RIS164337_3-JUNI2009
Gemeente Den Haag
Retouradres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag
de gemeenteraad
Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk
rm 2009.144 - BSW/2009.304 RIS 164337 Doorkiesnummer
070 - 353 26 51 E-mailadres Aantal bijlagen
1 Datum
2 juni 2009 Onderwerp
reactie op notitie: "Schuldhulpverlening Den Haag, een nieuwe aanpak"
Geachte leden, Met aandacht en belangstelling hebben wij kennis genomen van bovengenoemde notitie. Deze notitie werd ons op 26 maart 2009 aangeboden door de fracties van SP en Solidair Nederland, mede namens de PvdA-fractie. Er is veel aandacht voor schuldhulpverlening, zowel landelijk als lokaal. Wij vinden deze belangstelling belangrijk. Mede door de economische omstandigheden wordt verwacht dat een toenemend aantal mensen moeite zal hebben om betalingsverplichtingen na te komen. Die moeten op snelle, efficiënte en effectieve wijze geholpen worden. Dat stelt hoge eisen aan de gemeentelijke uitvoeringsorganisatie. De dienst SZW is hard bezig om het proces schuldhulpverlening beter te stroomlijnen. Uw adviezen nemen wij zeer ter harte. Opvallend is dat deze voor een belangrijk deel naadloos aansluiten bij de nieuwe aanpak schuldhulpverlening van de dienst SZW. Het voorstel om het werkproces schuldhulpverlening nu aan te passen komt dus op een moment dat er juist een aanvang is gemaakt met een proces dat tot een snellere én duurzame aanpak van schulden moet leiden. Wij realiseren ons dat hierover nog niet uitgebreid met u is gecommuniceerd. In het vervolg van deze brief beschrijven wij daarom hoe het werkproces schuldhulpverlening binnen Den Haag OpMaat is vormgegeven. Wij hopen hiermee eventuele onduidelijkheden over de doelgerichtheid van de organisatie weg te nemen. Bij deze beschrijving geven wij aan op welke wijze de voorstellen uit de notitie hierbij worden betrekken of op welke wijze hier nu al in wordt voorzien. Een beschrijving van het werkproces is als bijlage toegevoegd. Inlichtingen bij
Postadres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Internetadres: www.denhaag.nl
Telefoon: 070 - 353 2045 Fax: 070 - 353 2782
BSW/2009.304
2
Vooraf nog dit. Het College wil graag voorkomen dat mensen in een problematische schuldsituatie geraken en wil bevorderen dat op het moment dat ze zijn opgelost ze ook niet meer terugkomen. Hiervoor wordt nu binnen de dienst een preventieplan gemaakt. In dit plan worden preventieinstrumenten ontwikkeld die zowel individueel als groepsgewijs kunnen worden ingezet, en op maat zijn gesneden (dat wil zeggen: vraaggericht en gericht op specifieke doelgroepen, zoals jongeren, mensen met niet-Nederlandse afkomst, alleenstaande ouderen). Het gaat dan om bevorderen van financiële zelfredzaamheid in de vorm van voorlichting, cursussen, workshops en individuele begeleiding (primaire preventie), om voorkomen dat schulden verergeren, vroegtijdig onderkennen en opsporen van schuldenproblematiek (secundaire preventie) en voorkomen dat burgers na een positieve afronding van het hulpverleningstraject opnieuw in problemen komen (tertiaire preventie). Den Haag is hierin een van de koplopers binnen Nederland. Bij dat plan zal het college gebruik maken van de suggesties die in de notitie worden gedaan. Doelstelling schuldhulpverlening: een snelle aanpak van problematische schulden De veronderstelling van de schrijvers van de notitie is dat de het te lang duurt voordat een schuldhulpverleningstraject in gang wordt gezet. Mensen moeten sneller geholpen worden. De wens om mensen snel te helpen onderschrijven wij volledig. Die klantgerichte benadering is ook juist het uitgangspunt geweest achter de herinrichting van de onderdelen van de dienst SZW die zich bezig houden met financiële hulpverlening. Dit heeft geleid tot een nieuw werkproces voor schuldhulpverlening dat efficiënter en effectiever voor onze burgers is ingericht. Dit proces is begin januari 2009 uitgerold op de diverse locaties van Den Haag OpMaat het onderdeel van de dienst SZW dat verantwoordelijk is voor financiële dienstverlening. Aanmelding In het stuk worden verschillende manieren geschetst waarop de aanmelding kan verlopen (eigen aanmelding, hulpverleners, onderdelen van de dienst, UWV-werkbedrijf, schuldeiser). Zoals u ook voorstelt in uw plan van aanpak, kunnen niet alleen burgers zelf zich melden, maar kan dit ook via andere organisaties verlopen. Op dit moment gebeurt dit ook al. De bestaande werkafspraken met diverse hulpverleners worden bovendien binnenkort in een nieuw jasje gestoken. De werkafspraken met de Werkpleinen zijn recent al opnieuw vormgegeven. De gemeente wil graag gaan samenwerken met de Werkpleinen waar het mensen met een uitkering van het UWV betreft, omdat het moment waarop mensen werkloos of arbeidsongeschikt raken het moment is dat een inkomensachteruitgang plaats heeft, waardoor schulden kunnen ontstaan. De dienst werkt aan een plan van aanpak en heeft het UWV-Werkbedrijf uitgenodigd hieraan mee te werken. Start van het proces: administratie op orde brengen Het nieuwe proces bij Den Haag OpMaat beoogt precies wat de stellers van het stuk willen: mensen snel, efficiënt en effectief helpen. Wanneer de klant zich aan het loket meldt, wordt in een brede intake een eerste scan van zijn probleem gemaakt. Financiële problematiek gaat vrijwel altijd gepaard met een gebrek aan overzicht.
