O
Om niet te vergeten...
01 O m
n i e t
t e
v e r g e t e n . . .
H
H
Hoe nu verder..? Het besluit om dit boekje open te slaan, was voor
In dit boekje willen we u stap voor stap een beeld
u misschien een hele stap. Want over de dood
geven van de dingen die bij een sterfgeval en uit-
praten en denken we het liefst zo weinig mogelijk.
vaart op u af komen en geregeld moeten worden.
Toch is het goed om er zo nu en dan bij stil te
Om ú verder te helpen.
staan. Want bij het overlijden van een dierbare moeten er ineens veel dingen geregeld en beslist worden. Belangrijke dingen. Het vervelende is echter dat zakelijke en emotionele beslissingen op dat moment door elkaar lopen. Dat maakt het er niet eenvoudiger op.
D
De uitvaart: voorbereidi Arts waarschuwen
Testament
Na het thuis overlijden van een dierbare dient u
Het is belangrijk dat u vóór de uitvaart informeert
allereerst een arts te waarschuwen. Gaat het om
of de overledene een testament heeft. Dit kunt
een natuurlijke dood, dan geeft de arts een
u te weten komen bij het Centraal Testamenten-
zogenaamde ‘verklaring van overlijden’ af. Bij een
register (zie adressenlijst) of bij de notaris. Het
onnatuurlijke dood moet een schouwarts van
is ook mogelijk dat iemand een codicil heeft.
de GGD (Gemeentelijke Geneeskundige Dienst)
Daarin kunnen verschillende zaken zijn geregeld:
de papieren ondertekenen. Als er onzekerheid
donorschap van organen, executeur, legaten
bestaat over de doodsoorzaak geeft de officier
van bepaalde sieraden of bijzondere meubels.
van justitie de opdracht om sectie te verrichten.
Voor beiden geldt dat hier bepalingen in kunnen
Van de officier hoort u ook of de uitvaartplaats kan
worden opgenomen t.a.v. de uitvaart.
O m
n i e t
t e
v e r g e t e n . . .
vinden.
02
Vredehof Uitvaartverzorging bellen Overlijdt iemand in het ziekenhuis dan geldt
Voor het regelen van de uitvaart neemt
hetzelfde. Alleen zal dan het ziekenhuis zorg-
u contact op met Vredehof, telefoon
dragen voor het waarschuwen van de arts en
053-4312389. Dit nummer is 7 dagen
voor de verklaring van overlijden.
per week, 24 uur per dag bereikbaar.
ng, uitvoering en nazorg
Met de uitvaartleider kunt u uw wensen voor de
invulling kan iedere uitvaart anders zijn. De aspec-
uitvaart bespreken. Hij kan u onder meer vertellen
ten die met de uitvaartleider worden besproken:
wat de diverse mogelijkheden zijn.
O m
n i e t
t e
v e r g e t e n . . .
• Waar en hoe vindt de opbaring van de
03
Begrafenis/crematie, de voorbereidingen
overledene plaats, thuis of in een aula?
Na het overlijden moet er veel geregeld worden.
• Is er gelegenheid tot condoleren en zo ja,
Het vervelende daarbij is dat de tijd tot aan de uit-
waar en wanneer?
vaartplechtigheid beperkt is. Uit praktische over-
• Waar en wanneer vindt de begrafenis
wegingen is het dan ook verstandig niet te lang te
of crematieplechtigheid plaats?
wachten met het inschakelen van een uitvaart-
• Wordt er een kerkdienst gehouden en zo ja,
leider. Hij kan u in deze periode helpen te regelen
waar?
wat er geregeld moet worden en veel werk uit han-
• Welke muziek dient er tijdens de plechtigheid
den nemen. Al dan niet samen met een geestelijke
ten gehore worden gebracht?
verzorger kunt u met hem ook uw wensen voor de
• Voor welk soort graf(steen) wordt gekozen?
uitvaart bespreken. Tijdens het gesprek met de uit-
• Het bespreken van de tekst van de
vaartleider komen er diverse zaken aan de orde. In
advertentie, de rouwbrief en een eventueel
dat stadium moeten er ook belangrijke beslissingen
bidprentje.
worden genomen. Naast de noodzakelijke forma-
• Het bespreken van de uitvoering van de kist,
liteiten zoals de aangifte bij de Burgerlijke Stand,
de kleding van de overledene en de eventuele
zal de uitvaartleider met u vooral uw persoonlijke
aanwezigheid van volgauto’s op de dag van
wensen voor de uitvaart bespreken. Het gaat daar-
de plechtigheid.
bij om uw specifieke wensen voor de uiteindelijke
• Zijn er speciale of persoonlijke wensen die
vormgeving en uitvoering. Door deze persoonlijke
uitgevoerd moeten worden?
