druk te staan. Ten eerste wordt het principe niet ondersteund door de praktijk, daar men tot op vandaag in vele landen blijft folteren. In de context van de oorlog tegen de terreur raakt het verbod bovendien verder vertroebeld en het riskeert er zelfs het slachtoffer van te worden. Het onaantastbaar geachte beginsel wordt uitdrukkelijk in vraag gesteld en er gaan stemmen op om in het kader van deze strijd uitzonderingen toe te staan. De onzekerheid en onduidelijkheid die hierdoor is ontstaan neemt nog toe door aanverwante discussies die gevoerd worden over de exacte strekking van het folterverbod. Wat hier juist onder valt en wat de draagwijdte ervan is, is immers lang niet duidelijk. Door in te spelen op de twijfel en gebruik te maken van de vaagheden en andere loopholes, tracht men alsmaar meer het verbod te omzeilen en dreigt het te worden uitgehold, hiermee een vacuüm creërend. Opzet van het project is klaarheid te scheppen in deze juridische verwarring, die wezen en toekomst van het folterverbod op het spel zet. De studie wil achterhalen wat de precieze inhoud en de reikwijdte van het verbod is en daarbij tevens het strafrechtelijke kader dat bestaat tegen folterdelicten in kaart brengen. Organisaties: • Rechtshandhaving

Onderzoekers: • Christiane Van den Wyngaert • Joëlle Rozie • Steven Dewulf

Het juridische statuut van het ongeboren menselijke leven. Universiteit Antwerpen Abstract: Het juridische statuut van het ongeboren menselijke leven is naar huidig recht onzeker en betwist. Het doel van dit proefschrift is na te gaan welk (algemeen) juridisch statuut aan dit leven behoort toe te komen. Hiertoe wordt eerst een analyse gemaakt van de huidige juridische bescherming van het menselijke leven vanaf het ogenblik van de bevruchting tot aan de geboorte. Daarnaast zal ook het juridische persoonsbegrip grondig worden onderzocht. Organisaties: • Persoon en vermogen

Onderzoekers: • Frederik Swennen • Annelore Huygens

Kiezen voor multiconvivialiteit of sociale uitsluiting? Een praktische en theoretische juridische analyse van de geboden mogelijkheden voor een solidair gewestelijk stadsproject inzake veiligheid en overlast. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het huidige onderzoeksproject heeft als opzet specifiek voor Brussel na te gaan welke rol het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de lokale overheden kunnen spelenin een geintegreerd integraal veiligheidsbeleid en dit in de specifieke context van een stedelijke gediversifieerde bevolkingssamenstelling. Uitgangspunt hierbij is dat een legitieme veiligheidspolitiek door alle bevolkingsgroepen moet worden gedragen en en een coherent antwoord dient te bieden op de realiteit van de stedelijke diversiteit, dus zonder (arbitrair) uit te sluiten noch te assimileren. Vertrekpunt van dit onderzoek betreft de vaststelling dat gemeenten belangrijke nieuwe bevoegdheden hebben gekregen inzake overlast en veiligheid. Mede door de rekbaarheid van deze begrippen, rijst de bekommernis voor de aanwending van dergelijk nieuw instrumentarium op een wijze die sociale uitsluiting met zich meebrengt, in het bijzonder van minderheidsgroepen. Aldus peilt de centrale onderzoeksvraag van dit project naar de regierol die het Gewest kan spelen om haar 19 gemeenten te sturen bij de conceptualisering van hun lokaal overlast- en veiligheidsbeleid, zodat hierbij geen sociale uitsluiting plaatsgrijpt, doch daarentegen een gewestelijke ontwikkeling naar multiconvivialiteit (multivconvivialité) in de hand wordt gewerkt. Organisaties: • Metajuridica

Onderzoekers: • PAUL DE HERT

Omgaan met traditioneel recht in de context van rechts- en justitiële ontwikkelingshulp (na conflict) in Afrika Universiteit Gent Abstract: Onderzoek naar de visie en het beleid van externe actoren inzake traditionele justitie in het kader van internationale steun aan rechtstaatsopbouw en transitionele justitie in post conflict sub-Sahara Afrika. Er wordt geanalyseerd hoe traditioneel recht kan bijdragen tot de opbouw van democratische rechtsstaten en wat haar plaats is in transitionele justitiemechanismes met bijzonder aandacht voor mensenrechten.

