Onafhankelijk vakblad voor lassen, lijmen en snijden Nummer 3 maart Themanummer. Onderwijs en Opleidingen

Onafhankelijk vakblad voor lassen, lijmen en snijden

Nummer 3 | maart 2016

Themanummer

Onderwijs en Opleidingen

LASTECHNIEK

VOORWOORD - maar t 2016

Colofon

Leerlingen en leermeesters

www.vakbladlastechniek.nl Uitgave ISSN 0023-8694 Lastechniek wordt uitgegeven in opdracht van het Nederlands Instituut voor Lastechniek (NIL) in samenwerking met het Belgisch Instituut voor Lastechniek (BIL). Redactie Bert de Jong, Fleur Maas, Peter Meys, Rolf Mul, Leo Vermeulen, Bart Verstraeten, Margriet Wennekes Eindredactie Margriet Wennekes, Leo Vermeulen (techniek) Uitgever Bert de Jong Advertenties Con-Sell, Rolf Mul T 06 12 50 90 58 - E [email protected] Redactieadviesraad Paul Barendse, Ruud van Bezooijen, Tim Blok, Leen Dezillie, Rob Helmich, Marcel Hermans, Michel van ‘t Hof, Piet van der Horst, Michael Jak, Pieter Keultjes, Marco Kraaijeveld, Maurice Mol, Ed Mulder, Frank Smit, Erik Steenkist, Gregor Tokarenko, Fred Vasquez, Adriaan Visser, Olaf van der Vliet

Herman Pruisken vierde in januari zijn vijftigjarig jubileum als lasdocent. Wim de Groot vierde in dezelfde maand het twintigjarig bestaan van zijn eigen lasschool, nadat hij vijf jaar ervaring had opgedaan als docent. Dat is bij elkaar 75 jaar aan ervaring. Welke aanbevelingen hebben deze ervaren leermeesters voor de toekomst van het lasonderwijs? We vroegen het hen tijdens een bezoek aan het Stanislascollege in Delft, de school waar al duizenden jonge mensen zijn begeleid naar een lasdiploma. Aandacht en goede begeleiding, dat is waar het volgens deze ervaren docenten in essentie om draait in het lasonderwijs. En vooral tijd. Tijd om te leren en om ervaring op te doen. Een gedegen vooropleiding zou, meer dan nu het geval is, een voorwaarde moeten zijn voor het certificeren

Adressen Nederlands Instituut voor Lastechniek Louis Braillelaan 80 - 2719 EK Zoetermeer T 088 018 70 00 - www.nil.nl

van lassers. Herman Pruisken begon als eerste in Nederland met het or-

Belgisch Instituut voor Lastechniek vzw Technologiepark 935 - B-9052 Zwijnaarde, België T +32 9 292 14 05 - F +32 9 292 14 01, E [email protected] - www.bil-ibs.be

ganiseren van bedrijfsstages, wat sindsdien overal navolging heeft gevonden. Leermeesters zijn in de bedrijfspraktijk onmisbaar om jonge lassers de fijne kneepjes van het vak bij

OPUS communicatie-ontwerp Fruitweg 24 j - 2321 GK Leiden, T 071 589 56 44 - F 071 541 41 50 E [email protected]

te brengen. Zo wordt Justin Balkaran op de werkvloer bij Cofely intensief begeleid door zijn leermeester Ben Wouden. Daarnaast heeft hij een coach bij Goflex, het opleidingsbe-

Abonnementen Voor particulieren in Nederland € 62,50 op privé-adres, voor bedrijven in Nederland per abonnement. Voor studenten en senioren geldt in Nederland een speciaal tarief.

drijf waar hij gedurende zijn BBL-traject in dienst is. In het openingsartikel leest u alles over de filosofie achter Goflex en haar partnerorganisatie Vakwijs Opleidingen.

Voor abonnementen in België kunt u contact opnemen met [email protected] Prijzen zijn excl. btw.

De NILBIL Verbindingsgids is een uniek naslagwerk voor professionals in de verbindingstechniek. Technische informatietabellen en tekeningen vormen een belangrijk onderdeel van de gids. Deze zorgvuldig geselecteerde informatie is bedoeld als een leidraad bij het interpreteren van normen, procedures en specificaties. Verder bevat de gids informatie over de belangrijkste overkoepelende organisaties, een overzicht van erkende opleidingsinstellingen en het stroomschema van las- en laskaderopleidingen. De NILBIL Verbindingsgids is een uitgave van vakblad Lastechniek, in samenwerking met het NIL en het BIL. De gids is uitgevoerd als een handzaam en robuust boekje, bedoeld voor intensief gebruik op de werkvloer. Voor € 30, - excl. 6% btw en verzendkosten kunt u in het bezit komen van dit praktische naslagwerk. Bestellen is eenvoudig. Ga naar www.vakbladlastechniek.nl en klik op de cover van de Verbindingsgids.

Om de belangstelling voor het lassersvak te stimuleren, or-

Lastechniek verschijnt tien keer per jaar en wordt toegezonden aan deelnemers van het Nederlands Instituut voor Lastechniek (NIL) en het Belgisch Instituut voor Lastechniek (BIL) en andere geïnteresseerden en belanghebbenden in de verbindingstechniek. Voor vragen over abonnementen kunt u terecht bij het NIL of het BIL voor België. Het abonnement geldt voor een geheel jaar. Opzeggingen per aangetekend schrijven vóór 1 oktober van het lopende jaar.

ganiseert het NIL jaarlijks laswedstrijden voor vmbo-leerlin-

Verzendadres wijzigen? Stuur dan het etiket met verbeterd adres retour. Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de regels voor het Advertentiewezen gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland.

van de landelijke media, en dat is natuurlijk de beste pro-

Ontwerp en lay-out OPUS communicatie-ontwerp, Leiden.

Laswedstrijden zijn er ook op wereldwijd niveau. Richard

gen. Onze redacteur Jaap van Sandijk maakte een sfeerreportage van de voorronde in regio West, waar de wedstrijden goed staan aangeschreven onder docenten. De voorronde in regio Oost trok dit jaar zelfs de aandacht motie die “het vak” zich kan wensen.

Roolvink en Leroy De Ryck vertellen over de tijd van hun Hoewel de informatie gepubliceerd in deze uitgave zorgvuldig is uitgezocht en waar mogelijk gecontroleerd, sluiten de uitgever en de redactie uitdrukkelijk iedere aansprakelijkheid uit voor eventuele onjuistheden en/of onvolledigheid van de verstrekte gegevens. ©2016 - Overname van artikelen is slechts mogelijk na verkregen schriftelijke toestemming van de uitgever.

leven bij WorldSkills in Brazilië en geven ons een kijkje achter de (las)schermen op de wedstrijdvloer. Daar kunnen nieuwe kandidaten hun voordeel weer mee doen. We wensen u veel leesplezier met deze uitgave vol verhalen van en over leerlingen en leermeesters. De makers van Lastechniek

Inhoud #3 maart 2016

Lassen en lasinspectie zijn als vakgebieden nauw met elkaar verbonden. De behoefte aan gespecialiseerd personeel voor het uitvoeren van niet-destructief onderzoek en inspecties neemt toe, zoals u ook in deze uitgave kunt lezen. Veel lastechnici volgen een aanvullende opleiding op dit gebied, om hun vakkennis en inzetbaarheid te vergroten.

LASTECHNIEK

04 08 12 18 21 22 25 26

wordt uitgegeven door OPUS communicatie-ontwerp in opdracht van het Nederlands Instituut voor Lastechniek en in samenwerking met het Belgisch Instituut voor Lastechniek

In Lastechniek willen we daarom structureel meer aandacht gaan besteden aan NDO en Inspectie. Dit was ook een

www.vakbladlastechniek.nl

kingen en tips aan ons kenbaar te maken: [email protected]

Vanuit de verbindingswereld TechniShow berichten Opleidingsbedrijf in actie bij Cofely Laswedstrijden voor vmbo-leerlingen Erkende opleidingsinstellingen Stroomschema las- en laskaderopleidingen Portret 1, geslaagd voor IWE Groeiende behoefte aan opleidingen NDO en inspectie Foto: Anita Baars, EQIN

wens die geuit werd door de leden van onze redactieadviesraad, en waar we als makers graag iets mee willen doen. In welke vorm we dit gaan gieten weten we nog niet, maar bij deze de oproep om uw vragen, suggesties, opmer-

28 32 35 36 38 40 41 42

10 18

Over het niveau zijn de examinatoren tevreden. “Er is in de juiste posities gelast. Maar we hebben wel een tip voor de aanwezige opleiders: let op de hoeklashoogtes!”

De Olympische Spelen voor lassers Aan tafel met 75 jaar ervaring in het lasonderwijs Portret 2, geslaagd voor IWT Vaktrots, de chillste lasleraar Opleiding in de smederij Portret 3, geslaagd voor IWT Willem de Welder Brancheregister

38

Foto: NGK

Foto: Steven Bemelman

36 Coverfoto: Fotostudio Barendrecht bij Cofely Dordrecht

LASTECHNIEK

BERICHTEN - maar t 2016

IAB Guideline voor laskaderopleidingen gaat op de schop Tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van het IIW in Helsinki in 2015, werd door de IAB-A ledenvergadering besloten om de bestaande ‘Guideline 252’ die de basis vormt voor de inhoud van de lesstof voor de IIW-laskaderopleidingen (IWP, IWS, IWT, IWE), drastisch te hervormen. In februari 2016 werden in Parijs de eerste ideeën en tijdsplanningen gepresenteerd door de IABwerkgroep WG A #2a.

Transparanter Roger van den Brekel, voorzitter van de werkgroep WG A #2a: “De reden voor het aanpakken van de huidige Guideline heeft enerzijds te maken met de wens om de bestaande IIW/IAB/EWF-opleidingen een plek te geven binnen het Europese kwalificatiesysteem voor opleidingen. Anderzijds willen we met een nieuwe Guideline meer duidelijkheid verschaffen over de inhoud van het lesmateriaal en de vereiste diepgang voor elk opleidingsniveau. Nu zijn de verschillen tussen IWE en IWT qua lesstof vrij gering. Uiteindelijk wordt het niet alleen voor de student, maar ook voor het opleidingsinstituut transparanter aan welke eisen precies moet worden voldaan.”

Verkleinen van verschillen Officieel zouden er wereldwijd geen verschillen mogen bestaan in het kennisniveau dat behoort bij een bepaald laskaderdiploma, maar de vaagheid waarmee de kenniseisen worden omschreven, in combinatie met het feit dat het minimale eisen betreft, hebben ertoe geleid dat er wel degelijk aanzienlijke verschillen bestaan tussen bijvoorbeeld IWT’ers onderling, terwijl hun diploma’s toch voldoen aan alle eisen van de Guideline. Veel werk

aan de winkel dus voor de werkgroep WG A #2a, die verantwoordelijk is voor alle inhoud en nieuwe ontwikkelingen binnen de 252-Guideline.

Heldere, toetsbare leerresultaten “Concreet betekent dit alle 67 hoofdstukken van de Guideline herzien moeten worden en wel zodanig, dat deze past binnen de moderne regels van het onderwijs: duidelijke leerdoelstellingen en heldere, toetsbare leerresultaten. Dat is geen gemakkelijke opgave. Desondanks hebben zich nu al twintig landen binnen de werkgroep WG A #2a bereid verklaard om een deel van de werkzaamheden op zich te nemen”, laat Van den Brekel weten.

Voorlopige planning Vanuit het EWF is een gesubsidieerd EU-project opgezet. In dit project, MAKE-IT genaamd, zal een eerste opzet worden gemaakt voor de herziening van de Guideline. Vervolgens zal de werkgroep WG A #2a deze eerste opzet beoordelen en aanpassen. Uiteindelijk zal tijdens de algemene ledenvergadering van de IAB moeten worden ingestemd met de definitieve uitgave van de 252-Guideline. Een eerste voorlopige planning loopt tot in juli 2017, maar het is de vraag of dit haalbaar is. “Voor alle betrokkenen is het wel zaak om de ontwikkelingen op de voet te blijven volgen, omdat de nieuwe Guideline een nagenoeg ideale blauwdruk zal zijn voor alle nieuwe lesstof voor laskaderopleidingen, zowel in print als online, via e-learning, virtual reality, enzovoort.”

Volg de Vakkanjers op weg naar EuroSkills 15-18 maart 2016

TechniShow, Jaarbeurs Utrecht - CAD-tekenen, CNC-draaien, CNC-frezen, Industriële Automatisering, Machinebankwerken fijnmechanisch (bij ROC van FC Twente), Onderhoudsmontage, Plaatconstructie en Robotica.

6-8 april 2016

Klokgebouw, Eindhoven - Elektrotechniek gebouwen, Landbouwmechanisatie, Lassen BMBE/MIGMAG, Lassen TIG, Mechatronica, Metalen dakdekken en Sanitaire en verwarmingstechniek.

1-4 december 2016

EuroSkills 2016, Göteborg, Zweden

4

LASTECHNIEK

maar t 2016

Automatische lasbril

ontworpen door en voor lassers Het ArcShield-513 systeem biedt met de ARC-513 lasbril een oplossing voor vele las- en slijpwerkzaamheden. De multifunctionele brillen kunnen ingezet worden bij slijpen, snijden en booglassen, vanaf kleur #5 tot en met kleur #13. De ArcShield-producten zijn verkrijgbaar via toeleverancier Macknights in Haarlem.

krijgbare accessoires zijn de SoftshieldTM brandvertragende laskappen en maskers en het nylon ClipshieldTM. Het lichtgewicht ClipshieldTM wordt eenvoudig en binnen enkele seconden op de lasbril gemonteerd, waardoor een complete lashelm ontstaat.

Ergonomisch ontwerp De ARC-513 is de eerste automatische lasbril ontworpen door lassers voor lassers. De lichtgewicht lasbril is ergonomisch vormgegeven en comfortabel. Naast de korte reactietijd van 1/15.000 sec. biedt de lasbril een aantal extra functies, zoals een schokabsorberende, hittebestendige siliconenafdichting en een ventilatiesysteem tegen condensvorming. De vervangbare beschermlens is voorzien van een harde coating voor extra duurzaamheid en bescherming tegen spatten, vuil en stof.

Vele toepassingen De ARC-513 automatische lasbril is een alternatief voor de traditionele lashelm en kan voor veel toepassingen worden gebruikt: • bij het werken in zeer beperkte ruimten, mobiel lassen en inspectie; • bij slijpen, snijden en booglassen (BMBE, MIG/MAG en TIG); • in combinatie met veiligheidshelm, adembescherming en andere accessoires voor maximale bescherming en flexibiliteit.

Over Macknights

De ARC-513 wordt standaard geleverd met brilmontuur. Dit montuur vergroot de veelzijdigheid en het gemak van het systeem voor brildragende gebruikers, doordat lenzen op sterkte ingemeten kunnen worden door een opticien. Het montuur is voorzien van een vervangbare siliconen rok, voor een goede pasvorm. Optioneel ver-

Macknights richt zich als toeleverancier in de lastechniek op een uitgebreide range van lasaccessoires, waaronder elektrodehouders, aardklemmen, kabelkoppelingen, gutselektroden, lashelmen, laskappen en lashandschoenen. Een groot deel van de artikelen die Macknights in het assortiment heeft, worden rechtstreeks bij fabrikanten betrokken.