• Wanneer vindt het bezoek plaats?
Om ervoor te zorgen dat u achteraf niet voor
met de totale uitvaartverzorging. Hieraan wordt
vervelende verrassingen komt te staan, maakt de
dan ook extra aandacht geschonken. Zo wordt bij
uitvaartleider aan de hand van het gesprek een
ieder overlijden binnen een aantal weken schrifte-
overzichtelijke begroting.
lijk contact opgenomen met de nabestaanden. Dit stelt u in staat om alle zaken die voor u van belang
De uitvaart en de nazorg
zijn uitvoerig aan te geven en, indien gewenst,
Op de dag van de uitvaart ziet de uitvaartleider
nader te bespreken. Het kan daarbij gaan om
erop toe dat alles vlekkeloos verloopt, exact
het inschakelen van hulp (o.a. pastorale of
zoals dat vooraf met u is besproken. Maar ook na
maatschappelijke), het geven van advies op het
de uitvaart kunt u een beroep doen op de uitvaart-
gebied van doorverwijzingen voor de afhandeling
leider. Er kunnen immers direct of enige tijd later
van formaliteiten, eventueel door een notaris of
vragen ontstaan. Nazorg is voor Vredehof een
financieel adviseur of het verzorgen van de
essentieel onderdeel en onlosmakelijk verbonden
dankbetuigingen.
O m
n i e t
t e
v e r g e t e n . . .
B
04
B
Belangrijke administratieve handelingen Het erfrecht
papieren (bijvoorbeeld trouwboekje of paspoort),
Het is vrijwel altijd nodig om bij de notaris een
de akte van overlijden en, indien aan de orde, de
zogenaamde ‘verklaring van erfrecht’ aan te
namen en adressen van de overige familieleden.
vragen. Dit is een officieel document, dat u kunt
Voordat de notaris een verklaring van erfrecht
gebruiken bij het deblokkeren van bank- of giro-
afgeeft, gaat deze eerst na of er een testament
rekeningen, of bij het wijzigen van tenaamstelling
is gemaakt.
van officiële papieren. U heeft het ook nodig bij het innen van verzekeringsgelden, uitkeringen en
Erfgenamen
de teruggave van belastinggeld ten name van de
Er zijn wettelijke erfgenamen (volgens de wet)
overledene. Het is wettelijk zo geregeld dat de
en testamentaire erfgenamen (volgens het testa-
erfgenamen eigenaar van de bezittingen van de
ment). Als iemand zonder een testament overlijdt,
overledene worden. Om de verklaring van erfrecht
geldt altijd het wettelijk erfrecht. Dat betekent
in uw bezit te krijgen heeft u nodig: identiteits-
dat de wettelijke erfgenamen eigenaar van de
bezittingen van de overledene worden. Door een
De bankinstellingen waar de overledene bijvoor-
testament te maken kan men afwijken van de wet.
beeld rekeningen en leningen had lopen, moeten
Zoals hierboven al staat omschreven, moet veelal
van het overlijden op de hoogte worden gebracht.
een verklaring van erfrecht bij de notaris worden
Dit wordt niet gedaan door de Burgerlijke Stand.
aangevraagd.
Om de bank te informeren heeft u nodig: • de gegevens van de overledene (naam, adres);
Daarin staat of er een testament is, wie de erf-
• de rekeningnummers, creditcards e.d.;
genaam is en voor welk deel. Vaak wijst men een
• de akte van overlijden;
van de erfgenamen aan als gemachtigde. Er wordt
• de verklaring van erfrecht/verklaring
dan een boedelvolmacht verstrekt en kan de
van executele;
gemachtigde namens de erfgenamen de verdere
• het trouwboekje (indien aanwezig).
afwikkeling van de zaken van de overledene voor zijn of haar rekening nemen.