Organisaties: • Vakgroep Publiek recht


Een mensenrechtenbenadering van ontwikkeling: paralegals en de implementatie van sociaal-economische grondrechten van kinderen in Zuid-Afrika Universiteit Antwerpen Abstract: De problematische implementatie van sociaal-economische grondrechten van kinderen in Zuid-Afrika doet de vraag rijzen naar het strategische belang van grondrechten in het streven naar betere sociaal-economische levensomstandigheden. De aandacht zal toegespitst worden op de mogelijke rol van paralegals in een mensenrechtenbenadering van ontwikkeling (gevalstudie van de provincie van Limpopo). Organisaties: • Recht en Ontwikkeling

Onderzoekers: • Wouter Vandenhole

Omgaan met traditioneel recht in de context van rechts- en justitiële ontwikkelingshulp (na conflict) in Afrika Universiteit Gent Abstract: Onderzoek naar de visie en het beleid van externe actoren inzake traditionele justitie in het kader van internationale steun aan rechtstaatsopbouw en transitionele justitie in post conflict sub-Sahara Afrika. Er wordt geanalyseerd hoe traditioneel recht kan bijdragen tot de opbouw van democratische rechtsstaten en wat haar plaats is in transitionele justitiemechanismes met bijzonder aandacht voor mensenrechten. Organisaties: • Vakgroep Publiek recht


Rekenschapsplichtigheid voor mensenrechtenschendingen door internationale organisaties Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek gaat na op welke wijze rekenschap kan worden afgelegd voor schendingen van mensenrechten die begaan worden door internationale organisaties of hun stafleden of vertegenwoordigers. Organisaties: • Vakgroep Publiek recht


Opdracht voor evaluatie van de werking van het Kinderrechtencommissariaat. Universiteit Antwerpen Abstract: De opdracht bevat twee duidelijk van elkaar te onderscheiden vragen. De eerste vraag heeft betrekking op de evaluatie van de uitvoering van de decretale opdrachten door het Kinderrechtencommissariaat tot op heden. De tweede vraag heeft betrekking op een evaluatie van de decretale opdrachten zelf, namelijk de wenselijkheid om die opdrachten zoals ze omschreven zijn in het oprichtingsdecreet van het Kinderrechtencommissariaat van 15 juli 2007 te behouden in hun huidige formulering en omschrijving, én ze te behouden als opdrachten voor het Kinderrechtencommissariaat . Organisaties: • Recht en Ontwikkeling


Kinderen op de vlucht in detentie. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project wordt een grondige en systematische toetsing van de Belgische asielwetgeving en -praktijk aan het internationaal recht van de mensenrechten en de rechten van het kind doorgevoerd. Daarbij wordt zowel aandacht besteed aan vrijheidsberoving als aan opvang. Organisaties: • Recht en Ontwikkeling


INEX: convergerende en tegenstrijdige ethische waarden in het continuüm interne/externe veiligheid in Europa Vrije Universiteit Brussel Abstract: Veiligheid en onveiligheid zijn sociale, culturele en politieke concepten. Het interdisciplinair project INEX is ontworpen rond 2 onderzoeksassen: thematisch en geopolitiek. Het thematische onderzoeksas heeft 4 velden: 1. de ethische gevolgen van de proliferatie van veiligheidstechnologiën 2. de legale dilemma's die zich ontwikkelen van transnationale veiligheidsarrangementen 3. de ethische en waarde vraagstellingen rond de veranderende rol van veiligheidsmensen. 4. de gevolgen van de veranderende rol van buitenlandse veiligheidsbeleid Organisaties: • Recht Wetenschap Technologie en Samenleving • Metajuridica

Onderzoekers: • Gloria GONZALEZ FUSTER • Rocco BELLANOVA • SERGE GUTWIRTH • PAUL DE HERT

De kruisbestuiving tussen de rechten van het kind en de mensenrechten op het domein van de economische, sociale en culturele rechten: naar een geïntegreerd conceptueel kader. Universiteit Antwerpen Abstract: Kinderrechten zijn mensenrechten. Toch zijn kinderrechten en mensenrechten geëvolueerd tot twee aparte studiedomeinen. In dit project wordt onderzocht hoe de conceptuele analysekaders onderliggend aan de twee domeinen elkaar maximaal kunnen verrijken (kruisbestuiving), en hoe ze geïntegreerd kunnen worden in één enkel conceptueel kader. De aandacht gaat daarbij naar economische, sociale en culturele rechten.