5

LASTECHNIEK


In memoriam André Stroeks Onlangs bereikte ons het bericht dat André Stroeks op 3 februari jl. is overleden. Hij heeft bijna 40 jaar bij DSM gewerkt als technisch consultant op het gebied van de toepassing en het verwerken van thermoplastische kunststoffen. Zijn contacten met het NIL dateren al vanaf de jaren zeventig toen hij betrokken was bij het opstellen van een aantal voorlichtingspublicaties over het lassen van thermoplastische kunststoffen. André is in 1988, na zijn pensionering bij DSM, als adviseur door het NIL aangetrokken voor activiteiten op het gebied van kunststoffen. Zijn betrokkenheid bij NIL voorlichtingsactiviteiten op kunststoflasgebied blijkt onder meer uit zijn grote bijdrage aan de publicaties over stuiklassen, extrusielassen, heetgaslassen, moflassen van thermoplastische kunststoffen en een praktijkaanbeveling. Hij onderhield hiervoor een aantal internationale contacten op ge-

noemd werkgebied met onder andere DVS en IIWCommissie XVI. André werd in alle stuurgroepen van de collectieve onderzoeksprojecten op kunststofgebied erkend als een groot vakman en als een buitengewoon plezierig persoon. André was de eerste vertegenwoordiger uit de kunststofsector die in 2000 de Professor Geerlingspenning heeft ontvangen, waarbij zeker ook moet worden vermeld zijn bijdrage aan de totstandkoming van Europese normen en regelgeving op dit gebied. We wensen zijn naaste familie veel sterkte met het verwerken van dit verlies. Bestuur, Raad van Advies en (oud)medewerkers van het Nederlands Instituut voor Lastechniek en het Projectbureau voor onderzoek aan Materialen en Productietechnieken (PMP).

YASKAWA presenteert complete automatiseringsoplossingen Hal 11, A028 | Hal 10, H023

Yaskawa produceert en levert 'turnkey' robotsystemen voor alle mogelijke toepassingen zoals lassen, snijden, handling, montage, ontbramen, polijsten, frezen en spuiten. ‘Total System Solutions’ in automatisering is de slogan waarmee het bedrijf zich ook tijdens de TechniShow profileert.

LASTECHNIEK

maar t 2016

HU houdt pleidooi voor een leven lang leren Waarom is het opleiden van lasprofessionals in toenemende mate belangrijk? Deze vraag roept vaak clichés op zoals ‘De wereld verandert steeds sneller’ en ‘Kennis is macht’. Hoewel daarover geen discussie bestaat, houdt het Centrum voor Natuur & Techniek van Hogeschool Utrecht een pleidooi voor een leven lang leren.

Toenemende globalisering

Optimale inzetbaarheid

Bedrijven opereren steeds meer op internationaal niveau. Dit proces van toenemende globalisering wordt gestuurd door bedrijfseconomische principes, zoals de wens om arbeid daar plaats te laten vinden waar dat het meest rendabel is. Steeds vaker betekent dit dat massaproductie naar lagelonenlanden wordt verplaatst. Toch houden multinationals die hun productie elders hebben ondergebracht, hun hoofdvestiging vaak in Nederland. In onze Westerse samenleving is de focus langzamerhand verschoven van (industriële) productie naar dienstverlening, logistiek en onderzoek. Fabricage in lagelonenlanden is voor specialistische producten veelal echter geen goede optie gebleken, waardoor de vervaardiging van hightech producten voor Nederlandse bedrijven een grote uitdaging blijft. De voor deze fabricage gebruikte technieken zijn aan snelle veranderingen onderhevig. Onderwijs op het gebied van materialen, lasprocessen, construeren en fabricage zorgt voor de integrale kennis die daarvoor nodig is. Goede lastechnici zijn veelgevraagd en schaars. Hun werk groeit in waarde en aanzien, van het oplossen van problemen tot het vormen van een sterke schakel in de waardeketen.

Het concept ‘een leven lang leren’ deed zijn intrede begin jaren negentig. Het idee is dat medewerkers zich hun leven lang moeten blijven ontwikkelen om optimaal inzetbaar te blijven binnen een bedrijf. Kennis veroudert snel en daarom is continue ontwikkeling van personeel noodzakelijk voor de kenniseconomie die Nederland wil zijn en blijven. Met het veranderende arbeidslandschap neemt de behoefte toe om de ontwikkeling van personen weer te geven in de vorm van herkenbare en erkende eindkwalificaties. Dat is zeker het geval in de laswereld, met de intrede van de EN 1090.

Aansluiten op kennisbehoefte Vraagstukken worden complexer, en parate kennis is hard nodig. Het cursusaanbod van ROC Midden Nederland en Centrum voor Natuur & Techniek biedt voor werkende lasprofessionals veel ontwikkelingsmogelijkheden. Van de Schakelcursus International Welding Technologist (SIWT) tot en met de opleiding International Welding Engineer (IWE), eventueel in combinatie met Inspectie- en Keuringstechnieken niveau 2 en niveau 3 (IKT2 en IKT3). Met het brede cursusaanbod sluiten deze opleiders aan op de kennisbehoefte in de industrie.

advertentie

ONLY THE BEST QUALITY

Lassen en handling Op twee verschillende stands zullen verschillende lasrobots en een aantal handlingrobots te zien zijn. Hiermee laat Yaskawa zien op hoeveel manieren de robotsystemen kunnen worden ingezet voor het automatiseren van een breed scala aan industriële omgevingen, zoals machinebouw, automotive, verpakking, houtbewerking, textiel en halfgeleiderindustrie.

6

Technishow Stand 07.B082

www.act-machinery.nl 7

LASTECHNIEK


Rolan Robotics richt zijn ontwikkelingen op Smart Industry Op drie verschillende stands zal Rolan Robotics tijdens de TechniShow laten zien dat het bedrijf zijn steentje bijdraagt aan het verbeteren van productieprocessen met robots. “Dit past in het kader van Smart Industry. Wat te denken van het draadloos versturen van data, vanaf één draadloze teachpendant naar verschillende OTC lasrobots? Of hoe de 7-assige robots van OTC net dat beetje meer hebben waardoor je er wel bij kunt? Hoe het gebruik van offline software bijdraagt aan het verkorten van programmeertijd of inzicht biedt in cyclustijd en bereikbaarheid?”

7-assige robots Van 1982 tot 1988 waren 5-assige knikarm-lasrobots de standaard. Met de komst van de 6-assige lasrobots in 1989 werd een rotatie-as toegevoegd aan de bovenarm van de lasrobot, waardoor het programmeren van lasbewegingen sterk werd verbeterd. “Nu, 26 jaar later, introduceert OTC als eerste robotfabrikant een complete lijn lasrobots in een 7-assige uitvoering. Per direct zijn alle robotarmen zowel met slangenpakket binnendoor als buitenom in standaard en verlengde uitvoering te verkrijgen in een 7-assige uitvoering.” De nieuwe types krijgen de extensie S mee (van ‘seven axes’) en de complete serie bestaat uit: FD-B4S, FD-B4LS, FD-V6S, FDV6LS, V20S.

LASTECHNIEK

maar t 2016

Koike toont slimme snijoplossingen

Hal 11, B028, F050, F060

Hal 7, C002 | Hal 10, G010

Om het hoekje lassen

Offline programmeren

De 7-assige robot is in staat om de extra elleboog-as te roteren en daardoor om obstakels heen te bewegen. Net als de 6-assige robot heeft de 7-assige robot een bolvormig werkbereik, maar daarbinnen meer flexibiliteit. De 7-assige lasrobot kan op de sokkel blijven stilstaan en toch zijdelings bewegen. Hierdoor kan deze robot "om het hoekje" lassen. Ook het werkbereik aan de binnencirkel van de robot neemt toe. Dit biedt met name voordelen voor ruimtelijk gevormde producten, zoals meubels en producten waarbij zowel aan de binnen- als aan de buitenzijde gelast moet worden. Dankzij de compacte footprint van de robot kunnen twee robots dicht tegen elkaar staan zonder dat ze in elkaars vaarwater komen. Dit is een voordeel voor grote series op een compact product, waarbij korte cyclustijden gewenst zijn.

Het Delfoi systeem is een generiek pakket voor offline programmeren en daarmee geschikt voor OTC, maar ook voor andere robotmerken. Vanuit het offlinepakket wordt via een postprocessor het bewegingsprogramma vertaald voor het specifieke robotmerk en model. “Het OTC-offlinepakket kenmerkt zich door een zeer laagdrempelige manier van programmeren. Dankzij het virtuele OTC-offlineprogrammeerpaneel is nauwelijks aanvullende training nodig om het pakket te kunnen gebruiken.”

Tijdens de TechniShow zal Koike dit jaar met twee stands aanwezig zijn om de laatste innovatieve snijoplossingen te presenteren. De CNC machines zijn te zien in hal 7, stand C002. In hal 10, stand G010 presenteert Koike het uitgebreide programma portable machines en de PNC-12 Extreme.

CNC machines Op de stand voor CNC machines worden zowel de Deltatex als de Monotec gedemonstreerd. “De Deltatex is grensverleggend als het gaat om flexibiliteit en productiviteit bij het snijden met plasma en/of autogeen. De optionele 3D snijkop maakt het mogelijk om nauwkeurig bevels aan te brengen op grote platen.” Daarnaast zal de Europese primeur van de Monotec te zien zijn. “De Monotec is een robuuste CNC-bestuurde plasmasnijmachine voor het snijden van staal, aluminium en roestvast staal met 100 A conventionele luchtplasma van 0,5 tot 15 mm.”

Portable machines

Draadloos programmeerpaneel Het draadloze programmeerpaneel van OTC is geschikt voor 5 robots tegelijkertijd. Elke robot wordt daarbij voorzien zijn van een ontvangststation en een extra controlelamp. Het paneel weegt 1350 gram, waarbij de verhouding tussen batterijduur en gewicht zo optimaal mogelijk gekozen is. De batterij heeft een capaciteit van 5 uur non-stop. Het bedraad herladen van de batterij is mogelijk tijdens het programmeren. Het programmeerpanel wordt geleverd conform ISO 13849 Performance level D.

8

Koike beschikt over een uitgebreid programma aan draagbare snij- en lasmachines (portables). Op de stand van de portable machines zullen diverse modellen aanwezig zijn, zodat bezoekers zich beter kunnen oriënteren op alle mogelijkheden die er zijn. Zo worden de nieuwe ‘Wel Handy Multi’ en de ‘Wel Handy Multi Advance’-besturing gepresenteerd, een Europese primeur. “Elke machine levert dezelfde hoge kwaliteitsresultaten en productiebesparingen als de grotere machines.” Tot slot vraagt Koike aandacht voor de PNC-12 Extreme portable CNC-snijmachine. Deze snelle machine, met uitgebreide mogelijkheden, is leverbaar in standaard autogeen uitvoering of plasma-uitvoering. Beide uitvoeringen zullen op de stand te zien zijn.

9

LASTECHNIEK


Nieuw systeem voor gezond en energiezuiniger lassen Venvulas Lastechniek B.V. uit Vught presenteert tijdens de TechniShow een aantal noviteiten, waaronder een nieuwe, modulair opgebouwde lastoorts met ingebouwde (regelbare) bronafzuiging en koeling. Deze is gekoppeld aan een eveneens nieuwe afzuig/filterunit waarmee 99,99% van de schadelijke deeltjes uit de lasrook wordt verwijderd. “Praktijktests laten zien dat de deeltjesmeter zonder afzuiging op 828 microgram staat. Na inschakeling van de bronafzuiging in de lastoorts op slechts 34”, aldus een woordvoerder van Venvulas.

Hal 10, F022

Verbeteringen Opvallend is de gewichtsafname van 550 gram, die bereikt is door aanpassing van de constructie en toepassing van nieuwe materialen, waaronder sterke lichtgewicht metaallegeringen. Een andere verbetering is dat het slangenpakket is aangesloten via een kogelgewricht, waardoor de lasser meer bewegingsvrijheid heeft. De afzuigkracht is regelbaar door het verdraaien van de kop, waarnaast de handgreep is uitgerust met een schuif (net als op de stang van een stofzuiger) die even opengezet kan worden als (bijvoorbeeld in hoeken) ook het beschermgas dreigt te worden meegezogen. In overleg met de testlassers is de vormgeving van de lastoorts aangepast, waardoor deze nu ook in ergonomisch opzicht optimaal is. Alle onderdelen van de lastoorts zijn vervangbaar, waarbij voor bepaalde delen verschillende opties zijn. De lasser kan de toorts hiermee optimaal afstemmen op de eigen voorkeur en de lastechnische omstandigheden ter plaatse.

LASTECHNIEK

maar t 2016

Flexibeler produceren met investering in fiberlaser High mix, low volume, is de trend waar steeds meer toeleveranciers hun machinepark en manier van produceren op aanpassen. Roestvaststaalindustrie Geton in Veldhoven is daar een goed voorbeeld van. Vorig jaar investeerde Geton in een 4 m Speedbend kantpers van Ermak en volgende maand wordt een fiberlaser van diezelfde fabrikant bij het bedrijf in Veldhoven geïnstalleerd. De Ermak machines die in de Benelux worden geleverd door Landré, vindt u op de TechniShow; Geton heeft een stand op ESEF.

Hal 7, B108

Hoogwaardige roestvaststaalproducten Effectieve, energiebesparende afzuiging

Intensieve praktijkproeven De lasapparatuur wordt in Dodewaard ontwikkeld en geproduceerd onder de merknaam Röwac. De nieuwe RGA-450-SC lastoorts is een verbeterde versie van het prototype waarmee Venvulas, onder andere bij diverse grote scheepsbouwers, intensieve praktijkproeven heeft uitgevoerd in combinatie met het Röwac afzuig/filtersysteem. “Alle opmerkingen en bevindingen van lassers die met de toorts met geïntegreerde bronafzuiging hebben gewerkt, hebben geresulteerd in deze, op tal van punten verbeterde, nieuwe RGA-450-SC lastoorts, die als primeur op de TechniShow wordt geïntroduceerd.”

10

Ook de nieuwe RGA 3.0 afzuig/filterunit is een verbeterde versie van het vorig jaar geïntroduceerde Röwac afzuig/filtersysteem. Ten opzichte van dit prototype, dat eveneens onderdeel vormde van de praktijktests in combinatie met de nieuwe toorts, is de unit voorzien van een nieuw ontwikkeld filtersysteem. De afzuigcapaciteit is ten opzichte van de vorige versie met 50% gestegen, terwijl het opgenomen elektrische vermogen van de aanzuigunit gelijk is gebleven. Tevens is de afzuig/filterunit voorzien van een ingebouwd reinigingssysteem voor het filter en een snelheidsregeling voor de motor. “Het nieuwe afzuig/filtersysteem kan worden ingebouwd bij elke Röwac lasmachine en is ook als standalone unit leverbaar voor gebruik met elk merk en type lasmachine.”

