Oefenopgaven Hoofdstuk 4 Opgave 1 De NV Red Mobile verkoopt smartphones in Nederland en heeft de volgende aandeelhouders: KPN NV heeft 35% van de 10 miljoen gewone aandelen, France Telecom 30% van de aandelen en de overige 35% van het aandelenkapitaal is verspreid over een groot aantal kleine aandeelhouders. NV Red Mobile wil nieuw eigen vermogen aantrekken door uitgifte van 4 miljoen nieuwe aandelen. KPN en France Telecom hebben te kennen gegeven dat zij hun deelnamepercentage in Red Mobile constant willen houden en zij tekenen als eerste in op de nieuwe emissie. Voor hoeveel nieuwe aandelen zullen KPN, respectievelijk France Telecom intekenen? Opgave 2 De marktwaarde van het Eigen Vermogen, die bepalend is voor de waarde van de aandelen, van de NV Bellyboost is €24 miljoen. Bellyboost heeft 2,4 miljoen gewone aandelen uitstaan. Een investeringsmaatschappij Fine Invest ziet wel financiële toekomst in Bellyboost en wil graag voor 20% deelnemen in het aandelenkapitaal van NV Bellyboost door het kopen van nieuw door Bellyboost uit te geven aandelen. Door de uitgifte van de nieuwe aandelen zal de totale marktwaarde van Bellyboost toenemen met het bedrag dat Fine Invest voor de aandelen betaalt. 1. Hoeveel nieuwe aandelen zal Fine Invest kopen en welke prijs zal zij daarvoor betalen? 2. Wat is maximale emissieprijs voor de nieuw uit te geven aandelen, ervan uitgaande dat de marktwaarde van het Eigen Vermogen gelijk is aan som de marktwaarde van het Eigen Vermogen voor emissie en de opbrengst van de emissie? Opgave 3 NV Groendak heeft een claimemissie aangekondigd. In de prospectus valt te lezen dat zij met deze emissie €50 miljoen wil ophalen voor een investeringsproject. De verwachting is dat de totale marktwaarde na emissie gelijk is aan de huidige marktwaarde plus de opbrengst van de emissie. Het aandeel Groendak noteert momenteel €40 en er staan 5 miljoen gewone aandelen uit. 1. Wat is de maximale emissieprijs (Epmax)? 2. Indien de prijs voor een nieuw aandeel (EP) €25 bedraagt, hoeveel nieuwe aandelen moeten dan verkocht worden? 3. Hoeveel claims zijn nodig om een nieuw aandeel te kopen? 4. Wat is de waarde van een aandeel (2 decimalen) nadat de claims zijn uitgeoefend en welke waarde heeft een claim (2 decimalen)? 5. Laat met behulp van een berekening zien dat de waarde van een oude aandeelhouder die voor de claim 1.000 aandelen Groendak en 1.000 claims bezit er door de claimemissie niet op achteruitgaat. Opgave 4 VS Een grote multinational wil een bedrijf in de VS overnemen. De overname wil men financieren met een combinatie van het uitgeven aan aandelen en obligaties. De overname kost €200.000.000. In overleg met de begeleidende bank wil men voor €200.000.000 via een aandelenemissie geld ophalen. De nominale waarde van een aandeel is €25. Volgens de bank moet een emissiekoers van €80 mogelijk zijn. De huidige beurskoers van het aandeel is €85,50. Gevraagd
© 2013 Noordhoff Uitgevers bv
1
a. Geef een reden waarom het verstandig kan zijn de emissieprijs van een aandeel lager te stellen dan de huidige beurskoers. b. Hoeveel aandelen moet de onderneming uitgeven om het gewenst bedrag te kunnen incasseren? c. Geef de verandering van de posten ‘Aandelenkapitaal’ en ‘Agioreserve’ op de balans als de emissie van aandelen volledig is geslaagd. Een aandelenemissie waarbij de emissieprijs lager is dan de beurskoers kan leiden tot een waardedaling voor de huidige aandeelhouders. d. Hoe kan men de mogelijk negatieve gevolgen voor de huidige aandeelhouders verzachten? Opgave 5 Vormen NV De beursgenoteerde onderneming Vormen NV neemt op 1 april 2012 de onderneming Cornelissen BV over. De directie van Vormen NV heeft in onderhandelingen met de aandeelhouders van Cornelissen BV een overnameprijs van €25.000.000 voor de aandelen van Cornelissen BV weten te bedingen. Vormen NV heeft €5.000.000 aan liquide middelen. Het resterende bedrag van €20.000.000 van de overnameprijs wil Vormen NV financieren met een aandelenemissie. Het aantal geplaatste aandelen van Vormen NV voor emissie is 10.000.000 stuks (nominale waarde is €1). De beurswaarde op 1 maart 2012 is €3,50 per aandeel, waarvan €0,50 is toegerekend aan de meer dan normale hoeveelheid liquide middelen. Door de overname van de onderneming Cornelissen verwacht de directie van Vormen NV dat de totale marktwaarde van het Eigen Vermogen van Vormen NV als gevolg van synergievoordelen op termijn met €30.000.000 zal toenemen. De vraag is natuurlijk of de markt de verwachtingen van de directie van Vormen NV onderschrijft. De huidige vereenvoudigde balans van Vormen NV (voor overname) luidt:
Vaste materiële activa Vlottende activa Bank
Balans per 1 maart 2012 Vormen NV € 18.000.000 Aandelenkapitaal € 12.000.000 Reserves € 6.000.000 Lening (langlopend) 8% Crediteuren € 36.000.000
€ 10.000.000 € 5.000.000 € 15.000.000 € 6.000.000 € 36.000.000
Toelichting op de balans: de materiële activa zijn gewaardeerd op basis van de historische uitgaafprijs; de langlopende lening is eeuwigdurend ter beschikking gesteld; het rentepercentage is 8% per jaar; de lening kan uitsluitend tegen marktwaarde worden afgelost; Vormen NV keert de gehele winst na belastingen (€3.720.000), in de vorm van dividend uit; De afschrijvingen per jaar zijn gelijk aan de vervangingsinvesteringen (geen groei). De directie van Vormen NV wil graag eerst de mogelijkheid van de aandelenemissie onderzoeken. a. Bereken de maximale emissieprijs van de nieuw uit te geven aandelen Vormen NV als de verwachtingen van de directie over de toename van de marktwaarde van het EV zouden uitkomen.
© 2013 Noordhoff Uitgevers bv
2
De begeleidende bank is er niet helemaal zeker van dat de markt de verwachtingen van de directie van Vormen NV over de te behalen synergie onderschrijft en stelt voor de emissieprijs vast te stellen op €3,20 per nieuw uit te geven aandeel, uitgaande van een totale emissie van €20.000.000. b. Bereken het aantal nieuwe aandelen dat wordt uitgegeven bij de emissieprijs van €3,20 (afgerond op hele aandelen). c. Bereken de totale verwachte beurskoers na emissie, als de emissieprijs op €3,20 wordt vastgesteld en de verwachtingen van de directie juist zouden zijn (met andere woorden als de waarde van de verwachte synergievoordelen in totaal €30.000.000 is, afgerond op 2 decimalen). De directie is niet tevreden met de mogelijke waardedaling van de al uitstaande aandelen. In overleg met de bank kiest ze voor een claimemissie. d. Wat is een claimemissie? e. Bereken het aantal claims dat nodig is om één nieuw aandeel te kopen. De emissie vindt op 1 april 2012 plaats. Onmiddellijk na bekendmaking van de emissie worden claims verhandeld voor €0,20 per claim. f.
Geef gemotiveerd aan of de ‘vermogensmarkt’ de door de directie van Vormen NV verwachte synergieopbrengsten onderschrijft.
Opgave 6 NV Duiven NV Duiven heeft voor de uitbreiding van haar bedrijf behoefte aan €16 miljoen. NV Duiven wil het benodigde kapitaal in de vorm van Eigen Vermogen ophalen. De beurskoers van NV Duiven is €10 per aandeel voor emissie. NV Duiven heeft 10.000.000 aandelen met een nominale waarde van €1 uitstaan. Op 1 januari verschijnt de aankondiging van een claimemissie. In de prospectus is aangegeven dat de emissieprijs is vastgesteld op €8 per aandeel. Beleggers kunnen tegen inlevering van 5 claims en betaling van €8 een nieuw uit te geven aandeel kopen. NV Duiven keert al sinds mensenheugenis een dividend van €1,25 per aandeel uit. Na aankondiging van de claimemissie daalt de koers van het aandeel naar €9; marktanalisten gaan er vanuit dat deze koers gelijk is aan de koers na emissie. Gevraagd: a. Bereken de kostenvoet van het Eigen Vermogen (2 decimalen) voor emissie op basis van het waarderingsmodel voor aandelen van Gordon. b. Geef gemotiveerd aan waarom bedrijven in veel gevallen kiezen voor een lagere emissieprijs van nieuwe aandelen dan de huidige koerswaarde. c. Bereken de theoretische waarde van een claim (2 decimalen). Na aankondiging van de claimemissie daalt de koers van het aandeel naar €9; marktanalisten gaan er vanuit dat deze koers gelijk is aan de koers na emissie. d. Bereken, gelet op de waardedaling van de aandelenkoers, de verwachte claimwaarde (2 decimalen) e.