BSW/2009.304
Juist om de klant daarbij te helpen wordt hij zo snel mogelijk verwezen naar een workshop “Administratie sorteren”, om daar onder begeleiding en in groepsverband zijn administratie te ordenen. Hiermee wordt een overzicht gegenereerd waar de consulent mee uit de voeten kan. Den Haag OpMaat streeft ernaar om mensen binnen 6 werkdagen te laten deelnemen aan deze workshop. Als bij het eerste contact wordt ingeschat dat een klant ook met begeleiding niet zelf in staat zal zijn om de administratie op orde te brengen, wordt (eveneens binnen 6 werkdagen) een afspraak met een administratief medewerker gemaakt (Admon). De klant moet deze afspraken wel nakomen. Financiële hulpverlening geschiedt op basis van rechten en plichten. Door aktief nabellen is bereikt dat de opkomst voor de workshop aanzienlijk is verbeterd (van 50 naar 75 %). Hierdoor bereikt Den Haag OpMaat nu dus al meer mensen dan voorheen. Per week nemen inmiddels 90 tot 120 mensen deel aan deze workshop. De waardering is doorgaans zeer positief: meer dan 86 % is overwegend tevreden; het gemiddelde waarderingscijfer is 7,9 op een schaal van 1 tot 10. Na afloop van de workshop worden alle papieren gescand en krijgt de cliënt de originelen terug bij de afspraak met de consulent. Net zoals in de notitie is opgenomen, blijft de cliënt zo zelf verantwoordelijk voor deze papieren. De notitie beveelt aan dat ook schuldeisers burgers met betalingsachterstanden (een belangrijke indicatie voor problematische schulden) kunnen aanmelden. Het college vindt dat een waardevolle suggestie. In de praktijk (zie ook hieronder) doet een aantal schuldeisers dat al.Het college vindt dat schuldeisers een belangrijke verantwoordelijkheid hebben in het signaleren van schulden. Daarom ondersteunen wij ook het idee om tot een Landelijk Informatiesysteem Schulden (LIS) te komen. Intake De ordening van de administratie is een eerste belangrijke stap om te zorgen dat direct daarna een effectief intakegesprek kan plaats vinden met een consulent. Het gesprek wordt ingepland direct na afloop van de workshop “Administratie sorteren”; cliënten krijgen gelijk een afspraak mee. Volgens de prestatienorm die Den Haag OpMaat zichzelf heeft gesteld vindt deze afspraak maximaal 10 werkdagen na de workshop plaats. Dit komt precies overeen met de termijn van twee weken die in de notitie wordt voorgesteld. In de huidige praktijk wordt in eenderde van de gevallen de termijn van 10 werkdagen gerealiseerd. In de overige situaties kan het 3 tot 4 weken duren. Aan het terugdringen van deze achterstand wordt hard gewerkt. Ook de implementatie en optimalisatie van de nieuwe werkwijze vragen nog de nodige aandacht. Doelstellingen van het intakegesprek zijn: - inzage krijgen in financiële en maatschappelijke omvang en samenhang van de problemen die geleid hebben of nog steeds leiden tot financiële problemen - vaststellen welke belemmeringen er zijn voor het structureel oplossen van de financiële en maatschappelijke situatie - vaststellen welke risico’s er schuilen in de oplossingsrichting en deze risico’s zo veel mogelijk bespreken met de cliënt en proberen weg te nemen
3
BSW/2009.304
4
