Omnibus. Een naam. Een maatstaf. De toekomst voor de stadsbus is begonnen met de nieuwe Mercedes-Benz Citaro. Mercedes-Benz

www.mercedes-benz.com | Juli 2011

OBM_0211_01_NL_01_01 08.07.11 12:20 Seite 1

Mercedes-Benz

Omnibus Het magazine voor mensen in beweging.

2 l 2011

Een naam. Een maatstaf. De toekomst voor de stadsbus is begonnen – met de nieuwe Mercedes-Benz Citaro. Chroomjuwelen: oldtimerbijeenkomst | Nieuwe OMNIplus ServiceCards | Omnibus meets Marokko

OBM_0211_02-03_NL_02-03 18.07.11 09:56 Seite 2

© Michael Bäter

2 Woord vooraf Omnibus 2·2011

Beste lezers, We hebben het weer gedaan. We hebben de succesvolste stadsbus aller tijden opnieuw uitgevonden. En wel voor u – onze lezers, onze klanten. Drie jaar werkten ruim 100 experts aan de nieuwe versie van de “Bus of the Decade”. Want de doelstellingen waren niet gering – de meer dan 30.000 gepresenteerde en verkochte exemplaren altijd scherp in het vizier. Dat kan een last zijn, maar was voor ons tegelijk een aansporing en een goede basis. Want de talrijke sterke punten en voordelen van het voorafgaande model zijn meegenomen in de ontwikkeling van de nieuwe Mercedes-Benz Citaro. Bij de nieuwe Citaro zijn de genen onmiddellijk te herkennen. Hij past in de Mercedes-Benz familie. We zijn erin geslaagd een uitgekiend product nog verder te optimaliseren. Of het nu de exploitanten, passagiers of chauffeurs zijn: van de vernieuwingen profiteert iedereen. Meer ruimte, een nog ergonomischere chauffeursplaats, grotere ramen en deuren, nieuwe grijpstangsystemen en optionele LED-lampen en een vernieuwde interieurverlichting. Van voorbumper tot achterlicht – de nieuwe Citaro is compromisloos economisch, veilig en comfortabel. Een volgende mijlpaal in de ontwikkeling van de bus. Vertrouwen in een nieuw product is belangrijk… maar controle soms beter. We laten u daarom zien wat er in de nieuwe Citaro zit – in dit nummer van uw Mercedes-Benz magazine “Omnibus”. Ik ben er zeker van: we zullen u overtuigen!

Met vriendelijke groeten,

Coveronderwerp 06 De nieuwe Mercedes-Benz Citaro. Michael Göpfarth Directeur Verkoop Mercedes-Benz bussen van EvoBus GmbH

Herziene technologie voor stralende koplampen. De 20 pagina’s tellende special “De nieuwe Citaro” biedt compacte informatie. Foto: Daimler AG

OBM_0211_02-03_NL_02-03 18.07.11 09:56 Seite 3

Omnibus 2·2011 Inhoudsopgave 3

Nieuws 04 05

Live op het net. Virtueel nieuw vormgegeven: twee nieuwe websites “Beste bus”. Mercedes-Benz wint voor de vierde keer de lezersverkiezing Zomer, zon, auto. 125 dagen lang viert Mercedes-Benz de automobielzomer Met Gods zegen. Nieuwe tourbus voor de Regensburger Domspatzen Reis door de tijd vanuit Stuttgart. Het Mercedes-Benz Museum documenteert de geschiedenis van de automobiel

Coveronderwerp: de nieuwe Citaro 06

08 10 12 13 14 16 18 20 22

Interview. Zoals geen ander. Richard Averbeck, directeur ontwikkeling van EvoBus GmbH, over de nieuwe Mercedes-Benz Citaro Direct herkenbaar. De nieuwe Citaro. Compact: de nieuwe stadsbus Design. Halte toekomst. Harmonisch, dynamisch, innovatief – het uiterlijk van de nieuwe Citaro Interview. Zin en zinnelijkheid. Designdirecteur Mathias Lenz kijkt terug op drie jaar ontwikkeling Chauffeursplaats. Puur rijplezier. Ergonomisch perfect en veilig: de nieuwe chauffeursplaats Techniek. Over techniek en knutselaars. Techniek die de grenzen verlegt Veiligheid. Voor alle zekerheid. Mercedes-Benz verricht pionierswerk Kwaliteitsbewaking. Hard aan de top. Vuurproef voor mens en product Ideeënmanagement. Samen iets groots tot stand brengen. Met de start van de serie slaat het uur van de creatievelingen Marktintroductie. Het doek is gevallen. Wereldpremière en een regen van flitslichten in Mannheim

10

16

Mens + onderneming 26 28

De internationale. Konstantinos Tsiknas is nieuwe verkoopleider Duitsland Mercedes-Benz bussen Oldies but goldies. Op weg naar het 3e Europatreffen van historische bussen 28

Service 32

Met service onderweg. De nieuwe OMNIplus ServiceCards

Bestemming 34

Tussen kaftan en ringtone. Rondreis “de luxe” door Marokko

Reistip 38

Mannheim in kwadraat. De geboortestad van de automobiel

Drive In 39

Chauffeurs onder elkaar. Nieuwe website van de Mercedes-Benz Omnibus chauffeursclub Impressum.

34 Foto’s (van boven naar onder): © Daimler AG (2x); © Michael Bäter; © Martin Heying

OBM_0211_04-05_NL 08.07.11 14:43 Seite 4

4 Nieuws Omnibus 2·2011

Live op het net

Overzichtelijk en gebruikersvriendelijk: de nieuwe BRT en OMNIplus website.

Vanaf nu live: OMNIplus, het servicemerk voor Mercedes-Benz bussen en het centrale internetadres voor Bus Rapid Transit (BRT) hebben een nieuw jasje gekregen. Tekst_Saskia Meier | Foto’s: © Daimler AG

Mercedes-Benz verricht niet alleen op straat goed werk, maar ook virtueel. Dit bewijzen de nieuw vormgegeven website van het servicemerk voor Mercedes-Benz en de geheel vernieuwde centrale website voor het onderwerp BRT. “Bij een relaunch is het natuurlijk altijd ons doel de inhoud nog gebruikersvriendelijker te maken”, licht Martin Friedrich Haubner, Corporate Marketing EvoBus GmbH, toe. “Dat is ons bij de nieuwe website van OMNIplus vooral door de landenwebsites gelukt. Daarmee krijgen alle bezoekers onmiddellijk hun specifieke informatie.” Want via de startpagina www.omniplus.com kan elke klant heel een-

voudig zijn land kiezen, zodat hij meteen naar de voor hem relevante informatie wordt gebracht. Duidelijke navigatie en gedetailleerde informatie zijn ook bij het actuele en uitgebreide onderwerp BRT essentieel – en staan voor gebruikersvriendelijkheid en alomvattende competentie. Aan de bezoekers van de website worden de talrijke voordelen uitgelegd die BRT-concepten in vergelijking met andere systemen van het openbaar vervoer hebben. Tegelijkertijd vernemen ze welke ondersteuning Mercedes-Benz in het kader van de totale planning en implementatie van een BRT-systeem biedt. Ieder kan zich daar zelf van overtuigen op: www.mercedes-benz.com/brt t

“Beste bus”

De Mercedes-Benz Citaro EEV staat aan de top van de stadsbussen. Dat heeft de actuele lezersenquête van het Duitse vaktijdschrift BUSFahrer opnieuw bewezen – al voor de vierde keer. Tekst_Saskia Meier | Foto: © Daimler AG

Hoofdredactrice van het vaktijdschrift BUSFahrer, Anne Katrin Wieser, overhandigt aan Michael Göpfarth, Directeur Verkoop Mercedes-Benz bussen van EvoBus GmbH, de prijs.

Al voor de vierde keer op rij won Daimler Buses met het merk Mercedes-Benz de lezersverkiezing “Beste bus” van het vaktijdschrift BUSFahrer. Een vanzelfsprekendheid? Nee, weet Michael Göpfarth, Directeur Verkoop Mercedes-Benz bussen van EvoBus GmbH. Hij ontving de prijs staande voor de prijswinnaar, de Mercedes-Benz Citaro EEV, op het UITP-congres uit handen van de BUSFahrerhoofdredactrice Anne Katrin Wieser. “Juist vanwege de geschiedenis is het voor ons een bevestiging van ons dagelijks werk, maar tegelijk ook een aansporing voor de toekomst. Want onze klanten zijn – terecht – hoge kwaliteit van onze producten gewend”, verklaart Michael Göpfarth. Zo’n 1.000 lezers brachten hun stem onder andere in de categorieën uiterlijk, veiligheid, chauffeursplaats, rijgedrag, chauffeurszicht en innovatie uit. In totaal kon er uit bussen van 21 Europese fabrikanten worden gekozen – waaronder negen lijnbussen. De Mercedes-Benz Citaro EEV scoorde vooral op de punten uiterlijk, innovatie, chauffeursplaats, rijeigenschappen en rijveiligheid. De derde plaats werd ingenomen door de harmonicalijnbus CapaCity van Mercedes-Benz. t

OBM_0211_04-05_NL 08.07.11 14:43 Seite 5

Omnibus 2·2011 Nieuws 5

Zomer, zon, auto.

Reis door de tijd vanuit Stuttgart

De 125ste verjaardag van de automobiel wordt door Mercedes-Benz 125 dagen lang gevierd. Tekst_Saskia Meier | Foto: © m:con GmbH

Automobielen tot klinken brengen: de musicus oefent met zijn “instrument”.

Baden-Württemberg viert de “Automobielzomer 2011”. 125 dagen lang. Om goede redenen: hier vond Carl Benz de eerste motorwagen uit, hier vond de maidentrip plaats, hier staan nog altijd de meeste productievestigingen. Al vanaf 7 mei en nog tot september volgen evenement na evenement rond de automobiel elkaar op. Hoogtepunt en finale van de “Automobielzomer 2011” vormt in Mannheim het culturele evenement “autosymphonic”. Bij de wereldpremière op 10 september 2011 op het Friedrichsplatz, één van de mooiste in

Jugendstil aangelegde pleinen van Europa, komen muziek, beelden, video en lasers in interactie bij elkaar. De multimediale symfonie voor 80 automobielen werd speciaal voor de 125ste verjaardag van de automobiel gecomponeerd. Ster van de avond – en van het eerste auto-orkest ter wereld – zal daarmee duidelijk de Benz motorwagen nummer één zijn. De historische voertuigen mogen overdag bij de Bertha Benz Challenge bovendien laten zien wat ze nog in zich hebben. t www.automobilsommer.de

Op 29 januari 1886 ontving Carl Benz onder het nummer 37435 zijn patent voor de eerste automobiel: de geboorte van de motorwagen. Een volledige documentatie van de afgelopen 125 jaar wordt geboden door het Mercedes-Benz Museum in Stuttgart. Op een oppervlakte van 16.500 m2 en negen etages kan de complete geschiedenis van de vierwieler worden meebeleefd. Tot 5 september 2011 kunnen alle geïnteresseerden hun persoonlijke reis door de tijd aan de hand van talrijke tentoonstellingsobjecten aan de Mercedesstraße 100 starten. Van het moeilijk te hanteren houten rijtuig tot de Zilverpijl en het waterstofvoertuig van morgen maakt de tentoonstelling verleden, heden en toekomst aanschouwelijk. Maar het Mercedes-Benz Museum laat niet alleen geschiedenis zien, maar is zelf al een stuk geschiedenis, want het ligt direct voor de poorten van hoofdkantoor Untertürkheim: de plaats waar de automobiel werd uitgevonden. Ook daarom claimt het museum niet meer en niet minder dan “de bezoekers de mogelijkheid te bieden een unieke tijdreis door de automobielgeschiedenis te maken”, aldus Michael Bock, directeur Mercedes-Benz Classic. Tekst_Saskia Meier | Foto: © Daimler AG

Met Gods zegen Feestelijke overdracht van de nieuwe tourbus voor de Regensburger Domspatzen. Tekst_Saskia Meier | Foto: © Michael Bäter DE BISSCHOP VAN REGENSBURG Dr. Gerhard Ludwig Müller gaf op 20 april een touringcar, de Mercedes-Benz Tragevo M, in drie-sterrenuitvoering en met prinsblauw metallic lakwerk, de zegen. En dat is nog niet het enige bijzondere wat de Travego M is overkomen. Hij wordt bovendien de hemelse tourbegeleider voor alle concertreizen van de Regensburger Domspatzen, het over de hele wereld bekende jongens-

en mannenkoor dat op een rijke traditie kan bogen. De man achter dit evenement is Fritz Dechant, eigenaar van het busbedrijf Dechant-Reisen en hartstochtelijk fan van het koor. Aan hem is het te danken dat er een koorbus is. Want Fritz Dechant heeft ter gelegenheid van het 60-jarige jubileum van zijn bedrijf de luxueus uitgevoerde Travego besteld. t

Konstantinos Tsiknas (l.), verkoopleider Duitsland Mercedes-Benz bussen, overhandigt de symbolische sleutel aan Fritz Dechant, eigenaar van Dechant-Reisen – met Gods zegen door bisschop Dr. Gerhard Ludwig Müller (m.).

