oktober 2007

Vakblad voor diakenen / 20e jaargang, nummer 5 / oktober 2007

In dit nummer: Mantelzorg Landelijke Diaconale Dag / Exodushuis / minicursus: een sponsoractie opzetten / diaken zijn in de Cruquiushoeve / verslaving in een gezin

Colofon

17

DIAKONIA, 20E JAARGANG, NO. 5, OKTOBER 2007 Tijdschrift voor hen die plaatselijk actief zijn op diaconaal gebied.

UITGEVER Diakonia verschijnt zesmaal per jaar en is een uitgave van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland voor het diaconale programma van Kerk in Actie. Kerk in Actie is het missionaire en diaconale werk in binnen- en buitenland van de Protestantse Kerk in Nederland. Delen van dit werk worden uitgevoerd mede namens tien oecumenisch georiënteerde kerken en organisaties in Nederland.

REDACTIERAAD Sjon Donkers, Jac Franken, Henk van IJken, Riet van der Kooij, Gerda van Leeuwen, Henny Nagelhout (eindredacteur), Jan Ritman, Corinth van Schaik, Ruud Slabbertje (voorzitter), Irene Stok, Irene Versnel (eindredacteur ad interim) Carla van der Vlist.

7

5

OPMAAK EN DRUK Roto Smeets GrafiServices, Utrecht.

ADMINISTRATIEADRES Adressen- en periodiekenadministratie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, tel. (030) 880 17 25, fax (030) 880 15 84, e-mail: [email protected]

REDACTIEADRES Postbus 456, 3500 AL Utrecht, tel. (030) 880 17 90, fax (030) 880 14 57, e-mail: [email protected]

20

ABONNEMENTEN De abonnementsprijs bedraagt € 12,70 per jaar. Losse nummers € 2,65.

GESPROKEN DIAKONIA Diakonia is ten behoeve van visueel gehandicapten ook verkrijgbaar in gesproken vorm op audiocassettes. Voor een abonnement of een proefcassette kunt u terecht bij de CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo, tel. (0341) 56 54 77. Daar kunt u ook informatie krijgen over de uitgave in brailleschrift.

WEBSITE www.kerkinactie.nl ISSN 0167 - 1472

2

Diakonia - oktober 2007

Van de redactie

In de buurt...

Inhoud Van de redactie

3

De Verbinding: diakenen in de Cruquiushoeve in Hoofddorp

5

Kleurrijk: Rijschoon, een stukje klimaatplan van Kerk in Actie

7

Antenne: mantelzorg

8

Actueel: schuldhulpverlening

10

Actueel Extra: de Regenboog / AMOC

11

DiaKoos

11

Op de stoep bij: Joke Tanja, diaken in Oudkarspel

12

Uit de praktijk: Exodushuis

14

Diakenenpanel: wat doet uw diaconie aan werk in de buurt?

16

Minicursus: een sponsoractie opzetten

17

Collecte: landbouw Nepal

20

Collecte: SET, Cuba

21

Berichten

22

Wereld

24

Intensieve mantelzorg brengt mensen vaak bij de basisvragen van het leven. De bijbel en de christelijke traditie hebben juist over dat domein veel te zeggen. Het onlangs verschenen boekje ‘de onverslijtbare mantel’ gaat over dit thema. Wat de kerk, en juist ook de diaconie, daarmee kan, kunt u lezen op pagina 8-9. Als een kind verslaafd raakt, raken ouders vaak in een onmogelijke positie. Zij kunnen terecht bij De Regenboog AMOC voor advies en ondersteuning (pagina 11). Daarmee is deze stichting een baken in een loodzware situatie. Over omzien naar gevangenen wordt meer geschreven en gepraat dan dat er aan gedaan wordt, stelt Marc Groenendijk (pagina 14-15). Hij is manager van het Exodushuis Utrecht, waar (ex)gedetineerden ‘op verhaal’ kunnen komen. De daad veroordelen, de dader niet, is het uitgangspunt. Een goede omgeving voor het maken van een nieuwe start. Ook in Antenne (pagina 10) gaat het om opnieuw beginnen. Hierin gaat het om Annette, die in de vicieuze cirkel van schulden zit. De aandacht en de begeleiding van een diaken betekende voor Annette de opstap naar een beter bestaan. Een bijzondere ervaring is het om diaken te zijn in de Cruquiushoeve in Hoofddorp, een instelling voor mensen met epilepsie. Diaken Gerdien Mantel en geestelijk verzorger Hetty van Galen zorgen ervoor dat de bewoners daar actief betrokken zijn bij de vieringen en alles daar omheen. In De Verbinding (pagina 4-5-6) een portret van vier op elkaar betrokken mensen. In de minicursus (pagina 16-17-18) kunt u lezen hoe een sponsoractie opgezet kan worden voor en grotendeels ook door jongeren. Dit kost minder tijd dan vaak aangenomen wordt en heeft als resultaat dat jongeren zich verbonden gaan voelen met het doel wat met de actie voor ogen is, en ook met elkaar. Het diakenenpanel (pagina 16) zette het werk bij hen in de buurt op een rij. Het volgende nummer van Diakonia zal helemaal gaan over dit onderwerp en verschijnt iets eerder dan u gewend bent. Dit omdat het nummer aansluit bij het thema van Landelijke Diaconale Dag: Diaconaat in de Buurt. Tijdens deze dag, die op 18 november a.s. gehouden wordt, worden initiatieven belicht van diaconieën die werken aan leefbaarheid, zowel in de stad als op het platteland. Graag tot dan! Irene Versnel Eindredacteur ad interim Bij de voorpagina: Mantelzorg, zie pagina 8


3

De Verbinding

De diaconale inzet van gehandicapte bewoners Cruquiushoeve

Met een beetje hulp lukt het Het terrein van de Cruquiushoeve in het dorp Cruquius (gemeente Haarlemmermeer) is een oase van rust. Ik loop over het terrein, zie een school met spelende kinderen, kom een fietser tegen, ruik het geur van pas gemaaid gras en zie een uitnodigend bankje staan in een prieeltje Tekst Joke Tan Foto’s Marijke Vente in de zon.

D

it terrein is onderdeel van Stichting Epilepsie Instellingen Nederland (SEIN) waar onderzoek wordt gedaan naar epilepsie en waar epilepsiepatiënten worden verpleegd. Ik ben hier voor een gesprek met Jan van Ekeris en Wim Hoetmer, bewoners van de Cruquishoeve en leden van de kerkcommissie. Die taak nemen ze erg serieus. Ondanks al hun beperkingen geven ze graag wat en waar ze maar kunnen, en dat doen ze met hun hele hart. Dat lukt, dankzij de hulp vanuit de plaatselijke kerk.

Bezoekouders We zien elkaar in het kantoor van ds. Hetty van Galen, protestants geestelijk verzorger, verbonden aan de Cruquiushoeve. Daar is ook Gerdien Mantel aanwezig, diaken van de protestantse gemeente in Vijfhuizen, een dorp ongeveer drie kilometer van de Cruquiushoeve verwijderd. “Kerkelijk valt

Foto boven: Jan en Wim geven wat ze kunnen en doen dat met hun hele hart. Foto links: diaken Gerdien Mantel, geestelijk verzorger Hetty van Galen en bewoners Wim Hoetmer en Jan van Ekeris.


het dorp Cruquius onder Vijfhuizen”, vertelt Gerdien. “Eén lid van de kerkenraad is altijd bij de vergaderingen van de kerkcommis-

een landelijke instelling. De bewoners komen uit heel Nederland, ook uit streken verder weg. Dan kan de familie niet vaak komen.”

Diaconale taken Op de Cruquiushoeve werken drie geestelijke verzorgers: Hetty van Galen, haar katholieke collega Grada van Amesfoort en de humanistisch geestelijk verzorger Henk ter Heide. Als er diensten zijn van schrift en ta-

“De dienst wordt niet alleen vóór hen gedaan, ze mogen er zelf in meewerken. Het is hun kerkdienst.” sie, waar we samen met de leden van de commissie spreken over de kerkdiensten in de Cruquiushoeve. Omdat ik de instelling ken, was het logisch dat ik er namens de kerk bij kwam.” Gerdien heeft in de Cruquiushoeve een opleiding verpleegkundige B gevolgd, de toenmalige opleiding verpleging voor de psychiatrie. Zij en haar man namen twintig jaar lang de rol van ´bezoekouders´ op zich voor één van de bewoners van

Cruquiushoeve. “Af en toe haalden we hem op, we gingen een eindje rijden of hij ging mee naar ons huis. Dat hebben we gedaan tot hij overleed. Nog steeds zijn er mensen uit onze kerk die dit doen voor de bewoners hier.” Hetty van Galen vult aan: “SEIN is

fel, is er een ouderling en diaken van de plaatselijke kerk aanwezig. “Er komen wekelijks 50 tot 80 mensen. Zoals je vaak ziet bij mensen met een handicap, zijn onze bewoners erg spiritueel”, volgens Hetty. “Ze hebben veel behoefte aan rituelen en sfeer. Dat geeft houvast.” De bewoners van de Cruquiushoeve zijn niet formeel als diaken aangesteld, maar doen wel veel diaconale taken. Zij mogen bijvoorbeeld de kaars binnendragen of helpen met collecteren tijdens de kerkdienst. Gerdien: “De dienst wordt niet alleen vóór hen gedaan, ze mogen er zelf in meewerken. Het is hun kerkdienst. Het is belangrijk dat we de bewoners serieus nemen.” Hetty: “In de Veertigdagentijd hebben we, in samenwerking met de plaatselijke diaconie, een vastenmaaltijd gehouden in het kader van het vastenproject van Kerk in Aktie. Dat was zeer geslaagd, een goed samenwerkingsverband tussen de mensen hier en de mensen in de plaatselijke kerk.” Gerdien: “Leden van onze kerk bereidden samen met de bewoners de maaltijd voor. De liturgie werd samengesteld door de pastors en twee gemeenteleden uit Vijfhuizen.” “Ieder jaar kiezen leden van de kerkcommissie een project waar ze van Pinksteren tot eind september geld voor willen inzamelen. Dit jaar werd gekozen voor een ziekenhuis in Gambia. Tijdens een kerkdienst hebben we verteld waar we geld voor inzamelden. De bewoners hebben genoten van het Ghanese koor dat kwam zingen en deden enthousiast mee aan de inzamelingsactie.”