Geton verwerkt steeds meer orders voor hoogwaardige roestvaststaalproducten in enkelstuks en stelt daarvoor steeds hogere eisen aan de flexibiliteit van zowel organisatie als machinepark. Dat vraagt om een breed inzetbaar machinepark. Zo beschikt Geton over een ruim aantal machines voor verspanen, buigen, ponsen en snijden. Om bij een groeiende orderportefeuille de mogelijkheden voor flexibele productie te vergroten heeft Geton gekozen voor de nieuwe generatie plaatbewerkingsmachines van Ermak, geschikt voor de verwerking van plaatafmetingen tot 4 m lengte. Directeur d’Jeff van der Ven: “De klant ziet een hoge kwaliteit tegenwoordig als vanzelfsprekend. Prijs en levertijd worden dan bepalend om een order binnen te halen. Maar je kunt je ook onderscheiden door vakmanschap, wanneer je enkelstuks en kleine series in een hoge nauwkeurigheid kunt bewerken, waar een ander zich niet aan waagt.”

Hal 1, D075 Fibermak De Ermak Fibermak voor Geton heeft een plaatafmeting van 4 x 2 m. De Fibermak SM 2000 4x2 is standaard uitgerust met een interne camera die het snijproces op een beeldscherm boven de besturing laat zien. Op de machine past ook een kleiner formaat plaat. De software maakt het mogelijk CAD-files in te lezen en deze automatisch naar plaatuitslagen om te zetten, rekening houdend met buigverliezen voor de kantpers.

11

LASTECHNIEK

OPLEIDINGSBEDRIJF IN ACTIE - maar t 2016

maar t 2016

LASTECHNIEK

Goede begeleiding helpt jongeren aan een baan in de techniek Goflex is een opleidingsbedrijf dat gespecialiseerd is in de techniek. In samenwerking met het ROC en de opdrachtgever leidt Goflex leerlingen op tot en met mbo-niveau 4. Dit gebeurt in een BBL-traject, een effectieve combinatie van werken en leren. Bij een trainingscentrum van Vakwijs Opleidingen wordt zo nodig extra ondersteuning en aanvullende lesstof geboden. Bij de trainingscentra van Vakwijs kunnen ook andere medewerkers terecht voor een praktische (bij)scholing. 12

13

LASTECHNIEK


Vergroten van instroom Peter van Winssen richtte tien jaar geleden Goflex op. “Ik had de ambitie om het beste opleidingsbedrijf in de techniek te worden. Vanuit mijn praktijkervaring, eerst als werktuigbouwkundige bij Hoogovens en later als directeur van een installatiebedrijf, wist ik dat het bedrijfsleven behoefte had aan de instroom van technisch goed geschoolde arbeidskrachten. Het verloop onder jongeren was groot, vooral door gebrek aan goede begeleiding. Daar wilde ik met Goflex verandering in brengen.” Zijn bedrijf liep zo goed, dat er vanuit zijn opdrachtgevers al snel belangstelling kwam voor het bijscholen en trainen van hun eigen technisch personeel. “Onder de naam Vakwijs Opleidingen hebben we inmiddels zeven trainingscentra opgericht door heel Nederland, waar zowel de BBL’ers vanuit Goflex als medewerkers van technische bedrijven terechtkunnen voor praktische trainingen.”

Hoe werkt Goflex Gedurende het opleidingstraject is de BBL-leerling in dienst bij Goflex, van waaruit de leerling wordt gedetacheerd bij een opdrachtgever. Een dag per week volgt de leerling lessen op het ROC; de andere dagen is hij of zij aan het werk bij de opdrachtgever, of volgt aanvullende trainingen bij Vakwijs Opleidingen. Zodra de opleiding is afgerond, komt de leerling bij diezelfde opdrachtgever in dienst. Opdrachtgevers zijn bedrijven die actief zijn in de metaal-, elektro- en installatietechniek, meet- en regeltechniek en in de procestechniek/ maintenance. “We hanteren een strenge selectie aan de poort, zodat we zeker weten dat we te maken hebben met goed gemotiveerde leerlingen.”

Hoe werkt Vakwijs Vakwijs Opleidingen is een erkend technisch opleidingsinstituut met zeven trainingscentra, verspreid door Nederland. Cursisten - van schoolverlaters tot ervaren medewerkers - kunnen hier terecht voor diverse vaktechnische trainingen en veiligheidsopleidingen. “Opleiden bij Vakwijs betekent praktisch bezig zijn, leren door te doen. Door in het trainingscentrum aan de slag te gaan met realistische oefeningen en werkstukken wordt het een cursist al snel duidelijk waar verbetering te halen valt. Deskundige praktijkopleiders helpen cursisten hun leerdoelen te bereiken. Menselijk falen is nooit volledig uit te sluiten, maar door een goede opleiding kunnen veel fouten worden voorkomen. Vakwijs zorgt ervoor dat cursisten hun kennis op de juiste manier toepassen en biedt zoveel mogelijk individueel maatwerk.”

14

LASTECHNIEK

maar t 2016

Justin Balkaran wordt via Goflex opgeleid tot allround lasser Cofely West Industrie in Dordrecht heeft voor de instroom van jong talent de samenwerking gezocht met Goflex. Elk jaar starten er gemiddeld tien tot twaalf nieuwe Goflex’ers om de groep lassers en fitters van Cofely aan te vullen. Ze starten in de zogenaamde leerschool, een interne bedrijfsschool in de shop van Cofely. Het is een continue carrousel die ervoor zorgt dat er voldoende technici met grote toegevoegde waarde voor het bedrijf worden opgeleid. door Jolanda de Greef fotografie Fotostudio Barendrecht

J

ustin Balkaran (22) is een van de leerlingen die het opleidingstraject tot Allround Lasser volgt. “In eerste instantie deed ik beveiliging, en daarvoor de koksopleiding, maar dat ging niet zo goed. Ik zat thuis te niksen, tot mijn stiefvader mij wees op het vak lassen. Ik had er nog helemaal geen beeld bij, maar toen heb ik wat gegoogeld en werd mijn interesse gewekt. Tijdens de testdag in het sollicitatietraject bij Goflex wist ik echt dat ik dit wilde doen, en de kans om bij Cofely te starten in de leerschool greep ik met beide handen aan.”

Ervaring opdoen Justin was 19 jaar toen hij leerling-lasser werd bij Goflex. Eén dag in de week ging hij naar school op het Albeda College, waar hij met name leerde over lastechnieken en materialen. Vier dagen werkte hij in de leerschool en in de shop van Cofely. In twee jaar tijd doorliep hij de leerschool, en inmiddels heeft hij zijn mbo niveau 2 basislassen behaald. “Het eerste diploma is binnen, maar nu begint het pas echt. Nu gaat het erom ervaring op te doen in de shop en daarbuiten, diverse projecten en situaties

‘Misschien wil ik later wel leermeester worden’ Justin Balkaran (links) werkt onder toeziend (goedkeurend) oog van Ben Wouden, zijn leermeester bij Cofely in Dordrecht

mee te maken om steeds beter te worden. Snelheid maken, zekerder worden en alle certificaten halen.” Tijdens de opleiding heeft Justin de diploma’s TIG, MIG/MAG en elektrodelassen niveau 3 al behaald. Bij Cofely leert hij nu in alle posities te lassen en krijgt hij voor elke mijlpaal een certificaat uitgereikt. Het doel is om Justin in nog maximaal twee jaar op te leiden tot Allround Lasser.

Leermeester bij Cofely Leermeester in de leerschool bij Cofely is Ben Wouden. “Een rechtvaardige, strenge en vakkundige man”, volgens Justin. “Ik leer ontzettend veel van hem en heb al veel aan hem te danken.” De werkwijze van Ben spreekt Justin aan. “Hij laat de leerlingen zelf het vak ondervinden; leren door te doen. Ik hoef niet zoveel dagen naar school, maar leren in de praktijk past beter bij mij.” Naast het leren van de leermeester heeft de groep leerlingen ook veel aan elkaar. Er heerst een competitieve maar collegiale sfeer en de jongens werken nauw samen. Justin: “Als ik zelf even niets te doen heb, loop ik ook naar de leerschool om mijn hulp aan te bieden.”

Coaching door Goflex Naast zijn leermeester bij Cofely heeft Justin ook een coach bij Goflex. Coaching door Goflex houdt in dat Justin wordt bijgestaan in het opdoen van werknemersvaardigheden, maar ook dat hij gestimuleerd wordt in zijn persoonlijke ontwikkeling. De coach komt regelmatig langs op de werkplek in Dordrecht om de voortgang te bespreken. “Mijn coach van Goflex begeleidt mij in het opleidingstraject. Ik kan bij hem met al mijn vragen terecht, van persoonlijk tot werkinhoudelijk”, vertelt Justin. “Mijn coach houdt mij scherp en geeft mij regelmatig lastige opdrachten om mezelf te verbeteren.”

Afwisseling “Het is elke dag volle bak lassen. De afwisseling zit in de verschillende projecten. Ik wil mezelf steeds blijven verbeteren en mijn snelheid vergroten. Het moeilijkst vind ik nu nog het lassen in positie HL-045 in MIG/MAG-lassen; dan gaat alles automatisch en komt het aan op de juiste instellingen.” Aankomend jaar heeft Justin zichzelf als doel gesteld alle certificaten en diploma’s te behalen en in alle lasposities te kunnen lassen. In de toekomst zou hij het leuk vinden om ook ervaring in het buitenland op te doen. “En misschien wil ik daarna wel leermeester worden.”

15

LASTECHNIEK


LASTECHNIEK

maar t 2016

Aart van Hemert, lasdocent bij Vakwijs Opleidingen ‘Leren lassen betekent veel ervaring opdoen’ dige humor. Verder zorgt hij er altijd voor dat er gewerkt kan worden in een goede leeromgeving die netjes, schoon en veilig is en waar gebruik wordt gemaakt van goede apparatuur.

Aart van Hemert (55) werkt al ruim 25 jaar als lasdocent. Daarvoor werkte hij als lasser. “Ik volgde een cursus bij Centrum Vakopleiding voor Volwassenen, toen de manager daar mij als assistent-lasdocent vroeg. En dat leek mij wel wat!” Vervolgens gaf hij jarenlang lascursussen bij Vakopleiding Techniek Cuijk. Sinds 7,5 jaar werkt Aart bij Vakwijs, waar hij via een open sollicitatie terecht is gekomen. “Vakwijs was nog maar net in de lucht, maar het concept sprak mij direct aan; ik zag het als een uitdaging om bij een startend bedrijf te gaan werken.” 16

Aart van Hemert kijkt Justin op de TIG-toorts

door Jolanda de Greef, foto: Fotostudio Barendrecht

A

art is dé lasdocent van Vakwijs. Hij werkt landelijk op diverse vestigingen van Vakwijs maar ook bij bedrijven zelf, waar hij de zogenaamde incompany-cursussen verzorgt. “Het is heel leuk om op verschillende locaties te werken met een diversiteit aan cursisten.” Die cursisten zijn bijvoorbeeld medewerkers van technische bedrijven die bijgeschoold worden of hun niveau willen verhogen om zo beter of breder inzetbaar te zijn. Maar ook particulieren: van starters en hobbyisten tot ervaren lassers. “Ik heb introductiecursussen gegeven aan een trauma-arts, een kaakchirurg en aan kunstenaars. Op hoger niveau kom ik specialisten tegen waar ik zelf weer veel van kan leren.”

Van beginners tot gevorderden Vakwijs heeft een breed aanbod aan lasopleidingen. Aart geeft cursussen in alle lastechnieken: TIG, MIG/MAG, BMBE en Autogeen. Van introductiecursussen voor beginners tot handvaardigheidopleidingen op niveau 4. Lascursussen zijn hoofdzakelijk praktische lessen gecombineerd met de nodige theorie maar altijd met de focus op handvaardigheid. “Een cursus gaat altijd door. Soms geef ik les aan een hele groep op verschillende niveaus en met verschillende lastechnieken. Maar het komt ook voor dat ik individueel les geef.”

De docent Aart Cursisten kunnen van Aart verwachten dat er een enthousiaste, gedreven docent staat met vakkennis en de no-

“Leren lassen betekent veel ervaring opdoen. Het vraagt discipline van de cursist om tien keer eenzelfde las goed te doen. Kwaliteit staat bij mij hoog in het vaandel. Ik probeer elke cursist op de juiste manier te stimuleren.” Maar Aart is ook duidelijk in zijn verwachtingen van de cursisten. “Van hen verwacht ik de juiste motivatie en inzet. Ik wil het onderste uit de kan halen maar ben ook eerlijk. Gaat het niet, dan vertel ik het ook.” Al met al krijgt Aart veel energie van het vak. “Als je mij hoort zingen, ben ik in mijn nopjes.”

Voldoening Bij elk examen van een cursist doet Aart ook een beetje examen. “Ik ben altijd gespannen”, vertelt hij. “Natuurlijk wil ik een intensieve cursus goed afsluiten. Het is ook voor mij weer een test.” Als een cursist niet slaagt dan is dat uiteraard jammer, maar dan evalueert Aart samen met de cursist en de examinator het examenstuk en bekijken ze wat er beter kan, om zo het herexamen wel te halen. “Uiteindelijk gaat het om het resultaat, het behalen van een lasdiploma. Dat, en de enthousiaste reacties van de cursisten, zorgen ervoor dat ik er plezier in heb en houd.”

17

LASTECHNIEK

L ASWEDSTRIJDEN VOOR VMBO -LEERLINGEN - maar t 2016

maar t 2016

LASTECHNIEK

Voorronde Beste jonge lasser van Nederland

‘Presteren

onder druk is altijd goed’

De voorrondes van de verkiezing tot ‘Beste jonge lasser van Nederland’ zijn in volle gang. Lastechniek volgde op 17 februari de voorronde in regio West. In Rozenburg namen negentien vmbo-leerlingen het tegen elkaar op in de strijd om een finaleplaats.

door Jaap van Sandijk, fotografie Anita Baars, EQIN

M

et de trainingslocatie van EQIN Opleidingen, middenin het haven- en industriegebied Botlek, had het NIL een inspirerende plek voor de krachtmeting tussen de jonge lassers uitgezocht. Omgeven door petrochemische- en (tank)opslagbedrijven zetten de vmbo’ers hun beste beentje voor om een plaats in de landelijke finale te bereiken. Van zowel de MAG- als de BMBE-lassers gaan de twee besten door naar de eindstrijd. Tijdens de voorrondes leggen de deelnemers een praktijkexamen NIL-niveau 1 af. Iedereen die hiervoor slaagt gaat dus met het praktijkdiploma NIL 1 naar huis. En dat is winst – ook als je je niet weet te plaatsen voor de eindstrijd.

Hoeklashoogte Voorafgaand aan het startsignaal vertellen NIL-examinatoren Ed Groenendijk en Klaas van Spelden waar ze bij de beoordeling goed op zullen letten. “We kijken heel scherp naar de hoeklashoogte”, waarschuwt Van Spelden. “Je las moet goed in de hoek liggen en schoon zijn.” Dan begint de strijd. De jonge lassers gaan naar de cabines en storten zich op hun werkstuk. Docenten mogen niet mee en blijven achter in de nabijgelegen zaal. Het werkstuk moeten de leerlingen volledig zelfstandig maken. Communicatie met de docent is uit den boze.