OBM_0211_06-07_NL_06-07 14.07.11 09:23 Seite 6

6 De nieuwe Citaro Omnibus 2·2011

Zoals geen ander De bestseller Citaro gaat de tweede ronde in. Waarom klanten ook met de nieuwkomer op de inhaalstrook rijden, legt Richard Averbeck, directeur ontwikkeling van EvoBus GmbH, uit. Tekst_Tanja Strauß | Foto: © Daimler AG

Meer dan 30.000 Mercedes-Benz Citaro’s worden in heel Europa en de metropolen van de wereld in het openbaar vervoer gebruikt – een ongelooflijk succesverhaal. Had u daarop gerekend? Richard Averbeck: We wisten al heel vroeg dat de Citaro “goede genen” heeft – zoals een modulesysteem waarmee we aan verschillende klantenwensen kunnen voldoen. Daarbij komen nog een modern design en baanbrekende techniek. Toch hadden we nooit kunnen dromen dat de verkoopcijfers werkelijk zo fenomenaal zouden uitvallen. We zijn er enorm trots op – in heel het bedrijf. Wat heeft de Citaro daarbij tot een bestseller op de markt gemaakt? Averbeck: De Citaro is vooral daarom een bestseller van de branche geworden, omdat hij naast de “goede genen” scoort met een uitstekende betrouwbaarheid. Tijdens de ontwikkeling van de nieuwe Citaro hebben we ons daarom steeds weer de vraag gesteld: hoe slagen we erin de nieuwkomer meteen vanaf het begin zo betrouwbaar te maken dat onze klanten hem ook in dit opzicht als de opvolger zien? Een enorme prestatiedruk ... Averbeck: Natuurlijk waren de eisen die aan het hele team werden gesteld zeer hoog. Tenslotte beseften we heel goed dat we niet zo maar een nieuwe stadsbus bouwden, maar een

OBM_0211_06-07_NL_06-07 14.07.11 09:23 Seite 7

Omnibus 2·2011 De nieuwe Citaro 7

“Onze claim is dat wij de klanten de meest economische stadsbus bieden.” Richard Averbeck, directeur ontwikkeling van EvoBus GmbH

stadsbus die bedoeld is om de komende tien tot vijftien jaar te worden gebruikt en daarmee voldoet aan de zich steeds verder ontwikkelende eisen met betrekking tot duurzaamheid, comfort en veiligheid – en dat economisch, tegen betaalbare kosten. Over zulke onderwerpen moet je van te voren nadenken, ook al is niet alles meteen in het voertuig terug te vinden. Zal de nieuwe Citaro daarmee het succes van zijn voorganger voortzetten? Averbeck: Ja, absoluut! Het voertuig verlegt op de markt de grenzen waar het gaat om rentabiliteit en aantrekkelijkheid. Meer is tegenwoordig in een stadsbus nauwelijks te realiseren. Waarom is er überhaupt een nieuwe versie van de Citaro? Averbeck: Laat me twee voorbeelden noemen: de Citaro is in 1998 geïntroduceerd met de emissieklasse Euro II. Binnenkort staat ons Euro VI te wachten. Aan de eisen op het gebied van uitrusting, goede gewichtsverdeling, service en onderhoud zouden we in het voorgaande concept alleen nog met aanzienlijke compromissen hebben kunnen voldoen. Een ander voorbeeld: de VDV-chauffeursplaats – destijds een enorme vooruitgang. Na inmiddels zo’n 13 jaar op de markt te zijn geweest, is hij nu toch op leeftijd gekomen. Moderne, op de behoeften van de chauffeur gerichte weergave- en bedieningsconcepten zien er tegenwoordig gewoon anders uit.

Wat maakt de nieuwe Citaro zo speciaal? Averbeck: Allereerst springt natuurlijk het nieuwe, frisse uitwendige design in het oog. Maar ook voor het interieur hebben onze designers een verrassend grijpstangsysteem ontworpen. De nieuwe, hoger liggende chauffeursplaats biedt een extra aan ruimte, verstelmogelijkheden en informatie. “Minder” was echter ons doel bij gewicht en onderhoudskosten. Dat wil zeggen: de nieuwe Citaro laat de concurrenten ver achter zich … Averbeck: De nieuwe Citaro rijdt definitief op de inhaalstrook. Tenslotte is onze claim dat wij onze klanten de meest economische en chauffeurs en passagiers de meest comfortabele en aantrekkelijk stadsbus bieden. Maar ook op het gebied van veiligheid – een kernwaarde van het merk Mercedes-Benz – vergro-

ten we de afstand tot de concurrenten nog verder. Want voor het eerst is in een lagevloerbus het Elektronische Stabiliteitsprogramma, ESP®, leverbaar. Waar kunnen klanten zich op verheugen? Averbeck: Op een geperfectioneerd voertuig. Op een stadsbus die toekomst heeft en waarmee men een doorstart naar de toekomst kan maken. De nieuwe Citaro overtuigt door aantrekkelijkheid, comfort en veiligheid – dankzij de beproefde Euro V motoren en de EEV aandrijflijnen, maar ook op het vlak van rentabiliteit. In de komende jaren zullen we natuurlijk nog krachtig blijven toevoegen – de nieuwe Citaro moet tenslotte ook over tien jaar als geen ander zijn stempel op de busmarkt drukken. Hartelijk dank voor het gesprek! t

¢ BUS OF THE DECADE Het succesrecept van de Mercedes-Benz Citaro is eenvoudig en effectief: het gaat erom te beantwoorden aan de behoeften van de klanten. Maar niet alleen ondernemers zijn overtuigd van het voertuig. Ook journalisten, onafhankelijke deskundigen en vooral chauffeurs zijn positief over zijn eigenschappen. Geen andere stadsbus won zo veel prijzen als hij: tien keer won de Citaro de lezersprijs van de Duitse uitgeversgroep ETM Verlag “Bedrijfswagen van het jaar”. De lezers van het tijdschrift BUSFahrer riepen hem al voor de vierde keer uit tot “Beste bus”, DEKRA verleende hem de milieuprijs, de milieudienst van Baden-Württemberger kende hem de “F-Cell Award” toe en een internationale jury verkoos hem tot “Bus of the Year 2007”. Al ruim 13 jaar is de Citaro beeldbepalend voor de busmarkt – hij is daarmee zonder twijfel de “Bus of the Decade”.

OBM_0211_08-09_NL_16-17 08.07.11 14:42 Seite 8


De nieuwe Citaro Laat u verleiden, geniet van de aanblik van de nieuwe Mercedes-Benz Citaro met rondom vernieuwd design. Tekst_Tanja Strauß, Saskia Meier | Foto’s: © Daimler AG

Voor perfecte temperaturen in elk jaargetijde zorgen thermostatisch geregelde zijwandverwarmers en een krachtige airconditioning

HET STARTSCHOT IS GEVALLEN voor een nieuwe Mercedes-Benz Citaro. Heldere lijnen. Markante vormen. Volledig nieuw design. Een compleet nieuwe ontwikkeling van koplamp tot achterbumper – dat is de nieuwe Citaro. Zijn gezicht heeft met grote, duurzame LED koplampen en welvende voorruit karakter. Laag doorlopende ruiten zorgen bij passagiers en chauffeur voor het perfecte overzicht. Meer comfort wordt ook geboden door de volledig vernieuwde chauffeurscabine: royale knieruimte, bedieningselementen in het stuurwiel en een hogere werkplek. Niet alleen mooi, maar ook functioneel: langere onderhoudsintervallen, Elektronisch Stabiliteitsprogramma, ESP® – door talrijke verdere maatregelen is de nieuwe versie van de geliefde stadsbus onbetwist economisch en veilig. Dankzij de perfecte basis. Want de nieuwe Citaro staat in de traditie van zijn voorganger. Hij zal hierop voortbouwen en heeft de beste voorwaarden om deze te overtreffen. Doel: 30.000 plus. t

Het nog eens verbeterde geraamte geeft een hoge stevigheid van het casco

Eenvoudig onderhoud: belangrijke onderdelen zijn snel en zonder gereedschap te bereiken

Duurzame LED lampen binnen en buiten beloven een helderder, klaarder licht

Nieuwe motorruimte en verbrede achteras maken de weg vrij voor Euro VI

De zijwanden zijn volgens de richtlijn ECE R 29 extra versterkt met langsgordingen – voor een bijzonder effectieve zijbotsingbescherming

Lage treden en doorlopende lage vloer zorgen voor gemakkelijk in- en uitstappen – ook voor mensen met mobiliteitsbeperking

OBM_0211_08-09_NL_16-17 08.07.11 14:42 Seite 9


Moderne koplamptechnologie en een ergonomisch perfecte chauffeursplaats met multifunctioneel stuurwiel: de nieuwe Mercedes-Benz Citaro verlegt de grenzen.

Het nieuwe grijpstangenconcept zorgt voor meer plaats

Plezier in het rijden: een nieuwe chauffeursplaats belooft meer veiligheid en comfort

Groen, blauw of rood – de nieuwe aanduiding van de bestemming zorgt voor kleurrijke afwisseling

De welvende voorruit geeft meer volume

Futuristische blikvanger: het chauffeursraam lijkt net een insectenoog De grenzen op het vlak van veiligheid worden verlegd door het ESP® systeem

De onafhankelijke wielophanging aan de vooras garandeert een rustig en comfortabel rijgedrag

OBM_0211_10-11_NL_10-11 14.07.11 09:24 Seite 10


Halte toekomst Modern, dynamisch en elegant komt de nieuwe Citaro eraan – een echte blikvanger. De uiterlijke verschijningsvorm wordt echter ook bepaald door de eis van functionaliteit. Soms zijn er talrijke schetsen nodig voordat iets werkelijk vorm krijgt. Want de eisen zijn hoog:

Tekst_Tanja Strauß | Foto’s: © Daimler AG

tijdloos, harmonisch, dynamisch – in de stijl van Mercedes-Benz.