5

De verbinding

Een glimlach is al genoeg Op het terrein van de Cruquiushoeve komen veel mensen vrijwilligerswerk doen. Dat kan van alles zijn, van een keer wandelen of boodschappen doen tot samen knutselen. “Vrijwilligerswerk is geven én ontvangen! Inderdaad, we krijgen veel van de bewoners terug, maar dat hoeft niet iets groots te zijn”, vindt Gerdien Mantel. “Een glimlach is al genoeg. Of dat ze op een andere manier laten merken dat ze blij zijn ons te zien.” In de instelling is er ook een ´zang- en spelgroep´. Gerdien vertelt: “Soms studeren we stukjes met zang en muziek in die in de

te verstaan; hij is zijn ene gehoorapparaat kwijt. Maar ze begrijpen de vragen die ik stel goed en kunnen me duidelijk maken wat hen beweegt. Ik vraag hun naar hun rol in de kerkcommissie. Dominee Hetty helpt ze een beetje op weg. Bezoeken ze de vergaderingen? Ze knikken. Ze maken altijd goed gebruik van de rondvraag. Jan vertelt dat hij helpt met collecteren en bij de bediening van het Heilig Avondmaal. Wim: “Onze dienst is op zondagmiddag. Om drie uur. Geld tellen. Opschrijven. Ik ben er haast iedere week bij.” Dan wil Jan iets belangrijks vertellen: “Als er iemand ziek is, geef ik dat aan de dominee door.”

cies, maar Jan knikt nadrukkelijk. Dat weet hij nog wel. Hij wil ook nog even kwijt dat hij altijd de bloemen rondbrengt. Dan herinnert Wim zich nog een taak: “We leggen de liturgieën klaar. Soms geven we ze al bij de deur.” Jan en Wim staan op het ´meelooprooster´. “Daar staat op wie er met de dominee mee naar binnen gaat”, weet Jan. “Dan moet je een gebed opzeggen en proberen dat uit je hoofd te leren. Dan de dominee een hand geven en een goede dienst wensen.” Wim is jaarlijks actief in de kerstviering. Alle bewoners worden daarbij uitgenodigd, ook komt er familie vanuit het hele land. “Mijn zus uit Friesland”, glundert hij. Ze doen een musical. De Paaskaars wordt ook doorgegeven: “De oude geven we aan een andere instelling, bijvoorbeeld de gevangenis of het bejaardenhuis.” Het is duidelijk dan Jan en Wim het fijn vinden anderen blij te maken. Jan is vooral betrokken bij degenen die niet in de dienst konden zijn, want hij noemt de zieken nog een keer. Die krijgen ook een kaart. Hij neemt zijn diaconale taak serieus.

Samen voor de ander

kerkdiensten worden opgevoerd. Ons koor wordt ook weleens gevraagd om in een dienst ergens anders te zingen. Het vergt nogal wat organisatie om zo´n grote groep gehandicapten te vervoeren omdat er bijvoorbeeld ook verpleging mee moet. Maar we doen het graag. De bewoners hebben er plezier in en de mensen die naar het koor luisteren ook.” Hetty is al vijftien jaar als geestelijk verzorger betrokken bij SEIN. “Om dit werk te kunnen doen moet je veel geduld hebben”, is haar nuchtere constatering. “Mensen reageren langzaam, soms kunnen ze zich niet uiten.”

Verantwoordelijkheidsgevoel Wim Hoetmer en Jan van Ekeris komen binnen. Jan zit in een rolstoel, want het lopen gaat niet meer zo vlot als toen hij als tienjarig jongetje in de Cruquiushoeve kwam. Wim heeft wat hulp nodig om ons

6

Hetty vult aan: “Soms belt hij me op of hij klopt op mijn deur. Hij voelt zich daar erg verantwoordelijk voor.”

Jampotje Ineens gaat ons gesprek over op Gambia om iets dat Jan achter zijn rug op de zitting van zijn rolstoel had gestopt: een jampotje met eurobiljetten en -munten. “Dit is het geld dat ik in de vakantie heb opgehaald”, zegt hij tegen Hetty. Wim: “We hebben nu een heel groot project voor Afrika.” Jan wil het potje aan de dominee geven. Hij heeft al een leuk bedrag bij elkaar gespaard, waarvoor hij onder andere het hele terrein van de Cruquiushoeve overgaat. Ook bij de andere afdelingen binnen zijn woongroep ´de Boterbloem´ klopt hij aan en vraagt om geld voor zorg in een land waar geen instellingen zijn zoals SEIN. Hetty helpt hem herinneren aan een speciale tentdienst. Wim weet het niet meer pre-

Zo kunnen mensen als Wim en Jan zich op de Cruquiushoeve inzetten in de kerkdiensten en voor elkaar. Ze doen het met plezier, het is goed voor hen en voor hun naaste. Dat is mogelijk door de hulp van pastores, vrijwilligers en kerkelijk werkers. Gerdien: “Ik houd van mensen, van het prille begin van het leven tot het eind. Ik vind het leuk om met hen bezig te zijn, of het nu bij de vergadering is of bij de zang- en spelgroep. Of het nu mensen zijn met een handicap of niet, elk mens is uniek in zijn/haar mens-zijn. Ik heb er plezier in om naar de bewoners van de Cruquiushoeve te luisteren, om samen iets met hen te doen of met hen te zingen. Het is goed om mee te denken tijdens de vergaderingen. Elke keer ben ik wel weer verrast door een antwoord of vraag van de commissieleden. Zij denken heel vaak ook aan anderen. Dat merk je vooral als er weer collectedoelen besproken worden of als er tijdens de kerkdienst gevraagd wordt voor wie er gebeden moet worden.” Foto boven: Met plezier inzetten voor elkaar en de ander. www.sein.nl


Kleurrijk In Noord-Holland werken kerken en bedrijven aan een beter klimaat, samen met het Klimaatplan van Kerk in Tekst Karel Jungheim Foto’s Cor Westerveld Actie.

Rijschoon, op pure plantaardige olie

behoefte mag niet ten koste gaan van bijvoorbeeld het regenwoud. In januari 2007 ging het project, Rijschoon.nu, van start en inmiddels rijden de eerste auto’s, waaronder die van een fruitkweker, een dominee en een muzikant. De auto’s zijn in een garage geschikt gemaakt voor PPO. Rijschoon.nu heeft al op enkele plekken voorlich-

ting gegeven aan kerkleden en op markten en hoopt dat er de komende tijd meer mensen mee gaan doen en ook het aantal tankpunten dat kan worden uitgebreid. Wilt u meer informatie? Kijk dan op onze website of maak een afspraak! www.rijschoon.nu

Toen Kerk in Actie startte met het Klimaatplan en het thema ‘de aarde ademt op’ bedachten enkele betrokken NoordHollandse kerkleden en ondernemers ‘die iets hebben met duurzaamheid’ een project waarbij mensen met een dieselauto kunnen gaan rijden op pure plantaardige olie (PPO), zoals koolzaadolie. De auto is immers belangrijk in onze samenleving, terwijl brandstoffen zoals aardolie eindig zijn en de uitstoot van CO2 bijdraagt aan het broeikaseffect. Rijden op plantaardige olie is een goed alternatief, omdat de koolzaadplanten CO2 vastleggen en gemiddeld 30% CO2 minder wordt geproduceerd dan bij diesel. Eerlijk en duurzaam is daarbij een voorwaarde. De boer(inn)en die koolzaad verbouwen moeten een eerlijke prijs krijgen en onze energie-


7

Antenne

Zin in mantelzorg: een taak voor diakenen? In vroeger tijden was het in Nederland heel vanzelfsprekend dat je je naasten in geval van ziekte of ander lichamelijk ongemak bijstond. Vaak grote families steunden elkaar in moeilijke tijden; een kwestie van overleven. Veel van die zorg is later door professionele instellingen overgenomen en door overheid en verzekeraars mogelijk gemaakt. Tekst Otto Sondorp

E

en terugtredende overheid en de noodzaak van kostenbeheersing betekent dat meer zorgtaken terecht komen bij de directe omgeving van hulpbehoevenden. Zo zijn dagelijks honderdduizenden vrouwen en mannen van alle leeftijden bezig met het verzorgen van zieken, gehandicapten en ouderen. In Nederland zijn er inmiddels ongeveer 3,7 miljoen mantelzorgers. De meeste zorg komt terecht op de schouders van vrouwen in de leeftijdsgroep tussen 40 en 60 jaar. Ze doen dit onbetaald en vrijwillig. Hun werk heeft in de jaren zeventig van de vorige eeuw ook een wetenschappelijke naam gekregen: mantelzorg. Dat is, aldus de uitvinder van deze term, ‘alle zorg van familie, vrienden en buren die de hulpbehoevende als een mantel omgeeft’. Ook in de politiek is deze term volop in ge-

bruik en mantelzorg is nu ook opgenomen in een van de zogenaamde prestatievelden binnen de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Dat betekent dat men bij (financiële) problemen rond mantelzorg kan aankloppen bij de gemeente. Dat hier een diaconale taak kan liggen is duidelijk. Immers: in kerkelijke gemeenschappen is men over het algemeen heel goed op de hoogte van waar mantelzorg geboden wordt en waar knelpunten optreden.

Rikkers constateert dat mantelzorg zowel fysiek als geestelijk, om wat voor reden dan ook, een zware belasting kan vormen. Het boekje biedt mantelzorgers zelf de mogelijkheid “om zich meer bewust te worden van hun krachtbronnen” en wil “hen ondersteunen bij hun zoektocht naar de eigen spiritualiteit”. Kerken kunnen daarbij helpen, vanuit hun eeuwenoude ervaring op dat terrein. De auteurs vragen kerken ook om meer aandacht voor de mantelzorgers in de eigen gemeente of parochie. Het blijkt immers dat ondersteuning en erkenning door de kerkelijke gemeenschap voor hen heel waardevol kan zijn. Het boekje is ook bedoeld als een appèl aan al die mensen die zorg teveel zijn gaan zien als kostenpost met alle bijbehorende eisen. Juist de grote aandacht en betrokkenheid die je bij mantelzorgers vindt, kan hen helpen om op een andere manier tegen zorg aan te kijken.