Organisaties: • Recht en Ontwikkeling


Evaluatie en versterking van (Europese) wapenexportcontroles adhv kleine en lichte wapens in beslaggenomen van illegale groepen te Colombia Universiteit Gent Abstract: Wapeninzamelingen bij het Colombiaanse vredesproces brachten aan het licht dat Europees materiaal er beschikbaar was voor illegale niet-staatse groepen. Deze registers wijzen op inbreuken van de niet-wederexportclausule in exportvergunningen die Europese overheden afleverden. Met reconstructie van vermoede wederexportroutes vergroot de empirische basis waarop het Europese wapenexportvergunningsbeleid kan worden geëvalueerd en verbeterd, ihb. Aftoetsen van Criterium 7 van de Europese Gedragscode. Organisaties: • Vakgroep Studie van de derde wereld

Onderzoekers: • Koen Vlassenroot

Kinderrechten in een geglobaliseerde wereld: van principes tot praktijk. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project is internationaal en interdisciplinair dat aan de analyse van mondiale ontwikkelingsvraagstukken zoals armoede, uitbuiting, migratie en gewapend conflict de dimensie van de rechten van het kind toevoegt. Aan de basis ligt een kritische benadering van kinderrechten en hun emancipatorisch potentieel in een context van globalisering. Organisaties: • Recht en Ontwikkeling


Mensenrechten en Chinese cultuur. Een functionele rechtsvergelijkende studie van het politieverhoor in China en in Europa Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek analyseert de kritieken op het verhoor door de politie in China, zowel binnen China zelf als extern en gaat na in welke mate zij gerelateerd kunnen worden aan de Chinese (juridische) cultuur (Mianzi en Guanxi) en aan Europese mensenrechtelijke concepten. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie

Onderzoekers: • Tom Vander Beken

Burgerparticipatie: naar een herformulering van het principe van de vertegenwoordiging? Vrije Universiteit Brussel Abstract: a. Project 1. Historiek. Art. 42 van de Grondwet bepaalt: "De leden van beide Kamers vertegenwoordigen de Natie en niet enkel degenen die hen hebben verkozen". Dit artikel wordt traditioneel gezien als de juridische basis van het "vertegenwoordigingsbeginsel" van het Belgisch grondwettelijk recht (Velu, 1986). Volgens deze traditionele interpretatie, afkomstig uit de Franse doctrine, bestaat dit beginsel uit vier subsidiaire principes (Carré de Malberg, 1921). Deze zijn : (1°) Het principe van de nationale vertegenwoordiging: elke vertegenwoordiger, ongeacht de oorsprong van zijn verkiezing, vertegenwoordigt de hele natie en niet enkel zijn kiezers; (2°) Het principe van de onherroepelijkheid: de kiezers hebben geen enkele herroepingsmacht, zelfs niet als de vertegenwoordiger fouten begaat; (3°) Het principe van de juridische nietaansprakelijkheid: de enige mogelijke sanctionering van de volksvertegenwoordiger ligt besloten in zijn niet-herverkiezing; (4°) Het principe van het verbod van het bindend mandaat: de vertegenwoordiger kan in geen geval gebonden zijn door de wensen van zijn kiezers, zelfs al heeft hij zich hiertoe geëngageerd. Deze principes geven samen gestalte aan een opvatting van vertegenwoordiging die van Otto von Gierke en Georg Jellinek afkomstig is: met name de theorie van de organieke vertegenwoordiging (Brunet, 2004). De theorie van de organieke vertegenwoordiging is altijd al controversieel geweest. Lange tijd was het belangrijkste bezwaar ertegen dat de theorie niet op een ander politiek lichaam toegepast kon worden dan het Parlement. Zo werden in Frankrijk vragen gesteld bij de representativiteit van de Président de la République, en, daarna, bij die van de grondwettelijke rechters (Hamon, Troper, 2005). In België, waar de de theorie van de organieke vertegenwoordiging werd ingevoerd door Oscar Orban, in zijn Droit constitutionnel de la Belgique (Orban, 1906), bleef de controverse rond de invoering van ervan uit. De kwestie van de representativiteit van de Koning of van de leden van het Arbitragehof werd nooit bediscussieerd. Erger nog: de bijzondere wet tot hervorming der instellingen van 8 augustus 1980 bevat geen enkele bepaling die dit principe, dat wel op het federale Parlement van toepassing is, omzet op het niveau van de gefedereerde entiteiten. De laatste Belgische jurist die terzake naar de controverse rond de theorie van de organieke vertegenwoordiging verwezen heeft was Pierre Wigny in Droit constitutionnel (Wigny, 1952). Sindsdien heeft de inhoud, noch het toepassingsgebied van het vertegenwoordigingsbeginsel het voorwerp van enige ernstige kritiek uitgemaakt. Alleen een het lopend doctoraatsonderzoek van A.-E. Bourgaux (ULB) lijkt de discussie opnieuw te willen opnemen. 2. Problematiek. Actuele ontwikkelingen werpen vandaag de dag een nieuw licht op dit gebrek aan belangstelling voor het vertegenwoordigingsbeginsel in België. In het bijzonder denken we daarbij aan de opvallende eis van burgers om beter te worden betrokken bij de publieke besluitvorming (Ost, van de Kerchove, 2002 ; Chevallier, 2004). Deze ontwikkeling uit zich op twee manieren : (1°) Op een positieve wijze, door de stijging van het aantal instanties die tussenkomen vòòr de publieke besluitvorming, zoals bijvoorbeeld het geval is voor de werkzaamheden van het VIWTA bij het Vlaams Parlement inzake de evaluatie van de impact van wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen (De Sutter, 2006). (2°) Op een negatieve wijze, door de toegenomen kritiek op het gebrek aan belang dat aan het standpunt van de burgers wordt gehecht in de publieke besluitvorming. Dit was bijvoorbeeld het geval in de controverse rond de toelating om GGO's (genetisch gemodificeerde organismen) te telen op Belgisch grondgebied (De Sutter, 2006). De eis tot meer burgerparticipatie steunt op een sterke stroming binnen de politieke filosofie en theorie, die op zijn beurt wordt versterkt door allerhande activistische praktijken. Samen vormen zij de drijvende kracht van de ontwikkeling van "burgerparticipatie" als een belangrijk politiek thema bij het begin van de 21ste eeuw (Sintomer, 2007 ; Crépon, Stiegler, 2007). Vanuit juridisch oogpunt heeft de ontwikkeling van de burgerparticipatie geleid tot twee kritieken betreffende het vertegenwoordigingsbeginsel. (1°) In de eerste plaats heeft ze aanleiding gegeven tot de theoretische formulering van een aantal kritieken ('doleanties') op de idee van vertegenwoordiging (Hardt, Negri, 2004), waarbij vooral het principe van de nationale vertegenwoordiging in vraag wordt gesteld. In de plaats hiervan wordt een verplichte inachtneming van concrete diversiteit van de burgers bepleit, eerder dan een ijl vertegenwoordigingsbeginsel dat is opgehangen aan een abstract lichaam zoals de Natie. (2°) Een tweede kritiek heeft geleid tot tot een praktische formering van een "lastenboek" voor de hervorming van de vertegenwoordiging (Latour, 2005). Dit "lastenboek" heeft als doel het principiële verbod van het imperatief mandaat gedeeltelijk te herbekijken. In tegenstelling tot wat de orgaantheorie voorziet, zou de ontwikkeling van nieuwe vormen van burgerparticipatie de verplichting in het leven roepen om in het grondwettelijk recht ruimte te maken voor ad hoc vertegenwoordigers, die anders dan door verkiezingen aangewezen zouden worden. Hier kan ook gekeken worden naar de evolutie van de (nietverkozen) representatieve orgaantheorie bij de uitvoerende macht, gezien de ontwikkeling van het concept van de mandaathouders eenzelfde probleem heeft doen rijzen (De Becker, 2006). Tenzij aangenomen wordt dat België geen representatieve democratie is, moet deze dubbele kritiek technisch aangepakt worden, zoals dit het geval is in Frankrijk of in Nederland (Hermitte et alii, 2003 ; Lindahl, 2000). 3. Centrale onderzoeksvraag