OBM_0211_10-11_NL_10-11 14.07.11 09:24 Seite 11


“Evolutie in plaats van revolutie – dat was ons principe.” Mathias Lenz, hoofd Design van EvoBus GmbH

ZWIERIG GLIJDT DE STIFT over het papier. Intuïtief tekent de designer de eerste schetsen, laat hij zijn creativiteit de vrije loop. Zo ontstaat een ideeënverzameling – ontwerpen die steeds complexere vormen aannemen. Een jaar later is het design van de nieuwe Citaro klaar.Een blik terug: elk nog zo klein detail heeft het designteam van EvoBus GmbH nauwgezet uitgewerkt. Niets is aan het toeval overgelaten. “We beginnen met het grote geheel en werken dan verder aan de details, die in belangrijke mate de kwaliteit van het product bepalen. Elke kleinigheid moet voor 100% passen”, zegt Mathias Lenz, hoofd Design van EvoBus GmbH. Harmonisch, vriendelijk, dynamisch “Het oog moet zich prettig voelen. De aanblik mag door niets worden gestoord”, legt de expert uit. Storende factoren zijn er niet – integendeel: de nieuwe Citaro oogt modern, vriendelijk en dynamisch. Een heldere vormentaal voegt zich met ongebroken harmonie aaneen tot een design dat de tijdgeest uitstraalt. “Tenslotte moeten ook de technische innovaties in de uiterlijke verschijning tot uiting

komen.” Ondanks de compleet vernieuwde look springt één kenmerk onmiddellijk in het oog: de nieuwkomer is ontegenzeggelijk een Citaro. “Evolutie in plaats van revolutie – dat was ons principe. Onze opdracht was een uitgekiend product te optimaliseren”, aldus Lenz. Karakteristieke kenmerken van de voorganger zoals A-nul-stijl of geïntegreerde bordenbak zijn ook in de nieuwe Citaro te vinden. “Dat zijn unieke elementen die ons onderscheiden van concurrenten – die wilden we absoluut niet kwijt”, vertelt de designdirecteur. Bijzonder opvallend: het nieuwe gezicht. De grote amandelvormige koplampen en de grill lijken in de stijl van Mercedes-Benz duidelijk gescheiden. “De naar boven lopende lijnen geven de Citaro een vriendelijk voorkomen. Dat is juist voor een stadsbus belangrijk”, verklaart Pieter Ketele, plaatsvervangend hoofd Design van EvoBus GmbH. De welvende voorruit versterkt dit en vergroot het volume. Harmonisch loopt het frontdesign over in het zijdesign. “Het raam van het zijdelingse chauffeursgedeelte lijkt bijna een insectenoog,

wat de bus een zeer futuristisch uiterlijk geeft”, aldus Ketele. Ook de resterende raamfronten vallen groter uit. Het uiterlijk aanzien wint daarbij evenzeer als het uitzicht van de passagiers. Gebogen grijpstangen voor meer ruimte Ook het interieur wijst de weg naar de toekomst: het nieuwe grijpstangenconcept zorgt dankzij gebogen vormen voor meer plaats. Tegelijkertijd geeft de nieuwe gelijkmatige verdeling van de grijpstangen in maar twee sporen het interieur rust. En de passagiers kunnen zich bovendien aan de ovaal gevormde stangen nog beter vasthouden. Bij alle details hebben de experts niet uit het oog verloren dat design ook functioneel moet zijn – zoals te zien aan het nieuwe verlichtingsconcept. LED lampen binnen en buiten zorgen voor een helder, klaar licht. Ook de exploitanten profiteren: LED lampen gaan langer mee, zijn onderhoudsvrij en daarmee voordeliger. Lenz resumeert: “Natuurlijk moet het design van de nieuwe Citaro emoties wekken, maar ook comfort en veiligheid verhogen en kosten minimaliseren.” t

Links: ook bij de vormgeving van het interieur kozen de designers voor een heldere vormentaal. Ongebroken harmonisch – de nieuwe chauffeurscabine. Rechts: het nieuwe gezicht met grote amandelvormige koplampen, een welvende voorruit en laag doorlopende zijramen was al op papier bepalend voor de uiterlijke look.

OBM_0211_12-13_NL_12-13 08.07.11 14:42 Seite 14


Zin en zinnelijkheid Stadsbussen zijn belangrijk voor het imago. De uiterlijke vormgeving ervan bepaalt in belangrijke mate of passagiers en chauffeur zich prettig voelen. Mathias Lenz, hoofd Design bij EvoBus GmbH, over het werk aan de nieuwe Citaro. Tekst_Tanja Strauß | Foto: © Daimler AG

“We wilden een stadsbus creëren die modern, vriendelijk en dynamisch oogt.” Mathias Lenz, hoofd Design van EvoBus GmbH

Wat zijn de mooiste momenten wanneer je een bus als de nieuwe Citaro vormgeeft? Mathias Lenz: Zonder enige twijfel wanneer je hem uiteindelijk op straat in gebruik ziet. Dan is de vreugde enorm groot. Tenslotte voelen we een zeer hoge affiniteit met “onze bus”. Zo’n twaalf maanden heeft het designproces geduurd en in deze tijd ben je vierentwintig uur per dag met dit voertuig bezig. En tijdens het eigenlijke werk? Lenz: Het spannende aan het busdesign is lacunes te vinden die je met creatieve ideeën kunt invullen. Hoewel we relatief nauw afgebakende gegevens van de kant van de ontwikkelaars krijgen met betrekking tot lengte, hoogte, wielafstanden en dergelijke, vinden we deze lacunes. Zo drukken we optisch een belangrijke stempel op de bus en geven we hem daarmee zijn absoluut onmiskenbaar eigen uiterlijk. Welke doelen had u zich voor de nieuwe Citaro gesteld? Lenz: We wilden een stadsbus creëren die modern, vriendelijk en dynamisch oogt. Een bus die tegelijk perfect in de Mercedes-Benz

familie past. Een bus waarvan je de genen onmiddellijk herkent, maar ook zijn verwantschap met de touringcars en streekbussen. En daarin bent u geslaagd doordat … Lenz: ... we een design hebben ontwikkeld dat functioneel is, maar tegelijkertijd de zintuigen aanspreekt. Passagiers moeten zich in de nieuwe Citaro prettig voelen en de chauffeur moet plezier bij het werk hebben. Designelementen die terugkeren, dynamisch gebogen lijnen, harmonische proporties en vriendelijke kleuren, roepen exact die gevoelens op. En natuurlijk hebben we optische karakteristieken van het merk Mercedes-Benz in ons werk laten binnensluipen. Hoe belangrijk is überhaupt het design van een stadsbus? Lenz: Heel belangrijk. Tenslotte verkopen wij onze stadsbus via de uiterlijke vormgeving en ook via de waarden waar het merk Mercedes-Benz voor staat. Een optisch aansprekend en modern voertuig zegt veel over de exploitant. Het wagenpark is er mede bepalend voor of een onderneming als innovatief wordt beoordeeld – of niet. t

OBM_0211_12-13_NL_12-13 08.07.11 14:42 Seite 15

Puur rijplezier De chauffeursplaats in de nieuwe Citaro belooft meer rijplezier, een hogere veiligheid en optimaal zicht. Tekst_Tanja Strauß | Foto: © Daimler AG

EEN BIJZONDER PROMINENTE PLEK krijgt de buschauffeur in de nieuwe Citaro. Want hij neemt plaats in een compleet nieuw ingerichte chauffeursplaats. Een van de opvallendste veranderingen: de verhoogde chauffeursplaats, die een betere zicht rondom en een groter veiligheidsgevoel belooft. Tenslotte bevindt de chauffeur zich op ooghoogte met zijn passagiers. “Bij het ontwerp van de chauffeursplaats stond duidelijk de buschauffeur centraal in ons handelen. Alle veranderingen en vernieuwingen zijn erop gericht dat de chauffeur zijn voertuig zo stressvrij en comfortabel mogelijk kan besturen”, verklaart Mathias Lenz, hoofd Design van EvoBus GmbH. Alle bedieningselementen zijn daarom consequent op hem afgestemd. Nieuw concept “chauffeursportier” Een echte innovatie merkt de chauffeur al bij het instappen. De deur naar de chauffeurscabine zit van achteren vast en opent van voren. De chauffeur bereikt zo rechtstreeks vanaf het voorportier zijn werkplek en kan deze natuurlijk ook snel verlaten. Een groter neerzetvlak voor de tas en een nieuw vak voor een fles completeren het design van de deur.

De instrumenteninstallatie, die voldoet aan de voorschriften van het Verband Deutscher Verkehrsunternehmen (VDV), scoort door een royalere ruimte. Buschauffeurs kunnen zich dan ook verheugen op meer bewegingsvrijheid en een nog ergonomischere werkplek. De geïntegreerde luchtsproeiers zorgen ook op hete dagen voor een heldere kop – net als dranken uit de kleine koelkast die aan de zijkant van de chauffeursplaats in geïntegreerd. Een zichtbescherming rond de instrumenteninstallatie minimaliseert reflecties en verbetert zo de blik op de weg. Het oog rijdt mee Maar ook optisch heeft de chauffeursplaats gewonnen. Lichte kleuren en vloeiende overgangen komen vriendelijk, gewoon ontspannen over. Volumineuze componenten suggereren bovendien een hogere bescherming voor de chauffeur. “Veiligheid en design vullen elkaar optimaal aan. Met de door ons gekozen vormentaal konden we het gevoel van geborgenheid aanzienlijk versterken”, legt Lenz uit. Al deze maatregelen hebben één doel: de chauffeur moet zich veilig voelen. En hij moet ook heel veilig zijn; optioneel is de nieuwe Citaro er daarom voor het eerst ook met chauffeursbeschermend portier. t

OBM_0211_14-15_NL_14-15 08.07.11 14:41 Seite 14

Over techniek en knutselaars Grotendeels onzichtbaar, maar enorm geavanceerd: onder het omhulsel van de nieuwe Mercedes-Benz Citaro zit techniek die versteld doet staan. Tekst_Tanja Strauß | Foto’s: © Daimler AG

125 JAAR GELEDEN legde Carl Benz de basis voor de automobiel en daarmee ook voor de bus. In 1886 kreeg hij zijn patent voor zijn driewielige motorwagen. De eerste bus ter wereld verscheen in 1895 ten tonele. De zogeheten landauer werd met de hand in het familiebedrijf van Carl Benz gebouwd – toentertijd een wonder der techniek. Hij beschikte over acht zitplaatsen en vijf pk. In de laatste decennia heeft de bus zich stap voor stap verder ontwikkeld – van eenvoudig rijtuig tot een ultramodern voertuig. Mensen met inventieve geest, organisatietalent en de wil om technologieën steeds weer te verbeteren, maakten de bus tot wat hij nu is: een veilig, comfortabel en technisch uitgekiend vervoermiddel. Op de lauweren rusten na deze successen was er echter niet bij voor het team van EvoBus GmbH, toen het met het werk aan de nieuwe Mercedes-Benz Citaro begon.

