EEN TRIP OM NOOIT TE VERGETEN 1
Z
aterdag 20 mei 1995 was het eindelijk zover.
COMPLEX was gereed voor de reis. De automatische windstuurinrichting "Sayes Rig" was gemonteerd, Ons kleine oude huis in de Batenburgerstraat was verkocht, we hadden Lijst en Dirk Bond, pastoor Jaap Hogevorst en Neel en Klaas aan boord gehad voor een afscheids borrel. Pastoor Hogevorst heeft COMPLEX ook nog gezegend. (baat het niet dan schaadt het niet.)
Ineke bekijkt "Sayes rig"op de London Boat Show.
Makelaar van Overbeek feliciteerd ons met de verkoop van het huis.
v.l.n.r. Ineke, Neel, pastoor Hogevorst, Klaas en Lijst.
v.l.n.r. Dirk, Lijst en..."Ik" zei de gek!
2
En dan, de zaterdagavond van die 20ste mei genoten we met vrienden en familie van een afscheidsborrel in "De Harmonie". Het wordt laat en uiteindelijk Brengt Bart Käller ons naar COMPLEX. We zakken door tot 04.00 uur en dan gaat hij naar Friesland.
Afscheid in de "Harmonie".
Afscheid in de "Harmonie".
Toch zijn we de volgende morgen wakker om 09.00 uur. Wél wat stoffig in het hoofd uiteraard, maar er is maar één ding wat we dan willen......VAREN!!! Hans en Marie Surie varen met ons op tot aan het "Paard van Marken". Het IJsselmeer is rustig en we varen richting Amsterdam/Oranje sluizen en rond 16.00 uur maken we vast in de Sixhaven. Wat later zijn Bauk en Ank, Bob en Jill van "TumleWeed" en Carol en Pat bij ons aan boord en we vervolgen de "feestelijkheden" Worst en kaas (over van gisteren) worden weggespoeld met diverse drankjes en we besluiten de dag met een gezamelijke maaltijd bij een "buurtchinees". We blijven een paar dagen in Amsterdam om nog enkele benodigdheden in te slaan. We eten nog een keer aan boord TumbleWeed en Menno komt nog langs en neemt twee stalen deksels van watertanks, die we niet voor water gebruiken mee. (Die gaan naar de boerderij) ze zijn veel te zwaar. Een paar dagen later varen we naar IJmuiden en we ontmoeten daar Tineke en Okke. Dan de volgende ochtend van de 26ste mei vertrekken we. We doen: "Ijmuiden links-af". Dat is al een heel aantal jaren ons motto: "Bij Ijmuiden linksaf" (zuid dus) en dan doorvaren tot de boter smelt, daarna rechtsaf. (De Atlantische over)" Eerst gaan we buitenom naar Hellevoetsluis om de "Robertson" dealer 3
te bezoeken, want onze electrische stuurautomaat doet het nog steeds niet zo als het hoort. Nu...Ze proberen ons een nog duurdere aan te smeren en daar kwamen we niet voor. Het bestaande systeem (alleen het regelkastje kost al bijna 3000 gulden! Wil van Druten kontroleerd en repareerd nog een Wil van Druten werkt aan de Robertson aantal componenten van de electrische stuurautomaat. intallatie. Ook ontmoeten we nog de kopers en eigenaars van onze vorige boot De heer en mevrouw Gombert. Ze zijn nog steeds heel tevreden over het schip en dat doet ons genoegen. Dan weer naar buiten de Noordzee op. We willen bij het nauw van Calais naar de Engelse kust oversteken en dan via die kust op het gemak naar Fallmouth varen. Eerst zeilen maar na een paar uur valt de wind weg. Op de motor dus. Maar aangekomen bij het nauw van Calais bevinden we ons in een pottdichte mist. De kustwacht verbiedt ons over te steken i.v.m. de drukke scheepvaart, maar we zijn niet cuicidaal, en hadden daar dus zo-ie-zo geen zin in, Wél raden ze ons aan ergens bij een boei voor anker te gaan. Malloten!!! Iedereen vaart op