Zodra een bankinstelling bericht krijgt dat iemand
O m
n i e t
t e
v e r g e t e n . . .
is overleden, wordt doorgaans de rekening
05
Bankzaken
geblokkeerd die op naam van de overledene
De werking van een verklaring van erfrecht is
staat. Erfgenamen (dus ook de partner!) kunnen
veelomvattend. Omdat ze soms alleen maar voor
van deze rekening dan geen geld opnemen. Ook
het deblokkeren van bank- en girorekeningen
lopende volmachten komen te vervallen, zoals
wordt gebruikt, kan soms worden volstaan
machtigingen aan derden voor contante geld-
met een ‘verklaring tot executele’. Wel is vereist
opname, kascheques, betaalkaarten en het
dat er dan een executeur is benoemd door de
uitschrijven van cheques en betaalopdrachten.
overledene. De notaris kan u het best vertellen
Ook spaarrekeningen en spaarbankboekjes op
wat in uw geval raadzaam is.
naam van de overledene worden geblokkeerd.
Het is afhankelijk van het beleid van de bank of
ANW-uitkering
zogenaamde en/of rekeningen wel of niet worden
Was een overledene jonger dan 65 jaar dan dient
geblokkeerd. Het deblokkeren van rekeningen
u een ANW-uitkering aan te vragen bij de Sociale
gebeurt op verzoek van de erfgenamen en pas
Verzekeringsbank (zie adressenlijst). Iedereen die
na het overleggen van de verklaring van erfrecht.
in Nederland woont of werkt, ongeacht de
Bij de meeste bankinstellingen gaat dit direct
nationaliteit, is overigens vanaf het 15e levensjaar
van kracht. Banken hebben vaak hun eigen richt-
automatisch
lijnen. U kunt dan ook het beste bij uw eigen
Nabestaandenwet. Dit houdt in dat na het overlij-
bank informeren hoe zij een en ander afhandelt.
den een recht tot uitkering kan ontstaan. Indien
verzekerd
voor
de
Algemene
men geen recht heeft op een ANW-uitkering kan
Werkgever
eventueel bij de gemeente een bijstandsuitkering
Was uw partner kostwinner, dan moeten na het
worden aangevraagd. Ook de zorgverzekeringsin-
overlijden zo snel mogelijk de werkgever, de
stelling moet na het overlijden worden ingelicht.
ex-werkgevers (soms), de pensioenfondsen en/of
Dit met het oog op de wijziging van polis(sen) en
uitkeringsinstanties
premie(s). Op de zorgverzekeringspolis staan alle
(sociale
dienst,
bedrijfs-
vereniging) op de hoogte worden gebracht. Bent u zelf kostwinner en is uw partner overleden, dan moet u uw werkgever over de veranderde situatie informeren. Dit onder meer in verband met de loonheffing.
noodzakelijke gegevens die u door moet geven.
O m
n i e t
t e
v e r g e t e n . . .
F
06
F
Financiële en sociale zaken AOW, ANW en inkomstenbelasting
De bijstandsuitkeringen
Na het overlijden zullen er met name voor de
Een bijstandsuitkering kunt u aanvragen bij de
partner op financieel en sociaal gebied zaken
sociale dienst in uw woonplaats. Een voorwaarde
veranderen. Het gaat daarbij om de AOW (Alge-
is dat uw inkomsten door het overlijden van uw
mene
(Algemene
partner lager zijn geworden dan de bijstands-
Nabestaandenwet) en de inkomstenbelasting.
norm. De sociale dienst bekijkt aan de hand
Over de wijzigingen in verband met de AOW en de
van uw financiële toestand voor welke bijstands-
ANW kunt u terecht bij de Sociale Verzekerings-
uitkering u in aanmerking komt: de NABW
bank (zie adressenlijst). Voor de inkomsten-
(Nieuwe Algemene Bijstandswet), de IOAZ (Wet
belasting kunt u contact opnemen met het kantoor
Inkomstenvoorziening Oudere en Gedeeltelijk
van de belastingdienst in uw regio. Overigens
Arbeidsongeschikte Zelfstandigen) en de IAOW
licht de gemeente bij overlijden van een inwoner
(Wet Inkomenvoorziening Oudere en Gedeeltelijk-
de belastingdienst in.
Arbeidsongeschikte Werkloze Werknemers).
Ouderdomswet),
de
ANW
Geen belastingaftrek
nummer te vermelden. Is een polis van de levens-
De kosten die het overlijden van een dierbare
verzekering onverhoopt zoekgeraakt, dan kunt u
met zich meebrengt, kunnen in geen enkel geval
daarover contact opnemen met de Nederlandse
als een zogenaamde buitengewone last worden
Vereniging van Levensverzekeraars in Den Haag
beschouwd. Deze kosten zijn daarom niet aftrek-
(zie adressenlijst).
baar.