OBM_0211_14-15_NL_14-15 08.07.11 14:41 Seite 15


Drie jaar, 100 experts: de nieuwe Citaro Ruim drie jaar knutselden zeven teams en meer dan 100 experts aan de nieuwe versie van de geliefde stadsbus. Beslissend is de vooruitgang op het gebied van de techniek die de ontwikkelaars de weg wezen, te beginnen met de kale carrosserie. Deze is net als bij zijn voorganger gebaseerd op de beproefde ringspantentechniek, maar is nog stijver. “We realiseren daarmee nu al de nieuwe richtlijn ECE R66/01, die pas in 2017 wettelijk verplicht zal zijn. Hierin is de resterende overlevingsruimte in het geval van omkantelen van de bus gedefinieerd”, legt Melanie Armbruster, projectleidster van EvoBus GmbH, uit. “Wij verlegden met deze sterkte bij gelijktijdige gewichtsreductie van de kale carrosserie de grenzen op de markt. Zo zijn we optimaal voorbereid op de invoering van de Euro VI motoren.” Juist de compensatie van het extra gewicht, als gevolg van Euro VI, stelde het projectteam voor uitdagingen. “Euro VI zal in de nieuwe Citaro vanaf eind 2012 beschikbaar zijn. Als voorbereiding daarop is de accu bij de solovoertuigen verplaatst naar onder de chauffeursplaats”, legt de projectleidster uit. Dat levert meteen twee voordelen op: de achteras wordt ontlast en er worden gewichtsreserves gecreëerd voor de uitlaatsystemen en koeleenheden. LED lampen voor perfect (nacht-)zicht Op het gebied van de elektronica verlegt de nieuwe Citaro eveneens de grenzen: voor het eerst wordt in de koplampen LED techniek toegepast. Desgewenst kunnen klanten hun bus bovendien uitrusten met bi-xenonen mistkoplampen met geïntegreerd afslaglicht. “We hebben bij het ontstaan van de nieuwe Citaro erop gelet dat de life-cycle-costs voor de

exploitant dalen”, aldus de expert. Het resultaat: van duurzame LED lampen tot nieuwe elektrotechniek met printplaatsystemen biedt de nieuwkomer betrouwbare oplossingen. “Het printplaatsysteem maakt de elektrotechniek heel overzichtelijk en goed toegankelijk voor onderhoudswerkzaamheden. Ook extra apparatuur kan zo later probleemloos worden aangesloten”, licht Melanie Armbruster toe. Altijd in het vizier: de rentabiliteit Meer betrouwbaarheid en duurzaamheid belooft ook het feit dat leidingen vanuit de ondervloer naar het binnenplafond zijn gelegd. Zo zijn de meeste steekverbindingen en leidingen goed beschermd tegen weersomstandigheden en zijn onderhoudswerkzaamheden gemakkelijker uit te voeren. Ook de passagiers profiteren van de vernieuwingen. Want dankzij geheel vernieuwde deuren kunnen ze nog sneller en gemakkelijker in- en uitstappen. Daarbij wordt de nieuwste generatie binnen- en zwenkschuifdeuren toegepast. “Absoluut nieuw is de dubbele zwenkschuifdeur bij de voorste ingang. Daardoor wordt de reizigersstroom enorm verbeterd. Bovendien is de deur robuuster en voor hoge snelheden in het streekvervoer optimaal geschikt”, aldus de projectleidster. Om ervoor te zorgen dat de technische uitrusting jarenlang probleemloos werkt, werden kwaliteit en betrouwbaarheid in nauwgezet detailwerk en talrijke duurzaamheidstests verbeterd. Bovendien voerden de experts vele proeven, tests en berekeningen bij verschillende prototypen uit. “Pas wanneer we 100% tevreden zijn, gaan de bussen naar de klant”, verklaart Melanie Armbruster. En ze is tevreden. Haar ogen stralen wanneer ze over “haar project” vertelt: de nieuwe Citaro.t

Elk detail van de nieuwe Citaro is technisch geperfectioneerd – zoals de chauffeursplaats met monitor om de passagiersruimte in de gaten te houden.

De toekomst rijdt Euro VI: alle voorbereidingen voor de nieuwe motorgeneratie zijn in de nieuwe Citaro al getroffen.

OBM_0211_16-17_NL_16-17 08.07.11 14:41 Seite 16


Voor alle zekerheid Mercedes-Benz streeft het ideaal van ongevalvrij rijden na. Met de nieuwe Citaro zijn de ontwikkelaars van EvoBus GmbH een stuk dichter bij de verwezenlijking ervan gekomen. Tekst_Tanja Strauß | Foto’s: © Daimler AG

STATISTIEKEN TONEN HET OVERTUIGEND AAN: de bus is één van de veiligste vervoermiddelen. Geen ander voertuig kan tippen aan de bus waar het gaat om veiligheid. Dat blijkt ook uit de ongevallencijfers van het Duitse bureau voor statistieken. Dit is ook te danken aan de experts van Mercedes-Benz, die al decennialang pionierswerk verrichten bij het verder ontwikkelen van de busveiligheid. Deze inzichten zijn ook meegenomen in de nieuwe Mercedes-Benz Citaro. Hoog zijn dan ook de eisen die aan het team van ontwikkelaars worden gesteld: “Zelfs technisch uitgekiende systemen kunnen nog worden overtroffen”, stelt Richard Averbeck, directeur ontwikkeling van EvoBus GmbH. Alle medewerkers geven stuk voor stuk de volle 100%. Zo slaagt het team erin high-end-oplossingen voor het business-segment beschikbaar te maken. “Bovendien hebben we het ontwikkelingswerk uitgebreid naar meer gevaarssituaties – met als doel: het ideaal van ongevalvrij rijden steeds dichter te benaderen.”

Daarbij werken de experts geenszins ver van de realiteit in testlaboratoria – integendeel: de basis voor hun werk vormen het dagelijks gebruik van de bussen en de reële ongevalsituaties. Deze neemt het team onder de loep om oplossingen te vinden: vernieuwingen die idealiter ongevallen voorkomen of de gevolgen voor de inzittenden tot een minimum beperken. Het leven van chauffeurs en passagiers beschermen. Om dat te bereiken kiezen de ontwikkelaars voor een alomvattende aanpak. “We bekijken veiligheid niet toegespitst op afzonderlijke technische features. Het gaat veel meer om ontspannen rijden op een ergonomisch optimale chauffeursplaats, adequate waarschuwingen of ondersteunende ingrepen bij gevaar en bescherming bij een ongeval”, aldus Averbeck. ESP® in de nieuwe Citaro Het resultaat is een stadsbus die nog veiliger is dan zijn voor– ganger – en ook wel eens geschiedenis zou kunnen schrijven: want voor

OBM_0211_16-17_NL_16-17 08.07.11 14:41 Seite 17


Alles voor de veiligheid: verhoogde chauffeursplaats (linksboven), extra crash-element aan de voorkant (links) en versterkte A-nul-stijl (boven).

het eerst is in een lagevloerbus en een stadsbus het Elektronische Stabiliteitsprogramma, ESP®, beschikbaar. “Voor ons was het vanaf het begin duidelijk: ESP® moet ook in lagevloerbussen komen. Want inmiddels zetten exploitanten lagevloerbussen steeds vaker in bij het streekvervoer met hogere snelheden”, weet Richard Averbeck. Wat op het eerste gezicht technisch nogal triviaal mag lijken – tenslotte heeft EvoBus GmbH al in 2002 ESP® in de touringcar ingevoerd - stelde de ontwikkelaars voor een uitdaging. De reden: in de stadsbus waren niet de gebruikelijke inbouwruimten beschikbaar. “Dat was duidelijk een extra prikkel voor onze ingenieurs. Die gaan moeilijke opdrachten met enthousiasme te lijf”, aldus Averbeck. Nieuwe wegen en ideeën, maar vooral teamwork zijn in dergelijke gevallen gevraagd: medewerkers op de meest uiteenlopende gebieden, maar ook ingenieurs en chauffeurs brachten kennis en ervaringswaarden in om de optimale oplossing te verkrijgen. Crash-element als extra bescherming Ook de toekomstige chauffeurs van de nieuwe Citaro profiteren van deze inventieve instelling: in de verlengde voorkant van de stadsbus is een crash-element als moderne botsingbescherming ingebouwd. Daardoor is de chauffeur extra beschermd. “Anders dan bij de truck komt hier als extra moeilijkheid bij dat de chauffeur juist bij de lagevloerbussen relatief laag zit”, zegt Richard Averbeck. Over deze problematiek heeft het ontwikkelingsteam zich gebogen. Het resultaat: de chauffeursstoel is 60 mm hoger geplaatst. “En samen met de versterkte A-nul-stijl en een frameconstructie die krachten bij een botsing naar het onderstel leidt,

voldoet de nieuwe Citaro zo zelfs aan de toekomstige pendelslagproef voor touringcars volgens het voorschrift ECE R 29. Zo bieden we de chauffeurs in de lagevloerbus voor het eerst een objectief verhoogd veiligheidsniveau”, voegt Averbeck eraan toe. Maar ook voor exploitanten brengen de nieuwe bescherming bij frontale botsingen en de verhoogde chauffeursplaats allicht voordelen: “Ons melden steeds weer klanten dat ze dankzij aantrekkelijke en veilige chauffeursplaatsen gemakkelijker goede chauffeurs kunnen aantrekken en ook langdurig aan zich binden.”t

¢ EEN VEILIGE ZAAK – OOK VOOR HET MILIEU De nieuwe Mercedes-Benz Citaro rijdt net als zijn voorganger heel milieuvriendelijk. Het voertuig wordt aangedreven door de zuinige en milieuvriendelijke motoren met BlueTec®-dieseltechnologie. Seriestand voor alle motoren is de uitlaatgasnorm Euro V. Desgewenst zijn de motoren er ook volgens de momenteel strengste vrijwillige uitlaatgasnorm EEV (Enhanced Environmentally Friendly Vehicle). De nieuwe Citaro bereikt – ook zonder roetfilter – EEV alleen met maatregelen in de motor. EEV zonder filter reduceert de aanschafen onderhoudskosten voor exploitanten. Verdere voordelen: geringer leeggewicht en minder benodigde ruimte.

OBM_0211_18-19_NL_18-19 14.07.11 09:24 Seite 18

“Nu zijn we zo ver: de Citaro is volledig geperfectioneerd en is alleszins klaar voor het gebruik.” Richard Averbeck, directeur ontwikkeling van EvoBus GmbH

Hard aan de top In talrijke duurzaamheidstests en met gecamoufleerd uiterlijk stelde de nieuwe Mercedes-Benz Citaro zich bloot aan extreme uitdagingen: ijzige kou, brandende hitte, onverharde wegen. Hij laat zien wat hij kan. Tekst_Tanja Strauß | Foto’s: © Daimler AG

OBM_0211_18-19_NL_18-19 14.07.11 09:24 Seite 19


Extreme temperaturen en lange werkdagen: de tests stelden niet alleen de nieuwe Citaro, maar ook de medewerkers en de gehele equipment zwaar op de proef.