Boekje Door de Protestantse Diaconie Amsterdam is hierover een schitterend boekje uitgegeven onder de titel ‘De onverslijtbare mantel’. Het is geschreven door Corrie Rikkers. Het hoofdstuk over ‘mantelzorg en WMO’ is van de hand van Evelyn Schwarz. Beiden zijn werkzaam als diaconaal consulent in de hoofdstad.

VERWEN ETENTJE MET ENQUÊTE De lokale overheid van een middelgrote stad organiseerde op 10 november 2006 een groot diner voor tachtig mantelzorgers. Zij kregen daarvoor de medewerking van de ouderenbonden en de kerken, terwijl de plaatselijke leveranciers deze verwennerij in natura sponsorden. Aan iedere tafel zat een vrijwilliger van de kerken en ouderenbonden om mensen op hun gemak te stellen en eventueel het gesprek te leiden. Het werd een groot succes. De mantelzorgers voelden zich gewaardeerd door hun eigen gemeentebestuur en spraken er vol lof over tegenover hun buren en andere inwoners. Zij vulden allemaal aan het eind van het etentje een enquête in die de gemeentelijke overheid hielp bij het organiseren van andere activiteiten voor mantelzorgers en die hun behoeften in kaart bracht. Een vraag luidde: ‘Waar heeft u behoefte aan: ontspanning, informatie of praktische ondersteuning?’ Dit resulteerde in een informatieavond waar ook ontspanningsverenigingen waren uitgenodigd om mantelzorgers te informeren over hun activiteiten. Een andere activiteit die uit de enquête rolde was een verzoek om een training voor kerkelijke vrijwilligers om mantelzorgers te ondersteunen. Deze training zal in 2007 door de gemeentelijke overheid een kerkelijk centrum worden gerealiseerd. De financiën zijn door de provinciale overheid beschikbaar gesteld. In bovenstaand voorbeeld kwam het initiatief vanuit de burgerlijke gemeente, alvast vooruitlopend op de nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Maar uiteraard kan het initiatief ook vanuit de kerken komen. Een verwenactiviteit met daaraan gekoppeld een enquête kan een goede start zijn om te komen tot een beleid ter ondersteuning van mantelzorgers binnen en buiten de kerken.

8

Boven: In Nederland zijn er inmiddels ongeveer 3,7 miljoen mantelzorgers. Foto: Marcel Minnée


Levens- en zingevingsvragen Naast de informatie die er ruimschoots te vinden is over de motivatie en de leefwereld van de mantelzorgers, komen met name hun levens- en zingevingsvragen aan de orde. Want intensieve mantelzorg brengt mensen vaak bij de basisvragen van het leven. Dat bijbel en christelijke traditie juist over dat domein heel veel te zeggen hebben, komt volop aan bod. Overigens blijkt dat juist in tijden van crisis geloof niet alleen een bron van troost en inspiratie kan zijn, maar dat het juist ook in haar tegendeel kan omslaan. “Mensen gaan twijfelen, klagen God aan of verliezen hun geloof. Soms kunnen godsbeelden mensen in de weg zitten.” Tegelijkertijd kan het geven van zorg “een mystieke weg zijn om God te ontmoeten.” “Sommige mantelzorgers ontdekken dat het verzorgen van hun dierbaren hen dichter bij de kern van hun geloof brengt.” Misschien is dit ook voor diakenen een onverwachte dimensie als ze zorg verlenen.

Praktisch Er zijn nog maar weinig kerken actief in de ondersteuning van mantelzorgers binnen de eigen gemeenschap, ook al is er met name via het pastoraat wel aandacht voor. Vaak weten gemeente- of parochieleden ook niet hoe je de adequate ondersteuning kunt bieden. Rikkers geeft een aantal tips en ideeën, maar pleit allereerst voor een systematische aanpak via een werkplan (niet meer dan 1 à 2 A4-tjes). Nadat een visie is uitgekristalliseerd, vindt een inventarisatie plaats van wat door de burgerlijke gemeente of door de 250 steunpunten voor mantelzorg op dit gebied geboden wordt. Bij de landelijke vereniging voor mantelzorgers en vrijwilligerszorg (www.mezzo.nl) is veel informatie te verkrijgen. Het plan van aanpak kan vervolgens bestaan uit de ontwikkeling van een paar activiteiten. Het gaat dan vaak om het zichtbaar maken van mantelzorgers en om concrete ondersteuning (zie kader). Een aantal mogelijkheden: de opzet van Boven: Dagelijks zijn honderdduizenden vrouwen en mannen van alle leeftijden bezig met het verzorgen van zieken, gehandicapten en ouderen. Foto: Jaap de Jager een lotgenotengroep, koffieochtenden voor mantelzorgers, speciale aandacht voor mantelzorgers in de eredienst, ondersteunen bij het zoeken van de weg in hulpverleningsland en bij de gemeente (WMO!), praktische ondersteuning bij de zorg, hulp bij zingevingsvragen, geestelijke begeleiding, financiële steun. Kortom: de diaconale gemeente kan genoeg mantelzorg aan mantelzorgers verlenen. Rikkers constateert dat er vooral bij zingevingsvragen een grote rol voor de kerken kan zijn weggelegd. Het boekje bevat niet voor niets een draaiboek voor een cursus ‘zin geven aan zorg verlenen’. Dat zou heel goed een diaconale cursus kunnen zijn!

Boven: Ondersteuning en erkenning door de kerkelijke gemeenschap kan heel waardevol zijn voor mantelzorgers. Foto: Peter Trommel


‘De onverslijtbare mantel’ is te bestellen bij de Protestantse Diaconie Amsterdam, Nieuwe Herengracht 18, 1018 DP Amsterdam, telefoon (020) 535 30 30.

9

Actueel

Over drie jaar kan het boek misschien dicht Annette ontvangt al eenendertig jaar een bijstanduitkering. “Toen ik vijfentwintig jaar in de bijstand zat, vroeg ik of ik vanwege dit jubileum een bonus kreeg”, grapt Annette, “maar de bijstandconsulent zag daar de humor niet van in”. Tekst Geesje Werkman

A

nnette groeide op in tehuizen doordat haar moeder aan psychische klachten leed. “Ik ben nooit gewenst geweest”, zegt ze. Ze is nu eenenvijftig jaar en heeft goed contact met haar zoon en dochter. Haar leven met schulden begon vijftien jaar geleden. Daarvoor woonde Annette een jaar samen met een vriend die een werklozenuitkering ontving van het toenmalige GAK. Annette kreeg een volledige uitkering van de Sociale Dienst; dit was ten onrechte, ze woonde immers samen, maar meldde dit niet. Een gelukkige relatie was het niet. Annette werd door haar vriend geslagen en haar zoontje werd vanwege de slechte gezinsomstandigheden in een pleeggezin geplaatst. Annette zelf vluchtte op een nacht na mishandeld te zijn door haar vriend. Om rond te kunnen komen, ging ze noodgedwongen naar de Sociale Dienst in haar woonplaats. De vriend werd veroordeeld en kreeg een straatverbod. Maar ook de uitkeringsfraude kwam voor de rechter. Doordat het teveel ontvangen bedrag aan uitkeringen door tweeën werd gedeeld, kwam Annette in de financiële problemen terecht.

Echte schulden De kinderen konden gelukkig nog een jaar bij Annette in huis blijven voor ze op zichzelf gingen wonen. Ze leefde een jaar lang zonder huursubsidie, moest de uitkeringsfraude aflossen en ontving geen vakantiegeld. Voor schuldhulpverlening kwam ze door de bijstandsfraude niet in aanmerking. Regelmatig werd er iets aangeschaft via het internet. De financiële situatie van

10

Annette werd steeds slechter. Omdat bezuinigen relatief gemakkelijk gaat op boodschappen doen, haalde ze steeds minder in huis en viel ze zevenentwintig kilo af. Sommige deurwaarders werden contant, aan de deur, betaald en Annette ging nieuwe leningen aan om oude af te lossen. Zo vulde ze het ene gat met het andere.

Hercontrole Vorig jaar moest Annette via de Sociale Dienst voor een hercontrole komen. Degene die deze uitvoerde zag direct dat er nagenoeg geen geld voor eten van de bankrekening gehaald werd. Al snel stonden twee controleurs van de Sociale Dienst op de stoep om de hele financiële situatie in kaart te brengen. De Sociale Dienst was niet op de hoogte van een aantal andere schulden, onder meer bij postorderbedrijven. Het totaal aan schuld was groot: € 3500. Nu kwam Annette wel in aanmerking voor de regeling schuldsanering. Daardoor zal ze over drie jaar van haar schulden af zijn.

Afhankelijkheid Door haar geschiedenis heeft Annette voor zichzelf leren vechten. “Ja”, zegt ze, “ik wil voor niemand knippen of buigen. Maar het is wel rustig nu er geen deurwaarders meer op de stoep staan.” Het ergste vindt ze de postblokkade. Die geeft haar hetzelfde gevoel van afhankelijkheid dat ze vroeger in de tehuizen had. Ze krijgt haar geld eens per week en er komt wekelijks iemand van de schuldsanering met haar praten. De vaste lasten worden direct door Sociale Zaken betaald. Per maand houdt ze € 379 over, waarvan € 129 voor de zorgverzekeraar. De rest is voor internet, bellen, eten, drinken en kleding.

ERVARINGEN VAN EEN OUD-DIAKEN Gerda: “Ik verbaasde me er steeds weer over dat ik altijd werd binnengelaten, terwijl ik eerlijk zei dat ik was gestuurd door de ouderling of predikant. Ik ontmoette veel openheid. Misschien kwam dat doordat ik alleen maar luisterde. Ik droeg niet direct oplossingen aan en had geen oordeel. In de loop van de jaren heb ik veel geleerd. Als ik in een gezin kwam met een vrouw en twee kindertjes en een verslaafde vriend, dacht ik altijd: geen contant geld hierheen. Maar er moest wel eten komen. Ik ben wel eens naar huis gegaan om voor zo’n gezin te koken. In een gezin met grote financiële problemen moet je niet met geld aankomen, hoewel dat het meest voor de hand lijkt te liggen. Vaak is het beter om te wijzen op instanties, en om daar eventueel zelf mee naar toe te gaan. Individueel is geen enkele situatie op te lossen. Kortom: geen geld geven, geen valse hoop, niet oordelen, niet direct met advies komen. Maar wel luisteren en later wijzen op mogelijke instanties, aanbieden mee te gaan, en soms praktische hulp geven, zoals een maaltijd en een babyuitzet. Gerda vertelt dat ze nog regelmatig door Annette gewezen wordt op gezinnen waar het helemaal mis dreigt te gaan. Annette vervult een belangrijke rol voor mensen aan de ‘onderkant van de samenleving’. Zoals in een gezin waarin een baby wordt geboren terwijl er niets voor de verzorging van het kindje in huis is. Dan zorgt Annette er door een telefoontje naar de oud-diaken voor dat de diaconie komt helpen.