Voor de consulent financiële dienstverlening betekent dit dat het intakegesprek zich niet alleen richt op de financiële problematiek van cliënt, maar dat er ook gekeken moet worden naar andere problemen die via een multidisciplinaire aanpak door de andere afdelingen binnen Den Haag OpMaat opgelost kunnen worden. In veel gevallen zijn cliënten zich niet bewust van de mogelijkheden die de gemeente Den Haag biedt. Een brede intake zorgt ervoor dat naast de financiële problematiek ook andere obstakels in kaart worden gebracht waar cliënt bij geholpen kan worden. De informatie die gevraagd wordt met betrekking tot de andere afdelingen kan door het intakegesprek heen lopen. Bijvoorbeeld tijdens het intakegesprek kan al snel beoordeeld worden of cliënt voldoende Nederlands spreekt of dat cliënt geholpen is bij een traject bij Integratie en Participatie. Bij het doornemen van de financiële situatie kan beoordeeld worden of er juridische bijstand vereist is voor kwijtscheldingsaanvragen, betwisten van vorderingen of het doen van belastingaangiftes. Schuldhulpverlening houdt in dat de consulent financiële dienstverlening onderzoekt wat de beste manier is om tot een structurele oplossing te komen. Dit kan een sanering van de schulden zijn, een bemiddeling, maar ook een advies, een krediet, budgethulp, een betalingsvoorstel of een doorverwijzing. Het wel of niet aanwezig zijn van een problematische schuldensituatie zal met name de keuze bepalen welke route en welk product moeten worden ingezet. Een aanmelding bij financiële dienstverlening betekent nog niet dat er direct een oplossing mogelijk is; wederkerigheid speelt hierbij een grote rol. De consulent financiële dienstverlening is bemiddelaar tussen cliënt en de schuldeiser en behartigt de belangen van beiden conform de code van de NVVK. Na het intake gesprek bepaalt de consulent financiële dienstverlening welke route hij gaat inzetten om tot een oplossing te komen voor de situatie van de cliënt. Medewerking schuldeisers Met de energiebedrijven is in een landelijk convenant een aantal afspraken gemaakt om de incassoactiviteiten te staken zodra aanmelding voor schuldhulpverlening heeft plaatsgevonden. Eneco heeft zich verplicht om bij een voornemen tot afsluiting de burger te wijzen op de mogelijkheid om schuldsanering aan te vragen. Als de burger dit advies volgt stelt Eneco de afsluiting voor de duur van 6 maanden uit. Hierdoor is er voldoende ruimte om tot een sanering te komen. Op lokaal niveau willen wij tot aanvullende afspraken komen met Eneco, waarbij de wens van de stellers van de notitie om afsluitingen te voorkomen centraal zal staan. Met de Zorgverzekeraars Nederland (ZN) is een soortgelijk (landelijk) convenant in de maak. Met Haagse woningcorporaties zijn afspraken gemaakt over het voorkomen van huisuitzettingen. Woningcorporaties kunnen vonnissen tot uitzetting aanmelden bij een multidisciplinair team voor een laatste hulpverleningsaanbod. In de komende jaren wordt deze aanpak in de hele stad uitgerold. Hierover bent u in februari geïnformeerd (RIS 161340). Voor een afdwingbaar breed moratorium (dat alle schuldeisers aangaat) ontbreekt nu nog het wettelijke kader. Wij dringen er bij de staatssecretaris wel op aan dit op te nemen in haar wettelijke regeling voor de minnelijke schuldhulpverlening. Met andere schuldeisers wordt wel onderhandeld over bevriezing van incassoactiviteiten, maar vaak kan dit pas wanneer een goed en volledig overzicht van de schuldenproblematiek voorhanden is. Dit onderdeel van het proces komt vrijwel overeen met de beschrijving in de notitie.