O m
n i e t
t e
v e r g e t e n . . .
Paspoort, rijbewijs, trouwboekje
07
Opzeggen verzekeringen
Uw paspoort, rijbewijs, trouwboekje en andere
De maatschappijen waarbij één of meerdere
officiële papieren hoeft u niet in te leveren. Zorg
verzekeringen zijn afgesloten (o.a. auto, brand,
er echter wel voor dat ze niet in handen van
inboedel), moeten na het overlijden worden
derden komen; het blijven namelijk wel rijks-
ingelicht. Dit kan door middel van een kopie van
eigendommen. Wilt u ze behouden dan kunt u
de akte van overlijden. Vergeet niet om bij de
ze, om problemen te voorkomen, ook ongeldig
levensverzekeringen uw Postbank- of bank-
laten verklaren.
D
De erfenis Mét testament Alle testamenten zijn geregistreerd in het Centraal Testamentenregister (zie adressenlijst). Bij testament kan men een executeur benoemen. Hij of zij heeft dan de zorg voor de regeling van de uitvaart en is verantwoordelijk voor de verdere afwikkeling
O m
n i e t
t e
v e r g e t e n . . .
van de nalatenschap.
08
Zónder testament
Erfgenamen onvindbaar?
Als er geen testament is opgemaakt, dan gelden
Het kan voorkomen dat erfgenamen onvind-
de volgende wettelijke bepalingen bij de verdeling
baar zijn en toch over de nalatenschap moeten
van de erfenis:
worden geïnformeerd. In dat geval kunt u contact opnemen met het Bureau Vestigingsregister
1. Als eersten komen de huwelijkspartner en de
van het Ministerie van Binnenlandse Zaken
kinderen in aanmerking. Zij erven ieder een
(zie adressenlijst).
gelijk deel, het kindsdeel.
De notaris 2. Als er geen huwelijkspartner en kinderen zijn,
Na het overlijden vormt de notaris een belangrijke
dan erven de ouders, broers en/of zusters van
schakel bij de afwikkeling van de nalatenschap.
de overledene.
De notaris: • zoekt uit wie de erfgenamen zijn;
3. Als er geen ouders, broers en/of zusters zijn,
• gaat na of er een testament is;
gaat de nalatenschap naar verdere familieleden.
• neemt contact op met de erfgenamen; • stelt de verklaring van erfrecht op;
4. In laatste instantie erven de zogenaamde
• kan een overzicht van de baten en de
zijverwanten.
schulden maken; • geeft advies over het aanvaarden of verwerpen van de nalatenschap; • gaat indien gewenst, door de erfgenamen over tot de boedelscheiding van de nalatenschap nadat de schulden zijn voldaan.
C
Checklist Met deze checklist voorkomt u dat belangrijke zaken over het hoofd worden gezien. Is er een testament aanwezig?
Wijziging of aanvraag van pensioenuitkering.
Zo ja, onmiddellijk contact opnemen met de notaris.
Wijziging of aanvraag van AOW- of ANW-uitkering.
Is de bank-, giro- of spaarrekening geblokkeerd? Maak dan een afspraak met
Wijziging of aanvraag van een eventuele
de notaris voor het verkrijgen van een
bijstandsuitkering.
O m
n i e t
t e
v e r g e t e n . . .
verklaring van erfrecht.
09
Het regelen van de voogdij voor minderjarige Wijziging van de zorgverzekering.
kinderen.
Zijn er op het internet persoonlijke profielen
Het verzilveren van eventuele uitvaart-
aangemaakt die verwijderd moeten worden.
polissen, levensverzekeringen of lijfrente.
Wijziging of opzeggen van: • abonnementen op krant, weekblad, tijdschriften; • lidmaatschappen van verenigingen, kerk, vakbond, bejaardenoord, omroep; • gegevens bij huiseigenaar, woningbouwvereniging; • gegevens bij energiebedrijf, KPN (telefoon); • verzekeringen. Verstrekken van inlichtingen ten behoeve van Belastingdienst, afdeling Successierechten.❑ Aangifte inkomstenbelasting.