Voedselbank Annette krijgt ook eten van de plaatselijke voedselbank. “Maar veel artikelen zijn over de datum. Of je krijgt wel twintig bolletjes, maar zonder beleg.” Laatst sneed ze een broodje open en zat er schimmel binnenin. “Op zulke momenten voel ik me dubbel afgedankt”, zegt Annette. Kleding koopt ze alleen tweedehands. “Kleding kopen kan niet van het geld dat ik overhoud”, zegt

Annette, “maar daar ben ik aan gewend. Mijn kinderen heb ik altijd keurig gekleed.” Als ik Annette vraag of ze nog ergens van droomt, zegt ze: “Van een leven zonder schulden. En ik zou graag in een ander huis wonen. Hier heeft te veel ellende plaatsgevonden. Ik wil dit boek graag dicht doen.”


Antenne Extra

Lezers van Diakonia worden van harte uitgenodigd om ideeën, tips en reacties aan andere diakenen door te geven. Reageren kan via postbus 456, 3500 AL Utrecht, e-mail [email protected]

Verslaving in een gezin Bij De Regenboog AMOC komen veel mensen die vastzitten in een situatie waarbij een dierbaar persoon verslaafd is. Dit kan bijvoorbeeld een partner zijn, of (thuiswonend) kind. Dit artikel gaat in op de ontwrichtende situatie van een thuiswonend verslaafd kind. Tekst Merlijn van Hasselt en Evelien Quelle Foto Leonard Fäustle

Verslaving

Omgeving

Vaak leeft de gedachte dat waar verslaving voorkomt, de ouders 'ergens' in hun opvoeding tekort zijn geschoten. In de praktijk blijkt echter dat veel verslaafden uit hele normale gezinnen komen uit alle lagen van de bevolking. Kinderen weten hun verslaving soms jarenlang te verbergen door spaargeld aan te spreken of door diefstal. Voor de meeste ouders is de ontdekking van een verslaving schokkend.

Heeft u behoefte aan meer informatie over dit onderwerp? Of wilt u doorverwijzen naar psychologen die specifiek op dit gebied kunnen helpen? De afdeling Partner- en Familie Ondersteuning van De Regenboog AMOC staat gratis ter beschikking voor mensen die over verslavingsproblemen rond een naaste willen praten. Contact kan telefonisch (020) 531 76 18 of via de email [email protected]

DiaKoos


Betrokken zijn bij een verslaafde is een zeer zware opgave. De omgeving wordt geconfronteerd met verslavingsgedrag als diefstal, lawaai, manipulatie, liegen en/of geweld. Hierbij worden geleidelijk de grenzen opgerekt en vervagen normen en waarden. Aangeboden hulp verdwijnt niet zelden in een bodemloze put doordat niet goed duidelijk is hoe de hulp eruit kan zien. Tegelijkertijd gaat de conditie van de verslaafde steeds verder achteruit, zowel lichamelijk als geestelijk. Voor contact is dan vaak geen ruimte meer doordat de verslaafde zich steeds meer bezig moet houden met de eisen van de verslaving. Het gedrag van een verslaafd kind kan de hele sfeer in huis gaan bepalen, vaak ten koste van de andere kinderen en van de verstandhouding tussen de ouders.

men en waarden waar ook de verslaafde zich aan dient te houden. Dit om te voorkomen dat deze de leefwijze gaat bepalen. Soms zullen ouders moeten concluderen dat het verslaafde kind onmogelijk thuis kan blijven wonen. Een uitermate pijnlijke, maar soms helaas noodzakelijke keuze.

Praten Veel ouders hebben moeite met praten over de ontstane situatie, maar juist in zo'n verwarde situatie is de behoefte om de ervaringen te uiten groot. Voor omstanders valt het niet altijd mee om steeds hetzelfde te horen, vaak omdat zij er zelf ook geen raad mee weten. De goedbedoelde adviezen sluiten meestal niet aan bij de ingewikkelde situatie. Luisteren is daarom het belangrijkste dat de omgeving kan doen.

Tenslotte Naast ouders kunnen broers, zussen en partners ook met verslaafden te maken krijgen. Ook kinderen van verslaafde ouders kunnen erg lijden onder de verslaving. Zij hebben weer andere vragen dan ouders van verslaafden.

Keuzes Een verslaving kan nooit gebruikt worden als excuus voor asociaal gedrag. Duidelijkheid is de enige manier om de situatie weer leefbaar te maken. Dat betekent vasthouden aan de eigen essentiële nor-

www.deregenboog.org

Tekst Sjon Donkers Tekeningen Lex Dirkse

11

Op de stoep bij: Joke Tanja, Oudkarspel (NH) Voor hun verhuizing naar Oudkarspel kerkten Joke Tanja en haar gezin in de Oosterlanderkerk op Wieringen, een oecumenisch centrum waar zij actief heeft meegewerkt aan diensten. “Vooral de verbinding tussen kerk en cultuur vind ik belangrijk. Ik miste dat aanvankelijk toen we hier kwamen wonen. Maar gelukkig heeft onze nieuwe predikante duidelijk gevoel voor poëzie en beeldende kunst. Voor het Mysterie.” Tekst en foto Sjon Donkers Een van de rode draden door haar verhaal is taal. Zo deed zij mee in een serie vertelvoorstellingen in Oosterland als verhalenverteller. Ook heeft ze een serie interviews gehouden voor het kerkblad. Aan de hand van verhalen van verschillende ambtsdragers en andere gemeenteleden wilde ze te weten komen wat hun functie precies inhoudt, waar specifieke begrippen vandaan komen. Maar vooral de anekdotes en de menselijke trekjes van de geïnterviewden maakte dat het een geslaagde serie werd. “Het is heel bijzonder als je hoort hoe bijvoorbeeld de predikant door avondstudie toch geworden is wat hij wilde worden. Mensen zien soms een kruispunt in hun leven en gaan dan met een enorme inzet aan de slag.” Het toont haar nieuwsgierigheid naar wat mensen beweegt, haar brede belangstelling voor wat er zich onder meer in de wereld van kerk en cultuur afspeelt.

Tsunami Gevraagd naar een kruispunt in haar eigen leven noemt ze de tsunami in 2004. “Dat vond ik zo erg, ik voelde me zo onmachtig. Ik wilde perse iets doen. Met de werkgroep symbolisch bloemschikken hebben we toen een speciale schikking gemaakt. En die zondag vertelde de penningmeester van de diaconie tijdens de kerkdienst dat zij contact hadden gezocht met Sri-Lanka en verschillende acties hadden opgezet. Toen

wist ik ineens: ik word diaken! Dan kun je tenminste iets doen.” Inmiddels is ze zelfs voorzitter van de diaconie. “Ik had weliswaar slechte ervaringen met bestuurlijk werk, maar met een fantastische secretaris en penningmeester is het plezierig werken.” Het geeft haar openheid en grote bereidheid tot samenwerken aan.

Verbondenheid In de kerk voelt zij een enorme verbondenheid die haar steeds opnieuw motiveert. “Ik ben heel ontvankelijk voor sfeer in kerken, voor rituelen, omdat het verbindt met wat al zo lang gaande is. Ook in een theater kan ik het gevoel hebben in een andere dimensie te verkeren, dat het meer is dan je ziet. Het raakt de dingen die je hebt meegemaakt in je leven. Maar het verschil zit ’m toch in het goddelijke, het Geheimzinnige, het Grote Iets dat ons bindt over de hele wereld, door de eeuwen heen.” Joke vertelt dat er in de afgelopen tijd vier mensen zijn overleden bij haar in de straat. “Wat kun je doen dan met al dat verdriet? Ik steek hier thuis dan de paaskaars aan, want ik ben niet zo’n bidder. Dat doe ik op zondag. In de kerk kun je alles en iedereen noemen. Mensen uit de buurt die weten dat ik naar de kerk ga, komen soms bij mij met speciale teksten. Je kunt dan toch een rol spelen. Mensen zoeken blijkbaar naar iets dat wij hebben met God.”

Zingen Uit vuur en ijzer, zuur en zout, zo wijd als licht, zo eeuwen oud, uit alles is een mens gebouwd en steeds opnieuw geboren. Om ijzer en vuur te zijn, om zout en zoet en zuur te zijn, om mens voor een mens te zijn wordt alleman geboren. (uit Gezangen voor Liturgie, nr.531. Gooi en Sticht, Baarn)

12

Als zingen bidden in het kwadraat is, geldt dat ook voor Joke. Want een andere rode draad is muziek. Jarenlang heeft ze in een kamerkoor gezongen. Omdat het kerkenwerk echter ook op de woensdagavond plaatsvindt heeft ze het koor moeten opzeggen. “Ik mis die bevlogenheid, het spirituele. Er gebeurt van alles als je zingt. Al die verschillende, vaak druk bezette mensen die bij elkaar komen en dan samen zingend iets bereiken waar je soms niet bij kunt.” Zingen doet ze nog wel: een keer in de veertien dagen in het verpleegtehuis voor de be-

woners, liedjes van vroeger. “Sommigen weten niet meer hoe ze heten en waar ze vandaan komen, maar zingen alles mee.” Ze vertelt van een vrouw die al een jaar met niemand sprak en spontaan, tot grote verbazing van de verpleging, mee ging zingen. Taal en muziek komen bij elkaar in liederen met goede teksten die Joke steeds opnieuw kunnen inspireren, zoals het lied ‘Uit vuur en ijzer’ van Huub Oosterhuis (zie kader). “Ik voel me daardoor aangesproken omdat je als mens én zout, én zoet én zuur mag zijn. Je mag dus alles zijn, inclusief je zorgenkant.”