Bereken het verwachte toekomstige dividend na emissie per aandeel (3 decimalen).
In het boek stelt de schrijver: ‘door een aandelenemissie neemt het aantal uitstaande aandelen toe. Hierdoor daalt de waarde per aandeel’. f.
Geef gemotiveerd aan dat normaal gesproken een aandelenemissie niet tot een waardedaling van het aandeel hoeft te leiden.
© 2013 Noordhoff Uitgevers bv
3
Opgave 7 Kara NV Van de beursgenoteerde onderneming Kara NV is op 1 januari 2012 de volgende informatie bekend:
Het aandelenkapitaal van Kara NV bestaat uit 80 miljoen geplaatste aandelen met een nominale waarde van €2 per aandeel. Het bestuur van de beursgenoteerde organisatie verwacht voor 2012 een nettowinst (na belastingen) van €160 miljoen. De verwachte nettowinst wordt geheel als dividend uitgekeerd. De verwachting is dat de winst eeuwigdurend is. De beurskoers van een aandeel Kara NV is op 1 januari 2012 €10.
a. Bereken, op basis van de gegevens, het geëiste rendement van de aandeelhouder (de kostenvoet van het Eigen Vermogen). Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders komt een belangrijke aandeelhouder met de suggestie om in de toekomst een gedeelte van de winst in te houden en het bedrag te investeren in nieuwe activiteiten. Later in het jaar komt het bestuur met een persbericht dat Kara NV in de toekomst de helft van de winst gaat aanwenden voor nieuwe investeringen. De verwachting is door het nieuwe beleid het dividend met 5% per jaar zal gaan groeien. b. Bereken het te verwachten dividend over 2013. c. Bereken de beurskoers van het aandeel Kara NV na uitkering van het dividend in 2013 over het jaar 2013. Opgave 8. DDM Het ‘dividend discount model’ tracht de waarde van een aandeel te berekenen op basis van het verwachte dividend. Van een bedrijf is bekend dat de nettowinst per aandeel na belasting per jaar €2 is. Het bedrijf keert de helft van deze winst in de vorm van dividend uit. De andere helft van de nettowinst wordt gebruikt om uitbreidingsinvesteringen te financieren. Het gemiddeld rendement op deze investeringen is 8% per jaar. a. Bereken de verwachte groei van het jaarlijkse dividend op basis van het inhoudingspercentage van 50% en het verwachte rendement op de investering van de ingehouden winst van 8%. De aandeelhouders eisen een rendement van 12,5% per jaar. b. Bereken de beurswaarde van het aandeel, indien de nettowinst per aandeel ieder jaar in zijn geheel zou worden uitgekeerd en deze winst eeuwigdurend is. c. Bereken de beurswaarde van het aandeel waarbij het bedrijf ieder jaar de helft van de nettowinst gebruikt voor uitbreidingsinvesteringen (2 decimalen). d. Geef een verklaring voor het verschil tussen het antwoord op vraag 2 en vraag 3. Opgave 9 ANOL NV De prijs van het aandeel ANOL NV bedraagt €22,50 direct na de laatste dividendbetaling van €2,- op 15 april 2012. Het bestuur van ANOL NV gaat uit van een jaarlijkse groei van het dividend van 5%. De beleggers hebben ten aanzien van de toekomstige dividendstroom van de aandelen ANOL NV dezelfde verwachting.
© 2013 Noordhoff Uitgevers bv
4
a. Bereken de kostenvoet van het eigen vermogen op 15 april 2012. b. Bereken de verwachte marktwaarde van het aandeel op 15 april 2013 net voor de dividenduitkering, uitgaande van de door u onder vraag 1 berekende kostenvoet van het eigen vermogen. Opgave 10 Heijan NV Heijan NV is een bouwmaatschappij die zich heeft gespecialiseerd in het bouwrijp maken van grond. Heijan NV heeft een eeuwigdurende nettowinst na belastingen van € 6.750.000. De geëiste kostenvoet van het Eigen Vermogen van Heijan NV is 10%. a. Bereken de marktwaarde van het Eigen Vermogen van Heijan NV. Heijan NV wil haar beleid veranderen en overweegt 40% van de nettowinst in de toekomst aan te wenden voor uitbreidingsinvesteringen. b. Wat moet de hoogte van het verwachte rendement op de uitbreidingsinvesteringen minimaal zijn om de marktwaarde van het Eigen Vermogen van Heijan NV na uitvoering van de plannen op hetzelfde niveau te houden?
© 2013 Noordhoff Uitgevers bv
5