MAAR ENKELE KILOMETERS zuidelijker bevindt zich de poolcirkel. De winter heeft de stad Rovaniemi in het hoge noorden van Finland stevig in zijn greep. Allang heeft de natuur de macht overgenomen. Tot min 37 graden Celsius geeft de thermometer aan. Een uitdaging voor mens en techniek. Onverstoorbaar trekt de Mercedes-Benz Citaro, gecamoufleerd met nieuwe techniek in een oud jasje, zijn spoor door de ijsmassa’s – kilometer na kilometer. Scènewisseling: dezelfde bus, andere plaats. De wind uit het westen is zo zwak dat hij nauwelijk voor verkoeling zorgt. Hete, zwoele lucht kringelt zich over de rode aarde. Er heerst een gloeiende zomerhitte in het Turkse Oost-Anatolië. Onverschillig staat de nieuwe Citaro langs de kant van de weg. Al uren wacht hij met gesloten deuren en ramen in de middagzon. Inmiddels is zijn buitenhuid opgewarmd tot 80 graden Celsius. De medewerkers van EvoBus GmbH zijn het erover eens: nu is het precies het juiste moment om de airconditioning te testen. Scandinavische kou, Turkse hitte De nieuwe Citaro kent ook extreme omstandigheden. “Alleen wat onder extreme omstandigheden zijn deugdelijkheid heeft bewezen, is werkelijk rijp voor onze klanten”, verklaart Richard Averbeck, directeur ontwikkeling van EvoBus GmbH. De nieuwe Citaro heeft het maandenlang bewezen: ook onder de zwaarste omstandigheden voldoet hij aan de hoogste eisen. “We gaan ervan uit dat de nieuwe Citaro in Dubai even goed wordt gebruikt als in Finland – daarop bereiden we hem voor”, zegt Michael Reis, medewerker van EvoBus GmbH en begeleider van talrijke tests. “Zelfs wanneer de bus in de woestijn rijdt en er zandkorrels in elke kier gaan zitten, moet de bus probleemloos functioneren.” Op de testbank komen behalve de complete bus ook componenten en systemen. “Natuurlijk loopt in het begin niet alles zoals je het wenst. Daarom onderwerpen we de bussen aan deze extreme omstandigheden”, verklaart Averbeck. Ook om die reden kan een stadsbus als de

nieuwe Citaro gewoonweg niet in twaalf maanden worden ontwikkeld. Dankzij het zomer- en wintergebruik, corrosie- en brandtests, proefbanktests voor deuren en kleppen en vele andere methodes wordt duidelijk waar de ingenieurs nog aan moeten sleutelen. Met behulp van de testprocedures kan ook elke, nog zo kleine, zwakke plek worden verholpen. Dat de nieuwe Citaro onder de strengste criteria is getest, heeft goede redenen. Tenslotte is zijn voorganger de norm en deze moet worden overtroffen. Ruim 30.000 verkochte eenheden in Europa, Japan, Mexico en het Midden-Oosten bewijzen het. “De nieuwe Citaro kan dit even goed en veel beter”, bevestigt Averbeck. In totaal 27 prototypen en testvoertuigen en tien klantenproefvoertuigen kwamen onder het kritische oog van de testers. Daarbij komen nog eens tien Torsen-differentiëlen en talloze proefopstellingen. Verdere prototypen en testvoertuigen zijn gepland voor de tests met betrekking tot Euro VI. In totaal zullen meer dan 100 testvoertuigen meedoen. Past, schudt niet en heeft lucht Ook volledig nieuwe testprocédés moest de Citaro doorstaan. “We hebben ons bijvoorbeeld met overgave op de geluidsarme binnenruimte gestort”, verklaart Averbeck. Hiervoor werden compleet uitgeruste voorkanten inclusief chauffeursplaats en binnenplafonds op hydropulsinstallaties aan de hardste schoktests onderworpen. “Een Citaro moet ook na jaren nog rustig rijden in het weggebruik”, aldus Reis. Daarom moesten ook de nieuwe deuren bij duurzaamheidstests op de testbank zonder schade een miljoen belastingswisselingen, een heel busleven, doorstaan. Corrosietests, besneeuwde wegen, verzengende middaghitte, kuilen zo groot als putdeksels – Richard Averbeck is er zeker van: “Nu zijn we zo ver: de Citaro is volledig geperfectioneerd en alleszins klaar voor het gebruik.” t

OBM_0211_20-21_NL_20_21 08.07.11 14:47 Seite 20


“Het zou verspilling zijn de rijkdom aan ideeën van zo veel creatieve koppen niet te gebruiken.” Michael Regelein, medewerker op de afdeling ideeënmanagement

OBM_0211_20-21_NL_20_21 08.07.11 14:47 Seite 21


Samen iets groots tot stand brengen Met de start van de serie slaat het uur van de creatievelingen: medewerkers uit verschillende afdelingen van EvoBus GmbH drukken hun stempel op voertuigen als de nieuwe Mercedes-Benz Citaro. Ze optimaliseren productieprocessen en minimaliseren kosten. Tekst_Tanja Strauß | Foto’s: © [M]rubysoho | fotolia.com; © Daimler AG (bus)

EEN IDEE IS EEN INVAL, een nieuwe gedachte. Die is creatief, vaak innovatief, interessant en spannend. Maar wanneer is een idee werkelijk een goed idee? Daarover waakt bij EvoBus GmbH onder andere Michael Regelein, medewerker op de afdeling ideeënmanagement. Op zijn bord belanden elk jaar circa 3.000 ideeën – hoofdzakelijk aangereikt door medewerkers uit de verschillende afdelingen. Ook de nieuwe Mercedes-Benz Citaro profiteert van de creativiteit van de medewerkers. Laten in het begin vooral ontwikkelaars en ontwerpers hun gedachten de vrije loop en geven ze daarmee de stadsbus vorm, zodra de bus in serieproductie gaat, krijgt hij een stortvloed aan ideeën van duizenden medewerkers over zich heen. “De verbeteringsvoorstellen zullen ons vooral bereiken, wanneer de Citaro door de hallen rijdt”, verduidelijkt Regelein. Tenslotte komen vanaf dat moment talrijke medewerkers dagelijks in aanraking met de nieuwkomer. Dat wil echter allerminst zeggen dat de ideeënverstrekkers gebreken aan de Citaro ontdekken. Veel meer doen ze suggesties hoe processen kunnen worden geoptimaliseerd, de ergonomie op de chauffeursplaats kan worden verbeterd, onderdelen kunnen worden geperfectioneerd of productiekosten kunnen worden geminimaliseerd. “In 2002 stelde bijvoorbeeld een medewerker voor serviceboekjes als cd mee te leveren. Tenslotte is elke Mercedes-Benz bus uitgerust met een cd-speler. Zulke invallen besparen de onderneming veel geld”, aldus Regelein. Dat is weer voordelig voor de klanten aan wie de kostenbesparingen worden doorgegeven. Forse balans: 3.000 ideeën per jaar Ook in het model dat aan de nieuwe Citaro voorafging, kwamen talrijke ideeën van het personeel terecht – sommige zijn ook weer in de nieuwkomer te vinden. “Het zou verspilling zijn de rijkdom aan ideeën van zo veel creatieve koppen niet te gebruiken”, zegt Regelein. Daarom heeft EvoBus GmbH al jaren geleden het ideeënmanagement in het leven geroepen – met succes en om stilstand tegen te gaan. “Er zijn medewerkers die haast elke dag een verbeteringsvoorstel indienen. Velen broeden ook samen met collega’s bij het ontbijt of in de middagpauze een idee uit”, vertelt Regelein. Niet zelden ontstaan uit geheel toevallig geboren ideeën innovaties waarvan de onderneming maar ook producten als de nieuwe Citaro langdurig profiteren – en daarmee exploitanten, chauffeurs en passagiers.

Aan de creativiteit zijn daarbij geen grenzen gesteld: van uiterst complexe oplossingsaanzetten, die vaak van technische aard zijn, tot eenvoudige ideeën met een groot effect. Michael Regelein komt elke dag collega’s tegen die iets willen veranderen, bewerkstelligen of verbeteren. “Meestal gaat het in eerste instantie helemaal niet om de premie. De mensen willen zich nuttig maken. Ze zijn uitermate gemotiveerd.” Heerser over de ideeën De ideeënmanager ondervond zo’n zes jaar geleden zelf aan den lijve wat gemotiveerde collega’s in gang kunnen zetten. Bij een motorongeluk verloor Michael Regelein zijn gezichtsvermogen, zijn werk in de logistiek moest hij opgeven. Medewerkers van de personeelsafdeling gingen voor hem op zoek naar een “papierloze” functie. Nu verricht Regelein op de afdeling ideeënmanagement alle taken met de computer. Een speciaal programma leest hem de inhoud van documenten en e-mails voor. Maar ook aan zijn eigen motivatie heeft hij het te danken dat hij de enige blinde medewerker van EvoBus GmbH is. “Ik heb ruim 500 toetscombinaties in mijn hoofd om de pc te besturen. Tenslotte kan ik geen muis gebruiken”, vertelt hij en hij voegt eraan toe: “Maar dat is het me allemaal waard. Tenslotte heb ik een droombaan.” t

¢ IDEEËN MANAGEN Snel, eenvoudig en onbureaucratisch functioneert het ideeënmanagement bij EvoBus GmbH. Sinds begin 2003 kunnen medewerkers hun verbeteringsvoorstellen in het intranet beschrijven. Daarvoor was dat alleen in papieren vorm mogelijk. Leidinggevenden controleren en beoordelen de invallen op kwaliteit en uitvoerbaarheid. Als er een premie wordt toegekend, wordt bovendien geprobeerd een berekening van de rentabiliteit te maken. De inzender ontvangt 30% van de jaarlijkse besparing tot 125.000 euro – afhankelijk van het besparingspotentieel van de maatregel. Vanaf een premie van 5.000 euro krijgt de initiatiefnemer bovendien een oorkonde van de fabrieksleiding overhandigd.

OBM_0211_22-25_NL_22-25 08.07.11 14:46 Seite 22

OBM_0211_22-25_NL_22-25 08.07.11 14:46 Seite 23


Het doek is gevallen De ster staat afgedekt op het toneel. De busondernemers en vertegenwoordigers van de vakpers staren gefascineerd naar het doek. Zometeen worden de hoge verwachtingspatronen geconfronteerd met de realiteit. Want het is wereldpremière in Mannheim. Tekst_Rüdiger Schreiber | Foto’s: © Michael Bäter (l.), Rüdiger Schreiber

BEWEGING IS ER IN DE MANNHEIMSE OPLEVERINGSHAL te bespeuren. Duitse busondernemers dringen net als hun Europese collega’s en de vertegenwoordigers van de pers samen naar voren in de richting van het toneel. Dicht opeengepakt staan ze daar. Iedereen wil er op dit beslissende moment helemaal vooraan bij zijn. Maar de treden van het wit gelakte toneel betreedt niemand. Zelfs als het licht uitgaat, waagt niemand de eerste stap. Ere wie ere toekomt en respect voor deze prestatie: na 13 productiejaren heeft de Citaro niets van zijn aantrekkingskracht verloren. De spanning in de hal stijgt verder. Want iedereen kent de never-ending success story van ruim 30.000 verkochte bussen. Hoe zal de nieuwe eruitzien? Een regen van flitslicht in Mannheim De show begint. Cijfers en films uit de busgeschiedenis worden geprojecteerd op het witte doek dat nog de nieuwe generatie van de stadsbus verhult. De opnamen in zwartwit tonen ontroerende en belangrijke momenten. Alle aanwezigen weten dat vandaag een nieuw hoofdstuk aan de geschiedenis wordt toegevoegd. Het gedrang voor het podium wordt sterker, een gefluister gaat door de rijen. De gezichten achter de cameralenzen branden van nieuwsgierigheid naar wat komen gaat. De countdown, begeleid door muziek en lichteffecten, begint. 3-2-1 … Het doek valt. Het licht gaat aan. Hij is er – de nieuwe Citaro! En hij straalt!