Competitie Terwijl de jonge talenten zich buigen over hun examenopdracht raken in de nabijgelegen ruimte de docenten met elkaar in gesprek. Daarbij vloeit de koffie rijkelijk. De gesprekken gaan over de competitie van het NIL en het lasonderwijs. De docenten vertellen dat ze de NIL-verkiezing onder hun leerlingen flink stimuleren. Op verschillende scholen is het zelfs noodzakelijk om een eigen voorronde te organiseren om zo de kandidaten voor de regionale

18

NIL-voorrondes te kunnen selecteren. Het IJsselcollege in Schiedam bijvoorbeeld organiseerde onderlinge wedstrijden waarin vier leerlingen hun beste twee werkstukken moesten laten zien. De beste twee mochten naar de regionale voorronde. Lasdocent Gert-Jan Bras: “Wij doen al zo’n acht jaar met veel plezier mee aan deze verkiezing. Ik vind het belangrijk dat leerlingen met elkaar in competitie zijn en onder druk moeten presteren. Daar leer je van en dat is altijd goed.”

Ruiken, voelen, proeven De belangstelling voor (las)techniek in het onderwijs groeit, al is het mondjesmaat, zeggen de docenten. Maar ja, ga er als docent maar aan staan om bij een veertienjarige een onbekend vak onder de aandacht te krijgen. “Ik vind: het is ruiken, voelen, proeven”, zegt Kees Komen, teamcoach en decaan van het Tabor College, locatie d’Ampte, in Hoorn. “In het eerste jaar vragen we van de leerlingen: wie ben je en wat kan je? We bieden vaardigheden aan die ze in zogeheten talentlijnen doorontwikkelen. In het tweede jaar doen ze tien weken ervaring op in bijvoorbeeld de bouw of de metaal.” Techniek is van oudsher een van de sterke kanten van deze school, die zeven jaar geleden een radicale keus maakte. Theorie- en praktijkruimten zijn samengebracht op één techniekplein, waar het een bedrijvigheid van jewelste is. “Je hoort de lasboxen, je ruikt de motoren”, aldus Komen. “Daar is het ook ruiken, voelen, proeven. Vanaf het tweede leerjaar kunnen onze vmbo’ers kennis maken met techniek. We gaan ook op bedrijfsbezoek en nodigen ouders met een technisch beroep uit als gastdocent. Zo krijg je ze warm. Techniek is de laatste jaren sterk gegroeid bij ons, vooral elektrotechniek. Metaal heeft wat meer tijd nodig, maar inmiddels weten de leerlingen ook deze beroepstak te vinden.”

19

LASTECHNIEK

L ASWEDSTRIJDEN VOOR VMBO -LEERLINGEN - maar t 2016

Theorie struikelblok Theorie is voor veel leerlingen een struikelblok, daarover zijn de docenten het eens. “Leerlingen zijn snel afgeleid, kunnen dingen moeilijk onthouden”, zegt Jacco van den Berg. Hij geeft lascursussen op (onder meer) Praktijkschool Het Segment in Gouda. Richard Evenwel, docent (las)techniek aan het Life College in Schiedam, valt zijn collega bij. “Vier van de tien zakken op de theorie. Taalgebruik – met name moeilijke woorden – zijn vaak een probleem.” Moet de theorie dus maar makkelijker worden gemaakt? “Nee, er moet meer tijd aan worden besteed”, vindt Evenwel. Van den Berg ziet vooral kansen in technische hulpmiddelen. Die kunnen helpen theorie inzichtelijker te maken. “3D is heel belangrijk bij het visualiseren van bijvoorbeeld tekeninglezen. En YouTube is een zegen voor ons. Dat gebruiken we heel veel.” Hij lacht: “Zo veel, dat de school hiervoor speciaal een nieuwe server aanschaft!”

maar t 2016

ERKENDE OPLEIDINGEN NEDERL AND

LASTECHNIEK

Erkende opleidingsinstellingen per 18 februari 2016 International Welding Engineer (IWE) EQIN Lasopleidingen, Rotterdam Hogeschool Utrecht, Utrecht

contactpersoon: Dhr. K. de Hoog | [email protected] contactpersoon: Mevr. L. Kok | [email protected]

International Welding Technologist (IWT) DKD Lasopleidingen, Joure DTO Dielemans Technische Opleidingen, Breda EQIN Lasopleidingen Rotterdam, Velsen-Noord, Weert Hogeschool Utrecht, Utrecht Kumoweld B.V., Assen Lastechniek Oost, Hengelo ROC Friese Poort, Drachten TSH Vakopleidingen, Emmen

contactpersoon: Dhr. R. Dekker | [email protected] contactpersoon: Dhr. P. Dielemans | [email protected] contactpersoon: Dhr. K. de Hoog | [email protected] contactpersoon: Mevr. L. Kok | [email protected] contactpersoon: Dhr. F. Baas | [email protected] contactpersoon: Mevr. R. Deen | [email protected] contactpersoon: Dhr. A. van der Lei | [email protected] contactpersoon: Dhr. S. Rumahloine | [email protected]

De belangstelling voor (las)techniek in het onderwijs groeit, al is het mondjesmaat, zeggen de docenten. Maar ja, ga er als docent maar aan staan om bij een veertienjarige een onbekend vak onder de aandacht te krijgen. Tevreden Inmiddels is de ochtendlichting klaar met het werkstuk. Bij docent Jacco van den Berg pingelt de smartphone. “Ziet er goed uit”, reageert hij tevreden. Eén van zijn leerlingen heeft een foto van zijn werkstuk geappt. Ondanks het verbod van de jury is er dus toch contact tussen leerlingen en docenten. Techniek en technologie maken veel mogelijk. De examinatoren komen met de uitslag. “We hebben streng en onpartijdig gekeken”, spreekt Groenendijk. Over het niveau zijn de examinatoren tevreden. “Er is in de juiste posities gelast. Maar we hebben wel een tip voor de aanwezige opleiders: let op de hoeklashoogtes! Maak daar werk van en de cijfers vallen de volgende keer nog hoger uit.” Na de lunch stapt een tweede groep het strijdperk in. Daarin het enige meisje van de voorronde, de vijftienjarige Malika Meijsen van het IJsselcollege. Net als veel andere kandidaten geeft zij aan ‘gezonde spanning’ te hebben. Maar dat is in haar geval niet erg. “Bij mij werkt dat in mijn voordeel”, zegt ze zelfverzekerd. Ze heeft op school voor lastechniek gekozen omdat ze er rustig van wordt. “En je kunt jezelf makkelijk en snel beoordelen.” Of ze later ook echt lasser wordt weet ze nog niet. Het ontwerpen van schepen lijkt haar ook wel wat. “Maar dat ik straks kan lassen is wel prettig, daar heb je altijd wat aan.” En daaraan is geen woord gelogen.

20

International Welding Specialist (IWS) | International Welding Practitioner (IWP) De Groot Lasopleidingen, Breda DKD Lasopleidingen, Joure EQIN Lasopleidingen, Rotterdam Kumoweld, Assen Lastechniek Oost, Hengelo ROC Friese Poort, Drachten ROC Rivor, Tiel Summa Techniek, Eindhoven, Bladel TSH Vakopleidingen, Emmen Vakopleiding Techniek, Cuijk

contactpersoon: Mevr. A. Dirkzwager | [email protected] contactpersoon: Dhr. R. Dekker | [email protected] contactpersoon: Dhr. K. de Hoog | [email protected] contactpersoon: Dhr. F. Baas | [email protected] contactpersoon: Mevr. R. Deen | [email protected] contactpersoon: Dhr. A. van der Lei |[email protected] contactpersoon: Dhr. J. Adams | [email protected] contactpersoon: Dhr. P. Manders | [email protected] contactpersoon: Dhr. S. Rumahloine | [email protected] contactpersoon: Dhr. H. Schepers | [email protected]

Alleen IWP: EQIN Lasopleidingen, Velsen-Noord

contactpersoon: Dhr. K. de Hoog | [email protected]

International Welding Inspector (IWI) DTO Dielemans Technische Opleidingen, Breda EQIN Lasopleidingen, Rotterdam, Velsen-Noord, Weert Lastechniek Oost, Hengelo

contactpersoon Dhr. P. Dielemans | [email protected] contactpersoon: Dhr. K. de Hoog | [email protected] contactpersoon: Mevr. R. Deen | [email protected]

European Welding Coordinator Personnel (EWCP 1090-2), voorheen RWC Bedrijfstakschool Anton Tijdink, Terborg De Groot Lasopleidingen, Breda Hatek, Wateringen Kumoweld, Assen Lastechniek Europa, Nieuwegein SNS, Nieuwegein Solutions 2 Connect, Gorinchem Summa College, Eindhoven, Bladel

contactpersoon: Dhr. R. Smits | [email protected] contactpersoon: Mevr. A. Dirkzwager | [email protected] contactpersoon: Dhr. S. Achterberg | [email protected] contactpersoon: Dhr. F. Baas | [email protected] contactpersoon: Mevr. H. Kaspers | [email protected] contactpersoon: Dhr. F. Vasquez | [email protected] contactpersoon: Dhr. W. van de Graaf | [email protected] contactpersoon: Dhr. P. Manders | [email protected]

21

LASTECHNIEK

STROOMSCHEMA L AS- EN L ASKADEROPLEIDINGEN - maar t 2016

maar t 2016

LASTECHNIEK

© 2016 NIL - Nederlands Instituut voor Lastechniek - OPUS communicatie-ontwerp

22

23

LASTECHNIEK

ERKENDE OPLEIDINGEN NEDERL AND EN BELGIË - maar t 2016

GESL AAGD VOOR IWE, EEN PORTRET (1) - maar t 2016

vervolg erkende opleidingsinstellingen

‘De combinatie van werken met hoofd én handen bevalt mij uitstekend’

Lijmopleidingen (EAB, EAS, EAE) Hogeschool Rotterdam, Rotterdam Lijmacademie (EAB en EAS), Gilze-Rijen

contactpersoon: Dhr. M. Kolle | [email protected] contactpersoon: Dhr. A. Knottnerus [email protected]

Raillasopleidingen Raillasschool Nederland (EAWRJ, EAWRR en EAW), Vianen

contactpersoon: Dhr. Werner Smakman [email protected]

European Thermal Sprayer (ETS) Vereniging Thermisch Spuiten (VTS), Vlaardingen contactpersoon: Dhr. R. Vedder | [email protected]

Handvaardigheidopleidingen niveau 3 en 4 (HVO 3 en 4) Albeda College, Metaaltechniek Rotterdam Bedrijfstakschool Anton Tijdink, Terborg Bronckhorst Lasopleidingen, Harderwijk De Groot Lasopleidingen, Breda Haprotech Lasopleidingen, Velsen-Noord Kumoweld B.V., Assen Lastechniek Europa, Nieuwegein Lastechniek Oost, Hengelo Perk Lasschool, Zaandam ROC De Leijgraaf, Veghel ROC Rivor, Tiel SBC Sasbout Vosmeer, Delft Tetrix Bedrijfsopleidingen, Den Helder - Heerhugowaard

contactpersoon: Dhr. A. Kruithof | [email protected] contactpersoon: Dhr. R. Smits | [email protected] contactpersoon: Dhr. T. Bronckhorst | [email protected] contactpersoon: Mevr. A. Dirkzwager | [email protected] contactpersoon: Dhr. R. Brand | [email protected] contactpersoon: Dhr. F. Baas | [email protected] contactpersoon: Mevr. H. Kaspers | [email protected] contactpersoon: Mevr. R. Deen | [email protected] contactpersoon: Dhr. P. Muntjewerff | [email protected] contactpersoon: Dhr. L. Oerlemans | [email protected] contactpersoon: Dhr. J. Adams | [email protected] contactpersoon: Dhr. H. Pruisken | [email protected] Foto: Robert Koelewijn

Goedgekeurde IIW-EWF opleidingen in België per 01-01-2016 Belgisch Instituut voor Lastechniek (BIL), Brussel: IWE, IWT, IWS, EWCP 1090-2, IWI-C CPE-HN, Charleroi: IWT, IWS, IW (International Welder) en IWI-C Iris Tech+, Brussel: IW KU Leuven Campus De Nayer, Sint-Katelijne Waver: IWE Lascentrum Arrondissement Mechelen, Sint-Katelijne-Waver: IW Technifutur, Seraing: IWE, IWT, IW, EAS (European Adhesive Specialist) EWCP 1090-2 VCL (VervolmakingsCentrum voor Lassers), Brussel: IW, MMA-Diver Welder VDAB (Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding), Antwerpen, BeverenRoeselare, Brugge, Haasrode, Hasselt, Ieper, Peer, Sint-Katelijne-Waver, Vilvoorde, Wondelgem: IW

De contactgegevens van alle opleidingsinstellingen zijn op te vragen bij de Belgische Vereniging voor Lastechniek, Brussel, T 0032 (0)2 260 11 70. Daar kunt u ook terecht voor nadere informatie over alle erkende lasopleidingen. www.bvl-abs.be

24

De 27-jarige Mark Wille ontdekte zijn passie voor het lassen toen hij op zijn 17e in zijn vrije tijd ging werken bij Willteco (tegenwoordig Allrig) in Broek op Langedijk. Na de volwassenen-havo koos hij voor de Hogere Zeevaartschool, een praktische hbo-opleiding, waar hij werd voorbereid op het werken in een machinekamer. Twee langdurige stages op zee maakten duidelijk dat dit toch niet was wat hij wilde. Mark besloot fulltime voor Willteco te gaan werken en zich te specialiseren in de lastechniek. In december 2015 mocht hij zijn IWE-diploma in ontvangst nemen.

contactpersoon: Dhr. D. Aris | [email protected]

Pure concentratie

• • • • • • • •

LASTECHNIEK

“Het lassen wordt een ‘bijzonder proces’ genoemd, en dat is het ook”, vertelt Mark, als hij uitlegt waarom hij zo gefascineerd is door het lassen. “Je maakt een complete verbinding in het materiaal, het vergt pure concentratie en is tegelijk heel rustgevend om te doen.” Mark heeft, zo vertelt hij, vooral veel geleerd van oudere collega’s met passie voor het vak. Maar naast de praktijk van het lassen wilde hij tot in detail alles weten over de theoretische achtergronden. “Wanneer en waarom moet je voorwarmen? Wat is de invloed van materiaalsoort en leveringscondities op het lassen? Om antwoord te krijgen op dit soort vragen en om mijn kennis verder te verdiepen, ben ik begonnen met de IWE-opleiding.” Mark deed er anderhalf jaar over om zijn opleiding te voltooien. Zijn werk bij Allrig, een servicebedrijf in de 24-uursindustrie en offshore-industrie, is in de loop der jaren heel veelzijdig geworden. Regelmatig reist hij de wereld over voor reparaties. Zo was hij pas geleden nog een klus aan

het voorbereiden voor een pootreparatie van een booreiland in Maleisië. “Naast uitvoerende laswerkzaamheden ben ik betrokken bij het oplossen van lastechnische problemen en het uitvoeren van reparaties: van werkvoorbereiding tot en met uitvoering. Die combinatie van werken met hoofd én handen bevalt mij uitstekend.”

Doorgroeien Inhoudelijk vond Mark de IWE-opleiding behoorlijk pittig. “Zeker als je vanuit de werkplaats komt, is het allemaal erg theoretisch. Wat mij betreft zou er binnen de opleiding nog wat meer aandacht mogen zijn voor de beroepspraktijk van de laspraktijkingenieur. We hebben wel een aantal cases behandeld, maar dat mogen er wat meer zijn, vind ik.” Onlangs is Mark begonnen met de opleiding IWI-C. “Ik ben blij met mijn praktijkervaring, maar daarnaast wil ik me graag blijven verdiepen in vakkennis. Van mijn werkgever krijg ik gelukkig de ruimte om mijzelf te blijven ontwikkelen en door te groeien.”