A
Adressenlijst ANW- en AOW-uitkering
Centraal Testamentenregister
Van Heuvengoedhartlaan 1
Postbus 19398, 2500 CJ Den Haag,
1181 KJ Amstelveen
Telefoon 0900-1144114
Postbus 1100, 1180 BH Amstelveen,
www.centraaltestamentenregister.nl
O m
n i e t
t e
v e r g e t e n . . .
Telefoon 020-6565656
10
Uitvoering Werknemersverzekeringen (UWV)
Landelijke Stichting Rouwbegeleiding (LSR)
La Guardiaweg 36/66, 1043 DJ Amsterdam,
informatieadvieslijn: van 09.00 tot 12.00 uur:
Postbus 58285, 1040 HG Amsterdam,
Telefoon 030-2761500
Telefoon werknemers / particulier 0900-9294
www.verliesverwerken.nl
Kaap Hoorndreef 38, 3563 AV Utrecht,
Telefoon werkgevers / zakelijk 0900-9295
Bureau Vestigingsregister Postbus 12620, 2500 DL Den Haag,
Verbond van Verzekeraars Sector Leven
Telefoon 070-3533145
Postbus 93450, 2509 AL Den Haag, Telefoon 070-3338500 www.verzekeraars.nl
Notaris telefoon
Steunpunt Studiefinanciering
Telefoon 0900-3469393, bereikbaar tijdens
Telefoon 050-5999999. Wanneer u dit nummer
werkdagen van 09.00 - 14.00 uur.
kiest, wordt u automatisch doorverbonden met het steunpunt in uw regio.
Raad voor Kinderbescherming
Belastingtelefoon
Informeer bij uw gemeente of via
Telefoon 0800-0543
telefoon 070-3742300 naar het adres van de Raad voor de Kinderbescherming in uw omgeving.
Sociale Verzekeringsbank Voor algemene informatie over uitkeringen en pensioenen en voor adressen van districtskantoren, telefoon 020-6565656.
I
Inhoud 02
De uitvaart: voorbereiding, uitvoering en nazorg
09
Checklist Een checklist voor nabestaanden om te
Wat moet u allemaal doen wanneer een
voorkomen dat zaken over het hoofd worden
dierbare overlijdt? En wat kan daarbij de
gezien.
uitvaartleider voor u betekenen? 10 04
Een overzicht van belangrijke adressen en
Alles
telefoonnummers.
over
spoedeisende
administratieve
zaken zoals bankzaken en het informeren van de werkgever en de ziektekostenverzekeraar.
O m
n i e t
t e
v e r g e t e n . . .
06
11
Financiële en sociale zaken Een dierbare overlijdt. Hoe gaat het dan verder met een eventuele uitkering en wat te doen met de verzekeringen en het rijbewijs?
08
Adressenlijst
Belangrijke administratieve handelingen
De erfenis Alles over de erfenis, het testamenten, de notaris en zijn rol bij de afwikkeling van de nalatenschap.
Hoofdkantoor Uitvaartverzorging Van Galenstraat 18 Postbus 69 7500 AB Enschede Telefoon 053 - 431 23 89 E-mail:
[email protected] internet: www.vredehof.nl www.nuvoorlatercard.nl
Uitvaartcentra / aula’s “Vredehof” M.H. Tromplaan 15 Enschede Telefoon: 053 - 431 23 89
“Emmahof” Emmastraat 14 Enschede Telefoon: 053 - 487 35 71
“Vredehof” Willem de Clercqstraat 89 Almelo Telefoon: 0546 - 81 33 34
“Dr. Ariënstehuis” Redemptoristenpark Glanerbrug Telefoon: 053 - 431 23 89
“Vredehof” Prinses Margrietlaan 15 Bathmen Telefoon: 0570 - 54 27 63
“Vredehof / In Pace” Heimerinkxstraat 2 Enter Telefoon: 0548 - 51 76 75
“Vredehof / Oldenhove” Bernhard Leurinkstraat 35 Losser Telefoon: 053 - 538 84 11
“Aula Diekgraven” Kostersteeg 4 Neede Telefoon: 0545 – 29 44 91
Overige vestigingen Vredehof / Adventum Wierden Telefoon: 0548 - 51 39 30
Vredehof Haaksbergen Telefoon: 053 - 574 35 65
Vredehof / Adventum Rijssen Telefoon: 0548 - 51 76 75
Vredehof Eibergen Telefoon: 0545 - 47 17 48
Vredehof Holten Telefoon: 0548 - 36 43 00
Flokstra en De Leeuw Losser Telefoon: 053 - 538 84 11