OBM_0211_22-25_NL_22-25 08.07.11 14:46 Seite 24


“De Citaro is volgens de klantenwensen aangepast. Vooral de chauffeurs zullen zich op hun nieuwe werkplek verheugen. Ook het comfort voor de reizigers is verder verhoogd. Dat alles maakt de Citaro tot een echt referentiepunt voor de markt.” Christophe Babé, directeur Sibra, Frankrijk

Een orkaan van flitslicht is inmiddels in plaats van de lichteffecten gekomen. De menigte verdringt zich op het podium rond de pasgeborene. Iedereen wil de beste plaats en de beste foto’s. Ook als het doek allang terzijde is geschoven en de nieuwe Citaro in de schijnwerpers schittert, houdt het applaus niet op. Het enthousiasme bij de busondernemers en de vakpers voor de nieuwe Citaro ligt misschien ook daaraan dat je de passie waarmee de bus is ontwikkeld er ook van afziet. Er waren veel arbeidsintensieve jaren voor nodig waarin het projectteam rond Melanie Armbruster, de “moeder” van de nieuwe Citaro, elk detail nauwgezet heeft uitgedokterd. Hartmut Schick, hoofd Daimler Buses, vat datgene wat velen op deze dag voelen, kernachtig samen: “In de nieuwe Citaro zit niet alleen de modernste toptechnologie, maar ook veel hartenbloed en

passie. Ik ben ervan overtuigd dat de nieuwe Citaro het succesverhaal van zijn voorganger zal overtreffen en de grenzen weer verder zal verleggen.” Na de onthulling zijn het de innovatieve oplossingen, zoals de modulaire opbouw van de buitenhuid waardoor kleine beschadigingen afnemen, die op busondernemers uit de verschillende landen evenzeer indruk maken. “Met de nieuwe Citaro zetten we een beslissende stap in de toekomst van het openbaar vervoer”, resumeert MichaelGöpfarth, directeur Verkoop Mercedes-Benz bussen van EvoBus GmbH. “Maar deze stap zou zonder onze klanten, de fans van de Citaro, niet mogelijk zijn geweest.”

“Voor mij was de Citaro op de markt altijd als een spiegel waarin de rest van de industrie keek om te achterhalen wat de trends van de komende jaren zouden zijn. Wanneer Mercedes-Benz een nieuwe vinding introduceert, is het alsof alle andere fabrikanten de voortrekker nadoen.” Miguel Sáez, hoofdredacteur autobuses & autocares, Spanje

OBM_0211_22-25_NL_22-25 08.07.11 14:46 Seite 25


“Mercedes-Benz bouwt nu al de succesvolste stadslijnbus van alle tijden. Bij nieuwe technologieën geeft Mercedes-Benz wereldwijd de toon aan. De nieuwe Citaro legt de lat voor de concurrentie weer een stukje hoger.” M. Sevket Erturan, hoofdredacteur Kentici Toplutasima, Turkije

Première: livetoepassing op straat Als de eerste euforie is bedaard, is het vakkundige publiek in de tentoonstellingshal al op weg. De ondernemers informeren zich direct bij het object van begeerte en in één van de speciaal daarvoor bedoelde vier technische boxen over de diverse finesses. Ingenieurs staan hen te woord en verklaren alle details over de zwaartepunten “kale carrosserie + exterieur”, “chassis + elektrotechniek”, “chauffeursplaats” en “portieren”. Niet alleen de ogen van de busondernemers fonkelen daarna een beetje, ook de vakpers is zichtbaar onder de indruk. Maar allemaal wachten ze op de livetoepassing: de eerste rit in de nieuwe Citaro in zijn toepassingsgebied, de straat. Want daar zal men hem vanaf nu vaker zien. t

“Het lagere verbruik, de milieuvriendelijkheid en hoge veiligheidsnormen van de nieuwe Citaro bevallen ons zeer. We zijn sterk verbonden met Mercedes-Benz en dat moet ook in de toekomst niet veranderen.” Michael Sakellariou, president van Larisa KTEL en voorzitter van de CityBus organisatie, Griekenland

“Tot de opvallende innovaties horen voor mij de talrijke veiligheidsfeatures – van ESP® en de bescherming bij frontale botsing tot de voortijdige naleving van ECE R66/01 –, die er in een lijnbus nog nooit hebben gezeten.” Sascha Böhnke, redacteur voor tests en techniek OMNIBUSREVUE en BUSFahrer, Duitsland

“Vooral het interieur vond ik heel stijlvast en geslaagd met veel ruimte en fantastische LED highlights. Het is goed dat ook de chauffeursplaats verder is ontwikkeld. De chauffeurs brengen veel tijd door in de bus. Ergonomie en comfort zijn dan van groot belang.” Saara Remes, hoofdredactrice BUS professional, Finland

OBM_0211_26-27_NL_26-27 08.07.11 14:46 Seite 26

26 Mens + onderneming Omnibus 2·2011

De internationale Konstantinos Tsiknas, nieuwe verkoopleider Duitsland Mercedes-Benz bussen, spreekt over de uitdaging “bus” en zijn doelstellingen voor de toekomst. Als laatste werkte de 45-jarige in Zuid-Afrika – één van de belangrijkste afzetmarkten voor het concern. Tekst_Michael Bäter, Saskia Meier | Foto’s: © Michael Bäter

Meneer Tsiknas, af te gaan op uw bijzondere naam komt u niet uit Baden. Wilt u ons meer verklappen over uw wortels? Konstantinos Tsiknas: Mijn moeder komt uit Karlsruhe, mijn vader is Griek. Hij heeft aan de universiteit in Karlsruhe machinebouw gestudeerd en was vanaf 1971 ook bij Mercedes-Benz werkzaam in de ontwikkeling van bedrijfswagens in Gaggenau. Ik ben in Baden, om precies te zijn in Kehl am Rhein, geboren en in Gaggenau opgegroeid. Griekenland, Japan, Maleisië, Zuid-Afrika: vanuit Gaggenau de wereld in en weer terug. Zijn daar nog doelen te behalen? Tsiknas: Maar natuurlijk! De Duitse markt van de marktleider is een heel speciale uitdaging, zogezegd de Champions League. De wachtende opgaven om de marktpositie van Mercedes-Benz bussen te verstevigen en verder uit te breiden, stellen de hoogste eisen aan het gehele team. Ik wil natuurlijk mijn bijdrage eraan leveren dat we ook in de toekomst verder succesvol blijven. Hoe bent u bij de bus terechtgekomen? Tsiknas: Het bedrijfsmodel van EvoBus GmbH heeft me altijd al gefascineerd. En dat heel eenvoudig omdat het de voordelen van bijna middenstandachtige structuren koppelt aan de voordelen van een excellent, globaal wereldconcern en één van de waardevolste merken die er bestaan. Bovendien heb ik de laatste zes jaar in Maleisië en Zuid-Afrika ook al direct samengewerkt met Daimler Buses en zo de structuren leren kennen. Welke ervaringen van uw vroegere standplaatsen helpen u bij uw nieuwe taken?

OBM_0211_26-27_NL_26-27 08.07.11 14:46 Seite 27

Omnibus 2·2011 Mens + onderneming 27

“Ik wil mijn bijdrage eraan leveren dat we ook in de toekomst succesvol blijven.” Konstantinos Tsiknas, verkoopleider Duitsland Mercedes-Benz bussen.

Tsiknas: Om daarop te antwoorden zou dit gesprek al snel uit de hand lopen. Elk van mijn taken tot dusver heeft me heel bijzondere ervaringen als bagage meegegeven. Misschien kunt u een voorbeeld geven ... Tsiknas: Laat me twee voorbeelden noemen. Bij Mercedes-Benz Unimog waren er vergelijkbare structuren en uitdagingen als in de bussector. Een uiterst hoge complexiteit van het product, een zelfstandige verkooporganisatie en ruimtelijke nabijheid van alle belangrijke afdelingen langs de gehele waardeketen. Dat stimuleert eigen initiatieven, ondernemend denken en een zeer hoge mate van enthousiasme en identificatie van alle medewerkers met het product en merk. Tijdens mijn jaren in Japan heeft me beslist het consequent nageleefde respect voor klanten en gesprekspartners het sterkst gevormd, maar ook de integratieve beslissingsprocessen. De sterke participatie van alle betrokkenen volgens het consensusprincipe komt op westerse culturen vaak langademig en inefficiënt over, maar heeft in uitvoeringsfase aanzienlijke voordelen waar het gaat om kwaliteit, noodzaak tot onderlinge afstemming en snelheid. Wat maakt de nieuwe taken voor u aantrekkelijk? Tsiknas: De branche verwacht spannende veranderingen die, gedragen door de verandering in het economische en ecologische bewustzijn van de kopers, om reacties van de fabrikanten vragen. Hoe Mercedes-Benz daarop reageert en met welk engagement wij het merk gezicht kunnen geven, is al spannend genoeg. Als u toch eens vrije tijd mocht hebben, hoe vult u die dan in? Tsiknas: Nu, ik heb drie kinderen die wel weten hoe je papa’s tijd plant ...

Mijn gezin is voor mij een heel belangrijke factor. We verheugen ons allemaal na lange jaren in het buitenland nu in Mannheim, de geboortestad van de automobiel, te gaan wonen. Mijn tweede passie is klassieke muziek. Ik speel cello. Een hobby die je overal kunt beoefenen – heerlijk ontspannend. En die heeft ons al met tal van fascinerende mensen in contact gebracht. Hartelijk dank voor het gesprek! t

¢ PROFESSIONELE LOOPBAAN Na een studie economisch ingenieur in Karlsruhe begon de loopbaan van Konstantinos Tsiknas 1989 in de fabriek Gaggenau. Hier aanvankelijk met productiegerichte taken in de afdeling Unimog belast, leidde hij vervolgens de Europese exportverkoop, voordat zijn latere taken hem via Stuttgart naar Mercedes-Benz Hellas brachten, waar hij de verkoopen marketingleiding had. Zijn managerkwaliteiten bewees de nu 45-jarige onder meer bij Mitsubishi Motors in Japan. Hiervoor moest hij niet alleen Japans leren, maar moest hij ook leren om te gaan met de lastige spagaat tussen de culturen. Met bussen kwam Konstantinos Tsiknas voor het eerst in contact bij Mercedes-Benz Maleisië. Hier en vervolgens bij Mercedes-Benz Zuid-Afrika was hij als hoofd Verkoop/Marketing verantwoordelijk voor de gehele productportfolio inclusief buschassis.

OBM_0211_28-31_NL_28-31 08.07.11 14:46 Seite 28

OBM_0211_28-31_NL_28-31 08.07.11 14:46 Seite 29


Oldies but goldies Met het derde Europatreffen van historische bussen in Sinsheim keren vele oldies uit heel Europa terug naar hun land van herkomst. Ook van de partij: een Mercedes-Benz O 321 H. Hij begon de reis naar zijn geboortestad vanuit Oostenrijk. Tekst_Michael Bäter | Foto’s: © Michael Bäter

HET IS PRACHTIG WEER in Lech am Arlberg, als Josef Bauer de O 321 H het bedrijfsterrein van de Arlbergexpress af rijdt. Zo’n 1.600 km in zes dagen staan hem, zijn vier vrienden en de bejaarde touringcar uit 1959 te wachten. De gekozen route loopt in het begin via een kronkelige weg over de bergpas naar Bregenz aan het Bodenmeer. Daarvandaan gaat de reis naar Ravensburg, via Bad Saulgau en ten slotte naar Sinsheim bij Mannheim, de locatie waar de oldtimerbijeenkomst plaatsvindt. Aan secundaire wegen en lokale wegen wordt de voorkeur gegeven. Toch kan de 126 pk sterke dieselmotor al terugkijken op een kilometrage van meer dan een miljoen. Het kost de zescilinder weliswaar moeite de pasweg te bedwingen, maar dankzij de goed getrapte vijfversnellingsbak is het allemaal beter dan een rit bij vol gas op de snelweg. De O 321 H: kind van het “economische wonder” De O 321 H is een “massaproduct” uit de tijd van de verbazingwekkende economisch opleving in het naoorlogse Duitsland. De productie startte in 1954. In een bouwperiode van 16 jaar bereikte dit type een aantal stuks van ongeveer 30.000 exemplaren – meer dan elke andere bus ooit tevoren. Juist de O 321 H is het die met zijn rondgevormde carrosserie symbool staat voor de economische bloei van destijds en vele positieve herinneringen oproept bij de toeschouwer. Zo valt het niet te verbazen dat hij langs de reisroute steeds weer op enthousiaste uitroepen van passanten kan rekenen en hij talrijke emotionele ontmoetingen met oldtimerliefhebbers heeft.

