Onderzoeksplan 2008
Buitenpost, oktober 2007
1.
Inleiding
In dit plan presenteren wij onze voornemens voor 2008. In het lopende jaar hopen wij tot een afronding te komen van de onderzoeken naar het re-integratiebeleid in de drie gemeenten, het subsidiebeleid in Achtkarspelen en het vergunningenbeleid op het gebied van de ruimtelijke ordening in Dantumadeel. Onze keuze voor volgend jaar presenteren wij in de laatste paragraaf van dit plan (paragraaf 5). In de volgende paragrafen geven wij een overzicht van de randvoorwaarden waaraan wij ons bij de selectie van onderwerpen te houden hebben (paragraaf 2) en de uitgangspunten die wij daarbij voor onszelf hebben geformuleerd (paragraaf 3). In paragraaf 4 geven wij een overzicht van de suggesties die wij van de raden en individuele burgers van de gemeenten hebben ontvangen.
2.
Randvoorwaarden
De verordeningen op de rekenkamerfunctie alsmede het eigen onderzoeksprotocol van de commissie bevatten normen i.v.m. de selectie van te onderzoeken onderwerpen. Uit de verordeningen op rekenkamerfunctie van Achtkarspelen, Dantumadeel, Dongeradeel: 1. De commissie wordt ingesteld door de raad en heeft als taak het onderzoeken van de doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid van het door de gemeente gevoerde bestuur. 2. Doelstelling van het onderzoek genoemd onder lid 1 is vaststellen of het uitvoeren van beleid goed gegaan is en of dat in de toekomst anders moet. De onderzoeken moeten gericht zijn op structurele processen met als doel te leren van gedane zaken. Incidenten kunnen aanleiding zijn voor onderzoek maar het zwaartepunt moet liggen bij de structurele beleidsevaluatie waarbij het gaat om effectiviteit van beleid.
Uit het onderzoeksprotocol van de commissie: 'De rekenkamer stelt jaarlijks voor 1 november een onderzoeksplan vast voor het daaropvolgende jaar en brengt dit ter kennis van de gemeenteraad. De raad kan de rekenkamercommissie verzoeken een bepaald onderwerp te onderzoeken. Tevens stelt de rekenkamercommissie de inwoners van de gemeenten jaarlijks in de gelegenheid om onderwerpen voor onderzoek aan te dragen. De rekenkamercommissie bespreekt alle aangedragen onderwerpen en beoordeelt of deze zich lenen voor een (voor)onderzoek. Zij bericht de raad respectievelijk de betrokken inwoners binnen zes weken na ontvangst van de eventuele verzoeken schriftelijk en gemotiveerd in hoeverre aan het verzoek tot onderzoek zal worden voldaan. De rekenkamercommissie laat zich bij haar keuze van onderwerpen niet alleen leiden door verzoeken van derden, maar houdt ook zelf bij welke thema’s binnen de gemeente spelen. Hiervoor maakt de rekenkamercommissie gebruik van bestuurlijke en maatschappelijke informatie. Ook gebruikt zij hiervoor andere bronnen, zoals de regionale/lokale media, vakbladen en relevante onderzoeksrapporten. Verder oriënteert de rekenkamercommissie zich op het werk van andere rekenkamer(commissie)s in het land en op de informatie van de Nederlandse Vereniging van Rekenkamers en Rekenkamercommissies. De rekenkamercommissie houdt op deze wijze een groslijst bij van mogelijke onderwerpen. In het jaarlijkse onderzoeksplan bepaalt de rekenkamercommissie vervolgens zelf welk(e) onderwerp(en) het komende jaar ter hand zal (zullen) worden genomen.'
De rekenkamercommissie baseert zich bij de onderwerpkeuze op de volgende criteria: 1. het onderzoek moet betrekking hebben op de doeltreffendheid, doelmatigheid en/of rechtmatigheid van het beleid; 2. er moet sprake zijn van een substantieel (maatschappelijk en/of financieel) belang; 3. het onderzoek moet betrekking hebben op beleid dat door de gemeente valt te beïnvloeden; 4. bij de opeenvolgende onderzoeken moet zoveel mogelijk sprake zijn van een evenwichtige spreiding over de gemeentelijke beleidsterreinen.
3.
Uitgangspunten van de commissie
De commissie heeft een aantal eigen uitgangspunten geformuleerd waarmee zij bij de selectie en vormgeving van door haar uit te voeren onderzoeken rekening wil houden: 1. Onderzoek naar de doeltreffendheid en doelmatigheid verdient voorrang boven de rechtmatigheid. De rechtmatigheid wordt al op een aantal overige manieren gecontroleerd (juridische controlling, toetsing door rechter (rechtsbescherming), onderzoek door de accountant). 2. Wij zullen ook aandacht besteden aan uitgaven en programma's die niet met enige regelmaat aan de raad ter bespreking/besluitvorming worden voorgelegd. 3. De begroting, zijnde het hardste instrument dat de raad tot zijn beschikking heeft, heeft onze bijzondere aandacht. 4. Aandacht voor de voorwaarden voor de evalueerbaarheid van het gevoerde bestuur (goede archivering, de helderheid van beleidsdocumenten). 5. Oriëntatie op wat de burger zelf belangrijk vindt. Enerzijds in de onderwerpskeuze, anderzijds in de accenten die in het onderzoek worden gezet. 6. Oriëntatie op de belangrijkste thema's uit het collegeprogramma. 7. Afstemming met het door het college uitgevoerde art. 213a-onderzoek. 8. Oriëntatie op de controlerende rol van de raad. 9. Waar mogelijk écht doeltreffendheidsonderzoek uitvoeren, d.w.z. proberen te achterhalen wat de maatschappelijke gevolgen van de door het apparaat geleverde beleidsprestaties zijn geweest 10. Substantieel belang van het te onderzoeken beleid, alsmede de vraag of en in hoeverre het onderwerp van belang is voor de samenwerking met de buurgemeenten (NOFA-relevant)
4.