25

LASTECHNIEK

NDO EN INSPECTIE - maar t 2016

Groeiende behoefte aan hoger gekwalificeerd NDO- en inspectiepersoneel De las- en de NDO-wereld zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. NDO (niet-destructief onderzoek) biedt inzicht in de kwaliteit van lasverbindingen en zegt iets over de oppervlaktegesteldheid van een object. Niet alleen tijdens de nieuwbouwfase, maar ook tijdens gebruik. Om complexe inspectieproblemen op te kunnen lossen en de integriteit van installaties te kunnen waarborgen, is er een steeds grotere behoefte aan gespecialiseerd onderwijs en hoger gekwalificeerd personeel. door Eva Voorrecht, Applus RTD, met dank aan Michel Grijpink, Hogeschool Utrecht

M

eten is weten. Kennis is troef als het gaat om het beheersen van risico’s en het duurzaam opereren als organisatie. Eigenaren van werktuigbouwkundige installaties moeten hun assets integer houden om hun positie in het mondiale speelveld te kunnen behouden. Kennis van de staat waarin de assets verkeren is essentieel om de integriteit te waarborgen. Mede daarom worden niet-destructief onderzoek en inspectie alleen maar belangrijker voor bedrijven in de olie- en gasindustrie, de (petro-)chemie en de energie-industrie, om maar enkele grote industrietakken te noemen. Kostenefficiënt, duurzaam en veilig werken zijn belangrijke speerpunten voor alle industriële bedrijven.

Vakspecialist niveau 3 Een van de manieren om kostenefficiënt en veilig te werken is het inzetten van slimme onderzoekmethoden die de ‘Total Cost of Ownership’ (TCO) kunnen verlagen, door bijvoorbeeld de levensduur van objecten te verlengen. Of door lasnaden efficiënter te onderzoeken met niet-destructieve onderzoekmethoden. Om dit te bereiken zijn vakexperts van groot belang. Daarom wordt de vraag naar hoog opgeleide NDO-specialisten op niveau 3 steeds groter. De opleiding voor vakspecialist NDO niveau 3 is een opleiding op post-hbo-niveau. Ruud Helderop, Manager Training en Opleiding bij Applus RTD: “Niet-destructief onderzoekers op niveau 3 hebben, wanneer zij een persoonscertificatie hebben ontvangen volgens de ISO 9712 norm, de bevoegdheid de juiste methode voor een inspectieprobleem te kiezen. Daarnaast heeft de NDO’er van niveau 3 de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van

26

het onderzoek, alsmede voor de interpretatie van de meetresultaten.”

maar t 2016

LASTECHNIEK TECHNOLOGY FOR THE WELDER’S WORLD.

druk. Om deze objecten te vervaardigen en in stand te houden, moet hun toestand (gedurende de gehele levensduur van de asset) voortdurend worden vastgelegd door middel van inspecties en onderzoek. Om dit op verantwoorde wijze uit te voeren zijn goed opgeleide deskundigen nodig. In Nederland kan men zich kwalificeren op IKT (Inspectie- en Keuringstechnieken) niveau 2 en niveau 3. Inspecteurs op IKT niveau 3 zijn bevoegd om naast het uitvoeren van inspecties ook inspectieplannen en procedures te schrijven.

McCor approved

Krachtig, robuust en flexibel: ABIMIG® WT. Hoog performante vloeistofgekoelde pistolen met snel wisselbare hals

Combinatie IWT en IKT 2 Naast de lastechnische kaderopleidingen IWE (International Welding Engineer) en IWT (International Welding Technologist) biedt de Hogeschool Utrecht ook de opleidingen IKT 2 en IKT 3 aan, waarbij de opleidingen IWT en IKT 2 deels geïntegreerd worden aangeboden. Ruud Helderop: ”Bij deze opleidingen worden ook specialisten uit de praktijk ingezet; Applus RTD levert specialisten uit haar eigen organisatie die vakken doceren bij deze opleiding. Als Applus RTD zijn wij er trots op om met onze expertise een bijdrage te leveren.”

■

Slechts 3 types met capaciteit van 350 tot 600A

■

Onovertroffen verhouding capaciteit /grootte

■

Snel wisselbare en positioneerbare zwanenhals

■

Groot aantal zwanenhalzen met aangepaste geometrie

Persoonscertificaat Voor sommige inspectieproblemen of situaties volstaat een standaardprocedure of werkinstructie niet. Ook voor het schrijven van specifieke procedures en werkinstructie kan een onderzoeker op niveau 3 worden ingezet. Helderop: ”De opleiding NDO niveau 3 kan worden gevolgd bij de Hogeschool Utrecht. Op basis van specialistische expertise wordt het opleidingsprogramma samen met Applus RTD Training en Opleiding uitgevoerd. Al enige jaren werken beide organisaties nauw samen.” Uitgangspunt is volgens Helderop het aanbieden van een kwalitatief zo hoogwaardig mogelijke opleiding. “Hierin is deze opleiding uniek te noemen in de NDO-wereld. Cursisten krijgen naast de persoonscertificatie de mogelijkheid om een post-hbo-diploma te behalen. Met dit diploma hebben zij een belangrijke toegevoegde waarde in bijvoorbeeld de wereld van de lastechniek. De kandidaten kunnen zich daarnaast kwalificeren door middel van een persoonscertificaat via Stichting Hobéon SKO.”

Inspectie- en Keuringstechnieken Naast het NDO worden ook inspecties steeds belangrijker bij de kwaliteitscontrole van zowel nieuwe producten als bestaande assets. In de petrochemische industrie, de staalbouw en de offshore wordt gebruikgemaakt van complexe constructies en insluitsystemen, al dan niet onder

Tot slot De kwaliteit en integriteit van assets en lasverbindingen moet gewaarborgd zijn. Om te bepalen in welke staat installaties verkeren, moeten deze met regelmaat worden onderzocht. Hiervoor is het vereist om goed gekwalificeerd personeel in te zetten, zodat complexe vraagstukken kunnen worden ondervangen en de integriteit wordt gewaarborgd. Alleen hierdoor zal de Nederlandse industrie haar concurrentiepositie kunnen behouden.

27

LASTECHNIEK

WORLDSKILLS - maar t 2016

Olympische Spelen voor lassers Meedoen aan de laswedstrijden van WorldSkills vergt meer dan een goede hand van lassen. De deelnemers moeten in staat zijn om onder grote druk te presteren en flexibel om te gaan met allerlei onvoorziene problemen. Richard Roolvink en Leroy De Ryck vertellen over dé laservaring van hun leven in São Paulo.

door Margriet Wennekes, met dank aan Aa-Dee Staalbouw Schijndel voor de gastvrije ontvangst

H

et voelde een beetje als de Olympische Spelen: de saamhorigheid binnen de landenteams, de gedeelde passie voor een bepaalde tak van sport, de indrukwekkende openingsceremonie, de medailles, … Leroy De Ryck (22) uit Kruibeke en Richard Roolvink (19) uit Hengelo kijken met veel plezier terug op hun deelname aan WorldSkills in Sao Pãulo, Brazilië, afgelopen zomer. Ze hebben er de tijd van hun leven gehad, en enorm veel geleerd. Beide jonge lassers hadden er graag een vrije middag voor over om te komen praten over hun ervaringen rondom het grootste internationale evenement voor jonge vakmensen. We zijn voor ons interview te gast bij Aa-Dee Staalbouw in Schijndel, waar we gastvrij ontvangen worden door operational manager Reyndert van Aspert. Aan de vergadertafel, voorzien van koffie en frisdrank, komen de tongen al snel los. “De ervaring om met zoveel mensen van over de hele wereld dezelfde passie te delen, dat is onvergetelijk. Ook al versta je de talen niet, er hangt een sfeer van vakmensen onder elkaar, en dat voel je.”

Robots Leroy en Richard hebben in São Paulo een prestatie van formaat geleverd, door van de 40 deelnemende landen als 19e respectievelijk 14e te eindigen op de wereldranglijst. Ze hebben het moeten opnemen tegen Aziatische deelnemers die drie tot vier jaar lang, dag in dag uit getraind hebben, met als enige doel om hier medailles te winnen. “Het leken wel robots. Vooral de deelnemers uit China, Chinees Taipei, Korea en Thailand staan onder grote druk. Tijdens de wedstrijden werden er camera-opnamen gemaakt van de best presterende landen, en die beelden gebruiken ze voor hun toekomstige deelnemers om van te leren.” Voor Leroy in België zag het voorbereidingstraject voor

28

deelname aan WordSkills er heel anders uit. In slechts negen weken werd hij klaargestoomd voor het leveren van zijn topprestatie. “Het was een intensieve trainingsperiode bij VCL, waarin ik acht uur per dag oefende, onder permanente begeleiding van expert Raf Colle. Door tijdens de selectiedag als beste te eindigen, plaatste ik mij rechtstreeks voor deelname aan WorldSkills. Gelukkig verleende mijn werkgever, Stork, alle medewerking.” Richard Roolvink doorliep een langer, maar minder intensief voortraject van in totaal anderhalf jaar. Naast zijn werk voor een plaatwerkbedrijf oefende hij in zijn vrije tijd in de verschillende lasprocessen. “Ik heb mezelf veel moeten aanleren, zoals elektrodelassen en het TIG-lassen van rvs en aluminium. Ik kreeg wel training van Edwin Mabelis, de expert die alle Nederlandse kandidaten begeleidde, maar die zag ik maar één keer per maand, vanwege de lange reistijd. Hij woonde in Zeeland.” Het vele oefenen wierp zijn vruchten af en Richard wist na de voorrondes door te dringen tot de Nederlandse finale van de Vakkanjers, waar hij Nederlands kampioen werd. Daarmee verdiende hij zijn ticket voor deelname aan WorldSkills.

LASTECHNIEK

maar t 2016

apparatuur getraind, maar toch was er een groot verschil met het lassen in België. “De stroom was geregeld via generatoren en die konden het enorme verbruik gewoon niet aan. De instellingen die we opgeschreven hadden klopten niet meer, en die hebben we allemaal moeten aanpassen. Dat zorgde wel voor een beetje paniek.”

15 elektroden Een ander probleem was dat elke lasser niet meer dan 15 elektroden tegelijk mocht meenemen naar de lascabine. “Er lag een tafel vol nieuwe elektroden, maar uit angst voor verspilling mocht je er niet meer dan 15 meenemen naar je cabine. Dat betekende heel vaak op en neer lopen, en dan was je weer uit je concentratie.” Ook gebeurde het dat een expert uit een concurrerend land ineens de cabine binnenkwam om de lasafzuigkap een beetje ‘beter’ te han-

gen. “Als dat één keer gebeurt is dat tot daaraan toe, maar als dat vaak gebeurt, ga je je daaraan ergeren en ook dat brengt je natuurlijk uit je concentratie.” Europeanen kunnen zich volgens Leroy en Richard overigens wel het best aanpassen op het moment dat er iets tegenzit of aangepast moet worden. Richard: “De inrichting van de lascabine bijvoorbeeld. Ik laat alles gewoon staan zoals het staat, maar de deelnemers uit Brazilië, Korea en China verplaatsen alles, zodat het precies staat zoals ze het gewend zijn. Het eerste wat ze doen is de stoel eruit gooien en de tafel laag zetten, zodat ze op de grond of op hun knieën kunnen zitten lassen.”

Twee minuten over De te maken werkstukken zijn van tevoren bekend, maar elke deelnemer krijgt pas vlak voor de wedstrijd te horen

Profiel Naam: Richard Roolvink Land: Nederland Leeftijd: 19 jaar Werk: lasser bij Apparatenbouw Ootmarsum Richard behaalde voor Nederland de 14e plaats tijdens WorldSkills 2015 in São Paulo en verdiende met 519 punten een Medaillon for Excellence

Problemen oplossen Ondanks alle voorbereidingen en het vele oefenen bleken de omstandigheden tijdens de wedstrijden toch anders, wat veel vergde van het aanpassingsvermogen van de deelnemers. “Eigenlijk ben je de hele dag bezig met het oplossen van problemen, want er gaat van alles fout”, vertelt Richard, en hij geeft een voorbeeld. “De apparatuur waarmee ik geoefend had, bleek toch van een ander type dan de apparatuur op de wedstrijdvloer. Dat betekende dat ik mijn stroombron anders moest instellen dan ik gewend was. Ik heb alles 2 volt hoger moeten lassen, wat voor mijn gevoel heel gek was.” Leroy had wel met dezelfde

Profiel Naam: Leroy De Ryck Land: België Leeftijd: 22 jaar Werk: lasser bij Stork in Antwerpen Leroy behaalde voor België de 19e plaats tijdens WorldSkills 2015 in São Paulo en verdiende met 510 punten een Medaillon for Excellence

29

LASTECHNIEK

WORLDSKILLS - maar t 2016

OM HET HOEKJE LASSEN?

Leroy en Richard halen bij Aa-Dee Staalbouw in Schijndel herinneringen op aan hun avontuur in São Paulo

welke lasnaad in welke positie met welk proces gelast moet worden. “Je hebt bijvoorbeeld vier opties voor het lassen van een bepaalde V-naad van 16 mm”, vertelt Leroy. “Stapelend of uit de zij, met elektrode of met MAG. De experts beslissen op dat moment pas wat je moet gaan doen. We hebben daar wel op getraind, door alle lasnaden in elk proces te oefenen.” Richard vult aan: “De beslissing van de experts heeft ook invloed op de volgorde van werken. In ons werkstuk kwamen zeven lassen samen op een plek. Dan moet je wel weten wat de beste volgorde is, afhankelijk van de processen waar je mee moet werken.” De deelnemers staan behoorlijk onder tijdsdruk, wat inhoudt dat ze in totaal 18 uur krijgen voor het maken van zeven werkstukken. “Ik had serieus maar twee minuten over”, vertelt Richard. De Hengelose lasser geeft nu zelf training aan toekomstige deelnemers aan de Skills. “Ik mag zelf niet meer meedoen, maar ik vind het leuk om mijn wedstrijdervaring in te zetten om anderen verder te helpen.” Leroy mag vanuit Skills Belgium nog wel meedoen, en hij probeert een plek te bemachtigen voor de komende EuroSkills in Göteborg.

Met onze range 7-assige robots komt u er WEL bij!

Bezoek ons op stand 11 B028

“Een enthousiaste docent die algemeen goed lasonderwijs. Ik heb een vrij goede school gehad, GTI Beveren, waar ze proberen jongeren te motiveren om een lasopleiding te kiezen. Ook bij VCL heb ik veel geleerd.”

Lasonderwijs

Teambuilding

Zowel Leroy als Richard zouden in de toekomst wel als lasdocent of lasinstructeur willen werken. Over het lasonderwijs in hun eigen land zeggen ze dat er veel afhangt van de leerkracht. Leroy: “Een enthousiaste docent die vakbekwaam is, geeft over het algemeen goed lasonderwijs. Ik heb een vrij goede school gehad, GTI Beveren, waar ze proberen jongeren te motiveren om een lasopleiding te kiezen. Ook bij VCL heb ik veel geleerd. Het is niet alleen maar werken, er wordt ook gelachen. Maar ze nemen je echt serieus en zoeken naar het verbeteren van minpunten.” Richard vertelt dat hij het meest heeft geleerd in de werkplaats van zijn bedrijf. “In mijn regio is een lasser vaak ook een fitter. Op school leer je dat vak niet echt in 1 à 2 uurtjes lassen per week. Nu ik werk bij een bedrijf waar alleen maar goede lassers zijn, leer ik pas echt goed lassen.”