en onderzoekshypothese. Hoe kunnen de eisen van art. 42 GW vanuit een juridisch oogpunt verzoend worden met de sociale eisen van de burgers, alsook met de politieke eisen van de institutionele spelers en de in de literatuur ontwikkelde kritieken? Of anders gesteld : hoe kunnen de eisen van art. 42 GW juridisch worden verzoend met de coëxistentie van heterogene praktijken terzake ? Dit is geenszins een abstract probleem. (1°) Vanuit de het oogpunt van rechtsfilosofie heb ik in mijn proefschrift over de rol van het VIWTA bij het Vlaams Parlement, al aangetoond dat dit probleem van coëxistentie concrete gevolgen heeft voor de legitimiteit en de rechtskracht van de beslissingen die door satellietorganen van parlementaire instellingen genomen worden (De Sutter, 2006). (2°) Vanuit het oogpunt van de politieke filosofie heb ik mij in het kader van het éénjarig postdoctoraal mandaat dat de Vrije Universiteit Brussel mij voor het jaar 2007 heeft toegekend, gepoogd aan te tonen dat dit probleem ook concrete gevolgen heeft voor de politieke aanvaardbaarheid van gerechtelijke strategieën die worden ingezet door activistische groeperingen, zoals de anti-GGO of anti-reclame groepen (Berns, De Sutter, 2008). (3°) Dit post-doctoraal onderzoeksproject strekt dan ook tot het onderzoek van de concrete gevolgen van deze ontwikkelingen voor de theorie en de grondslagen van het grondwettelijk recht als dusdanig. De hypothese die ik in voorliggend project wil toetsen op basis van een verkenning van de relevante staatsrechtelijke literatuur, luidt als volgt. Om in België een evenwicht te bewerkstelligen tussen enerzijds het grondwettelijk principe van vertegenwoordiging, en anderzijds de sociale eisen met betrekking tot participatie, de politieke respons erop en het hieraan verbonden militante activisme, is het noodzakelijk om het genoemde principe te herformuleren. In het kader van de Europese Unie heeft een soortgelijke bekommernis geleid tot de ontwikkeling van een hybride theorie, met name de theorie van de belangenvertegenwoordiging (Greenwood, 2003 ; Giorgi, 2006). Deze theorie is echter niet bevredigend in die zin dat zij niet meer doet dan de institutionele situatie (het monopolie van de belanghebbenden - de stakeholders) in het recht te verankeren, en dat is precies datgene waartegen de sociale participatie-eisen en activisme gericht zijn: de theorie verzekert geenszins dat er met de concrete eisen van burgerparticipatie rekening zou worden gehouden. Om tot een herformulering van het vertegenwoordigingsbeginsel te komen dat het evenwicht tussen alle krachten tot stand brengt, moeten een lokale en afgebakende toegang van nieuwe actoren tot de politieke besluitvorming mogelijk gemaakt worden (Callon, Lascoumes, Barthe, 2001). In dat geval zou de politieke vertegenwoordiging evolueren tot wat men een vorm van gedistribueerde vertegenwoordiging zou kunnen noemen. I. Doelstellingen De doelstellingen van voorliggend project zijn: A. Een exhaustieve analyse te bieden van het principe van vertegenwoordiging in het Belgisch grondwettelijk recht; B. Een volledige juridische analyse te ondernemen van de kritieken op dit principe; C. De problemen in kaart brengen die de vertegenwoordiging in het Belgisch grondwettelijk recht ondervindt; D. Onderzoeken op welke punten het vertegenwoordigingsprincipe onder impuls van deze problemen hervormd moet worden; E. De juridische noodzaak van deze hervorming afwegen tegen de geformuleerde politieke en sociale eisen; F. Tot een geloofwaardige formulering van het vertegenwoordigingsprincipe komen die rekening houdt met al deze elementen Organisaties: • Metajuridica

Onderzoekers: • Laurent DESUTTER • SERGE GUTWIRTH

Bepaling van de rapporten en studies over de juridische aspecten betreffende de bevordering en bescherming van de grondrechten in de Europese Unie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project beoogt studies aan te leveren over juridische aspecten aangaande de promotie en bescherming van de rechten van de kinderen in de Europese Unie, ten behoeve van het Agentschap voor grondrechten. Organisaties: • Recht en Ontwikkeling


Recht op onderwijs voor kinderen zonder wettig verblijf. (UCARE) Universiteit Antwerpen Abstract: Ondanks de aandacht van diverse zijden voor het recht op onderwijs van kinderen zonder wettig verblijf, blijkt de kennis over de onderwijssituatie van die kinderen ontoereikend, en schieten maatregelen tekort. Dit project beoogt het gebrek aan kwantitatieve en kwalitatieve data te remediëren. De klemtoon ligt op lager onderwijs. Organisaties: • Recht en Ontwikkeling