Voldoening Joke vindt het bijzonder om in de diaconie te zitten. Ze ziet van dichtbij wat er allemaal gebeurt op diaconaal gebied, ook wereldwijd. “Voor mij is de diaconie een plek waar ik mijn ei kwijt kan. Het is een nieuwe zijweg in mijn leven. Het geeft veel voldoening omdat je op de hele wereld betrokken bent. Diaconaat is daarmee ook een instrument om mijn geloof te beleven.” Een van de leukste dingen vind zij het collecteren. Ze vertelt: “Als diaken zit je voorin de kerk en zie je niet wie er verder zitten. Maar tijdens de inzameling van gaven zie je iedereen en krijg je de ene knipoog na de andere.”

Wandelen Joke is niet de eerste diaken die ik tegenkom die graag wandelt. Zo zit ze al zo’n twaalf jaar in de organisatie van de Paasnachtwandelingen. Met een stoet kerkgangers lopen zij op Stille Zaterdag naar de Paasnachtdienst. Wat onderweg wordt genoemd, wordt gedeeltelijk gebruikt in de dienst. Daarnaast loopt ze sponsortochten en maakt buren zo enthousiast dat zij ook meedoen. Ook deze diaken is dus iemand die letterlijk in beweging komt.

www.langedijkkerkplein.nl/sow


“Dat het er toe doet wat je doet, dat heeft met God te maken. Wij zijn Gods handen en voeten.”


13

uit de praktijk De stichting Exodus en de diaconale taak van de kerken Diakonos, dienaar volgens de Van Dale. Diaconaal werk gaat over dienen, over de zeven werken van barmhartigheid. Naakten kleden, hongeren voeden, dorstigen laven, doden begraven, zieken bezoeken, vreemdelingen herbergen en Tekst en foto’s Marc Groenendijk omzien naar gevangenen.

D

it laatste roept waarschijnlijk de meeste weerstand op. En het is waar dat er soms maar weinig naar gevangen wordt omgezien. Er wordt meer over hen gepraat en geschreven. De teneur in de samenleving is duidelijk: soberder regime, langere straffen en meer mensen op een cel. Elk incident neemt grote proporties aan en steeds meer details over gevangenen worden bekend gemaakt. Maar wat is het verhaal achter een delict? Wat heeft betrokkene er toe gebracht? Wat heeft de maatschappij verzaakt te doen? Hoe voelt betrokkene zich?

14

Peter stak enkele jaren geleden, onder invloed van drank en in grote wanhoop, een jas aan de kapstok in brand. Zijn huis brandde af, maar veel erger, vijf van zijn kinderen kwamen om. Dit verhaal werd breed uitgemeten in alle media. Toezicht op dit gezin heeft gefaald, deze man moet nooit meer vrij en buurtbewoners gaven aan dat ze dit al hadden zien aankomen. Maar hoe zou Peter zich gevoeld hebben toen de roes voorbij was en hij zichzelf terug vond in een cel, beseffend dat door zijn toedoen zijn kinderen waren overleden? Is er

iemand geweest die hem daar heeft bezocht, behalve dan betaalde professionals? Was er iemand om hem te ondersteunen? De kerk heeft een diaconale taak en wil omzien en dienen. Dat is de kracht van de kerk. Veel kerken waren betrokken bij het tot stand komen van de Exodusorganisatie (zie kader). En er zijn kerken die betrokken blijven. Hartje Utrecht, een oude schuilkerk. ‘Gewoon’ een kerk waar gelovige mensen


Linksboven: Klaarzetten van het ontbijt. Linksonder: Marc Groenendijk, manager Exodus Utrecht Onder: Bewoners Exodushuis en gemeenteleden sporten samen. samenkomen. Waar nadrukkelijk wordt gesteld dat je mag zijn wie je bent, waar men zuinig is op elkaar. Waar men elkaar wil ontmoeten, omdat je dan ook jezelf ontmoet en God. Mogen zijn wie je bent, betekent hier dat iedereen welkom is, ook iemand met een strafblad. Deze kerk maakt actief beleid van het omzien naar gevangen. Vanuit deze kerk bezoeken gemeenteleden gedetineerden, worden er doordeweekse maaltijden georganiseerd speciaal voor (ex)-gedetineerden, zijn er speciale gevangeniszondagen en tijdens diensten worden ze ingezet met allerlei taken. Deze kerk is met recht een kerk met Stip (zie kader).

Resocialiseren (Geestelijke) verzorging en ondersteuning voor gedetineerden is niet alleen een pastorale taak voor ‘binnen’, maar is ook gericht op herstel van het leven van deze mensen en moet daarom ook gericht zijn op de voorwaarden waaronder herstel mogelijk is. In het jargon spreekt men wel van de 3 W’s: Woning, ‘Wijf’ en Werk, anders gezegd: een dak boven het hoofd, een structuur in het leven en stabiele en betrouwbare sociale relaties zijn heel belangrijk om maatschappelijk overeind te blijven. Bijna elke gevangene wordt op een dag vrijgelaten. Niemand heeft er wat aan als dit gebeurt zonder goede zorg en begeleiding. De ex-gevangene zal dan recidiveren, de maatschappij verstoren en nieuwe slachtoffers maken, en komt weer in het gevang. Er is een groep ex-gevangenen die het zonder hulp en begeleiding niet redt en naar wie we moeten omzien. In ons aller belang! De stichting Exodus houdt zich bezig met de opvang en resocialisatie van (ex)gedetineerden. Daartoe zijn er in tien plaatsen opvanghuizen gevestigd waar (ex)gedetineerden op ‘verhaal’ kunnen komen door middel van een integraal begeleidingsprogramma. Om weer perspectief te krijgen op een plek in de Nederlandse samenleving. De medewerkers bij Exodus geloven in verandering wanneer (ex)gedetineerden worden aangesproken op de betekenis van hun leven en zicht krijgen op de zin van hun bestaan. Marcel, midden dertig, komt op een dag een Exodushuis binnen. Met moeite, want de medewerkers van het huis twijfelden wel of het zou gaan lukken met Marcel. Hij moest in staat zijn om, na een leven van hard werken, overleven, drugs, kleine criminaliteit en uiteindelijk een ernstig delict een herstart te maken. Als het nu niet zou gaan, zou het dan ooit nog wel lukken?


Op allerlei manieren is de betrokkenheid van kerken met de stichting Exodus zichtbaar en voelbaar. Er is morele en financiële steun, er zijn vrijwilligers die omzien naar bewoners in de huizen en er zijn meerdere kerken waar de Exodus-bewoners met gastvrijheid worden onthaald. Dit diaconale werk voelt als een enorme steun voor het belangrijke werk van de stichting. De organisatie van Exodus heeft behoefte aan mensen die zich de zorg en aandacht aan (ex)gedetineerden aantrekken. Aan mensen die op een verjaardagsfeestje een ander geluid laten horen. Die de daad veroordelen, maar de dader niet, en die beseffen dat ook zij potentiële daders zijn. Dat inzicht is nodig, die steun gewenst. Vanzelf gaat het bepaald niet voor Marcel. In het Exodushuis zijn strenge regels en controles. Hij wordt geconfronteerd met zijn gedrag, hij moet leren praten over zijn gevoelens. Er wordt hem gevraagd hoe hij zijn toekomst ziet en hoe hij zelf hiervoor stappen kan maken. Hij moet samenwonen met mensen die hij niet kent of vertrouwt, waar hij niet voor gekozen heeft. Hij heeft schulden en geen werk. De spullen die hij had zijn vernietigd nadat hij in detentie de huur niet kon betalen en zijn flat werd ontruimd. Hij is eenzaam, zijn familie ziet hij niet meer. De medewerkers van Exodus steunen hem, maar zijn ook confronterend.

De stichting Exodus heeft mooie resultaten. Van de (ex)-gedetineerden die bij de stichting worden begeleid, rondt ruim een derde het programma succesvol af. De bewoners die het programma hebben gevolgd recidiveren gemiddeld minder dan de recidivemonitor van het Ministerie van Justitie aangeeft (43% versus 70%). Van de bewoners die het programma afronden valt 82 % niet terug in crimineel gedrag. De stichting Exodus is een professionele organisatie die zich aan allerlei voorschriften en voorwaarden wil en moet houden. De belangen zijn groot, de procedures moeten daarom goed zijn. Erkenning van de overheid en vanuit de maatschappij is er

KERKEN MET STIP Het verhaal gaat dat zwervers vroeger tekens aanbrachten op bomen en onder grote stenen in de buurt van boerderijen waar ze welkom waren. Meestal was dat een stip. Hier komt het idee vandaan om een landelijk netwerk in het leven te roepen van christelijke geloofsgemeenschappen waar ex-gedetineerden welkom zijn en zich thuis kunnen voelen. ‘Kerken Met Stip’ dus, laagdrempelige gastvrije plekken waar men echte belangstelling en aandacht heeft voor exgedetineerden die een nieuw begin willen maken. Is uw kerkgemeenschap mogelijk ook geïnteresseerd, kijk dan op www.kerkenmetstip.nl

gekomen. De organisatie is uitgeroepen tot maatschappelijk ondernemer van het jaar 2006 en heeft een Appeltje van Oranje gewonnen, toegekend door het Oranjefonds en uitgereikt door Prins Willem-Alexander. De (diaconale) steun van de kerken blijft echter onverminderd gevraagd. Exodus heeft die steun en betrokkenheid blijvend nodig. Marcel is inmiddels alweer uit het Exodus huis vertrokken. Het is goed gegaan en langzamerhand probeert hij de draad weer (of voor het eerst) op te pakken. Het is hem gelukkig gelukt, wat niet voor iedereen geldt. De stichting Exodus zal zich onverminderd blijven inzetten om haar doelen te verwezenlijken, de kwaliteit van het werk te verbeteren en meer (ex)-gedetineerden positief te zien uitstromen. Op initiatief van predikanten, pastores en vrijwilligers uit het justitiepastoraat en uit de Haagse kerken ontstond ruim 25 jaar geleden het eerste Exodus initiatief: in een kelder onder een flat in de Haagse Moerwijk. Dit lokale initiatief is zoveel jaren later uitgegroeid tot de organisatie zoals deze vandaag de dag is. Een facilitair en coordinerend landelijk bureau, de sector vrijwilligers en kerkzaken en tien zelfstandige Exodushuizen. Wilt u meer weten of bent u benieuwd wat u voor de stichting Exodus kan betekenen: www.stichtingexodus.nl. Marc Groenendijk is manager van Exodus Utrecht. Op 28 oktober staat het werk van Stichting Exodus centraal tijdens de collecte voor het diaconaat van Kerk in Actie.