Welke wijze raad hebben Leroy en Richard tot besluit nog voor jonge lassers die ook willen meedoen aan Skills? Leroy: “Je moet er vooral zelf achterstaan, want er wordt veel van je verwacht; het gaat niet enkel om lasvaardigheid. Als Belgische kandidaat ga je een paar keer op teambuilding, ook om erachter te komen hoe je reageert als je je minder prettig voelt.” Richard beaamt dat. “Je staat behoorlijk onder druk en daar moet je mee om kunnen gaan. In Nederland hebben we een assessment-dag waarbij je mentaal wordt voorbereid. Deze dag telt voor 20% mee bij de selectie. Stel doelen die realistisch zijn, zoals het behalen van een plek bij de eerste twintig. Je moet er rekening mee houden dat je niet kunt winnen. Een teamgenoot van mij had daar een hele mooie uitspraak over: ‘Rozen zijn rood, viooltjes zijn blauw, er is altijd een Aziaat beter dan jou.’”

30

T 0229 - 248484

vakbekwaam is, geeft over het

NIEUWE GE N ERA ATIE T BEDIE N I N GE N !

Exclusieve demonstratie op stand 10.C0174

www.plymovent.com www w.pl . ymovent.com

I www.rolan-robotics.com

LASTECHNIEK

maar t 2016

L ASMEESTERS - maar t 2016

LASTECHNIEK

Lastechniek ging in gesprek met twee docenten die terug kunnen kijken op een mooie en lange carrière in de lastechniek. We vroegen hoe zij in het lasonderwijs terecht zijn gekomen, wat ze het mooist vinden van hun vak, wat de belangrijkste veranderingen zijn geweest en wat hun aanbevelingen zijn ten aanzien van de toekomst.

door Margriet Wennekes, foto Bert de Jong

H

erman Pruisken (“mijn leeftijd is niet belangrijk”) vierde in januari zijn vijftigjarig jubileum als lasdocent. Onvermoeibaar, streng, maar met hart voor zijn leerlingen. Het grootste deel van zijn carrière was hij verbonden aan het Stanislascollege in Delft. Als docent, maar ook dertig jaar lang als adjunct-directeur. Daarnaast gaf hij in de avonduren les aan de deeltijd-lerarenopleiding voor vmbo- en mbo-docenten (lassen, plaatwerk en constructie/bankwerken). Herman Pruisken was een van de oprichters van de Stichting Bedrijfsgerichte Cursussen Sasbout Vosmeer, waaraan hij nog steeds verbonden is als coördinator. Ook geeft hij nog twee uur per week les aan de Laurentius Praktijkschool. Wim de Groot (56) zit vijfentwintig jaar in het lasonderwijs, waarvan de laatste twintig jaar als directeur van De Groot Lasopleidingen. Hij is onderwijzer én ondernemer in hart en nieren. Zijn bedrijf is inmiddels uitgegroeid tot De Groot Lastechniek, een middelgrote onderneming in Breda, die zich naast het verzorgen van lasopleidingen en certificeringen bezighoudt met het uitzenden van technisch personeel, en sinds kort ook het leveren van lasapparatuur en -toebehoren. Vanuit zijn betrokkenheid bij de kwaliteit van het lasonderwijs vervult hij in zijn vrije tijd al jaren de functie van voorzitter van de NIL Examencommissie voor Handvaardigheidopleidingen. Ook is hij lid van de Raad van Advies van het NIL.

Aan tafel met

75

Hoe bent u lasdocent geworden?

jaar

ervaring in het lasonderwijs 32

Herman Pruisken wist al vroeg dat hij het onderwijs in wilde. “Naast mijn werk bij Machinefabriek Reineveld begon ik op mijn zeventiende met een lerarenopleiding. Dat gebeurde in de avonduren en op zaterdag. Zodra ik mijn eerste onderwijsbevoegdheid had behaald, werd ik aangenomen op het Stanislascollege, als leraar smeden, vaktekenen, handvaardigheid en lassen. Ik vond het altijd belangrijk om mijn onderwijsaktes te halen. Toen de moderne lasprocessen hun intrede deden: MAG, TIG, enzovoort, ben ik dan ook meteen de diploma’s gaan halen om ook die lascursussen te kunnen geven.” Herman Pruisken onderhield altijd nauwe contacten met het bedrijfsleven. “Ik was de eerste die bedrijfsstages organiseerde in Ne-

derland, en daar ben ik best een beetje trots op. Destijds ontmoette ik veel weerstand, maar tegenwoordig zijn bedrijfsstages de normaalste zaak van de wereld.” Wim de Groot begon zijn loopbaan als loodgieter. “Ik had plannen om mijn eigen bedrijf te beginnen, maar de verdiensten waren laag: ik verdiende minder dan mijn vrouw, die werkte als tandartsassistente. Ik besloot te gaan werken als fitter bij Wescon, waar ik 400 gulden per maand meer ging verdienen. Toen ik 23 was dreigde ik mijn baan te verliezen door de economische recessie van begin jaren 80. Mijn baas bood aan om mij een lasopleiding te laten volgen. Sindsdien ben ik gefascineerd geraakt door de lastechniek en heb ik niets anders meer willen doen. Als lasdocent ben ik begonnen bij de bedrijfsschool van Machinefabriek Breda, waar ik vijf jaar laslessen heb gegeven aan meisjes, in het kader van een project om de instroom van vrouwen in de techniek te bevorderen. Toen het bedrijf in 1995 in financiële problemen kwam, werd de bedrijfsschool opgeheven. Dat was het moment om de uitdaging aan te gaan en zelf een onderneming te beginnen. Op 29 januari 1996 zijn we begonnen.”

Wat vindt u het mooiste van lesgeven? “Het mooiste is als je iets terugziet van jezelf”, vindt Wim de Groot. “Ik vind het wel een mooie gedachte dat elke lasser zijn eigen, herkenbare ‘handtekening’ heeft. Mensen komen blanco binnen, maar als je het goed doet, gaan ze weg met een handtekening. Ze hebben dan hun eigenheid als lasser ontwikkeld.” Herman Pruisken: “Je ziet dat sommige leerlingen erbovenuit stijgen. Dat geeft natuurlijk een kick hè? Maar je hoopt vooral dat ze allemaal slagen. Ik heb vandaag toevallig een leerling die herexamen komt doen, maar 90% van de leerlingen slaagt bij ons in één keer voor niveau 3 en 4. Het landelijk gemiddelde ligt op 50%. Dat goede resultaat hebben we te danken aan een keurkorps van lasdocenten uit het hele land. Zij organiseren extra avonden voor theorie en tekeninglezen.” Wim vult aan: “Het geeft vooral voldoening als je bijna de hoop hebt opgegeven dat een leerling ooit een diploma gaat halen, maar dat het dan toch lukt. Als de extra energie die je erin stopt toch zijn vruchten afwerpt.”

33

LASTECHNIEK

L ASMEESTERS - maar t 2016

Wat maakt iemand tot een goede lasdocent? Als lasdocent moet je vooral je vak verstaan, anders kom je niet over. Daarover zijn beide docenten het eens. Wim de Groot: “Zelf sta ik niet meer dagelijks voor de klas, maar ik moet af en toe wel invallen. In principe beheers ik elk proces nog.” Herman Pruisken: “Het is belangrijk dat je het goed weet over te brengen. Een goede lasser is niet per definitie een goede lasdocent. Een goede docent weet het maximale uit een leerling te halen en helpt vooral de zwakkeren.” Wim de Groot: “Je moet zien wat iemand verkeerd doet en dat goed kunnen uitleggen, om daar verbetering in aan te brengen. Naast smeltbadbeheersing is een goede lashouding belangrijk. Zo laat ik een rechtshandige leerling ook met links lassen, omdat je daarvan gemak hebt bij het lassen van moeilijke werkstukken.” Pruisken houdt er als docent bovendien een strakke discipline op na. Achter op de absentielijst heeft hij een aantal taken opgeschreven, zoals elektroden opruimen, slijpkast opruimen, prullenbak legen, boxen schoonvegen … “Elke leerling krijgt een taak toegewezen en ik spreek ze erop aan als die niet naar behoren is uitgevoerd. Zo weten mijn leerlingen precies waar ze aan toe zijn.”

Ook de leerlingen zijn veranderd. Volgens Herman hebben jongeren tegenwoordig veel meer aan hun hoofd. “Maar ik ga niet zeggen dat ze vroeger harder werkten dan nu.” Volgens Wim hebben leerlingen meer moeite gekregen met de theorie. “Leerlingen van nu zijn visueel ingesteld. Ik vergelijk het geven van theorie met een toneelspel: filmpje, plaatje en zo weinig mogelijk tekst.”

Herman Pruisken houdt er als docent bovendien een strakke discipline op na.

LASTECHNIEK

‘Ik weet van tevoren niet hoe mijn dag eruit zal zien’

Achter op de absentielijst heeft hij een aantal taken opgeschreven, zoals elektroden opruimen, slijpkast opruimen, prullenbak legen, boxen schoonvegen …

Hoe zou het lasonderwijs zich moeten ontwikkelen?

“Een groot verschil met vroeger is de prijs van de lasopleidingen. Sinds het lasonderwijs is geprivatiseerd is het bijna onbetaalbaar geworden”, begint Herman Pruisken. Verder wordt volgens hem in de laswereld veel te veel het accent gelegd op certificeren. “Ik snap die bedrijven wel; zij kijken naar hun portemonnee, maar het gaat ten koste van de kwaliteit. Lasopleidingen worden ook steeds korter.” Wim de Groot is het met zijn collega eens. “Als je het mij vraagt moet je eerst een goede theoretische basis meegeven en daarna pas certificeren. De theorie van het voorwarmen bijvoorbeeld. Veel lassers snappen dat niet. Maar ja, de klant bepaalt.” Herman Pruisken: “Er zijn natuurlijk ook goede lassers die gecertificeerd worden. Dat is geweldig, maar mijn zorg betreft het vooral het grote aantal zzp’ers dat zich alleen maar zo snel mogelijk laat certificeren.”

Wim de Groot: “Als ik het voor het zeggen had, zou ik elke lasser laten beginnen met niveau 1 en 2 elektrodelassen. De smeltbadbeheersing in alle posities met dat proces vergt zoveel vaardigheid: de stappen naar MIG/MAG en TIG zijn daarna veel gemakkelijker. Herman: “Ik zou autogeen lassen daar ook bij willen vermelden, als voorbereiding op het TIG-lassen. Maar als er iemand komt voor een opleiding MAG-lassen, dan leer je hem dat. Dat proces is nou eenmaal sneller en je doet daar niks aan. Maar belangrijker vind ik de uitspraak die Henk Bodt ook een keer deed: ‘eerst opleiden, dan pas certificeren’. Daar doet het NIL te weinig aan vind ik.” Beide docenten vinden dat de opleidingsduur niet ingekort zou mogen worden. “Een goede lasopleiding vraagt de nodige tijd en aandacht. Alleen dan kun je de kwaliteit van lassend Nederland borgen.”

Ellen Eerland-Boer (43) behaalde in december 2015 haar IWT-diploma. Ze was de enige vrouwelijke kandidaat onder de tachtig geslaagden, al heeft zij met dat feit desgevraagd niet veel. Ellen is fulltime werkzaam als QA/QC-medewerker en inspecteur voor ExxonMobil Refinery. Het uitvoeren van lasinspecties, het controleren van lasdocumenten en materiaalcertificaties op uiteenlopende locaties behoren tot haar dagelijkse taken. Toch is de laswereld relatief nieuw voor haar.

Foto: Robert Koelewijn

Technische veranderingen zijn er ook: de machines zijn verbeterd, compacter en gemakkelijker in te stellen. “Maar”, zegt Wim, “ik laste twintig jaar geleden niet anders dan nu.”

Wat zijn de belangrijkste veranderingen geweest in het lasonderwijs?

34

GESL AAGD VOOR IWT, EEN PORTRET (2) - maar t 2016

Calculator

Volgende stap

“Ik heb jarenlang gewerkt als werkvoorbereider en calculator in de bouw. Tijdens de crisis verloor ik mijn baan en ben ik mij gaan oriënteren op andere vakgebieden. In 2013 kwam ik via een detacheringsbureau terecht bij Shell. Omdat ik mij verder wilde bekwamen in lasinspecties, ben ik in 2013 begonnen met de Schakelcursus IWT, om daarna in te kunnen stromen in de IWT-opleiding. Sinds januari 2015 ben ik gedetacheerd bij ExxonMobil als fulltime inspecteur.” Ellen is er wel aan gewend om als vrouw in een mannenwereld werkzaam te zijn, maar ze ziet voor zichzelf geen rol weggelegd om meer vrouwen enthousiast te maken voor haar vak. “Het gaat er in de eerste plaats om dat je je werk leuk vindt. Het maakt niet uit of je man of vrouw bent. Mijn dochter heeft toevallig als een van de weinige meisjes gekozen voor procestechniek, maar dat is vooral een kwestie van aanleg en interesse.” Het aantrekkelijkste van haar huidige werk vindt Ellen de grote afwisseling. “Ik weet van tevoren niet hoe mijn dag eruit zal zien, ik kom op veel verschillende afdelingen en moet snel kunnen inspelen op onverwachte problemen.”

De IWT-opleiding, die door haar detacheringsbureau werd gefinancierd, kostte haar beduidend meer moeite en tijd dan de schakelcursus. “Doordat ik al gewend was met cijfers om te gaan, rolde ik heel gemakkelijk door de schakelcursus.” “De IWT-opleiding vond ik een stuk moeilijker. Een lastoorts bijvoorbeeld, had ik nog nooit in mijn handen gehad, en ik moest ook veel meer theoretische lesstof verwerken. Daarnaast werkte ik fulltime, dus voor de examens heb ik heel wat vrije uren moeten opofferen om te leren. Daar kwam ook nog een verhuizing tussendoor, waardoor ik twee examens over heb moeten doen.” Het komende jaar wil Ellen even niets doen op het gebied van opleidingen, maar ze heeft wel al zitten kijken naar de IWI-opleidingen, als mogelijke volgende stap. Want dat ze in dit vakgebied werkzaam wil blijven, is voor haar wel duidelijk. “Ik zou niet meer terug willen in de bouw. Ik vind het erg leuk wat ik nu doe en heb het goed naar mijn zin. Ik ben Exxon dan ook dankbaar dat ik de kans krijg om ervaring op te bouwen in een leuke werkomgeving.”