BSW/2009.304
5
Plan van aanpak In de notitie “Schuldhulpverlening in Den Haag; een nieuwe aanpak” wordt beschreven welke activiteiten aan het einde van de intake en daarna zouden moeten worden uitgevoerd. Elementen die de notitie beschrijft zijn het vaststellen van de route (budgetbeheer, aanmelding voor de WSNP, faillissement), de ondertekening van een overeenkomst tussen schuldenaar en de gemeente en de activiteiten richting schuldeisers. Die beschrijving sluit goed aan bij het werkproces zoals dat nu binnen Den Haag OpMaat is ingericht. Dat ziet er als volgt uit: Na het intakegesprek heeft de consulent financiële dienstverlening voldoende informatie verzameld waarmee hij een plan van aanpak kan opstellen. Het plan van aanpak is als het ware een weergave van het resultaat van het intakegesprek. Resultaat hiervan is dat: - cliënt weet wat er van hem verwacht wordt; - de overeenkomst schuldhulpverlening ondertekend is door cliënt; - het schuldenpakket compleet is en onbetwist; - de oorzaak van de schulden bekend is; - er een beeld is gevormd van de cliënt (zijn achtergrond, de kans op uitval en recidive, bereidheid om gedrag te veranderen en de mate van zelfredzaamheid); - er overzicht is van de acties die nog dienen ondernomen te worden om een stabiele situatie te bereiken en de instanties die hiervoor ingeschakeld moeten worden; - cliënt (zonodig) is doorverwezen binnen Den Haag OpMaat; - er een indicatie is gemaakt binnen welke periode deze stabiele situatie bereikt kan worden - de routekeuze bekend is. De routekeuze varieert afhankelijk van het klantprofiel van een eenvoudige betalingsregeling en/of persoonlijk krediet tot de inzet van meer complexe producten waarbij langdurig budgetbeheer en inzet van beschermingsbewind aan de orde kan zijn. Hieruit blijkt dat het huidige proces een grote gelijkenis vertoont met de voorstellen uit de notitie. Beëindiging bij gebrek aan medewerking In de notitie staat een aantal momenten waarop de dienstverlening kan worden beëindigd. Wij ondersteunen de gedachte dat de burger verantwoordelijk is en blijft voor het aanpakken van zijn of haar schulden. Het is onvermijdelijk dat in een aantal gevallen, bij herhaaldelijk niet nakomen van afspraken of bij recidive, de (verdere) hulpverlening wordt geweigerd. Wij werken aan een zo evenwicht mogelijk beoordelingskader hierin. Hierin nemen we mee hoe te handelen bij crisissituaties of, bijvoorbeeld, dreigende huisuitzettingen. Mogelijk zal ook het wettelijk kader minnelijke schuldhulpverlening dat in de maak is (Kamerstukken II 2008/09, 24515, nr. 146) hierover iets zeggen. Tot besluit Bij schuldhulpverlening hebben schuldenaar, schuldeiser en schuldhulpverlener elk hun eigen verantwoordelijkheden en bevoegdheden. In dit complexe geheel van wederzijdse afhankelijkheden neemt de gemeente haar eigen verantwoordelijkheid. Schuldhulpverlening is een dienst waar - helaas in toenemende mate vraag naar is. Hierdoor staat de organisatie onder druk om processen efficiënt en effectief uit te voeren. Ontwikkelingen op landelijk niveau (zoals het voornemen om gemeentelijke verantwoordelijkheid voor schuldhulpverlening een wettelijke basis te geven) vergroten deze druk.
BSW/2009.304
6
Het nieuwe werkproces van Den Haag OpMaat beoogt ondermeer dat wat de schrijvers van de notitie “Schuldhulpverlening in Den Haag; een nieuwe aanpak.” wensen: een snellere aanpak van schulden. Daarnaast is de aanpak gericht op een duurzame oplossing van schulden. De inrichting van het werkproces, zoals hierboven beschreven, is hierop gericht. Wij hopen met deze beschrijving eventuele misverstanden die bestaan over de doelgerichtheid van de uitvoeringsorganisatie te hebben weggenomen. Een aantal van de suggesties uit de notitie neem ik graag over, zoals de wens om tot nauwere samenwerking met het UWV-Werkbedrijf te komen en om met een aantal schuldeisers aanvullende afspraken te maken. Ook streven wij naar het bevriezen van (alle) schulden als een traject wordt gestart, omdat dit kan bijdragen aan een efficiënt en effectief proces. Om dit te bereiken spannen wij ons ervoor in de staatssecretaris ervan te overtuigen dat in het wettelijk kader voor minnelijke schuldhulpverlening het breed moratorium moet worden betrokken. Wij stellen u voor om de resultaten van Den Haag OpMaat, met name daar waar het de snelheid van de financiële dienstverlening betreft, af te wachten. Wij willen u hierover in het najaar nader informeren.