15

1 vraag, 3 diakenen In deze rubriek geven drie diakenen verschillende antwoorden op dezelfde vraag.

Wat doet uw diaconie aan werk in de buurt?

Nely Molengraaf-Groeneveld, diaken in Emmen

Wim Prins, diaken in Sliedrecht

Maarten de Vries, diaken in Leusden

Samen met andere kerken verzorgen we wekelijks een maaltijdproject. Hier kunnen mensen uit de buurt terecht voor een praatje en een warme maaltijd. Er wordt door gemiddeld 25 personen aan deelgenomen. Als voorzitter werk en denk ik mee in het Sociaal Beraad. Dit is een overleggroep van verschillende kerken waar we elkaar op de hoogte houden en eventueel actie ondernemen naar de burgerlijke gemeente Emmen. In dit kader is ook het project Ondersteuning Mantelzorg ondergebracht. Samen met de Raad van Kerken en Dabar proberen we subsidie te krijgen voor de oprichting van een ondersteuningsgroep ‘lotgenoten contact mantelzorg’ in het kader van de WMO. Dabar is een samenwerkingsverband tussen diaconieën van verschillende kerken om de gesprekspartner te zijn naar de burgerlijke gemeente in Emmen.

Ruim voordat er een diaconale Heilig Avondmaalscollecte gehouden wordt, wordt er gekeken waaraan de opbrengst kan worden besteed. Het liefst selecteren we projecten dichtbij omdat dit vaak meer aanspreekt dan projecten veraf. Ook worden deze collectes gebruikt om particuliere initiatieven van mensen die we kennen te steunen; deze projecten kunnen dan wel verder weg zijn. Verder hebben we met de acht gezamenlijke kerken van Sliedrecht begin dit jaar de Voedselbank Sliedrecht kunnen opstarten. Door het gezamenlijk optrekken van de diaconieën van Sliedrecht werden daar zo’n zestig vrijwilligers voor gevonden.

Door de week staan tientallen vrijwilligers van onze Vrijwillige Hulpdienst klaar voor mensen die handen spandiensten nodig hebben. Ook mantelzorgers maken hier gebruik van. Een taxidienst zorg voor vervoer naar dokter of ziekenhuis en voor vervoer naar kerkdiensten. Zieken en ouderen worden bezocht, en er worden koffieochtenden en jaarlijkse uitstapjes voor de ouderen georganiseerd. De wekelijkse bloemengroet aan zieken is een van de activiteiten rondom de erediensten. Met Kerst worden vele groeten overgebracht naar oudere gemeenteleden en met Pasen naar mensen die anderszins aandacht verdienen. Door de week worden er kaarten verstuurd naar jarige ouderen en zieken. De kinderoppas en de koffie na de kerkdienst worden verzorgd door vrijwilligers van het gemeentediaconaat. In en rondom de eredienst krijgen ouderen speciale aandacht, vooral gemeenteleden die in de lokale geriatrische instelling wonen. Halfjaarlijks wordt een kledingbeurs georganiseerd. De opbrengst daarvan gaat naar verschillende diaconale doelen, waaronder Kerk in Actie. Ook zijn er vele vrijwilligers betrokken bij een jaarlijkse huis-aan-huis collecte voor gehandicapten. Als tegenprestatie mag een deel van de opbrengst daarvan worden toegewezen aan andere diaconale doelen. Het gemeentediaconaat is niet alleen praktisch bezig. Men is ook betrokken bij allerlei bestuurlijke activiteiten in ons dorp. Ook de ontwikkelingen rondom de Wet Maatschappelijke Ondersteuning worden gevolgd.

Een inloopspreekuur voldoet aan de verwachtingen en verschillende mensen maken gebruik van die mogelijkheid voor het stellen van vragen en het verkrijgen van informatie. Op het wijkfestival in de Bargeres zijn we als Protestantse Kerk aanwezig met een stand waar we veel prachtig materiaal kunnen tonen en aanwezig zijn voor informatie en gesprek. De Protestantse Kerk vlag zal daar wapperen evenals bij ons kerkgebouw “de Opgang”.

16

Als Jongeren Diaconaat zijn we steeds bezig goede gebruikte computers te verzamelen. In eerste instantie zijn deze bestemd voor jongeren van onze eigen kerkelijke gemeente, maar ook worden ze uitgeleend aan de cliënten en kinderen van de Voedselbank en het VIOZ (Vluchtelingenwerk voor de Alblasserwaard). De kinderen worden tegenwoordig door scholen bijna verplicht een computer te hebben en ook taalcursussen moeten via een computer worden gevolgd. Wat te doen als deze groep een probleem krijgt met een computer? Normaal gesproken moet deze pc tegen hoge kosten bij een computerzaak worden gerepareerd. Hiervoor wordt nog gezocht naar een oplossing. We hopen op vrijwilligers die eenvoudige reparaties kunnen uitvoeren.


Minicursus In deze rubriek willen we diakenen op een korte en informatieve manier wegwijs maken in een concreet onderwerp uit het diaconaat. Suggesties hiervoor kunt u sturen naar [email protected]

Een succesvolle sponsoractie in vijf stappen

Zo’n dag schept een band Je wilt graag iets doen met de jongeren uit de kerk, maar je tijd is beperkt en ziet tegen al het ‘georganiseer’ op. Denk dan eens aan een sponsoractie. Volgens jeugddiaken Klaas Dekken is het allemaal niet zo ingewikkeld. In Enkhuizen heeft hij vorig jaar een succesvolle sponsactie georganiseerd. Hij geeft in vijf stappen aan hoe dit eenvoudig en snel op touw te zetten is. Tekst Ellen van der Kemp Foto's Klaas van Dekken

“Voor kinderen wordt heel wat georganiseerd binnen onze kerk. Maar voor de jongeren tussen 12 en 16 jaar was het aanbod wat karig. Ze komen ook weinig in de kerk”, vertelt Klaas van Dekken. “Ik ben daarom zelf op zoek gegaan naar iets geschikts voor jongeren en kwam uit bij Provider: een soort basiscatechese voor jongeren waarin verschillende onderwerpen behandeld worden; bijbelse onderwerpen en onderwerpen die niet een directe link met de bijbel hebben. Provider Enkhuizen is een samenwerkingsverband tussen rooms katholieke en protestantse kerkgenootschappen die in Enkhuizen vertegenwoordigd zijn. Maar ook jongeren die niet bij een kerk aangesloten zijn, zijn welkom. Dit seizoen hebben er zich dertig jongeren aangemeld bij Provider Enkhuizen. Toen we een jaar bezig waren, kwam er iemand van het dekenaat Hoorn op bezoek om uitleg te geven over Diaconaction. Dit project houdt in dat jongeren in een weekend iets doen voor mensen uit hun eigen omgeving of voor mensen ver weg. Ze doen dit in groepsverband en maken in principe zelf uit wat voor activiteit dat zal zijn. De klus kan variëren van koken voor daklozen tot het opknappen van een speeltuintje in de buurt en alles wat daar tussen zit. De doelstelling is dat jongeren iets leren over diaconaal bewustzijn: iets voor een ander doen, zonder dat er iets tegenover staat. De jongeren van Provider Enkhuizen vonden het wel leuk om daaraan mee te doen. Het eerste jaar hebben we een nieuwe tegelvloer in een schuur gelegd voor Stichting Philadelphia in Enkhuizen.


En vorig jaar hebben we de sponsoractie gehouden voor stichting “Holland Building” Nepal.”

Stap 1: kies actie, doel en datum Eigenlijk doen de jongeren zelf het meeste ‘werk’. Als jeugddiaken bied je voornamelijk de structuur. De eerste stap is de jongeren laten kiezen met welke actie ze de sponsorloop willen houden (hardlopen, fietsen, schaatsen, varen etc). In Enkhuizen was het in dit geval niet één van de jonge-

ren die met het idee kwam, maar de jeugddiaken zelf. “Ik was als kind al weg van de autoped en het leek mij leuk om iets met de step te doen. We hebben bij het plaatselijke sporten activiteitenbureau geïnformeerd of we daar steps konden huren voor weinig geld. Die vonden het idee zo leuk dat we de steps gratis mochten lenen als we wat reclame voor ze maakten. De jongeren kregen er een training bij en er werd een parcours voor ons uitgezet.”

Boven: Zo’n dag schept een band.

17

Let er wel op dat de actie goed afbakent wordt. Klaas wilde eigenlijk met Providergroep in een andere plaats samenwerken zodat de jongeren van de ene locatie naar de andere zouden rijden, maar dat vereiste teveel organisatie. Daarom werd de actie plaatselijk gehouden.

Ook het doel van de sponsoractie wordt door de jongeren gekozen. “Diaconaction had een aantal doelen aangereikt, maar als diaken weet je ook welke instellingen er zijn die ondersteuning kunnen gebruiken. De jongeren kozen vorig jaar voor de stichting “Holland Building” Nepal, ondersteuning van kinderen in Nepal met een hersenbe-

schadiging. We kregen van de stichting informatiemateriaal en er werd wat verteld, zodat we ook een beeld kregen waar we voor in actie waren.” De datum van de sponsoractie in Enkhuizen lag al vast vanwege de samenwerking van Provider Enkhuizen met

Boven: De jongeren doen zelf het meeste werk.

18


“Wij hebben met onze groep gestept voor de Stichting Building Nepal. Rondjes door het Streekbos van ongeveer 1.5 kilometer. Ikzelf heb niet meegedaan, maar ik heb gestempeld: en natúúrlijk kan dan af en toe een rondje mee steppen geen kwaad, toch? Volgens mij vond iedereen het erg leuk. Ik in ieder geval wel. Enne, bijna iedereen heeft wel 15 kilometer gestept!” Marit “Het was echt enig om te doen, wel ietwat vermoeiend. Maar met wat pauzes tussendoor waren we niet te stoppen. Ik heb er wel een flinke spierpijn aan over gehouden.” Jorien

Diaconaction. De jongeren konden zich door middel van een formulier aanmelden voor deelname. Door ziekte deed uiteindelijk niet iedereen mee en waren ze met z’n zevenen.

Stap 2: leg contacten met organisaties en instanties “Zodra we wisten wat we wilden doen, hebben we contact opgenomen met het sporten activiteitenbureau en de stichting “Holland Building” Nepal. Het is ook goed om te bedenken welke toestemmingen of vergunningen er nodig zijn. Achteraf bleek dat we toestemming van de beheerder van het park waar we de sponsoractie hielden nodig hadden. We wisten dat niet van tevoren en gelukkig kwam het goed, maar dat had ook anders kunnen zijn.”