35

LASTECHNIEK

VAKTROTS - maar t 2016

LASTECHNIEK

maar t 2016

door Jaap van Sandijk, fotografie Steven Bemelman

F

’Als lasser kun je jezelf steeds verbeteren’ Metaaldocent Nick van den Berg is de chillste leraar van het Teylingen College KTS in Voorhout. Daarover zijn de twee 4-vmbo’ers die in deze Vaktrots een woordje meepraten het roerend eens. Chill of niet, de docent vindt het vooral belangrijk dat zijn leerlingen hun talenten ontdekken en dat ze zich goed kunnen ontwikkelen. 36

lorent van Eldik en Diego van der Geest zijn er vroeg bij. De twee vijftienjarigen hebben al een afgetekend beeld van hun toekomst. “Ik wil na mijn vmbokaderopleiding een BBL-opleiding doen bij scheepsbouwer Van Lent”, zegt Diego zelfverzekerd. “En daarna wil ik bij dat bedrijf een baan in de werktuigbouw.” Florent, die vmbo-basis doet, wil graag als zzp’er aan de slag, als allround constructiewerker. “Dat is breder dan alleen lassen, al vind ik het wel heel gaaf om te lassen.” Florent en Diego zijn twee talentvolle leerlingen van Nick van den Berg. De lasdocent legt uit wat het tweetal zo goed maakt. “Jullie zijn kritisch op jezelf en vragen altijd door. Willen weten hoe iets gelast is en hoe alle processen werken.” De jongens knikken. De docent vervolgt: “En als iets niet lukt, is dat goed te merken.” Een korte stilte, gevolgd door een harde lach. “Ja”, zegt Diego tegen zijn lasdocent, “wat had ik een rotweek hè, een tijdje terug. Echt, ik was helemaal klaar met dat lassen.” Hij verduidelijkt: “Tsja, soms zit het weleens tegen en dan word ik chagrijnig. Dan ga ik maar in een rustig hoekje zitten.” Op zo’n moment laat Van den Berg zien waarom hij een goede docent is, zegt Diego. “U zegt dan niet: je moet doorgaan met je werk, zoals de meeste andere docenten.” Van den Berg: “Iedereen heeft wel eens een slechte dag. Dus dan zeg ik: ga maar tekeninglezen. Als iemand mij iets laat doen tegen mijn zin, werkt dat toch ook niet? Voor leerlingen is dat precies hetzelfde.” Florent: “Hij is echt de chillste leraar van onze school.”

Jongerenwerker De dertigjarige Van den Berg is van huis uit jongerenwerker. Tot vier jaar geleden werkte hij in de onderbouw van het middelbaar onderwijs als onderwijsassistent techniek/beeldende vormgeving en docent science. Daarnaast gaf hij een aantal uren techniek. Toen het vak techniek verdween, stopte Van den Berg met zijn opleiding techniekdocent tweede graad. Hij kreeg de kans om metaaldocent te worden aan het Teylingen College KTS. Van den Berg behaalde zijn NIL-diploma’s MIG/MAG, BMBE en TIG en werd docent én leerlingbegeleider. Ondertussen behaalde hij ook zijn papieren op het gebied van elektrotechniek – “maar dat vak geef ik sporadisch.” De niet-klassikale manier van lesgeven is Van den Berg op het lijf geschreven. “Ik sta samen met de leerlingen in een werkplaats vol dynamiek. Ik speel met de ruimte en geniet van de groepsprocessen. Waar het uiteindelijk om gaat is dat leerlingen ontdekken waar ze goed in zijn en dat ze zich goed kunnen ontwikkelen. Wat ik ook belangrijk vind is dat ze open leren staan voor kritiek en dat ook in hun houding uitstralen. Een cruciaal onderdeel van het onderwijs.” Leukste plek van school Maar hoe zijn de twee jonge vmbo’ers eigenlijk tot hun overtuigde keuze voor het lasvak gekomen? “In het eerste vmbo-jaar wilde ik de opleiding koken doen, maar toen ik de werkplaats van metaaltechniek zag vond ik dat meteen de leukste plek van de school”, zegt Diego. En zo viel alles op zijn plaats. “Al jarenlang kijk ik graag naar Discovery Channel, vooral de programma’s over grote bouwwerken. Ik wil graag weten hoe dingen gemaakt worden. En ik vind lassen leuk omdat je je er steeds in kunt verbeteren.” Florent, die in het vierde jaar onder meer praktisch booglassen en domotica en automatisering als keuzevakken heeft, koos voor het lasvak vanwege de veelzijdigheid. “Ik vind het een leuk en interessant beroep. Je kunt er veel mee, van onderwaterlassen tot het lassen op grote hoogtes.” Al in 3 vmbo maakte hij heel mooie werkstukken, zegt zijn docent. “Je hebt echt aanleg.” Florent lacht. “Complimenten voel ik als een stimulans. Die helpen mij beter te worden. En ik wórd ook steeds beter.” Van den Berg hoort het tevreden aan. Deze twee leerlingen hebben hun talenten ontdekt en hebben daar grote plannen mee.

37

LASTECHNIEK

OPLEIDING SMEDEN - maar t 2016

LASTECHNIEK

maar t 2016

ROC als specialisatie binnen de opleiding Metaalbewerken. Een unieke kans voor jongeren die graag met hun handen werken en oog hebben voor vormgeving. Die een vak willen leren waarin oude én moderne technieken worden toegepast”, aldus de informatie op de website.

Back to basic, het spelen met de elementen vuur, wind en water, in combinatie met het mooie materiaal staal. Dat is de uitdaging die smeden heet. Net zoals een lasser het smeltbad leest, zo leest de smid zijn stuk materiaal in het vuur en op het aambeeld.

door Geri van Krieken, fotografie NGK

S

meden is een van de oudste metaalbewerkingsmethoden, een ambacht dat heden ten dage nog steeds wordt uitgeoefend. Zowel het handsmeden, met hamer en aambeeld, als het industrieel smeden voor het maken van grote werkstukken (denk aan assen, ringen voor grote tandkransen, hijshaken, enzovoort). In dit artikel wordt de aandacht gericht op het handen siersmeden en de opleidingen die op dit gebied worden aangeboden.

Rake klappen Bij het smeden wordt het staal verhit tot in het austenietgebied, waarbij het geelwit van kleur wordt. Op die temperatuur is het materiaal gemakkelijk vervormbaar. Dan is het zaak om in korte tijd zoveel mogelijk rake klappen te geven, want bij elke vuurgang is er 1 tot 1,5% materiaalverlies. Vooral bij smeedwerk dat aan strenge maatvoeringseisen moet voldoen is dit iets om terdege rekening mee te houden. Met de juiste ervaring en technieken kan men echter de mooiste werkstukken maken, waarbij de smid het materiaal en de vorm helemaal naar zijn hand kan zetten.

technische tekening. Voor restauratiewerk heeft de smid als uitgangspunt vaak niet meer dan een oude foto of schilderij, of een oud stuk verweerd smeedwerk. Dan moet de tekening helemaal opnieuw opgebouwd worden, beginnend met een tekening op schaal en eindigend met een 1-op-1-tekening op een krijtbord, om tijdens het smeden de maatvoering goed in de gaten te kunnen houden.

38

De opleiding Smeden is te volgen op mbo-niveau 2 en 3. “De leerlingen gaan direct aan het werk in de BBL-variant of kiezen voor de theoretische opleiding in de BOL-variant. Tijdens de opleiding leren zij de basis van het smeden, waarna zij in een smederij aan de slag kunnen om zich het vak verder meester te maken.”

Op verschillende locaties in Nederland worden workshops smeden aangeboden; een aanrader voor iedereen die met staal werkt en de liefde voor het materiaal deelt. Het volgen van een workshop biedt een unieke kans om zelf aan het smidsvuur te staan en je wil op te leggen aan het staal. Het blijft mooi om een ervaren smid aan het werk te zien. Het ziet er allemaal bedrieglijk eenvoudig uit, maar het zelf uitvoeren blijkt iets minder makkelijk. Smeden is en blijft een ambacht, net als lassen. Wie even rondkijkt op internet zal verrast worden door het aanbod van mogelijkheden om nader kennis te maken met dit ambacht.

Over het NGK Het Nederlands Gilde van Kunst-, Sier- en Restauratiesmeden (NGK) is de branchevereniging voor professionele, ambachtelijke smederijen in Nederland. Tijdens manifestaties en smeeddagen laat het NGK aan het grote publiek zien hoe mooi het smidsvak kan zijn. Ook draagt het NGK zorg voor het erkennen van smederijen, zodat opdrachtgevers weten dat ze bij een ‘NGK Erkende Smederij’ te maken hebben met een

vakbekwame smid. Het NGK organiseert cursussen en verzorgt opleidingen voor beginnende en gevorderde smeden. Zo kan er een intensieve 8-daagse cursus Basisvaardigheden Smeden worden gevolgd, maar ook een meer specialistische cursus als Gereedschap smeden, Hang- en sluitwerk smeden, Vuurlassen, Patineren, of Tekenen voor smeden. Alle cursussen worden verzorgd door ervaren smeden die zijn aangesloten bij het NGK.

advertentie

Opleiding Net als lassen is smeden een vak waar een gedegen opleiding voor nodig is. In Nederland is er voor het smidsvak een opleidingsstructuur opgezet door het Nederlands Gilde van Kunst-, Sier- en Restauratiesmeden (NGK). Voor jongeren die smid willen worden, biedt het NGK de opleiding Smeden. “De opleiding wordt gevolgd aan een

Helder inzicht in integriteit Bij het beheersen van risico’s en duurzaam opereren, zijn kennis en goed gekwalificeerde vakmensen onze toegevoegde waarde. Applus RTD denkt mee over de juiste oplossing op het juiste moment. Naast NDO en Inspectie diensten, zetten wij deze expertise in voor het opleiden van NDO specialisten op Level 1, 2 en 3. TD Ons eigen certificaiteonderdeel, Applus R RTD Certification Certification B.V. B.V V. , verzekert u ervan dat uw installatie off las geschikt is voor veilig gebruik.

Tekeningen Niet alleen industrieel smeedwerk, ook het werk van een siersmid moet vaak voldoen aan specifieke afmetingen. Om dat te bereiken maakt de siersmid gebruik van tekeningen. Deze houden het midden tussen een schets en een

Workshops

Tijdens een kennismakingsdag komen leerlingen van alles te weten over smeden

[email protected]

Inspectie Niet-destructieff onderz on oek onderzoek C ertificatie (NoBo & A AKI) Certificatie AAKI) Lasmethodek walificatie Lasmethodekwalificatie Las serskwalificatie Lasserskwalificatie T raining en Opleiding Training Stralingsbescherming

www.ApplusRTD.nl

39

LASTECHNIEK

maar t 2016

GESL AAGD VOOR IWT, EEN PORTRET (3) - maar t 2016

’Kennis is een goede investering’ Patrick de Boet (31) is in het dagelijks leven inspecteur van drukapparatuur. Regelmatig gaat hij voor zijn werkgever Vinçotte op pad om visuele inspecties uit te voeren “Dat varieert van een stoomketeltje in een wasserette of grote drukvaten bij een fabriek tot het kwalificeren van lassers en lasmethoden.” Onlangs behaalde hij zijn IWT-diploma; cum laude, wat betekent dat hij gemiddeld een 8 of hoger scoorde op alle onderdelen.

Zijn praktische lasachtergrond heeft zeker meegeholpen om dit mooie resultaat te bereiken, denkt hij. Patrick begon zijn loopbaan namelijk als productielasser op de scheepsbouw- en offshore-werf van Keppel Verolme. Na verloop van tijd kwam hij terecht op de QC-afdeling en werd hij ondergedompeld in de wereld van normen en regelgeving. Om zich verder te bekwamen in inspectie- en keuringswerkzaamheden begon hij avondcursussen te volgen. Hij doorliep een heel opleidingstraject: van IWP, IWS, Schakelcursus IKT, IKT-2, tot en met de IWT-opleiding, die hij eind 2015 met hoge eindcijfers afrondde. “Mensen zonder lasachtergrond hebben het een stuk lastiger met het verwerken van de lesstof, omdat ze alles uit de boeken moeten halen en zich moeilijker een voorstelling kunnen maken bij het proces. Met goed luisteren naar een leraar, kom ik al een heel eind om het te snappen. Daarom verbaast het me dat ik een intake nodig had om toegelaten te worden tot de opleiding met een Schakelcursus IKT (in plaats van IWT) en IKT-2. Kandidaten zonder affiniteit met lassen, met alleen een diploma werktuigbouwkunde, kunnen zo instromen. Als IWT’er in de laspraktijk kun je problemen toch beter ondervangen als je kunt putten uit eigen ervaring.”

Pittig Ondanks zijn voorkennis en ervaring vond Patrick de opleiding nog behoorlijk pittig. “Ik ben er van september 2014 tot juni 2015 mee bezig geweest en heb flink wat overuren gemaakt. Voor mijn werk ben ik altijd veel op pad en dan komt het er overdag niet van om nog even iets na te kijken voor school. Daarnaast 1 of 2 keer per week naar school tot tien uur ’s avonds valt aan het einde van het schooljaar toch tegen.” Toch is hij nog niet uitgeleerd.

40

Foto: Robert Koelewijn

“Ik wil nu graag de opleiding IWI-C gaan doen, om mijn kennis van inspectie vast te leggen via een diploma en certificaat.” Inmiddels staat Patrick ook al voor de klas, als docent bij de opleiding VT2 van Vinçotte. Hij geeft lessen in materiaalkunde, lasprocessen en lasonvolkomenheden. Hoewel hij het goed naar zijn zin heeft in zijn huidige functie, zijn er ook wel dingen die Patrick mist van het QC-werk. Het zelf sturing geven aan een project en het bedenken van oplossingen voor lastechnische problemen vindt hij nog steeds het leukst.

Goede investering “Kennis is een goede investering voor een bedrijf”, zegt hij. “De investering die een werkgever doet in het bijscholen van zijn medewerkers, verdient hij dubbel en dwars terug door een hoger kosten- en kwaliteitsbewustzijn en kennis van nieuwere technieken. Deze kennis kan het bedrijf helpen naar een betere efficiëntie.”

LASTECHNIEK

Een beursbiertje De TechniShow is van 15 tot en met 18 maart en dat komt goed uit. ’s Morgens drink ik daar na aankomst met de trein een kop koffie, maar na een dag rondsjouwen op de beurs ben ik toe aan iets anders. Een bekende leverancier van stroombronnen tapt een lekker pilsje en het is goed daar de beurs te beëindigen. De tijdsperiode van de TechniShow kan voor mij niet beter gepland zijn. In navolging van de Engelse ‘Dry January’ is er een Nederlandse variant ontstaan van een maand geen alcohol drinken. Van 10 februari, gelukkig na carnaval, tot en met 20 maart, is het de bedoeling volledig droog te staan. Dat 15 maart in die periode valt doet er niet toe, want na een maand vasten maken een paar dagen niets uit, toch? De Nederlandse variant van Dry Januari is opgezet door de GGD, de verslavingszorginstellingen, het Trimbos Instituut en de Hogeschool Windesheim in Zwolle. De actie heeft de naam gekregen IKpas en als deelnemer kun je een armbandje met de gelijknamige tekst aanschaffen. Dat armbandje heeft de toepasselijke kleur blauw, dat kon ook eigenlijk niet anders. Waarom Hogeschool Windesheim meedoet is me niet helemaal duidelijk. Wellicht heeft iemand een ‘wetenschappelijke’ promotie in gedachten op het volgen van de geheelonthouders voor een maand. Er zijn wel meer van dergelijke onzinnige onderzoeken en promoties.