Suggesties van burgers en uit de raden
De commissie heeft de raden bij brief uitgenodigd om mee na te denken over geschikte onderzoeksonderwerpen voor 2008. In de Achtkarspelen en Dantumadeel is door de fracties van het CDA van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. De raad van Dongeradeel heeft als collectief een lijst van mogelijke onderzoeksonderwerpen voorgelegd. Daarnaast hebben wij eind augustus een publieksoproep geplaatst in de lokale huis-aanhuisbladen en op de sites van de gemeenten laten zetten. Op deze oproepen hebben wij verschillende reacties ontvangen. E.e.a. geven wij hieronder weer.
4.1
Suggesties vanuit de raden
Achtkarspelen (vanuit de CDA-fractie): Onderwerp De relatie met Timpaan Welzijn (als rechtsopvolger van Het Achtkant) Grondbeleid Onderwijsachterstandsbeleid
Onderzoeksvraag Is er wat veranderd? Heeft de nieuwe verordening betreffende het inkoop- en aanbestedingsbeleid gevolgen voor deze verhouding? Beschikt de gemeente over een strategische grondvoorraad? Wat is het rendement van de bestedingen terzake?
Dantumadeel (vanuit de CDA-fractie): Onderwerp Veiligheidsbeleid
Onderzoeksvraag De aansturing van de politie door gemeente en de effecten van het beleid. Onderwijsachterstandenbeleid geen NOFA-samenwerking Wat zijn de effecten?
Dongeradeel (door de raad als collectief): 1. Gang van zaken bij grote subsidiabele projecten 2. Procedures rond bouwvergunningen 3. Gang van zaken rond aanbestedingsprocedures 4. Gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid 5. Gemeentelijk marketingbeleid 6. Gemeentelijk handhavingsbeleid 7. Gemeentelijk veiligheidsbeleid 8. Project “de Trije Terpen" 9. Project Esonstad
4.2
Suggesties van burgers
Achtkarspelen Geen suggesties ontvangen.
Dantumadeel Indiener dhr. W. Stienstra, Zwaagwesteinde dhr. S. de Jong, Veenwouden
dhr. P.A. Veenstra, Zwaagwesteinde
Onderwerp verwerving gronden t.b.v. het plan Zwaagwesteinde-Oost Stichting Werk verwerving gronden t.b.v. het plan Zwaagwesteinde-Oost De Koemarkt (Veenwouden) verwerving gronden t.b.v. het plan Zwaagwesteinde-Oost WOZ
dhr. P. de Groot, Veenwouden
(financiële) betrokkenheid Dantumadeel bij De Centrale As
Onderzoeksvraag de rollen van de raad, het college en de portefeuillehouder in deze; hoe was die ongelukkige gang van zaken te voorkomen geweest? vraagtekens bij een afboeking van 100.000 euro in 2006 de rollen van de raad, het college en de portefeuillehouder in deze; hoe was die ongelukkige gang van zaken te voorkomen geweest? leegstand ondanks een omvangrijke subsidie Hoe kan het dat de kosten voor dit plan zo hoog zijn geworden? Wat is er terecht gekomen van (vermeende) plannen om er energiezuinige woningen te laten bouwen terecht gekomen? Worden woningen van bestuurders en ambtenaren systematisch te laag getaxeerd voor de WOZ? diverse, gespecificeerde onderzoeksvragen, indiener verzoekt eigenlijk vooral om een ex ante evaluatie
Dongeradeel Geen suggesties ontvangen.
5.
De keuze van de commissie
De commissie stelt vast dat dit jaar vanuit alle drie de raden wordt voorgesteld het in de gemeenten gevoerde onderwijsachterstandenbeleid te onderzoeken. Dit is voor ons aanleiding om dit onderwerp bovenaan de lijst van te onderzoeken onderwerpen te plaatsen en er een onderzoeksontwerp voor uit te werken. Wij gaan er, mede op basis van de hiervoor genoemde selectiecriteria, vanuit dat wij daarbij tot één ontwerp, dat in alle drie gemeenten kan worden uitgevoerd, kunnen komen. Onze inzet is om dit onderzoek zodanig kostengunstig uit te laten voeren, dat er voldoende budget resteert om een tweede onderzoek te kunnen doen. Mede o.b.v. de suggesties die ons van verschillende kanten hebben bereikt, zullen wij dat onderzoek richten op één of meerdere deelaspecten van het in de gemeenten gevoerde grondbeleid. Ook voor dit tweede onderzoek zetten wij in op een gemeenschappelijke onderzoek(sontwerp) dat in de drie gemeenten uitgevoerd kan worden. Wij gaan ervan uit dat wij voor de uitvoering van deze twee onderzoeken het budget waarover wij volgend jaar kunnen beschikken1 in zijn geheel nodig zullen hebben, Om die reden zullen wij verder ook geen onderzoek doen naar de overige genoemde onderwerpen. De commissie zal voor alle aangedragen onderwerpen wél bezien of zij op de groslijst, de reservelijst van onderwerpen, geplaatst kunnen worden.
1
In 2008 35.000 euro: 15.000 Achtkarspelen, 10.000 Dantumadeel, 10.000 Dongeradeel