Het college van burgemeester en wethouders, de secretaris, de locoburgemeester, mw. A.W.H. Bertram
Marnix Norder
BSW/2009.304
7
Bijlage: verloop proces schuldhulpverlening vanaf intake Wanneer de aanvrager in eerste instantie voldoet aan de voorwaarden voor schuldhulpverlening wordt er een intakegesprek ingepland bij een consulent financiële dienstverlening. Doelstelling van het intakegesprek: - inzage krijgen in financiële en maatschappelijke omvang en samenhang van de problemen die geleid hebben of nog steeds leiden tot financiële problemen - vaststellen welke belemmeringen er zijn voor het structureel oplossen van de financiële en maatschappelijke situatie - vaststellen welke risico’s er schuilen in de oplossingsrichting en deze risico’s zo veel mogelijk bespreken met de cliënt en proberen weg te nemen Voor de consulent financiële dienstverlening betekent dat het intakegesprek zich niet alleen richt op de financiële problematiek van cliënt, maar dat er ook gekeken moet worden naar andere problemen die door de overige afdelingen binnen Den Haag OpMaat opgelost kunnen worden. In veel gevallen zijn cliënten zich niet bewust van de mogelijkheden die de Gemeente Den Haag biedt. Een brede intake zorgt ervoor dat naast de financiële problematiek ook andere obstakels in kaart worden gebracht waar cliënt bij geholpen kan worden. De informatie die gevraagd wordt met betrekking tot de andere afdelingen kan door het intakegesprek heen lopen. Bijvoorbeeld tijdens het intakegesprek kan al snel beoordeeld worden of cliënt voldoende Nederlands spreekt of dat cliënt geholpen is bij een traject bij I&P. Bij het doornemen van de financiële situatie kan beoordeeld worden of er juridische bijstand vereist is voor kwijtscheldingsaanvragen, betwisten van vorderingen of het doen van belastingaangiftes. Leidraad bij het intakegesprek: - er wordt gekeken naar de totale situatie van cliënt, de samenwerking tussen de verschillende afdelingen binnen Den Haag OpMaat dient uitgelegd te worden; - welke afdelingen kunnen een rol spelen bij het creëren van een stabiele situatie, het ondersteunen van cliënt of het oplossen van knelpunten in de huidige situatie van cliënt; - hoe werkt schuldhulpverlening, wat wordt er verstaan wordt onder een stabiele situatie; - schuldhulpverlening houdt in dat de consulent financiële dienstverlening onderzoekt wat de beste manier is om tot een structurele oplossing te komen. Dit kan een sanering van de schulden zijn, een bemiddeling, maar ook een advies, een krediet, budgethulp, een betalingsvoorstel of een doorverwijzing. Het wel of niet aanwezig zijn van een problematische schuldensituatie zal met name de keuze voor het in te zetten route en product bepalen; - een aanmelding bij Financiële Dienstverlening betekent nog niet dat er direct een oplossing mogelijk is. Dit betekent dat er nog een heleboel moet gebeuren, wederkerigheid speelt hierbij een grote rol; - de rol van financiële dienstverlening dient te worden toegelicht; financiële dienstverlening is bemiddelaar tussen cliënt en de schuldeiser en behartigt de belangen van beiden conform de code van de NVVK; - alle aspecten/voorwaarden van schuldhulpverlening dienen uitgelegd te worden; - de schuldregeling zal bij het BKR gemeld worden en de melding blijft 5 jaar na afmelding staan; - de oorzaak van de schulden dient onderzocht te worden en bekeken dient te worden of het achterliggende probleem is opgelost/onder controle is; - de motivatie van cliënt moet getoetst worden;
BSW/2009.304
-
-
8
de zelfredzaamheid van cliënt moet getoetst worden. Bij cliënten die niet in staat zijn tot zelfredzaamheid (of kunnen leren zelfredzaam te worden) kunnen instanties ingeschakeld worden die deze verantwoordelijkheid overnemen, dan wel de cliënt hierin begeleiden; welke instanties zijn momenteel betrokken bij cliënt of kunnen betrokken worden; is alle informatie verzameld om tot een sluitend plan van aanpak te komen; is aanmelding MDA gewenst?