de boeien aan en dan liggen wij daar... bij een boei in de potdichte mist!!! Voor anker!!! Nee, wij besluiten om op de radar en GPS Calais binnen te varen. Zo gezegt zo gedaan, en als we midden tussen de pieren van de haven zijn, zien we ze ineens... en binnen is er geen mist. Het is dampig en er schijnt een bleek zonnetje. We maken vast aan een meerboei en wachten maar eens af wat de volgende ochtend ons zal brengen. We krijgen bezoek van de autoriteiten en we leggen uit dat we niet aan land willen en alleen betere tijden afwachten. Dan laten ze ons met rust. Donderdag 1 Juni motoren we het Nauw van Calais over en vervolgen we onze weg zuidwestwaards langs de Engelse kust. Daar krijgen we eerst te horen dat we van koers moeten veranderen omdat ze schietoefeningen gaan houden. Daar wij niet zijn uitgerust om terug te schieten, doen we maar wat ons gezegt wordt. Ook in de nacht van 1 op 2 Juni nog een hoop gestoei met Engese vissers die zich geen moer van zeilboten aantrekken. Om 14.15 in de middag komen we aan in de haven van Brighton en we eten stamppot 4
met rookworst en dikke jus! De 4e juni gaan we met de bus Brighton in en verkennen de stad. Ook bezoeken we de pier met honderde speelautomaten en andere kermisachtige attrakties, maar krijgen daar heel snel genoeg van en nemen de bus terug naar de haven om weer aan boord te gaan. De volgende ochtend om 07.00 uur gooien we los en gaan we op weg Kasteeltje in Brighton. We hebben een bod gedaan, maar het was niet genoeg! naar Dartmouth en op 6 Juni laten we het anker in de River Dart vallen. We blijven aan boord, en gaan vroeg naar bed. Lekker na dat wachtlopen...doorslapen!!! De volgende ochtend roeien we naar de wal. Ineke belt Joan en Freddy op, om te zeggen dat we er zijn. ( Joan en Freddy, een hoogbejaard echtpaar dat we vorig jaar in Kinsale -Ierland ontmoet hadden. Ze kwamen met hun boot in een vliegende storm van zee de rivier op en en parkeerde hun schip langszij COMPLEX.) Ze nodigen ons uit om de volgende dag bij hun thuis te dineren. We kopen een vismolen. (Reel) Want we gaan lekker zelf makreel vangen voor de rookdoos. En we lunchen bij een pub op de kade, waar delen van de "Onedin line" serie zijn gefilmd. Terug roeien lukt me niet (te veel stroom en wind) we worden naar COMPLEX gesleept door een vriendelijke watersporter met b.b.motor. De 8e juni nemen we een toeristische toer in de omgeving. (Round Robin Tour) in de late middag Kopen we op de valreep een bos bloemen voor Joan en dan beklimmen we "Mount Boone" om buiten adem aan te komen bij het huis van Joan en Freddy. Daar genieten we van een verukkelijke en vooral gezellige maaltijd. We hebben heel wat bij te praten. Om half elf pakken we (nét op tijd) de laatste watertaxi, die ons weer terug aan boord brengt. Om 9 juni krijgen we toestemming van de havenmeester om COMPLEX aan de binnenkant van de ferrysteiger af te meren. Dan komen Joan en Freddy aan boord voor koffie en daarna nemen zij ons mee om de Ineke,Joan en Freddie. 5
stad te bekijken en dan gaan we met z'n allen naar de "Darthmouth Yachtclub". Joan en Freddy zijn daar erelid. We worden voorgesteld aan de commodore en zijn vrouw, gebruiken een drankje en lunchen daar. Dan gaan onze vrienden huiswaarts en wij later met een hollands stel uit Drachten terug naar de club en blijven daar tot sluitingstijd. (hik!)