Onderzoekers: • Paul Mahieu • Wouter Vandenhole

CPDP 2009 - Data Protection in profiled world - 2nd annual Conference on Computer, Privacy and Data Protection (16-17 januari 2009) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Organisatie van de tweede editie van CPDP in Brussel op 16-17 januari 2009 : Data Protection in profiled world Organisaties: • Fundamentele rechten en constitutionalisme • Metajuridica

Onderzoekers: • SERGE GUTWIRTH • PAUL DE HERT

De positie en rol van niet-statelijke actoren in het internationaal recht. Universiteit Antwerpen Abstract: Het klassieke internationaal recht is nog steeds opgevat als een interstatelijk recht. In deze opvatting zijn staten, en niet niet-statelijke actoren, de belangrijkste subjecten van internationaal recht. Niet-statelijke actoren, zoals internationale organisaties, ondernemingen, ngo's, gewapende oppositiegroepen, nationale bevrijdingsbewegingen, en zelfs individuen, manifesteren zich steeds meer op alle niveaus van internationaal recht en beleid. De wetenschappelijke onderzoeksgroep gaat na wat de internationaal-juridische positie van niet-statelijke actoren op verschillende terreinen van het internationaal recht en de internationale betrekkingen op dit moment is, en of die positie beleidsmatig gezien wenselijk is. De groep wil tevens nagaan op welke wijze niet-statelijke actoren de vormgeving van internationale regelgeving beïnvloeden op basis van hun juridische positie. Ook hier wordt getoetst of die invloed wenselijk is. De bijdrage van de UA zal gebeuren vanuit het recht van de mensenrechten, en meer in het bijzonder van de economische, sociale en culturele rechten. Organisaties: • Recht en Ontwikkeling

Onderzoekers:

• Wouter Vandenhole

Identificatie en definitie van 'chilling effect' en het recht op expressievrijheid Universiteit Gent Abstract: Het project wil juridische en conceptuele duidelijkheid verschaffen betreffende het in rekening brengen van een mogelijk 'chilling effect' in relatie tot de uitoefening van de expressievrijheid zoals gewaarborgd door art. 10 van het Europees Mensenrechtenverdrag. Naast een grondige znalyse van de rechtspraak in Europa en de Verenigde Staten, zullen interviews en surveys met actoren die een invloed uitoefenen op de expressievrijheid of die een cruciale rol hierin spelen bijkomende informatie opleveren om het fenomeen als juridische constructie en als realiteit verder te kunnen verduidelijken en kritisch analyseren. Organisaties: • Vakgroep Communicatiewetenschappen