Na het intake gesprek bepaalt de consulent financiële dienstverlening welke route hij gaat inzetten om tot een oplossing te komen voor de situatie van de cliënt. Na het intakegesprek heeft de consulent financiële dienstverlening voldoende informatie verzameld waarmee hij een plan van aanpak kan opstellen. Voorwaarde voor het maken van een plan van aanpak is dat de aanvraag verder in behandeling wordt genomen. Het plan van aanpak is als het ware een weergave van het resultaat van het intakegesprek: - cliënt weet wat er van hem verwacht wordt; - de overeenkomst SHV is ondertekend door cliënt; - het schuldenpakket is compleet en onbetwist; - de oorzaak van de schulden is bekend; - er is een beeld gevormd van cliënt (zijn achtergrond, de kans op uitval en recidive, bereidheid om gedrag te veranderen en de mate van zelfredzaamheid); - overzicht van acties die nog dienen ondernomen te worden voordat een stabiele situatie is bereikt; - overzicht van doorverwijzingen binnen Den Haag OpMaat met de bijbehorende acties; - overzicht van instanties welke ingeschakeld dienen te worden voor het bereiken van een stabiele situatie; - indicatie binnen welke periode deze stabiele situatie bereikt kan worden; - routekeuze. Het is mogelijk om het plan van aanpak op een later tijdstip aan te vullen. Het document is onderverdeeld in vraagstukken welke beantwoord dienen te worden zodat er een compleet beeld van cliënt ontstaat. De beschrijving van de situatie van cliënt moet zodanig zijn dat een collega consulent financiële dienstverlening met behulp van dit document de aanvraag verder in behandeling kan nemen. De indeling van het document is dusdanig opgesteld dat elk aspect van de aanvraag beschreven wordt. Het plan van aanpak bestaat uit: - algemeen (bijvoorbeeld gezinssamenstelling/situatie, kinderen (schooltype, onder/bovenbouw), eventuele datum echtscheiding, recidive); - hulpvraag / ontstaan schulden / motivatie (oorzaak van de problematiek, hoe gaat cliënt om met schulden, inzicht in eigen situatie, waartoe is cliënt bereid, opofferingsbereidheid); - overige omstandigheden gezondheid (lichamelijk / geestelijk), hulp aanwezig?, steun van derden?, sociale vaardigheden, verantwoordelijkheidsgevoel, afspraken nakomen; - inkomen (salaris, dienstverband, duur, uitkering (WWB, WAO, ANW, WW, ZW, HT, ZT, KT, kinderopvangtoeslag, voorlopige teruggaaf, alimentatie, kinderbijslag, etc.); - uitgaven (vaste lasten, huur/hypotheek, energie, water, zorgverzekering, auto, studie, kinderopvang); - vermogen (auto, huis, spaarloon, spaarrekeningen, spaar- en beleggingsconstructies);
BSW/2009.304
9
- privérekening (bruikbare giro/bankrekening aanwezig (zonder roodstand, zonder limietfaciliteiten), roodstandblokkade); - schuldensituatie (boetes (wel / niet saneerbaar), concurrent, preferent, loonbeslag, achterstanden vaste lasten, lopende betalingsregelingen, aflossingen, privéschulden); - beheersing Nederlandse taal (mondeling, schriftelijk, lezen, eventueel traject via HSN, leerbaarheid); - zelfredzaamheid (goed, beperkt, onvoldoende); - te verwachten wijzigingen; - reeds betrokken instanties / aanmelder (al contact geweest met schuldeisers?); - behandelplan/aandachtspunten (route A / B / C / D); - producten; - eventuele toelichting keuze product; - doorverwijzingen / in te schakelen instanties (indien bekend: naam persoon, telefoonnummer, beschrijving hulpvraag / reden doorverwijzing, datum afspraak); - motivatie bij beëindiging; - ondernomen acties; - afspraken met cliënt; - nog te ondernemen acties. Een belangrijk onderdeel van het plan van aanpak is het bepalen van de route welke ingezet kan worden om cliënt uit de schulden te helpen. De keuze van een route is afhankelijk van: - de complexiteit van de hulpvraag; - de zelfredzaamheid van cliënt; - het wel/niet aanwezig zijn van een problematische schuldensituatie; - het wel/niet hebben van (multi)problemen welke een belemmering kunnen vormen voor het realiseren van een oplossing. De route bepaling geeft aan dat er voldoende inzage is verkregen in de sociale en financiële problematiek van cliënt. Het geeft verder aan welke middelen ingezet kunnen worden om tot een oplossing te komen. Hierbij kunnen ook de andere afdelingen binnen Den Haag OpMaat of andere instanties betrokken worden. Er wordt een onderscheid gemaakt in routes waarbij cliënt geholpen kan worden en routes waarbij de aanvraag nog niet in behandeling genomen kan worden.