COMPLEX aan de ferrysteiger in Darthmouth
De volgende dagen worden wandelingen met Joan en Freddy gemaakt en ook lunchen we nog een keer met ze. We hadden nog een gasfles van vorig jaar en die leveren we in. De "gasboer" stuiterd, maar omdat we het contract netjes bewaard hadden kan hij niet anders dan ons met een lang gezicht het statiegeld teruggeven. De ochtend van dinsdag de 13e juni tanken we 592 liter diesel en varen dan de rivier af, richting zee. De volgende stop is Fowey River in Cornwall, maar dat blijkt te ver te zijn en we stoppen dan in de Plymouth Bay en ankeren achter Drakes eiland. Drakes Island. Hier kan je beschut ankeren. 6
De volgende ochten gaan we rond 11.00 uur anker op en zetten koers naar Helford River. Een mooie tocht met ruime wind op de windvaan. Als we daar aankomen proberen we eerst te ankeren, maar de "holding" is niet je dat... en wij besluiten aan een boei vast te maken. De wind was noordelijk, (fris) dus we besluiten met een Berenburger! Helford River. De volgende dag bekijken we Helford en hebben problemen om geld te krijgen. Gelukkig accepteerd de plaatselijke kroegbaas een eurocheque. De 16e juni vertrekken we richting Falmouth, Om ons daar voor te bereiden op de tocht naar La Caruña in Spanje. Falmouth is een leuk plaatsje en we hangen de toerist uit en bereiden ons voor op de oversteek die een dag of vier zal gaan duren. Ook ontmoeten we nog een stel Nederlanders, die net als wij de oversteek naar La Caruña gaan maken. Hun schip heet "Tahu". We hebben voor een paar Britse ponden een 5 daags weerbericht voor Biskaye gekocht en dat ziet er redelijk uit alleen in het begin niet veel wind. We vertrekken om 06.00 uur in de ochtend en beginnen met varen op de motor en dit gaat zo door tot ongeveer 17.00 uur in de middag. Dan steekt er een noord-noord oostelijk windje op, dus hebben we hem pal achter. Dat is nu eens een kans om de passaat zeilen uit te proberen. Na enig gestoei met bomen, ophalers, neerhalers en schoten staat het spul. Het gaat prima De wind is niet te hard...nét genoeg en we genieten. Het staat mooi...een genua over stuurboord en een over bakboord. (Die zeilvoering heet "Goose wing") De "Sayes Rig" (onze automatische wind stuurinrichting) functioneerd fantastisch. En wij gaan dus "al Gooswinging" de nacht in. Dan als het ochtend wordt, neemt de wind wat toe en komt meer in over bakboord. De wind is nu noord-oost en we halen de bomen er uit, minderen zeil en gaan over stuurboord varen. Fok, boomfok en grootzeil met een rif er in. Dat 5 daagse weerbericht wat we hebben moeten kopen, klopt voor geen meter! Want tegen de middag zet de wind ( Nog steeds noord-oost) hard door.
7
En onze "Lokata" weatherfax braakt een vel papier uit, waarop staat....schrik niet: "North and South Biskay..Imminent n.e 8 " dát is andere koek! Het grootzeil neem ik weg en de boomfok ook. verder rol ik zelfs de fok iets in en we voeren de bezaan driedubbelgereeft strak in het midden getrokken tegen het rollen van het schip. (helpt echt) Via de marifoon hebben we kontakt met een engels zeiljacht genaamd "Kapeli" zij fungeren nu als relay met de "Tahu", zodat we ook nog met hun kunnen communiceren. Zij zijn een stuk achtegebleven. Onze snelheid is nu iets boven de 6 knopen en de zeeën lopen mooi van achteren op ons in. Als we later op de avond te snel dreigen te gaan, rol ik de fok nog maar wat in en zo "stuiteren" we de nacht in. De stuurautomaat doet het prima, we blijver mooi op koers en we nemen betrekkelijk weinig water over. Ik ontvang een weerkaart van de zender Offenbach en die geven nu al n.o 9! Onze loodskooien zijn te breed om in te slapen, je wordt alle kanten op gesmeten en dus doen we het volgende: We preparen de langse bank van de dinette. Een plank tussen de tafel en de bank dan een zitzak er bij en slaapzak en kussen......We lopen wachen, dus er slaapt er toch maar een! Zie foto. Storm???? weet ik niks van!!!!