Onderzoekers: • Dirk Voorhoof

Religieuze uitingen in de publieke sfeer. Evenwichtsoefeningen tussen de vrijheid van godsdienst en de seculariteit van de staat. Vrije Universiteit Brussel Abstract: 2.2. Doelstelling van het project. Dit onderzoek wil bijdragen tot de uitbouw van een aan de Belgische context aangepast actueel en theoretisch onderbouwd publiekrechtelijk kader, bruikbaar voor de juridische aanpak van problemen veroorzaakt door de toename van religieuze diversiteit binnen publieke instellingen. Het project bestaat uit 5 taken die hieronder achtereenvolgens worden toegelicht. TAAK 1: het Belgisch publiekrechtelijk kader In de eerste plaats wensen we het bestaande juridische en institutionele kader van de problematiek van de religieuze uitingen in publieke instellingen te analyseren en te systematiseren. Daarbij zal een analyse worden gemaakt van de relevante Belgische publiekrechtelijke beginselen. Artikel 19 van de Gec. Gw poneert de vrijheid van godsdienst en eredienst, de vrije openbare uitoefening ervan, alsmede de vrijheid van meningsuiting zonder overheidsinmenging. Daarnaast verzekeren de artikelen 10 en 191 van de Gec. Gw eenieders gelijkheid voor de wet en de neutraliteit van de overheid ten aanzien van de rechtsonderhorigen. Dit betekent dat de openbare diensten alle burgers in gelijke mate een gelijke dienstverlening dienen aan te bieden, ongeacht hun religie. De vraag rijst naar in hoeverre de uitoefening van een grondrecht in het kader van de neutraliteitsverplichting van de Staat juridisch ingeperkt kan worden. Ook andere grondrechten dan de godsdienstvrijheid kunnen t.a.v. de gestelde problematiek een belangrijke (bijkomende) rol spelen: de uitingsvrijheid, recht op bescherming van het privé-leven, het recht van leden van een minderheidsgroep om hun cultuur te beleven, het recht op (gelijke) toegang tot het openbaar ambt (onder meer beschermd in artikel 25 (c) IVBPR en artikel 11bis GW). De problematiek dient eveneens te worden geanalyseerd in het licht van de nieuwe antidiscriminatiewetgeving van 10 mei 2007. Tenslotte dient te worden ingegaan op de vraag hoe de neutraliteitsverplichting doorsijpelt respectievelijk in de verschillende besturen, in het onderwijs, de rechterlijke macht, ziekenhuizen, enz.. TAAK 2: het Belgisch antidiscriminatierecht Vervolgens zal de Belgische antidiscriminatiewetgeving worden geanalyseerd. Wat betreft de exclusief federale bevoegdheden gelden de drie antidiscriminatiewetten van 10 mei 2007: de Antiracismewet, de Genderwet en de Antidiscriminatiewet. Maar ook in Vlaanderen zijn verschillende antidiscriminatieregels van kracht op het vlak van onderwijs, tewerkstelling bij de Vlaamse overheid en sociaal woonbeleid. Hier gelden het Decreet houdende evenredige deelname aan de arbeidsmarkt en het Gelijke Onderwijs Kansen Decreet (GOK-decreet). Bovendien is er op dit ogenblik een ontwerp van een algemeen Gelijkekansendecreet hangende in het Vlaams Parlement - een decreet dat discriminatie verbiedt op alle domeinen waarvoor Vlaanderen bevoegd is. TAAK 3: Europees en internationaal mensenrechtenrecht inzake religie en overheid Aangezien de relevante grondrechten ook zijn opgenomen in Europese en internationale verdragen met rechtstreekse werking, moet ook een analyse worden gemaakt van het internationaal en Europees recht terzake. De verschillende rechtsregels vermeld onder TAAK 2 zijn immers voor een groot deel het resultaat van de implementatie van Europese antidiscriminatierichtlijnen. De Europese Commissie en het Europees Parlement, die mede voor de inhoud van de antidiscriminatierichtlijnen verantwoordelijk zijn, klagen aan dat de meeste lidstaten (waaronder België en Vlaanderen) wel voor nationale omzettingswetgeving gezorgd hebben, maar nagelaten hebben deze ook werkelijk operationeel te maken, zodat mede hierdoor onduidelijkheid bestaat over de toepasbaarheid van de regelgeving op concrete problemen en op personen van allochtone origine. TAAK 4: Rechtsvergelijking. Tenslotte zal vanuit een rechtsvergelijkende onderzoekslijn, worden gekeken naar de juridische vormgeving van de relatie tussen religie en overheid en de ontwikkelingen hierrond in Frankrijk, Nederland en Groot- Brittannië (taak 4). In Nederland en Groot-Brittannië is sprake van een vrij grote tolerantie in het beleid ten aanzien van religieuze uitingen in de openbare sfeer waarbij de antidiscriminatiewetgeving een belangrijke rol speelt. Daarom is het relevant om het aldaar geldende publiekrechtelijke kader goed te onderzoeken, en de toepassing en de interpretatie van de bestaande regelgeving in de Nederlandse en Britse rechtspraak en rechtsleer te analyseren. Anderzijds krijgt de keuze voor .tolerantie. in die landen echter meer en meer kritiek te verduren en wint het Franse laïciteitsmodel aan populariteit. Dit model zal daarom tevens aan een grondige analyse wordt onderworpen (regelgeving, rechtspraak en rechtsleer). Deze rechtsvergelijking dringt zich des te meer op omdat het Franse publiekrecht traditioneel een sterke invloed heeft gehad op de ontwikkeling van het Belgisch publiekrecht. TAAK 5: Grondslagenonderzoek Nauw aansluitend bij de analyses en cases behandeld onder de vier vorige taken zal simultaan op meer speculatieve en theoretische wijze worden ingegaan op concepten als gelijkheid, godsdienstvrijheid, secularisme, neutraliteit en de scheiding van kerk en staat binnen een democratische rechtsstaat. De invulling van deze open concepten staat vandaag immers opnieuw ter discussie. De bedoeling is dat hieruit pistes zouden voortvloeien die relevant zijn hetzij voor legislatieve initiatieven, hetzij voor de hermeneutiek van de rechter, of voor beide. Wat het laatste aspect betreft, rijst al onmiddellijk de vraag of het nuttig zou zijn om inzake conflicten rond religie in de publieke sfeer, een methode te ontwikkelen om tot een nauwkeurigere belangenafweging te komen, welke criteria hierbij door de rechter dienen te worden gehanteerd en hoe het gewicht van de verschillende erbij betrokken belangen moet worden gewogen. In deze taak zal, in wisselwerking met het meer toegespitst positiefrechtelijk onderzoek van de taken 1 tot 4, onder meer worden ingegaan op de vraag welk gewicht en welke rechtskracht toekomen en zouden moeten toekomen aan het principe van secularisme, met name de scheiding tussen kerk en staat op institutioneel vlak en de verwante principes van neutraliteit en onpartijdigheid op normatief vlak. Terzake zijn immers verschillende perspectieven en referentiekaders aan het werk die tot uiteenlopende argumentaties en rechtsbescherming leiden (Jonkers, 2006; zie ook Brems, 2004). Academici bezinnen zich vandaag over de vraag of de klassiek liberale interpretatie van dit principe, met name de statelijke plicht tot .hands-off. of verschillende neutraliteit, geen herijking of herdefiniëring behoeft (bvb. Carens en Bader). Anderen wijzen er op dat het principe van scheiding van kerk en staat geen adequaat perspectief zou bieden om de hedendaagse uitdagingen van religie in de politiek, het recht en het publieke leven te benaderen (Van Bijsterveld, 2006). Kortom, er is nood aan een verduidelijking van de verhoudingen tussen het principe van secularisme en de basiswaarden van een democratische rechtsstaat met zijn sterke mensenrechtenstandaarden op het vlak van de religieuze vrijheid en vrijheid van meningsuiting. Hoe verhouden de verschillende conceptualiseringen van neutraliteit/secularisme zich tot de democratische rechtsstaat, waar de bescherming van de vrijheid, de diversiteit en het pluralisme centraal staan? Zijn actief pluralisme of relationele neutraliteit vandaag een dwingende mensenrechtelijke of constitutionele optie die staten moeten implementeren? Organisaties: • Sociaal Recht • Metajuridica