ü

OBM_0211_28-31_NL_28-31 08.07.11 14:46 Seite 30

30 Mens + onderneming Omnibus 2·2011

Wie net als Josef Bauer het genoegen heeft af en toe met een O 321 H te rijden, kan vaststellen dat het voertuig ondanks zijn leeftijd verbazend goed te besturen valt. Bustesters van destijds beschreven hem als “een gemakkelijk te hanteren en alleszins zeer willig voertuig”. Een reden waarom Josef Bauer van elke kilometer op de O 321 H Volgens het busmotto “de reis is het doel” ontstaat er al na korte tijd een vakantiestemming in het speciaal uitgeruste voertuig. Misschien ligt het aan de tapinstallatie die Josef Bauer en zijn vier collega’s met dezelfde passie voor oldtimers bedienen of aan de meegenomen piano. Maar heel beslist ligt het aan de voorpret waarbij men zich de komende dagen onder gelijkgezinden in de roestigste hobby ter wereld geheel kunnen uitleven. Onder gelijkgezinden Eenmaal in Sinsheim aangekomen, bevindt de O 321 H zich meteen in het beste gezelschap. De oudste bus is van 1923. Het deelnemersveld varieert van minibus tot dubbeldekker en de grootste reis op eigen kracht hierheen heeft een Zweedse ondernemer afgelegd. Hij reed 1.856 km. Voor veel deelnemers en natuurlijk voor alle Mercedes-Benz fans is het ontvangst

Josef Bauer, eigenaar van de O 321 H, op weg naar Sinsheim voor het rendez-vous van de oldtimers. De busliefhebber beoefent de roestigste hobby ter wereld al ettelijke jaren en is man van het eerste uur in Sinsheim.

De chroomjuwelen trekken talloze kijklustigen aan. De meeste deelnemers houden van traditie en zijn er al voor de derde keer bij. Samen maken ze al plannen voor het komende jaar.

OBM_0211_28-31_NL_28-31 08.07.11 14:46 Seite 31


in de Mannheimse busfabriek met aansluitende fabrieksrondleiding het hoogtepunt van het evenement. Precies hier werd met de bouw van de O 321 H geschiedenis geschreven, die tot op heden ook door enthousiastelingen als Josef Bauer en zijn vier collega’s van deArlbergexpress levend wordt gehouden. t

Een ware kleuren- en vormenpracht: de collector’s items vormen samen een zee van kleuren en vertegenwoordigen allemaal verschillende productieperioden.

Het buscorso rijdt van Sinsheim naar Mannheim en terug. Tussenstation is de productiefabriek – de geboorteplek

¢ HET IDEE ACHTER DE BIJEENKOMST Baden-Württemberg heeft met de fabrieken Mercedes-Benz in Mannheim, Auwärter in Stuttgart, Kässbohrer in Ulm en Vetter in Fellbach een levendige busgeschiedenis geschreven. Bij het Europatreffen van historische bussen in Sinsheim komen om de vier jaar oldtimers uit heel Europa samen om de geschiedenis levend te houden. Dat idee hebben Reiner Mörch en Dr. Konrad Auwärter, beide hartstochtelijke oldtimerverzamelaars, in samenwerking met het Auto & Technik Museum Sinsheim ontwikkeld. Het doel: het verleden van de bussen te laten herleven.

van de oldies.

De reis naar Sinsheim begon voor de O 321 H in Lech am Arlberg. De 1.600 km voerden de nog krasse oldtimer aanvankelijk over paswegen met vele haarspeldbochten. Foto: © Josef Bauer

OBM_0211_32-33_NL_32_33 08.07.11 14:45 Seite 32

32 Service Omnibus 2·2011

Met service onderweg Voor buschauffeurs die met hun touringcar de Europese bezienswaardigheden bezoeken, biedt OMNIplus met de nieuwe ServiceCards belangrijke extra diensten. Dat heeft al tal van klanten overtuigd. Tekst_Saskia Meier | Foto’s: © Daimler AG

OBM_0211_32-33_NL_32_33 08.07.11 14:45 Seite 33

Omnibus 2·2011 Service 33

DINSDAGMORGEN, ZES UUR, even voorbij Maastricht. Langzaam gaat de zon op. De touringcar van chauffeur Gerhard Walther heeft net de Nederlandse grens gepasseerd om naar Brussel te gaan. De 45 inzittenden van de touringcar slapen bijna allemaal nog en dromen van de voor hen liggende vakantiedagen in de stad van de zoete verleidingen. Gerhard Walther is al ruim 15 jaar buschauffeur, steeds in dienst bij dezelfde onderneming. Daar is hij heel trots op – net als op zijn Mercedes-Benz Travego. Op deze bus kon hij bij zijn tochten altijd vertrouwen. En toch: met zijn 15 jaar beroepservaring weet de touringcarchauffeur: 100% veiligheid bestaat niet. Ook al komt zijn Mercedes-Benz Travego wel heel dicht in de buurt van dit ideaal.

Voor noodgevallen ook in het buitenland altijd optimaal toegerust: met de OMNIplus ServiceCard Premium.

OMNIplus ServiceCards: hulp dag en nacht Maar 100% mobiliteit – die is er voor Gerhard Walther door zijn OMNIplus ServiceCard Premium. De opvolger van de OMNIplus ServiceCard is al een jaar in gebruik – met groot succes, zoals Martina Schmitt, verantwoordelijk voor de OMNIplus ServiceCards van de afdeling dienstverleningsproducten bij OMNIplus, rapporteert: “De nieuwe OMNIplus ServiceCard Premium omvat alle diensten van de vorige kaart, dat betekent naast de OMNIplus servicediensten kunnen de bezitters ervan zonder contant geld bij ruim 41.000 UTA-acceptatiepunten in 38 landen tanken en gebruik maken van de tol-, tunnel- en veerbootservice.” Tot eind 2012 wordt die OMNIplus ServiceCard systematisch vervangen door de nieuwe OMNIplus ServiceCard Premium. Nieuw erbij gekomen is de OMNIplus ServiceCard Basic voor klanten die bijvoorbeeld geen tanken tolfunctie nodig hebben. “De OMNIplus ServiceCard Basic is puur een werkplaatskaart voor gebruik bij de servicesteunpunten”, verduidelijkt vakvrouw Martina Schmitt het verschil. Geïntegreerd zijn het complete mobiliteitspakket met reparatie-, onderdelen- en TireService en ook transparante, internationale afrekeningsstandaards. Erg belangrijk kan in geval van nood de OMNIplus 24h SERVICE inclusief garantie van de kostenbetaling (obligo) zijn. Daarmee kan de chauffeur 24 uur per dag en in het Nederlands de centrale onder het telefoonnummer 00 800/40 20 40 20 bereiken. De centrale neemt dan contact op met de dichtstbijzijnde werkplaats – ook in België. Via een op internet gebaseerde tool ontvangt het servicesteunpunt ter plaatse meteen een voldoende betalingsgarantie. “Zo nodig is een verhoging via dit systeem ook geen probleem”, voegt Martina Schmitt eraan toe. Dat kan in een ernstige situatie en met een geheel bezette touringcar veel tijd en zorgen besparen – weet ook Gerhard Walther. De OMNIplus ServiceCard Premium omvat eveneens het complete mobiliteitspakket plus de tanken tolservice. Juist voor chauffeurs die met hun touringcar de Europese bezienswaardigheden bezoeken, worden deze extra diensten aanbevolen, die al talloze klanten hebben overtuigd en ook chauffeurs als Gerhard Walther. t www.servicecard.omniplus.nl

OBM_0211_34-37_NL_34-37 14.07.11 09:25 Seite 34

Tussen kaftan en ringtone Zonsopgang in de parel van de Maghreb, al-Mamlaka al-Maghribīya, het koninkrijk van het westen. Roze gekleurd morgenrood doet de hamri, de typische rode aarde in het noordoosten van Marokko, gloeien. Het ruikt naar Duitse koffie. Tekst_Martin Heying | Foto’s: © Martin Heying

OBM_0211_34-37_NL_34-37 14.07.11 09:25 Seite 35

Avondzon boven Marokko en de Kasbah, een burcht, in de Dades-vallei. Foto: © mauritius images | Michael Runkel Verplicht programma bij een rondreis door Marokko: de bezichtiging van de traditionele ververij en leerlooierij in Fès (r.). Foto: © mauritius images | Rene Mattes

OP EEN PARKEERPLAATS aan de rand van de verharde snelweg van Casablanca naar Rabat staat een Mercedes-Benz Travego. De achterste klep van de kofferruimte rechts staat open, twee krachtige koffiemachines produceren het aroma dat je ‘s ochtend altijd ruikt. Helmut en Ingrid Rahe, de eigenaars van de busonderneming Klute Reisen, zorgen voor hun reisgezelschap, terwijl zoon Oliver een korte controle van zijn bus uitvoert. Op enige afstand van de groep kijkt een oudere heer naar het ochtendlijke schouwspel van de natuur en denkt: “De reis heeft mijn verwachtingen overtroffen.” Voor Rainer Klose is het niet het eerste bezoek aan Marokko. De Osnabrückse ondernemer vindt: “Dit land is gewoon prachtig!”

Slangenbezweerders, sprookjesvertellers Terugblik, een paar dagen eerder: het Djemaa-el-Fna-plein, het “plein van de onthoofden”, in het hart van de zo’n 1,2 miljoen inwoners tellende stad Marrakesh. Het is laat in de middag en acrobaten, dansers, slangenbezweerders, sprookjesvertellers en muzikanten zorgen voor de karakteristieke flair van het land. Internationale gasten mengen zich onder Berbers en Arabieren. Kaftan en djelaba zijn net zo vanzelfsprekend als jeans en pak. De verhalenverteller hoort tot het stadsleven – net zoals de mobiele telefoon alomtegenwoordig is. Dat is Marokko, de culturele poort van de Oriënt in al zijn pracht en moderniteit.

ü

OBM_0211_34-37_NL_34-37 14.07.11 09:25 Seite 36

36 Bestemming Omnibus 2·2011

In de smalle steegjes van het oude stadsdeel van Fès zouden zelf handkarren te breed zijn.

Geschiedenis leeft: in de Romeinse ruïnestad Volubilis bij Meknès waanden de

Daarom vervoeren ezels alle goederen.

reisdeelnemers zich ver terug in het verleden.

Mild klimaat, mild eten Het is mild in het mediterrane Marokko aan deze kant van het Atlasgebergte. Hier wordt het ook ‘s winters niet veel kouder dan 14 en ‘s zomers niet warmer dan 28 graden Celsius. Terwijl de vijf-sterren-touringcar rustig over de weg glijdt en de stad achter zich laat, vertelt reisleider Ahmed Ouled-Eddarzi: “Marokko is net zo heterogeen als zijn landschappen. Het leeft vanuit zijn tradities en is bovendien een moderne staat.” Een veelzijdigheid die ook in het eten terug te vinden is: de gerechten zijn een opwindende symfonie van kleuren, geuren en smaken. Nationaal gerecht is beslist de tajine, genoemd naar de gelijknamige aardewerken pot waarin het eten wordt gaargestoofd. Het ruikt naar ingemaakte citroenen, lichte olijven, vlees en het onmisbare Ras el Hanout – een heerlijke combinatie van geroosterde en fijngestampte kruiden. De exacte samenstelling is het geheim van de desbetreffende kruidenhandelaar, vandaar de naam Ras el Hanout, “het beste van de winkel”.