Degene die de wacht heeft hangt op de bank in een zitzak achter de kaartentafel. In de avond kijk ik nog even naar buiten, doe de kajuitdeurtjes open en zie op de vloer van de kuip een duif zitten! Nou ja, zitten??? Het is meer liggen! Het beest heeft einig energie meer en is uitgeput. Ik geef hem weinig kans, maar toch voer ik hem met in zoet water gedrenkte koekkruimels. En voor dat ik van wacht af ga en de kooi in kijk ik nog even...Hij lijkt wel wat opgeknapt! Ik zet hem in het stuurboord opbergvak tussen de lierhandels tesamen met water en koekkruimels. De wind neemt nog steeds toe en de zee is vol schuimkoppen en af en toe krijgen we een dreun over b.b. Dan vallen we in een golfdal. Maar over het algemeen gedraagt COMPLEX zich voorbeeldig. De ochtend van de 24e juni giert het van de storm. Vér over de 45 knopen! We lopen iets in op een zeilboot die voor ons aan b.b. ligt en omdat ik de boot door de hoge golven meer niet dan wel zie, rol ik nog wat van 8
de fok weg om zodoende wat snelheid te minderen zodat hij voor ons langs kan lopen. En dan.....shit!!! door de nattigheid en zo is de achtknoop aan het uiteinde van de fokkenschoot er uit gegaan en de schoot en de hele hap lijn zit op een hoogte van ongeveer 8 meter als één grote knoop in het stag van de boomfok! Als ik de fok helemaal wegdraai ga ik aangelijnd (kruipend) naar voren om te zien wat ik hier aan doen kan. (COMPLEX vaart nu 5,5 knoop in goede koers op alleen de masten) Ik zit op het voordek en nét als ik zit te denken, dat ik die troep nooit uit het stag daar hoog in de lucht kan krijgen, dan valt het hele zooitje zwaar van het water zomaar voor mijn neus op het dek!!! Wát ben ik blij! Het kost me een half uur om dit spul uit de war te halen. Dan de schoot weer door het blok en op de lier én de fok weer wat uitgedraaid. Daar we nu zolangzamerhand de Spaanse noordkust naderen, komen we nu in een gebied waar de Golf van Biskaye overgaat van 5000 meter diepte in 300 meter! De zee en de golven worden dan ook nog hoger en holler. De duif heeft het hele opbergvak met alles er in ondergescheten en zijn eten verorberd. Hij leeft!!! We horen van Kapeli dat Tahu uitgeweken is naar de Franse kust. En ook dat ze er genoeg van hebben. Jammer dat het voor hun zo moest beginnen. We begrijpen dat "moeders" wil afhaken, en dan kan "vaders"de boot wel verkopen. Na een tijdje neemt de wind af naar zo'n 36 knopen en we krijgen land én de "Torre Hercules" in zicht. We krijgen ook nog een golf die achter over ons achterdek slaat zo de kuip in! En natte afscheidsklets van meneer Neptunis! Om 22.00 uur zijn we veilig binnen en gaat het anker de grond in. We nemen een stevige borrel en gebruiken een lekkere maaltijd en dan.....Heerlijk de kooi in! 9
Kapeli had een electronische windmeter met geheugen. We hebben de laatste twee dagen tussen de 45 en 50 knopen wind gehad. Maar....en dat maakt een héél groot verschil met het normale slechte weer in de Golf van Biskaye.....De wind was noord oost!!! Wat de duif betreft, Die zat de volgende ochtend in de haven op het achterdek zijn verentooi te verzorgen en tegen de middag was hij gevlogen! We blijven een aantal dagen in La Caruña om een beetje bij te komen en ook onderhoud te plegen. Het plan is dan om een trip langs de Spaanse noordkust te maken, om dan weer in La Caruña terug te komen en dan naar het zuiden, dus kaap finnisterre te ronden.
We ontmoeten veel zeilers en nemen deel aan het "sociale zeilersleven". Je ontmoet elkaar en er is altijd een reden tot gesprek zoals: Waar ga ja naartoe/kom je vandaan, en wat voor een schip vaar je in? Dan heeft iedere zeilboot te kampen met technische problemen van de meest uitgebreide aard. Er is altijd wel wat. Electrisch, de motor, het verfsysteem of iets kapot aan dek. Dus wederom genoeg gesprekstof. En omdat je allemaal figuurlijk in het zelfde schuitje zit wordt er over en weer hulp geboden en/of advies gegeven. In La Caruña ontmoeten we elkaar vaak in de club en na een paar dagen hebben we dan al weer een uitgebreide kennissenkring. Ik bik roest, loop het staand en lopend want na,( Dit zijn de masten, verstaging en vallen, katrollen en al het touwwerk ) en voorzie de lieren van vet.
10
Een impressie van ons verblijf in La Caruña. Ineke in de prachtige Mercado municipal.