Stap 3: sponsors werven Met de computer is snel een eenvoudig formulier te maken waarop mensen hun naam, adres en het bedrag in kunnen vullen voor het aantal rondjes of het aantal kilometers dat gemaakt wordt. Dit is trouwens goed aan de jongeren zelf over te laten. Zij zijn vaak veel handiger met de computer dan veel ouderen!


Stap 4: maak taakverdeling en tijdsplanning Maak een duidelijk taakverdeling zodat ieder zich verantwoordelijk voelt voor zijn of haar taak. Bij een steppenrace als die in Enkhuizen gehouden werd is het uitzetten van een goed parcours belangrijk. Het moet afgezet worden, er moet eventueel bewegwijzering komen, etc. Het is ’t beste als dat gedaan kan worden door iemand die daar verstand van of ervaring mee heeft. In Enkhuizen werd dit door de sportschool gedaan. Iemand moet kaartjes maken waarop het aantal rondjes of kilometers afgestempeld kan worden. Er moeten dus ook mensen aangewezen worden die gaan stempelen. Bedenk ook van tevoren wie het startsein geeft. Zorg er bij de taakverdeling voor dat je zelf je handen vrij hebt, dan kun je altijd inspringen daar waar iemand uitgevallen is. Een niet onbelangrijk onderdeel is de catering. Maak iemand verantwoordelijk voor het inkopen van drank en broodjes of andere versnaperingen. Denk er ook aan dat er iemand aanwezig is die een EHBO-diploma heeft! Om later nog eens terug te kunnen kijken naar de actie is het leuk als iemand foto’s maakt. Nodig bijtijds de plaatselijke pers uit, dan kunnen zij verslag maken. Maak een klein draaiboek, waarin duidelijk aangegeven wordt hoe laat iedereen waar verwacht wordt en hoe laat er van start gegaan wordt. In Enkhuizen waren ze om 10.00 uur begonnen en om 13.30 uur klaar. Denk aan de nazorg! Het is leuk om met z’n allen na afloop nog iets te doen. Zo’n dag schept een band. Er is naar toe geleefd en samen afsluiten hoort daar helemaal bij. In Enkhuizen hebben ze na afloop erwtensoep gegeten bij Klaas thuis. Daar kregen alle deelnemers een rugtas met het logo van Diaconaction. Op www.diaconaction.nl is een verslag te lezen van de groep Enkhuizen.

Stap 5: zorg dat de opbrengst bij het goede doel komt Na afloop van de actie halen de jongeren het geld op bij de mensen die getekend hebben. Zodra iedereen dat gedaan heeft, kan het geld overgemaakt worden aan het gekozen doel. Twee jongeren hebben de opbrengsten van de sponsoractie in Enkhuizen officieel overgedragen aan de stichting. Als bedankje kreeg iedereen een hangertje uit Nepal.

www.provider-enkhuizen.ontheweb.nl www.diaconaction.nl www.jop.nl

Provider biedt ondersteuning bij de geloofsopvoeding in de gemeente voor ouders d.m.v. keuzecatechese voor jongeren van 12-16 jaar en een programma-aanbod voor de ouders. Het programma wordt 2x per jaar aangeboden en is onderverdeeld in 10 categorieën voor jongeren en 2 voor de ouders. De categorieën voor jongeren zijn: leerhuis, oriëntatie, stage, intergeneratief, joodse traditie, zingeving, filosoferen, actueel, creatief en kamp. Voor de ouders: kennisoverdracht en gespreksgroepen. Jongeren kunnen dit seizoen bijvoorbeeld op bezoek gaan bij een Surinaamse dienst, praten met 60+-ers over de invloed van geweld in onze maatschappij, een video maken, en het vieren van een chanoekahfeest. Tips voor Provider krijgt u van JOP: www.jop.nl. Op www.provider-enkhuizen.ontheweb. nl staan de doelstelling, activiteiten en verslagen van Provider Enkhuizen.

19

Collecte

Kerk in Actie collecteert op 14 oktober voor het werelddiaconaat.

Collecte Werelddiaconaat 14 oktober

Een vruchtbare oogst in Nepal “De juiste hulp op het goede moment.” Zo ervaart Suroj Dhakal de komst van het project Seeds for Survival in Nepal. Suroj is werkzaam bij de Nepalese Permaculture Group (NPG), die dit project is gestart. Seeds for Survival staat centraal bij de collecte voor het Werelddiaconaat op 14 oktober aanstaande. Tekst Jacomine Oosterhoff Kerk in Actie werkt in Nepal via dit project aan het herstel van de landbouwsector. De NPG richt zich op gemarginaliseerde boeren en leert hen de zaden en gewassen te verbouwen die van oudsher in Nepal voorkomen. Het werk werpt letterlijk vruchten af. Gevarieerde opbrengsten zorgen ervoor dat lokale gemeenschappen het hele jaar door te eten hebben. Voedselhulpprogramma’s raken op steeds meer plekken in Nepal overbodig.

Armoede Nepal, het land van de Mount Everest, is een land met veel natuurschoon. In dit mooie land leeft echter ruim de helft van de bevolking onder de armoedegrens. Tien jaar lang streden de regeringstroepen en de Maoïstische guerrilla om de macht. Twaalfduizend mensen kwamen in die strijd om het leven. Een groot deel van de bevolking moest huis en haard verlaten.

Dankzij het bestand van april 2006 werkt Nepal weer aan wederopbouw. Een goed functionerende landbouwsector is daarbij van levensbelang. Veel Nepalesen werken in de landbouw. Hoewel de grond in Nepal van oorsprong vruchtbaar is, kunnen de oogsten de bevolkingsgroei momenteel niet bijhouden. Bijna de helft van de kinderen onder de vijf kampt met ondergewicht en 19 procent van de bevolking is ondervoed. Boeren staan onder grote druk om de productie te verhogen. Moderne technieken, gebaseerd op schaalvergroting, doen snel hun intrede. Er worden veelbelovende opbrengsten voorgespiegeld, maar in de praktijk blijkt het geïmporteerde zaad kwetsbaar voor plantenziekten en insecten. Met kunstmest proberen boeren de opbrengst te verhogen. Dit schaadt de natuur en verzwakt het afweersysteem van de gewassen.

Trots en perspectief Omdat het project Seeds for Survival een positieve omkeer in de Nepalese landbouwsector brengt, is Suroj Dhakal heel blij met het project. “Wij hadden dit echt nodig. Dankzij de betere oogsten hebben de mensen in lokale leefgemeenschappen weer te eten en kan er weer gebouwd worden aan de toekomst. Natuurlijk is er nog veel werk te verzetten en kunnen de boeren nog veel leren, maar de trots en het perspectief zijn terug. We waren ons er niet van bewust dat we als gemeenschap recht hebben op de authentieke gewassen. Nu zijn we er trots op dat we deze mogen verbouwen.” Boven: We zijn er trots op dat we authentieke gewassen mogen verbouwen. Links: Natuurlijk is er nog veel werk te verzetten en kunnen de boeren nog veel leren, maar de trots en het perspectief zijn terug.

DE NEPAL PERMACULTURE GROUP: - werkt aan voedselzekerheid door boeren te ondersteunen bij het behalen van goede oogsten; - geeft workshops aan boeren; - ontwikkelt lesmateriaal; - behoudt lokale zaden; - zet zaadbanken op, waar boeren hun zaden kunnen uitwisselen; - maakt boeren en beleidsmakers bewust van de risico’s van gemanipuleerde zaden.

20


Collecte

Kerk in Actie collecteert tijdens de najaarszendingsweek voor verspreiding van het evangelie op Cuba.

Predikantenopleiding in Cuba groeit In Cuba groeien de kerken. Steeds meer Cubanen vinden houvast en zingeving bij het christelijke geloof. Om deze nieuwe gelovigen en de groeiende kerken goed te kunnen begeleiden zijn geschoolde leiders nodig. Tekst Jacomine Oosterhoff Het Seminario Evangélico de Teología (SET) in het Cubaanse Matanzas leidt studenten op tot predikant. Wil Arts en Hans Spinder werken beiden als docent in dit Seminarie. Ze zijn uitgezonden door Kerk in Actie. Hun werk en de toerusting van de Cubaanse kerken staan centraal tijdens de najaarszendingsweek: van 4 tot 11 november aanstaande.

Diaconale activiteiten Veel Cubaanse kerken organiseren activitei-

meenten nauwelijks toestemming maatschappelijk betrokken te zijn. Nu wordt hier op steeds meer plaatsen in Cuba wel ruimte voor gegeven en kunnen Cubaanse christenen bijvoorbeeld door maaltijdvoorzieningsprojecten uiting geven aan hun geloof.

Zingeving Hans Spinder en Wil Arts merken dat de honger van Cubanen naar zingeving groot is. “In de communistische jaren gingen er

Theologisch seminarie Het seminarie waar Hans en Wil werken, betekent veel voor de Cubaanse Protestantse kerken. Behalve dat er studenten worden opgeleid, verzorgt het SET cursussen voor nieuwe kerkleden die nog niet zo lang lid van een kerk zijn en graag meer willen weten over de bijbel, het geloof en het functioneren van de kerk. De studenten van het Seminarie in Matanzas krijgen zowel theorie- als praktijkonderwijs, zodat ze na afronding van hun studie optimaal kunnen functioneren in de kerk waar ze worden geplaatst. Vanaf het begin werken de studenten in het weekend in een kerkelijke gemeente in of rond Matanzas. Door de week volgen ze college. De opleiding beslaat vijf studiejaren.

Collecte De opbrengst van de collecte voor de Zending op 4 en 11 november gaat naar de verspreiding van het evangelie in Cuba. Meer informatie over de najaarszendingsweek kunt u vinden op de website van Kerk in Actie: www.kerkinactie.nl/collectes ten waar bestaande leden vrienden, familieleden en kennissen mee naar toe nemen. Zo breidt het evangelie zich steeds verder uit in Cuba. Ook ontplooien de Cubaanse kerkelijke gemeenten steeds vaker diaconale activiteiten. De reguliere samenleving is voor de Cubaanse kerken in zekere zin nieuw terrein. Voorheen kregen de ge-


weinig mensen naar de kerk. Nu de kerken weer bloeien, spreekt juist het warme gemeenschappelijke leven binnen de kerk de Cubanen aan. Ze vinden er wat ze elders vaak tevergeefs zochten. Wij vinden het een voorrecht dat we tijdens deze bijzondere periode met onze Cubaanse medechristenen mogen werken.”