Onderzoekers: • Cécile MATHIEU • SERGE GUTWIRTH • PAUL DE HERT • Alexander DE BECKER

De professionele epuratie van RTT-werkneemsters na de Tweede Wereldoorlog: een genderanalyse van de epuratiedossiers. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De professionele epuratie na de Tweede Wereldoorlog in Belgie vonnde tot nu toe nog niet het onderwerp van systematisch historisch onderzoek; evenmin werd deze problematiek geanalyseerd vanuit een genderperspectief. Nochtans tonen studies uit het buitenland dat de vervolging van de collaboratie duidelijk een gegenderd karakter had en dat welbepaalde constructies van vrouwelijkheid en mannelijkheid hieraan ten grondslag lagen. Via een unieke en tot nu toe nog nooit gebruikte bron, individuele epuratiedossiers van de RTT, werd deze lacune opgevuld. Deze bron werd aangevuld met vakbonds-en verzetsarchieven, persoonlijke archieven, archieven van politieke organisaties, overheidsarchieven en de pers. De verzamelde gegevens werden zowel aan een kwantitatieve als kwalitatieve analyse onderworpen. Hierdoor konden niet alleen de profielen van de van collaboratie beschuldigde werknemers en het bestraffingsbeleid worden geanalyseerd, maar werd (en wordt) eveneens het discours t.a.v. collaboratie doorgelicht op genderconstructies. Meer bepaald werd bijzondere aandacht geschonken aan de beschuldigingen van collaboratie en arbeidscultuur op de RTT. Daarnaast werd de RTT-zuivering ook in een bredere naoorlogse politieke en maatschappelijke context geplaatst. Organisaties: • Metajuridica

Onderzoekers: • MACHTELD DE METSENAERE

FWO junior vis. Postdoc. Fellow Mekonnen Daniel. Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek beoogt een studie van de rol van inheemse Afrikaanse rechtstradities in transitional justic in het algemeen en in truth and reconciliation commissions in het bijzonder. Deze studie gebeurt door middel van een vergelijkende evaluatie van geselecteerde Afrikaanse transitional justice modellen in een aantal landen. Organisaties: • Vakgroep Publiek recht


Onderzoeksprojecten (1-50 van 149)

Recommend Documents