En dan de 2e juli vertrekken we naar Ria de Ferrol iets ten oosten van La Caruña en ankeren in de Ensenada del Baño. En de dag daarop varen we door naar Ria de Cedeira. We komen er achter dat de Spaanse noordkust geen echt prettig zeilgebied is. Je vaart vaak aan lager wal, en de zeeën kunnen erg onstuimig zijn. En als er geen wind is, hangt er vaak dichte mist. Ook de stroming langs de kust is verraderlijk, speciaal als er spraken is van stroom 11
tegen wind. en dan speciaal als er een van de vele landpunten gerond moeten worden. De 5e juli vertrekken we naar Puerto de Carino gelegen in de Ria de Ortequera en als we eenmaal op open zee zijn draaien we COMPLEX 180 graden om en een uurtje of zo later liggen we weer heerlijk voor anker. De wind buiten is heel anders dan wij die op de ankerplaats ervaren. En aangezien we dit niet als "werken" zien, maar als plezier, beginnen we hier dus niet aan. Het weer verslechterd aanzienlijk en uiteindelijk blijven we hier tot en met de 8e juli voor anker liggen. Dan vertrekken we de ochtend van de 9e juli echt naar Puerto de Cariño. Vanaf Cabo Ortegal dikke mist en geen wind we varen op de motor geholpen door de radar en de GPS naar de havenmond, die we ook pas zien als we er vlak voor liggen. De volgende ochtend beter weer... We ronden Punta de la Estacia ruim ( we waren gewaarschuwd) en ik moet zeggen dat we weer voor het eerst in lange tijd een lekkere zeiltocht hebben. In de middag liggen we dan voor anker in de vissershaven van Vivero. Er komt ook nog een andere boot ankeren... "Zoetelief" van Ed en Trees Veldhuizen en die nodigen ons uit voor een drankje. De 12e juli varen we samen met "Zoetelief" naar Ribadeo (30 mijl) en het meeste moeten we doen op motorkracht bij gebrek aan wind. Gelukkig schijnt de zon en is het droog. We arriveren om 15.15 uur en we hoeven hier niet te ankeren, want we kunnen afmeren tegen de binnekant van de breakwater en Zoetelief komt bij ons langszij. In de avond met z'n vieren de wal op en lekker uit eten. We blijven hier tot en met de 16e Juli We hebben ons goed vermaakt met Ed en Trees maar die hebben we de 15e uitgezwaaid. Inmiddels hebben wij weer kennis gemaakt met de bemanning van "Wild Silk" Eddy en Pat. Wij vertrekken de 17e Juli en besluiten om weer richting La Caruña te gaan, want zeilen aan de Spaanse noordkust hebben we wel gezien. Veel slechte wind die het steeds moeilijk maakt om een haven te verlaten, nare hoge zeeën en zelfs mist. We doen de zelfde havens weer aan op de terugweg en zijn de 24e juli om 17.00 uur weer terug op de ankerplaats in La Caruña. Daar ben ik meteen weer begonnen met het eeuwig "onderhoud schip" Roest bikken, verven...en er is een probleem met de VHF scheepsradio en hier mee word ik geholpen door de havenmeester, die goede meetapperatuur heeft. Ik moet een nieuwe antennekabel trekken en dan is ook dat probleem weer verholpen. 12
Tijdens onze trip langs de noordkust hebben we ook Horst und Helga ontmoet met hun schip "Godenwind". Met hun hebben we nu ook veel plezier en "Wild Silk" is ook weer gearriveerd, dus het is bere-gezellig op de rede van La Caruña! Horst und Helga van Godenwind
Eddy en Pat bij ons aan boord.
Eddy en Pat van "Wild Silk die zijn een verhaal apart... Eddy was straaljagerpiloot en heeft een ongeluk gehad met zijn kist en daardoor een dwarslesie opgelopen. Toch heeft hij (met ondersteuning van Pat) "Wild Silk" zelf gebouwd. Hij heeft het schip helemaal voor zichzelf aangepast en kan hem prima geheel zelfstandig
Met Eddy en Pat bij "El Rey de Jamon" in La Caruña.
zeilen onder alle omstandigheden. We brengen COMPLEX de 1e augustus naar de kopsteiger van de jachthaven en gaan de volgende dag op weg naar Santiago de 13
Compostella. Want dat willen we ook wel eens zien en we zijn er tenslotte niet ver vandaan. We nemen het openbaar vervoer (bus 1A) Als we daar aankomen willen we uiteraard naar het "centro historical" en vragen een dame op een bepaalt moment welke halte we moeten uitstappen. Ze moet ook die kant op en neemt ons op sleeptouw, naar haar ouderlijk huis....haar zeker 80 jarige moeder vraagt in perfect Engels of we een ontbijt willen gebruiken.... Nee dus, we bedanken vriendelijk en volgen de dame die ons helemaal naar het oude centrum loodst. Heel hartelijk dank! Wát een "relikermis" zijn we in terecht gekomen!! Een heel aparte sfeer daar. We kijken onze ogen uit en bezoeken een hoop kerken en gebouwen.
Santiago de Copostella.
Dan, op zondagochtend 6 augustus, vertrekken we uit La Caruña naar Laxe dat is een klein vissersplaatsje in een baai vlak bij Corme. Een trip van een kleine 40 mijl. En dan de volgende ochtend gaat het gebeuren.....We gaan op weg naar Ensenada de Sardiñero en zullen dus de beruchte kaap Finnistere gaan ronden. Als het slecht weer is, zélfs als er al een windje 4 of vijf staat, moet je met een zeilboot goed uitkijken daar. Wordt vervolgd. 14