De marktstraten voor het Djemaa-el-Fna-plein in Marrakesh: toeristen mengen zich onder de inheemse bevolking. Foto: © mauritius images | Peter Phipp

Antieke ruïnes, middeleeuws Medina Een andere dag, andere indrukken en toch hetzelfde land. Oliver Rahe rijdt de Mercedes-Benz Travego naar het verleden van Marokko, naar Volubilis, een Romeinse ruïnestad, beroemd vanwege haar vloermozaieken. Het contrast met Casablanca, reisbestemming van de vorige dag, kan niet groter zijn. Want de ca. 3,5 miljoen inwoners tellende stad heeft niets gemeen met het vaag mistige Bogart-Casablanca uit de gelijknamige film. Het is een bruisende westerse metropool en het beeldbepalende monument van de stad is werkelijk schitterend: de Mesdschid al-Hasan ath-thānī, de Hassan II-moskee, één van de grootste moskeeën ter wereld. Naast alle superlatieven van het bouwwerk zelf is in het interieur het ambachtelijk bedreven Marokko met zijn overdadige liefde voor ornamentiek te bewonderen. In haar meest oorspronkelijke vorm is deze ambachtelijke kunst wel in Fès te vinden. Fès bestaat eigenlijk uit

OBM_0211_34-37_NL_34-37 14.07.11 09:25 Seite 37

Omnibus 2·2011 Bestemming 37

“Marokko is een boom die zijn wortels in Afrika heeft en zijn takken naar Europa uitstrekt.” Zijne majesteit koning Hassan II

Nog slechts enkele pilaren en dwarsbogen herinneren aan de ooit reusachtige graanschuur “Heri es Souani” van Meknès.

drie delen: de Ville Nouvelle, het middeleeuwse nieuwe stadsdeel en het oude stadsdeel. In dat laatste zijn de talrijke ambachtslieden gevestigd, maar zonder kundige leiding is de welhaast oneindige wirwar van uiterst nauwe steegjes niet te doorgronden. De instructie van de lokale reisgids Naji Ben Machlouf luidt dan ook: “Wie de groep verliest, is verloren”, gnuift de gestudeerde germanist. Dan voert hij het zich steeds weer verbazende reisgezelschap mee naar het hart van Marokko, de medina van het oude stadsdeel van Fès in: stoffenwevers, ketellappers, kleermakers, tapijtknopers, pottenbakkers en keramisten naast natuurlijk de grootste leerlooierij van Marokko met de beroemde verfbakken in de open lucht. De bezorgdienst van de talrijke bedrijfjes wordt uitsluitend verzorgd door pakezels, want zelfs handkarren zouden voor de steegjes te breed zijn. Wie erin slaagt in het ononderbroken doorstromende gedrang te stoppen en een blik achter menige onopvallende lemen muur te werpen, ontdekt soms paleisachtige zalen met mozaïeken vol kleurenpracht of kunstig handgemaakt houtsnijwerk. Niet voor niets behoort Fès tot het wereldcultuurerfgoed van de UNESCO.Decorwisseling. Terug op de parkeerplaats langs de snelweg: intussen zijn de koffiekopjes leeg, is de kofferruimte dicht en zitten de meeste deelnemers van de reis alweer op hun comfortabele leren stoelen. Anneliese en Wolfgang Fortmann hebben zich bij Rainer Klose gevoegd en kijken samen met hem naar de hamri, die in de ochtendzon nog roodachtiger lijkt. “Het was werkelijk een reis in 1.001 nacht”, dweept Anneliese Fortmann, “maar ook de moderniteit van Casablanca heeft me gefascineerd”, geeft ze toe. Haar man Wolfgang knikt: “Mooi ook dat we met zo’n comfortabele bus en zulke goede chauffeurs konden reizen”, zegt hij en vol lof: “De lange ritten heeft men niet eens gemerkt.” Dan kijken ze allemaal nog eens naar het steeds lichter en helderder wordende landschap voordat de bus vertrekt. Bestemming: thuis. t www.klute-reisen.de

¢ RONDREIS MAROKKO “DE LUXE” Heenreis – per vliegtuig of met de bus Vakantiedag 1: Rabat Vakantiedag 2: Marrakesh – bezoek aan de “parel van het zuiden” Vakantiedag 3: ontspanning in het hotel of aan de zee Vakantiedag 4: Meknès en Volubilis Vakantiedag 5: Casablanca Terugreis – per vliegtuig of met de bus

OBM_0211_38-39_NL_38-39 08.07.11 14:44 Seite 38

38 Reistip Omnibus 2·2011

Mannheim in kwadraat Specialisten voor tafelgenoegens en goede smaak en experts met zin voor kwaliteit hebben Mannheim “kwadratisch” vormgegeven – 125 jaar geleden precies zoals nu. Tekst_Saskia Meier | Foto’s: © Juan Amador (linksboven) | © Stadt Mannheim

Mannheim

Hoe heeft de automobielgeschiedenis een stempel op Mannheim gedrukt? Op welke plaatsen werd geschiedenis geschreven? De toeristeninformatie in Mannheim biedt rondleidingen rond het thema “125 jaar automobiel” aan, waarbij de deelnemers een sprong terug in de tijd maken. www.tourist-mannheim.de

w

Soms moet het iets speciaals zijn. Dan is het restaurant Amesa de juiste keuze. In deze tempel voor de smaakpapillen ensceneert kok met één ster Caroline Baum klassieke gerechten als nieuw. Als hoofdgerecht Rouget Barbet “A La Bouillabaisse” met safraan en venkel, als dessert “Blanc Manger” op vijgen en cassis – kan er iets beters zijn? www.a-mesa.de

w

In het Slot Mannheim, het grootste barokcomplex van Duitsland, voelen alle bezoekers zich meteen in de tijd van de hoepelrokken en Rococo-pruiken verplaatst. Het slot dat onder keurvorst Karl Theodor in 1760 na een bouwperiode van 40 jaar werd voltooid, schittert nu nog. www.schloss-mannheim.de

w

In E2, 8 wacht de verleiding in de vorm van roomcrèmetaarten, chocoladecakes en puddinghoorntjes. In café Herrdegen voelt men zich tussen het antieke interieur meteen als 125 jaar geleden. Tip: de familie Herrdegen is in het bezit van het originele recept voor “Mannemer Dreck” – de lokale bitterkoekachtige specialiteit. www.cafe-herrdegen.de

w

In 1886 deed Carl Benz in Mannheim zijn baanbrekende uitvinding. In één van de “kwadraten” van Mannheim, de stad is sinds 1606 in kwadraatvorm bebouwd, startte ook zijn vrouw Bertha Benz haar legendarische autorit naar Pforzheim. 125 jaar later viert de stad deze historische gebeurtenissen met de Bertha Benz Challenge en het culturele evenement “autosymphonic” op 10 september. Maar één van de vele redenen die voor een bezoek aan de Rijn-Neckar-stad pleiten.

OBM_0211_38-39_NL_38-39 08.07.11 14:44 Seite 39

Omnibus 2·2011 Drive In 39

De nieuwe website van de Mercedes-Benz Omnibus chauffeursclub is van insiders voor insiders: individuele profielpagina’s bijhouden, reisadviezen posten en foto’s uploaden. Daarmee hebben de leden van de Mercedes-Benz Omnibus chauffeursclub een eigen uitwisselingsplatform.

Chauffeurs onder elkaar

Impressum Mercedes-Benz Omnibus – Het magazine voor mensen in beweging

De nieuwe website van de Mercedes-Benz Omnibus chauffeursclub is voorzien van talrijke

Uitgever: EvoBus GmbH

interactieve tools. Zo kunnen in de toekomst alle chauffeurs virtueel met elkaar in contact komen.

Mercedes-Benz Omnibusse L 22 D-68301 Mannheim Telefoon: +49/(0)6 21/7 40-43 19

Tekst_Saskia Meier | Foto: © FX Berlin | fotolia.com

Fax:

+49/(0)6 21/7 40-53 54

www.mercedes-benz.com Verantwoordelijk voor de uitgever: Reiner Hörter (V.i.S.d.P.) Projectleiding: Christian Bonfert

Realisatie: Verlag Heinrich Vogel Springer Fachmedien München GmbH

www.o mnibus -fahrer club.m ercede s-benz.c om

Corporate Publishing Aschauer Straße 30 D-81549 München Telefoon: +49/(0)89/20 30 43-25 70 Fax:

+49/(0)89/20 30 43-3 25 70

Springer Fachmedien München GmbH is onderdeel van de uitgeversgroep voor vakliteratuur Springer Science+Business

“BEN IN BOCHUM. Iemand in de buurt?” Of: “Heb zoëven heel voordelig getankt. Daar moeten jullie heengaan.” Vanaf de herfst is het voor alle leden van de Mercedes-Benz Omnibus chauffeursclub dankzij de nieuwe website mogelijk berichten of tips met foto’s te posten en vrienden te leren kennen. Toegang tot de talrijke mogelijkheden wordt echter alleen verkregen via de leden-login. Lid van de Mercedes-Benz Omnibus chauffeursclub wordt iedereen die in de fabriek in Mannheim of in Ulm een bus afhaalt. Direct na de aanmelding kan het beginnen: profielfoto’s uploaden, snapshots van busreizen posten, foto’s van het wagenpark stallen, trajectprofielen bekijken of het Mercedes-Benz magazine “Omnibus” online lezen – elke chauffeur kan zijn profielpagina zelf beheren. Helemaal naar de eigen behoeften. Een ander trefwoord dat voor de nieuwe website geldt, is gevarieerdheid. Via het gekozen gebruik van de Google-Maps-applicatie kunnen eigen reistrajecten worden uitgelicht en persoonlijke aanbevelingen van andere leden worden bekeken.

Media. Redactie: Saskia Meier Projectcoördinatie:

Alle leden kunnen ook eigen aanbevelingen, foto’s of video’s toevoegen. Want waarom leuke tips voor uzelf bewaren? Misschien weten andere chauffeurs meer of hebben ze soortgelijke ervaringen opgedaan. Via toekenning van één tot vijf sterren kunnen de geposte artikelen worden beoordeeld. Daarmee is te zien welke tip werkelijk de moeite waard is – en dat meteen dubbel.

Saskia Meier, Matthias Pioro Art Direction / Grafische vormgeving: Dierk Naumann Coverfoto/achterzijde: Daimler AG Drukkerij: AZ Druck und Datentechnik GmbH Heisinger Straße 16, D-87437 Kempten Vertaling:

“Lid van de maand” Om de vier weken verkiest Mercedes-Benz iemand tot “lid van de maand”. Wat daarvoor moet worden gedaan? Heel simpel. Activiteit wordt gevraagd. Hoe meer bijdragen en foto’s worden gepost en hoe meer positieve sterbeoordelingen een lid krijgt, des te groter is de kans “lid van de maand” te worden. En het mooiste is: elk lid kan hierop vanaf het najaar zelf invloed uitoefenen: t www.omnibus-fahrerclub.mercedes-benz.com

beo Gesellschaft für Sprachen & Technologie mbH Freischützstraße 9, D-81927 München

Het Mercedes-Benz magazine “Omnibus” verschijnt driemaal per jaar. Alle rechten voorbehouden. Reproductie en elektronische verwerking uitsluitend met schriftelijke toestemming van de uitgever. Wij aanvaarden geen verantwoordelijkheid voor ongevraagd toegezonden tekst- en beeldmateriaal.

OBM_0211_40_NL_40 08.07.11 14:44 Seite 40

Omnibus. Een naam. Een maatstaf. De toekomst voor de stadsbus is begonnen met de nieuwe Mercedes-Benz Citaro. Mercedes-Benz

Recommend Documents