Putten uit eigen ervaring

COLUMN

De Nederlander, en zeker de wat oudere staatsburger, is te dik en drinkt te veel. Je bent al een overmatige drinker als je als man meer dan 21 glazen bier drinkt per week. Voor de dames geldt een maximum van 14 glazen. Dat is toch een flink verschil en het is me niet helemaal duidelijk waarom je als man meer dan 50% meer mag drinken dan als vrouw. Wat levert een maand vasten nu precies op? Een van de voordelen van het niet-drinken is een gering gewichtsverlies, circa 1,5 kg per maand. Dat is dan mooi meegenomen voor die dikke 55+’ers. Verder slaap je beter als geheelonthouder. Met een borreltje op val je als een blok in slaap, maar je slaapt wel veel onrustiger. Ook ben je veel alerter op je werk. Dat laatste betwijfel ik, want Barney dart het beste met een slokje op. Bij een lastige doorlassing zou een borrel vooraf wellicht helpen. Ik ga het in elk geval niet uitproberen, want ik moet ’s avonds nog naar huis met de auto. Op de beurs ga ik dus echt genieten van mijn biertje. Genieten, want onderzoek heeft uitgewezen dat de deelnemers aan Dry January bewuster met alcohol omgingen en minder gingen drinken. Proost.

Lastechniek #6 verschijnt in juni en wordt een themanummer over mechanisering, automatisering en robotisering Voor redactionele bijdragen en advertenties kunt u ons bellen 071 589 56 44 of mailen naar [email protected]

Lastechniek #4 en #5 verschijnen in april en mei 41

LASTECHNIEK ADVIES en CONSULTANCY

Zekeringstraat 33 1014 BV Amsterdam T +31 (0)20 556 35 55 E [email protected] Voorerf 18 - 4824 GN Breda T +31 (0)76 5424 300 E [email protected] www.element.com Locaties Benelux: Amsterdam, Antwerpen, Beek, Breda, Hengelo, Rotterdam, Veendam.

De Groot Lastechniek Weidehek 24 - 4824 AS Breda T 076 541 07 20 - F 076 542 72 95 E [email protected] www.lasopleidingen.nl Lastechnische opleidingen, advisering, certificering, uitzenden (las)technisch personeel en verkoop lasapparatuur, lastoevoegmateriaal en lasbenodigdheden

Drachten | Zutphen | Rotterdam

Hoofdkantoor Dukdalf 11 - 9206 BE Drachten Postbus 505 - 9200 AM Drachten T 0512 52 40 08 E [email protected] www.weldmij.com

BRANCHEREGISTER - maar t 2016

AFZUIGINSTALLATIES EN LUCHTBEHANDELING

Nederman Nederland BV Wiekenweg 33 3815 KL Amersfoort Postbus 2646 3800 GD Amersfoort T 033 298 81 22 - F 033 201 12 10 E [email protected] www.nederman.nl

LASAPPARATUUR EN ANDERE TOEBEHOREN

Air Liquide Welding Nederland BV Rudonk 6b - 4824 AJ Breda Postbus 6902 - 4802 HX Breda T 076 541 00 80 - F 076 541 58 96 E [email protected] www.airliquidewelding.nl

LASTECHNIEK

maar t 2016

LASTOEVOEGMATERIALEN

Perk Lastechniek Vredeweg 14-16 1505 HH Zaandam Postbus 355 - 1500 EJ Zaandam T 075 653 37 49 E [email protected] www.perklastechniek.nu


LASACCESSOIRES EN GEREEDSCHAPPEN

MANIPULATOREN EN MECHANISATIE



LASKWALIFICATIES/ CERTIFICERING

KEURINGEN

Lincoln Smitweld BV Lincoln Electric Europa BV Nieuwe Dukenburgseweg 20 6534 AD Nijmegen Postbus 253 - 6500 AG Nijmegen T 024 352 29 11 - F 024 352 22 02 E [email protected] www.lincolnelectric.nl

ONDERHOUD EN NIEUWBOUWINSPECTIE

Zekeringstraat 33 1014 BV Amsterdam T +31 (0)20 556 35 55 E [email protected] Lincoln Smitweld BV Lincoln Electric Europa BV Nieuwe Dukenburgseweg 20 6534 AD Nijmegen Postbus 253 - 6500 AG Nijmegen T 024 352 29 11 - F 024 352 22 02 E [email protected] www.lincolnelectric.nl

GEAUTOMATISEERD SNIJDEN MACKNIGHTS Mollerusweg 106 2031 BZ Haarlem T +31 (0)6 34 55 22 22 E [email protected] www.macknights.nl

NDO/DO ONDERZOEK

Voorerf 18 - 4824 GN Breda T +31 (0)76 5424 300 E [email protected] www.element.com

3P Project Services BV Nijverheidsweg 4 - 4854 MT Bavel T 0161 43 85 00 - F 0161 43 85 01 E [email protected] www.3pgroup.com

Locaties Benelux: Amsterdam, Antwerpen, Beek, Breda, Hengelo, Rotterdam, Veendam.

Totaalproject in inspectie, lastechnische ondersteuning en projectmanagement

MECHANISATIE EN AUTOMATISERING

Drachten | Zutphen | Rotterdam


Materiaal Metingen Testgroep BV MME Group Rietdekkerstraat 16 - Ridderkerk Postbus 4222 2980 GE Ridderkerk T 0180 48 28 28 - F 0180 46 22 40 E [email protected] www.mme-group.com

Hoofdkantoor Dukdalf 11 - 9206 BE Drachten Postbus 505 - 9200 AM Drachten T 0512 52 40 08 E [email protected] www.weldmij.com Kwaliteitsmanagement | Lasconsultancy | Inspectie

Zekeringstraat 33 1014 BV Amsterdam T +31 (0)20 556 35 55 E [email protected]

AIB-Vinçotte Nederland BV Takkebijsters 8 - 4817 BL Breda Postbus 6869 - 4802 HW Breda T 076 571 22 88 - F 076 587 47 60 E [email protected] www.vincotte.nl

Lincoln Smitweld BV Lincoln Electric Europa BV Nieuwe Dukenburgseweg 20 6534 AD Nijmegen Postbus 253 - 6500 AG Nijmegen T 024 352 29 11 - F 024 352 22 02 E [email protected] www.lincolnelectric.nl

Voorerf 18 - 4824 GN Breda T +31 (0)76 5424 300 E [email protected] www.element.com Locaties Benelux: Amsterdam, Antwerpen, Beek, Breda, Hengelo, Rotterdam, Veendam.

Dumeta import / export BV Marconistraat 26 7575 AR Oldenzaal T 0541 53 33 69 - F 0541 53 33 71 E [email protected] www.dumeta.nl

AIB-Vinçotte Nederland BV Takkebijsters 8 - 4817 BL Breda Postbus 6869 - 4802 HW Breda T 076 571 22 88 - F 076 587 47 60 E [email protected] www.vincotte.nl

Kwaliteitsmanagement | Lasconsultancy | Inspectie

Lorch Lastechniek BV Postbus 5 - 2200 AA Noordwijk T 071 362 56 27 - F 071 362 38 85 E [email protected] www.lorch.eu


42

43

LASTECHNIEK OPLEIDINGEN EN CURSUSSEN


Hogeschool Utrecht, Centrum voor Natuur & Techniek en ROC Midden Nederland NIL erkende opleidingen voor alle niveau’s en processen. • • • •

International Welding Engineer (IWE/ LPI) International Welding Technologist (IWT/ MLT) Verkorte combinaties van IWT met Inspectie en keuring mogelijk. Lastechnisch construeren, Workshop lasnormen, Lasopleidingen MIG/MAG, BMBE, TIG, Autogeen, Laskwalificalties/ certificeringen, SMLT

Ook cursussen op gebied van Materialen, Procestechnologie, Onderhoud & Inspectie, Engineering, Bedrijfskunde (hbo, post-hbo en masterniveau). Meer informatie CvNT Lenneke Kok T 088 481 88 88 E [email protected] www.cvnt.nl Meer informatie ROC Joost Zijderveld T 030 754 69 03 E [email protected] bedrijfsopleidingen.rocmn.nl

BRANCHEREGISTER - maar t 2016

PERSOONLIJKE BESCHERMINGSMIDDELEN

MACKNIGHTS Mollerusweg 106 2031 BZ Haarlem T +31 (0)6 34 55 22 22 E [email protected] www.macknights.nl

PUNTLASSEN

Laskar Puntlastechniek BV Avelingen West 26 4202 MS Gorinchem Postbus 3604 4200 EB Gorinchem T +31 (0)183 61 88 88 F +31 (0)183 66 61 01 E [email protected] www.laskar-puntlastechniek.nl Puntlas- en Projectielasmachines Rolnaadlas- en Stuiklasmachines Puntlaselektroden | Componenten Stiftlasmachines en bouten Automatisering en mechanisering Training, onderhoud en Verhuur

ROBOTS EN ROBOTISERING

Rolan Robotics BV De Corantijn 6 - 1689 AP Zwaag Postbus 135 - 1620 AC Hoorn T 0229 24 84 84 - F 0229 27 27 07 E [email protected] www.rolan-robotics.nl

STIFTLASSEN

Laskar Puntlastechniek BV Avelingen West 26 4202 MS Gorinchem Postbus 3604 4200 EB Gorinchem T +31 (0)183 61 88 88 F +31 (0)183 66 61 01 E [email protected] www.laskar-puntlastechniek.nl

WARMTEBEHANDELING

Delta Heat Services BV Scheelhoekweg 2 3251 LZ Stellendam Postbus 52 - 3250 AB Stellendam T 0187 49 69 40 - F 0187 49 68 40 E [email protected] www.delta-heat-services.nl • Elektrisch voorwarmen en gloeien • Inductie verwarmen • Stationaire gloeiovens • Mobiele gloeiovens • Uitdrogen beton / coatings • Verhuur / verkoop • Advisering

WEERSTANDLASSEN

Automatisering en mechanisering Training, onderhoud en Verhuur

Laskar Puntlastechniek BV Avelingen West 26 4202 MS Gorinchem Postbus 3604 4200 EB Gorinchem T +31 (0)183 61 88 88 F +31 (0)183 66 61 01 E [email protected] www.laskar-puntlastechniek.nl Puntlas- en Projectielasmachines Rolnaadlas- en Stuiklasmachines Puntlaselektroden | Componenten Stiftlasmachines en bouten Automatisering en mechanisering Training, onderhoud en Verhuur

WORKWEAR

Perk Lastechniek Vredeweg 14-16 1505 HH Zaandam Postbus 355 - 1500 EJ Zaandam T 075 653 37 48 E [email protected] www.perk.nu

44

)('&%$#"! '"''"''$$#"'!" "!"%$%'"''! "'"%!" '"%!" '''"!

"' "' ' ' $#$' $$' %!' " '#%!#'"'!" '$"!$' '"!"'$!""!"! 3P Quality Services B.V. bemiddelt vanuit een projectmatige aanpak en/of vanuit een vaste bemiddeling binnen de vakgebieden Engineering, Construction management, Shutdown management en Project management. CBBA@?>=B:97<@<:@>:8B:97<@65:48><;@B3@2<8 1<0>:;3<48><@<:@99:=<:;8<:.@->,:@/>, ?BBA7B3<:?@B3@-B<+@:99A*

Puntlas- en Projectielasmachines Rolnaadlas- en Stuiklasmachines Puntlaselektroden | Componenten Stiftlasmachines en bouten

@597>8@4<;@-B<+8*

!%"%%"' '"$% )<@>?<97<@+9:?>?98<:@0<;42>++<:@(>:>(997@B=10B5/+5:?<@ ' $37<>?>:1@! # @!!#!!!@@<:#B6@&##!@ ' %<2<:1@=9:@&>4AB;B68@$66>4<@ ' B1<:;42933<:@ ' AB8<@(98<@=9:@-<76;89:?>12<>? 3P Quality Services biedt kansen en mogelijkheden ook voor 50 plussers en starters op de arbeidsmarkt. 3P Quality Services is gecertificeerd volgens ISO 9001/VCA. Een kwaliteitsgarantie gaat echter niet alleen om systemen en standaarden, maar vooral om mensen. Daarom investeren wij voortdurend in onze professionals door middel van opleidingen en coaching. CBBA@(<:6BA(98><@<:@=A91<:@+5:8@5@4B:8948@B3:< (<:@(<8@)2A@@?<@A996@B6@)2A@ @=9:@$<=<7<:@ @ @

Carharrt BV, EMEA Cruquiusweg 111 - N 1019 AG Amsterdam T +31 20 715 02 10 F +31 20 715 02 22 E [email protected] www.carhartt-europe.com

%<:8@5@B:-<@,5>;8<@+9:?>?998@&9>7@?9:@5/@;B77>4>898>< (<8@C@:99A@3;31AB534B( B:?:1@=9: @-B<+8@/10B5/+5:?>1<:@<:@,B:1@897<:8@

)('!'''!$#! @ 2<<68@ >:@ ;9(<:/:1@ (<8@ ?>=77<:@1A991@>:=<;8:@?<@8B<+B(;8@<:@@=?98<:@?><@97;@79;;:1 2<00<:@<:@<<:@&@?>37B(9@2<00<:@<:#B6@?>8@/>77<:@0<297<:@8< ;B77>4>8:@;9(<:/:1@(<8@B:-<@+79:8<:@-B<+8@@<<: 1<;42>+8<@/<@B(@@B3@8,:@?BBA@8<@1AB<><:@:99A@<<: =B7/99A?>1<@:;3<48<5A@@ CBBA@<<:@=B771@B=428@=9:@?<@=94985A<;@0<+>,+@2<8@99:0B? B3*@///31AB534B(

B:8>:58<>8@?BBA@ ?<;+5:?>12<>?

LASTECHNIEK VERBINDT ONS. Lastechniek/Engineering • Laspraktijk Ingenieur (LPI) / International Welding Engineer (IWE) - Bereidt voor op NIL-examen - Hoog slagingspercentage - Jarenlange ervaring - Face to face onderwijs • Middelbare Lastechniek (MLT) / International Welding Technologist (IWT)* • Lastechnisch Construeren • Workshop Lasnormen • Procestechnologie *Voor MLT’ers bestaat de mogelijkheid (met vrijstellingen) deel te nemen aan IKT2.

Materialen • Introductie Metaalkunde • Introductie Corrosiebeheersing • Corrosie en Corrosiebeheersing • Hogere Gieterijtechniek • Post-HBO Metaalkunde

IWT EN IKT2 STARTE 5 SEPTEMBNER 2016

Onderhoud & Inspectie • Post-MBO Onderhoudstechniek • Post-HBO Onderhoudstechnologie • Post-HBO Onderhoud en Management • Inspectie- en Keuringstechnieken (IKT2 * en IKT3) • NDO Vakspecialist Level 3

• U HEEFT EEN LPI- OF IKT3 DIPLOMA EN WILT EEN COMBINATIE VAN BEIDEN? • U HEEFT EEN MLT-DIPLOMA EN WILT IKT2 VOLGEN? INFORMEER NAAR DE MOGELIJKE VRIJSTELLINGEN! Voor alle cursussen en opleidingen geldt: naast individuele deelname behoort maatwerk voor meerdere medewerkers tot de mogelijkheden. Meer weten? Bel 088 481 88 88, of kijk op www.cvnt.nl

ER VALT NOG GENOEG TE LEREN

Onafhankelijk vakblad voor lassen, lijmen en snijden Nummer 3 maart Themanummer. Onderwijs en Opleidingen

Recommend Documents