Links: Hans Spinder (links) en Wil Arts. Boven: De studenten van het Seminarie in Matanzas krijgen zowel theorie als praktijkonderwijs.

21

korte berichten

DANKDAG EN DUURZAAMHEID Op dankdag, 7 november a.s., dragen we de resultaten van onze inspanningen van hart, hoofd en handen op aan God. We doen dat in de hoop dat ze tot heil van anderen, de ons omringende natuur, onszelf en zo tot eer van God mogen zijn. Dit opdragen is echter niet zonder risico, want kunnen al onze inspanningen het licht van Gods zegen wel verdragen? Hebben ze van God uit gezien wel een duurzaam karakter? En hoe kunnen ze een duurzaam karakter krijgen? Op dankdag staat een gedeelte van hoofdstuk 29 uit het boek I Kronieken centraal. Hierin worden de voorbereidingen voor de tempelbouw door David afgesloten met gebed en lofzegging, met het oog op wat je een ‘duur-

22

zame tempelbouw’ zou kunnen noemen. De boodschap van dit gedeelte is dat ons bestaan alleen in afhankelijkheid van God zekerheid en duurzaamheid vindt. Ons afhankelijk durven maken van Gods recht en vrede, dat is de keerzijde van het zoeken van het Koninkrijk van God in leven en in werken. Gods zegen vragen betekent zo dat we in leven en werken een kwaliteit zoeken die eeuwigheidswaarde heeft, die in het licht van Gods recht en vrede duurzaam is. Die vragen kunnen we op onze persoonlijke leven en werken betrekken, maar we kunnen ook eens kijken hoe we het als kerk doen. Hoe duurzaam zijn we als kerk eigenlijk wanneer we kijken naar de effecten op onze natuurlijke en menselijke omgeving? Hoe beheren we bijvoorbeeld

het geld en de grond die we in ons bezit hebben? Gebruiken we groene stroom en schenken we eerlijke thee en koffie? Met het oog op deze thematiek is een brochure gemaakt met bezinnings- en gespreksmateriaal en een miniduurzaamheidscan. De brochure Driemaal duurzaam – economie, mens en natuur in balans is voor € 2,50 te bestellen bij Landelijk Bureau Disk, Luijbenstraat 17, 5211 BR ‘s-Hertogenbosch, e-mail info@ disk-arbeidspastoraat.nl, telefoon (073) 612 82 01.

CHRISTELIJKE SOCIALE KAART VERNIEUWD Doorverwijzen of consulteren naar christelijke hulpverleners kan nu via www.cskonline.nl. Hier vindt u vierhonderd christelijke hulpverleners met informatie over bereikbaarheid, behandelingsmethoden en zorgvisie. Er kan gezocht worden op trefwoord, doelgroep, grondslag en regio. Behalve adresgegevens van instellingen en hulpverleners, is er ook informatie over spreekuren, kosten en erkenning door de zorgverzekering. De (gratis!) informatie wordt actueel gehouden door de zorgaanbieders zelf en de kwaliteit wordt bewaakt door het secretariaat, zo blijft de informatie steeds up-to-date. Met dit grote aantal adressen van individuele hulpverleners, zorginstellingen en pastoraal werkers behoort de Christelijke Sociale Kaart tot de grootste websites in Nederland. Hiermee kunt u op elk gewenst tijdstip zoeken naar christelijke hulpverlening bij u in de regio. Zorgaanbieders kunnen gratis

de informatie van de praktijk of instelling op de website plaatsen via email [email protected]. De christelijke Sociale Kaart is een initiatief van het Centrum voor Levensbeschouwing in Zorg en Welzijn en de Christelijke Hogeschool te Ede. Voor meer informatie kunt u terecht op www.lizw.nl

X-MAS PROOF Op 23 december 2007 organiseert JOP voor jongeren het kerstfeest van het jaar onder de naam X-Mas Proof. Het wordt een evenement met sfeer, muziek, ontmoeting en een eigentijdse kerstboodschap, speciaal voor jongeren vanaf ongeveer 14 jaar. Tijdens X-Mas Proof spelen engelen een de hoofdrol. Engelen zijn boodschappers van God en komen naar de aarde om goed nieuws te brengen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld ook het goede doen. JOP roept jongeren dan ook op om ∑-teams samen te stellen. Deze teams zijn een engel voor hun omgeving, omdat ze bijvoorbeeld een bepaalde situatie een positieve draai kunnen geven. Bijvoorbeeld door een verwaarloosde hangplek op te knappen of andere diaconaal getinte activiteiten. Het evenement vindt plaats in een vijfhonderd jaar oude kerk, namelijk de Pieterskerk in Leiden, van 16.00-21.00 uur, entree € 12,50. Hoe kunnen jongeren een ∑-team kunnen worden, is te lezen in het gratis informatiepakket, aan te vragen via [email protected]. Meer informatie: website www. jop.nl/young, telefoon (030) 880 1503, e-mail [email protected].


korte berichten

INTERCULTUREEL BIJBELLEZEN Het programma Intercultureel Bijbellezen brengt mensen uit de hele wereld bij elkaar rond een open geslagen Bijbel. Er vindt een ontmoeting plaats van hart tot hart. Opnieuw worden groepen uitgenodigd mee te doen. Vooral jongerengroepen zijn hartelijk welkom. Samen lezen, zingen, bidden, ervaringen uitwisselen. JOP wil samen met Kerk in Actie, de Nederlandse Zendingsraad en de partnergroepen elders in de wereld jongeren met elkaar in contact brengen. Andere opvattingen, ervaringen en achtergrond kunnen een verschil maken in het verstaan van het Bijbelverhaal. Dat levert verrassende gesprekstof op. De Bijbel wordt door “twee paar ogen” gelezen. Die van jezelf en die van de ander… dat boeit en verbindt! Een ieder die belangstelling heeft voor dit programma kan contact opnemen met Friso Mout of Arie Moolenaar. Zij kunnen vertellen over het programma en “op weg helpen”. Er is een handleiding beschikbaar. Daarin wordt uitgelegd hoe alles in zijn werk gaat en hoe een partnergroep gevonden kan worden. Jong en oud worden uitgenodigd mee te doen. Samen met de gemeente- en jeugdwerkadviseurs zal het programma worden uitgewerkt. De contactgegevens zijn: [email protected] en [email protected]


NIEUW CENTRUM VOOR AFRIKAANSE VROUWEN IN DEN HAAG

KOM NAAR DE LANDELIJKE DIACONALE DAG

Op zaterdag 9 juni opende Kariboe Bibi (‘welkom vriendin’) haar deuren. Dit centrum van en voor Afrikaanse vrouwen en hun kinderen aan de Rozenburgstraat 7 in Den Haag is een samenwerkingsproject van verschillende Afrikaanse vrouwengroepen en STEK, centrum voor Stad en Kerk. In Kariboe Bibi steunen, stimuleren en inspireren Afrikaanse vrouwen elkaar en laten zij andere (ook nietAfrikaanse) vrouwen proeven van de rijkdom van de Afrikaanse cultuur. De programmering en dagelijkse leiding zijn in handen van de vrouwen zelf. Een samenwerkingsverband met dienstverlenende organisaties in Den Haag is in de maak. Hieruit zullen culturele, sociale voorlichtingsactiviteiten voortkomen die de vrouwen helpen sterker in hun schoenen te staan in de Nederlandse samenleving. Ook aan de kinderen van Kariboe Bibi is gedacht. Zij krijgen een eigen ruimte met eigen activiteiten in het huis. Het plan voor Kariboe Bibi komt onder andere voort uit vragen van de ruim honderd migrantenkerken in Den Haag. Zij krijgen een steeds duidelijker positie in de stad. De vraag naar een plek waar vrouwen en kinderen elkaar kunnen ontmoeten, kunnen leren van elkaar en van anderen, nam daarmee ook toe. Die plek is er nu, gedragen door de Afrikaanse vrouwen zelf!

De Landelijke Diaconale Dag heeft dit jaar als thema ‘Diaconaat in de buurt’ en vindt plaats op zaterdag 17 november in het Beatrixgebouw van de Utrechtse Jaarbeurs.

In de buurt zijn bij mensen in de knel is de belangrijkste opdracht voor diakenen. Voor mensen met problemen houdt de nabijheid van diakenen een belofte in, voor een toekomst, voor een omgeving waarin ook zij meetellen. Maar hoe maak je deze belofte waar? Over die vraag gaat de Landelijke Diaconale Dag, met onder andere interviews, theater en een informatiemarkt, en met workshops over diaconaat in de stad, op het platteland, wereldwijd. De buurt is de plek waar het leven van mensen zich afspeelt. Of dat nu een vinexwijk is of een dorpje rond een waterput in

Sudan. ’s Ochtends spreekt Doekle Terpstra – bestuursvoorzitter van ICCO en de hbo-raad en betrokken bij kerk en samenleving – over het thema van de dag. Jacobine Geel, theologe en tv-presentator, houdt vraaggesprekken met diakenen en deelnemers aan diaco-

nale activiteiten uit stad en land. De workshops vinden ’s middags plaats. Het professionele theatergezelschap Stut voert de voorstelling ‘Maxima komt!’ op: gebaseerd op verhalen uit de buurt. De Landelijke Diaconale Dag is er speciaal voor diakenen en zwo-ers, maar ook andere geinteresseerden zijn van harte welkom om zich te laten inspireren bij hun inzet in de samenleving. De kosten (inclusief lunch) bedragen € 25,-. U kunt zich voor deze dag aanmelden bij Kerk in Actie via de website www.kerkinactie.nl/ldd2007

23

De zeer oude zingt: er is niet meer bij weinig noch is er minder nog is onzeker wat er was wat wordt wordt willoos eerst als het is is het ernst het herinnert zich heilloos en blijft ijlings alles van waarde is weerloos wordt van aanraakbaarheid rijk en aan alles gelijk als het hart van de tijd als het hart van de tijd Lucebert Foto: Dick Meijer

24

Diakonia Diakonia--oktober februari 2007

oktober 2007

Recommend Documents